Nederland herdacht
plechtig zijn doden
Commentaar
Weer ambassadeur
in Moskou benoemd
Koningin en Prins legden krans
r
OPDAT ZIJ NIET
VERGETEN
Stille stoet op de Dam-
vol wijding
ceremonie
Nieuws in
één oogopslag
Soekarno
eerst voet
zet voor het
op N.-Guinea
„De Overval*' ook
naar Engeland
Vliegtuig neergestort
in Brazilië: 35 doden
Gen. Foulkes werd onwel
in herdenkingsdienst
Si
hlit
Nieuwe leidse Courant
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Kantoren Leiden Steenstraat 37
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Telefoon 31441 Giro 58936
„Stantvastigh is ghebleven
mijn hert in teghenspoet"
Zaterdag 4 mei 1963, 44ste jaargang
Zie pagina 5
V_
Abonnementsprijzen
.m. 2,80, p.kw. 8,25 Klachtendienst bezorging 18 19 uur
A CHTER ons zinkt de muur,
ver is het peleton,
en als een stem roept: vuur!
zien wij alleen de zon.
De zon der eeuwigheid
omstraalt ons zo vol licht,
dat wij, voorgoed bevrijd,
aadmen met ogen dicht.
De lucht is hier zo warm.
dat wij, als vallend graan
gevangen in Gods arm,
liggen en slapen gaan.
MUUS JACOBSE
i Fragment uit Celbrief, in de bundel
Vuur en wind; uitg. Daamen).
Binnenkort is de benoeming te
verwachten van mr. E. Star Bus-
mann, momenteel buitengewoon en
gevolgmachtigd ambassadeur te
Kaïro, tot buitengewoon en gevol
machtigd ambassadeur te Moskou.
Aldus heeft een woordvoerder van
Tijdens de herdenking
van de- gevallenen in de
Oude Lutherse kerk te
Amsterdam is de Canadese
„bevrijder', generaal Foul
kes, gistermiddag onwel
geworden. De generaal
vertoefde ma de bevrijding
vaak in ons land en zou
ook deze maand officieel
de geallieerde oorlogsgra
ven bezoeken-
President Soekarno van
Indonesië heeft vandaag
voor het eerst voet aan wal
gezet op het fel door hem
begeerde land: Nieuw-
Guinea, thans de provincie
Irian Barat.
Iedere dag vallen ge
middeld 150 doden op de
Europese wegen. Bezin u
op dit getal, aldus de bood
schap van minister Kort
hals t-g.v- de internationale
dag voor de verkeersvei
ligheid-
Mr. E. Star Busmar.n is
benoemd tot ambassadeur
in Moskou- Binnenkort is
ook de benoeming te ver
wachten van zijn Russi
sche collega in Den Haag,
waarmee de enkele jaren
geleden vastgelopen diplo
matieke betrekkingen tus
sen Nederland en de Sow-
j et unie volledig zullen zijn
hersteld.
President Soekarno is vanmorgen in
Kota Baroe (Hollandia) aangekomen.
Dit was zijn eerste bezoek aan Nw.-
Guinea. Toen hij in het witte jacht,
vroeger het officiële vaartuig van de
gouverneur, van de kruiser Irian naar
de wal voer, vlogen drie Russische
Tu-16 straalbonimcnwcrpers en zes
Amerikaanse Hercules-transportvlieg
tuigen boven het schip. Hij werd ver
welkomd door gezang en trommels
van Papoea's. De vijfduizend toe
schouwers bleven stil, toen hij aan
land stapte en een militaire erewacht
inspecteerde. De militaire kapel van
de Siliwangi-divisie speelde het Indo
nesische volkslied.
Leden van de provinciale raad en gou
verneur Eliezer Bonay begroetten hem.
Aan de masten van kano's in de Hum-
boldtbaai hingen spandoeken met de In
donesische Garoeda en de woorden.
.Welkom, voortreffelijke zoon van Irian
Barat."
Honderden Papoea's waren met vracht-
De film „De Overval" zal in het najaar
met 50 kopieën in Engeland in roulatie
worden gebracht door de Rank-organi-
satie. De succesvolle verzetsfilm van
Rothe en Brusse zal in het Engels worden
nagesproken door zoveel mogelijk acteurs,
die ook de oorspronkelijke versie mee
speelden. Men verwacht in Engeland, dat
het Nederlandse karakter beter behouden
blijft, als het Engels met een licht accent
wordt gesproken. „De Overval" wordt
binnenkort ook in België, het eerst in
Antwerpen, vertoond.
auto's van het Indonesische leger uit
dorpen naai- Kota Baroe overgebracht
ter bijwoning van de feestelijkheden.
Militairen in zware camouflage-unifor
men patrouilleerden tussen een stille
menigte van Papoea's in de straten rond.
om de baai.
Ass. Press meldt, dat Soekarno een
toespraak hield voor een juichende me
nigte op een openbare bijeenkomst.
Een Braziliaanse Corvair met 45
passagiers en een bemanning van vijf
koppen is gisteren bij Sao Paulo neer
gestort. Reuter meldt, dat minstens
35 inzittingen van het vliegtuig, dat
vrijwel rechtstandig op drie huizen
neerkwam, de dood hebben gevonden
Van de bewoners van de drie huizen
zou een jongetje van acht jaar ernstig
gewond zijn. Brandweerauto's op weg
naar de plaats van de ramp zouden
betrokken zijn geweest bij een onge
luk, waarbij vier mensen het leven
verloren.
Het toestel was van de Brazilianase
luchtvaartmaatschappij Cruzeiro do SuJ
De machine, die op weg was van Porto
Alegre naar Rio de Janeiro had in Sao
Paulo een tussenlanding gemaakt
Een employé van de luchtvaartmaat
schappij zei dat de rechtermotor van het
tweemotorige vliegtuig brandde, toen hel
cp de huizen dook.
De Nederlandse Vereniging tot Be
scherming van Dieren heeft bij de minis
ter van binnenlandse zaken telegrafisch
geprotesteerd tegen het plan in Tilburg
vertoningen met stieren te houden ter
gelegenheid van het lustrum van het
Tilburgse studentencorps.
het ministerie van buitenlandse za
ken in Den Haag bekendgemaakt.
Uit welingelichte kringen werd ook
vernomen dat tevens agrement is ver
leend voor de benoeming van een am
bassadeur van Rusland in Nederland.
Voor deze benoeming zou zijn voorge
dragen de heer Iwan Toegarinof.
De Nederlandse en de Russische re
geringen riepen hun ambassadeurs terug
na een incident in 1961 op Schiphol,
waarbij de toenmalige Russische am
bassadeur in Nederland, de heer Pono-
marenko, betrokken was.
De heer Ponomarenko kwam op het
vliegveld in handgemeen met de ma
rechaussee bij een confrontatie van de
Russische geleerde Alexei Goloeb met
zijn echtgehote.
Mr. Eduard Star Busmann, werd op
20 mei 1904 te Bussum geboren. Hy be
zocht hel stedelijk gymnasium te Ut
recht en studeerde rechten aan de rijks
universiteit aldaar, waar hy in 1928 hel
doctoraal examen aflegde. Vervolgens
slaagde hy voor de diplomatieke exa
mens. Daarna heeft hy allerlei functies
vervuld. In de oorlog was hij onder meer
Nederlands vertegenwoordiger bij de rer
gering van generaal De Gaulle.
De heer Iwan Iwanowitch Toegarinof,
is 60 jaar oud. Hij is carrière-diplomaal
en heeft vele belangrijke functies be
kleed bü het ministerie van buitenland
se zaken in Moskou, laatstelijk als hoofd
van de afdeling Verre Oosten. De heer
Toegarinof heeft belangrijke diensten
verleend bij het viermogendheden over
leg in Duitsland
bestaanden langs de voet van het monu
ment.
Aan het begin van de plechtigheid had
de acteur obert de Vries het twaalfde
couplet van het Wilhelmus gedeclameerd.
De kranslegging op de Dam was voor
afgegaan door een nationale herden-
'"J^OEN vrijdagmiddag kort na vijf uur de laatste mensen van die lange
stoet, langs het Nationaal Monument op de Dam te Amsterdam liepen,
lag aan de voet van de witte pyloon een schat van bloemen. Nederland
had hier in het hart van de hoofdstad plechtig en waarlijk nationaal alle
gevallenen burger en militair die, waar ook ter wereld, tijdens en
na de Tweede Wereldoorlog het offer van hun leven hadden gebracht, her
dacht. Koningin Juliana en prins Bernhard waren als eersten het Neder
landse volk voorgegaan in dit eerbewijs aan de doden, op deze meidag, die
voor alle Nederlanders nog zo boordevol herinneringen aan die donkere
oorlogsjaren is.
Om vijf minuten over vier hadden
Koningin en Prins zich naar de voet
van het monument begeven om daar
de eerste krans te leggen. Deze bestond
uit vele witte tulpen en was gesierd
met een rood-wit-blauw lint. Vervol
gens legden minister-president De
Quay en minister Visser, namens het
kabinet een krans van veelkleurige
bloemen, gevolgd door de chefs van
staven.
Hoewel dreigende, grijze wolkenmassa»
boven de Dam hingen, bleef het gedu
rende deze ceremonie vol wijding droog.
Bijna een half uur lang ging de krans-
legging door vertegenwoordigers van vele
organisaties voort. De Marinlerskapei
speelde koraalmuziek, terwijl de Konin
gin en de Prins de kransiegging gade
sloegen. De laatste van de in totaal zes
endertig kransen werd gelegd door mr
B, Roosjen en dr. J. Hooykaas, namens
de organiserende comité's.
Om half vijf werd de taptoe geblazen
en namen alle aanwezigen een minuut
stilte in acht. De stilte was volkomen,
omdat het verkeer tot in de vérre omge
ving van de Dam geheel was stilgelegd
Een langdurig défilé besloot deze natio
nale herdenking. Voorafgegaan door
Koningin Juliana en Prins Bernhard. die
het generaalsuniform der Koninklijke
Landmacht droeg, door ministers en vele
andere hoge burgerlijke en militaire
autoriteiten trok de lange stoet van na-
kingsdienst in de Oude Lutherse Kerk
Daar waren regeringsautoriteiten en vele
andere hooggeplaatsten uit den lande
tegenwoordig. Daar waren ook afgevaar
digden van Britse, Canadese, Franse.
Poolse oud-strijders, van de Holland
Society of New York, van het voormalig
verzet in Denemarken en ook de Cana
dese generaal Charles Foulkes met zijn
echtgenote.
Toekomst
De hoofd-legerpredikant ds. B. A. Bos
opende de dienst met de voorlezing van
Jesaja 42 18 tot 43 8. Nadat Cor Kee
op het orgel „Blijf bij mij Heer" had ge
speeld, sprak opperrabbijn A. Schuster.
Tijdens zijn toespraak werd de Canadese
generaal Foulkes onwel. Opperrabbijn
Schuster zei: „Herdenken heeft niet
alleen historische betekenis. Het wil ons
ook iets meegeven voor de toekomst.
Het begrip vaderland is aan het veran
deren, door de Europese éénwording nu
en door 'n wereldfederatie, die in de verre
toekomst ligt." Sprekend over de zin van
het herdenken, zei de opperrabijn: „Laat
onze doden niet voor niets gevallen zijn.
Voor vervolg zie pagina 7
Generaal Charles Foulkes, de nu 60-
jarige sinds twee jaar gepensioneerde
commandant van het Canadese leger,
dat in 1945 ons land bevrijdde, was
vrijdagochtend nog monter in de stro
mende regen uit het vliegtuig gestapt
op de luchthaven Schiphol. Het was de
vijfde keer, dat de generaal (mede
ondertekenaar van het capitulatiever
drag in mei 1945 te Wageningen) na de
oorlog Nederland bezocht en op Schip
hol vertelde hij nog vol goede moed,
opgerichte CanadaNetherlands Council
in Vancouver, „om op die wijze te pogen'",
zo zei hij, „de goede betrekkingen tussen
onze landen nog te verstevigen."
Tijdens de herdenkingsplechtigheid
vrijdagmiddag in de Oude Lutherse Kerk
te Amsterdam ging een golf van grote
ontsteltenis door de rijen. Juist toen op
perrabbijn Schuster zijn toespraak hield,
werd generaal Foulkes onwel. Enkele
opper-officieren schoten toe om hem de
kerk uit te geleiden. Maar vlak voor de
kansel kon de Canadese legeraanvoerder
niet verder. Hij zakte in elkaar en op een
brancard werd hy bewusteloos uit de
kerk gedragen. Nog tijdens het onderzoek
door de arts generaal-majour dr. H. J.
d. Giessen kwam generaal Foulkes by
kennis. Hij verklaarde toch ook de her
denking by het Monument op de Dam te
willen bijwonen, maar de medicus be
woog hem terstond naar een hartspecialist
te gaan.
In het Hiltonhotel, waar de heer en
mevrouw Foulkes logeren, kwam hy weer
enigszins tot rust. Gebleken is, dat hy
oververmoeid was door de Poolvlucht,
waarbij hij geen nachtrust had genoten.
Voor prins Bernhard was het een grote
teleurstelling, dat hij generaal Foulkes
niet kon ontmoeten bij de plechtigheid
de Dam. De Prins zou vandaag naar Van
couver vertrekken om daar de herden
kingsplechtigheden by te wonen.
TYTORGEN wordt in vele honderden kerk
gebouwen in ons land een collecte
gehouden voor de verspreiding van lec
tuur onder vele miljoenen mensen overal
ter wereld.
Als het goed is, dan heeft de voortreffe
lijke wijze waarop deze collecte is voor
bereid ons allen, geen uitgezonderd, on
geduldig gemaakt. Nu immers krijgen ook
wij een kans iets te doen.
En wat moet er veel worden gedaan.
Overal ter wereld gaan de mensen lezen.
Ook daar waar tot nu toe nauwelijks of
niet gelezen werd. Onder de volken vol
trekt zich een ontwikkeling, en deze ont
wikkeling houdt niet in de laatste plaats
in, dat zij bereikbaar worden door lectuur.
Denk niet dat dit altijd goede lectuur is.
Integendeel, het is een maar al te recht
vaardige klacht, dat het beeld, deze vol
ken in ontwikkeling bijgebracht van onze
leefwereld, een miserabel beeld is. Ont
wikkeling is waarlijk niet altijd verrij
king.
Maar de mogelijkheid van goede lectuur
is er óók. Nooit als in onze dagen was
de mens, waar hij ook leeft, zo bereik
baar als nu. Bereikbaar met het slechte
helaas, bereikbaar gelukkig óók met de
boodschap van Christus' verlossing.
De zondag van morgen is voor ons de dag
der bevrijding. Morgen mogen wij eraan
denken, hoe wij weer in de ruimte wer
den gesteld, hoe wij opnieuw konden
ademhalen, hoe er vrijheid kwam voor
ons mens-zijn en daarin ook voor ons
christen-zijn.
Kan men zich een mooier gelegenheid
denken om iets te mogen doen voor die
onvoorstelbaar velen wier leven nog don
ker is? Er is honger onder hen. Honger
naar voedsel. Honger ook naar voedsel
voor de ziel en voor het hart. Morgen
dan is het de dag van het „brood voor
het hart" zoals de actie, ondernomen
vanwege de Nederlandsclie Zendingsraad,
wordt genoemd. Een prachtige naam, die
alles inhoudt waarom het gaat.
Geef gij hun te eten, zei Jezus eens tot
Zijn discipelen. Eens apostel geworden,
hebben zij zich niet onbetuigd gelaten. Zij
hebben van zichzelf gegeven, ja zij heb
ben zichzelf gegeven.
Wij hebben het vrijwel allen goed. En God
heeft ons mogelijkheden gegeven als nim
mer tevoren. Is er dan één onder ons die
zich onbetuigd zou willen laten?
Voor een rijksdaalder al kan een bijbel
worden gekocht. Maar hoevele zijn er
niet nodig van dit boek, dat zó goedkoop
is en tegelijk van zó onschatbare inhoud
en waarde
Nieuwe postzegel
van 'n dubbelt je
Binnenkort za}TNr
in de serie land a v4 i
schapzegels een:
postzegel van 10 j
cent worden uit j
gegeven met eer
afbeelding, or'
leend aan
Deltawerken.
Deze zegel zal de thans in gebruik zijnde
van 10 cent met de beeltenis van H.M.
de Koningin ..en profil" (ontwerp Hartz
1953) gaan vervangen Het ontwerp van
de nieuwe zegel is van de kunstenaar
J. van Heel.
NEDERLAND
Generaal Foulkes, die tijdens df
herdenkingsdienst in de Oude
Lutherse Kerk te Amsterdam
plotseling onwel werd.
dat hij maandag in Holten op de Cana
dese begraafplaats een rode kornoelje
boom zou planten. In de afgelopen
maanden zijn uit Canada twaalf soor
ten bomen naar Nederland verzonden,
speciaal bestemd voor de Canadese oor
logskerkhoven
Generaal Foulkes is lid van de in 1961
Mevrouw Jacqueline Cochran,
de bekende Amerikaanse vliege
nierster, heeft met een Lockheed
TF-104G Starfightêr in de V S.
twee nieuwe wereldsnelheidrr-
cords voor dames gevestigd. Ze
brak het reeds op haar naam
staande wereldrecord en dat van
haar Franse rivale mevr. Jacqu-
ïine Auriol.
T\E eerste meidagen zijn zeer koud
verlopenwant ook vrijdag bleef ie
temperatuur beneden de tien graden ge
lijk als wat zachte winterdagen. In de
komende nacht of morgenochtend pas
seert ons een warmtefrontje van de
oceaan met wat zdchtere lucht. De zwak
ke wind draait naar zuidioest, zodat de
temperatuur in de komende dagen aan
genamer wordt.
Warm lenteweer komt momenteel al
leen in de Balkan en in Portugal voor.
De koude lucht verdwijnt nu langzaam,
zodat de algemene vooruitzichten voor
de komende week wat gunstiger mogen 17.42, onder 4.46 uur. Donderdag 9 mei:
u-orden jenoemd. voUe' maan
Tendens stligend
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Overwegend droog weer met verander
lijke bewolking, maar morgen later op
dc dag kans op enige regen. Zwakke
tot matige wind tussen west en zuid. In
het algemeen iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
Zon en maan
Zondag 5 mei: zon op 5.05, onder 20.10.
maan op 16 37, onder 4.28 uur. Maandag
6 mei: zon op 5.03, onder 20.11, maan op
Hoogwater Seheveningcn
5 mei: 1.22 v.m.; 13.46 n.m.
6 mei: 2.05 v.m., 14.23 n.m.
HET WEER lis EVROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
i VlUliCl'.
Wecrs.
I
eesicldh.
S'C
D. Helder
w. bcw.
nw 6
9
6
4
Ypenb.
Vliss.
zw. bew.
windstil
9
5
6
h. bew
windstil
9
5
7
Eelde
regenbul
z 3
11
2
4
De Bilt
zw. bew
windstil
9
3
8
zw. bew.
wzw 3
11
3
0.6
Eindh.
zw. bew.
windstil
10
4
Zd.-Limb.
regenb
wzw 2
11
3
8
Helsinki
gh. bew.
windstil
12
1
0
Stockh.
1. bew
W 2
10
-0
0
Oslo
zw. bew.
windstil
9
2
1
Kopenh.
1. bew.
0 2
9
4
0
Aberdeen
wz. bew.
z 2
4
0.3
Londen
on bew.
w 2
13
3
0
A'dam
zw. bcw.
w 2
10
3
5
Brussel
zw. bew.
windstil
9
4
Luxemb.
onbew.
n 4
10
Parijs
onbew.
windstil
11
2
Ó.2
Bordeaux
1. bcw.
windstil
14
7
0.2
Grenoble
1. bew.
n 1
11
3
0.5
Nice
1.' bew.
n 5
17
9
0
Berlijn
zw. bew
no 4
12
5
0
Frankfort
gh. bew.
14
6
1
MUnchen
regen
wzw 2
6
ZUrich
regen
zo 2
:o
3
Geneve
zw. bew.
zw 2
12
4
Locarno
1. bew.
ono 2
13
8
25
Wenen
regen
wnw 9
14
4
37
[nnobruck
regen
0 2
8
4
8
Belgrado
zw. bew
zo 7
24
15
0.2
Athene
onbew
windstil
18
13
5
Rome
zw. bew
windstil
19
11
0
AJaccio
1. bcw
0110 1
16
6
0
Madrid
zw. bew.
windstil
21
6
0
Mallorca
onbew.
windstil
17
6
0
Lissabon
1. bcw
0 3
24
13
0
