JAAP NANN1NGA
Q[ BLAUWE TREIN
REIS NAAR 'T ONBEKENDE
Regering zette K.R.O.
pistool op de borst"
Actie tegen gasbedrijf
wegens vergiftiging
K.R.O. zwichtte voor
„Haags" dreigement
13
14
15
16
18
19
NTS nam niets in
week journaal
Moord in Arcen
al opgehelderd
Twee mannen omgekomen
Gevaar bij Berkel
bezworen
Vragen in het
parlement
Bidault: Doel
is vrijheid
De gewraakte
uitzending
7
MAANDAG 11 MAART 1963
|woensdag|
maart
|donderdag
maart
vrijdag
maart
zaterdag
maart
I Geopend
van 9*18 uur I
maandag
maart
dinsdag
maart
T^OEN WIJ nu alweer ruim een jaar geleden het tragisch verschei- zün uitingen van een dromer;
A den van de kunstenaar Jaap Nanninga moesten berichten, spraken we o"ph™dï!ijk"^khtAlê™!!
de verwachting uit, dat er zich eerlang een gelegenheid zou voordoen, het op het wereldgebeuren en daarin een
werk van hem uitvoeriger te bespreken.
Die gelegenheid
is er nu: Nanninga
is na Rotterdams
Boymans-van Beu
ringen „thuis":
„Thuis" in het
Haagse Gemeente
museum. in de stad
waar hij (ofschoon
Groninger van ge
boorte) zijn carriè
re maakte. Een car
rière overigens, die
betrekkelijk laat be
gon. Geboren op 19
nov. 1904 en na
eerst wat in Gro
ningen gestudeerd
te hebben (waar hij
natuurlijk kennis
nam van alles wat
er in de Ploeggroep
gebeurde en zich in
zekere zin inspi
reerde op Werk
man) onderneemt
hij nog vóór de
tweede wereldoor
log, reizen naar Po
len en Duitsland,
om dan pas in 1939
aan de Haagse Aca
demie onder Van
Dam en Citroen se
rieus te gaan stu
deren.
Hetgeen hij tot
dan toe maakte,
duidt bepaald nie
(waarom bet te
verbloemen?) op
een grote aanleg.
Het moest 1947
worden eer hij Van
Gogh in zijn volle
grootheid gaat zien
en waarderen, maar
hij wordt eerst recht
gewekt door de kri
tische steun van de
in Parijs werkende
Nederlander, Geer
van Velde. Hij be
gint dan op zijn in
stigatie te abstrahe
ren en bereist o.a
Noord-Airika en be
zoekt Algiers en Ca
sablanca. Tenslotte
strijkt hij neer op
het Haagse „Clin-
gendael" en vestigt
daar rustpunt in
zijn msteloos leven
in een schamel
tuinmonshuisje, zijn
atelier.
Van daaruit zal
hij toch nog vele
malen naar Parijs
trekken, waar hij
het „klimaat" vindt,
dat op dit ogenblik het beste bij hein
Twee maal (in 1951 en 1953) vallen
hem de materiaalprijzen toe. beschik
baar gesteld door de Jacob Maris Stich
ting: De eerste keer voor een abstracte
compositie in grijs, wit en zwart en in
1953 dan, voor zijn schilderij „Thibet".
Zijn ster begint dan schielijk te rijzen
en zijn werk wordt zodanig goed be
vonden, dat hij mee mag dingen naar
de Internationale Guggenheim prijs-
1958, terwijl hij in datzelfde jaar met
altijd wellende bron van inspiratie von
den, die hij dan „vertaalde" in een vol-
sterkt eigen poëtisch idioom.
Wie eerst voluit deelgenoot wil
worden in Nanninga's schroomval
lige evolutie, van een vrijwel onbe
tekenend figuratief schilder tot een
van de zeer groten op het vlak der
voorstellingsloze kunst, dient ont
daan van de belasting die op vrij
wel ieder onzer drukt en altijd nog
vraagt naar „Wat stelt het eigen
lijk voor?" een eerlijke dialoog
aan te gaan met het werk zoals het
zich van de museumwanden af. aan
ons voordoet.
Wie scherp toeziet en zo mogelijk,
nog aandachtiger wil „luisteren" naar
de verheffende muzieg die uit het werk
opklinkt zal onder de bekoring komen
van een steeds toenemende suggestivi-
teit al zal er toch altijd nog een rest
blijven aan imponderabilia: dit is de
„onbeweegbare 6tof", die niet naar ra
tio te verklaren en uit tc leggen is.
maar slechts hen toevalt die van ge
lijke geaardheid en instelling als de
kunstenaar zelf zijn.
Het volgen van deze boeiende ontwik
kelingsgang van een waarlijk onschat
baar groot kunstenaar, zij u van heler
harte aanbevolen.
Achter een hek
De museumstaf die voor de moeilijke
taak stond, binnen de begrenzing van
de beschikbare ruimte, een zo goed mo
gelijk overzicht te geven door zoveel
mogelijk te tonen, slaagde in het alge
meen wonderwel, al zouden velen
met ons graag genoegen hebben ge
nomen met minder: Een „minder", dat
2odoende tot een „meer" had kunnen
worden.
Maar wat toch de inrichters mag heb
ben bezield, die op de onzalige gedachte
kwamen in het midden van een der
zalen een soort houten boksring (of is
het wellicht een varkenshok?) op te
richten en daaraan de sohilderijen (op
„buikhoogte" en niet zoals te doen ge
bruikelijk op de gewenste „ooghoogte")
te hangen, kunnen we in de verste verte
niet bevroeden. Maar een daverende
vergissing is het wel!.
GIJS HORDING
In overleg met de hoofdredacteur van
het journaal heeft het NTS-bestuur be
sloten zondagavond in het weekoverzicht
van de journaaldlenst niets meer op te
nemen van het Britse intervieuw met
Georges Bidault.
Als argument hiervoor gold, „dat dit
Interview al belangstelling genoeg heeft
ondervonden In het laatst van de week.
zodat het niet meer nodig was hierop If
een nieuwsoverzicht nog eens terug te
komen''.
De hoofdredacteur de heer D. Simons
deelde ons mede, dat hem bü de eerste
uitzending niets in de weg is gelegd. O!
de journaaldlenst nu echter zou wordei
toegestaan wat de KRO werd geweigerd
was een vraag die hit noch het NTS-be
stuur kon beantwoorden.
Actie voor amnestie
politieke gevangenen
in Griekenland
Op initiatief van de Internationale ver
eniging voor de rechten van de mens is
tegen 23 en 24 maart in Parijs een confe
rentie bijeengeroepen, die een onderzoek
zal instellen naar de schending van de
rechten van de mens in Griekenland. On
geveer 200 personen uit veertien West-
europese landen, onder wie politici, juris
ten. letterkundigen en andere kunste
naars. vakbondsbestuurders en oud-ver
zetsstrijders ook uit Nederland zul
len aan de conferentie deelnemen.
Het betreft mededelingen, dat speciaal
uit de periode van de burgeroorlog 1946
1949 nog 1200 politieke gevangenen onder
ontoelaatbare omstandigheden gedetineerd
zouden zijn. Zestigduizend vluchtelingen
uit die tijd zijn van hun nationaliteit ver
vallen verklaard en kunnen niet naar hun
land terugkeren. De overheid eist een
loyaliteitsverklaring voor de toelating tot
de universiteit, voor het verkrijgen van
alle overheidsfuncties en voor functies in
vitale bedrijven. De pers van de oppositie
partijen wordt volgens de vereniging
lichtvaardig vervolgd, zoals zou blijken uit
de veroordeling tot negen maanden van
een liberale journalist, die de Griekse
koningin, over wie hij een kritisch artikel
schreef, zou hebben beledigd. Er zal aan
de conferentie worden voorgesteld een
beroep te doen op de publieke opinie voor
amnestie en eerbiediging van de mensen
rechten in Griekenland.
Men is er in geslaagd om de moord
die vrij dagavond werd gepleegd op de
45-jartge invalide arbeider P. van Knip
penberg te Arcen op te helderen. Op
grond van bepaalde aanwijzingen en ver
moedens werd de 43-jaiige J. L. uit het
naburige dorpje Lomm aangehouden. Hij
viel na een verhoor vrij gauw door de
mand en bekende, dat hij in het huisje
aan de Lingfortserweg een vechtpartij
had gehad met de bewoner, die later op
liet erf werd voortgezet. Hier heeft L.
een zware steen gegrepen, waarmee hij
het slachtoffer dodelijke verwondingen
heeft toegebracht. Vervolgens heeft hij
het stoffelijk overschot in de regenput
gegooid. De steen wend bij de put aan
getroffen L. is ingesloten. Het motief
van de dader, die zelf ook gehuwd is,
moet vermoedelijk worden gezocht in
moeilijkheden, die waren ontstaan uit
een verhouding met de echtgenote van
het slachtoffer.
een inzending op de Biënnale in Vene
tië aanwezig is. In 1961 tenslotte, wordt
hij met 9 andere kunstenaars uitgekozen
om mee te dingen naar de Pittsburgh
International Prize. Op 6 januari 1962
dan, komt abrupt het einde door een fa.
taal verkeersongeluk.
Het werk
Nu we voor de taak gesteld zijn over
Nanninga's werk te schrijven, beseffen
we eerst recht, hoe moeilijk het is te
oordelen over het oeuvre van iemand
die men van zo nabij gekend heeft Een
man met markante stekelige eigenaar
digheden, die dikwijls heel moeilijk
voor zijn omgeving kon zijn. Schuchter
en bedeesd naar de ene kant, dikwijls
messcherp naar de andere.
Beslist geen allemansvriend, maar wie
eenmaal tot zijn kring toegelaten was,
kon zich geen trouwer, toegewijder en
beminnelijker mens voorstellen. Nergens
ook intenser dan bij Nanninga, beseft
men hoezeer mens en werk een niet te
scheiden eenheid vormen.
Hetzelfde tastende en moeilijk opgang
komende, dat zijn leven kenmerkte,
vindt men gesublimeerd terug ia het
werk.
Dezelfde gevoeligheid die een integre
rend deel van zyn wezen uitmaakte komt
ook in zijn kleur en lijnvoering tot gel
ding. Men heeft wel eens beweerd,- dat
Nanninga een schier vrouwelijk roman
tisch element in zijn uitingen ten toon
spreidde:
Het is voor een deel waar, maar an
derdeels is het zo gesaturerd van een
puur mannelijke kracht die boven al het
andere prevaleert, dat men zijn kunst
toch bezwaarlijk week kan noemen.
Academische examens
AMSTERDAM, G«n. Urn. GeclaagC
doet. klassieke letteren: me). M v d Steui
(Amsterdam): kertwöijk ex: F Moll (Hui
een. N.H.3.
AMSTERDAM (Gem. Univ.) Geslaafd-
doet. farmacie (met lof) me). C P de SmW
(Amsterdam); doet. aardkunde: de heer O
M W Hauf (Amsterdam): doet. wiskunde
met lof: de heren J M Aarts en H G Meye*
(Amsterdam): kand. wiskunde en natuur
wetenschappen: d* heren J F Th v d Berg,
R Arlman, A Glas. P H A van Dam, L Dek
ker en met log de heer G G A Bfuerle
(Amsterdam): M.O.-B wWkunde: de heer
B W Janee (Amsterdam).
UTRECHT Geslaafd: kand. Ned. taai
en lettertc.: J Leistra (Utrecht): kand. Eng.
taal- en letterkunde: me). R van Iterson
(Rotterdam): kand. kVase lett.: L J J Kui
tenbrouwer (Uerecht), H Bodewltz (Co«-
vorden): docta. feeeh.: me). R Boonstra
(Groningen): kand. rechten: me). MAAL
Njiokiktjlen (Zeisc). T de Vrlw (Utrecht).
J H A Goudbrg (Utrecht), A W Koers
(Ooaterbcek): doet. geneeskmei M L F J
de Maeker (Mensen, L.). me). E Redeman
(Utrecht). N K J ledema (Zeist), J J P
Tlrfer (Utrecht): seml-arts:: Ohr A
Brands (Den Bosch), H R Chin-a-Sen
(Utrecht). H W M van dr Velden (Hees);
arts-ex.: Ph W Webcr (Zwolle).
UTRECHT Geslaagd: kand. rechten:
me). J van den Berf (Arnhem) en de heren
J W G Deercnbcrg (Schoonhoven), F S
Hazewindus (Utrecht). F M J P Heckmans
(Spekholzerheidcdoet. farmacie: de heer
R M Lequin (Rotterdam): kand. theologie:
de heren J J Kooman (Middelburg). S T
Baarda (Hilversum). C Th baron van Tuyll
van Serooskeiken (Maarseen); kand. psy
chologie: de heer J C Muller (Lekkerkerk).
AMSTERDAM (Gem. Univ.) Geslaagd:
kand. Frans; de heer J K F van Berkel
(Amsterdam); kand. Nederlands: mevr. K W
BlantvooTt-Schermerhorn (Voorburg); doet.
Nederlands: mevr. M J H Obberna-Smeets
(Amsterdam)
De Utrechtse advocaten mr. Ed.
Spanjaard en mr. G. F. T. Hesselink
onderzoeken of de gasleverancier
van Culemborg de N.V. voorheen
firma De Liefde kan worden aange
sproken wegens dood door schuld
van twee inwoners van Culemborg.
De slachtoffers zijn de 31-jarige A.
S. Smits en zijn 42-jarige zwager C.
N. de Vaal. Beiden kwamen door
gasvergiftiging om het leven.
Op zondagochtend 24 februari werd de
heer De Vaal dood aangetroffen in het
huis van, zijn schoonouders, het echtpaar
Smits. Deze familie woont in een van de
oudste buurten van Culemborg. De zoon
van het echtpaar, die in ernstige toestand
werd aangetroffen, werd naar een zieken
huis gebracht, en stierf daar een week
later. In beide gevallen constateerde men
als doodsoorzaak gasvergiftiging. De heer
en mevrouw Smits, die in een andere
kamer hadden geslapen, waren er even-
min best aan toe.
Op 4 februari moest het echtpaar Smits
ook al in een ziekenhuis worden opge
nomen. De beide bejaarde mensen waren
toen bedwelmd geraakt. De behandelende
geneesheer stelde als diagnose kolen
dampvergiftiging. Zij toonden weer naar
huls terugkeren in de week die vooraf
ging aan het weekeinde, waar in hun
zoon en schoonzoon door het gas werden
vergiftigd.
Mr. Spanjaard deelde mee dat het echt
paar Smits en enkele buurtgenoten reeds
vorig jaar augustus klachten bij het ge
meentebestuur hebben ingediend over
gaslucht in de buurt.
Volgens mr. Spanjaard heeft een onder,
zoek dat vorige week is ingesteld, aan
getoond dat er in Culemborg vele hU
spreekt van enkele tientallen gaslek
ken zijn gevonden.
De directie van de N.V. voorheen firma
De Liefde is de mening toegedaan dat
het lek dat de vergiftiging van de heren
Smits en De Vaal heeft veroorzaakt, ont
staan is door de langdurige vorst. De
Utrechtse officier van justitie stelt een
onderzoek in naar het gebeurde.
De toestand in het gebied van Het wa
terschap van de Berkel is dermate ver-
beterd. dat de militairen, die hebben ge
assisteerd bij het keren van het over-
stromingsgevaar zijn teruggetrokken.
Ook het personeel van rijkswaterstaat
kon worden teruggetrokken. In totaal zijn
in het gebied van de riviertjes de Berkel
en de Bolksbeek 60 man van het water
schap, 80 militairen en een geniegroep
en zeven draglinemachinisten in touw
geweest
Met de handen vol zojuist binnen
gekomen telegrammen met adhaesie-
betuigingen van velerlei kanten ont
ving de voorzitter van de KRO, mr
H. W. van Doorn een half uur na de
televisie-uitzending over het Britse
interview een groot aantal journa
listen van binnen- en buitenlandse
bladen.
,.De regering heeft de KRO het
pistool op de borst gezet", verklaarde
hij tijdens de persconferentie, die
volgde op het vertonen van de Britse
uitzending. „Wij hebben er niet over
gepiekerd om aan deze eis te voldoen,
maar in deze dwangsituatie leek ons
het geven van voorlichting aan de
kijkers het meest noodzakelijke".
Hadden wij openlijk de eis van de
regering genegeerd, dan hadden wij be
slist een „black out" gekregen en niet
kunnen zeggen wat wij te zeggen had
den. Ook hebben wij het meer beheerst
geacht, het niet tot zo'n dramatisch ge
beuren te laten komen.
Mr. Van Doorn noemde het een
vreemde zaak, dat de regering geen
gebruik heeft gemaakt van het aan
bod. de film eerst te zien en het com
mentaar erbij te horen of te lezen
„Dit aanbod werd genegeerd".
Rijst daarom de vraag: „Waarom
wordt een uitzending waarvan men niet»
heeft gezien of gehoord, op een derge
lijke wijze aangevallen, terwijl er
's middags nog door staatssecretaris
Scholten was gezegd dat er „natuurlijk
geen overheidsveto was te verwachten?"
En dat, terwijl alle Nederlandse kran
ten de inhoud van het vraaggesprek al
hadden gepubliceerd en bovendien het
NTS-journaal niet alleen reeds fragmen
ten eruit had uitgezonden, maar zelfs
van plan was daarop in het weekjour-
naal op zondagavond nog wat nader in
te gaan?
Overleg
Na de gebeurtenissen van vrijdag heeft
de KRO in eigen kring zaterdag druk
overleg gepleegd. Ook is de hulp inge-
roepen van de juridische raadsman van
de KRO, die op zijn beurt weer zijn
licht opstak bij professoren in het staats
recht. Mr. Van Doorn achtte het niet
noodzakelijk hierbij namen te noemen.
Ook heeft de KRO mededeling van
zaken gedaan aan het daarvoor bijeen
geroepen NTS-bestuur. dat geen pro
test tegen het KRO-standpunt heeft
aangetekend.
„Ik heb", aldus de KRO-voorzitter,
„geen advies gevraagd aan het NTS-
bestuur en dus aan de vertegenwoor
digers van de andere omroepverenigin
gen maar collegiaal hun mijn inzicht
meegedeeld.
Op de vraag of de andere omroep-
instanties hem toen bijvielen ant
woordde mr. Van Doorn: „Zij hebben
niet geprotesteerd".
Overigens heeft staatssecretaris
Scholten, die bet telegram van de re-
Engeland en Australië
zullen Maleisië in
oorlog steunen
Premier toenkoe Abdoel Rahman van
de Maleise federatie heeft verklaard dat
de Britse en Australische regeringen de
Maleise federatie steun hebben toegezegd
als de politiek van Indonesië tegenover
de federatie rechtstreeks tot oorlog zou
leiden.
President Diosdado Macapagal van de
Philippijnen heeft ministeriële besprekin
gen voorgesteld om een oplossing te vin
den voor het vraagstuk van de Maleis»
federatie en Noord-Borneo. In de afzon
derlijke besprekingen, die hij voert met
de onderminister van buitenlandse zaken
van Malaya, toenko Abdoel Ra zak en de
Indonesische minister van buitenlandse
zaken Soebrandio beogen de Philippijnen
'n bijeenkomst te beleggen van Soekarno.
premier toenkoe Abdoel Rachman en
president Macapagal.
gering ondertekende, dit ook aan alle
andere omroepverenigingen laten zen
den. „Men wist er dus van af'.
Mr. Van Doorn noemde het „onbegrij
pelijk", dat de staatssecretaris van on
derwijs, kunsten en wetenschappen was
opgetreden als tussenpersoon en niet de
staatssecretaris van buitenlandse zaken.
In elk geval acht de KRO het stand
punt van de regering evenzeer onbe
grijpelijk. De raadgevers van de KRO
waren het er over eens, dat de beslis
sing van de overheid, dat „de veiligheid
van de staat en de openbare orde in ge
vaar zouden komen door de uitzen
ding" moeilijk door de feiten kan wor-
den gedragen.
De KRO had drie redenen om het
programma van de BBC, waarvan slechts
één kopie beschikbaar is, uit te zenden:
le omdat het een politieke aangelegen
heid was waarover men dus in „Brand
punt" voordichting wilde geven; 2e om
dat men er geen schade voor het alge
meen belang in kon zien en 3e omdat
het wèl het algemeen belang zou scha
den indien men de uitzending nu zou af
gelasten, maar ten slotte koos men de
„minst vérgaande van de twee open
staande wegen": die van het grijpen
van de gelegenheid om de kijkers alles
eens goed duidelijk te maken.
De vrijheid van meningsuiting, een
van de steunpilaren van de democra
tie, is hier in het geding gebracht en
dat is een hoogst bedenkelijke zaak,
want hiermede wordt artikel 7 van
de grondwet aangetast, aldus de KRO-
voorzitter, er klopt hier iets niet als
de regering zegt dat met deze uit
zending de veiligheid van de staat
zou worden aangetast.
Ook de VAR.4
Het NTS-journaal heeft direct belang,
stelling getoond voor de overneming van
het programma, toen de BCC het via
Eurovisie wilde uitzenden, maar de
Franse regering heeft deze uitzending
onmogelijk gemaakt. Het speet volgens
mr. Van Doorn de redactie van NTS-
journaal, dat zij er niet meer dan en
kele fragmenten van te pakken kon
krijgen.
Enkele uren na de KRO trachtte de
VARA bij de BBC-televisie beslag te
leggen op de beschikbare kopie, maar
die was toen al aan de KRO toegezegd.
(Intussen had de politieke commenta
tor van de VARA-radio, Meyer Sluyser,
zaterdag in de vooravond voor de mi
crofoon gezegd „dat het er wel op leek
alsof de KRO met Bidault sympathi
seert, maar dat dit niet aan te nemen
hoewel de VARA zichzelf te hoog
zou achten om het interview uit te zen
den!)
Op een vraag, of mr. Van Doorn
vragen over deze kwestie in het par
lement zal stellen, luidde het ant
woord: „Dat weet ik nog niet". Maar
mr. Van Doorn „gelooft niet, dat hel
Nederlandse volk deze regeringsin
menging zal nemen".
Direct na de uitzending in „Brand
punt" begon de telefoon bij de KRO
te ratelen. Van alle kanten kreeg men
bewijzen van byval. Ook werd ge
zegd, dat kijkers in het zuiden en het
oosten van het land het interview al
via de Belgische resp. de Duitse tele
visie hadden gezien.
Hierbij ging het echter slechts om
gedeelten van de film, aangezien de
KRO de complete kopie in bezit had.
De man met het witte haar.
Het liep dicht naar.middernacht, toen een man
de Place de la Concorde overstapte. Hoewel een
prachtige bontjas zijn magere gestalte omhulde,
maakte hij een buitengewoon zwakke' en nietige
indruk.
Een klein mannetje, met een gezicht als een
rat. Men zou zeggen, iemand die nimmer een
uitblinkende rot zou spelen of in enige omgeving
op de voorgrond zou treden. En toch zou men
ongelijk hebben met deze conclusie te trekken.
Want deze man, hoe onbetekenend en gewoontjes
hij ook leek, speelde een invloedrijke rol in het
lot van de wereld. In een ryk waar de ratten
heersen was hij de koning der ratlten.
Ook nu wachtte een ambassade op zijn terug
keer. Maar hij had eerst nog zaken te doen
zaken waarvan de ambassade officieel niet op
de hoogte was. Zijn gezicht blonk bleek en scherp
in het maanlicht. Zijn smalle neus was zeer
licht gebogen. Zijn vader was een Poolse jood
geweest, een kleermakersknecht.
Hij kwam aan de Seine, ging die -er, en be
trad een van de beruchtste buurten van Parijs.
Hier hield hij stil voor een groot, vervallen ge
bouw en begaf zich naar een appartement op de
vierde verdieping. Hij had nauwelijks geklopt of
de deur wend geopend door een vrouw die blijk
baar zijn komst had verwacht. Ze groette hem
niet, maar hielp hem om zijn overjas uit te
trekken en ging hem vervolgens voor naar de
opzichtig gemeubileerde zitkamer. Het elektri
sche licht werd gedempt door een vuile rose
lampekap, en het verzachtte zonder het noch
tans te veranderen het zonder veel zorg ge
schminkte gezicht van het meisje. Het kon even
min het brede Mongoolse type van haar uiterlijk
wijzigen. Noch Olga Demiroffe beroep, noch haat
nationaliteit was van twijfelachtige aand.
„Alles wel, kleintje?"
Het geheim van
door AGATHA CHRISTIE
„Alles wel, Boris Ivanovitch."
Hij knikte en mompelde: „Ik geloof niet dat
ik gevolgd ben."
Maar er klonk bezorgdheid in zijn stem. Hij
ging naar het venster, trok de gordijnen een eind
je opzij en keek behoedzaam naar buiten. Snel
trok hij zich terug.
„Er staan twee mannen op het trottoir aan
de overkant. Het komt me voor Hij hield op
en begon op zijn nagels te bijlen een gewoon
te van hem, als hij bang was.
Het Russische meisje schudde het hoofd, lang
zaam en overtuigend.
„Ze stonden er al voordat jij kwam."
„Dat blijft hetzelfde; ik geloof dat ze dit huis
in de gaten houden."
„Mogelijk," gaf ze onverschillig toe.
„Maar dan
„Wat zou het? Zelfs als ze weten dan zul
jij het toch niet zijn die ze volgen als je weg
gaat"
Een wreed glimlachje vertrok zijn lippen.
„Neen." gaf hij toe, „dat is waar."
Hij dacht enige ogenblikken na en begon dan:
„Die verwenste Amerikaan! Hij kan toch even
goed als ieder ander op zichzelf passen."
„Dat zou ik ook denken."
Hij ging weer naar het raam.
„Ongemakkelijke klanten," mompelde hij met
een onderdrukt lachje. „Welbekend bij de politie,
vrees ik. Nu, ik wens broeder apache een goede
vangst."
Olga Demiroff schudde het hoofd.
„Als de Amerikaan is zoals men beweert, zul
len er meer dan twee laffe apachen nodig zijn
om hem de baas te worden." Ze hield op. „Ik
vraag me af
„Nu?"
„Niets. Er is vanavond tweemaal een man
door de straat gekomen een man met wit
haar."
„Wat zou dat?"
„Dat zal ik je zeggen. Toen hij voorbij die
twee kerels kwam, liet hij zijn handschoen val
len. Een van hen raapte die op en gaf hem terug.
Een afgezaagde truc."
„Je bedoelt dat die man met het witte
haar hun baas is?"
„Ja, zo iets."
De Rus keek verontrust en niet op zijn ge
mak.
„Je weet zeker dat het pakje veilig is? Is er
niet te veel mee gesjouwd? Er is te veel ge
praat. veel te veel gepraat."
Weer beet hij op zijn nagels.
„Oordeel zelf."
Ze boog zich over de haard, morrelde in de
kolen. Onderuit, tussen proppen krantenpapier,
haalde ze een langwerpig pakje, eveneens in
krantenpapier gepakt, te voorschijn en gaf het
aan de man.
„Schitterend bedacht," zei hij met een goed
keurend knikje.
„De kamer is tweemaal doorzocht. Zelfs de
matras van myn bed hebben ze opengesneden."
„Het is zoals ik zei," mompelde hij. „Er is
te veel gekletst. Dat gesjacher over de prijs
was helemaal verkeerd."
Wordt vervolgd.
Bidault zal geen contact opnemen
met president De Gaulle van Frank
rijk.
Dit heeft de leider van de Franse
verzetsraad vandaag via de journa
list Heinz van Nouhuys, die een Ne
derlander zou zijn, laten weten. In
naam van Bidault voegde Nouhuys in
een vraaggesprek hieraan toe, dat de
ex-pr^mier van Frankrijk van mening
is dat hij eens weer de Franse politiek
zal kunnen beinvloeden.
Het vraaggesprek werd gehouden ln
de villa te Steinebach. waar Bidault
verblijft.
Bidault meende voorts dat het Franse
volk gelooft aan een omkeer in de po
litiek van De Gaulle. Het doel, dat hij
persoonlijk nastreefde, was vrije acti
viteit voor de partijen in Frankrijk. Deze
activiteit bestond nu niet meer. Bidault
stelde er geen prijs op weer premier
van Frankrijk te worden als zijn land
genoten tenminste bezwaren hiertegen
hadden. HU zou echter graag no>g eens
als vrij man in zyn land als afgevaar
digde willen optreden. Hij en de kort
geleden uit Miinchen ontvoerde leider
van de O.A.S., Antoine Argoud, hadden
de laatste tijd geen contact met elkaar
gehad.
Van Nouhuys. de gastheer van Bidault
in Steinbach, zei dat zijn gast al van 3
maart af in zijn huis vertoeft. Daarvoor
was Bidault ergens anders in West-
Duitsland geweest. In januari bevond
hU zich in Londen. HU is vanmorgen op
een politiebureau verhoord.
Com memaar
JN DE KRO-STUDIO zagen wij zater
dagavond „in besloten voorstelling''
(want ddt mag altijd!) de gewraakte
film, die het Britse interview met ex-
premier Georges Bidault bevatte.
Er was weinig sensatie aan. De frag
menten welke het NTS-journaal er van
liet zien, waren beeldend daarvoor. Men
kreeg eerst de Britse commentator Ri
chard Dimbleby in beeld en deze kon
digde uiterst zakelijk het interview aan.
Tijdens het interview, waarvan men
uia de krant en uit de samenvatting
van het NTS-journaal de inhoud al kent,
zag men niet anders dan close ups van
de ondervrager en de antwoordende Bi
dault, die, zoals het NTS-journaal ook
toonde, voortdurend een wat laatdun
kende glimlach om de mond had..
In het commentaar dat de film be
sloot zei Richard Dimbleby o.m.: „Moe
dige woorden, maar meer ook niet. Zij
schijnen te onderstrepen, dat Bidault tn
het verleden leeft. Hij is een banneling.
Ik betwijfel of hij in Frankrijk grote
aanhang heeft, want al is De Gaulle ook
een autocraat, het volk weet dat hij het
voor een burgeroorlog heeft behoed en
aan de oorlog in Algerije een eind heeft
gemaakt. Alleen als een aanslag op De
Gaulle zou lukken en gevolgd zou wor
den- door een politieke chaos zou deze
eenzame oude man een kans hebben,
weer aan de macht te komen en te oor
delen naar de mentaliteit van zijn vol
gelingen zou zijn regering in de prak
tijk zeer gevaarlijk fascistisch zijn, hoe
liberaal zij in theorie ook zou lijken''.
Daarmee was hel twaalf minuten du
rende filmpje afgelopen.
(Vervolg van pagina 1)
„Aangezien U als kykers dan toch niet
meer dan een paar seconden de uitzen
ding had kunnen zien, heeft de KRO be
sloten er maar niet eens aan te begin
nen."
Met zijn opmerking, dat hij nog
dezelfde avond de tekst van het inter-
v „op een andere wijze publiek zou
maken" doelde mr. Van Doorn niet.
zoals vele kykers hebben gedacht op
een radiouitzending, maar op het ver
strekken van deze volledige tekst aan de
persvertegenwoordigers, die later op de
avond op verzoek van de KRO voor eeD
conferentie in de studio bijeen kwamen
en daar in besloten voorstelling het
twaalf minuten durende Britse pro
gramma kregen te zien.
Geen goed woord
Waarom de uitzending van het zeker
niet positief gestelde vraaggesprek, ge
completeerd door de van tevoren op
schrift gestelde commcntariëring door
de KRO-medewerker Henk Neuman de
openbare orde ,,of maar liefst de veilig
heid van de staat" in gevaar zou kunnen
brengen, was mr. Van Doorn nog niet
duidelijk geworden.
Ook de dagbladen, zo zeide bij, hebben
daar geen antwoord op, Integendeel,
„geen der bladen had een goed woord
over voor de handelwijze van de rege
ring".
Volgens mr. Van Doorn gold de uit
zending een belangwekkend politiek
voorval, waarover voorlichting te geven
een taak van de televisie Is.
„Dat door het ingrijpen van de over
heid de Nederlandse kijkers deze voor
lichting nu toch wordt onthouden achi
de KRO in een democratisch land, waarin
vrijheid van meningsuiting en van infor
matie als een kostbaar goed wordt be
schouwd, een ernstige zaak Wij tekenen
daartegen dan ook krachtig protest aan
Het zou goed zijn, als enkele gezagheb
bende mensen uit kringen van weten
schap en journalistiek hetgeen met deze
zaak gebeurd is. eens aan een ernstig
onderzoek zouden onderwerpen".
Was mr. Van Doorn tijdens deze toe
spraak kennelijk geëmotioneerd, zeer
rustig was daarna het korte betoog van
de heer Neuman, die liet horen welke
toelichting hij bij de uitzending had wil-
len geven.
HU legde er de nadruk op, dat er ,,soms
een misverstand opduikt", waarbU wordt
gedacht dat een uitzendende instantie
altUd zou sympathiseren met personen
en zaken, die zU op het beeldscherm
brengt. „Biykbaar is het nodig dat ik
nog eens uitdrukkelUk zeg, dat de KRO
slechts het tegendeel van sympathie
koestert voor de heer Bidault en zijn
C.N.R-"
Voorts zeide de heer Neuman, dat het
interview een „politiek televisiedocu-
ment is. dat de Franse regering in het
verkeerde keelgat is geschoten".
De zakelijke inhoud van het vraag
gesprek is door vrijwel alle kranten in
de wereld reeds gepubliceerd, maar wat
de kranten niet konden kan de televisie
wel cn dat is: de kijkers een rechtstreek
se indruk geven van de verdwazing, die
zich van een verbitterde, oude ambitieuze
ex-politicus heeft meester gemaakt
Ironie
De laatste woorden die de heer Neu
man aan de uitzending van het vraag
gesprek had willen laten voorafgaan wa.
ren: Roderick Mac Farguhr ontmoette
ex-premier Bidault onlangs in Londen
en kreeg de gelegenheid een aantal vra
gen te stellen aan de man, die in acht-
tien jaren veranderde' van een nationale
held in iemand, waarvoor Frankrijk zich
nu schaamt"
Hiermee was de uitzending in „Brand
punt" geëindigd, en de KRO wilde toen
een haastig gemonteerd ander nieuws
programma vertonen. Onder de haast
had echter het werk geleden, zodat o
ironie! het beeld vrijwel onmiddellijk
wegviel.
Voor degenen die mochten denken
dat er tóch iels met de zender werd
gedaan (en dat dit gedacht is bleek wel
uit sympathiserende telefoontjes aan
de KRO) zij vermeld, dat overmon-
teren van het programma teveel tijd
vergde, omdat on negen uur België
zou gaan meekijken naar het amuse
mentsprogramma. Daarom verviel
„Brandpunt" en werd er een filmpje
gedraaid.
