MI
^eitv
Een kanttekening
Intellect moet slaaf
blijven van de geest
Een woord voor vandaam
Theologische faculteiteir
ontvangen subsidie
IS ER KRUID GEWASSEN TEGEN REUMATIEK?
Ds. Martin Luther King
gearresteerd
Klassieke onderwijs ook in
20ste eeuw noodzakelijk
^ftcJgaarfiordJdaaj'Motmaar
2
p=
ZATERDAG 13 APRIL 1%
REUZEN IN VENNOOTSCHAPSLAND
J^ONINKLIJKE OLIE en Unilever zijn met alle respect voor een AKU,
Hoogovens en Kon. Ned. Zoutindustrle de reuzen onder de Neder
landse ondernemingen. Zelfs de bekende lampenfabriek in het zuiden van
het land met een eigen vermogen van 3588 miljoen en een omzet van
5535 miljoen staat bij deze wereldbedrijven in de schaduw.
Deze week zijn de jaarverslagen verschenen. Wij willen hieruit wat cijfers
lichten om een indruk van hun omvang en ook van hun belang voor de
Nederlandse economie te geven. En al lezende zullen wij dan het gevoel
krijgen dat Nederlands initiatief en ondernemingslust wel heel wat gepres
teerd hebben om toegegeven, tezamen met grote Engelse ondernemingen
twee wereldondernemingen voort te brengen, die tot de grootste ter
wereld behoren.
De reus onder de reuzen is Koninklijke Olie, officieel geheten N.V. Konink
lijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij. Zij is buiten de V.S. zonder
meer de grootste in de wereld. Het is een ingewikkelde, gigantische orga
nisatie.
Tezamen met de Engelse „The Shell Transport and Trading Company" bezit
zij de aandelen van meer dan 500 ondernemingen, die tezamen de Ko
ninklijke/Shell Groep vormen. De belangrijkste van die dochterondernemin
gen zijn de Bataafsche Petroleum Mij in Den Haag en The Shell Petroleum
Cy in Londen.
Koninklijke Olie kan aanspraak maken op 60 van het vermogen van de
Groep; het overwicht ligt dus bij de Nederlandse maatschappij. Als wij dit
uitrekenen, dan komen wij voor Koninklijke Olie eind 1962 op een eigen
vermogen van ƒ14.476 miljoen. Dat is dus ongeveer vier maal zo groot als
het eigen vermogen van Philips.
Wat betekent nu 14.476 miljoen? Het is zó groot, dat wij er ons nauwelijks
een voorstelling van kunnen maken. Daarom een kleine vergelijking. Het
nationale inkomen, dus het inkomen van ons allen tezamen, was in 1962
ƒ42.700 miljoen. Met andere woorden, het vermogen van Koninklijke was
ruwweg Vj van ons nationale inkomen.
Koninklijke Olie heeft ook aanspraak op 60 uit de inkomstenpot. Wij
zullen direct zien hoe groot de stroom geld ls, die hierdoor naar de aan
deelhouders vloeit. Eerst iets over de produktie en de verkoop.
De gehele Koninklyke/Shell Groep haalt in vele delen jvan de wereld
aardolie uit de grond: in Canada, Ver. Staten, Venezuela, Azië, Afrika en
Nederland. Deze aardolie gaat met eigen tankers (Koninklijke Olie is de
grootste scheepvaartmaatschappij in ons land) naar de raffinaderijen, die
over de gehele wereld verspreid zijn (in Pernis staat de grootste van Europa).
En wat wordt er nu uit de aardolie gehaald? Benzine, stookolie, smeermidde
len alsmede ontelbare chemische produkten. De afwasbak, de vuilnisemmer,
zwemvliezen, speelgoed, een plastic thermosfles, de autoband, de schoen
zool, insekticiden en kunstmeststoffen om maar een greep te doen
kunnen gemaakt zijn uit grondstoffen die Koninklijke Olie levert.
Alles bij elkaar leverde die verkoop in 1962 30.826 miljoen op, dus van
van ons nationale inkomen. Hieruit werd een netto winst voor de groep ge
haald van ƒ2073 miljoen. Koninklijke Olie heeft hierin dus een aandeel
van 60 ofte wel 1244 miljoen.
Aan dividend wordt echter slechts ƒ520 miljoen aan Koninklijke Olie uit
gekeerd, zodat er 724 miljoen in eigen bedrijf wordt gehouden. Uiteindelijk
vloeit er naar aandeelhouders een totaal bedrag van bijna ƒ508 miljoen,
waardoor er op elk aandeeltje van 20 precies 6,25 kan worden uitgekeerd,
dus 31 Vi
WU moeten niet denken dat al dit geld in Nederlandse zakken terecht komt.
Een groot deel van de aandelen is namelijk ln handen van buitenlanders;
ruwweg 30 is slechts in Nederlandse handen.
Thans Unilever. Evenals Koninklijke Olie een houdstermaatschappij van aan
delen, die samenwerkt met een Engelse reus. De Nederlandse tak bestond
oorspronkelijk uit de margarinefabrikanten Jurgens .en Van den Bergh en
de Engelse tak uit de zeepfabrikant Lever Bothers. Thans vormen zij de
groep Unilever met meer dan 500 dochterondernemingen over de gehele
wereld.
Het totale eigen vermogen van de Nederlandse Unilever was eind 1962
„slechts" 2289 miljoen. Dat was dus kleiner dan van Philips, maar als groep
steekt Unilever met een totaal vermogen van 5572 miljoen toch boven
Philips uit. En vooral met zijn omzet.
Unilever heeft eigen plantages in Afrika en Azië. Zij haalt o.a. kopra uit de
Philippijnen, palmpitten en palmolie uit West-Afrika, grondnoten uit West-
én Oost-Afrika, visolie uit Peru en Cliill en koopt traan van Noorse, Japanse,
Engelse en Nederlandse walvisvaarders. Toch ls het werkterrein nog groter
dan hieruit blijkt, want de groep verkoopt margarine, spijsvetten, andere
levensmiddelen (o.a. diepvries, vleeswaren, soepen, ijs), oliën en vetten,
wasmiddelen* toiletartikelen, mengvoeder, veekoeken, chemische produkten
(o.a. kaarsen, kleefstoffen, plastics), papier en tropische produkten.
In totaal, leverde de verkoop aan derden in 1962 voor de gehele groep
ƒ14.972 miljoen op, waaruit een netto winst van ƒ525 miljoen voortkwam.
Hiervan wordt 324 miljoen in bedrijf gehouden en 161 miljoen aan aan
deelhouders gegeven.
Dat betekent, dat de aandeelhouders van de Nederlandse Unilever op elk
aandeeltje van ƒ20 precies ƒ4,40 ontvangen, dus 22%. Maar evenals bij
Koninklijke Olie zijn ook de aandelen van Unilever over de gehele wereld
verspreid; vermoedelijk is ongeveer 45 in Nederlandse handen.
Beide reuzen hebben iets met elkaar gemeen. Beide zijn over de gehele
wereld werkzaam, beide halen overal hun grondstoffen vandaan, vervoeren
die grotendeels met een eigen vloot en verwerken die in een groot aantal
eigen fabrieken in vele landen.
Hoewel deze reuzen dus sterk internationaal georiënteerd zijn, zijn zij voor
onze economie van groot belang. Dat is niet precies in geld uit te drukken,
maar toch wel duidelijk te maken. Belde ondernemingen besteden elk jaar
enorme kapitalen voor uitbreiding en modernisering en tal van Nederlandse
ondernemingen krijgen hierdoor regelmatig opdrachten.
Voorts geven de bedrijven aan tal van Nederlanders werk (Unilever had ln
1962 in ons land ruim 15.000 mensen in dienst), terwijl nogal wat Neder
landers op leidende posten in het buitenland werkzaam zijn. En wij moeten
ook niet vergeten, dat de grote produktie in de Nederlandse bedrijven van
beide reuzen weer voor een belangrijk deel wordt uitgevoerd, hetgeen onze
handelsbalans ten goede komt. En tot slot blijkt het Nederlandse kapitaal,
dat in deze ondernemingen is belegd, een behoorlijk rendement op te leveren.
Dr. F. de Graaff tot C.S.F.R.:
(Van onze kerkredactie)
Civitas Studiosorum in Funda-
mento Reformato (C.S.F.R.) had
donderdag niet te klagen over
de belangstelling voor de 24ste
openbare vergadering. Een groot
aantal studenten uit alle plaatse^
van het land vulden de zaal in
Utrecht om te luisteren naar een
referaat van de Rotterdamse
predikant dr. F. de Graaff over
,,De gemeente in de wereld." De
C.S.F.R. trekt haar leden vooraf
uit de kringen van de Gerefor
meerde Bond in de Hervormde
Kerk, de Gereformeerde Gemeen
ten en de Christelijke Gerefor
meerde Kerken. Ook C.S.F.R. uit
Delft en de Utrechtse vereniging
Voetius hadden afgevaardigden
gezonden.
Dr. De Graaff had een aantal stellin
gen opgesteld, die hij voorlas en vervol
gens uitwerkte. Hij legde daarin sterk
de nadruk op het feit dat de gemeente
het ogenblik te maken heeft met
„moderne wereld", die het geloof
in de God van het christendom ongeloof
waardig is gaan vinden. Veel van het
ontzettende wat er in de wereld ge
beurt kan men niet meer rijmen met
het geloof in een levende God. Hoewel
er ook bijvoorbeeld in de 16de eeuw
vreselijke dingen gebeurden, bracht
men toen dit bezwaar nog niet naar vo
ren. Nu vraagt men zich af wil God al
deze dingen niet verhinderen, of kan
"Ij ze niet verhinderen?
Weinigen zien in onze tijd nog
maar de consequenties van dit mo
derne levensbesef. Dr. De Graaff liet
vanuit de geschiedenis der filosofie
zien hoe men steeds meer God ging
loslaten. Voor Hegel was God alleen
nog maar een idee. Bij Jung is God
al de projectie van de eigen
Langzaam maar zeker gaat het besef
doorbreken wat Nietsche reeds lang
geleden uitsprak: God is dood. Men
heeft weinig beseft dat men de God
(Advertentie)
VAKANTIEREIZEN
per autocu of per trein door geheel Europa;
uitstekende maaltijdverzorging, geen lunch
pakketten; desgewenst hotelkamers met
eigen bad en toilet; matige prijzen. Vraagt
programma 1963. Reisbureau Groeneveld,
Botersloot 52, Rotterdam teLH2535
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wanneperveen: J.
Roosa, kand. te Amsterdam; te Maarssen:
J. A. de Waard te Meerkerk; te Woerden:
J. J. Poot te De Bilt.
Aangenomen naar Op en Neder Andel
toez.: A. v. d. Vlist, kand. te Utrecht;
naar Apeldoorn: C. H. van Rhijn
Vlaardingen.
Bedankt voor Amsterdam (Parkkerk
gemeente): G. Cazemier te .Spijkenisse;
voor Woudenberg (vac. J. C. Stelwagen)
P. Bouw te Ede.
Benoemd tot bijstand in het pastoraat
te Cothen, Utrecht: ds. F. G. H. Nicolaï,
a.s. emerituspredikant te Vleuten.
GEREFORMEERDE KERKEN
Bedankt voor Perth (West-Australië,
Reformed Church): H. Riezebos te Lut-
telgeest-Kuinre; voor Maassluis (vac. C.
Mak): J. Wolven te Urk.
Beroepbaarstelling: De classis Amers
foort heeft prep. geëxamineerd en na te
volgen stage beroepbaar verklaard: E.
Hoogerwerf, kand. te Baarn.
CHRIST GEREF. KERKEN
Bedankt voor Nieuw-Pekela: H. P.
Brandsma te Rozenburg.
van het christendom eigenlijk ver
moord heeft; het gevolg is echter dat
God in het openbare leven steeds min
der plaats werd gegeven, en nu hele
maal afwezig is geworden.
Impasse
Dr. De Graaf stelde vervolgens de
vraag of het mogelijk is om uit deze
impasse, waarin de wereld van van
daag is gekomen los te breken. Om
een mogelijke therapie te wijzen, gaf hij
evenwel eerst nog een overzicht van de
drie stadia van de geschiedenis van
Europa, namelijk het voor-christelijke,
het christelijke en wat men zou kunnen
noemen het na-christelijke stadium. Eer
het evangelie Europa bereikte leefde de
mens in zijn stamverband. De mens
kende als hoogste religieuze beleving
slechts het verlangen om in het godde
lijke of de godheid op te gaan.
Het evangelie en dit wordt zicht
baar ln het Oude Testament bij Israël
laat zien dat er een persoonlijke ont
moeting Is tussen God en de mens. Het
geloof is niet een aannemen van een
aantal waarheden, maar een ontmoe
ting met de God Die Zich ln liefde open
baart. Men ziet dan ook ln het Oude Tes
tament dat de toorn Gods altijd weer
opnieuw is een toorn van de vertrapte
of verachte liefde.
Nieuwe opgravingen
in Oude Kerk te
Amsterdam
Bij de opgravingen in het hoge koor
van de Oude Kerk te Amsterdam door
het instituut voor prae- en protohisto-,
rie zijn de fundamenten van een ver
moedelijk rechthoekige koorafsluiting
en van een altaar gevonden uit om
streeks 1300.
een gehouden persconferentie
heeft drs. H. H. van Regteren Altena,
die met de dagelijkse leiding van deze
opgravingen is belast, enige bijzonder
heden over de vondsten verteld. Volgens
hem staan de blootgelegde bouwelemen
ten in direct verband met de reeds bij
de opgravingen van 1955 en 1960 vast
gestelde noord-muur van een primi
tief onderheide. uit zeer grote baksteen
opgetrokken kerk. waarvan thans dus
de afmetingen zijn komen vast te staan.
Het blijkt, dat in het begin van de 14e
eeuw een merkwaardig langgerekt ge
bouw (50 bij 12 m) als bedehuis voor
de jonge stad aan de Amstelmonding
dienst deed.
De ontdekking van een oudere begra
ving in een diepere laag onder het al
taarfundament wijst erop, dat voor de
bouw van dit oude koor, ter plaatse
reeds een begraafplaats was. De mo
gelijkheid bestaat derhalve dat de
thans nog slechts gedeeltelijk ontgra-
funderingen niet de allereerste
bouwfase van de voorganger van de
Werkelijkheid
Dr. De Graaff noemde de verbonds-
verhouding die de bijbel ons laat zien
zrhouaing van ik en gij. Na de re-
ance is men echter de wereld eerst
als hulpmiddel maar later meer en meer
5aan zien als het „ding." Men leef-
e eerst nog wel uit die persoonlijke ik-
gij verhouding van de ontmoeting, maar
ter wille van het practisch onderzoek
ging men de ganse werkelijkheid simpli
ficeren. Men ging er een gedeelte van
onder woorden brengen of afscheiden
van het geheel en zo ontstond die ver
houding van „ik" tot het, n.1. het onper
soonlijke.
Dr. De Graaff noemde dat de ik-het-
verhouding. Men heeft op deze manier
veel resultaten bereikt. Alle triomfen
van de wetenschap zijn op deze methode
terug te voeren, maar het grote gevaar
heeft men niet onderkend. Men ging op
de duur de vereenvoudiging van de
werkelijkheid aanzien voor de gehele
werkelijkheid. Men ging de mens bestu
deren, bij voorbeeld, als een hoogont
wikkeld zoogdier, maar op het laatste
werd de mens gezien als een zoogdier
en niets meer. De vereenvoudiging deed
ons het zicht op de werkelijkheid verlie-
Luisteren
Met bewogenheid riep dr. De Graaff
deze studenten op om het intellect niet
te laten heersen over de geest. Hij wilde
hen niet anti-intellectualistisch laten
worden, maar wel dat het intellect slaaf
blijft van de geest. Wij moeten weer te
rug naar de echte werkelijkheid, de
schematisering en oversimplificatie
doorbreken; wij moeten weer tot die
echte ik-gij-verftpuding komen waarin
God tot de mensen spreekt en de mens
antwoordt.
Dit kan alleen, en dat was de therapie
die dr. De Graaff de studenten wees,
Nog eenmaal moet stadhouder Pilatus zich bezighouden m
de zaak tegen Jezus, waarin hij het onschuldigheeft uitg
sproken. De overpriesters en de Farizeeën komen op bezotW®
om hem een wacht bij het graf van Jezus te vragen. Zij kr
gen direct hun zin: verzekert het graf naar uw beste wet^ yj
De geestelijke leidslieden van het volk hebben zo hun ove
wegingen: als de discipelen het lichaam van hun Heer we
halen, kunnen zij het volk wijsmaken, dat. Jezus is opgewelt |g;
„en de laatste dwaling zou erger zijn dan de eerste". Dat
dus het beeld van de korte tijd tussen Goede Vrijdag en Pase &S
een verzegeld en door soldaten bewaakt graf. Alle voorzorg
maatregelen zijn getroffen, geen enkel risico wordt genomt
En de discipelen? Misschien herinneren zij zich Jezus' woop*£
den over Zijn opstanding, maar wat is het moeilijk dit te g frc.
loven! Golgotha heeft hen zó aangegrepen, dat al die jar y
met Jezus tevergeefs schijnen te zijn geweest. De dood. is ii
mers het allerlaatste? De schrijnende pijn over liet verlies vi
hun Heer overheerst al het andere. Daarbij komt dan nog i
wroegingdat zij niet voor Hem in de bres zijn gespronge q.
maar als lafaards zijn gevlucht Wij mogen het wete^y
Oude Kerk vertegenwoordiger
Het onderzoek, dat geschie
Het onderzoek, dat geschiedt in het
kader van de restauratiewerkzaamhe
den, zal de komende maanden zowel ten
westen als ten oosten van de thans ge-
raven werkput worden voortgezet,
jij nog nieuwe gegevens kunnen
den verwacht.
Tevens ligt het in de bedoeling dat
bij het voortschrijden der restauratie
nog opgravingen in het zuid- en midden
schip
Goede Vrijdag zou vergeefs zijn zonder Pasen. Gods fiat ao
Golgotha is het geopende graf. Wie blijft staan op de kruij
heuvel, hoe volstrekt noodzakelijk het verblijf daar ook is, di
komt nooit in de hof der opstanding!
Vrije Universiteit en Nijmegen
(Van onze parlementsredactie)
De theologische faculteiten aan
de Vrije Universiteit te Amsterdam
en de R.K. Universiteit te Nijme
gen zullen ook voor overheidssub
sidie in aanmerking komen. Dit
i.umw.1- besloot donderdag de Tweede Ka-
dé'kerk'zuUeVworden gedaan* mer. Zij aanvaardde een wetsont-
Advertentie)
verdwijnen snel, afdoend en veilig. Neem daarom Togal-pastilles in huis.
Zeker is zeker. Togal tegen pijn. Bij apoth. en drog. TOGAL 0.95; 2.40; 8.88
Ja, Togal. En niet tegen reumatiek-alleen. Ook griep en spit en zenuwpijnen
Spanning in Alabama ten top
als wij
Woord Gods. Wij moeten weer gaan
luisteren wat God ons nu te zeggen heeft.
Wij mogen de traditie daarbij niet ver
waarlozen, maar mogen ons evenmin op
die traditie vastleggen. We moeten naar
dat Woord weer gaan luisteren. „Ik
zou misschien kunnen toegeven, de God
van het christendom Is dood, maar God
is niet dood: HH spreekt nog steeds tot
>ns. De ontmoeting met Hem moet in
>ns leven weer werkelijkheid worden."
Voor kerkbouw
De kerkeraad van de gereformeerde
vrijgemaakte) kerk te Zwolle heeft
zen gift ontvangen van 10.000 voor een
nieuw te bouwen kerk.
De negerpredikant Martin Lu
ther King, een bekend bestrijder
van rassendiscriminatie, is giste-
ren- met dertig andere negers ge-'
arresteerd toen z\j in de grötë
staalindustriestad Birmingham, in
de zuidelijke staat Alabama, een
vreedzame betoging hielden om te
protesteren tegen voor de negers
bezig gaan zijn met het discriminerende bepalingen.
Prof. Nelson op vergadering chr. V.H.M.O.
Aan zijn arrestatie was een week
van vreedzaam betogën voorafge
gaan, waarbij ongeveer tweehonderd
negers in de gevangenis werden ge
worpen. Donderdag vaardigde een
gerechtshof van de staat Alabama
een verbod uit tot het houden
betogingen die ln verband staan met
het rassenvraagstuk,
Ds. King, die gezegd had het verbod
te zullen negeren, werd gearresteerd
toen hij met een duizendtal negers
naar het stadhuis marcheerde.
Meer dan 140 negers zijn de afge
lopen acht dagen te Birmingham ge
arresteerd wegens verzet tegen plaat
selijke verordeningen voor rassenschei
ding. De blinde negerpianist Al Hibbler
echter heeft-twee dagen, achtereen, te
vergeefs getracht, zich. te laten arres
teren. Hij zal zijn pogingen daartoe
voortzetten. De hoofdcommissaris van
politie te Birmingham, Connor, heeft
verslaggevers meegedeeld, dat de
restatie van „een blinde nikker"
gens toe dient
De atmosfeer in de stad blijft ge
spannen. Steeds meer mensen nemen
aan de door dominee Martin Luther
King afgekondigde campagne tegen ras
senscheiding deel. Een zenuwenoorlog
wordt gevoerd in de lunchrooms te
Birmingham, waar niets meer ver
kocht wordt, zodra er negers gaan zit
ten. Pas als de negers weer zijn weg
gegaan, gaan ze weer open.
Twee blanken die gisterochtend een
molotofcocktail hebben geworpen in een
huis te Ciarksdale, in de Amerikaanse
staat Mississippi, waarin het negercon
greslid Charles Diggs verblijf hield,
hebben n3 hun arrestatie tegenover de
politie verklaard, dat hier slechts
ke was geweest van een „grap".
werp tot wijziging van de wet Mie
het wetenschappelijk onderwijs, d,ilig
een dergelijke subsidiëring m<
lijk maakt. De staatkundig-gerefc
meerden en communisten stemd
tegen.
By de behandeling van de wet op
wetenschappelijk onderwijs, enkele jar&anl
geleden, bleef het vraagstuk van de s\piav
sidiëring van de theologische faculteil ;chu
van beide bovengenoemde universiteit jjdc
liegen. In deze faculteiten wordt imini
met alleen de wetenschap der theoloh'ór
beoefend, maar worden ook gees
opgeleid ten dienste van de Geref
de Kerken en de Rooms-Katholieke Ke
De vraag was. of subsidiëring door
overheid te verenigen was met de groi
wettelijke scheiding tussen kerk r
Nadat een commissie, waarin
tegenwoordigers van beide universiteit,
zitting hadden, het vraagstuk had besfei
deerd en aan minister Cals een adv nJ*
had gezonden, kwam deze met een we'-M
voorstel, dat tot doel heeft, beide theotehi
gische faculteiten te subsidiëren, doch
besturen van beide Universiteiten vrij
laten in de inrichting van de faculteitükei
Afgezien wordt dus van het stellen vfciga
de normale voorwaarden voor erkenni Qe:
en bekostiging. Gesteld wordt, dat
bestaande inrichting van de beide fac
teiten op een zodanig peil staat, dat
huidige peil geacht kan worden te
doen aan de voorwaarden voor ertoeruu
en deugdelijkheid. Dit is in de wetstel6?
vastgelegd. De Kamer ging hiem ,c
GERO ZIIOURO
Een Amerikaanse woordvoerder heeft
gezegd dat het zeer wel denkbaar ls dat
bepaalde andere gegadigden zouden kun
nen worden aangesloten op de speciale
permanente telefoonverbinding, die. mis
schien, tussen premier Chroesjtsjef en
president Kennedy tot stand zal worden
gebracht. Hij verklaarde dit naar aanlei
ding van een uitlating van de secretaris-
Seneraal der Verenigde Naties. Oe Thant,
ie donderdag zei wel een zij-lijntje van
deze telefoonverbinding te willen hebben.
(Van een onzer verslaggeefsters)
Het klassieke onderwijs blijft ook In
de 20ste eeuw noodzakelijk. Al was het
alleen maar om ^e, nogal moeilijke,
confrontatie met "e twee werelden, van
de bijbel en onze tijd, tot zijn recht te
kunnen laten komen. Dit was de con
clusie van het betoog van prof. dr. H.
L. W. Nelson waarin hij een lans brak
het onderricht in het grieks en la-
tijn.
Prof. Nelson sprak op de 46ste jaar-
ergadering van de Vereniging van le
raren bij bet Christelijk V.H.M.O., die
gehouden werd te Middelburg. Op deze
vergadering nam ir. D. Barends na een
ambtsperiode van 5 jaar afscheid als
voorzitter van de vereniging. Hij droeg
de voorzittershamer over aan de heer J.
't Huil, tot nu toe penningmeester
de vereniging,
een zeer heldere uiteenzetting
het ontstaan en de ontwikkeling
de klassieke gedachtenwereld
Homerus het uitgangspunt
,-as) toonde prof. Nelson aan dat de na-
olging en nabootsing al of niet sym
bolisch) van deze denkbeelden en este-
tische regels eigenlijk tot de 18e eeuw
heeft voortgeduurd. Ook de christenen
sublimeerden bepaalde trekken uit de
klassieke gedachtenwereld. In dit ver
band toonde prof. Nelson de verschil
lende „klassieke" elementen in de bij
bel aan (onder meer de gedachte „in en
onder de aarde" dat refereert aan de
Griekse opvatting over de opbouw var
het heelal). Tot en met de Renaissance
t met als duidelijk voorbeeld Michelange-1
lo) bleef de kunst min of meer onder
geschikt aan zen hoger doel: Gods eer.
De Franse revolutie ziet prof. Nelson
als een keerpunt. Alles wordt een puin
hoop". Ook op wetenschappelijk terrein
(onder andere door Copernicus en Huy-
gens) wordt gebroken met de klassieke
wereld. Men gaat kunst bedrijven om de
kunst, de individuele expressie wordt
belangrijk. Het didactische element ver
dwijnt dan ook volkomen, aldus prof.
Nelson.
De situatie is nu zo geworden dat door
de vele kennis omtrent die tijd de klas
sieken niet meer op een voetstuk staan.
Zij hebben hun aureool verloren maar
ook. jammer genoeg indt prof. Nelson,
het geestelijk gezag.
Als we nu toch niet volkomen willen
breken met de ideële waarden van vóór
1800 (muziek, schilderkunst, literatuur)
dan zijn we gedwongen stil te staan bij
de vraag „wie zal ons in de toekomst
tekst en uitleg geven over deze mate
rie?" Hier nu raakt prof. Nelson aan
"e noodzaak van ie lassieke opleiding.
Kunsthistorici, filosofen, theologen
nz. moeten de geschriften en de geest
an de tijd waarin ze geschreven zijn
kunnen begrijpen. Fr zijn kwalitatief
veel klassici in Nederland nodig, aldus
prof. Nelson. En die kunnen er onder
meer komen door de leerlingen onder
wijs te geven in en belangstelling bij
te brengen voor de klassieke talen. Dan
alleen krijgen we niet allen theoretici
maar ook mensen die wezenlijk belang,
stelling en liefde voor die tijd hebben,
aldus prof. Nelson.
in 4 variaties; Kindermeel Bordklaar Kinderbloem Kindergries
akkoord.
In het debat werd veel aandacht fko
schonken aan de positie van de Tg. k D;
nere kerkgenootschappen, die, ter opBcti
dins va» hun predikanten, Ieeretoe lid
hebben aan de openbare universiteii£c.-<
De subsidies, die zij hiervoor ontvangt) e
staan nog op het peil van 1876. De Kand.
aanvaardde een door alle grote fraefcur
gesteunde motie, waarin minister
Een dergelijke maatregel is vooral L
vraagd door de Evangelisch-Luthei
Kerk en de Remonstrantse Broederschf
Minister Cals zal zijn standpunt nog i
palen. Hij zal voorts bij de staatscom
voor de erediensten een advies in.
over de vraag of ook het seminariP
de Algemene Doopsgezinde Sociëtf'
dat sinds 1876 is verbonden met de uj"
versiteit van Amsterdam, een dergely
subsidie moet ontvangen.
Paus onderbrak he
gebed in St. Pietei
Tijdens de plechtigheden van goic!"
vrijdag in de St. Pieter bemerkte i
paus een vergissing. Hij liet het
bed onderbreken en dit opnieuw
den. In het zevende van de acht j
beden zong de kannunnik: „Laten j
bidden voor de trouweloze joden d
dat onze God en Meester de bits1111
doek van hun harten afnemeKee.
hoort onze gebeden welke wij totfr1'
storten voor de verblindheid van f
volk(opdat) zij aan hun duisif
nis onttrokken worden".
Vier jaar geleden heeft paus .kol
hannes zelf bepaald dat het bijuofcei
lijk naamwoord voor joden geschrpta>
moest worden in verband met de lv.
sociatie die het Latijnse woord rïor
trouweloos in de loop der jaren ivei
perfide gekregen heeft. it i
De paus gaf zijn opperceremoif:
meester, Enrico Dante, een teken f
het gezang stop te zetten. De kannifc
nik begon opnieuw met het
en liet nu het woord „trouwelol
weg... Dit adjectief is lang een doiL
in het oog geweest voor Joodse ortr
nisaties.
Lutherse predikanten
naar de Hoorneboeg
De predikanten van de Evang. Luth.
Kerk zullen 24 en 25 april in het confe
rentieoord de Hoorneboeg bij Hilversum
hun conferentie houden. Als referenten
treden op de predikanten dr. C. H. Lin-
dijer van Rotterdam met het onder
werp „Broederschap", dr. C. J. Mun
ter van Groningen, onderwerp „De spi
rituele toerusting tot de pastorale
dienst", dr. C. Riemers van Amster
dam onderwerp: „Zielzorg" en d?. H.
J. Jaanus van Rotterdam, onderwerp,
„De zin van de predkiing". Ds. H. J. A.
Haan te Leiden zal de bijbelstudies ver
zorgen.
„Ga je op die schoenen?" vroeg mijn man, met
afgrijzen naar myn voeten kijkend. Ik droeg uit
gesproken zit-schoenen, nogal opengewerkt en
voorzien van dunne zwieberhakken. Het was na
tuurlijk een beetje dwaas, want al hadden we nu
een paar lente-achtige dagen gehad, vandaag viel
er een mistige motregen. Bovendien, al mocht ik
nu meerijden, enkele meters moest ik vandaag
toch zeker lopen en eerlijk is eerlijk daar
was dit schoeisel met dit weer ongeschikt voor.
„Lieve jóngen, maanden heb ik mij voortbewo
gen op sneeuwschoenen en in die barre verhuis-
tijd verplaatste ik me op scheefgelopen turftrap
pers. En nu heb ik eindelijk eens een snipperdag
en wil ik me een beetje „vrouwtje-uit" voelen,
't Wordt ook nog stralend weer, zul je zien". Hij
mompelde'nog iets over folterwerktuigen en dwaze
vrouwen, toen vertrokken we. Op weg naar een
Veluws dorp, waar hij naar een vergadering en ik
naar een vriendin met een pasgeboren baby ging.
Ondanks het trieste weer had ik het gevoel alsof ik
met een schoolreisje meemocht. Of kwam dat van
de hazelnootreep, die ik achter elkaar opat?
De ochtend was nog jong. toen we aankwamen
op de schilderachtige Brink. Een beeld van een
brink. Piet Bakker zou gezegd hebben: het is een
Brink om onder je arm mee naar huis te nemen
en thuis op een étagèretje te zetten. Het was nog
wat vroeg om al op kraambezoek te gaan, dus be
sloot ik eerst een ommetje te maken. „Dag, fijne
dag, tot vanmiddag", weg was mijn man.
Ik ademde diep de vrijheid en de motregen in.
De dikke ronde klinkers van de Brink glommen
vettig. Het lopen op mijn naaldhakken vertoonde
weinig élégance, ik wipte als een kangoeroe van
bobbel naar bobbel. Midden op de Brink stond,
precies zoals dat hoort, een enorme lindeboom.
En wat zie ik daar zielig tegen de stam zitten?
Een parkiet. Ook op schoolreisje, maar hij had er
al dik zijn bekomst van,-dat was duidelijk. Hij
lfo&tang.&&S
en
vond die Brink helemaal niet romantisch, maar
koud. nat en zonder zaad bak. „Spaar de vogels",
dacht ik en dook om hem te redden. Mis. Hij vloog
luid tjilpend onder een geparkeerde volkswagen.
Op mijn hurken zittend, wapperde ik met mijn
sjaal onder de auto om hem op te jagen. Dorpe
lingen, die langs kwamen, keken me glazig aan.
Een juffer in de regen zittend op hun Brink was
geen alledaags verschijnsel. Daarom snoven ze
maar wat.
Toen fladderde de parkiet verward weg uit zijn
stelling, tripte over de klinkers, maar zocht weer
dekking onder de auto.
„Bent u iets verloren?" hoorde ik boven
hoofd een geaffecteerde slem vragen. Die
bleek te horen bij een filmachtig individu, in i
zwart gekleed en versierd met een wit zijden sjii
Toen ik opstond lichtte hij zwierig de hoed i
zijn mooie hoofd. Akelig mooi was dat boo/d.E
behoefde hem niets uit te leggen, want park\L
mans hipte weer over de Brink. Filmheld
direct „in" en probeerde de vogel onder zijn borfè,
lino te vangen. Floep mis.... Geen wonder i
want hij zorgde er wel goed voor, dat de rand t|
zijn kostbaar hoofddeksel niet op de vie
kletste en onze parkiet had dus weinig moeite ji
telkens weer onder die rand door te vluchten.
Nee, hij was niet zo bezield om het beest I
redden als ik. Ik had zelfs vrij sterk de iidri
dat hij liever mij onder zijn hoedje ving danH
vogel
Na enkele mislukte uitvallen voegde zich tf_
een vrouwspersoon bij onze kleine reddingsbrir'
de. Zij ontwikkelde met een parapluie weer ji
heel ander systeem. Als Eliza in haar vlucht lM
woog z\j zich voort van schots naar schots. MtF*
charmant, heel charmant. De filmheld werdP1
weer helemaal enthousiast door. tr<
Op het moment, dat mijn ene hak afbrak viR<
ik de vogel zelf. In mijn sjaal. Toen nam ik 9
scheid van mijn assistenten en strompelend hintig:
lepinkelde ik naar mijn vriendin. Et
Ergens op de Veluwe. in een romantisch doflli
ligt een rose baby van nog geen twee weken ofR
in een droom van een wieg. Hij realiseert het zij
nog niet, maar hij heeft een turquoise parkiet.
MINK VAN RIJSDIJK
