Getto van Warschau kon
niet anders dan vechten
m
Munitie door
de riolen
Herdenking van
opstand in het
Warschaugetto
ANKLETS
1,73
„Engeland koopt wapens
van dubieuze waarde"
Nasser enige kandidaat
als president V.A.R.
Kleinere voorsprong V.S.
bij atoomonderzeeèrs
Ift e&ft fcaafce hJ£
Christine weer
aangevallen
Adenauer terug
„Lekkere" honger? Neem een KitKat!
Verre sterren
t
VRIJDAG 19 APRIL 1963
L «1
Strijd ontbrandde op 19 april 1943
ZE ZEIDEN het zoals hun voor
ouders het eeuwen achtereen
hadden gezegd: „ha lagma anja",
dit is het brood der ellende dat
onze voorouders in Egypte gege
ten hebben. Maar zelden zal de
situatie triester zijn geweest dan
die eerste dag van het Pesach-
feest in het getto van Warschau,
19 april 1943. Van de honderd
duizenden Joden die op enkele
vierkante kilometers van het getto
waren samengeperst, waren er
nog maar weinigen over. De rest
was gedeporteerd. In deze verbit
terde stemming maakten de Joden
zich op de uittocht uit Egypte te
herdenken, maar de zweepslagen
van de Egyptenaren moeten zacht
aardiger zijn geweest dan het ge
weld van de Duitse beulen.
(Van een onzer medewerkers)
Vele overlevenden van de opstand
ln het getto van Warschau hebben
gisteren deelgenomen aan de onthul
lingsplechtigheid van een monument
▼oor de gevaUen strijders in Jeruzalem,
een nabootsing van de historische
gettomuur uit de Tweede Wereld
oorlog.
Het monument op de berg Zion staat
in een ombouw, waarvan op de muren
stukken van Thora-rollen zijn bevestigd,
die uit de vlammenzee zijn gered.
De „gedenkdag van de heldenmoed
de brand" zal morgenavond in geheel
Israël beginnen. Er zullen gedenklampen
worden ontstoken. De vlaggen op open
bare gebouwen zullen halfstok worden
gehesen en alle amusementsgelegenheden
zullen die avond zijn gesloten.
Zondagmorgen houdt het parlement
herdenkingszitting. Zondagavond zal pre
mier David Ben Goerion een bijeenkomst
toespreken te Jad Vasjem op de Herzl-
berg ten westen van Jeruzalem.
Polen heeft vandaag in rouw de biin
500.000 Joden herdacht die zijn omgeko
men in het getto van Wamschau e
concentratiekampen van de nazi's, r
jaar geleden.
Onder auspiciën van premier Jozef Cy-
rankiewicz heeft een plechtige bijeen
komst plaatsgevonden in het cultuurpa
leis van Warshau.
De ondervoorzitter van de Poolse raad
van state, Edward Ochab, kende hoge on
derscheidingen toe aan 91 strijders uit het
getto, waarvan een aantal posthuum.
(Zie ook elders in dit nummer).
Campagne tegen
communisme in
West-Duitsland
De Westduitse deelstaten Hamburg,
Sleeswijk-Holstein en Nedersaksen heb
ben gezamenlijk een campagne ingezet
om hun gebied van de illegale commu
nistische partij te zuiveren.
Bij razzia's in verschillende localitei-
ten in deze deelstaten werd een aantal
personen aangehouden, die van commu
nistische activiteit worden verdacht.
Ook werd een hoeveelheid communisti
sche lectuur in beslag genomen.
Van de zijde der regering van Slees
wijk-Holstein werd meegedeeld, dat vijf
leidende communistische figuren wer
den aangehouden, toen zij woensdag
avond een flat in Hamburg, waar zij
bijeen waren gekomen, verlieten. Bij
die gelegenheid werd ook een grote hoe
veelheid materiaal, waaronder enkele
radio-instrumenten, in beslag genomen.
Volgens een woordvoerder was het dui
delijk. dat het vijftal in rechtstreekse
radioverbinding met Oost-Duitsland had
gestaan. Vier van de vijf zouden leiders
zijn geweest van de afdeling Sleeswijk
Holstein van de in West-Duitsland ver
boden communistische partij, terwijl de
vijfde, een vrouw, eigenares was van de
flat in Hamburg, die als voornaamste
trefpunt van de partij diende.
Vermiste geld uit
Katanga is nu
weer terug
De centrale Kongolese regering
heeft een deel van de vermiste gel
den van de Nationale Bank van Ka-
tanga, eeM bedrag van ongeveer
Fr. 4.600.000, terug ontvangen.
Het geld. Kongolese en Katangaanse
franken, werd in januari vermist toen
premier Tsjombe de afscheiding van
Katanga van Kongo beëindigde. Het was
bij banken in Noord-Rhodesië en Zuid-
Afrika ondergebracht, zo hebben welin
gelichte kringen in Washington gezegd.
De autoriteiten van de Verenigde Na-
es en functionarissen van het Interna
tionale Monetaire Fonds waren er van
op de hoogte dat het geld naar deze
banken was gebracht. Het heeft echter
ïeel wat wettelijke voeten in aarde ge
had voordat het aan de Kongolese
regering kon worden teruggegeven. Van
iet totale bedrag dat ten tijde van de
terugkeer van Katanga in de Katan
gaanse bank aanwezig was. worden nog
grote sommen vermist, waaronder een
300 miljoen Katangaanse franken, met
een waarde van ongeveer 1.200.000 dol
lar. Het spoor leidt naar Portugees An
gola en men meent dat dit bedrag door
(Je Katangaanse autoriteiten is gebruikt
voor het betalen van de huurlingen die
in Katanga hebben gevochten.
Nu stakingsdreiging
in West-Duitsland
Ruim 87 percent van de 220.000 stem
gerechtigde metaalarbeiders in Baden-
Württemberg heeft zich gisteren uitge
sproken voor een staking om kracht bij
te zetten aan hun looneisen.
Zij plaatsten zich hiermee achter het
standpunt van hun vakbond, die een
loonsverhoging van acht percent wil en
niet wil ingaan op het voorstel van de
werkgevers voor een loonpauze tot 1 ju
li. Om een staking uit te kunnen roe
pen heeft de bond 75 percent van de
stemmen der stemgerechtigde arbei
ders nodig.
ten groepen kinderen voor te spiege
len dat het een uitstapje gold door de
Duitsers toegestaan. In de trein op
weg naar Treblinka kregen deze kin-
deren van hun leidsters vergiftigde
snoepjes, opdat het ergste hen be
spaard bleef.
In geïmproviseerde bunkers, op«rs'f v£r*n
rolder. r,. in. heler hedder de her. {'"J* °P 18 januari 1943. De DllltMM
hadden een van de verzetsgroepen i
zolders en in holen hadden de bes
ten van de veertigduizend Joden
die de 19e april 1943 nog in het
getto van Warschau verbleven zich
verborgen.
Eigen gemaakte wapens beza
ten zij, zgn. Molotof-cocktails,
wat revolvers, enkele geweren en
enige patronen. Hun sterkte was
hun wil. De wil om niet zonder
strijd de dood tegemoet te gaan.
Niet de roem van de overwinning
lag in het verschiet. Het was het
zelfrespect dat gewonnen werd.
De eerste dag van Pesach, op IS
april 1943 is de strijd ontbrand. Twin
tig jaar is het geleden dat het getto
van Warschau uitgedund, uitgehon
gerd, uitgeput tot opstand kwam. Een
geïsoleerd eiland in het toen nog
machtige Duitse gebied. Een ni<
datum werd toegevoegd aan de rij
Joodse herdenkingsdagen. Het getto
van Warschau werd het symbool,
maar niet alleen daar kwamen de Jo
den in opstand tegen hun beulen. In de
getti van Bialystok, Bendin, Wilna,
Krakau en andere stond men eveneens
op tegen de overweldiger.
Met onverwacht
Niet onverwacht werd de opstand
begonnen. Een derde van de bevol
king van Warschau, bijna een half
miljoen zielen, was door de Duitsers
reeds kort na de bezetting van Polen
naar het getto overgebracht
stuk grond waar voordien slechts
kele duizenden Joden woonden. Een
hoge muur door slavenarbeiders
bouwd en voorzien van scherpe uit
steeksels, sloot het getto hermetisch
van de buitenwereld af. Het getto ver
laten en betreden kon slechts geschie
den door poorten door Duitsers zwaar
bewaakt. Velen werden gedwongen te
werken voor het Duitse leger. Dat was
ook het argument waaronder, gelijk
elders eerst Jongeren, later ook oude
ren, ouden van dagen en zieken wer
den gedeporteerd.
Waren voor Nederland de concentra
tiekampen honderden kilometers
wljderd, in Polen was dat maar enige
tientallen kilometers. Het viel op, dat
de treinen die 's morgens vertrokken
met gedeporteerden die voor arbeid
naar de Oekraïne gebracht zouden
worden 's middags reeds weer terug
waren. Koeriersters werden uitgezon
den. Ze ontsnapten het getto via de
riolering. Zij waren het die in de loop
van 1942 de naam Treblinka, niet ver
van Warschau verwijderd, noemden
waar de Joden onmiddellijk
komst werden vermoord. Niet velen
werden ingewijd. Het waren de hecha-
loets, de zionistische pioniers, die tot
een gewapende opstand opriepen. Zij
waren het die contacten legden met de
Joodse stromingen om gezamenlijk ge-
wapender hand zich te weer te stel-
kunnen oprollen. Zij werden
vuurgevecht, waarbij talrijke SS-ers dej
dood vonden, ontzet. Hoewel de SS in
Polen onmiddellijk een strafexpeditie
naar het getto wilde zenden, werd dit
door Berlijn verboden. Het getto moest
geruisloos worden opgerold. De depor-!
taties kwamen zelfs tijdelijk tot stil- j
stand. Het was in die periode, dat de
Verenigde Joodse Strijdkrachten zich
verder versterkten. Op 1 februari wer
den proclamaties opgehangen, waarin
werd aangekondigd dat de Joodse raad
was ontbonden maar dat orders alleen
van hen konden uitgaan. Een van de or
ders was, dat de doodstraf werd ge
steld op een ieder die zich liet depor
teren of gevolg gaï aan de verlokken
de oproepen van de Duitsers. Het
moet voor de Duitsers een grote uitda
ging zijn geweest, toen op 2 februari
een vlag met de Davidsster boven het
getto werd ontplooid.
2
paren-verkoop
stretch nylon
snel gewassen -
snel droog
Uni nylon Ascot
PER 2 PAAR 2.75
Super nylon Kent
2.5°
PER 2 PAAR 4.S°
Vlucht
„Snoepjes"
In het geheim werden van buiten
het getto door de riolering kleine wa
pens aangevoerd. Velen van de ver
enigde Joodse strijdkrachten, zoals
de jongens en meisjes zich noemden,
zijn reeds bij het kopen en transpor
teren van wapens gepakt en gemar
teld. Groot was de verslagenheid in
het getto toen eind 1942 de Duitsers
opdracht gaven de twintigduizend
Joodse weeskinderen die waren on
dergebracht in 28 inrichtingen van de
Vereniging voor Wezen en Onderlin
ge Bijstand te deporteren. Steeds
weer werd voor hen uitstel verkre
gen. Tot de dag kwam dat ook zij op
transport moesten. De leidsters wis-
In de vroege morgen van de 19e
april 1943, de dag van Pesach, be
traden duizenden zwaar bewaakte
SS-ers het doodstille getto. Dolken
glinsterden in hun hand. In gesloten
colonne, de paradepas uitvoerend en
onderwijl zingend het SS-Hed mar
cheerden zij naar het kruispunt Za-
menhofstraat-Malastraat. Daar wa«
het dat zij onder yuur werden ge
nomen door joodse jongens en meis
jes, dat zij een bombardement onder
gingen met flessen brandende benzi
ne. De Duitsers ontvluchtte het get
to, honderd doden achterlatend. De
geweren en munitie versterkten het
arsenaal van de Joodse strijdkrach
ten.
De Duitsers zetten toen tanks in.
Maar ook deze moesten zich terugtrek
ken toen jonge Joden met explosieven
op hen afstormden om tezamen met de
tanks in de lucht te vliegen. Vlammen
werpers noch bloedhonden konden de
Joden uit hun schuilplaatsen drijven.
Het is slechts geluk, door het getto uit
vliegtuigen te bombarderen en nadien
in brand te steken. Het waa een strijd
die twee maanden duurde. De meest
roemloze strijd die de Duitsers heb
ben gevoerd. Een strijd die voor de
Joden lag in het herwinnen van him
zelfrespect.
Toen de vrije wereld van de opstand
hoorde, groeide er al onkruid op
Expositie over de
opstand in getto
De Poolse ambassadeur in Nederland,
prof. dr. J. Balicki, zal donderdagmid
dag 25 april in het Joods historisch mu
seum te Amsterdam een fototentoonstel
ling openen, die gewijd is aan de op
stand in het getto van Warschau. De
expositie is door het stichtingsbestuur
van het museum in samenwerking met
het Nederlandse Auschwitz comité ge
organiseerd en duurt tot 6 mei.
Gisteren hebben rond 1.500 afgevaar
digden uit alle delen van de wereld in
Warschau de openingsplechtigheid bij
gewoond ter herdenking van het feit dat
de opstand in het getto van Warschau
20 jaar geleden uitbrak. Enkele over
levenden kregen hoge Poolse onder
scheidingen. De meeste onderscheidin
gen aan getto-strijders en Polen, die des
tijds hulp verleenden, werden echter
posthuum verleend. Bij de gasten be.
vond zich Gideon Hausner. die als open
bare aanklager optrad in het proces te
gen Eichmann te Jeruzalem.
Na Belgische nu Britse kritiek:
bijzonder verbaasd over de gun
stige ontvangst, die de stichting
van de V.A.R. in Amerika heeft
genoten. Vooral de toevoeging door
de woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaken, dat „de federatie van Cairo
tegen geen enkel land is gericht",
heeft in Israël nogal onbehagen
gewekt.
Men meent, dat de door de nieuwe
federatie van Egypte, Irak en Syrië
uitgegeven verklaring wel degelijk
een ernstige bedreiging van Israël in
houdt, daar zij voorziet in een „oplos
sing door geweld voor Palestina".
„Hoe kan Washington zeggen, dat het
verdrag van Cairo tegen geen enkel
land is gericht''?, zo vraagt men zich
in Israëlische kringen af.
Intussen wordt het steeds duidelijker
dat achter de schermen reeds overeen
stemming is bereikt ovCt de bezetting
van de presidentsplaats in de nieuwe fe
deratie: Gamal Abdel Nasser zal de eer
ste president worden. Op zijn beurt zou
Nasser er mee hebben ingestemd, dat
een Syriër en een Irakees benoemd zul
len worden tot premier van de federale
regering en voorzitter van het federale
parlement.
Volgens de bereikte overeenkomst zou
Nasser bij de verkiezingen in september
de enige kandidaat zijn voor de over
gangsperiode van 20 maanden. Na af
loop van deze periode zal Nassen, we
derom als kandidaat zonder tegenstan
der, door het federale parlement geko
zen worden tot president fnet een ambts
periode van vier jaar.
Volgens betrouwbare zegslieden in
Caïro zijn de drie delegaties tevens
overeengekomen, dat het parlement uit
twee organen zal bestaan:
1. Een 390 zetels tellend Huis
gevaardigden, waarvan de leden recht
streeks worden gekozen met een kiesde
ler van 100.000. Egypte zal dan 270 ze
tels, Irak 70 en Syrië 50 zetels toegewe-
krijgen.
Een 60 leden tellend federaal par
lement. dat gekozen zal worden door de
regionale parlementen van de drie lan
den. Ieder der drie landen zal 20 ze
tels toegewezen krijgen. De bevoegdhe
den van dit parlement zullen ongeveer
gelijk zijn aan die van de Amerikaanse
Senaat.
Uiteraard zijn deze cijfers niet defi
nitief. Er wordt nog steeds onderhan
deld over verdere details van de nieuwe
federatie. Toch zal allereerst ov
noemde punten overeenstemming
ten zijn bereikt, wil de federatie enige
kans van slagen maken.
stemmen op om zich te ont
worstelen aan de Amerikaanse
monopoliepositie voor de aankoop
van moderne wapens, zoals de
Starfighter of de Polaris. De Bel
gische regering heeft zich gisteren
verdedigd tegen de aantijgingen,
dat de doelmatigheid van de Star
fighter beneden peil is en dat het
project duurder wordt, terwijl de
Amerikanen niet meer wensen te
betalen dan het vooraf overeenge-
komene. Maar nu heeft een direc
teur van een fabriek voor elektro
nica in Schotland lord Home aan
gevallen wegens de Britse politiek
van het kopen van moderne wa
pens van „twijfelachtige waarde".
De Belgische regeringsverklaring was
en antwoord op kritiek in de Belgische
pers. De Belgische regering zegt, dat
het Starfighterproj eet weliswaar duur
en dit voornamelijk te wijten valt a
de kostbaarheid van de elektronische
uitrusting, maar dat dit niet de schuld
is van de Starfighter. Ook met de Mira
ge had men de noodzakelijke elektroni
sche apparatuur moeten kopen voor een
sluitende radarverdediging van West-
Europa.
De Ferranti, directeur van een van de
grootste fabrieken voor elektronica in
Groot-Britannië, heeft de komst van
lord Home naar een van zijn onderne
mingen aangegrepen om de Britse
nister van buitenlandse zaken de
keerde politiek van Londen onder ogen
te brengen. De Ferranti ging zelfs zc
ver door te verklaren, dat de aange
kochte wapens van twijfelachtige waar
de zijn, en dat het land bestuurd wordt
ten bate van het Foreign Office.
Militaire verhouding tot Rusland
den bij de voornaamste industriële ri
vaal van Engeland. Amerika.
De Ferranti lanceerde zijn aanval met
alle respect. Lord Home antwoordde
niet direct op de kritiek. Hij zei slechte
dat er nog andere factoren zijn die be
slissend zijn voor de vorming van een
nationale macht, dan alleen militaire.
Lord Home en premier Macmillan
hebben met de V.S. onderhandeld over
de aankoop van Polairisraketten. La
bour heeft hier veel kritiek op gehad.
De aanval van gisteren was de eerate
uit zaken kringen.
Fikse zuivering in
Argentinië
Het Argentijnse ministerie van bin
nenlandse zaken heeft de arrestatie van
een groep van zeven vooraanstaande
schrijvers, verslaggevers, diplomaten
en politici bekendgemaakt. Negen per
sonen worden nog gezocht. Zij zouden
behoren tot een „Latijnsamerikaanse
soort marxistisch-leninistische revolu
tionaire beweging". Woensdag waren
twaalf voorname zakenlieden en econo
men gearresteerd.
Onder de gearresteerden zijn Marcos
Vorosjnik, directeur van de uitgeverij
Haynës, de schrijver Ernesto Sabato
en dr. Jacobo Bringhaus. de persoon
lijke geneesheer van de afgezette pre
sident Frondizi. Slechts een van de ge
arresteerden is voor zover bekend lid
geweest van de communistische partij,
namelijk Rodolfo Puiggros, die aan de
ambassade in Mexico heeft gewerkt
onder president Frondizi. Alle gearres
teerden zouden beschermelingen of aan
hangers zijn van de financiële tove
naar en politieke raadsman van presi
dent Frondizi, Rogelio Frigerio.
In de bekendmaking van het minis
terie wordt gezegd dat de groep met
alle middelen heeft getracht een atmos
feer van corrupte, chaos en verdeeld
heid te scheppen als eerste fase van een
greep naar de macht.
buiten de stad Broenei sjeik Oes-
bin Mahmoed aangehouden, een
broer van de opstandelingenleider in het
sultanaat Broenei. Azahari en naar ge
meend wordt, diens rechterhand. Sjeik
Oesman gaf zich over na een kort vuur
gevecht waarbij hij aan de schouder
werd gewond. Ook andere pe 1
in de woning waarin Oesman zich op
hield, werden aangetroffen, werden ge
arresteerd.
I Het 70-jarige lid van
dc Russische academie
van wetenschappen, Bo
ris Vedensky, is giste
ren benoemd tot „held
van de socialistische ar
beid" wegens zijn ver
dienste op het gebied
van de ultra-korte ra
diogolven en het mega-
nismc. Hij zal tevens de
orde van Lenin en dc
gouden hamer-en-sikkel-
medaille ontvangen.
I In het dorpje Ollaste
Usellus, op Sardinië zijn
drie mensen gewond ge
raakt door het instorten
van het dak van zes hui
zen, dat door witte mie
ren was aangevreten.
Door het laten aanruk
ken van versterkingen
in de vorm van een ver
delgingsmiddel kon de
termieteninvasie tot
staan worden gebracht.
I De Italiaanse filmpro
ducent Ponti heeft de
filmrechten gekocht van
Boris Pasternak's ro
man Dr. Zjivago, voor
welk boek de schrijver*
in 1958 de Nobelprijs
werd toegekend, die hij
echter als gevolg van
felle kritiek in eigen
land weigerde.
I De bekende Ameri
kaanse astronoom Peter
van de Kamp heeft be
kendgemaakt, dat hij
een planeet heeft ont
dekt die zich buiten het
zonnestelsel bevindt en
die een massa heeft die
anderhalf maal zo groot
is als die van Jupiter,.
De planeet bevindt zich
op zes lichtjaren afstand
van de aarde. Het be
staan ervan heeft hij
geconcludeerd uit de
schijnbare beweging van
de ster van Barnard,
waarvan de planeet een
satelliet is.
De Nederlandse film
over de zeescheepvaart
„Recht zo die gaat" van
Ted de Wit is op het
filmfestival voor mari
tieme films in Milaan
onderscheiden met de
„Coppa associazione ar-
matori liberi". De prijs
zal door de Nederlandse
consul-generaal in Italië
in ontvangst worden ge
nomen,
Het resultaat van
de „anti-kraaienactie"
waarvoor verscheidene
instellingen subsidie
hadden verleend, is be
neden de verwachtingen
gebleven. Er werden
precies 12.292 kraaien of
kraai-achtigen „afge
schoten", tegen een ra
ming van 20.000 vogels.
Uit de cijfers blijkt on
der meer dat Overijssel
de kroon spant en dat
Zeeland slecht heeft
„gemikt".
DE hoogste Amerikaanse leiders
van leger, vloot en lucht
macht hebben voor sub-commis
sies van het Congres hun visie
gegeven op wat dient te gebeuren
als het westen in staat wil zijn
zich ten volle te verdedigen tegen
de Russische aanvalskracht.
De chef-vlootoperaties admiraal
Anderson zei, dat de VS met hun
atoom-onderzeeërs nog slechts een
zeer klein numeriek overwicht op'
Rusland hebben. Hij noemde niet de
aantallen onderzeeërs van beide lan
den. Volgens de jongste gegevens be
schikken de V.S. over 30 van derge
lijke schepen. Men schat Rusland op
iets meer dan 20.
De chef-staf van de luchtmacht en
de commandant van de mariniers
waren van mening, dat, willen de
V.S. een kans maken om stand te
houden tegen de Russen, zij een
kernbom van 100 megaton dienen te
ontwikkelen. De zwaarste kernbom
waarover de V.S. nu beschikken
heeft een explosieve kracht van 24
megaton. Zoals bekend heeft Rus
land reeds zwaardere kernbommen
beproefd.
De laatste militair heeft trouwens
toch zeer gespierde taal gesproken bij
het onderzoek van de Congrescommis-
Naar zijn mening zal een totale
kernoorlog de vernietiging van het
blanke ras betekenen met een aantal
slachtoffers van tussen de 700 en 800
miljoen. Volgens deze generaal Shoup
zullen dan de „gelen en de bruinen",
zoals hij het uitdrukt, de macht in
handen krijgen. Alle militairen waren
het er wel over eens dat de NAVO-
bondgenoten hun bijdrage voor de wes
terse defensie moeten vergroten. Vol
gens de chef-staf van het leger is de
NAVO niet sterk genoeg om in Europa
een oorlog met conventionele wapens te
voeren. Daarom zou president Kennedy
bij het uitbreken van een dergelijke
oorlog spoedig moeten beslissen of er
al of niet kernwapens moeten wor
den ingezet.
Generaal Wheeler zei voorts, dat vele
Europese mogendheden de bereidheid
van Amerika om West-Europa met alle
middelen te hulp te komen in twijfel
trekken. Naar zijn mening volkomen
onterecht en hij verwees naar de re
cente verklaringen van Kennedy dien
aangaande.
Rechercheurs van Scotland Yard zoe
ken naar een man die Christine Keeler
heeft afgeranseld en haar half-bewuste-
loos heeft achtergelaten.
Christine Keeler. een 21-jarige rood
harige mannequin, die vorige maand in
nieuws kwam omdat ze verdwenen
toen ze als getuige voor de recht
bank moest verschijnen, liep kneuzin
gen, wonden en een blauw oog op.
Zij heeft tegenover de politie meege
deeld dat zij werd aangevallen en te
gen de grond geslagen werd toen zij
gistermorgen vroeg de flat van een ken-
is verliet. Toen zij op de grond lag sloeg
schopte de man haar.
Na de verdwijning van Christine vorige
maand liepen er geruchten dat zij van
„hooggeplaatste personen" de wenk had
gekregen te verdwijnen. In dit verband
werd de naam genoemd van minister
oorlog John Profumo. Zowel Pro-
fumo als Christine ontkenden dit.
Bondskanselier Adenauer keerde van
daag van zUn vakantie in Cadenab-
bia (Italië) naar Bonn terug.
Begin volgende week zullen het be
stuur van Adenauers CDU en de Bonds
dagsfractie van de partij bijeenkomen om
over de opvolging van Adenauer te spre
ken.
De laatste dagen zijn uit de CDU en
de met de CDU verbonden Beierse zus
terpartij CSU steeds krachtiger stemmen
opgegaan om deze kwestie van de op-
derlaag te besparen. Dr. Adenauer zal
derhalve waarschijnlijk op ernstig ver
zet stuiten als hij zou pogen de aanwij
zing van een opvolger tot het tijdstip
van zijn aftreden uit te stellen, aldus
merkt DPA op. I
De nieuwe romige, Engelse choco
ladereep met vers-knisperende
wafelvulling, mmm... wat
een heerlijke combinatiel
Neem een Kitkatl
hvee-sfaaf reep
A ROWNTREE PRODUCT
1184) Dc sterrennevels in het heel- nevel uitgestoten, reisden met een
ai bestaan uit vele milliarden aparte snelheid van 300.000 km per seconde
sterren, die samen een zw&k-wazig door de ruimte en vertellen ons van
lichtende massa schijnen. ZIJ ver- de toestand waarin die sterrenhemel
tonen zich aan het oog van de waar- zich een half miljard jaren geleden
nemer niet als een concentraUe van bevond. Het licht van de Androme-
afzonderlijke lichtende puntjes, maar danevei licht ons echter in over een
als één vlek, aUéén omdat ze zo uit- periode die slechts een half mUjoen
/onderlijk ver van de waarnemer jaren achter dc rug ligt. Of in ande-
verwijderd zijn. Toch is het met de re woorden, de twee sterrennevels
moderne reuzentelescopen gelakt die we beschouwen, verschillen
sommige van deze lichte vlekken op 499.500.000 jaren, van dit moment af,
te lossen in mlriaden kleine Ucht- gerekend. Zijn de sterrennevels ge-
puntjes. de individuele sterren lljktijdlg ontstaan, dan zien we de
verst verwijderde
voorstellend, waai
uit deze ver verwij
derde sterrenstel
sels zijn opge
bouwd.
Zodra de astrono
men tot de ontdek
king waren geko
men dat die zwak-
liehtvlekjes aan de
hemel in werkelijk
heid gigantische
sterrenstelsels warci
tuurlijk wel
aanzienlijk
jeugdiger leeftijd
dan de Andromeda-
Indlen nu ook ster
rennevels in de loop
van honderden mil
joenen jaren ver
anderingen onder
gaan die invloed
- hebben op hun lichtsterkte, spreekt
- het bijna vanzeir, dat wc de licht-
s sterkte van sterrennevels niet zonder
,- méér met elkaar mogen vergelijken
TOCH IS
HET ZO!
wilde men
weten hoe ver
gelijke gaiaktische nevels van
eigen melkwegstelsel verwijderd
ren. Deze afstanden werden gemeten om daaruit hun onderlinge afstanden
door toepassing van de wet die ver- te berekenen. In deze zin uitte de
teld dat de schijnbare helderheid Nederlandse astronoom prof. J. H.
van een lichtbron afneemt met het Oort zich reeds 20 jaar geleden en
kwadraat van de afstand en op grond de Duitse sterrenkundige A. Behr
hiervan werd de afstand van de heeft enkele jaren geleden de moeite
dichtstbijzijnde sterrennevel de genomen het gehele terrein van dc
Androm edanevei op een half mil- sterrennevels op technische bijzon-
joen lichtjaren geschat. Do verst- derheden te onderzoeken en kwam
verwijderde nevel, die nog juist met door zijn kritische studiën tol de con-
de grootste telescopen kon worden clusie dat de werkelijke afstanden
waargenomen, moest ongeveer een der melkwegstelsels ongeveer twee-
miljard lichtjaren van ons vandaan maal zo groot moeten zijn als tot nu
zijn, zodat het zichtbare heelal be- toe werd aangenomen,
stond uit een bol met een straal van Daardoor komt de verst verwij-
5000 triljoen km. derde sterrennevel op 1 miljard llcht-
Bij deze uiteraard zeer vereen- jaren afstand van ons te staan en is
voudigde voorstelling kan zich de straal van het zichtbare heelal
echter een moeilijkheid voordoen, eveneens tot 10.000 triljoen km ult-
waarmee de astronomen desUjds gebreid, waardoor de inhoud acht-
geen rekening hebben gehouden. Het maal zo groot Is geworden,
is de moeite waard eens te bedenken. Mogen we, in verband met deze
dat 't licht van de verst verwijder- correctie geringschattend neerzien
de sterrennevel bijv. zo'n 500.000.000 op de resultaten die met betrekking
jaren heeft nodig gehad om ons tot de afstand aarde-maan en aarde-
zij het dan vla de telescoop te be- zon bi de oudheid zijn gemaakt?
(Nadruk verboden). H. Pétillon.
EN
