Theorie en praktijk
Getuigenis van chr. geref
euger. (vrijg.) Eindhoven
P.S. wil geen vervroegde
generale synode
„Witte Velden" zal niet
meer verschijnen
Nieuw ontwerp - rapport
over openbaring
Een kanttekening
HET RAADSEL CONSUMENT
de jam voor mannen
SUNNY
ROZIJNENBROOD
BOEKENHOEK
Nieuwe actie „Ceylon"
van Oecum. Jeugdraad
Nieuwe kerkelijke wet
op huwelijks
inzegening in Zweden
Communisme bleef
wat het was
Een woord voor vandaag
In september
komt geheel
nieuw orgaan
Nog 20 procent
moet ingeënt
pagina 2
DONDERDAG 7 MAART 1963
■111
QEVEN wij ons geld wel op harmonische wijze uit? Zo zouden wij het
onderwerp willen formuleren, dat mevrouw dr. H. Verwey-Jonker
eind vorige week behandelde op een conferentie van de Dr. Wiardi Beck-
mannstichting, gehouden te Utrecht.
Na aftrek van de „gedwongen" uitgaven voor voeding, kleding, woning enz.
blijven de „vrije" bestedingen over. En hiervan wordt volgens mevrouw
Verweij-Jonker opvallend veel uitgegeven voor wat zij „speelgoed" noemde.
Zij dacht hierbij o.m. aan uitgaven voor varen, rijden, kamperen, voor spel,
ook in de vorm van wedijver, gokken, de drang om iets te raden en zelfs
ruimtevaart.
De inleidster vroeg zich verder af, of er bij de besteding van het vrij uit
te geven inkomen mag worden ingegrepen. Wij zullen op dit delicate punt
niet ingaan, omdat wij dan automatisch op het terrein van de economische
politiek komen.
Maar dit behoeft ons niet te verhinderen, op het verschil tussen „gedwongen"
en „vrije" bestedingen in te gaan. Dit onderscheid Ls namelijk betrekkelijk
nieuw en voor de economie van grote betekenis geworden.
De consument ls jarenlang in de leer van de economie verwaarloosd. De pro
ducent was de man waar het op aan kwam, hij zorgde ervoor, dat er goede
ren gemaakt werden en dat er diensten werden bewezen. Zijn rol werd dan
ook uit en terna uitgeplozen.
Natuurlijk is die producent belangrijk. Maar nu er tegenwoordig zo ontzet
tend veel wordt voortgebracht, is men gaan inzien dat het niet minder
noodzakelijk is te onderzoeken hoe de consumptie van die enorme stroom
Mtdenn en dienstrn verloopt, hoe de steeds 5tUsei.de koopkraeht wordt samemprèkingen"die er vooral
besteed, hoe de consument denkt en handelt.
Deze accentverschuiving leidde tot een steeds dieper gaand onderzoek naar Eindhoven maar ook in het ge-
de consument. Een algemeen bekende vorm is het marktonderzoek, waarbij
door middel van enquêtes wordt nagegaan hoe de huisvrouw denkt over de
Aan alle zusterkerken in Nederland:
j i Kerk van Jezus Christus en door weder-
{JTH {fP ZQS XVSlZSTl z'jdse Woord- en Sacramentsbediening
kanselruil
De kerkeraad van de christelijke
gereformeerde kerk en de gere
formeerde kerk (vrijgemaakt) te
Eindhoven hebben aan alle christ.
geref. en geref. (vrijgemaakt) ker
ken in Nederland over de diversely
Beroepingswerk
NED. I1ERV. KERK
Beroepen te Oud-Beijerland: J. H. Cir
kel, te Huizen (N.-H.); te Vriezeveen
(vac. H. Pol) (toez.): P. J. Bos, te Sprang;
te St.-Annaland: J. A. de Waard, te
Meerkerk; te Zonnemaire (toez.): E. Ver
waal, vic. te Lith (N.-Br.).
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Noordsche Schut: C. v. d.
Weele, te Ermelo-Putten.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Waardenburg en St. Ca-
tharines: P. Blok, te Dirksland.
De dienaren des Woords zullen
eenmaal per 6 weken in weder- OUD GEREF. GEM. IN NEDERLAND
zijuse kernen voorgaan in de dienst
- Aangenomen naar Rijssen: H. A. Vos
man, lerend-ouderling te Rijssen.
voor e.kander open te stenen,
beue aat het de God en Vaaer van onze
Here oezus Christus behagen moge, Zijn
Z/Oon daardoor in ons te verheerlijken-"
De kerkeraaen spreken uit, aat dit
besiuit voorlopig ais voigt zal worden
uitgevoerd:
1
des Wooros en oer sacramenten;
smaak, de prijs, de kwaliteit, de verpakking, de naam en wat al niet meer
van een bepaald consumptie-artikel. Men graaft echter tegenwoordig nog
dieper. Door een psychologisch marktonderzoek tracht men de vaak onbe
wuste koopmotieven voor en weerstanden tegen een produkt bloot te
leggen.
Het is ontegenzeggelijk belangrijk, het gedrag van de consument beter te
leren kennen. Dan kan een fabrikant een beter inzicht krijgen in het raadsel
consument, kan hij leren waarom die consument wel of niet koopt en welke
prikkels er nodig zijn om die consument tot kopen te bewegen. Dat geeft die
fabrikant meer mogelijkheden om de produktie van zijn assortiment zo goed
mogelijk op de behoeften van een zo groot mogelijk aantal afnemers in te
stellen. Hij kan hierdoor de omvang en de capaciteit van zijn produktie-
apparaat beter berekenen en daardoor verkeerde investeringen met de hieruit
voortvloeiende verliezen voorkomen.
Nieuwe onderzoekingen dreigen echter ook hier weer roet in het eten te
gooien. Men heeft namelijk thans ook geleerd, met een nieuw begrip te
werken, met de discretionairc koopkracht. Elke consument heeft uitgaven,
die hij regelmatig moet doen: inkopen bij de kruidenier, de bakker, de melk
boer, uitgaven voor kleding, voor gas, voor elektriciteit, voor verwarming,
voor verzekering, enfin noem maar op. 4
Naar mate het inkomen nu hoger komt te liggen, zal er ruimte ontstaan voor
uitgaven die niet onmiddellijk noodzakelijk zijn, maar die het leven aan
genamer en gemakkelijker kunnen maken. Deze uitgaven naar vrije keuze
kunnen dan bestreden worden uit het inkomen dat overblijft na aftrek van
de noodzakelijke uitgaven. Met andere woorden uit de discretionaire koop.
kracht. (Het Franse woord discrétionaire betekent aan de willekeur over
gelaten).
In zijn bijzonder interessante boek „Leven met de welvaart" wijst de pas
benoemde prof. Ernest Zahn er met nadruk op, dat door het bestaan van
deze discretionaire koopkracht, die geleidelijk aan groter wordt, juLst de
kansen op economische verwikkelingen en tegenslagen groter worden.
Juist omdat de consument naar eigen inzicht over die extra koopkracht zal
beschikken, juist omdat hij door allerlei invloeden, al of niet van buiten
kómend, plotseling veranderingen in zijn bestedingspatroon kan aanbrengen,
wordt het afzetgebied voor een groot aantal produkten toch weer minder
peilbaar. Het wordt voor de fabrikant van deze niet direct noodzakelijke
produkten en diensten moeilijk vooruit te bepalen, hoe de markt zich zal
ontwikkelen. Koelkasten, scooters, dure brommers, kampeeruitrusting, buiten
landse reisjes, centrifuges concurreren met elkaar om de guldens van de
consument.
Door reclame, televisie-uitzendingen, aantrekkelijke artikelen in krant of
tijdschrift, gesprekken met vrienden en kennissen, het willen meedoen met
hen die in beteren doen zijn, kan de consument plotseling bepaalde artikelen
gaan kopen en andere naar een lagere plaats op zijn verlanglijstje verdringen.
Zahn acht de invloed hiervan zelfs zo groot, dat hij conjunctuurwisselingen
steeds meer als het gevolg ziet van plotselinge of geleidelijke veranderingen
van opinie over het besteden van de discretionaire koopkracht.
Het moderne onderzoek naar de consument heeft reeds vele verrassingen
opgeleverd. Maar juist dat zal ertoe aansporen om de consument door econo-
misch-psychologisch onderzoek nog beter te leren kennen: zijn verwachtingen,
zijn plannen, zijn weerstanden, kortom zoveel mogelijk verborgen drijfveren.
Het lijkt bij oppervlakkige beschouwing allemaal overdreven, maar wij
geloven dat er op dit aambeeld steeds harder gehamerd zal worden. Ook uit
eigen belang, want het is voor een fabrikant heel pijnlijk als hij merkt dat
hij zich bij het plannen van zijn produktie vergist heeft. Om dan nog maar
niet te spreken van de kettingreactie die dit (door kleinere of in het geheel
geen bestellingen bij andere fabrikanten) kan oproepen.
hele land tussen deze twee ker
ken gehouden zijn een schrijven
gezonden. Na eerst de, vaak ver
heugende stand van zaken betref
fende de samensprekingen gespro
ken te hebben constateren de bei
de kerkeraden in het schrijven
dat landelijk de belemmeringen
voor plaatselijke hereniging niet
zijn wc/ enomen.
„Terwijl deze situatie ons dus in veler
lei opzicht nog met zorg vervult", aldus
het schrijven, „mogen wij u met vreugde
melden dat de harten der broeders al
hier nog steeds meer tot elkander wor
den geneigd door eenstemmigheid in de
gezonde leer en door broederlijke liefde,
in het vurig verlangen om als zonen
van één huis als broeders samen te wo
nen. Dit is van de Here geschied en het
is wonderlijk in onze ogen, Ps. 118:23.
Daar wij nu zien dat deze onver
diende weldaden ons reeds zovele ja
ren en steeds nadrukkelijker door onze
God worden aangeboden, hebben onze
kerkeraden met bewilliging en instem
ming van beide gemeenten, besloten de-
zc zegeningen openlijk, dankbaar en
gehoorzaam van de hand des Heren aan
te nemen, door nogmaals officieel uit
te spreken, elkander te aanvaarden als
(Advertentie)
NEEMT
VAKER
ZWAARDEMAKER
(Advertentie)
Kivestie-Kativijk in Geref. Kerken (vrijg.)
CO-OP
LEKKERALST
FIJNSTE BANKET!
Loonbelastingtabellen 1963. Uitgave L.
J. Veen N.V., Amsterdam.
Inkomstenbelastingtabel 1963. Uitgave
L. J. Veen N.V., Amsterdam.
Nieuwe avonturen van Belfloor cn
Bonnevu. door A. D. Hildebrand. Teke
ningen G. van Raemdonck. In A.P.-
jeugdsene. Uitgave N.V. De Arbeiders
pers, Amsterdam.
De moord met de stofdoek, door Har
ry Carmichael. Vertaling R. Germe-
raad. Omslag W. van der Zwaan. ABC-
pocket. Uitgave N.V. De Arbeiderspers,
Amsterdam.
Lonely boy blues, door Alan Kapel-
ner. Vertaling Froukje Hoekstra. Om
slag Robert van Praag. ABC-pocket.
Uitgave N.V. De Arbeiderspers, Amster
dam.
Valstrik voor een vrouw, door Harry
Carmichael. Vertaling C. M. Hendriks.
Omslag W van der Zwaan. ABC-pocket..
Uitgave N.V. De Arbeiderspers, Amster-
3Paddington brengt uitkomst, door Mi
chael Bond. Vertaling Han G. Hoekstra.
Omslag Kees Kelfkens. ABC-pocket voor
de jeugd. Uitgave N.V. De Arbeiders
pers, Amsterdam. T
De bende van de Radaustraat. door L.
H. Evers. Vertaling J C. Visser t
Hooft. Omslag Carl Hollander ABC-
pocket voor de jeugd. Uitgave N.V. De
Arbeiderspers. Amsterdam.
Is het liefdeleven zo noodzakelijk?,
door James Thurber en E. B. White.
Vertaling Maria de Roo. Illustraties Ja
mes Thurber. Omslag Alfons van Heus-
den. ABC-pocket. Uitgave N.V. De Ar
beiderspers. Amsterdam.
We leven nog. door S. Carmiggeit.
(Van onze kerkredactie)
De gereformeerde (vrijgemaakt)
synode, die volgend jaar bijeenge
roepen zal worden, zal naast een
aantal moeilijke kwesties zich ook
opnieuw moeten bezinnen op de
scheuring in de gereformeerde (vrij
gemaakt) kerk van Katwijk. Het zal
echter geen vervroegde synode wor
den De particuliere synode van
Zuid-Holland heeft namelijk besloten
om het verzoek van de kerkeraad
van Katwijk (scriba M. van Middel
koop) en van de classis Gouda-Lei-
den-Woerden „wegen en middelen te
inden om te komen tot een ver-
roegd bijeenroepen van de genera
le synode" af te wijzen.
Dit besluit wordt uitvoerig gepubli
ceerd in de ..Gereformeerde Kerkbode"
voor de Gereformeerde Kerken in het
ressort van de classis Gouda-Lcidcn-
Woerden. Tevens sprak de particuliere
synode zich uit over een zevental be
zwaarschriften ingediend door de ker
keraad van Katwijk, scriba mr. G.
Feenstra. Zij werden allen afgewezen.
Ds. De Kluis vraagt
gegevens over
veldpredikers
De oud-hoofdlegerpredikant ds. A. T.
W. de Kluis heeft in „Appèl", het or
gaan van de Nationale Christen Officie
ren Vereniging, een oproep geplaatst
tot het verkrijgen van inlichtingen over
veldpredikers uit het begin van deze
eeuw. Het verzoek luidt als volgt:
„Welke zoon (dochter) respectie
ve kleinzoon (kleindochter) is be
reid mij iets mede te delen over het
werk van zijn (haar) vader respec
tievelijk grootvader als verdprediker
gedurende de jaren 1914-1918 of ge
durende de tijd tussen de beide we
reldoorlogen dus van 19181938/
1939?
Ik vraag dit in verband met mijn
studie over de geschiedenis der Pro
testants Geestelijke Verzorging der
Koninklijke Land- en Luchtmacht
van 1914-heden".
Ds. De Kluis zegt in zijn verzoek
gaarne bereid te zijn aan huis te ko
men voor een onderhoud. Brieven kun
nen gericht worden aan Hoofdkwartier
Koninklijke Landmacht, Sectie Krijgs-
Omsïag Helmut Salden. Uitgave N.V. I geschiedenis en Ceremonieel. Kanaal
De Arbeiderspers, Amsterdam. weg 2, 's-Gravenhage.
Al met al is het een zeer ingewikkel
de zaak geworden, waarin de classis
een uitspraak deed. die later herroepen
moest worden en de particuliere synode
tot een uitspraak kwam die grotendeels
door de generale synode van Assen
werd herzien, maar waarmede de clas
sis zich weer niet kon verenigen en er
zelfs zulke grote bezwaren tegen had
dat zij geen gevolg kon geven aan het
desbetreffende besluit.
Bovendien moest deze particuliere sy
node, die in herhaalde zittingen bijeen
is geweest nog een uitspraak doen op
een schrijven van de kerkeraad van
Oegstgeest. In dit bezwaarschrift kwa
men drie punten naar voren.
Bezwaar werd gemaakt tegen het feit
dat de classis niet ls ingegaan op het
verzoek van de broeders Schoneveld
c.s. om tot revisie van het classicale be
sluit te komen, waardoor de erkenning
avn hun als wettige kerkeraad werd te
ruggenomen.
Het tweede bezwaar was van Oegst-
geest dat de maart-classis het voorhou
den van een eis des Heren aan beide
groepen door de december-classls niet
meer zou hebben gehandhaafd.
Het derde bezwaar luidde dat de
maart-classis de kerk van Katwijk m
feite uit het kerkverband heeft gestoten.
Hierop antwoordde de particuliere syno
de dat een classicaal besluit om revisie
van de uitspraken te zoeken en hangende
dit onderzoek meent zich van verdere
beslissingen ln de zaak-Katwijk te moe
ten onthouden niet hetzelfde is als het
uitstoten van de kerk van Katwijk.
Daarom wilde deze particuliere synode
dan ook aan deze drie vragen niet
voldoen. De generale synode zal nu
op zijn tijd tot een nieuwe uitspraak
moeten komen.
De Oecumenische Jeugdraad is van
start gegaan met een nieuw hulpverle
ningsproject. Het Jeugdcomité van de
National Christian Council of Ceylon
heeft een full-time jeugdsecretans no
dig. die de training van jeugdleiders
moet verzorgen. Het ligt ln de bedoe
ling van de O.J.R. 10.000 uit de Ne
derlandse oecumenische Jongcrenwereld
te garanderen voor het salaris van een
jeugdleider voor twee jaar.
De Oecumenische Jeugdraad rekent
op de medewerking van jeugdorganisa
ties en oecumenische groepen, die ook
reeds zeer actief zijn geweest in de
vorige actie voor Madagaskar. De giro
rekening van de Oecumenische Jeugd
raad is 510930, met vermelding „Cey
lon".
Kerkleden die het Avondmaal
wensen te vieren m de kerk waar
zc niet ais iid zijn ingeschreven,
dienen dit aan te vragen bij ae
kerkeraad onder wiens toezicnt zij
staan;
3. De kinderen zullen als regel de
Heilige Doop omvangen in ue kerk
waar de ouuers ais na zijn ïnge-
senreven.
Tegenover de hier en daar geuite vrees,
dat tengevolge van de uitvoering van au
oesiuu ue oand aan ae zusierKcixeii zou
itunnen women gescnaaa verbaart de
brief met naaruk aai de zusterkerken,
ais van Goa gescnonnen. „ons van narie
nef zijn". Het is geenszins ae Deaoenng
nen te verlaten cioor een nieuwe aerk-
xormane te suchten. De raaen verkiaren
aan ook naaruxKe.ijk te wdien onjven
sameineven, respectievelijk met de cnris-
telijke geref. kerk en de gereformeerde
kers (vrijgemaakt), „opdat onze weder
zijdse aanvaarding, spoedig moge uit
groeien tot een aigemene nartenjke en
gehoorzairrie vereniging van alle kerken
in de liefde en in de waarheid".
Daarom heeft het ons goed gedacht
te besluiten, dat al onze maatregelen een
interimskarakter zullen dragen, zociat elke
kerk voorshands haar eigen bestaan en
haar eigen kerkverband behoudt om daar
in iiefde te blijven worstelen, in den
gebede en met de daad, om de vereni
ging van allen die een even dierbaar ge
loof met ons verkregen hebben, zodat het
worde één kudde onder één Herder.
Onze kerkeraden hebben ervaren dat
de weg tot elkander zeer lang kan zijn.
De moeilijkheden waren enige malen
van dien aard dat de samensprekingen
gedurende een lange tijd niet werden
gehouden. Eerst na 13 jaar van soms
moeitevolle samenspreking kwamen zij
tot de uitspraak dat een gescheiden ker
kelijk voortleven niet langer verant
woord was. Dit geeft ons te meer vrij
moedigheid om onze zusterkerken nog
maals ernstig op te wekken om in de
weg van verootmoediging en smeekgebed
elkander te zoeken en vast te houden."
De brief die namens de raad van de
christelijke gereformeerde kerk onder-1
tekend is door ds. S. van Zwoll, praesesj
en J. W. Aalderink. scriba, en namens i
de gereformeerde kerk (vrijgemaakt)
door ds. G. van den Brink, praeses, en|
H. W. Godschalk, scriba, besluit met de
bede „De Here make U en ons door Zijn
Ge$st tot deze dingen getrouw en be
kwaam."
Krachtens een pas aangenomen wet
behoeven voorgangers van de Zweedse,
Lutherse, staatskerk geen huwelijk tus
sen personen waarvan er minstens een
gescheiden is. in te zegenen indien dit
gewetensbezwaren bij de predikant tot
gevolg heeft. De voorganger wordt wel
verondersteld het paar te helpen met
het vinden van een predikant die hun
huwelijk wel wil bevestigen.
Volgens kerkelijke kringen in Zweden
ls deze nieuwe wet het gevolg van een
geval waarin een predikant die weiger
de een huwelijk tussen een gescheiden
man en een vrouw in te zegenen, hier
over werd aangevallen.
Radio-Vaticaan
In een uitzending, getiteld „Vergetel
heid" heeft Radio-Vatic-aan woensdag
verklaarc dat het communisme, on-
Ook paus Johannes, die krachtens zijn
natuur en bewuste instel'ing zo geneigd
is om overal een verlangen naar goed
heid te onderkennen en toe te juichen,
moest dit wel betreuren.
De communistische pers was stil
zwijgend voorbijgegaan aan het feit, dit
Stalin gisteren tien jaar geleden over
leed. Dit noemde het radiostation „be
studeerde vergeetachtigheid".
Ongetwijfeld waren er vele redenen
voor de overgang van verering naar
smaad en vergetelheid. Deze redenen
kon men onder meer vinden in de ge
beurtenissen én veranderingen, die zich
in de afgelopen tien jaar in de tactiek
van de communisten, die zo graag het
vertrouwen en de achting van de vol
keren willen krijgen, hebben voorgedaan.
Men moest de overtuiging verspreiden
dat de veroordeling van een man het
zelfde is als het besluit om meer ver
zoenende methoden die meer overeen
komen met co-cxistentie in praktijk
te brengen. De tactiek van de commu
nisten, aldus Radio-Vaticaan is inder
daad veranderd en wel in die mate dat
ze soms leidt tot de opvatting dat het
communisme zelf veranderd is. Maar
het communisme was gebleven wat het
was. in theorie als praktijk.
Het is zo begrijpelijkdat de apostel Petrus aan Jezus vraagt
waar Hij heen gaat, enkele ogenblikken voordat Jezus' laatste
bange tocht naar Golgotha begint. Het is alles zo vreemd en
zo onzeker. Zijn grote Vriend, neemt afscheid: voorgoed? En
wat dan? Ochu kunt zeggen: als Petrus even had nagedacht,
had hij het kunnen weten. Maar Petrus stond er nog vóór, en
wat had hij niet willen doen om Jezusbij hem en de andere
discipelen te houden! Het antwoord van Jezus lokt een korte
discussie uit. Petrus wil zo graag toeten waarom hij de Heer
niet onmiddellijk kan volgen, maar pas later. En dan wordt
Petrus ineens weer die stoere man, die impulsieve apostel,
die het ook nog méént als hij zegt, dat hij zijn leven voor
Jezus zal inzetten. Jezus maakt abrupt een einde aan het ge
sprek: „Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: de haan zal niet kraaien
eer gij Mij driemaal verloochend hebt." Jezus ziet door al dat
stoere van een mens heen. Hij kent het hart, met al zijn zwak
heden, met zijn verbeelding ook. Hij ontdekt een mens aan zijn
gebrek aan zelfkennis. En dan staat daar de mens Petrus,
ontgoocheld en ontdaan van eigenwaan. Nog kan hij Jezus'
woorden maar moeilijk aanvaarden. Straks, als de haan kraait,
weet hij het: Jezus had gelijk. Maar dat is niet het enige
gelukkig niet! Petrus zal ook weten, dat zijn Heer hem niet
heeft verstoten, maar hem in de crisis van deze dagen heeft
vastgehouden.
Nog drie overgangsnummers
(Van onze kerkredactie)
Het blad „Witte Velden" van
de gereformeerde evangelisatie-
arbeid gaat verdwijnen. Nog wel
niet helemaal, want er zullen nog
drie overgangsnummers ver
schijnen. Maar in het maartnum
mer wordt toch maar vast af
scheid genomen. In dit nummer
wordt nog niet bekend gemaakt
wat er precies voor in de plaats
komt. Er komt een nieuw orgaan
maar de voorbereidingen vergen
nog zoveel tijd dat van Witte Vel
den nog een april-, mei- en zo
mernummer zal verschijnen.
Bijzondere commissie concilie is klaar
De persdienst van het rooms- De progressieve concilievaders waren
a, ertegen, met de verklaring dat dat
katholiek concilie heeft gisteren
Stadsontwikkeling
op bezoek bij
de Kerkeraad
(Van een a
r medewerkers)
De voortgaande ontvolking van de
binnenstad stelt met name de kerk voor
een moeilijke opgave. De grote kerkge
bouwen die uit vroeger jaren dateren
komen op geen stukken na meer bezet
en de randsteden schreeuwen om ver
gaderruimte. Daarom is het goed dat de
kerk zich tijdig bezint op de problemen
die deze voortgaande ontvolking mee
brengen.
Ter vergadering van de kerkeraad
van de gereformeerde kerk van Am
sterdam verschenen twee ambtenaren
verbonden aan het bureau van de Dienst
van Stadsontwikkeling die het college
de goedkeuring bekendgemaakt
van een nieuw ontwerp voor de
stelling over de goddelijke open
baring, een van de meest nete
lige theologische kwesties op de
eerste zitting van het Vaticaanse
concilie.
In eon verklaring werd gezegd dat
het nieuwe onhverp-rapport is- goedge
keurd door een speciaal door paus
Johannes benoemde gemengde commis
sie voor de oplossing van verschillen
van mening die de prelaten op de eerste
zitting van het concilie verdeelden. In
die commissie waren beide vleugels uit
de R.K. Kerk vertegenwoordigd.
De tekst van het concept is niet be
kend gemaakt. Het draagt de titel van
„divina revelatione" (goddelijke open
baring). De oorspronkelijke stelling, die
de controverse veroorzaakte heette
„bronnen van openbaring".
Kardinaal Ottaviani, secretaris van de
Vaticaanse congregatie van de heilige
stoel en voorzitter van de theologische
commissie van het concilie steunde het
oude concept, en had daarbij de steun
van de conservatieve prelaten.
nader kwamen inlichten over de bevol
kingsbeweging binnen de grenzen van
van de burgerlijke gemeente. Aan de
hand van kaarten en statistieken gaven
zij ee.n beeld van de ontwikkeling, zo
wel in het verleden als in de naaste toe
komst, waarbij uiteengezet werd wat de
gemeente denkt te doen met de brede
stadsgordcl die buiten de Singelgracht
als een halve maan rondom de stad ligt.
Het werd wel duidelijk dat meer dan
een bedehuis van de gereformeerde kerk
in de hoofdstad niet meer centraal ligt
en er ook kerkgebouwen zullen moeten
verdwijnen. De besprekingen werden
ook bijgewoond door afgevaardigden
van de gereformeerde kerk van Water
graafsmeer.
rapport het huidige streven naar hech
tere banden tussen de christelijke kerken
niet zou dienen.
Het oorspronkelijke rapport bevestig
de opnieuw de rooms-katholieke leer
dat de openbaring van Gods Woord ge
vonden kan worden in de Heilige Schrift,
en in de overlevering. De protestanten
erkennen alleen de Heilige Schrift.
De verandering van de titel waarin
de bronnen van openbaring niet genoemd
worden zou een bijdrage tot de pro
gressiviteit kunnen weergeven.
Volgens de persdienst van het Vati-
caan is de speciale commissie op 23 en
24 februari, en verder op 1 en 4 maart
bijeengeweest. In de bekendmaking
stond dat het nieuwe rapport na diep
gaande debatten werd goedgekeurd, en
dat deze bij het concilie zal worden
ingediend wanneer de zitting op 8 sep
tember hervat wordt.
Hongerstaking uit
protest tegen
apartheid
Drie methodistische geestelijken, onder
wie een neger, zijn dinsdag uit protest
tegen de aparteheid in het onderwijs in
Durban in hongerstaking gegaan. Zij
zullen 101 uur lang vasten. Tot zaterdag
middag willen zij op de trede van de
universiteit blijven zitten lezen, praten,
bidden, vasten en alleen maar water
drinken.
Sinds 1960 kunnen niet-blanke studen
ten niet studeren aan „blanke universi
teiten" in Zuid-Afrika. De geestelijke
Gladstone Ntlabati, een neger, kreeg
geen toestemming een kunstcursus te
volgen en twee andere geestelijken. Ja
mes Polley en James Moulder, hebben
hun studie uit sympathie voor hem ge
staakt.
Zij zeggen dat de universiteit een
school „van de stam der blanken aan
het worden is en niet langer een uni
versiteit is volgens de principes en tra
ditie van de Westelijke beschaving".
Het blad heeft zojuist zijn 32st«
jaargang volgemaakt. In de eerste ja
ren heeft het onder redactie gestaan
van prof. dr. F. W. Grosheide. In zijn
afscheidsartikel legt prof. dr. G. Bril-
lenburg Wurth, de huidige hoofdredac
teur, er de nadruk op dat Witte Vel-
den nimmer is geworden wat men ei
oorspronkelijk van had willen maken.
Het evangelisatiewerk is zozeer ge
groeid en heeft zoveel nieuwe facetten
gekregen dat het onmogelijk in staat
was leiding te geven in al die takken
van werk: „Het was, helaas, te wei
nig echt instructie-orgaan, te weinig di
rect gericht op de toerusting der ge-
meente voor deze arbeid. Wij hopen
van harte dat straks de nieuwe vorm
van ons orgaan dat eigenlijke vormings
werk al meer tot ontwikkeling zal mo
gen helpen."
Reeds drie jaar geleden stond tus
sen de generale evangelisatiedeputaten
van de Gereformeerde Kerken en de
uitgever van het blad „Meinema"
overeenstemming over de reorganisa
tie van Witte Velden. De voorbereidin
gen heben evenwel erg veel tijd ge
kost. ook al omdat men niet wenste te
dirigeren of forceren. En zelfs nu het
blad op het punt staat om opgeheven
te worden is de reorganisatie nog niet
gereed.
De vervanger van dit blad zal dan
ook pas in september aanstaande op
zijn vroegst kunnen verschijnen. In da
blad zal meer mogelijkheid zijn to
voorlichting over het zich steeds uit
breidende evangelisatiewerk.
Ook dit jaar zal weer de zogenaam
de pinksterconferentie worden gehoo
den. evenals in voorgaande jaren wee
od het conferentieoord „Woudschoten"
Dc conferentie wordt gehouden op 4,
en 6 juni. Spreken zullen de heer
Pool over de plaats van georganiseer
de evangelisatie in de getuigende gc
meente en prof. dr. J. T. Bakker over
„Hoe spreek je met de niet-gelovige.
mens over God?" Op de jeugddag zal
mejuffrouw A. J. H. Wartena uit Schie-L
dam spreken over verschillende mogej
lijkheden van evangelieverkondiging for
het jeugdwerk.
Polio in Kesteren
Nadat dinsdag velen in het dorp Opv,
heusden (gemeente Kesteren) gebruilr
hadden gemaakt van de opengesteldu
gelegenheid zich tegen kinderverlamf"
ming te laten inenten, zijn er gister
avond in het inentingslokaal van he
eigenlijke dorp Kesteren ongeveer 35
inwoners in de leeftijd tussen 18 en 3
Jaar verschenen om de polioprik te ont
vangen. Van deze categorie is nu 70 pro
cent ingeënt. Verder werd er gister
avond in Kesteren door ongeveer 50 kin
deren van deze inentingsgelegenheid ge
bruik gemaakt, die zoals bekend ijling
werd georganiseerd door het gemeente
bestuur en de medici, nadat er in betrek
kelijk korte tijd in deze gemeente ze
gevallen van kinderverlamming warei
voorgekomen. Van de kinderen onde
de 18 jaar in het dorp Kesteren was 3
procent niet ingeënt. Naar schatting i
dit percentage gisteren teruggebrach
tot 20 procent. Of er nog pogingen i
het werk zullen worden gesteld di
ouders van dit restant alsnog tot vacci
natie te bewegen, is niet bekend.
(Advertentie)
Stramheid en Pijnen vallen
van af
met de kleine dagelijkse
dosis Krnschen.
Ja - met Kruschen drijft U die ondrage
lijke pijnen uit Uw ledematen. Dat doet
de aansporende werking op de bloed
zuiverende organen van Kruschen's zes
minerale zouten. Onzuiverheden uit het
tuurlijkc weg afgevoerd. Neem óók
bloed worden losgemaakt en langs
Kruschen, van vandaag op morgen
iedere dag weer. Allengs voelt ge Uzelf
weer de oude worden, vief en fit cn vrij
van pijn.
We waren dus zo onderdehand allemaal min of
meer revolutionair geworden; wel te verstaan
christen-revolutionair. Helène Swarth met haar
Afgrond zo donker daaronderjonge docen
ten met hun verzetshouding; oude leraren met
hun onzinnige zelfgenoegzaamheid: déclamatri-
ces op onze welsprekendheidsvereniging, die ons
vergastten op de gedichten van Henriëtte Ro
land Holst, deze Messiaanse dichteres 2e had
den allen samengewerkt om onze gloeiende ver
ontwaardiging te wekken en ons te overtuigen
dat er iets gedaan moest worden. Maar dat was
alles bij elkaar toch welbeschouwd louter theorie.
Je kunt er als jongens heerlijk over doorzwom
men ten koste van je repetities, je cijfers en
je rapporten maar hout snijdt het niet. En
toen maakten we kennis met de practijk.
Die practijk begon in Amsterdam, waar opeens,
fel. relletjes ontbrandden. Het ging in de hoofdstad
niet zo best met de voedselvoorziening. De etenswa
ren werden al lang gedistribueerd, maar de ver
strekte goederen waren niet altijd van de fijnste kwa
liteit, en bovendien bleken de voorraden niet steeds
voldoende aangepast aan de bestaande behoeften. En
dus greep de Amsterdamse arbeider naar de hem
ten dienste staande wapenen: stakingen, plunderin
gen. oproeren. De politie, het leger kwam in actie: or
werd geschoten; er vielen slachtoffers. En dat is al
tijd de beste manier om een plaatselijk conflict tot
een landelijk te doen uitgroeien.
Oók Groningen kreeg derhalve zijn opstand. Maar
het zou Groningen niet geweest zijn, als er zich niet
bepaalde komische effecten hadden voorgedaan. Het
begon met zogenaamde hongeroptochten, die overi
gens noch komisch noch indrukwekkend waren,
's Avonds als je in bed lag hoorde je van verre zo'n
stoet naderen. Men zong: het zal de Internationale
wel zijn geweest, die werd aangeheven. Maar zodra
naderde men niet dc patriciërswoningen aan de sin
gels, of het gezang werd vervangen door een donker
dreigend gemor. „Honger!" riepen de mensen, de
mannen, ae vrouwen en de kinderen, die aan de pro
testmars deelnamen. Er ging iets sinisters van die
roep uit. Men kon feitelijk elk moment venvachten
dat de protesterenden van woorden op daden zou
den overschakelen. En eigenlijk werd je dan wel wat
bang, al wist je dan ook nog zo zeker dat niemand
in je eigen huis ook maar één voorraad levensmid
delen zou kunnen ontdekken. Om de doodeenvoudige
reden dat mijn ouders principieel bezwaar hadden om
zelfs de minste geringste hoeveelheid zwarte aard
appelen, brood, boter of wat ook in te slaan. Voor
hen betekende christen-zijn een volledige solidariteit
met elke medemens: zij weigerden er aan mee te
doen om de prijzen omhoog te jagen tot ze ver bui
ten het bereik van de massa lagen. Maar de hon
geroptochten hebben nooit de huizen bestormd, en ze
hebben dus ook nooit de proef op de som genomen.
Maar een poosje later was de opstand dan toch
een feit. Een zoele voorjaarsdag met iets drukkends
in de lucht. Een dag om vacantie te nemen en de
vrije natuur op te zoeken. En men nam vacantie,
want plotseling werd in allerlei bedrijven het werk
neergelegd en een algemene staking verlamde a:
activiteit. Alleen de gemeentelijke arbeiders werkti
door. En toen kwamen die komische intermezzo'
want als er een algemene staking is. behoren g
meente-arbeiders mee te doen: dan mogen er ge<
trams meer rijden; dan mag het huisvuil niet mei
worden opgehaald; dan zullen ook de „gele rijderJ
verstek laten gaan.
Die „gele rijders" waren de mannen, die destijln
toen Groningen nog geen rioleringsstelsel van eni i
betekenis had, zorgden dat huis aan huis bepaal!
zeer onsmakelijk riekende tonnetjes werden opg
haald, om geleegd te worden in de wonderlijke ka
retjes waarvan de geur beslist niet aan eau-de-C
logne deed denken. En juist op deze wagentjes vie 1
de de revolutie haar lusten bot. Ze hielden hen aa
ze werkten de koetsiers en sjouwers weg en hu;
dan kieperden ze de vehikels met hun inhoud or
zodat bepaalde straten en markten opeens in ei r,
héél verkeerde reuk kwamen te staan. Een rei
waartegen noch de Groningse bevolking, noch on
christen-revolutionaire gevoelens bestand bleken.
dat het oproer met de eerste lente-onweersbui we
stierf. En wij jongetjes snel overschakelden na;
een nieuw levensinzicht. Als ik het wil benoeme
spreek ik van de christen-pro-anti-revolutionaire p8
tij. of van de christen-anti-pro-revolutionaire bew
ging. Een beetje 'n ingewikkelde defnvtie. Toegevel
Maar de situatie was óók zeer ingewikkeld!
