Verkoudheid
Kennedy: 12.000 Russen
zijn nog op Cuba
Treinbeïnvloeding kost
N.S. f 62 miljoen
Engeland legt nadruk op
industriële expansie
Geen rooskleurig beeld
economie in O.-Europa
Lunik op weg
naar de maan
Welvaart van Tarsis bleef
DONDERDAG 4 APRIL K63
WEIGERDE MINISTER AUDIËNTIE
Het Tweede-Kamerlid de heer C. Egas (sóc.) heeft de minister
landbouw en visserij mr. V. G. M. Marijnen schriftelijk gevraagd of
het waar is, dat de bewindsman het bestuur van de Friese maatschap
pij van landbouw niet voor een onderhoud heeft willen ontvangen. In
dien het antwoord bevestigend luidt, zou de heer Egas ook graag ver
nemen waarop de weigering berustte.
FRANSE KERNPROEVEN
Het Tweede-Kamerlid drs. G. M. Nederhorst (soc.) heeft minister
Luns schriftelijk gevraagd, of hij bereid is het vraagstuk van de Fran
se kernproeven in Afrika in de komende vergadering van de raad van
ministers van de E.E.G. aan de orde te stellen. Dit in het belang van
de goede betrekkingen tussen de E.E.G. en de met haar geassocieerde
Afrikaanse staten.
De heer Nederhorst stelt zijn vragen naar aanleiding van de nieuwe
Franse proefexplosie van een kernbom die kortgeleden heeft plaats
gehad op het grondgebied van Algerije. Hij informeert of minister Luns
kennis heeft genomen van de ernstige protesten van de Algerijnse
en andere Afrikaanse regeringen. ,,Is de minister niet van mening",
aldus het Kamerlid, „dat proefexplosies van deze soort op het grond
gebied van een onafhankelijke staat, tegen de wil van de daarbij be
trokken regering, de betrekkingen tussen de E.E.G. en de met haar
geassocieerde staten zullen schaden, indien, ondanks deze protesten, de
Franse regering met het houden van proefexplosies in deze landen
doorgaat?"
OVERHEIDSPENSIOENEN
„Waar vele leden met voldoening constateren, dat wederom een
programmapunt van de Partij van de Arbeid is verwezenlijkt, moge
daarbij worden aangetekend, dat terwijl het kabinet, waarvan deze
partij deel uitmaakte, in 1957 wel een sterk aangevochten kortingsrege
ling doch niet de welvaartsvastheid invoerde, het juist een kabinet is,
waarvan die partij geen deel uitmaakt, die een. verantwoorde oplos
sing van het gehele vraagstuk, met welvaartsvastheid, voorstelt".
Dit schrijven de ministers Toxopeus, Visser en Zijlstra aan de Twee
de Kamer in hun memorie van antwoord betreffende het wetsontwerp
dat voorstelt de overheidspensioenwetgeving te wijzigen. In antwoord
op de vraag hoeveel gepensioneerden bij verwezenlijking van de plan
nen geen of een geringe verhoging van inkomsten zullen ontvangen,
merken de bewindslieden op, dat dit acht a negen procent van het
totale aantal gepensioneerden is.
President Kennedy heeft giste
ren op zijn wekelijkse persconfe
rentie gezegd, dat na de Cubaanse
crisis naar schatting 9.000 Russen
van het eiland zijn teruggetrokken
en dat er nog ongeveer 12.000 man
op Cuba zijn. De Ver. Staten zijn
hierover niet geheel tevreden en
blijven de toestand nauwlettend
in het oog houden.
Bij zijn schattingen is de Amerikaan
se president uitgegaan van een aantal
van 21.000 iman Russische troepen op
het hoogtepunt vam de Cubaanse crisis.
Het is dus heel goed mogelijk, dat er
nog meer Russen op Cuba zijn.
Kennedy herhaalde, dat de aanvallen
van anti-Castro-gezinde ballingen de
zaak van de vrede geen goed doen. De
V.S. willen hen wel helpen hun land te
bevrijden, maar dan met andere mid
delen. De gepleegde aanvallen zijn niet
doeltreffend en versterken de positie van
Castro juist, in plaats van die te ver
zwakken.
hinderen. Daarbij moet
niet uit het oog verliezen, dat Florida
lange kust heeft en dat het moei-
is om iedere centimeter van deze
kust te bewaken.
De Ver. Staten hebben ln een nota,
die gisterep op het Kremlin werd over
handigd, met kracht de Russische be
schuldigingen afgewezen, volgens welke
zij verantwoordelijk zijn voor de aan
vallen van anti-Castro-strljders op
twee Russische vrachtvaarders.
In de nota verklaren de Amerikanen
ten overvloede dat zij alles in het werk
zullen stellen om te verzekeren, dat
dergelijke aanvallen niet op Ameri
kaans grondgebied worden voorbereid.
Nieuwe fabriek
Luyeks al in
juli open
(Van een onzer verslaggevers)
Nog in juli van dit jaar zal de
Luyeks mosterdfabriek in Diemen,
die op 18 januari geheel afbrandde,
weer met de produktie kunnen be
ginnen. De nieuw gebouwde produk-
tiehal is thans zover gevorderd dat
hij geheel overkapt is. Deze snelle
herbouw is mogelijk geworden om
dat de nieuwe fabriek vrijwel ge
heel gelijk wordt aan de oude, die
vijf jaar geleden op hetzelfde ter
rein verrees.
Met de herbouw van magazijnen, ex
peditie, kantoren en ontvangstruimte
hoopt men voor het begin van volgend
jaar gereed te komen. Op het ogenblik
geniet de fabriek gastvrijheid bij een
mosterdfabriek in Amsterdam, zodat
de produktie zonder al te grote stag
natie kan worden voortgezet.
Over de oorzaak van de brand één
der zeer grote waardoor Amsterdam en
omgeving de afgelopen winter zijn ge
teisterd is tot nu toe niets bekend
geworden. De fabriek was zo volledig
verwoest dat men het ontstaan van de
brand niet meer heeft kunnen recon
strueren.
Naar de ondercommandant van de
brandweer in Diemen, de heer F. W.
Offreins, gisteren op een persconferentie
meedeelde, heeft de blussing de ge
meente Diemen meer dan 12.000 ge
kost. Zoals bekend moest de strijd te
gen de brand, die 's nachts was uit
gebroken, worden gevoerd in een ijzige
kou (-18 graden!waardoor het water
in de slangen verscheidene malen be-
„Nederland liet
N.-Guinea in
jammerlijke
staat achter"
In een rede, gehouden in het Merde-
kapaleis zei president Soekarno
dat Indonesië thans zijn „gedachten,
krachten en potentiële vermogens" con
centreert op zijn binnenlandse ontwikke-
lig. In dit streven is ook West Nieuw-
Guinea opgenomen dat Nederland ,,in
een zeer jammerlijke staat" heeft
achtergelaten.
Soekarno had juist de nieuwe Britse
ambassadeur de heer A. G. Gilchrist ont
vangen. Hij verzekerde hem dat Enge
land op Indonesië's „volledige mede
werking" kon rekenen en dat de betrek
kingen itussen beide landen goed waren.
De Westduitse minister van buiten
landse zaken, dr. Gerhard Schroder en
de Egyptische ambassadeur in Bonn
hebben een stuk getekend waarin
West-Duitsland zich bereid verklaart,
Egypte een lening van 230 miljoen mark
te verstrekken.
Gezondheidsdiensten in Saigon, de
hoofdstad van Zuid-Vietnam. hebben mo
biele stations ingeschakeld bij de vacci
natie tegen pest. In twee weken tijds
werden vier gevallen van besmetting met
pest gemeld en vele ziekenhuizen zijn
door hun anti-pestvaccin heen.
GECONTROLEERD
Juist, een góed
uitziende regen
jas die bést be
schermt, dat is
'n combinatie die
niet makkelijk
te vinden is. Of
tóch? Maar dan
óók nog licht in 't
dragen, en sterk
voor jaren, en
keurig kreukher-
stellend na lang
zitten? Ook dat?
JA, TERLENKA -
beste partner
buiten de deur
in elk seizoen.
in vele prijsklassen
f Werk in 1975 gereed
Het toepassen van een modern nooranminE, dieAt trein automatisch
r tot stilstand brengt.
Met een dergelijke treinbeïnvloeding
zal het praktisch uitgesloten zijn dat er
nog door onveilige seinen wordt gere
den of dat er andere fouten (bijv. tegen
snelheidsvermindering) worden ge
maakt.
Dit systeem is al in enkele andere
landen, met name Amerika, Rusland en
systeem voor automatische trein
beïnvloeding gaat de Ned. Spoor
wegen 62 miljoen kosten. „Maar
dat is het waard", zegt ir. J. P
Koster, directeur van de N.S.
„want daarmee wordt een groot
stuk beveiliging gewonnen."
Er zijn grote investeringen nodig om
de snelle treinen bij het moderne ver
keer dat vele seinen langs de baanvak»
ken nodig maakt werkelijk veilig te la
ten rijden. De NS, zijn hiermee al be
gonnen kort na de bevrijding, toen het
verouderde soinwezen werd verbeterd
door de invoering van het automatische
blokstelsel. Hierdoor konden vele
huizen worden afgeschaft, maar i
de volle verantwoordelijkheid voc
veiligheid van de trein op de schouders
van de machinist gelegd.
De automatische treinbeïnvloeding
zal nu voor de machinist een psycho
logische steun kunnen zijn en het men
selijk falen zoveel mogelijk uitschake-
Er is reeds geruime tijd gewijd aan
het nemen van proeven op een baan
vak benoorden Leiden, maar het daar
bij toegepaste systeem bleek niet in al
le opzichten te voldoen en bovendien te
kostbaar te zijn om er het 2500 km lan
ge Nederlandse spoorwegnet in zijn ge-
Ook het automatische blokstelsel al
leen heeft bewezen niet afdoende voor
veiligheid te kunnen zorgen omdat het
daarbij nog aankomt op het aquedate
reageren van de machinist op de sei-'
Het spoorwegongeluk bij Harmeien
is daarvan een vreselijk voorbeeld.
Het is na dit gebeuren geweest dat
de Spoorwegongevallenraad die de
zaak van het ongeluk behandelde, de
minister van verkeer en waterstaat
heeft geadviseerd toestemming te ver
lenen tot invoering van automatische
treinbeïnvloeding.
Op een het laatst van het vorige jaar
bij de minister ingediend voorstel van
de NS hiertoe is thans gunstig beschikt.
Voorkomen
De automatische treinbeïnvloeding
komt hierop neer, dat door het aan
brengen van electronische apparatuur
zowel aan het net als op de locomotie-
de machinist optisch en accous-
tisch in zijn cabine wordt gewaar-
iaarde de heer Kos
ter, dat deze treinbeïnvloeding de ma
chinist niet van zijn taak ontheft, noch
tijdig ingrijpen van hemzelf uitschakelt.
Alleen heit falen van de machinist wordt
automatisch gecorrigeerd.
Aanpassing
Intussen zullen de NS de werken voor
het automatische blokstelsel eveneen*
met kracht voortzetten. Van het in to
taal 3200 km lange spoorwegnet (alleen
2500 km betreft de reizigersbaanvakken
die voor de treinbeïnvloeding in aan
merking komen) is thans 900 km of 37
pet van automatisch blokstelsel voor-
schuwd,
de seinei
hij
Reageert de machinist dan nog niet
innen enkele seconden (hetgeen kan
gebeuren wanneer hem iets is overko-
of wanneer hij in slaap gevallen
zijn) dan volgt onmiddellijk
Begroting zonder veel verrassingen
Meer vrijstelling
van belasting
groting, die gisteren door de
minister van financiën, Reginald
Maudling, werd ingediend, is „ex
pansie zonder inflatie". De begro
ting vertoont alle tekenen van een
politiek van remmen los, hoewel
Maudling de volmacht om de in
directe belastingen bij decreet te
verhogen of te verlagen, nog een
jaar wil vasthouden om snel te
kunnen ingrijpen indien zulks
nodig is.
De Conservatieven hopen dat deze
begroting de tanende invloed van de
regering en daarmee van de partij
weer enigszins zal herstellen.
Over de belastingmaatregelen zal
niet iedereen te spreken zijn, gezien
het feit, dat Maudling tegen de alge
mene verwachting in de basis van de
hoge inkomens onaangetast heeft ge
laten. Als pleister op deze wonde is
echter de vrijstelling van belasting
aanzienlijk uitgebreid, zodat 750.000
Britten in de laagste inkomensgroepen
geen belasting meer zullen betalen.
Dit kost de schatkist bijna 2,7 miljard
gulden.
Ter bestrijding van de werkloosheid
het aantal werklozen heeft in januari
bijna een miljoen bereikt en staat nu
nog op 702.000 of 3,1 procent van de
arbeidende bevolking zal de minister
bijzondere belastingaftrek introdu-
n voor de bouw van fabrieken en
de installatie van machinerieën in ge
bieden met werkloosheid.
Afschrijven
Het bedrijfsleven zal worden toege
staan kapitaalsuitgaven af te schrijven
in de omvang die het wenst, vrije af
schrijving dus. De staat zal 95 procent
vergoeden van de kosten aan onderne
mingen, die verwaarloosde bouwterrei-
vrijmaken en bebouwen. Het totaal
bedrag van de begroting bedraagt 6929
miljoen pond sterling. Overigens is het
de eerste begroting van minister Maud
ling, maar tevens de eerste begroting
sinds 1946, die met een nadelig saldo
sluit (700 miljoen pond). De regeringsuit
gaven belopen 564 miljoen pond meer
dan het vorig jaar.
De minister kondigde aan dat hij voor
stander is van een algemene belasting
op „gokken". Zodra meer over dit on
derwerp bekend is, zal hiertoe worden
overgegaan. Ten aanzien van de positie
van het pond sterling was minister
Maudling gematigd optimistisch.
Hi) zou blijven aandringen op Interna
tionale afspraken om de wereldHquidi-
teit verder te vergroten. De verlaging
van de Invoerrechten voor de andere le
den van de EVA zullen ongeveer het
zelfde zijn als verleden jaar en voor de
zelfde produkten gelden.
Kritiek Surinaams
minister op de
Nederlandse pers
In een radiouitzending, verzorgd door
de „Regerings voorlichtingsdienst Suri
name", heeft de Surinaamse minister
van onderwijs en volksontwikkeling, de
heer A. J. Morpurgo, kritiek gele
verd op de Nederlandse pers. In zijn
causerie, die o.a. ging over „ontspoor
de en ontsporende Surinamers in Ne
derland", zei de heer Morpurgo dat
de berichtgeving hierover in de Neder
landse pers er in toenemende mate toe
leidt dat dit vraagstuk te breed wordt
uitgemeten en daardoor proporties
krijgt, die het in werkelijkheid niet
verdient. „Wanneer een Surinamer, die
iets doet, in de pers en andere publi-
citeitsmiddelen steeds maar weer wordt
aangeduid met de Surinamer die en
die, dan valt er een zwaarder accent
op dan wanneer de nationaliteit of het
land van herkomst niet tot uitdrukking
was gebracht", aldus de minister.
Het ANP heeft onlangs een bericht
doorgegeven over een postbode die 15
jaar kreeg voor een moord op zijn
meisje. In de beschrijving van het ge-
Al om tien
over vier
Woensdagmorgen vroeg vorm
de zich reeds een rij bij het
het gebouw van het Lager
huis, waar de Britse minister
van financiën, Reginald
Maudling, 's middags zijn be
groting zou indienen.
Het waren leden van het Lager
huis zelf die vroeg uit de ve
ren waren gekomen om zich
van een goede plaats te verze
keren. Er zijn namelijk
slechts 400 zetels in het La
gerhuis, terwijl er 630 afge
vaardigden zijn.
Als altijd was sir Gerald Na-
barro, de Conservatieve af
gevaardigde - van Kiddermins-'
ter, de eerste die bij het pa
leis Westminster verscheen.
Om tien over vier in de och
tend stond hij al met jacquet
en hoge hoed bij de ingang te
wachten.
Ongeveer tweeëneenhalf uur
later kreeg hij gezelschap
van Geoffrey Wilson, even
eens een Conservatief. De
eerste afgevaardigde van de
Labourpartij nam zijn plaats
in de rij pas in, toen er al een
tiejital Conservatieven was
aangekomen.
De raadselen rond de begroting
beperkten zich geenszins tot
de financiële kwesties. De
voorspellingen strekten zich
zelfs uit tot de vraag, waar
mee minister Maudling zich
tijdens zijn toespraak zou ver
frissen. Zou hij whisky-soda
drinken, of zou hij zijn keel
smeren met koffie-met-rum.
Ziedaar een van de vraagstuk
ken waarmee het Engelse volk
zich deze dagen bezighield.
val werd vastgesteld dat de man
gearresteerd. Maar, zei de heer Mor
purgo, de vorige dag was een bericht
doorgegeven over een Surinamer die ver
oordeeld werd door het toebrengen var
opzettelijk letsel en in dit bericht heet
te het dat de man door de politie in
de kraag was gegrepen.
De minister zag in de gebezigde ter
men een verschil en meende dat met
een dergelijke berichtgeving een be
de sfeer wordt geschapen die voor
mand, die hierbij is betrokken, goed
kan zijn.
hi eeft &OJhJU hij,
I Een eis tot schadever
goeding ten bedrage
van 450.000 dollar tegen
president Kennedy is bui
ten de rechtbank om ge
schikt voor 17.500 dol
lar. De eis was inge
diend door vier gedele
geerden naar de demo
cratische conventie van
1960. Zij beweerden ge
wond te zijn bij een on-
feeluk, waarin een auto
betrokken was, die ge
huurd was door de ver
kiezingsorganisatie van
Kennedy.
I Don Jaime de Mora y
Aragon, broer van ko
ningin Fabiola van Bel
gië, heeft volgens een
Italiaanse journaliste
verklaard, dat hij op 1
februari in het geheim
getrouwd is in Montevi
deo met de rijke Zweed
se erfgename Margit
Ohlson.
I De mode-redactrice
van een groot Deens
ochtendblad is niet hele
maal tevreden over de
Nederlandse mode. Vol
gens haar hechten de
Nederlanders grote
waarde aan kwaliteit,
maar jammer genoeg
ook aan details. De mo
dellen zijn van uitste
kende stoffen en in
prachtige kleuren gefa
briceerd, maar met een
overvloed van onnodige
opschik, bestaande uit
halve' en hele ceintuurs,
knopen en stiksels.
I Koning Saoed van Sa-
oedi-Arabië, de sprook-
jesvorst met de vele
oliedollars, amuseert
zich best aan de Ri-
vièra. Gisteren heeft hij
in Monaco een picnic
gehouden op het prach
tige gazon voor het be
roemde Casino. Mone-
gasken konden zich iets
dergelijks niet herinne
ren. Terwijl toeristen
het gezelschap aangaap
ten, bestelde de koning
thee bij het deftige ho
tel de Paris tegenover
het Casino. Plotseling
veranderde hij van ge
dachten en liet kellners
dertig tafels gereedma
ken voor de lunch.
I Het doek zakte gister
avond halverwege de
laatste akte van Lord
Pengo, dat op Broad
way wordt opgevoerd,
omdat acteur Charles
Boyer plotseling
ziek werd. Een van de
andere spelers zag het
en laste het zinnetje
„Voel je je wel goed,
pa", in. Boyer ant
woordde: „Nee, ik voel
me niet zo goed". De
twee verlieten het to
neel en het doek zakte.
Het publiek kon de
kaartjes inwisselen voor
de volgende voorstelling, ning óp
Cil 7 C duktie op de vraag
biecht weer oefent
invloed uit
Volgens de economische com
missie van de Verenigde Naties
is de economische ontwikkeling
van de Sowjetunie en de Oost-
europese landen in de laatste drie
jaar vertraagd ondanks de po
gingen de plannen en de uitvoe
ringen daarvan te verbeteren. De
tragere ontwikkeling is deels te
wijten aan de drukkende factor
van het slechte weer op de land-
bouwopbrengsten.
Het groeipercentage van het netto
tionale inkomen in de Sowjetunie i
af van 8 procent in 1960 tot 6 procent
in 1962, terwijl 8.5 procent was nage
streefd. Een zelfde achteruitgang viel
te bespeuren in Albanië, Roemenië, Bul
garije en Hongarije. De groei van het
nationale inkomen in Oost-Duitsland en
Polen bedroeg hooguit drie procent en
was in Tsjecho-Slowakije bijna nihil.
Rooskleuriger is het toekomstbeeld van
de industriële ontwikkeling van genoem
de landen, tezamen met een jaarlijkse
groei in 1962 van ongeveer 9 procent
en in de Sowjetunie nog iets mee
Export
Behalve in Albanië, Tsjecho-Slowakije
en Oost-Duitsland kwamen de groeiper
centages van de industriële ontwikke
ling overeen met of stegen even boven
de ramingen, zoals voorzien in
gramma's, lopende tot eind 1965. De
Sowjetunie had minder moeilijkheden
met de planning van de produktie van
de industrie dan de kleinere industrielan
den van Oost-Europa, omdat zij minder
afhankelijk is van export.
Daartegenover staan het probleem
van buitengewoon grote voorraden en
de onvoldoende afstemming van de pro-
De Lunik-4 snelt precies in zijn
uitgestippelde baan naar de maan,
aldus een Russische bekendmaking.
Gistermiddag had de raket reeds
215.000 kilometer afgelegd en alle
instrumenten van het ruimtevaar
tuig functioneren normaal.
Zaterdagmorgen vroeg zal v
schijnlijk een ontmoeting met de r.
plaatshebben. Hoewel de Russen niet
gezegd hebben wat precies de taak
de Lunik-4 is, neemt men aan dat het
ruimtevaartuig foto's van de maan
moet maken en misschien een robot-
slation op de maan zullen neerlaten.
De eerste kosmonaut ter wereld, Joe-
•i Gagarin, heeft in een interview ge
zegd, dat meer experimentele vluchten
van dit soort nodig zijn alvorens de
mens op de maan kan landen. Men
weet echter al heel veel van de maan.
Russische astronomen hebben vast
gesteld, dat de maan niet helemaal
rond is, maar een soort bult vertoont,
de richting van de aarde wijst.
De draaiende bewegingen van deze pla
neet om haar as zouden gepaard gaan
met slingerende bewegingen. De Rus
sische onderzoekers zouden verder ge-
hebben verzameld die kunnen
voor een nauwkeuriger tijdreke-
de Sowjetunie
zelf. Óver het algemeen neemt de me
chanisatie van de landbouw toe. De
graanopbrengsten van een slecht jaar
zijn niet langer overal even diep bene
den het peil van die van een goed jaar,
hoewel 1962 een teleurstellend jaar is
geweest voor de landbouwplandeskundi-
De verhoging van de levensstandaard
in bijna alle Oosteuropese landen ls in
1962 gering geweest. Het gemiddelde
reële loon is bijna niet toegenomen be
halve in Roemenië en mogelijk in Al
banië en is zelfs in enkele landen ge-
vuui i\uin
Rillerig? Onprettig?
Vlug:
gebruikte technische voorzieningen
zoals spoorstroomlopen, kan bij de in
voering van het nieuwe systeem ge
bruik worden gemaakt. Zonder het auto
matische blokstel zou de treinbeïn
vloeding echter niet kunnen worden aan
gebracht.
Een groot deel van het werk zal zijn
de voorziening van het rollend mate
rieel met de electronische apparatuur.
Daar gaan enkele ^aren mee heen.
Ir. Koster meent echter dat op 1
januari 1969 op de grote lijnen het be
veiligingssysteem kan worden inge
voerd, en dat betekent dat dan alle
locomotieven van apparatuur zullen
zijn voorzien. In 1971 zal het werk voor
de automatische treinbeïnvloeding dat
van de aanleg van het automatische
blokstelsel hebben ingehaald en dan
werkt men alles verder tezamen af.
In 1975 kan het gehele net dan gereed
zijn.
Alleen de kleine lijntjes voor uitslui
tend goederenvervoer zullen hier buiten
blijven, daarvoor is het bemvloedings-
systeem niet nodig.
Om al deze grote werkzaamheden te
kunnen verzetten, zullen de NS t.z.t.
meer technische krachten moeten aan
trekken, maar daarover zijn nog geen
concrete mededelingen te doen.
Desgevraagd antwoor-dde de
heer Koster dat met enige uit
breiding van het nieuwe systeem
ook volledige automatische trein-
beheersing te verkrijgen zou zijn.
De treinen zouden dan geheel
zonder machinisten kunnen rijden.
„Maar daar zijn we psychologisch
met het publiek nog niet aan
toe", voegde hij erbij.
Kwestie-Ber lij n
scheiden van
ontwapening
De Amerikaanse afvaardiging bij de
ontwapeningsbesprekingen in Genève
heeft gisteren met nadruk de opvatting
verdedigd, dat vorderingen bij de
ontwapeningsonderhandelingen niet af
hankelijk gesteld kunnen worden^**""
voorafgaande regeling v
vraagstuk op grond a
het Duit-
p de Russische
voorstellen. D~e" Russische premier had
bij zijn bezoek aan Oost-Berlijn, op 16
januari, deze opvatting gehuldigd. Vol
gens Chroesjtsjef waren ontwapening en
het Duitse vraagstuk weliswaar twee
afzonderlijke problemen, doch ontwape
ningsmaatregelen zouden voor de Sow
jetunie pas dan goed mogelijk zijn wan
neer de internationale atmosfeer was
opgeklaard.
Groot-Britannië en de Ver. Staten
eisten gisteren opnieuw dat eventuele
ontwapening trapsgewijs en gecontro
leerd zou geschieden. In het bijzonder
de Amerikaanse afgevaardigde drong er
op aan, dat de Sowjetunie voor de eer
ste ontwapeningsfase gedetailleerde bij
zonderheden op tafel zou leggen.
1173) D zult zich herinneren dat
we de laatste maal spraken over de
rijke stad Tartessos aan de mond
van de Guadalquivir In het zuiden
van Spanje, waarvan de bewoners
het tin betrokken van de Britse
eilanden. Omstreeks 1100 v. Chr. had
den de Phoeniclërs in de nabijheid
van deze stad hun factorij Gades ge
sticht en zij hielden zich verder be
zig met de handel van dit Zuideuro-
pese beschavings
centrum met het
oostelijk bekken
van de Middelland
se Zee.
Deze taakverde
ling schijnt de
Phoeniclërs op den
duur toch niet be
vallen te zijn; wel
licht streefden zij
naar een handelsmonopolie van al
le metalen, het tin daarbij inbegre
pen. Hoe het ook zij, in ieder ge
val braken zij de oude, vreedzame
handelsbetrekkingen met Tartessos
af en veroverden zij het gehele ge
bied. Dat was omstreeks het jaar
500 v. Chr.
De Straat van Gibraltar was met
fabels en kletspraatjes over de ver
schrikkelijke Okeanos afgesloten, zo
dat geen Griekse zeevaarders de Zui
len van Hercules durfden passeren
uit angst in de onderwereld terecht
te komen en alles leek dus dik in
orde voor de Phoeniclërs. Echter,
wat de Phoeniclërs de bewoners van
Tartessos hadden aangedaan, speel
de zich ongeveer een eeuw later in
het moederland af, maar dan in om
gekeerde zin. Het Phoeniclsche rijk
werd door de Assyrlërs veroverd,
waardoor de band tussen de Phoe-
nicische kolonie ln Tartessos en
Phocnicië verbroken was. Men hoor
de in Klein-Azlë niets meer van het
rijke Tarsis, zodat men meende dat
het verwoest was en niet meer be
stend. De uitlating van Jesaja:
„Huilt, gij schepen van Tarsis, want
het is verwoest, dat er geen huis
meer is", moeten we als een toe
speling hierop beschouwen.
Na het verdwijnen van de Phoeni
clsche macht schijnt Tartessos we
derom een periode van grote bloei te
hebben gekend. U herinnert zich wel
licht de Griekse scheepseigenaar Ko-
laios uit Samos, die door stormen
ver naar het westen werd gedreven
en als eerste Griek ongeveer in 660
v. Chr. Tartessos bereikte? Volgens
de berichten moet
h(j 30 centenaars
zilver naar het va
derland hebben ge
bracht, tcrwfjl de
Phoeniclërs hier
reeds eerder him
schepen van zilve
ren ankers hadden
voorzien om toch
maar méér van liet
begeerde metaal te kunnen meevoe
ren dan zy eigenlijk konden laden.
Dat dit geen sprookjes zijn biykt
wel uit het feit dat de Romeinen,
toen zy in 206 v. Chr. zuid-Spanje
hadden veroverd, daar vaten en
paardetroggen aantroffen van zui-
Deze materiële welvaart stond ech
ter geenszins op zichzelf, want zij
ging samen met een hoge algemene
beschaving. „Tartessos bezat zeer
oude kronieken en epen, het had wet
ten, opgetekend met een eigen
schrift", schrijft Schuiten. Griekse
zeevaarders hadden dit alles met
eigen ogen aanschouwd en hiervan
in hun vaderland verteld, zodat Tra-
bo kon getuigen: „Zij zijn het be
schaafdst van alle Iberiërs, zijn de
schrijfkunst machtig en hebben boe
ken van oude datum, ook gedichten
en op rijm gezette wetten, waarvan
zij zeggen, dat ze zesduizend jaar
oud zijn."
Waarom is van deze oude Euro
pese beschaving zo weinig bekend
geworden? Omdat de Straat van Gi
braltar in de oudheid nogmaals ge
blokkeerd werd. Nu niet door fabels,
maar door een militaire macht.
(Nadruk verboden).
H. Pétülon
