Nieuwe leidse Courant i'
Ter voorkoming van
fatale vergissing
Commentaar
Russische raket:
contact verloren
Vloedgolf van naamsveranderingen
Directe verbinding Kremlin- Witte Huis
Eigenlijk liever
een telex dan
een telefoon
Opkomstplicht
verkiezingen
Spanjaarden krijgen
respijt tot maandag
Atoom- en raketbases
in de Stille Oceaan
Loenik op of achter de maan
Roolvink blijft
bij kritiek
op de SER
H I? Jl
Zaterdag 6 april 1963, 44ste jaargang
COMMENTAAR OVER:
Eerste hulp
by
drenkelingen
Hoofdredacteur: Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„StanNattigh is ghebleven
mijn hert in •eghenspoet'
Zie pagina 9
J
Leiden Steenstraaf 37 -
Abonnementsprijzen
bezorging 18 19
DE Sowjetunie heeft zich gisteren bij monde van haar afgevaar
digde bij het ontwapeningsovcrleg in Genève, Tsarapkin, ak
koord verklaard met het Amerikaanse voorstel een directe verbin-
ding tot stand te brengen tussen Washington en Moskou. Tsarap
kin deelde mee, dat elke regering zelf moet bepalen waar de (tele
foon- of telex)lijn in haar land moet eindigen, zo meldden wij giste
ren in een deel onzer edities. Wel moeten, zo zei de Russische afge
vaardigde, garanties worden gegeven, dat de berichten die over deze
I lijn worden gezonden, in handen komen van de „geëigende rege-
iringsinslanties". De vraag, v
'niet veel moeilijkheden ople-
Vieuws in
één oogopslag
Een belangrijke slap
op de moeizame weg naar
ontwapening wordt ge
noemd het voorlopige ak
koord, tussen de Sowjet
unie en de Verenigde Sta
ten bereikt, om tussen
Kremlin en Witte Huis
een directe telefoon- of
telexverbinding aan te
leggen zulks als „nood
rem" tegen een kernoor
log. Vergissingen met het
lanceren van raketten e.d.
kunnen op die manier
langs directe, persoonlijke
weg worden opgeklaard,
voordat een keten van
tragische reacties op zo'n
vergissing zou ontstaan.
De kwestie met de
ontslagen Spanjaarden bij
de Staatsmijnen was ook
vandaag nog niet tot een
oplossing gebracht. De ar
beiders krijgen tot maan
dag gelegenheid om te be
slissen of ze alsnog aan
het werk willen gaan.
Het verzoek van prin
ses Marijke, voortaan
Christine te worden ge
noemd, ontketent ccn
vloedgolf van naamsver
anderingen in geheel het
land. Gemeente- en schóol-
besturen o.m. staan voor
de taak, straten en scho
len te herdopen. Hier en
daar is dat zelfs al ge
beurd.
Prinses Beatrix heeft
gisteren in Tokio een show
van Japanse bruidstoilet-
ten bezichtigd. Even later
verscheen zij zelf in een
dergelijk bruidsgewaad.
Vervolgens is zij naar de
parelkwekerijen vertrok
ken.
Met een pleidooi voor
een grotere bijdrage aan
de hulp voor de ontwik
kelingslanden begint de
K.V.P. haar verkiezings
manifest.
Het christelijk zieken
huis De Lichtenberg te
Amersfoort verkeert in
o.a. financiële moeilijk
heden. Het bestuur heeft
de directrice ontslag aan-
De Loenik 1
de maan vermoedelijk
passeerd. Vanmorgen was
er geen contact met het
Russische ruimtevaartuig,
maar het leek erop of
vlak daarvoor enkele in
gewikkelde handelingen
waren verricht, wellicht
het maken van maanfoto's.
r de verbinding moet komen, zal wel
en, zo zei hij.
De „hete lijn" tussen het Witte Huis
en het Kremlin is een' van de door de
V.S. voorgestelde maatregelen die kun
nen worden uitgevoerd voor het eigen
lijke ontwapeningsproces begint.
De Amerikaanse afgevaardigde in Ge
nève, Stelle, noemde aanvaarding van
het voorstel een belangrijke ontwikke
ling". De Ver. Staten juichten dit van
harte toe, zo zei hij. Hij kondigde nader
overleg met de Russische delegatie over
deze kwestie aan.
Regeringskringen in Washington heb
ben intussen te kennen gegeven by een
rechtstreekse lijnverbinding de voorkeu*
te geven aan een telexverbinding boven
een telefoonverbinding, dit om vertaal-
moeliykhedcn en het gevaar van misver,
standen zoveel mogelük te beperken.
Amerika ziet ook liever een verbinding
tussen militaire hoofdkwartieren dan
tussen het Witte Huis en het Kremlin
zo werd eraan toegevoegd.
Men sprak in Washington de wens u,t
dat de Russische aanvaarding van een
verbinding die de kansen op een wereld
oorlog verkleint, zal leiden tot ernstig
overleg over betere contacten tussen
beide landen.
Eerste-Kamerlid
weer in vrijheid
Naar wij vernemen is het Eerste-Kn-
merlid Harm. H. tevens raadslid en
oud-wethouder van Finsterwolde, giste
ren ontslagen uit voorlopige hechtenis.
De vier eerder gearresteerde kopstuk
ken in de affaire-Finsterwolde, de 43-jn-
rige kommies ter secretarie S. K.. de
51-jarige fraktieleider der communisten
H. S., de 47-jarige werkleider der
G.S.W.-arbeiders S. F., en het 57-jarige
raadslid der CPN A. B bevinden zich
nog in arrest. Tegen dit viertal heeft
de rechtbank namelijk destijds een
vel tot gevangenhouding verleend.
Hiertegen is beroep aangetekend
dit beroep zal de volgende week worden
behandeld.
De minister van binnenlandse zaken
heeft er In een brief aan de burgemees-
op aangedrongen nauwgezet uit
ing te geven aan de In de kieswe
atte bepalingen over de opkomst
plicht bij verkieziugen. Deze wet legt
aan degene, die volgens het kiezersre-
gister bevoegd Ls tot keuze mede te
werken, de verplichting op zicli binnen
de voor de stemming bepaalde termijn
aan te melden bü het stembureau van
het voor hem aangewezen stemdistricL
De burgemeester dient, op grond van
de kieswet, al naar ziin oordeel zonder
geldige reden verzuimd is de opkomst
plicht na te leven de zaak aanhangig
maken bij de kantonrechter
De minister van justitie zal de amb
tenaren van het openbaar ministerie
verzoeken de nodige aandacht te schen
ken aan processen-verbaal terzake, zc
heeft de bewindsman van binnenlandse
zaken voorts aan de burgemeesters
degedeeld.
Naar welingelichte kringen in Papee
te hebben medegedeeld, zal op de atol
Moeroeroa, behorend tot de Toeamotie-
archipel in Frans Polynesië, een Franse
atoom- en raket-proefbasis worden ge
bouwd. Op deze atol, die ongeveer 1.200
km ten zuidoosten van Tahiti is gelegen,
worden begin mei driehonderd militaire
technici verwacht, om met de voorbe
reidende werkzaamheden te beginnen.
Deze zullen zeker tot 1965 duren.
Het jongste Russische maanschot met
de Loenik 4 zou volgens de plannen zUn
verlopen, al werd na enige tyd het con-
tact met het ruimteschip verloren. D»
radiotelescoop van het Britse observa-
torim te Jodrell Bank ving gisteravond
om 21.26 uur signalen op van de raket
De signalen kwamen, nadat men vüf en
een half uur lang zonder resultaat had
geluisterd. Een door radio Moskou uit
gezonden communiqué meldde toen, dat
de instrumenten aan boord normaal
werkten. Er werden echter geen verder»
Inlichtingen gegeven over de missie van
dc Loenik 4.
Er bleken echter geen aa
te zijn dat de Loenik op de
landen, of dat er van een afstand waar
nemingen zouden worden gedaan. De
directeur van het observatorium, sir
Bernard Lovell zei, dat de Russen vol
gens hem drie dingen konden doen: A
De raket in een baan dicht om de maan
brengen, B een landing bij lage snelheid
uitvoeren en C de Loenik langs de maan
laten cirkelen en terug laten keren naar
de aarde. „De eerstkomende uren kun
nen zeer opwindend zijn", zo zei hfj.
Later werd uit Bochum, West-Duits-
land vernomen, dat het Instituut voor
ruimteonderzoek In Bochum bekend had
gemaakt, dat het Russische ruimteschip
zich in de nabijheid van de maan bevond
en zou beginnen met het overseinen van
foto's. Het instituut had dit uit Moskou
iwijzingen
Een progr-mma van radio Moskou
getiteld „Dc maan geraakt", dat gis
teravond zou worden uitgezonden, is
zonder opgave van redenen niet door
gegaan. De radio gaf in plaats daarvan
pianomuziek en een literaire lezing
Sinds tien minuten over tien gister
avond had het Britse observatorium
het contact met de Loenik verloren.
Voor zwembaden
50 aanvragen
Bij het ministerie van volkshuisves-
tnig en bouwnijverheid liggen momen
teel ongeveer vijftig aanvragen voor de
bouw van zwembaden, waarvan de
plannen technisch en financieel rond
zijn. Tien bouwvergunningen liggen
gereed en kunnen worden afgegeven
zodra de plannen voor deze zwembaden
ook financieel in orde zijn bevonden.
In de eerste drie maanden van dit jaar
werden, ondanks de lange periode,
waarin niet gebouwd kon worden, ne
gen rijksgoedkeuringen voor zwem-
badbouw afgegeven.
Volgens sir Bernard Lovell werden er
enige ingewikkelde handelingen uit
gevoerd, voordat de signalen zwegen
Hij zei gisteravond nog niet te weten
of dit inhield, dat het vaartuig op de
maan was gebotst of dat het achter de
maan was verdwenen.
nationale klasse worden aangelegd. Hier
mede zal in oktober worden begonnen.
Op Tahiti zelf zal een achterhoede
basis worden ingericht. Daartoe worden
in Papeete in mei de eerste technici ver
wacht, voor de bouw van magazijnen
en laboratoria en de inrichting van me
dische diensten.
Volgens dagbladberichten zouden de
kosten van diit alles minstens vijftig mil
joen gulden bedragen, met inbegrip van
de bouw van observatoria en radarsta
tions voor het registreren van atoomproe-
Aanhangwagen
doodt man
Een losschietende aanhangwagen van
een veeauto is vrijdag in Roosendaal
op twee voetgangers ingereden. De 78-
jarige heer C. van Overveld werd zo
ernstig gewond, dat hy ter plaatse over
leed. De 65-jarige heer C. Dielisse liep
enkele ribfracturcn 'op. Het ongeluk ge
beurde op het kruispunt Molenstraat-
Burgemeester Prinsensingel in Roosen
daal. Vlak voor het kruispunt schoot de
koppeling van de aanhangwagen los. De
wagen reed het trottoir op, waar beide
voetgangers liepen.
T TET ziet er niet naa
Spaanse kompels i
uit, dat de bij het stakingsconflict betrokken 250
i de directie van de Staatsmijnen, dit weekeinde
tot een vergelijk zullen komen. Alle pogingen van de Spaanse diplomatieke
en consulaire vertegenwoordigers ten spijt blijven de beide partijen vast
houden aan lijnrecht tegenover elkaar staande voorwaarden. „Eerst a
werk, dan praten", zegt de mijndirectie. De mijnwerkers hebben tot m
dagmorgen de gelegenheid alsnog aan het werk te gaan. Doen zij dit niet
dan blijft het ontslag, dat hun donderdag is aangezegd, van kracht en zul
len zij naar hun land moeten vertrekken. Zoals bekend zijn de Spanjaarden
in staking gegaan wegens klachten over de verzorging in het gezellenhuis
„Le.venbroek". Zij eisen onder meer een uitgebreider menu en stromend
warm water op hun slaapkamers op de hoger gelegen verdiepingen
het huis.
Het deze week in Sittard en later
in Brunssum tot uitbarsting gekomen
conflict staat niet op zichzelf. Volgens
stakingsleiders was het de druppel, die
voor hen de emmer deed overlopen.
Zij beklagen zie1 over de behande
ling. Zij menen misleid te zijn door
in Spanje bij wervingsacties verspreid
drukwerk. .De afgelopen vijf weken
zouden niet minder dan drie korte
werkstakingen aan de staking in Sit
tard vooraf zijn gegaan, die alle dri«
het gevolg waren van misverstanden
wegens gebrek aan voldoende contact
tussen hen en hun werkgevers, aldus
de Spanjaarden.
Ze geven toe, dat klachten over de
maaltijden slechts als een aanleiding
zijn aangegrepen om het werk neer t*
leggen. Zij menen door de Nederlan
ders met de nek te worden aangezien
Het personeel van het gezellenhuis
vindt het merendeel van de klachten
van de Spanjaarden absoluut ongegrond.
Het wijst erop, dat niet aan elke extre
me wens tegemoet gekomen kan worden
in een woongemeenschap van tweehon
derd personen.
Het tehuis kan 550 gasten herbergen,
plannen zün in voorbereiding voor
de bouw van barakken, waar nog eens
150 personen gehuisvest kunnen worden.
Zün die barakken gereed, dan kan de
„Lcyenbroek" zevenhonderd Spanjaar
den herbergen. Er zitten er nu i
en dc klacht van meer dan drie
kompels op een slaapkamer wordt dan
ook niet au serieux genomen. Het zUn
vaak de Spanjaarden zelf, die aandrin-
Gisteren zijn 65 van de 175
Toegoenezen, die sinds eind ok
tober in het kamp te Westerbork
hebben gewoond, met het m.s.
Willemstad naar Suriname ver
trokken. Dan komt een einde aan
hun grote zwerftochten in de
laatste vijftien jaren- In 1950 ver
trokken de meeste leden van
deze besfoten christengemeen
schap uit hun woonplaats Toegoe
op Java naar Nieuw-Guinea, om
dat zij wegens hun duidelijke Ne
derlandse, sympathieën niet meer
overweg konden met de Indone
siërs. In Hollandia trachtten zij
twaalf jaren lang moeizaam een
nieuw bestaan op te bouwen,
maar toen de eerste Indonesiërs
verschenen, wilden zij niet lan
ger blijven. Met behulp van de
Nederlandse regering reisden zij
per vliegtuig naar Nederland en
zij hebben ruim vijf maanden 'in
Westerbcrrk vertoefd. Nu zij
weer naar een nieuw land reizen,
zijn zij vol goede moed en dank
baar dat zij opnieuw de kans
krijgen onder de rood-wit-blau-
we vlag en onder de regering
van Koningin Juliana een be
staan te verwerven. Want zij
hebben Oranje en de nationale
kleuren lief.
i kamer in
WAAROM
Uit gesprekken met de stakende mijn
werkers in leeftijd variërend va
tot 35 jaar is duidelijk geworden dat
de meeste Spanjaarden niet precies we
ten waarom zij eigenlijk staken
Verscheidenen merkten op: „In Spanje
leven we gelukkig. Er schijnt zon. Hier
verdienen we wel goed, maar hebben
niet evenveel plezier als in Spanje".
Toch maakten de meeste Spanjaarden
een allesbehalve mistroostige indruk. In
de kantine van het gezellenhuis groep
ten ze met flinsterende ogen rondom eer
bandrecorder, die op volle sterkte Spaan
se volksmuziek speelde. Ze waren ziel
nauwelijks bewust van het unieke var
de toestand, dat zij voeding en onderdak
krijgen van de Staatsmijnen, die hen nog
maar kort geleden hebben ontslagen
(Voor vervolg zie pagina 11)
Staatssecretaris Roolvink heeft de
Sociaal-Economische Raad geantwoord op
zijn brief van 1 april waarin de S.E.R.
reageert op een door de heer Roolvink
gemaakte opmerking in de vergadering
van de Eerste Kamer van 19 maart J.l.
betreffende de adviesaanvrage over een
wettelijke regeling van het minimum^
loon d.d. 2 juni 1959.
De heer Roolvink schrijft: „Het ligit
iet in mijn bedoeling op alle in uw
brief aan de orde gestelde punten thans
in te gaan. Ik hecht er slechts aar
uitdrukking te brengen, dat ik -
mijn publieke verantwoording jegens de
Eerste Kamer heb willen stellen er
gesteld heb, dat het bepaald onbevre
digend is, dat uw raad tot dusver offi
cieel niet heeft gereageerd op de ad
viesaanvrage in kwestie.
Vandaar mijn uitspraak in de Eerste
Kamer: „Wat ik echter niet helemaal
begrijp is, dat de betrokken werkcom-
ie nu al meer dan 2% jaar niet bij-
is geweest en dit vraagstuk schijn
baar heeft laten liggen".
Het wil mij voorkomen, dat dit, mijn
hoofdbezwaar, in uw schrijven niet
.•eggenomen
Teneinde misverstand uit tc sluiten,
verklaar ik mij gaarne bereid tot
nader mondeling overleg met het d
lijks bestuur van uw raad"
DAT ER. indien althans de Russische
bewilliging van kracht blijft, een
rechtstreekse telefonische verbinding tot
stand komt tussen het Witte Huis en het
Kremlin, is stellig een van de merkwaar
digste en kenmerkendste gebeurtenissen
van deze overigens reeds van merkwaar
digheden zozeer vervulde tijd.
Het is een aanwijzing de zoveelste
in welk een gespannen eeuw wij leven.
De telefoonlijn zal ook moeten dienen om.
zo het kan, het uitbreken bij vergissing
van een atoomoorlog alsnog te voorkomen.
Gesteld, door een fatale vergissing is een
raket afgevuurd naar de overzijde, dan
moet in de luttele tijd die nog rest de
man aan de overzijde worden bezworen,
dat het alles een fout is en dat de ket
tingreactie niet in werking mag treden.
Weinig kan ons duidelijk leren hoezeer
wij leven aan de grens van enorme drei
gingen. Dat ook de Rus er thans in heeft
bewilligd, kan de ernst van de situatie
slechts onderstrepen. Maar de totstandko
ming van deze verbinding kan tegelijk
gelden als een bewijs, dat aan beide zijden
het besef aanwezig Ls dat wat zou kun-
nen gebeuren zo verschrikkelijk is, dat
zoveel ais mogelijk is ter vermijding er
van dient te worden ondernomen.
En dan mogen we dankbaar zijn dat in
deze zelfde ernstige situatie, waarin wij
ais heel de wereld leven, tevens de tech-'
nische mogelijkheid van dit voortdurende
contact gegeven is. De verbinding is op
zichzelf trouwens opmerkelijk genoeg.
De noodzaak ervan mag dan zijn ingege
ven door de wens. het ernstigste te voor
komen, deze verbinding biedt daarnaast
kansen tot allerlei andere vormen van
persoonlijk contact tussen de beide grote
regeringsleiders van oost en west.
De diplomatie krijgt In onze eeuw toch
wel een geheel eigen karakter. Vele eeu
wen lang heeft >"cn zich bij een ontmoe
ting met de ander moeten afvragen, of
zijn komst met vrede was. Reeds zijn
komst toch was iets uitzonderlijks. Straks
echter is er voor de allergrootsten der we
reld de eenvoudige mogelijkheid tot, met
uitsluiting van ieder ander cn op welk
moment het hun goeddunkt, een persoon
lijk gesprek langs de lijn.
Het is iets waaraan de wereld zelf nog
zal moeten wennen, ook al omdat zij n»
metterdaad de kans gaat lopen dat haar
werkelijk iets kan ontgaan.
We gaan een tijdperk in van diplomatie
van wel zeer persoonlijk karakter.
Een eeuw van spanning is het, en de tot
standkoming van deze lijn bewijst het
eens te ineer. Wat mogen we dankbaar
zijn, zelfs geen telefoonlijn te behoeven
om met onze zorgen naar God te gaan.
(RITA)
PEW lagedrukgebied veroorzaakte gis-
teren hienr en daar nog een but
maar wordt snel gevolgd door een hoge-
drukgebied dat zich van Zweden
Midden-West-Europa uitbreidt.
Reeds vandaag voert een krachtige
oostenwind droge en ook iets warmere
lucht aan. Het weer zal de komende
dagen een volop zonnig karakter heb
ben waar wij de laatste weken niet mee
zijn verwend. De middagtemperaturen,
die de laatste dagen beneden 10 graden
Celsius bleven gaan geleidelijk hoger
worden en zullen tot 12 a 14 graden op
lopen. Deze ontwikkeling betekent voor
ons een belangrijke stap naar echt zon.
nig lenteweer, hetgeen wij tot dusver
hebben gemist.
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Droog en over het algemeen zonnig
weer. krachtige tot matige wind tussen
oost en noordoost en ongeveer dezelfde
temperaturen als vandaag. (Opgemaakt
Zondag 7 april: zon op 6.04. onder 19.22; De Bilt
maan op 17.40, onder 6.02. Twente
Maandag 8 april: zon op 6.02, onder E'ndhov»
Tendens stationair
HOOGWATER SCHEVENINGEN
7 april: 2.35 v.m.: 14 50 n.m.
8 april: 3.09 v.m.; 15.23 n.m
HET WEER IN EVROPA
«nppurten hedenmorgen teven uur
Dinsdag 9 april: volle i
JJET SIMPELE verzoek van Op de^ scheepswerf A. ren al niet minder voortva- de Koninklijke Jaarbeurs, bracht door een dochtertje
prinses Marijke aan haar Vuyk in Capelle
ouders om voortaan Chris- sel zou maandag dc Prinses gadering
i reeds in de raadsver- die er
laten. Dit opleidingsschip Prinses Marijkelaan aan de reld bekend en gaat
tine te mogen heten, heeft Marijke te water worden ge- besloten de
een vloedgolf van naamsver-
anderingen te weeg gebracht.
Overal in het land zijn er
instituten die naar de jong
ste Prinses zijn genoemd, er
Prinses Marijke- Marijke tc noemen, is het
houdt. Deze is als nog moeilijker om tot naamv
erandering voor hun kind
voor het Koninklijk onder
wijsfonds voor de scheep
vaart was al van die naam
voorzien. In allerijl zijn de
i die te komen, tenzij ze indertijd
heten straten naar haar. letters echter weggehakt
kortom de naam prinses Ma- nu staat er Prinses Christii
rijke was gemeengoed ge- op.
te pas- naam wijzigen dan kan dat het zekere voor het onzekere
mogelijk bezwaarlijk zijn, hebben genomen en alle na-
temeer daar in de desbetref-
lannemcn dat fende akten ook van MariJ-
Men mag
overal in het land de straat- kehal wordt gesproken. En zijn er gisteren al in vele ge-
namen worden veranderd, voor dc ouders, die hun oran- meenten Christines bij de
gistische gevoelens indertijd burgerlijke stand aangege-
B. en W. van Uithoorn \va- Moeilijker is het echter voor tot uitdrukking hebben ge- ven.
