Kamer keurt het ingrijpen
van de regering af
Middenstandsbonden
wijzen tv-reclame af
Commentaar
Vieuwe „De Hoop
in 1964 gereed
Twee man
vrijgelaten
Uitvinder zoekt heil bij Leidse universiteit
r
J
TV-interview met OAS-leider Bidault
Ni
ieuws m
één oogopslag
K VP-fractie laat voorzitter
van KRO in de steek
IEMCO N.V.
m
Nieuwe Leidse Courant
Directeurs F. DIEMER
Hoofdredacteurs Dr. E. DIEMER
Steenstraat 37
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen
p.kw. 8,25
Vrijdag 15 maart 1963, 43ste jaargang
De Gaulle in
Nederland -
waar:
„Stentvastigh it ghebleven
mijn hert in teghenspoet"
Zie pagina 5
Klachtendienst bezorging 18—19
De meerderheid van de
Tweede Kamer heeft de
maatregelen van de rege
ring tegen de voorgenomen
uitzending van het inter
view met Bidault afge
keurd. De Kamer deed dit
door middel van het aan
nemen van een motie, in
gediend door de socialist
mr. F. J. Kranenburg, die
zei, dat de regering de po
litieagent in de ether had
gezet.
De Christelijke midden
standsbond en de Neder
landse katholieke midden
standsbond menen, dat de
reclametelevdsie alleen van
betekenis is voor een be
perkte groep kapitaal-
krachfüige grootbedrijven.
De bonden hebben de le
den van de Tweede Kamer
dan ook geschreven, dat zij
tegen de invoering van de
commerciële televisie zijn
op algemeen maatschap
pelijke overwegingen.
Afgevaardigden van
Irak, Syrië en Egypte on
derhandelen over de stich
ting van een Arabische
statenunie. Het eerste ge
sprek heeft nog geen re
sultaat gehad.
In West-Duitsland blijft
het tobben om een ge
schikte opvolger te vinden
voor bondskanselier Aden
auer. Het partijbestuur
van de CJD.U. heeft nu
voorzitter Josef Hermann
Dufhüs en fractieleider
Von Brentano aangewezen
om klaarheid in deze
kwestie te brengen.
President De Gaulle,
wiens populariteit volgens
een recent opinie-onder
zoek in Frankrijk is ge
daald, brengt morgen een
bezoek aan ons land. Maar
slechts een enkele weet,
wanneer hij aankomt, hoe
laat hij vertrekt en of hij
naar Den Haag of Soest-
ddjk gaat om koningin Ju
liana te ontmoeten. Alleen
is duidelijk, dat 't strengst
bewaakte staatshoofd mor
gen de meest geheimzin
nige reis door ons land zal
maken. Oorzaak van dit
alles: de OA..S.
Sinds vannacht vier uur
'ligt het spoorwegverkeer
in Frankrijk stil. Het per
soneel wil op deze wijze-
eisen voor een hoger loon
onderstrepen en ertegen
protesteren, dat door de
staking van de mijnwer
kers de onderhandelingen
over zijn loonsverhoging
is opgehouden.
(Van onze parlementsredactie)
"P^E TWEEDE KAMER heeft gisteren de regeringsmaatregelen tegen de
voorgenomen uitzending van het televisie-interview met de OAS-lei
der Georges Bidault door de KRO afgekeurd. Met de overigens geringe
meerderheid van 51 tegen 48 stemmen aanvaardde zij een motie van mr.
F. J. Kranenburg (soc.), waarin werd uitgesproken, dat het Televisiebe-
sluit geen preventieve maatregelen kent, die de uitzending van een pro
gramma kunnen verhinderen. Vóór de motie stemden de P.v.d.A., de A.R.P.
de P.S.P., de C.P.N. en vijf K.V.P.-ers, onder wie de voorzitter van de KRO,
mr. H. W. van Doorn. Tegen stemden de overige 27 K.V.P.-ers, de V.V.D.,
de C.H.U. en de S.G.P. De grote meerderheid van de K.V.P.-fractie viel
dus, gesteld voor de keus, de Katholieke Radio Omroep af en billijkte
het ingrijpen van de regering tegen deze omroeporganisatie.
Mr. Kranenburg had zijn motie in
gediend omdat hij naar zijn mening
van de minister-president, prof. dr. J-
de Quay, een onbevredigend antwoord
had gekregen op de tien vragen, die
hij aan het begin van zijn interpellatie
had gesteld. In dit antwoord had de
heer De Quay de regeringsbemoeie-
„Tegenspeler' van de regering:
mr. H. W. van Doorn, voorzitter
van de K.R.O. èn Kamerlid als
luisteraar tijdens het debat van het
TV-interview met Bidault-
nissen met het omstreden interview
weergegeven en betoogd, dat voor de
regering geen andere weg had open
gestaan.
De interpellant meende, dat door dit
antwoord een van de fundamentele vrij
heden op de helling was gezet. „Ik heb
de indruk, dat met ingang van vandaag
de politieagent in de ether is gezet".
Het Televisiebesluit kent, aldus mr.
Kranenburg, geen preventief toezicht,
geen controle vooraf, op de televisie
programma's. Het staat de overheid
slechts een repressief toezicht, ingrijpen
achteraf toe.
Door het uitvaardigen van het Tele
visiebesluit heeft de regering afstand
gedaan van het grijpen naar de televisie-
knop. De regering mag slechts ingrijpen
na afloop van het gewraakte program
ma. Ze heeft nu echter toch weer de
hand naar de knop uitgestrekt, en wel
uit gevoelens van dienstbaarheid aan
de Franse president. Mr. Kranenburg
diende zijn motie in om herhaling van
iets dergelijks te voorkomen.
Mevrouw V. G. van SomerenDowner
(lib.) vond het vreemd, dat de regering
de voorgenomen uitzending ontoelaat-
Voor VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
95
Bet bestuur der vereniging ten behoeve van zeelieden van elke nationali-
t hospitaal-kerkschip „De Hoop" heeft, mede in verband met de ge-
Izigde situatie in de Nederlandse visserU, besloten tot de bouw van een
!uw groot hospitaal-kerkschip. De totale kosten worden geschat op ruim
miljoen gulden. Het schip, dat ongeveer 1300 ton gaat meten (bftna drie
jal zo veel als het huidige hospitaal-kerkschip) zal over een jaar kunnen
|rden opgeleverd.
5et bestuur heeft een beroep gedaan op de regering en bij de ministers
p financiën en landbouw en visserij een gewillig oor gevonden. De bouw
worden gegund aan de N.V. scheepsbouwwerf Gebrs. Pot te Bolnes.
De afmetingen van het schip zullen zijn: lengte over alles 62.60 meter,
ifite tussen de loodlijnen 54.00 meter, breedte op de spanten 10.20 meter,
Ite midscheeps 6.70 en de diepgang (gemiddeld) 4.40 meter. De voortstu-
hgsinstallatie zal bestaan uit een tweetal dieselmotoren met een gezamen-
l vermogen van totaal 1100 pk. Het schip zal accommodatie bieden aan
a bemanning van dertig koppen.
In het hospitaalschip worden twaalf bedden geplaatst, maar in noodgeval-
1 kan dit aantal belangrijk worden uitgebreid. De kerkzaal biedt plaats
a circa 65 personen. Bovendien is een recreatieruimte ontworpen voor
jtig personen, zodat het schip dienst zal kunnen doen als drijvend zeemans-
baar had geacht omdat deze gevaar zou
kunnen opleveren voor de veiligheid
van de staat en de openbare orde, in
onderling verband beschouwd. Overi
gens kon ze erin komen, dat de regering
morele bedenkingen tegen de uitzending
koesterde. Ondanks kritiek op het re
geringsoptreden zei mevrouw Van So
meren aan de motie, althans in deza
vorm haar stem niet te kunnen geven.
Ook jkvr. mr. C. W. I. Wttewaall
van Stoetwegen (c.h.) deelde mee,
haar stem aan de motie niet te kun
nen geven. Zij achtte het een raadsel,
waarom de KRO na het gesprek met
de staatssecretaris Van Houten
Scholten en met minister Luns niet
tot schrapping van het interview uit
het programma had besloten.
„Wat zou men in Nederland ervan zeg
gen, als in het buitenland een tv-inter-
view werd uitgezonden met iemand, die
lid is van een organisatie, die het Ne
derlandse staatshoofd naar het leven
staat?" Volgens freule Van Stoetwegen
had de voorzitter van de KRO, mr. Van
Doorn, staatssecretaris Scholten onbil
lijke verwijten gemaakt. De KRO had
moeten beseffen, dat zij niet aan dezo
uitzending had moeten beginnen.
Terecht
Uit de met spanning tegemoetge-
ziene reactie van KVP-zijde bleek,
dat steun aan de regering van groter
belang werd geacht dan steun aan de
KRO. De fractievoorzitter van de KVP.
dr. W. L. P. M. de Kort, erkende, dat
de regering formeel het recht had. in
te grijpen. Hij toonde niet de minste
animo, voor de socialistische motie te
stemmen. Hij meende zelfs, dat het
parlement niet zo snel had moeten
reageren op het regeringsingrijpen.
Tijden en omstandigheden zullen bij
het regeringsingrijpen steeds een be
langrijke rol blijven spelen. Zij hebben
dit in het oog van de regering gedaan.
Dr. De Kort wees in dit verband op het
voorgenomen bezoek van president De
Gaulle.
Een Boeing-vliegtuig van de Pa-
nam, dat een vlucht maakte van
New York naar Stockholm, heeft
gistermiddag met 51 mensen aan
boord een noodlanding gemaakt
op een met schuim bespoten baan
van het Kopenhaagse vliegveld
Kastrup. Nu het opstijgen uit
Oslo was aan boord van het
vliegtuig n.l. ontdekt dat bij de
start twee banden van het lan
dingsgestel het hadden begeven.
De foto geeft een beeld van de
spectaculaire landing, die zeer
goed afliep, ook al doordat de
piloot de meeste benzine uit de
tanks boven zee had laten weg
vloeien.
De vrijheid van de omroepverenigin
gen is een groot goed, deels te verge
lijken met de persvrijheid, vervolgde
dr. De Kort. „Het doet mij genoegen,
dat de minister-president heeft gezegd,
deze vrijheid zoveel mogelijk te willen
ontzien, ,,Ik zie de politieagent voorals
nog niet",
(Voor vervolg zie pag. 11)
De twee mannen, die dinsdagmorgen
waren aangehouden in verband met de
zogenaamde dubbele roofmoord in Rot
terdam-zuid op 9 februari zijn gisteren
op vrije voeten gesteld.
Men was tot de overtuiging gekomen,
dat de mannen niet betrokken zijn ge
weest bij het misdrijf. Tijdens hun ver
blijf in de politiebureaus aan de Slinge
en aan het Sandelingplein is de kleding
van beide mannen één van ruim 40 en
zijn stiefzoon van 23 op het gerechte
lijk laboratorium onderzocht op eventuele
bloedspatten. Dit onderzoek en ook de
verhoren hebben dus kennelijk geen
verdere aanwijzingen opgeleverd.
De beide mannen waren aangehouden,
omdat er tot dinsdag jl. een hiaat was in
hun alibi's voor de betrokken nacht van
ongeveer veertig minuten. Dat hiaat viel
omstreeks de tijd, dat de 38-jarige we
duwe mevrouw B. A. van der Hoff-van
Heek en haar achtjarige zoon Marcel om
het leven zijn gebracht.
Zes kleine plezierbootjes, die in het ijs van de Amsterdamse Hobbema-
kadc vastzaten, kregen deze week bij het passeren van een ijsbreker,
vermoedelijk een lelijke duw van het opzijgeschoven ijs. Hoe het zij,
nog voor de ijsbreker was verdwenen, lagen alle bootjes gezonken.
(Foto). Een triest gezicht
(Van onze sociaal-economische redactie)
TN een adres aan de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
-'-hebben de Christelijke Middenstandsbond en de Nederlandse Katholie
ke Middenstandsbond als hun mening te kennen gegeven, dat invoering
van commerciële televisie op algemeen maatschappelijke overwegingen
dient te worden afgewezen. Eén der aangevoerde argumenten is, dat open
stelling van het medium televisie voor reclamedoeleinden niet gebaseerd
kan zijn op de stelling dat het gehele Nederlandse bedrijfsleven daarbij
belang heeft, doch dat reclametelevisie slechts van betekenis kan zijn
voor een zeer beperkte groep kapitaalkrachtige grootbedrijven, die door
een dergelijke overheidsbeslissing duidelijk en direct zouden worden be
voordeeld.
Verwijzend naar de nota over recla-
metelevise van de staatssecretarissen
van O. K. en W. en Economische Zaken
voeren de twee middenstandsbonden al
lereerst aan, dat de binding, die bij com
merciële televisie aanwezig is tussen de
financiering van de programma's ën de
opbrengst van de reclame-exploitatie,
een vervlakkende invloed zal uitoefenen
op het niveau der programma's en van
wege „de strijd om de kijker" wellicht
ook op dat van de programma's der be
staande omroepverenigngen. De samen
stellers van het adres zijn daarom van
oordeel, dat iedere directe of indirecte
beïnvloeding der programma's door uit
te zenden reclameboodschappen volledia
moet worden uitgesloten.
De bonden menen, dat, zo het me
dium televisie t.b.v. reclamedoelein
den zou dienen te worden opengesteld,
een gerede oplossing kan worden ge
vonden, die aansluit op het huidge Ne
derlandse, in geestelijk-maatschappe
lijke stromingen verankerde radio- en
t.v. bestel.
Het bedrijfsleven
Wat betreft de betekenis, die de staats
secretarissen aan reclametelevisie ook
voor het midden- en kleinbedrijf toeken
nen, betogen de middenstandsbonden,
dat zij niet vermogen in te zien dat re-
clame-t.v. de posite van het Nederland
se bedrijfsleven op onze markt reëel zal
versterken.
Bovendien menen de bonden er op te
moeten wijzen, dat naar hun mening
slechts een zeer gering deel van de Ne
derlandse ondernemingen in de gelegen
heid moet worden geacht, doeltreffend
van het medium t.v. voor reclamedoel
einden gebruik te maken.
Erkennend dat in een aantal geval
len door producenten of importeurs
eventueel te voeren tv-reclame voor
merkartikelen van betekenis kan zijn
voorde winkelbedrijven, merken de bon
den op dat daaraan voor diezelfde win
kelbedrijven echter ook nadelen verbon
den zijn, als bijv. m.b.t. 't eigen verkoop
beleid, de slecterende functie van de
detailhandel en een verantwoorde advi
sering.
Beide organisaties hebben groot he
lvaar tegen het feit, dat de staatssecre
tarissen geen aandacht schenken aan een
duidelijk gevaar, verbonden aan de in
voering van reclametelevise, nl. de te
verwachten stimulans tot concentratie
en het ontstaan van machtsposites.
De middenstandsbonden zijn dan ook
van mening, dat bij invoering van re-
clame-t.v. verre te prefereren is een
tuatie waarbij de exploitatie van de
voor reclame ter beschikking te stel
len zendtijd werd opgedragen aan een
niet-commercieel niet op winst
gericht orgaan, waarin o. m. alle ge
ledingen van het Nederlandse bedrijfs
leven rechtstreeks zouden dienen te
zijn vertegenwoordigd.
TAE MEERDERHEID van de Tweede Ka-
mer heeft zich gisteren uitgesproken
tegen censuur in de televisie, en bleek
voorts van gevoelen dat bij het interview-
Bidault censuur was toegepast. Ook naar
onze overtuiging was een uitspraak als
deze juist en in de gegeven omstandighe
den bovendien onvermijdelijk.
Niet dat ook wij zo gelukkig zijn geweest
met het voornemen van de K.R.O. dit
interview nog eens uit te zenden. Het was,
zoals we hebben gesteld, teveel eer voor
Bidault.
Maar het verbod van de uitzending was
op zijn beurt weer te veel eer voor De
Gaulle. Bovendien was dit regeringsverbod
ernstiger dan het voornemen van de
K.R.O., want bij het regeringsverbod kwam
de vrijheid van meningsuiting in het ge
ding.
Inderdaad kan men van oordeel zijn, dat
de zaken bij de televisie niet geheel liggen
als bij de pers. De pers is als zodanig reeds
een algemeen toegankelijk midde! tot me
ningsuiting. Ieder kan. zo hij het wenst,
wel iets laten drukken. Maar de mogelijk
heden bij de televisie zijn uiterst schaars.
Dit is voor ons dan ook een der argumen
ten tegen invoering van televisiereclame,
omdat het altijd uitdraait op bevoorrech
ting van weinigen.
Televisie wordt van regeringszijde toege
wezen, de pers niet. Betekent dit, dat de
regering zich een oordeel moet aanmatigen
over elk onderdeel van het programma?
We hebben gezien, dat de staatssecretaris
die met deze materie is belast dit ontkent,
en geheel terecht Eenmaal de toewijzing
gegeven, is ook naar onze mening rege-
ringscensuur ontoelaatbaar, tenzij dan om
geheel de toewijzing in te trekken. Maar
daarvoor moet wel iets meer komen kij
ken, dunkt ons.
We achten het niet onbedenkelijk, indien
juist ten aanzien van de mogelijkheid van
censuur tussen televisie en pers onder
scheid wordt gemaakt. Het is de schaarste
aan beschikbare apparatuur, met de daar
aan verbonden hoge kosten, die tot het
stelsel van toewijzing noopt. Maar wij be
twisten, dat dit gevolgen toelaatbaar maakt
in de richting van incidentele censuur.
Het is goed, dat de Kamer zich gisteren
ook in deze geest heeft uitgesproken, al
had de meerderheid voor de motie groter
geweest kunnen zijn.
Maar, kan men zeggen, is de regering dan
wel gegaan in de richting van preventieve
censuur? Heeft zij zich niet willen beper
ken tot teruggrijpen in een uitzending, die
op dat moment reeds begonnen zou zijn?
Hier mogen wij wellicht herinneren aan
Kamerdiscussies die in de jaren dertig zijn
gevoerd over het dusgenaamde verschij
ningsverbod voor dagbladen.
Het ging toen over de vraag, of op grond
van een gelaakte publikatie een blad de
verschijning gedurende een bepaalde pe
riode kon worden verboden. Maar ook toen
was het vrij algemene standpunt, door ons
gaarne gedeeld, dat zulk een verbod wel
iswaar ingegeven zou worden door een
publikatie die had plaats gehad, dus een
teruggrijpen op het gebeuren, maar dat
zulk een verbod tegelijk een strekking had
om voor de eerstkomende tijd verschijning
onmogelijk te makeii, met andere woorden:
de strekking van preventieve censuur.
Zo zou ook in het geval van het televisie
interview zijn gegaan, indien de K.R.O.
niet, zij het laat, van de uitzending had
afgezien. Dan zou immers de regering de
befaamde knop hebben omgedraaid en
verdere verschijning op het scherm onmo
gelijk hebben gemaakt.
Wat in een geval als dit de zaak nog wat
moeilijker te verwerken maakt, is dat de
regering hier zou zijn opgetreden als rech
ter in eigen aangelegenheid.
Maar ook dat hangt weer samen met de
visie die zij op de televisie blijkt te hebben.
Er valt op dit terrein aan de fundering van
de oordelen nog wel iets te doen.
J^OVEN DE Oostzee bevindt zich het
centrum van een krachtig hogedruk-
gebied, dat Scandinavië, Polen en de Bal-
tische staten bedekt. In dit gebied heerst
matige tot strenge vorst. De vorstlijn
strekte zich vanmorgen uit van de Balkan
over Midden-Duitsland naar de Eems-
monding. De grenslijn veranderde het af
gelopen etmaal weinig van plaats, maar
ze wordt nu geleidelijk naar het oosten
teruggedrongen. Ons land bevindt zich in
een stroming van zachte lucht die met
zuidwestelijke wind Frankrijk binnen
stroomt. Er komen hierin storingen voor,
de een wat actiever dan de ander, die
van tijd tot tijd enige regen veroorzaken.
Een zo'n storing nadert de Golf van
Biscaye en zal morgen zijn invloed over
ons land uitbreiden. In de temperaturen
komt weinig verandering.
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Opklaringen, later weer toenemende
bewolking, gevolgd door enige regen.
Matige, later krachtige wind tussen zuid
west en zuid. Dezelfde temperaturen als
vandaag of Iets hogere.
(Opgemaakt te 11:15 uur)
ZON EN MAAN
Zaterdag 16 maart: zon op 6.55, onder
18.44; maan op 0.11, onder 9.39.
Maandag 18 maart: laatste kwartier.
HOOGWATER SCIIEVENINGEN
16 maart: 6.36 v.m.; 18.56 n.m.
Tendens dalend
HET IVEER IN EVROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
De 46-jarige Rotterdamse constructeur
Nico van Jole is van plan het „perpe
tuum mobile", dat hij meent te hebben
uitgevonden, te schenken aan president
Soekarno van Indonesië, indien althans
de Nederlandse wetenschappelijke we
reld blijft weigeien zijn werk te erken
nen. De heer Van Jole is tot dat besluit
gekomen uit teleurstelling over de tele
visie-uitzending Andersdenkenden"
van dinsdag jl., die volgens hem een ver
draaid beeld gaf van hem en van zijn
constructie.
De werktekening en de brief voor het
Indonesisch staatshoofd liggen al klaar.
Daarbij is een verzoek ingesloten de
verhandeling voor te leggen aan een In
donesische studiecomanós6sie. Vóór de
brief echtor de deur uit gaat wil de
constructeur nog één keer proberen er
kenning voor zijn vinding te krijgen bij
de Leidse universiteit. Veel hoop heeft
hij daar overigens niet op: „Al vijf jaar
lang heb ik tevergeefs getracht belang
stelling te kweken voor mij project".
zo zei hij in zyn „atelier" aan de Rot
terdamse Schilpeioortstraat.
De heer Van Jole kwam met de Indo
nesiërs in contact door een artikel over
een door hem uitgevonden automatisch
verkeersbord in de Belgische „Gazet
van Antwerpen". De Indonesiërs, die
wel wat in Van Jole's perpetuum mo
bile schenen te zien, stelden de Rotter
dammer voor de verhandeling en de
microfilms van de werktekeningen naar
president Soekarno op te sturen.
Temper.
Station
Weer»,
gesteldh.
u
ï-c
Si
3*
■d
1
ZA
D. Helder
gh. bew.
zo
4
7
4
8~
Ypenburg
zzo
2
13
7
4
Vlissingen
zw. bew.
zzo
4
JO
4
Eelde
gh. bew.
6
5
2
5
De Bilt
gh. bew.
zo
3
M
5
3
Twenthe
gh. bew
ozo
4
6
3
0.3
Eindhoven
1. bew.
zo
4
13
S
2
Zd.-Limb.
zw. bew.
Z
4
13
4
1
Helsinki
onbew.
2
5
-17
3
Stockh.
onbew.
windstil
-4
-18
0
Oslo
zw. bew.
windstil
2
-14
0
Kopenh.
h. bew.
zo
12
-4
-6
0
Aberdeen
zw. bew.
zzo
6
7
s
11
Londen
regen
z
8
13
8
A'dam
gh. bew
zo
11
5
Brussel
regen
zzw
3
14
6
Luxemb.
zw. bew.
z
2
10
4
Parijs
zw. bew.
2
IS
6
Bordeaux
1. bew.
wzw
4
16
7
Grenoble
gh. bew.
windstil
15
5
Nice
zw. bew.
4
16
7
Berlijn
zw. bew.
6
2
-6
Frankfurt
zw. bew.
ono
2
7
3
MUnchen
mist
ozo
3
9
-1
ZUrlch
gh. bew.
2
12
-2
Genève
gh. bew.
windstil
9
1
Locarno
gh. bew.
n
2
16
1
Wenen
h. bew.
nno
2
9
-5
Innsbruck
zw. bew.
windstil
9
-3
Belgrado
zw. bew.
5
9
-2
Athene
onbew.
nnw S
14
7
Rome
zw. bew.
windstil
17
AJaccio
zw. bew.
O
3
15
4
Madrid
h. bew.
zw
4
16
8
Mallorca
zw. bew.
windstil
16
Lissabon
regenbul
zzw
5
16
12
3
