Niet afschaffen, maar
ook niet gebruiken
Uw probleem is het onze
Eerste vormingscentrum
voor joodse militairen
Bezinning op de „mens
en zijn arbeid"
Een woord voor vandaag
Manco's bleken toclÈ
een voordeel te zijnË
Geef aanwijzingen om te
komen tot coëxistentie
WOENSDAG 24 APRIL 196S
(Van een onzer medewerkers) (hoogd met een subsidie voor kosjer eten.
I aangezien van de menage geen gebruik
Binnenkort zal een begin wor- jwordt gemaakt,
den gemaakt met de bouw van het
Over twee jaar
Voor militaire tehuizen geldt als re
gel dat deze een rijksbijdrage ontvangen
in de stichtingskosten. De onlangs in het
leven geroepen stichting geestelijke ver
zorging. vorming en ontspanning joodse
het bestuur wordt
Zwanenberg.
eerste tehuis voor joodse militai
ren die dienen bij de koninklijke
land- en luchtmacht. Het zal waar
schijnlijk te Arnhem verrijzen,
omdat deze plaats gemakkelijk
bereikbaar is van de talrijke le-
eemlaatsen on dp VpIuwp pn in 'nota«s Spier, legerrabbijn majoor L.
gerpiaatsen op ae veiuwe en "1 slagter en luitenant-kolonel J. Glaser.
Noord-Brabant en ten tweede om
dat Arnhem de standplaats is van
majoor L. Slagter voor een derde
van zijn werktijd legerrabbijn, de
enige in het Nederlandse leger.
De heer Slagter is voorganger
van de Nederlands Israëlitische
Hoofdsynagoge te Arnhem, waar
nagenoeg geheel Gelderland onder
ressorteert met omstreeks acht
honderd aangeslotenen.
In tegenstelling tot de rooms-katholie-
ke en protestantse militairen, die de be
schikking hebben over talrijke ontspan
ning in de avonduren biedende, militai
re tehuizen en bezinning vragende vor
mingscentra, waarin in diensttijd cul
turele en godsdienstige bijeenkomsten
worden belegd, bezitten de joodse mili
tairen geen eigen gebouw.
Het te bouwen tehuis zal zowel
militair tehuis als een vormingscentrum
inhouden, waar de legerrabbijn voor de
joodse militairen een joodse sfeer kan
scheppen en dieper op kwesties kan in
gaan dan tot nu toe mogelijk was. Het
tehuis is door het ministerie van defen
sie aangemerkt als vormingscentrum er
zal op die basis de gebruikelijke bijdra
ge in de exploitatiekosten ontvangen ver-
Prof. Rosccnn Abbing over kernwapens
luitenant-kolonel J. Glaser.
treeft ernaar na het verkrijgen van de
benodigde vergunningen met de bouw te
laten beginnen.
Naar verwacht zal het vormingscen
trum annex militair tehuis in 1965 in ge
bruik genomen kunnen worden. Het aan
tal joodse militairen zal dan tot ruim
vierhonderd zijn toegenomen hetgeen
verband houdt met de naoorlogse ge
boortegolf. Daar in het Nederlandse le
ger van kracht is. dat één geestelijke
verzorger op minstens vijftienhonderd
militairen is. kan de legerrabbijn zich
ook dan niet uitsluitend aan de geeste
lijke verzorging van de joodse militai
ren wijden. Dat is ook de oorzaak dat
de legerrabbijn niet in een garnizoen in
wonend is zoals de meeste legerpredi
kanten en legeraalmoezeniers.
ijn dienstreizen maakt hij voo
gesprekken met joodse militairen ge
bruik van de kamers van de legerpre-
dikanten waar een harmonieuze samen
werking mee bestaat. Thans zijn
streeks 125 joodse militairen verdeeld
over vijfenzeventig legerplaatsen onder
de wapenen. Zij worden hoogstens een
maal in de drie maanden voor een kort
gesprek bezocht, daar de recruten
zieken bijna alle aandacht opeisen ir
beschikbare tijd. Militairen die de le
gerrabbijn dringend wensen te spreken
dienen een afspraak te maken.
Knip deze zegeltjes uit!
ze helpen U op weg naar
I KG GRATIS
SUNDROP BANANEN
Vraag Uw fruit-leverancier
om de spaarkaart!
Kosjer
Wel is het de joodse militairen ir
gelijk wekelijks gedurende ruim een u
in Den Haag en in Amsterdam en sor
tijds in Arnhem een cursus te volgen
Iwriet, het modern-Hebreeuws, joodse
bijbelse geschiedenis etc. Hiertoe zijn
echter hoofdzakelijk militairen in staat
die in de nabijheid van deze plaatsen
zijn gelegerd.
In het joodse militaire vormingscen
trum zullen de militairen enige dagen
kunnen verblijven. In het tehuis zal een
keuken worden gevestigd waarin vol
gens de joodse spijswetten zal worden
gekookt. Voor de onder de wapenen zijn
de joodse soldaten die op ritueel geoor
loofd en bereid voedsel gesteld zijn
"n„
hoeven te maken van de menage. Deze calvinisme heeft deze
,,Ik lees in het herderlijk schrij
ven van de hervormde synode
over de kernwapens een radicaal
„Neen" tegen het gebruik ervan,
maar het pleit niet voor een to
tale eenzijdige ontwapening en
ook niet voor een uittreden uit de
Navo." Deze conclusies trok gis
termorgen prof. dr. P. J. Roscam
Abbing op de hervormde predi
kantenvergadering. Juist op dit
punt echter meende prof. Roscam de identiteit
Abbing dat het rapport niet hele
maal duidelijk is en daardoor on
nodige misverstanden heeft ge
wekt bij mensen die haastig heb
ben gelezen. Toch was ook zijn
conclusie dat wij op het ogenblik
staan voor het ethisch onontkoom
baar probleem van „niet afschaf
fen, maar ook niet gebruiken."
Principe van
wereldregering
moet worden
aanvaard
(Van onze kerkredactie)
In zijn rede ,,De gemeente en het
oorlogsvraaggstuk nu", wilde deze
hoogleraar uit Groningen niet aanslui
ten bij het herderlijk schrijven, maar
eerst nog eens de gehele situatie over
zien. eer hij met conclusies kwam.
Hij zag in de bijbel twee lijnen, name
lijk die van de navolging van Christus
met daarin verwerkt de motieven
de weerloosheid, maar ook de lijn dat
Christus wel degelijk de functie van de
overheid erkent. Juist dit combineren
van deze twee gegevens is zo moeilijk.
Luther heeft geprobeerd in zijn theolo
gie van de twee rijken, kerk
heid, evangelie en wet. een oplossing
geven, die echter onaanvaardbaar is.
twee feiten
militairen gebruiken de maaltijd bij I in'ml^F 20 sterlt uit elkaar willen ha-
wetsgetrouwe joodse gezinnen 'of bij I LenE e vorm van dualisme op dit ge-
joodse instellingen. Bij het plaatsen in bied moet worden afgesneden,
garnizoenen wordt hiermee rekening ge
houden. Ook aangaande de joodse feest- In zijn rede. en ook later in een ant
dagen is in de militaire reglementen woord aan prof. dr. G. C. van Niftrik
pleitte deze hoogleraar dan ook
Volmaakte rust geeft de DRAKACEL matras
Geen discriminatie
van prot. chr.
bibliotheken
TJOEWEL de A.R.P. van ouds voor
standster is van decentralisatie,
meent ze, dat nationale zaken op
nationaal niveau behandeld en gesub
sidieerd moeten worden. Daarom moet
het mogelijk zijn, dat de rijksoverheid
het bibliotheekwezen nationaal var
zo n gewicht acht, dat zij de subsi-
didiëring niet meer aan de plaatse
lijke overheden overlaat. In een door
het college van advies van de A-R.P.
uitgegeven rapport over de subsidiëring
van het bibliotheekwezen wordt daar
om aangedrongen op een wettelijke
regeling van deze subsidiëring.
Gewezen wordt op de consequentie,
dat indien volgens de geldende regeling
een gemeente niet een minimum bij
draagt. een bibliotheek van alle rijks
subsidie verstoken blijft. (Dit heeft zich
in Roterdam voorgedaan-Red.)
De commissie is daarom van oordeel,
dat het in het algemeen niet gewenst is
rijkssubsidie aan gemeentelijke subsidie
te koppelen. Bovendien zijn de waarbor
gen tegen een levensbeschouwelijke dis
criminatie bij het Rijk groter dan bij
de gemeenten.
In het algemeen wordt in het rap
port gepleit voor opheffing van de dis
criminatie ten opzichte van de protes
tants-christelijke openbare leeszalen
en bibliotheken in de thans geldende
subsidieregeling; voor integratie op
het platteland van het volksbiblio
theekwerk in het werk van de provin-
Derde Contactdag van het NPC
„De mens en zijn arbeid" was1 band tussen de arbeider en zijn werk de
het onderwerp waaraan het Nat.j hïSSK hïSwSS
;Prot. Centrum voor de geestelijke j een moeilijke kwestie, want het terug-
gezondheidszorg in Nederland ."""■P van.in dat h«m
Discriminatie
het totale bevolkingscijfer als subsidie
grondslag geldt, voor de r.k.-leeszalen het
aantal rooms-katholieken ter plaatse en
voor de protchr.-leeszalen het aantal in
woners, dat geacht kan worden in te
stemmen met de doelstelling.
Om deze discriminatie weg te werken
zou gesubsidieerd moeten worden op ba
sis van de exploitatiekosten.
Toegegeven wordt, dat het moeilijk is
om een goede verdeelsleutel voor subsi
dieverlening te vinden, ook al omdat in
eigen prot.chr.kring geen eenstemmig
heid bestaat over de noodzaak van eigen
openbare leeszalen en bibliotheken.
Met betrekking tot de volksbibliothe
ken wordt in het rapport gesteld dat deze
veelal te weinig bijdragen tot algemene
vorming en ontwikkeling. Het Rijk kan
en mag echter niet in alle gevallen aan
deze bibliotheken voorbij gaan. In inte
gratie in het werk van de provinciale
bibliotheekcentrales zou ten plattelande
een aansluiting kunnen worden gevon
den aan wat het particulier initiatief tot
stand heeft gebracht.
Tenslotte wordt betoogd dat in de
rijkssubsidieregeling dient te worden be
paald dat tot het ressort van een pro
vinciale bibliotheekcentrale wordt gere
kend de gemeenten beneden 20.000 in
woners en die met meer dan 20.000 inwo
ners voorzover daar het aantal rooms-
katholieke of protestanten minder be
draagt dan 6.666 en uit deze volksgroepen
de wens naar voren komt te worden
betrokken in het rijkssubsidiebeleid dat
wordt toegepast ten aanzien van gemeen
ten met minder dan 20.000 inwoners.
In Kampala (Oeganda) ls zaterdag een
conferentie van Afrikaanse kerken be
gonnen. die tien dagen zal duren. Aan
de besprekingen nemen afgevaardigden
deel van anglicaanse, protestantse en
Orthodoxe kerken uit tweeënveertig lan
den. Doel van de conferentie is een per
manente raad van Afrikaanse kerken te
stichten. Functionarissen van de Wereld
raad van Kerken helpen bij de organi
satie van deze conferentie en de Rooms-
Katholieke Kerk heeft waarnemers afge
vaardigd.
gisteren in Utrecht zijn derde
Contactdag wijdde.
Het Centrum verheugt zich in
veel belangstelling en goede
groei. Dit deelde de voorzitter,
dr. B. Chr. Hamer, in zijn ope
ningswoord mede.
In het komende jaar zal het nog
jonge Centrum, waarin vele landelij
ke organisaties met hun afdelingen zich
hebben aaneengesloten, zich vooral be
zighouden met de taakverdeling. Ervan
uitgaande dat de organisaties hun zelf
standigheid geheel behouden, zal toch
voor het Centrum een bepaalde taak
worden afgebakend. Het Centrum zal
voorts contact onderhouden met zuster
organisaties van andere levensbeschou
wingen en verder zal men de verhou
ding met de Nat. Federatie voor de
geestelijke volksgezondheid regelen.
Drie sprekers leidden met referaten
het onderwerp voor de dag in. dit uit
verschillende gezichtspunten benaderen
de.
Dr. E de Vries uit Amsterdam licht
te de zin van de arbeid van
toe. Uit menselijk oogpunt bezien kan
men de arbeid louter broodwinning noe
men. maar de visie van de Bijbel hecht
er ook een andere betekenis aan, nl.
die van mede-arbeider zijn in het Ko
ninkrijk Gods op aarde, het mededra-
gen van verantwoordelijkheid, de naas
tenliefde betrachten in mede-menselijk
heid betreffende het oplossen van ar
beidsvoorwaarden en sfeerbepaling en
het heer-zijn over de mogelijkheden in
de schepping zoals het gebruik, maken
van de wetenschap en het staan boven
de techniek, het beheersen van de ruim
te en de diepten.
Gevaren bij dit alles ziet dr. De
Vries in de verzoeking van het indi
vidualisme en de tirannie
arbeid en de grenzen van de mense
lijke arbeid worden bepaald dooi
persoonlijke elasticiteit en plastici
teit die de arbeider nodig heeft in
het arbeidspatroon.
tevreden stelt en blij maakt mag niet
ten koste gaan van mede-arbeiders. Het
werk beleven in dienst aan de naaste
mag niet worden verwaarloosd. Wil
men betere verhoudingen scheppen dan
moeten die appelleren aan de harmonie
waarin de arbeider leeft met zichzelf,
zijn mede-arbeiders en het bedrijf, zodat
de werknemer in zijn arbeid volledig
kan zijn en het niet nodig is dal
compensatie voor werkuren van buiten-
i in vrijetijdsbesteding moet komen.
Om tot die harmonie te komen is her
nieuwde bezinning op de taak nodig en
daarin ligt arbeid en toewijding van de
kerk en van de vakbeweging besloten.
DE LEIDING
Prof. mr. dr. M. H. K. van der Graaf
uit Eindhoven wijdde zich in zijn betoog
aan de positie van de leidinggevenden
en specialisten in het bedrijf, over wie
nog te weinig wordt gesproken. Hij
schetste op geestige wijze de aparte
moeilijkheden waarmee zij in hun werk
hebben te kampen.
De „baas", die uit de arbeidersgroep
is voortgekomen omdat hij goede ken-
zaken toonde en het vertrou-
de patroon geniet maar nu
twee kanten goed moet hou-
dé twee aspecten van I
God. namelijk recht en liefde.
Maar het gebod is God lief te hebben
i de naaste. Dat houdt in dat men I
zichzelf niet mag handhaven. Uit die
liefde tot de naaste kunnen echter
drie conclusies getrokken worden.
1. Ik moet afzien van verzet uit liefde
tot de naaste om zo vurige kolen op
zijn hoofd te stapelen.
2. Ik moet maatregelen nemen en met
geweld doorvoeren om de naaste te
beschermen.
Ik moet toornen tegen en straffen
wie anders wil, maar die straf moet
door liefde worden bepaald.
NIET GEBRUIKEN
Juist daarom heeft het christendom
In zijn geschiedenis de absolute weer
loosheid ook altijd verworpen, maar
de vraag Ls waar de grens getrokken
moet worden, wat nog toelaatbaar is en
wat niet. Zo sprak voor de laatste oor
log een meerderheid zich voor oorlog
lit, omdat men besefte dat men an
ders onrecht deed aan de kinderen die
zouden moeten opgroeien in de heiden
se wereld van het nationaal-sociallsme.
Nu echter spreken velen in de kerk en
ook de synode zich uit tegen een
kernoorlog, omdat men meent dat het
middel erger ls dan de kwaal.
Dit inzicht echter heft het oorlogspro
bleem niet op. Terwijl sommigen plei-
afschaffing van deze wapens,
anderen dat de tegenstander
daardoor juist vrij spel zou krijgen. Dan
kiest men tegen afschaffen, maar
spreekt tegelijkertijd uit dat deze wa
pens nimmer gebruikt mogen worden.
DILEMMA
Zo kwam prof. Roscam Abbing tot
de stelling dat het openlijk uitspreken
van het radicale „neen" tegen kern
wapens riskant is, maar het niet open
lijk uitspreken is, meende hij. nog ris
kanter. Want de gedachte „wel drei
gen, maar niet gebruiken" plaatst ons
voor een nieuw dilemma. Wat gebeurt
er als deze stem niet meer, (deze hoog
leraar meende van nu nog wel) de
meerderheid heeft en een groep men
sen in de politieke wereld de over
hand krijgt die ze beslist wel wil ge
bruiken?
Daarbij komt dat het gevaar met de
dag toeneemt, omdat de bewapingswed-
loop voort duurt. Er had al lang iets
moeten gebeuren, omdat aan beide zij
den gewerkt wordt niet om het even
wicht te handhaven, maar juist te ver
breken.
moeten vertrouwen op de Geest van
pinksteren, die gekomen is om eenheid
te brengen. Toch is het moeilijk om tot
een dergelijke ontwapening te komen,
meende deze hoogleraar, dat komt
voort niet uit onwil. m<
macht elkaar wederzijds
In de tweede plaats
hoogleraar dat er ernstig
streefd moet worden om de haarden
van onrust weg te nemen. Hij noemde
er vijf met name: het kolonialisme, de
status quo die niet automatisch ge
handhaafd moet worden (er moet een
mogelijkheid zijn van grenswijzigingen,
waar dit recht is), minderheden die'
door eigen regeringen onderdrukt wor
den. het onrecht dat een derde van de
wereld rijk, terwijl tweederde van de
wereld arm is. en de koude oorlog die
op allerlei fronten ontdooid moet wor-
In de derde plaats moet er hard ge
werkt worden aan het zuiveren en ver
diepen van het inzicht van gemeentelld
en burger. Het zwart-wit schema in de
verhouding Oost en West, moet opgehe
ven worden, maar mag ook niet een
eenzijdig grijs worden. Het wantrou
wen moet echter worden doorbroken.
„Volg Mij." Deze woorden zijn bestemd voor de apostel Petrus,
Zij worden hem toegevoegd door Jezus, nadat Deze Zijn disci
pel in ere heeft hersteld. En vanaf dat moment zal Petrus
maar één doel najagen in zijn leven tot zijn dood dooi
marteling. Misschien dat hij het zich op dit ogenblik niet
realiseert wat het volgen van Jezus aan consequenties vooi
hem zal meebrengen. Weet iemand dat? Maar hij weet ook
dat Jezus hem nooit zal loslaten en dat de trouw van d«j
Meester hem zal vergezellen, tot het bittere einde. „Leer mij|
volgen zonder vragen", zingen wij zo graag. Volgenals alleJR
voor de wind gaat, volgen ook, als de orkanen boven ons hoofmJ
losbreken en het lijkt, of wij zuilen worden vernietigd. Alu"
Jezus ons vraagt, ons opdraagt Hem te volgen, dan weten tuij
nooit van tevoren waar wij zullen uitkomen. Of toch wel
Dit volgen vereist de hele mens. Doen wij het zoals Jezus dat
wil, dan zal iedereen dat aan ons kunnen zien. Wie werkelijk
Jezus volgt, kan niet volstaan met wat stichtelijke woordei\
in de kring van gelijkgezinden. Hij of zij zal een levendii
wegwijzer moeten zijn naar Jezus. In de Bijbel staat dtr
typerende woord: een leesbare brief van Christus. Zoals u bil
het lezen van een brief een indruk goed of slecht van
iemand krijgt, zo zal de ander uit uw en mijn manier vail
doen (én laten) conclusies moeten kunnen trekken.
meende deze J Kardinaal Alfrink typeert het concilia
istig naar ge-1 J 1 „ua
J Ge
(Van onze kerkredactie)
Gistermiddag typeerde kardi
naal Alfrink op een persconferen
tie het concilie met de woorden:
„Wonderlijk slagen ondanks men
selijke tekorten." Hij wees er op
U rust echt uit op een DRAKACEL matras
Prof. Rasker tot moderamen synode:
REMEDIE
Prof. Roscam Abbing pleitte voor een
drievoudige remedie die mogelijk als
oplossing zou kunnen gelden in onze
tijd.
In de eerste plaats sprak hij als zijn
mening uit dat het noodzakelijk gewor
den is dat er wederzijds ontwapend
wordt. Maar dat houdt tevens in dat
een wereldregering met politionele
macht geschapen moet worden. Hij
wist dat dit een hachelijke zaak is, om
dat een dergelijke wereldregering ge
makkelijk een werelddictatuur kan
worden, maar meende toch dat wij
ANALYSE
Aangezien dr. H. J.van Zuthem uit
Arnhem niet aanwezig kon zijn. werd
zijn referaat voorgelezen door de se
cretaris van het Centrum, dr. C. Blan-
kestijn. Dr. Van Zuthem ging na hoe
zeer de arbeid vergeleken bij vroeger
is veranderd door industrialisatie, me
chanisatie en het streven naar efficien
cy. Hij analyseerde de arbeid op de
lagere en laagste niveaus en haar pro
blemen van vervreemding van het
eindprodukt, herhaalarbeid, kwalitatie
ve leegloop en gemis aan verantwoorde
lijkheid als een hoge prijs die voor de
welvaart moet worden betaald.
Niet iedereen denkt hetzelfde over
deze problemen: de een acht het werk
van zo groot belang dat hij wil streven
naar spoedige reorganisatie ervan door
taakverruiming, groepsarbeid. decen
tralisatie en meer individuele arbeid
om aan de behoefte van de werknemer
als persoonlijkheid te kunnen voldoen,
de ander ziet het werk als middel om
te leven en legt de nadruk op verbe
tering van de arbeidsomstandigheden,
stijl in de leidinggeving. sfeer in het
bedrijf enz. Ook helt men in de laatste
tijd over tot de conclusie dat de arbeid
haar betekenis verliest aan het toene
men van de vrije tijd.
Als hypothese voerde dr. Van Zutphen
aan dat bij het verloren gaan van de
zich i
den; de oudere afdelingschef op de ad
ministratie die van boekhouder tot eco
nomisch adviseur is gegroeid boven zijn
eigenlijke oorspronkelijke capaciteiten
uit. vroeger de vertrouwensman was
de oude heer" en nu in de rij van
topfunctionarissen is verzeild ge
raakt en net niet helemaal mee kan
komen; de jonge specialist die lang en
grondig heeft gestudeerd en nu plotse-
na het dienen van de wetenschap
de hem onbekende praktijk zoden
i de dijk moet zetten; de bedrijfslei
der in de fabriek die van het een naar
het ander sjouwt en honderd-en-één ver
antwoordelijkheden heeft in een zich
steeds maar verder ontwikkelend toe-
drijf.en ten slotte de directeur die
een aaneenschakeling van bezoeken
telefoontjes beleeft en zoveel besluiten
moet nemen, de man met de meeste
contacten en de grootste eenzaamheid.
Want eenzaamheid of verslaving aan
de arbeid liggen voor alle leidinggeven
den op de loer: ook leidinggevende
werknemers en directeuren komen dik
wijls tekort in hun menselijke behoef
ten in de arbeid en aan medemense
lijkheid in het oplossen van hun dage
lijkse problemen.
Noodzaak dus ook hier: verder
ken aan begrip voor en menselijke
organisatie van de arbeid o.m. door
selectie bij het bezetten van bepaal
de functies, opleiding die gericht ls
op de oarrlère-plarmlng, bevorderen
de communicatie, beoefening
erschapsstljl en formulering
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nijverdal (vac. G. Jukema):
E. Hol-trigter, te Weesp; te Midelharnis:
v. d. Bergh. te Polsbroek.
Aangenomen beroep gen. synode tot
GEREF. KERKEN
Beroepen te Zwijndrecht: J. Dijkstra,
te Klazienaveen; te Tilburg: (vac. J.
Spoelstra): W. F. Bolt. te Bozum.
Bedankt voor Uithuizermeeden: C. A.
Verhoog, te Winsum (Fr.); voor Rotter
dam-Pernis (vac. J. H. van Halsema):
J. Melse. te Oenkerk.
GEREF. GEMEENTEN
H, Rijksen, te
Het feit. dat de situatie in een
drijf van buitenaf gezien anders is
van binnenuit bekeken, kan tot w
standen en misverstanden leiden
daarom acht prof. van der Graaf ook
hier hulp van buitenaf, persoonlijk ge
geven aan leiders die het moeilijk heb
ben. hoogst nuttig. Voor deze taak
wijst hij mede naar de kerk: naar pre
dikant en naar gemeenteleden, die wil
len luisteren, spreken en meezoeken
naar een juiste lijn voor de toekomst.
In de middagvergadering werd ovei
het onderwerp vruchtbaar gediscus
sieerd onder leiding van drs C. F,
Wier in ga uit Zeist, die het forum,
door de Inleiders gevormd, presideer
de.
teit tussen liefde en recht,
het oordeel Gods niet met
wij leven in een tijd
,Wij hebben
toe te pas-
an Gods ge
duld. Alleen tekenen van Gods liefde moe
ten we oprichten, dit houdt onder meer
de straf in". „Het axioma der lief
de" wilde prof. Roscam Abbing, ook
daar waar gestraft moet worden, hand-
.Ds. P. G. vanderHooff deelde nog
dat het zeker mogelijk Is dat aan
verzoek van prof. Rasker zal
den voldaan en dat er aanvullingen
op het schrijven van de synode over
kernbewapening zullen kunnen worden
gepubliceerd. Het is zelfs mogelijk dat
bepaalde gedachten uit het rapport ver
der zullen worden uitgewerkt.
(Van onze kerkredactie)
In de discussie die na prof. dr.
Roscam Abbings referaat
verzocht prof. dr. A. J.
Rasker, het moderamen der sy
node een nieuw herderlijk schrij
ven op te stellen waarin de synode
de kerk aanwijzingen geeft hoe
van de tegenwoordige situatie, de
koude oorlog, tot een coëxistentie
te komen. Ook vroeg hij of het
herderlijk schrijven (door de voor
zitter der synode ds. P. G. van
den Hooff in zijn antwoord nog
eens nadrukkelijk enkel een leid
raad genoemd) al in diverse talen
overgezet was om ook kerken in
andere landen van de inhoud
kennis te laten nemen. Ds. Van
den Hooff kon hier bevestigend
op antwoorden. Een Duitse ver
taling is er reeds, en de Engelse
is zo goed als klaar.
Prof. Roscam Abtoing verklaarde als
antwoord op prof. Raskers bewering dat
de huidige natuurlijke ethiek even erg
is als de natuurlijke theologie, toch blij
te zijn met de huidige evenwichtssitua-
•tie.
Vervolgens voerde prof. G, C. van
'Niftrik het woord. Hij verklaarde opge
lucht te zijn dat de rede van prof. Ros
cam Abbing geen P.S.P.-propaganda
geworden was. Na de verzekering te
hebben gegeven dat hij er dan geen
C.H.U.-betoog van zou maken, stelde
prof. Van Niftrik enkele theologische
vragen aan de orde met betrekking tot
het betoog van prof. Roscam Abbing.
Niet generaliseren
Hij vroeg hem onder meer of hij op|
Mve„n'rdbceeralfdue^Seiorart BOEKENHOEK
gering voor te leggen. Dit argument ge
bruikte prof. Van Niftrik om aan te to
nen dat men niet kan generaliseren in
deze zaken van bewapening en ontwape
ning. In dit verband zei hij dan ook
prof. Roscam Abbings „axioma der lief
de" te theologisch te vinden, daar het
„recht" kennelijk ondergeschikt wordt
bij prof. Roscam Abbing aan de liefde.
Prof. Roscam antwoordde prof. Van
Niftrik dat er geen dialectische verhou
ding. een spanning tussen deze beide as
pecten van Gods houding ten opzichte
moet zijn (zoals prof.
dat hij reeds voor het begin vaj^6'
het concilie wat verhuld gewezeL0.6
had op manco's in de voorbereide
ding. Deze hebben zic-h ook indeibaë
daad geopenbaard, maar geble°P
kén is uiteindelijk -dat zij tocE^
voordeel hebben opgeleverd. F
Kardinaal Alfrink zei niet te wetePc^
men voor het begin van het concfet;
lie nog gedacht heeft aan een oplossinPd<
voor deze manco's, maar dan had haDu
concilie zeker niet vorig jaar geopenlstit
kunnen worden. Het voordeel is nu diMii
de eerste zitting de richting heeft aai*,c
gewezen en het lijkt vrijwel uitgeslJjVj.
:en dat hiermee tijdens deze tussenpL:
node niet duidelijk rekening zal worder^
gehouden. De
Als eerste manco noemde kardinajet
Alfrink de overweldigende hoeveelhei|ge]
materiaal. Iedere commissie heeft haa.aë]
gedaan de haar toevertrouw®^
sector zo volledig mogelijk te beai
beiden. Het werd op den duur echt«T}p
duidelijk dat het concilie onmogelijk i
dit materiaal kon doorwerken. Uiteir"
delijk is dan ook besloten om een kef'61
ze te maken. Dat wil echter niet zejAc:
gen dat het bijeengebrachte materialen
niet verwerkt zal worden. Het zal aSigu
leen langs andere wegen de kerk t«Cle
goede komen. knfrr
Coördinatibev
[Rij]
Het tweede manco noemde kardinalir:
Alfrink het gebrek aan coördinatfeni
tussen de verschillende commissi«T>ei
„Men kan dat," zei hij, „alleen verkL,-*-
ren uit de overtuiging of verwachtifS,
en hoop. dat de eigen visie zo de
ning van geheel de kerk vertegen-...
digde, dat de overgrote meerderhi
zich er achter zou stellen... F
loop van de eerste fase van hi
lie heeft het anders geleerd,
juist de grote winst." Daarom zal
coördinatie-commissie die door de pal
is ingesteld dit spoor dat de bisschopp
hebben gewezen verder moeten volgL
-Gel
De derde klip waarop het concil»ugc
had kunnen stranden ls het feit dat L-L
eigenlijk geen thema was van waant,-,:
gewerkt kon worden. Kardinaal Alfrtri
sprak dan ook de hoop uit dat de rap Im
porten van de theologische commissi
tegen het begin van de tweede fase dlSch
oriëntatie hebben gevonden, waarvoor «jet
bisschoppen zich tijdens het concilfnj'
hebben uitgesproken. Mocht dit niet hCT
geval zijn. dan zal men zich moet<r?n
voorbe-ciden op langdurige discussir-0-
dle veel tijd vragen en die dan ook mpsen
een onverkwikkelijke indrtLak
maken op de kerk en op de witici
afic
Van Niftrik stelde)
een identi-
Van Ditmar.
Met een vlotte, voor iedereen te be
grijpen, pen beschrijft de bondscoach
van de Nederlandse basketbalbond
le facetten van zijn favoriete tak
sport. Met name de coaches en trainers
zullen veel plezier van dit boek kunnen
beleven. Het laatste gedeelte behandelt
een groot aantal oefeningen, waarvan
alle basketballers profijt kunnen trek-
reld.
In zijn toespraak ging deze geestel£.c
leider van de Rooms Katholiek"-,.
Kerk in ons land ook even in op wr
een Romeins dagblad over hem schre^rSe
namelijk dat hij anti-romeins zou zijjDe
Hij noemde zichzelf echter een romer:
in hart en nieren. Maar. vervolgde hUm
deze gehechtheid, hoe sterk, staat ni_.pt
gelijk met blinde liefde. „Hoe ook £7
mein, ik ben altijd nog meer katholiek!1
Juist daarom achtte kardinaal Alfripefc
het belangrijk dat bij de uitwerkii-v.
van het concilie zoveel mogelijk de psse
hele kerk betrokken wordt.
Geo
lothi
De V.N.-bestuurder in Nieuw-Guin®36
dr. Djalal Abdoh, heeft gisteren ofEhui
cieel het derde zittingsjaar van f
Nieuw-Guinea Raad geopend.
beurde in het nieuwe, nog v
voltooide raadsgebouw waarvan de boiK
de Nederlandse tijd werd begonnc. F
Ahrlnh 7PÏ in 7.iin tn^cnraalr Hat P'
Dr. Abdoh zei in zijn toespraak dat
bouw onderbroken werd doordat de
derlandse aannemer niet bereid
contractuele verplichtingen na
te3SlEux
Hout lijmen?... CETAFLEX Ceta-Bever
Vraag: Wij willen -graag een pape
gaai aanschaffen, maar daar deze
beestjes nogal prijzig zijn, dienen we
eerst goed te weten hoe we ze behan
delen moeten en welke soort (welke dier eerst helemaal
geving telekens weer een zelfde
woord te herhalen. Het gebruik van
een bandopnemer kan u veel tijd cn ,U1VJWC11UC eucv
Natuurlijk moet het handelaren bij
ngeduld bespi
het best kan leren praten.
Waarop moet je letten bij de aankoop
en hoe is het te zien of het beestje wel
oud of jong is? Welke kamertempera
tuur is de beste? Kunnen ze tegen zon?
Wat geef je ze te eten. enz., enz We
gaan heel weinig uit, maar als we eens
met vakantie gaan, kan een vreemde
dan voor hem zorgen? Zo niet, kan
een buurman het doen die bijvoorbeeld
van tevoren een beetje met hem ver
trouwd is gemaakt. Weet U een ver
trouwd adres waar deze vogels zijn te
krijgen JPP98HPMISPI
Antwoord: Er zijn vele soorten pape- rozijnen of dadels. Vergeet niet
gaaien, die u kunt leren praten, mits --
u maar een mannetje koopt. Het man
netje van de blauwvoorhoofdamazone
bijvoorbeeld bootst graag allerlei gelui
den na en kan redelijk leren praten.
i-klank leert hij het beste
Is dat nog niet het geval, dan zult u
enige tijd speciaal aandacht aan de vo
gel moeten geven en hem verzorgen en
veel toespreken. Als het dier helemaal
goed gewend is, kan u het gerust in
uw vakantie laten verzorgen door
iemand, die niet bang is voor vogels
en er aardigheid in heeft af en toe
eens met het dier bezig te zijn.
Op het menu van een papegaai
staan: Witte zonnepitten, boekweit, ka
nariezaad, hennep, gekookt eigeel en
noten. Het fruit kan bestaan uit stuk-
sappel, peer. banaan, bessen.
glas te veel branden. Een adres mo
gen wij u niet noemen, maar er zijn
voldoende goede en vertrouwde vogel
handelaren bij wie u terecht kunt. De
prijs is hoog 150 tot 250) maar u
heeft gewoonlijk van het dier levens
lang plezier.
Vraag: Wat is het verschil tussen ge
pasteuriseerde en gesteriliseerde melk?
Is de flessenmelk precies dezelfde als
de losse melk? En is de flessenmelk
alleen duurder omdat het vullen en
schoonmaken der flessen berekend
wordt? Hoeft losse melk niet meer ge
kookt te worden?
Brieven, die niet vooralen zijn 1
van naam en adres, kunnen niet f
beantwoord worden. Geheimhou-
ding verzekerd. Vragen, die niet
onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
aan. Sommige dieren hebben
liefde voor de a en de o Met het i
leren moet u wel vroeg beginnen
dan met heel veel geduld door dage-
dan wat eierschalen, scherp (rivier
zand of gewone oude muurkalk in het
viecerbakje er bij te voegen. Dagelijks
moet u vers water geven. Plaats de
papegaai achter een gesloten
het zuiden in een 's winters verwarmd
vertrek en op koude dagen dichter bij
de kachel dan bij het venster want het
is een tropische vogel. In de zomer
--*• hem beschermen tegen felle
lijks na een maaltijd in rustige om- zonnestralen, omdat deze achter het gepast. De duur
Antwoord: Pasteuriseren en sterilise
ren van melk, niet- en zwak-alcoholi-
sche dranken, dienen beide om deze
vloeistoffen kiemvrij te maken. Sterili
seren geschiedt door verhitting tot 100
a 180 graden Celsius, tien minuten
lang. Er treden dan echter moeilijkhe
den op omdat zich dan ook ongewenste
op omzettingen voltrekken. Bij pasteurise-
~J ren. zoals tegenwoordig algemeen voor
melk aangewend wordt, wordt de vloei
stof in een dun laagje tussen twee pla
ten doorgeperst. terwijl dan verhit
ting tot gemiddeld 80 graden wordt toe
maar 15 seconden
gen. die van grote duurzaamheid is P 6-
zijn meeste eigenschappen behoupijls
Ze behoeft daarom niet gekookt llw.
worden. Alle melk in flessen met c%r n
sule wordt op deze wijze gepasteiC
seerd. De losse melk is eveneens tav
dezelfde wijze gepasteuriseerd m^"
kan nabesmet zijn, en dient dus v
gekookt te worden. Ook gesteriliseeii
melk is in de handel, namelijk in fli
sen met een kroonkur.t. Deze melk lo
lange tijd in gesloten toestand bewail
blijven. Niet bewerkte melk is niet
de handel. Dat er prijsverschillen z[
is gezien de grotere bewerkelijkh
van flessenmelk begrijpelijk.
,lHa
