Weer onlusten in Alabama:
bomaanslagen op negers
Brazilië krijgt een Nederlandse stad
President stuurt federale troepen
Stierengevecht liep
uit op waterballet
VREDE IN DE LUCHT OP
NIPPERTJE BEHOUDEN
Anti-Chinese relletjes
in Indonesische steden
r
COOPER TELT
DE UREN
Gouverneur is woedend
na Kennedy's tv-rede
Nieuws in
één oogopslag
Waarschuwing van regering
D
Bij herhaling
man gewond
Brandstichting in
brievenbus van
N.D.P. -secretaris
Twee weken in ijskast
rondgedreven
•n - P :JP?SI
Zieke Soebandrio
ontving Barkman
li
II
U\Ü
*1
Nieuwe Leiclse Courant
Maandag 13 mei 1963, 44ste jaargang
-N
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh is gheblevei» jJj PaS'ua
mijn hert in teghenipoet"
Kantoren Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76 - Telefoon 31441 - Giro 58936 Abonnementsprijzen
8,25 Klachtendienst bezorging 18 19 uur
JOHN F. KENNEDY
„...ingrijpen
Federale troepen zijn gisteren op bevel van president Kennedy in de
Amerikaanse staat Alabama geland. Zonodig zullen zij worden gebruikt,
als er opnieuw rassenonlusten uitbreken in Birmingham, de hoofdstad van
de staat. De maatregelen van Kennedy, die volgden op tegen negers ge
richte bomaanslagen, hebben tot een fel protest van Wallace, de gouverneur
van Alabama, geleid. In Washington hebben woordvoerders van het depar
tement van justitie echter verklaard, dat de president de stappen genomen
heeft krachtens zijn bevoegdheid, in geval van burgerlijke onlusten maat
regelen te nemen. Dergelijke onlusten deden zich zaterdagavond voor, toen
duizenden negers na de bomaanslagen „in opstand" kwamen. De ongere
geldheden duurden tot zondagochtend voort. Bijna vijftig gewonden, on
der wie politiemannen en brandweerlieden, moesten in een ziekenhuis
worden opgenomen. De materiële schade is groot.
Kennedy maakte gisteren zijn stap
bekend, nadat hij overleig had gepleegd
met de minister van justitie, (zijn broer
Spoedconferentie over tarieven
In afwachting van een spoedconferentie over luchtvaarttarieven
die donderdag op de Bermuda's zal worden gehouden, is de Engelse
regering er mee akkoord gegaan dat Amerikaanse en Canadese
vliegtuigen tegen de oude tarieven op Engelse luchthavens zullen
mogen landen. Zaterdag dreigde er een conflict tussen Europa ener
zijds en de V.S. en Canada anderzijds. (Voor vervolg zie pag.9)
Robert). In een verklaring voor de tv
veroordeelde hij elk extremisme, on
geacht of dit van de blanken of van de
negers uitgaat. Hij verzekerde, te zullen
doen wat gedaan moet worden om orde
en wet te beschermen. Indien nodig, zal
de nationale garde van Alabama wor
den opgeroepen. Burke Marshall, on
derminister vain justitie voor de bur
gerrechten, zal naar Birmingham terug
keren voor overleg met burgers uit die
stad.
Zoals gemeld, heeft Marshall een be
langrijke rol gespeeld bij het tot stand
brengen van het bestand tussen blanke
zakenlieden en vertegenwoordigers van
de zwarte bevolkingsgroep. Dit bestand,
hetwelk een eind scheen te maken aaD
de rassenscheiding, waartegen de negers
De Amerikaanse astro
naut Gordon Cooper hoopt
morgen aan zijn 22 om
wentelingen met het ruim
teschip „FaiJth 7" te be
ginnen. Zaterdag is hij
naar hangar S- op Cape
Canaveral gegaan, waar hij
het vliegplan bestudeert en
de laatste voorbereidingen
treft. De weersvooruitzich
ten zijn bijzonder goed.
De Rus Pemkofski, een
van de beklaagden in de
zaalk-Wynne, is door het
Russische militaire tribu
naal ter dood veroordeeld.
Wynne, tegen wie tien jaar
was geëist, kreeg acht jaar
gevangenisstraf. Zeven En
gelsen en vijf Amerikanen,
wier namen tijdens de zit
ting zijn genoemd, zijn tot
ongewenste personen ver
klaard en moeten hert land
verlaten.
In afwachting van
do spoedconferentie over
luchtvaarttarieven die don
derdag wordt gehóuden, is
de Britse regering ermee
akkoord gegaan dat Ame
rikaanse en Canadese toe
stellen tegen de oude ta
rieven op de Engelse lucht
havens zullen landen.
De politie in Djakarta is
in staat van paraatheid ge
bracht, nadat in de Indone
sische hoofdstad en in Ban
doeng anti-Chinese beto
gingen zijn gehouden. In
donesische jongeren staken
winkels van Chinezen in
brand. De ongeregeldheden
braken uit nadat een Chi
nese rechter een Indone
siër tot een gevangenis
straf had veroordeeld we
gens doodslag.
President Kennedy van
de Ver. Staten heeft krach
tig ingegrepen in Alabama,
waar de negers het moeten
ontgelden en de federaie
troepen naar deze staat ge
zonden-
Op weg naar Assen, om
daar rust en verdere ge
nezing te zoeken, is plotse
ling de bekende Rotter
damse predikant ds. G- van
Veldhuizen overleden. Hij
heeft jarenlang aan onze
krant meegewerkt als
schrijver van de wekelijkse
serie artikelen van de
Wijikpredikaint.
Het Nederlands zater
dagelftal heeft eergisteren
in Katwijk een 41 over
winning behaald op België
in het kader van het drie-
landentoernooi-
De Indonesische regering heeft er
voor de radio voor gewaarschuwd
dat de opheffing van de staat van
beleg op 1 mei geen terugkeer naar
onbeperkte vrijheid inhoudt. Zij zei
dat zij relletjes die vrijdag in Ban
doeng voorkwamen, diep betreurde
en dat de autoriteiten de „nodige
maatregelen getroffen hadden".
Groepen Indonesische jongeren hebben
vrijdag zes uur lang de straten van Ban
doeng onveilig gemaakt. Zij sloegen rui
ten in en staken winkels van Chinezen
tn brand. Militairen in vrachtauto's scho
ten in de lucht om de jongelui te ver
spreiden. Er werd een uitgaansverbod in
gesteld dat geldt van negen uur 's avonds
tot zonsopgang.
Volgens niet bevestigde berichten heb-
hen zich ook onlusten voorgedaan in de
plaatsen ten noorden van Bandoeng, die
op de weg naar Djakarta liggen.
De politie van Djakarta is in staat van
alarm gebracht. Tot nu toe is er melding
gemaakt van één incident in de hoofdstad.
Zaterdagmorgen werd namelijk in de za
kenwijk een auto van een Chinese zaken
man in brand gestoken.
In de regeringsuitzending van zaterdag
avond werden geen bijzonderheden gege
ven over de anti-Chinese relletjes. Ei
werd alleen maar gezegd, dat er zich „on
gewenste incidenten" hadden vooi edaan
in West- en Midden-Java. onder meer in
Tjirebon (Cheribon) en Tegal.
Reizigers die uit de betrokken gebieden
in Djakarta zjjn aangekomen, verklaar
den dat eenheden van het leger en para
chutisten in de straten van Bandoeng pa
trouilleren om te trachten de rasscnon-
geregeldheden een halt toe te roepen.
WU hadden büna een uur nodig om
door militaire controleposten en wegver
sperringen te komen, toen wij Bandoeng
naderden. Ook nam het nog eens een uur
in beslag om de stad zelf door te komen,
zo verklaarden deze reizigers.
Vliegramp in Nijldelta:
34 slachtoffers
Een Egyptische Dakota, die op weg
was van Kairo naar Alcxandrië, is
zondagavond in de Nijldelta veronge
lukt. Alle 34 inzittenden (onder wie
twee baby's) kwamen om het leven,
aldus een bericht van het Egyptische
Persbureau van het Midden-Oosten.
Het tweemotorige toestel kwam
brandend terecht bij het dorp Nawa.
Kort nadat het uit Kairo was ver-
trokken, was het contact met de ver
keerstoren van dat vliegveld verbro
ken. Met het vliegveld van Alexan
dre kon het geen verbinding krijgen
omdat deze luchthaven wegens een
zandstorm was gesloten.
De demonstranten in Bandoeng, van wie
zeker 180 personen verwondingen zouden
hebben opgelopen, werden door militai
ren en politiemannen door schoten in de
lucht af te vuren verspreid.
De sterkte van de oproerpolitie die in
staat van paraatheid is gebracht wordt
geschat op 5000 man. Op verscheidene
punten waar veel Chinezen wonen staan
militairen op wacht.
De ongeregeldheden braken uit nadat
een Chinese rechter in Tjirebon een jon
geman van Indonesische nationaliteit tot
gevangenisstraf had veroordeeld wegens
het doden van een Indonesische jongen.
xeeds lange tijd op geweldloze wyze had
den geageerd, houdt het volgende in:
J Het is de bedoeling dat winkels met
blanke eigenaars binnen drie
maanden hun zaken ook voor
negerklanten toegankelijk zullen
stellen-
2 De negers, die gedurende de be
togingen zijn gearresteerd, worden
tegen borgtocht vrijgelaten (het
geen inmiddels is gebeurd).
Negers zullen in fabrieken en zaken
worden aangesteld op voet van ge
lijkheid en met dezelfde kansen als
het blanke personeel. Voor de ten
uitvoerlegging van deze maatregel
is een termijn van twee maanden
aangehouden-
Er zal binnen twee weken een
stadscommissie worden ingesteld,
waarin blanke en neger-inwoners
vertegenwoordigd zullen zijn.
Luther King
De rust werd echter verstoord door de
bomaanslagen van zaterdag, o.a. op de
woning van een broer van ds. Martin
Luther King en op een negermotel, waar
ds. King en andere negerleiders hun
hoofdkwartier hadden gevestigd. Woeden
de negers trokken daarop stenen gooiend,
brand stichtend en plunderend door Bir
mingham. waardoor vijftig mensen wer
den gewond en grote schade werd aange-
richt. Na de onlusten heeft president
Kennedy de bevolking van Birmingham
via de tv opgeroepen, naar de stem van
de rede te luisteren.
Hij voegde hieraan toe niet te zullen
toestaan, dat het rechtvaardige en bil
lijke akkoord van vorige week door en
kele extremisten van de ene of andere
kant wordt gesaboteerd-
De hoofdcommissaris van politie van
Birmingham heeft via de radio een be
roep op de bevolking gedaan, niet te
kopen in winkels, die ook voor negers
worden opengesteld. De (nieuwe)bur
gemeester van de stad denkt er geluk
kig anders over. Hij deelde mede, zo
nodig alle bevoegdheden te zullen ge
bruiken, waarover hij kan beschikken,
om de plegers van de bomaanslagen te
kunnen opsporen- Hij noemde deze
mensen „laffe bommengooiers".
gouverneur van Alabama is echter woe
dend op Kennedy en beweert nu, dat
de stap van de President de zaak slechts
kan verergeren.
De federale eenheden zyn geland op de
luchtbasis Maxwell bij Montgomery (op
150 km ten zuiden van Birmingham). Ook
zyn troepen gestuurd naar het Fort
Mcclellan, circa 60 km ten oosten van
Birmingham. In deze stad is het sinds gis
terochtend rustig gebleven.
Twaalf Oostduitsers trachtten met
een autobus door de controlepost
Sundkrug-Brug in Berlijn naar het
Westen te vluchten. Hun poging
werd door Oostduitse grenswach
ten, die de bus een hagel van kogels
tegemoetzonden, verijdeld. Op de
telelensopname: de bus op de Oost
duitse kant van de doorlaatpost,
omringd door Vopo's. Zie pag. 5).
De grote corrida, het Spaanse
stierengevecht dat zaterdag in Til
burg in het kader van de zevende
lustrumviering van het studenten
corps St. Olof zijn Nederlandse pre
mière beleefde, heeft zijn tol be
taald aan het wispelturige Neder
landse klimaat.
Kou. storm en regen gaven de onover
dekte tribunes en arena een troosteloze
aanblik en de fleurige Spaanse kos
tuums van de studenten gingen schuil
oiiüer levensgrote paraplu's of dropen
van het water. Enkele duizenden bezoe
kers verdwenen derhalve lang voor de
afloop van de corrida doornat en ver
kleumd van de tribunes. Van een stie
ren-gevecht is niet veel gekomen. Het
was meer een spel tussen mens en dier.
een goedaardig spel met cocardes. linten
en pompoenen, fleurig uitgedoste man
nen en heel kleine stiertjes van een 280
kg die het spel slechts aarzelend mee-
SDeelden en direct na him verschijnen
alweer terugverlangden naar de stal en
het warme stro.
Gistehniddag bij de reprise kregen
de op sensatie beluste bezoekers hun
deel toen een der stierenvechters door
een stier op de horens werd genomen
en in het stof werd geslingerd. De r
liep verwondingen aan het gelaat op.
doch verscheen later stevig bepleisterd
weer in de arena.
In de brievenbus van het kantoor van
de secretaris der Nieuw-democratische
partij, de Amsterdamse advocaat mr, H.
F. Heiermans, in de Nicolaas Wilsen-
straat in Amsterdam hebben onbekenden
zondagavond omstreeks kwart over tien
;n brandje gesticht De advocaat, die bo
rn zijn kantoor woont, was niet thuis.
De brandweer, die vrijdagavond ook
aL doch toen voor loos alarm, naar dit
adres was uitgerukt, bluste het vuurtje
met een straal. Ongeveer een uur later
werd de in Diemen wonende voorzitter
der N.D.P., de heer M. Lewin, opgebeld
door iemand met een jonge stem, die hem
iets toevoegde in de trant van: .,Als jullie
met de oud-politieke delinquenten door
gaan, zullen wij als demonstratie een
brandje stichten". De voorzitter had naar
zijn zegigen al eerder een telefoontje ont
vangen met een tegen hem zelf gericht
dreigement.
Jack Drinan, de onvervaarde schipper
van de vergane garnalenboot NOR 6.
heeft vandaag het verhaal verteld van
zijn miraculeuze redding nadat, hij
twee weken in een ijskast van een me
ter diep op 800 km ten noorden van
Perth in de Shark-Baai langs de riffen-
kust had rondgedreven. Zijn enige voed
sel bestond uit 20 sinaasappelen en ne
gen rauwe eieren die hij in de ijskast
vond.
Een tanker was hem op 200 meter af
stand gepasseerd, maar had hem niet
gezien. Op de 15e dag peddelde hij naar
de kust op de deksel van de ijskast die
hij tot een vlot had gemaakt. Hij land
de vrijdag bij de plaats waar zijn schip
was vergaan. Zaterdagochtend vroeg
werd hü gered door de vissersboot So
noma Pater Vinco, de schipper van de
Sonoma, zag hem eerst aan voor een
man in een kano.
Drinan is in goede toestand. Hij zei
dat het eerste wat hij had gedaan toen
hij aan boord van de Sonoma kwam
was neerknielen voor een beeld van Our
Lady of Fatima in de stuurhut.
Overstromingen als gevolg van
zware regenval hebben in enige ge
bieden in Columbia in totaal aan ze
ven mensen het leven gekost. Ruim
duizend mensen zijn dakloos geworden.
De schade wordt op drie miljoen dol
lar geschat.
Een beeld van de stierengevechten, die
zaterdag in Tilburg zijn gehouden in
het raam van de lustrumfeesten van
het Studentencorps StOlof'.
De Nederlandse zaakgelastigde in In
donesië, drs. C. D. Barkman, heeft za
terdagmorgen zijn eerste officiële be
zoek gebracht aan de Indonesische mi
nister van buitenlandse zaken, dr. Soe
bandrio en zijn geloofsbrieven overhan
digd. Het onderhoud, dat een kwartier
duurde, had plaats in de woning van de
minister, daar diens gezondheidstoe
stand sinds enkele dagen iets te wensen
overlaat. Soebandrio zei later tegen ver
slaggevers, dat hy drs. Barkman toch
wilde ontvangen opdat deze onverwijld
met zijn werkzaamheden zou kunnen
beginnen. Drs. Barkman zei, dat hij mi
nister Soebandrio op de hoogte had ge
bracht van het vertrouwen van zijn re
gering, dat de verhouding tussen beide
landen zal verbeteren met het hervat
ten van de diplomatieke betrekkingen.
(JÜTA}
,.lk heb al het soepvlees op straat laten
vallen, maar de hond behoeft nu niet
meer te eten
TN de wildernis bij Jacua-
canga aan de oostkust van
Brazilië wordt hard gewerkt
aan de bouw van een Neder
landse stad, die in de toe
komst tienduizend inwoners
zal hebben. Het initiatief
daartoe ging uit van scheeps
bouwer C. Verolme, die vier
jaar geleden op het nabijge
legen schiereiland Ilha Mo-
rena zijn eerste Amerikaanse
werf vestigde.
Dc Nederlandse pioniers, ging via een geïmproviseerde keuken. Er zijn kerken geko-
die door het concern werden airstrip en de route over zee. men, een hospitaal en scho-
HIT froUiinrH LioK)\it„ in Jn-n
Dc kleine kolonie inmid
uitgestuurd, hebben in dezo
romantische omgeving een
baai met strandjes, rotsach- c'e's uitgegroeid tot 150 Ne-
tige eilanden en tropische derlanders moest zelf zor-
bossen geen gemakkelijke gen voor voedsel, elektrici-
tijd geliad, want iedere vorm
van comfort ontbrak. Huizen en watervoorziening
moesten worden gebouwd, we Veel is intussen verbeterd,
gen aangelegd Het enige al wordt hel eten nog gedis-
contact met de buitenwereld tribueerd via een centrale
len voor de Europese kinde
ren, die les krijgen van Ne
derlandse onderwijzeressen.
Planten en bomen werden uit
Ierland aangevoerd. Nu heeft
dc heer Verolme ook op
dracht gegeven voor dc aan
leg van een boulevard en de
bouw van hotels e.d. zo
vertelde hij bij zijn terugkeer
jÏ?EN depressie op de oceaan is van za
terdag op zondag ten zuiden van
IJsland buitengewoon diep geworden.
De luchtdruk daalde in het centrum tot
ongeveer 950 millibar. Rond de kern
stonden over grote gebieden winden
van orkaankracht waarbij sommige sche
pen golven meldden van omstreeks 15
meter hoog. De depressie werd vooraf
gegaan door een rug van hoge lucht
druk welke ons land zondag passeerde,
waarbij vooral in de oostelijke provin
cies linke opklaringen voorkwamen. In
het westen van het land werd echter de
invloed van de nieuwe depressie reeds
merkbaar, maar tot noemenswaardige
regen kwam het zondag nog niet. Het
koufront van de depressie bij IJsland,
wat vergezeld werd van 'n uitgestrekte
regenzonelag maandagmorgen reeds
dicht bij onze kust. Het zal ons land
morgenochtend gepasseerd zijn, waarna
opklaringen zullen voorkomen, en moge
lijk nog enkele lokale buien.
De winden ruimen naar zuidwest tot
west.
Dc Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Aanvankelijk ln het oosten van het
land nog regen, morgen opklaringen met d. Heidei
ln het binnenland plaatselijk enkele Ypenburg
buien. Matige, tijdelijk krachtige wind vikingen
tussen zuidwest en west. Vry koud. De Bilt
(Opgemaakt tc 11.15 uur). Twente
ZON EN MAAN IA-LLS.
Dinsdag 14 mei: zon op 4.49, onder
20.24; maan op 0.53, onder 9.06. O6lo
Kopenh.
Aberdeen
Londen
A'dam
Brussel
Luxemb
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlqn
Frankfort
MUnchen
ZUrieh
Genève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Ajaccio
Madrid
Mallorca
Limabon
Tendens stijgend
Donderdag 16 mei: laatste kwartier.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
14 mei: 6.20 v.m.; 18.46 n.m.
HET WEER lis EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
i'lDftr.
Station
Wcers.
gesteldh.
t u
uit Zuid-Amerika opdat
de vestiging kan uitgroeien
tot een vakantieoord. De baai
bij Jacuacanga (Angro dos
Reis) is namelijk een ideale
tocristcnplek, die naar zijn
verwachting in de belang
stelling zal komen van Bra
zilianen en Amerikanen. Hij
zei dat het projekt geheel
door het concern zal worden
gefinancierd.
regen zzw 8
gh. bew.zzw 6
regen zzw j
zw. bew. z 5
ZW- bew. z 4
zw bew. z 5
zw. bew. z 5
zw bew. z 6
zw. bew wzw 2
zw. bew. w 2
regen z i
1. bew z 6
regenb. z 12
onbew. zzw 6
gh.bew. z 5
iw. bew z 4
h bew 1 zo» 2
zw. bew z 2
zw. bew. zw 2
1. bew. windstil
h. bew. n n
onbew
i bew
gh. bew
mist
1. bew.
zw. bew.
gh bew.
h bew.
onbew.
zw. bew.
bew.
zw bew.
h. bew.
h. bew.
onbew.
windstil 15 2
windutil 17 4
windstil 22 10
hw 4 15 li
w 2 15 6
ozo 7 26 13
windstil 26 16
windstil 22 10
windstil 20 9
windstil 27 9
windstil 20 7
nnw 6 25 12