Gattinoni wil christelijk
dagblad voor Argentinië
Proefschrift pleidooi voor
wetenschappelijk ambtenaar
NIEUW
Werkgemeenschap voor
wereldzending
Door overbelasting arts
kortere beliandelingstijd
WAJANG
ANDERZIJDS
Verkoop van
boeken moet
gestimuleerd
worden
Ds. I. S. Kijne 40 jaar
zendingspredikant
AEG PERFECT L
Een woord voor vandaag
Kerkelijke wetten
aangenomen
en
«1/
^-o-ia 2
ZATERDAG 16 MAART 1963
EINDHOVEN
In „De Wekker" is de christe-
lijk-gereformeerde predikant ds.
J. H. Velema ingegaan op het be
sluit van de christelijke gerefor
meerde kerk en de gereformeer
de (vrijgemaakte) kerk van Eind
hoven om over te gaan tot kansel-
ruil en elkanders sacramenten
te erkennen. Na er op gewezen te
hebben dat deze beslissing een
gebeurtenis is en erkend te heb
ben dat gesproken moet worden
van „durf en initiatief' vervolgt
ds. Velema:
HET Eindhovense besluit is daar
om te opmerkelijker omdat de
verhouding tussen deze beide kerken
zeker geen weerspiegeling is van de
landelijk situatie. Uit de tot twee
keer toe gehouden enquête onder
de kerkeraden over de verhouding
tot de plaatselijke vrijgemaakte
kerkeraden blijkt dat deze verhou
ding over het algemen zeer veel
te wensen overlaat. Er zijn kerke
raden, die onze kerken geen kerk
willen noemen. Het komt nog voor
dat een vrijgemaakt predikant een
dooplid van zijn gemeente adviseert
de omgang met een chr. geref. jon
gen te verbreken, als hij zich niet
voegt bij de ware kerk.
De verhouding tussen de Eindho
vense kerken is dus wel uniek.
Ter verklaring daarvan zullen
we de positie van deze kerken niet
mogen vergeten.
We hebben hier te maken met
..jonge" kerken, bestaande uit le
den, die practisch allen „geïmmi
greerd" zijn; plaatselijke kerken
zonder een diep gewortelde ge
schiedenis dus.
De leden van deze kerken hebben
een eigen sociologische status;
werkzaam in de industrie.
Deze kerken staan in een sterk
roomse omgeving, waarin het pro
testantisme een minderheid is. In
het verdeelde protestantisme vor
men deze beide kerken weer een
kleine minderheid.
Al deze factoren samen hebben
een rol gespeeld bij het tot stand
komen van deze plaatselijke situa
tie in Eindhoven.
BIJ het nadenken over deze be
slissing en de beoordeling daar
van is de zaak van het kerkver
band het zwakke punt in dit besluit.
Kerkrechtelijk komt hier aan de
orde: de verhouding tussen de zelf
standigheid van de plaatselijke kerk
en het kerkverband. Heeft een
plaatselijke kerk het recht een der
gelijke beslissing te nemen? Deze
kerkeraden hebben vele samen-
sprekingen gehad. Onze kerken heb
ben gewezen op de moeilijke plaat
selijke situaties. Onze kerkeraad
zegt: bij ons ligt het anders en kan
het wel. We hebben het kerkverband
geraadpleegd in de classis, die geen
oog had voor deze situatie. Op de
Gen. Synode is met geen woord
gerept over onze situatie, hoewel het
bekend kon zijn. De Synode sprak
zelf uit dat we moeten staan naar
eenheid: welnu, hier zijn we met
onze beslissing. Het is de zaak van
de classis Utrecht om de kerkrech
telijke kant van de Eindhovense be
slissing te beoordelen. Aangezien
het hier een situatie zonder prece
dent in ons kerkelijk leven betreft
taak. Zolang
classis
zich hier niet over uitgesproken
heeft, wil noch mag ons blad over
dit punt een oordeel geven.
Een andere kwestie is deze: had
de landelijke situatie de kerkeraad
van Eindhoven niet voorzichtig moe
ten maken? Juist nu de Synode
wees op de plaatselijke situaties en
op de knelpunten, die nog niet
weggenomen zijn op onderdelen
maar juist zeer gevoelige onderde
len van de belijdenis, zou het
verstandiger zijn geweest als deze
beide kerkeraden alles hadden ge
daan om wat plaatselijk kon ook
landelijk tot een werkelijkheid te
maken. Dat was m.i. de taak van
deze kerkeraden geweest. In 1958
schreef men: „Een en ander heeft
niet altijd geleid tot volkomen over
eenstemming, maar wel tot een ge
noegzame eenparigheid van gevoe
len op diverse punten". Om die een
parigheid van gevoelen moet het
gaan ook in de landelijke situatie.
Het zou een honoreren van het kerk
verband zijn geweest als men daar
eerst op gewerkt had. Nu maakt
deze beslissing de indruk in het
licht van de generale situatie pre
matuur te zijn.
We namen er goede nota van dat
al deze beslissingen een voorlopig
heidskarakter dragen. Daar zitten
dus nog allerlei mogelijkheden in.
Practisch krijgt men met het
kerkverband te maken als een gast-
predikant in Eindhoven voorgaat.
Zal de Chr. Geret. Kerk de vrijge
maakte gastpredikant ontvangen
en omgekeerd de vrijgemaakte ker
keraad de chr. geref gastpredikant?
Kan men een gastpredikant ver
plichten in de andere kerk voor te
gaan? En als de gastpredikant wel
wil, maar zijn kerkeraad zou hier
bezwaar tegen maken? Vragen te
over; kwesties en daar ben ik
van overtuigd die door de Eind
hovense kerkeraden met voorzich
tigheid zullen worden behandeld.
Maar buiten het kerkverband om
gaat een en ander niet
ALS We het geheel samenvatten,
dan doen we het in de uitdruk
king: verheuging met beving.
Verheuging omdat twee kerkera
den van verschillend verband elkaar
gevonden hebben voor alle zuster
kerken zover zijn. Een bewijs dat
het ernst is met de begearte iets te
doen in het benauwende probleem
van de kerkelijke verdeeldheid.
Maar ook beving omdat deze si
tuatie niet maatgevend is op dit
ogenblik voor de landelijke situatie,
hoezeer het dat moest zijn. Juist
daarom als deze kerkeraden niet
sterk blijven vasthouden aan het
voorlopigheidskarakter van deze
besluiten kunnen deze kerken in
Eindhoven en inzonderheid de onze
steeds in een geïsoleerde positie
komen. De band met het kerkver
band kan zo heel gemakkelijk ver
slappen. En wat dan? Uiteindelijk
toch eer andere kerkformatie?
De zelfstandigheid der plaatselij
ke kerk is een groot goed, dat we
graag willen honoreren tegen alle
openlijke en verborgen hiërarchi
sche tendensen in.
Maar tegelijk is de binding aan
het kerkverband een zaak, die con
sequenties meebrengt.
Met waardering voor de Eindho
vense poging is de vraag niet te on
derdrukken: zijn deze consequenties
wel tenvolle doorzien en door
dacht?
Nieuw lectuur project voor Latijns-Amerika
(Van onze kerkredactie)
„De krant als kansel. Als dat
eens zou kunnen in Argentinië."
Dat is de jongste visie van de
Argentijn Eduardo J. Gattinoni.
,,Dan zou de profetische stem
door kunnen dringen tot in de
huizen van mensen die nimmer
in aanraking komen met de keTk,
noch met de rooms-katholieke,
noch met een van de protestantse
kerken." Maar de dagbladen van
Buenos Aires hebben weinig in
teresse voor wat de kerk doet en boeken per dag verkopen, zlj_ hun eigen
zij lenen zich er helemaal niet
voor om op welke wijze dan ook
het evangelie uit te dragen. „Als
de kerk van Argentinië dat me
dium zou willen gebruiken, dan
moét ze zelf een krant kopen. En
zo heeft deze man, die zijn leven
gewijd heeft aan publiciteit en li
teratuur, een verlangend oog ge
slagen op het dagblad „Critica".
Maar tussen hem en het bezit van
dat blad staat de som van bijna
acht miljoen gulden, die op de
een of andere manier bij elkaar
moet worden gebracht.
Eduardo J. Gattinoni was gisteren
twee uur lang op Schiphol. Hij kwam
van Londen, waar hij een wereldconfe
rentie voor christelijke lectuur had bij
gewoond onder voorzitterschap van de
Nederlandse hoogleraar aan de Vrije
Universiteit, prof. dr. Joh. Blauw. Daar
waren de wereldproblemen op tafel ge
komen; daar waren plannen geopperd
en uitgewerkt; daar was ook het besluit
gevallen om binnenkort een dergelijk»
bijeenkomst te beleggen in Zuid-Ameri
ka.
Er zijn grootse plannen voor dat con
tinent. waar de protestantse kerken
grotere mogelijkheden hebben dan ooit
tevoren, maar waar de nood met
inkomen verdiend hebben. Ên als zij
het weten op te voeren tot 20 dan kan
de gehele organisatie op eigen inkom
sten draaien. Maar dat betekent dus al
dat er per jaar meer dan 700.000 boeken
verkocht worden.
ROMANS
En hij is er van overtuigd dat dit
mogelijk is, vooral omdat besloten is
om een drievoudig project van uitgiften
op te zetten. In de eerste plaats wil
men zich richten tot de massa die nau
welijks meer dan woorden kan spellen.
Dan heeft men ontdekt dat juist de
middenklasse van de bevolking ver
zot is op romans. Daar ligt een ge
heel terrein braak. Het zal niet ge
makkelijk zijn om goede schrijvers te
vinden, maar Latijns-Amerika kent
een omstandigheid die nergens op de
zendingsvelden voorkomt. In Azië
moeten de boeken beslist van Azia
ten zijn, anders worden ze niet ver
kocht. In Afrika moeten de boeken
van Afrikanen zijn. Maar een enqu
te van Reader's Digest heeft uitge-,
(Advertentie)
ZORG DAT U ALTIJD ZO WEER OPGEKNAPT BENT
Last van reumatiek, spit, verkoudheid, hoofd- en zenuwpijnen of andere
pijnen? Dan TogalHelpt snel en goed. En veilig. Met Togal is uw stemming
altijd zonnig. Weer of geen weer. Bij apoth./drog. Togal 0.95; 2.40; 8.88.
Promotie te Groningen
De wetenschappelijke ambtenaar
aldus het proefschrift, waarop
de heer B. S. Witte vandaag pro
moveerde tot doctor in de econo
mische wetenschappen aan de
Rijksuniversiteit te Groningen
vervult een taak en draagt een
verantwoordelijkheid, die soms
met die van de hoogleraar zijn te
vergelijken. Anderzijds mist de
De oud-zendingspredikant ds. I. S.
Kijne uit Leiden herdenkt op maandag
18 maart dat hij veertig jaar geleden
in de Utrechtse domkerk werd uitge
zonden door de Utrechtse Zendings
vereniging om de leiding op zich te
gaan nemen van de opleidingsschool
voor onderwijzers en voorgangers op
Nieuw-Guinea.
Ds. Kijne, die een speciale opleiding
had gevolgd in Hamburg met het oog op
zijn toekomstige werkkring, heeft sinds
1923 honderden onderwijzers voor hef
zendingswerk op Nieuw-Guinea opgeleid
eerst op het aanvankelijke centrum op
het eiland Mansinam bij Manaukwari en
later in Miei in het zuiden van de Geel
vinkbaai.
In 1940 ging hij tijdelijk op Sumatra
werken en werd daar geïnterneerd. Di
rect na de oorlog kwam hij naar Nieuw-
Guinea terug, waar hij eerst de leiding
van het zendingswerk van de Nederland
se Hervormde Kerk kreeg en na 1954
rector werd van de theologische school
voor de opleiding van predikanten in
Seroei. In 1958 repatrieerde hij. Ds.
Kijne is thans docent hij de Zendings
hogeschool in Oegstgeest.
(Advertentie)
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Aangenomen naar Buitenpost: J. H.
Veefkind, kand. te Hilversum, die be
dankte voor O.-, W.-Souburg en Vlis-
singen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Vlissingen: W. van Heest
te Emmen..
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Aagtekerke: H. Ligten-
berg tc Oudemirdum.
dag ook groter wordt. Het continent is
in beweging, in onrust, en dat geldt in
het bijzonder voor Argentinië. De val
van Peron heeft het land economisch in
een noodsituatie achtergelaten, maar
moreel nog meer.
Aan de ene kant staat daar de arbei
dersbevolking. waaruit steeds luider
stemmen opklinken die kortere werk
tijden eisen en meer loon, maar die het
grotere loon niet willen verdienen door
hogere inspanning en grotere produktie.
Daar klinken ook de stemmen van de
kapitalisten die er op uit zijn om hun
eigen zakken zo veel mogelijk te spek
ken. Partijen vechten om de 25 procent
stemmen van de zogenaamde peronis
ten.
Daar tussen door werken en wroe
ten de communisten met uiterste
krachtsinspanning. Ze slagen er met de
dag meer in om de studenten voor zich
te winnen, de intellectuele elite, die
straks het volk zal moeten leiden. Een
groot aantal professoren zijn uitgespro
ken communistisch en onderwijzen hun
leerlingen in het dialectisch materialis
me.
LECTUUR
En Gattinoni voelt dat er iets moet
gebeuren. Het is niet voldoende dat
de protestantse kerken en kerkjes de
zuivere boodschap van het evangelie
prediken in hun eigen bijeenkomsten.
De boodschap moet gebracht worden
aan die duizenden die geen enkel
contact met de kerk hebben, die
geen enkel geestelijk fundament ken
nen. En voor Gattinoni is het ant
woord op de noodsituatie van dit
moment: lectuur; boeken, bladen,
kranten.
Hij is geen onbekende op dat -terrein,
want hij is al jarenlang de directeur
van de Methodisten Pers, de uitgeverij
van deze kerk in zijn land. Er werden
en worden boeken gedrukt. Op het ge
bied van theologie is het op het ogen
blik zelfs helemaal niet moeilijk om
geschikte auteurs te vinden. Maar het
blijkt veel moeilijker om een boek aan
de man te brengen, dan een boek uit
te geven. Hij heeft een onderzoek inge
steld naar de verkoop van zijn eigen uit
gaven en kwam tot de ontdekking dat
gemiddeld ieder boek 12 jaar en vier
maanden nodig heeft om in een oplage
van 3000 exemplaren uitverkocht te ra
ken.
Het is dus geen wonder dat kerkelij
ke leiders en uitgevers van Zuld-Ame-
rlka de banden ineen geslagen hebben.
En het levensmotto van Gattinoni is
de laatste jaren geworden: „Doe niet
alleen, wat met anderen gedaan kan
worden". Hij is er van overtuigd dat
het die kant uit moet.
Daarom is de eerste stap gedaan om
te komen tot een oplossing. Er werd
een commissie voor literatuur gevormd
door de raad van kerken. Deze com
missie zal de uitgave van boeken gaan
stimuleren en financieel mogelijk ma
ken door vijftig procent van de noodza
kelijke fondsen bijeen te brengen. De
uitgevers, zoals de heer Gattinoni heb
ben zich verantwoordelijk gesteld voor
de andere vijftig procent.
Maar de boeken zullen ook verkocht
worden. Er zijn wel christelijke boekwin
kels gesticht in het verleden, maar de
ervaring heeft bewezen dat deze tochj
niet de belangstelling trekken van
niet-kerkelijken, hoofdzakelijk omdat zij
alleen maar protestants-christelijke en
dan nog veelal theologische boeken ver
kopen. Wil men werkelijk mensen trek
ken naar deze winkels dan zulle zij
ook andere boeken moeten verkopen en
papier en wat daar al niet meer bij
hoort. Maar dat kan alleen gestimu
leerd worden als er een verkooporgani
satie wordt opgebouwd die weet wat zij
„We kunnen niet meer volstaan
armoedige colporteurs in vuile en
gescheurde kleren, die langs de deuren
gaan. Die hebben meer weg van bede
laars, dan van vertegenwoordigers",
zegt Gattinoni.
Gattinoni wil jonge energieke men
sen. Hij wil in leder land van dit con
tinent een depot stichten en vandaar
uit zwermen dan vertegenwoordigers
uit. Zij leggen contacten met kerken
die boekentafels hebben. Zij leggen con
tacten met de boekwinkels die er zijn,
christelijke zowel als algemene, maar
zij gaan ook langs de deur. In gedach-
aantal hoogleraren onjuist achten. Pro ten ziet deze energieke Argentijn al
motor van de heer Witte was prof dr. honderd van die mensen aan het werk.
P. J. Bouman. Hij heeft uitgerekend dat als zij tien
wetenschappelijke ambtenaar de
plaats, de erkenning en de be
voegdheid die zijn taak en verant
woordelijkheid vergen.
In het proefschrift van de heer Wit
te, waarin de resultaten zijn vastgelegd
van een onderzoek dat de promovendus
naar deze materie heeft ingesteld, sig
naleert deze verder, dat de functie van
wetenschappelijk ambtenaar voor wei
nigen aantrekkelijk blijkt te zijn. Willen
de universiteiten en hogescholen hoog
gekwalificeerde krachten aantrekken en
behouden dan zullen zij moeten trach
ten een arbeidssituatie te scheppen die
zowel de intellectuele als de sociale en
materiele behoeften van deze werkers
kan bevredigen, aldus dr. Witte.
Dit tekort aan wetenschappelijk per
soneel op de Nederlandse universitei
ten en hogescholen draagt bij tot de
vermindering van het rendement van
deze instellingen. Wil men dit tekort op
heffen dan dient men de situatie waar
in de wetenschappelijke ambtenaren ver
keren te wijzigen. Dit vergt een weten
schapsbeleid dat er niet voor terug
deinst op korte termijn grote offers te
brengen.
Wensen
Dr. Witte noemde als punten die ver
betering behoeven de salariëring, de car
rièremogelijkheden, het aanvaarden van
de wetenschappelijk ambtenaar als vol
waardig medewerker en het herzien
van de plaats en de taak der hooglera
ren. Ook bepleitte de heer Witte maat
regelen om het research klimaat op de
Nederlandse universiteiten en hogescho
len zo gunstig mogelijk te doen zijn.
Dr. Witte vond dat de vergaande
autonomie van de hoogleraren moe'
worden ingeperkt, vooral door een ver
sterkt faculteitsbestuur, dat overigens
weer gebonden moet zijn aan de richt
lijnen van het algemeen bestuursregle
ment, door senaat en curatoren vastge
steld. De taak van vele hoogleraren
moet worden belicht opdat zij meer dan
tot nu toe in staat zullen zijn zich te
wijden aan onderwijs, studie en onder
zoek.
Weerstand
Dc aanstelling van assistent hooglera
ren biedt de mogelijkheid op zeer ver
antwoordelijke taaksegmenten te dele
geren. Voorts verdient het ook in dit
kader overweging de studievrijheid der
studenten in te perken. Tenslotte zouden
de hoogleraren op een vroeger tijdstip
moeten kunnen worden gepensioneerd,
zulks om een verstarring aan de top
tegen te gaan en om de doorstroming
van jongere functionarissen naar boven
te kunnen doorvoeren.
Een remmende factor bij het door
voeren van veranderingen, zo meende
de heer Witte, is ongetwijfeld de emo
tionele weerstand van een aantal hoog
leraren, die uitbreiding van de bevoegd
heden van hun medewerkers niet nodig
vinden en een vermeerdering van het
EDUARDO J. GATTINONI
de krant als kansel
wezen dat 64 procent van'dé mensen
liever een roman lezen dan welk an
der boek ook. Drie en twintig procent
van de bevolking las het liefste ro
mans van buitenlandse schrijvers, en
niet minder dan 60 procent van de
lezérs kon het eenvoudig niet schelen.
Dat betekent dat de christelijke uit
gevers rustig kunnen beginnen met
het vertalen van goed christelijke
romans.
Auteurs in Argentinië wisten dit
trouwens reeds zonder deze enquête
te vertellen. Zij hebben ontdekt dat
hun boeken sneller verkopen als ze
onder een buitenlands pseudoniem
schrijven.
Naast deze romans zullen er dan nog
bovendien boeken voor de intellectuelen
moeten verschijnen. Er zijn in Latijns-
Amerika rond 20.000 protestantse stu
denten ingeschreven aan eigen universi
teiten. Die vormen reeds een basis om
tot uitgave te komen van boeken die
zij weer aan anderen kunnen geven.
Maar het grootste project waar
signor Gattinoni mee rond loopt
(Advertentie)
AUTOMATISCHE
PRECISIE-REGELAAR
zijn plan om de krant „Critica" op te
kopen. Dit bekende dagblad heeft
een merkwaardige geschiedenis ach
ter de rug. Het is een krant die in
vroeger jaren de sensatie niet ge
schuwd heeft, die zelfs en dat geeft
enigszins een indruk van de morele
situatie chantage niet geschuwd
heeft. In de dagen van Peron werd
het een regeringskrant en sindsdien
is het blad reeds vijf maal van eige
naar veranderd. Op het ogenblik is
het in handen van een uitgever die
zijn handen al vol heeft aan een
ochtendblad (Critica is een avond
blad) en er wel af wil. Het is te
koop met gebouw en technische in
richting voor rond acht miljoen gul
den. Het gebouw ligt prachtig cen
traal aan de hoofdstraat van Buenos
Aires die loopt van het gebouw van
de president naar het gebouw vgn het
congres.
Gattinoni zoekt contact met zaken
mensen in Europa en in de Verenig
de Staten. Zijn visie is een krant
met al het nieuws, maar waarin een
hoofdredacteur de kans heeft om
christelijk commentaar op de ge
beurtenissen te geven, om zo dage
lijks de lezers (het zijn er 200.000) te
beïnvloeden. Zal hij in dit project
slagen? Hij weet het niet. Maar het
lijkt hem de beste mogelijkheid om
de profetische stem van de kerk te
laten klinken in de huiskamers van
de gewone mensen. En dat is nodig,
juist nu Argentinië en geheel Latijns-
Amerika zich op een tweesprong
schijnt te bevinden.
Het is zo te begrijpen, dat de discipelen Jezus willen vast-
houden en dat zij niet weten hoe het verder moet als Jezus
er niet meer zal zijn. Hun leven is als het ware met dat van
hun Meester vergroeid. Wat een prachtige momenten hebben
zij niet met Hem meegemaakt: doden gingen weer leven,
verlamden begonnen te huppelen, blinden konden ineens weer
zien, duivelen verlieten onder een geweldig misbaar de
geesteszieken. Zeker, er waren ook ogenblikken van droefheid,
van angst voor de boosheid van de tegenstanders. Maar nu,
zo kort voor het heengaan van Jezusoverheerst de herinne
ring aan goede dagen. Móet het nu beslist zo? Kan het niet
anders? Jezus kent de overwegingen van Zijn discipelen. Hij
zegt: Het is beter voor u, dat Ik heenga." Als dat niet zou
gebeuren, zal de Trooster niet kunnen komen. Jezusleven
nadert het einde. Hij, de Zoon des mensen, moet ook sterke
banden verbreken. Hij, in de diepste zin van het woord solidair
met de mensen, weet, dat Hij hen zal moeten loslaten. En
toch: het is beter, dat Hij heengaat. Zijn jongeren mogen Hem
niet proberen vast te houden. De wil van de Vader moet
worden volbracht. Jezus zal de beker van bitterheid tot op de
bodem moeten uitdrinken. Hij zal de duivel opzoeken in diens
domein en straks zegevierend te voorschijn treden. Dan kan
de Trooster komen. „Het is beter voor u, dat Ik heenga": uw
en mijn redding is ondenkbaar zonder Golgotha, de Trooster
heeft geen vat op ons, als Jezus niet, beladen met onze zonden,
de Via Dolorosa zou gaan.
Duitse Evang. kerk besluit tot oprichting:
De synode der Duitse Evange
lische Kerk heeft eenstemmig be
sloten dat deze kerk en de Duitse
Evangelische Zendingsraad een
„Evangelische werkgemeenschap
voor wereldzending" zullen vor
men. De nieuwe gemeenschap zal
die taken behartigen die buiten de
De organisatie van de gezond
heidszorg in haar huidige vorm
werkt niet meer bevredigend, zo
wordt gesteld in een rapport, ge
titeld „Het ziekenfondswezen in
Nederland", uitgebracht door
de Prof. mr. B. M. Teldersstich-
ting in Den Haag. Met name is,
in de jaren vijftig, een te zware
belasting van het medische be
stel ontstaan, hetgeen zowel met
betrekking tot de kwaliteit als tot
de kosten van de medische ver
zorging van invloed is geweest.
De overbelasting heeft geleid, on
der meer tot verkorting van de ge
middelde behandelingstijd (5 minu
ten), tot massawerk en tot verzwak
king van het persoonlijk element in
de medische behandeling.
Naar het oordeel van de Teldersstich-
ting mag de verdeling van de lasten
over de verschillende bevolkingsgroepen
er niet toe leiden, dat bepaalde groe
pen met name de particuliere pa
tiënten, een onevenredig deel van de
kostenstijging moeten opvangen. De
toepassing van het solidariteitsbeginsel
moet beperkt blijven tot de ernstige
ziekterisico's.
De concurrentie tussen de medewer
kers mag zo min mogelijk worden be
lemmerd en de regeling moet eenvoudig
en gemakkelijk uitvoerbaar zijn.
Aangezien het bestaande ziekenfonds
stelsel aan de eerste vier voorwaarden
niet voldoet, moet, aldus het rapport,
naar een andere regel worden gezocht,
In het door de Teldersstichting be
pleite stelsel moet een verplichte pre
mie worden geheven van: enerzijds de
gehele bevolking voor de verzekering
van het risico van verpleging in een
inrichting voor geesteszieken, en ander
zijds van degenen met een inkomen, van
minder dan 8650 gulden voor een
gedeeltelijke dekking van de kosten van
de overige ziekterisico's.
De betaling van de verplichte premie
geeft recht op het sluiten van een be
perkte ziektekostenverzekering.
De voorgestelde regeling laat de ge
legenheid open om op basis van vrij
willigheid over te gaan tot het sluiten
van een aanvullende ziektekostenverze
kering, ter dekking van het eigen risi
co en van een ziekenfondsverzekering,
waarbij evenals nu een volledige
en rechtstreekse medische verzorging is
gegarandeerd.
Krijgt Engelse kerk
priesteressen?
De aartsbisschop van Canterbury en
York van de Anglicaanse Kerk hebben
gisteren een speciale commissie be
noemd om de vraag te bestuderen of
vrouwen tot het priesterschap van de
Anglicaanse Kerk moeten worden toe
gelaten.
In deze commissie zitten twee vrou
wen, Clare van de Anglicaanse gemeen-
te Saint Andrew en mevrouw K. Bax
ter, secretaresse van de commissie voor
benoemingen van vrouwen, aan de uni
versiteit van Cambridge.
Als de commissie voorstelt om vrou
wen tot priester te laten wijden, dan zal
dit nog goedgekeurd moeten worden
door de kerkvergaderingen van Canter
bury en York, waarin geestelijken en le
ken zitting hebben. Dan zal het laatste
woord nog bij het parlement liggen om
dat de Krek van Engeland een staats
kerk is.
Advertentie)
mogelijkheden van alleen werken
de zendingsgemeenschappen of
van de andere kerken in Duits
land vallen.
Voorzitter Beckmann onderstreepte
voor het in stemming brengen van het
onderwerp nogmaals de grote verant
woordelijkheid van de kerken in Duits
land en hun gemeenteleden, om het
evangelie in de huidige wereld te ver
breiden. Het gaat hier niet om het of
feren van geld of tijd. Voor alles moe
ten we mensen hebben die bereid zijn
naar Azië en Afrika te gaan om daar
te arbeiden, aldus de voorzitter. De
landskerken moeten leren niet alleen
te kyken naar een zo goed mogelijke
bezetting van de gemeenten in het eigen
land, maar ook moeite doen de lege
plaatsen over de oceaan te bezetten.
Na de stemming dankte dr. Hans
Heinrich Harms, als voorzitter der
Duitse Evangelische Zendingsraad de sy
node voor het aannemen van het voor
stel en zei dit te zien als een teken van
begrip voor de zendingstaak.
Verder werd besloten geen discussie
te beginnen over de overeenkomst met
de bondsregering over het geestelijk
werk onder de militairen, daar de
Oostduitse kerk niet op de synode aan
wezig was. De met dit vraagstuk be
laste commissie had zich ernstig bera
den, en gemeend, daar er geen ingrij
pende aspecten aan het vraagstuk wa
ren toegevoegd, het niet op de synode
ter sprake te moeten brengen. Een
woordvoerder van de commissie sprak
de hoop uit het een volgende keer wèl
te kunnen behandelen, met andere
woorden: dat dan de Oostduitse Evan
gelische Kerk welaanwezig zou kun
nen zijn.
Kerkelijke wet
Op rle synode werd verder nóg be
sloten twee wetten tot het verkrij
gen van grotere beweeglijkheid van de
kerken in Oost- en West-Duitsland te
aanvaarden. Een beweeglijkheid met als
doel de eenheid binnen de kerk te be
waren. De raad der Duitse Evangelische
Kerk werd gemachtigd een tijdstip te
bepalen waarop de nieuwe bepalingen
van kracht zouden worden.
De eerste kerkelijke wet bevat onder
meer de volgende punten:
a. Van nu af kan de synode bij meer
derheid van stemmen beslissen.
b. De praeses der synode kan in over
leg met de Raad de synode op een door
haar te bepalen plaats bijeenroepen. Is
dit niet uitvoerbaar, dan wordt de sy
node op die plaats gehouden die de
meerderheid beslist.
Het andere voorstel bevat onder meer
het punt dat de praeses der synode in
samenwerking met de Raad leden der
synode op kan roepen voor vergaderin
gen. Zo'n vergadering kan alleen ge
houden worden als ten minste drie le
den van de Raad van de synode der
Evangelische Kerk dit kenbaar maken of
als tien leden der synode het wensen.
Men hoopt door deze nieuwe kerkelijke
wet de eenheid der Kerk, ondanks de
moeilijkheid van het gescheiden zijn
van Oost en West te behouden.
84e Uniecollecte, Jaarcollecte voor de
Scholen met den Bijbel, lijst 20. 1962:
Transport lijst 19 303.550.60; Ter Apel
678; Oostwold ƒ419; Drachtster Com
pagnie 345; Huizum 2.305; Oldeboorn
378,05; Zuidwolde ƒ171; Hardenberg
ƒ947,76; Wanneperveen ƒ423,50; Heel-
sum ƒ300,61; Hoofddorp 1.294,15;
Hoorn 734,84; Ouderkerk aan de Am-
stel 532,60; Santpoort 899,17; Bode
graven 133,45; Capelle aan de IJssel
664,85: Gouda 832,60; Leidschendam
1.136,95; Maasland 1.240,25; Mole
naarsgraaf 222,50; Numansdorp ƒ880;
V erhuiskisten ruiken naar hout, manchester
broeken en zware shagToen ik deze geuren had
thuisgebracht, was het mij duidelijk, dat je in zo'n
blote kist geen schoon linnengoed legt en daarom
drapeerde ik vloepapier langs de wanden en op
de bodem. Op het moment dat ik de eerste lakens
liet zakken tussen het ritselend vloe kwam mijn
man binnen. Ik spijkerde mijn glimlach vast. Dat
was nodig, want ik wist precies hoe onze conver
satie zou verlopen en ik wilde niet geïrriteerd ra
ken. En ja hoor, daar begon het al: „Wat dóe je?"
,Jk pak".
.Jij pakt. Maar ik heb je toch gezegd, dat het
niet hoeft! De verhuizers pakken".
„Ja, dat heb je al gezegd. De verhuizers pakken,
ja dat zei je. Maar ik zei toen. dat er dingen zijn,
die een huisvrouw zelf wil pakken, weet je nog?"
Ik griezelde van mijn eigen geduldige stem. Je
kunt een heleboel romantische dingen over man
nen zeggen, je kunt in extase raken over hun ga
ven en talenten, maar soms zijn ze uitermate ver
moeiend. Dan douwen ze maar door zonder te luis
teren of te begrijpen. Hij had al ettelijke keren ge
zegd, dat ik niet hoefde te pakken. „Dat doen de
verhuizers" was het steeds kerende refrein. Hij
begreep maar niet, dat ik geen vingerafdrukken
op lakens en slopen wilde hebben. Hij begreep
ook niet, dat er kinder spul gesorteerd en geschift
moest worden. Hij begreep niets en liep als een
ontwortelde boom verdwaasd door een ontluisterd
huis. Dat was de reden waarom ik probeerde te
glimlachen. Een ontwortelde boom is zo tegen
natuurlijk, zo zielig.
Hij liep mompelend de kamer weer uit. Terwijl
ik een stapel badhanddoeken in de kist vleide, re-
perteerde ik nog eens: „Wat doe je? Ik pak. Dat
hoeft niet. Dat doen de verhuizers". De glimlach
stierf langs mijn strakke mond, want een weeë
golf misselijkheid kroop vanuit mijn tenen, via
mijn maag omhoog. Dravend bereikte ik net op
tijd een zekere plaats. Ik voelde me zo ziek als
een hond, had nog net fut genoeg om te denken:
lfaztang.e.£ó
„Wat doe je? Ik geef over. Dat hoeft niet. Dat doen
de verhuizers wel".
Zwevend en bevend pakte ik verder, totdat de
manchester-broeken en zware shag lucht mij te
machtig werd en ik domweg middenin de keet in
bed kroop.
„Een ontwortelde en een gevelde boom", dacht
ik en viel in een zware slaap. Ondertussen dans
ten de attributen voor een spiritistische séance de
verhuiskisten schommelend door de kamer en
langs het plafond. Ze kregen gezichten met spot
tende ogen en ze bliezen uit clowneske monden
rook naar mij toe, rook die afschuwelijk stonk
naar zware shag.
In de hoeken van ons oude plafond waren engel
tjes gebeeldhouwd. Jaren lang hadden die engeltjes
daar lief en sereen met bolle wangen alleen maar
decoratief gehangen, maar nu schetterden zij wil
de muziek uit hun trompetjes. Eén kroop uit zijn
guirlandes en gooide een kist naar beneden, die
krakend uit elkaar barstte. Dat engeltje vond het
een reuze mop. Hij lachte histerisch en gilde: „Wat
doe je? Ik gooi een kist kapot. Dat hoeft niet. Dat
doen de verhuizers wel. Nee. er zijn dingen, die
een huisvrouw zelf moet doen. Laat me niet
lachen". Maar hij lachte wel, hij bleef er zelfs bij
na in.
Toen werd ik wakker. Mijn ontwortelde boom
zat op een kist naast mijn bed. Hij had thee ge
zet. Thee, die naar chloor smaakte.
Ik was echt ziek. Voor ik weer in slaap zakte zag
ikhet bolwangige engeltje tussen zijn quirlandes
hangen. Ik had jaren van hem gehouden, maar
dat was nu voorbij, zijn geschetter was te ordinair
gèweest.
Uren later kwamen de verhuizers om linnen
goed in te pakken. Ze duwden met vuile handen
alles, wat eens mijn huisvrouwen-trots was in de
kisten alsof het allemaal bestemd was voor de
lorreman.
Mijn man had gelijk gekregen: de verhuizers
pakten alles. Het deed me niets, helemaal niets.
Want als één kleine bacterie tegen een vriendje
zegt: „kom, joh, we gaan even een maag op stelten
zetten", ligt een vrouw als een gevelde boom in
bed en wil alleen nog maar slapen.
Mink van Rijsdijk
