Nieuwe Leidlse Courant
J
Mobiele tv-studio's al klaar
het tweede net
voor
Prinses presenteert
het comité 1813
J
Technische voorsprong van groep-Zwolsman
Niet alleen financiële
hulp van Pierson
Griepexplosie
op Ypenburg
m
Geen hervatting beraad
c.a.o. beambten metaal
.ikwil Bolletje/"
mm
19L m
directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTEIIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Postbus 76 Telefoon 31441
Abonnementsprijzen
„Stantveatigh li gheblev*
Donderdag 21 februari 1963, 43ste jaargang
MILITAIRE keukens
Storm in
een glas water
i hert in Ughenipoet"
Zie pagina 7
[ieuws in
één oogopslag
Amerika acht het voor
delig, een multinationale
karnimacht van de Navo te
[Voorzien van op.p erv lakte-
j soh-epen met raketten aan
boord. Zij kan op kortere
termijn in het leven wor
den geroepen dan wanneer
van onderzeeërs gebruik
zou moeten worden ge
maakt. De bouw is minder
kostbaar en veel eenvoudi
ger. De schepen kunnen op
Europese scheepswerven
worden vervaardigd, het
geen minder kosten bete
kent.
Het leven is eruit, zei
l een van de delegatieleden,
die de besprekingen van
de ministerraad van de
EEG in Brussel had bijge
woond. Er werden geen
besluiten van betekenis
genomen, omdat de vijf
partners van Frankrijk
j weigerden iets te onderne-
men, dat de toelating van
Engeland en andere lan
den in de toekomst nog
moeilijker zou kunnen ma-
I ken. Ook de volgende ver
gadering (over 'n maand)
i lijkt op niets te zullen uit-
lopen.
Xn Den Haag is van-
j middag het comité geïn-
stall eerd. dait de nationale
herdenking van de onaf
hankelijkheid 18131963
zal voorbereiden. Prinses
Beatrix is voorzitster.
President Kennedy heeft
president Betancourt van
Venezuela (die twee da
gen in Washington is ge
weest) alle steun toegezegd
in de strijd tegen de groot
scheepse pogingen van het
Internationale communis
me tot omverwerping van
de regeringen van Latijina-
i Amerika.
Of de nog vier in ons
land gedetineerde Duitse
oorlogsmisdadigers graxie
zullen krijgen is nog met
duidelijk. De minister van
justitie, mr. Beerman hield
gisteren in de Eerste Ka-
i mer een knap betoog over
deze kwestie.
Morgen waarschijnlijk
zullen de afgebroken on
derhandelingen over de
i grafische c.a.o. worden
hervat. Het knelpunt is.
dat de werknemers de va-
j ikantie vain dertien tot vijf
tien dagen verlengd wen-
1 sen. Het ziet er naar uit.
dat de werkgevers bereid
1 zijn een vakantieverien-
ging van één dag toe te
DE
de N.V. uiteraard aanwezig zijn vanwege
de winstmogelijkheden, die de commer
ciële tv schijnt te beloven, kregen we de
Indruk dat de verrassing niet alleen als
een aangename werd ondervonden.
Het feit, dat de kring van oprichters
er niet mee bekend is gemaakt dat
Pierson, Heldring en Pierson al een
speciaal televisie-belang had in de in
Nederland weliswaar onbekende, maar
elders in Europa zeer actieve combina
tie, gaf aanleiding tot de nodige weder
vragen, toen wij om inlichtingen vroe
gen.
Bij INTERTEL N.V. te Amsterdam kon
den wij geen informaties krijgen. Direc-
(Van onze speciale verslaggever)
|E nieuwe combinatie TVN/TER, die zich als aspirant-concessionaris
het tweede (reclame) televisie-net heeft aangediend, zou zend-
klaar kunnen zijn vóór in het voorjaar van 1964 de PTT de tv-zender Lopik
II bedrijfsklaar heeft. Mr. dr. H. D. Pierson, die, naar verwacht wordt,
voorlopig als president-directeur van de door de heer Zwolsman georga
niseerde tv-reclame-maatschappij zal optreden, heeft de nieuwe groep
eventueel meer te bieden dan alleen de financiële steun van dc door hem
geleide bank Pierson, Heldring en Pierson. Blijkens de registers van de
Kamer van Koophandel te Amsterdam is de heer Pierson tevens voorzitter
van de Raad van Beheer van INTERTEL.
Sound and Vision, het huisorgaan
van de Engelse maatschappij Marconi,
maakte twee maanden geleden be
kend dat INTERNEL A.G. te Zürich
een dochtermaatschappij van de N.V.
Iaiternel begin vorig jaar de meest,
volmaakte, rijdende tv-studio in
dienst heeft gesteld, welke gebouwd
werd door Marconi.
Dit jaar Is in Duitsland een tweede
eenheid van deze soort door Intertel
GMBH in dienst genomen, eveneens een
dochteronderneming van het in Neder
land gevestigde bedrijf.
Deze mobiele tv-eenheden zijn uitge
rust met vier camera's, Video-tape-re-
cording, zomede een geraffineerd uitge
dokterde, dubbele Ampex-installatie
Tv-deskundigen, die deze- uit twee
enorme wagens bestaande rijdende stu
dio's kennen, verklaarden dat één zo'n
eenheid dienst kan doen als een vol
maakte studio-uitrusting. Met twee van
deze eenheden zou de maatschappij, die
het commerciële programma op het
tweede net mag uitzenden, bij wijze van
spreken onmiddellijk met haar uitzen
ding kunnen beginnen.
Het lijkt geen overdreven verwach
ting dat, indien de TVN in samenwerking
met de TER een zendvergunning krijgt
dr. Pierson als' voorzitter van de Raad
van Beheer van Intertel wel in staat
zou zijn de nieuwe groep tijdelijk de be
schikking over tenminste cén van deze
units te geven, teneinde zo snel mogelijk
in de ether te kunnen zijn.
Nieuue troef
Zal deze volmaakte, rijdende studio
een troef in de strijd om de televisie-
nota-Scholten-Gijzels blijken te zijn? Het
tegendeel lijkt ook mogelijk. Zelfs in
kringen, die nauw bü de TVN/TER be
trokken zijn. was het belang van Pierson.
Heldring en Pierson bü een maatschap-
PÜ> die zich krachtens het register van
de Kamer van Koophandel in Amster
dam tendoel stelt „het deelnemen in
binnen- en buitenlandse maatschappijen
in de televisie-industrie, of daarmee in
verband staande werkzaamheden ver
richtende" een volledige verrassing. En
hoewel een der commentaren luidde dat
bet duidelük is dat de deelnemers ln
Concessie-aanvraag
op
non-actief
de tweede maal binnen
erentwintig uur is de Amster-
politie gisteravond ge-
nfronteerd met valse Amert-
ian.se dollars. Was het dins-
een veertigjarige
'ouw uit de oude binnenstad,
bij het ivisselkantoor in het
tntraal Station een vals biljet
w twintig dollar aanbood,
steravond legde een hotel-
>uder uit dezelfde buurt twee
ilse biljetten van tien dollar.
de toonbank van hetzelfde
isselkantoor. Het geld werd
>or de opnieuw gealarmeerde
liftte in beslag genomen en de
an werd voor een onderzoek
eegenomen naar het bureau.
btenaar van het xvissel-
tntoor en een politieman on
twerpen het valse geld aan
•en voorlopig onderzoek.
De heer Pieter A. G. de Ruwe, ad
junct-hoofdredacteur van het weekblad
Tclevizier, die met zijn destijds opge
richte maatschappij voor commerciële
t.v. R.T.N. tot een van de zes concessie
aanvragers behoort, heeft meegedeeld
dat deze R.T.N. voorlopig zijn activitei
ten staakt, in afwachting van hetgeen
de dezer dagen in het nieuws gekomen
T.V.N. met de Rotterdamse burgemees
ter, mr. G. E. van Walsum als voorzit
ter zal bereiken.
Zoals men zich wellicht herinnert, be
richtten wü reeds dat de heer Dc Ruw
zich volledig achter het T.V.N.-initiatief
heeft geschaard.
De heer De Ruwe meent namelijk dat
dc politieke en financiële kracht va
T.V.N. veel groter is en dat via deze
organisatie de kansen „om tot een onaf
hankelijk nationaal televisieprogramma
te komen" veel mogelijkheden tot reali
sering hebben gekregen.
Wordt dit de eerste tijdelijke
tv-studio van de nieuwe c<
merciële tv-groep TVN/TER?
Deze kostbare, volledig uitge
ruste tv-trein is eigendom van
de INTERTEL-groep, een nauw
met de bank Pierson, Heldring
en Pierson geaffilieerde onder
neming.
teur drs. Gieben, tot voor kort directie
secretaris bij Pierson, Heldring en Pierson.
juist voor een snel bezoek aan Lon
den vertrokken. Het gedelegeerd lid van
de Raad van Beheer, mr. Erik Hazelhoff
Roelfsema oud-directeur van Radio Vr(j
Europa (München) en bekend gewordeD
door o.m. een escapade naar Ambon en de
„zoutstrooiersvergiftiging", die geheim
agenten, doorgedrongen in het Ameri
kaanse propaganda-bastion, op hun ge
weten zouden hebben was weliswaar
onderweg van München (zetel van
INTERTEL GmbH) naar Amsterdam,
maar nog niet bereikbaar.
INTERTEL is een holding company,
waarin, behalve Pierson. Heldring en
Pierson, ook Rothschilds Bank te ParUs
en één of meer Amerikaanse bedrijven
deelnemen. De maatschappij is in aug. '63
opgericht. Reeds in april 1962 stelde zij
haar eerste, vier-camera mobiele Video
tv-trein in dienst. Zü schijnt bovendien
In Brussel een zeer groots ingerichte
studio toe te voegen aan het studiobezit.
waarover de groep in Duitsland en Zwit
serland reeds beschikt.
(voor vervolg zie pag. 4)
Veertig militairen ziek
De veertig zieke militairen in de
ziekenboeg van de Vliegbasis Ypen
burg zijn geen slachtoffers van voed
selvergiftiging na het eten van nassi.
Wel heeft men even aan voedselver
giftiging gedacht, toen in de nacht
van dinsdag op woensdag tientallen
militairen een onrustige nacht door
maakten en daarbij onpasselijk wer
den. Vanmorgen kon legerarts majoor
Six-Dijkstra met nagenoeg 100 pro
cent zekerheid verklaren dat de r~
nen, die door zijn tien verplegers
zorgd worden grieppatienten zijn. De
symptomen zijn analoog met de griep
symptomen, die de patiënten van de
Haagse huisartsen vertonen.
Dat men aan voedselvergiftiging heeft
gedacht is geen wonder, want de buik
griep op de vliegbasis heeft een explo
sief karakter. Begint een griep-epidemie
„normaal'" met vijf zieken, de volgende
dag weer vijf, daarna tien en zo verder:
ditmaal meldden zich gistermorgen vüf-
tlen man de militair geneeskundige
dienst, later op de morgen kwamen daar
nog 25 man bij. Voor de zekerheid wer-
den monsters van de nassi-maaltyd
waarvan de avond tevoren nog vier
honderd man gesmuld hadden, naar een
laboratorium in Utrecht opgezonden. De
uitslag van het onderzoek was vanmor-
gen nog niet bekend. Laboratorium-on
derzoek is een tijdrovende zaak en hat
kan nog wel een dag of drie duren voor
de uitslag van de rapporten bekend is.
Reeds 250 ton vracht
- door de lucht -
naar Ameland
Martin's Air Charter heeft gisteren de
250ste ton vracht vanaf het vliegveld
Leeuwarden naar het geïsoleerde Ame
land gebracht. De vracht was een lading
koffiemelk in flesjes.
Op 2 januari werd deze chartermaat-
echappij ingeschakeld voor het vervoer
van passagiers van en naar het eiland
Toen reeds was de Waddenzee tussen
Ameland en de vaste wal met zo'n dikke
Ijslaag bedekt dat er voor veerboten
geen doorkomen meer aan was.
Half januari waren de voorraden op
Ameland zo geslonken, dat aanvulling
dringend gewenst was. De chartermaat
schappij werd opnieuw ingeschakeld om
met de Koninlklüke Luchtmacht het ver
voer van personen, voedsel en brandstof
fen te handhaven.
Dit is dringend nodig ook, want zou
den er geen vliegtuigen naar het eiland
komen, dan zou het er heel somber voor
ie Amelanders hebben uitgezien. Dat ge
ven de eilanders grif toe.
Van een noodtoestand is- geen sprake,
maar als de vorst aanhoudt cn de Wad
denzee dus dicht blüft, kan het leven
op Ameland wel eens veel duurder
den, daar Inkoopcombinaties en grote
concerns niet meer, zoals ln het begin
van de luchtbrug, de vrachtkosten ge
heel voor hun rekening nemen.
Werknemersbonden zijn het oneens
(Van onze soc.-econ. redactie)
Naar wij vernemen zijn dc bespre
kingen over de nieuwe collectieve
arbendsovercenkomst voor de be
ambten in de metaalindustrie, die
hedenmiddag zouden worden voort
gezet, te elfder ure afgelast. De bij
het overleg betrokken rooms-katho-
lieke beambtenbonden hebben uitstel
van bespreking gevraagd omdat zij
zich eerst nog eens willen vcrstaaD
,mct hun vakcentrale.
Zoals wij eerder berichtten, heeft het
overleg inzake deze beambten-c.a.o. een
zeer moeizaam verloop, hetgeen mede
wordt veroorzaakt door de omstandig
heid dat de werknemersbonden op be
paalde punten ook onderling geen over-
eenstemming hebben. Er bestaat, zo ven-
nemen wij thans, een diepgaand verschil
van inzicht tussen de rooms-katholieke
beambtenbonden en de andere werkne
mersorganisaties. de C.M.B. en de
A.N.M.B. De rooms-katholieke werkne
mersvertegenwoordigers gaan primair pit
van een verbetering van de secundaire
Meer dan 2500 automobilisten heb
ben gisteren deelgenomen aan een
toertocht over het IJsselmeer over
een afstand van 130 km. Op de
ANP-luchtfoto een lange rij deel
nemers die bij Stavoren weer even
de vaste wal opzoeken alvorens de
tocht over het ijs voort te zetten
een geheel nieuwe ervaring rijker-
(Verslag zie pag. 7).
arbeidsvoorwaarden en ze hebben tot op
neden geen voorstel gedaan voor een
algemene salarisverhoging, waaraan de
C.M.B. en de A.N.MJ3. de meeste waar
den hechten, hoewel ook deze bonden
uiteraard geen bezwaren tegen secun
daire verbeteringen hebben. Zo willen
de rooms-katholieke beambtenbonden bij
voorbeeld een gedifferentieerde vakan
tieregeling voor de onderscheiden groe
pen. De C.M.B. en de AJI.MB. hebben
tegen zulk een regeling ernstige bezwa
ren. Een nieuwe datum voor hervatting
der onderhandelingen in de Central#
Commissie is nog niet vastgesteld.
„De regering zal het initiatief nemen voor een nationale herdenking van de
herrijzenis van onze Staat in 1813. Een comité zal worden opgericht, dat onder
voorzitterschap zal staan van onze dochter Beatrix". Dit zijn de woorden van
H.M. de Koningin in de troonrede van 18 september 1962. Vanmiddag, vijf
maanden later, kon de minister-president prof. dr. J. E. de Quay in de Trèves-
zaal in Den Haag het comité Nationale Herdenking 1813-1963 installeren. In
de Statenzaal, naast de fraaie Trèveszaal, ontving hij allereerst de leden van het
comité. Een kwartier later arriveerde prinses Beatrix, vergezeld van jonk-
vrouwe S. E. baronesse van Boetzelaar, hofdame van de Koningin, prof. dr.
L. J. M. Beel, ondervoorzitter van het comité en prof. dr. P. J. Bouman,
voorzitter van het Algemeen werkcomité. Nadat de Prinses zoals altijd vrien
delijk glimlachend alle leden van het comité had begroet, begaf men zich
naar de Trèveszaal waar de installatie plaats vond.
Prinses Beatrix hield een rede, waarin
zij begon namens het comité prof. De
Quay te danken voor het vertrouwen,
dat de regering in het comité had ge
steld. „Wij hopen dit vertrouwen waard
te blijven. Wij zden onze opgave in uw
woorden", zo sprak de Prinses tot de
minister-president: „De verwachting, dat
het comité een zinvolle herdenking zal
weten voor te bereiden. Eenvoudig ls
dit allerminst. De gebeurtenis van
laar geleden spreekt ons misschien niet
zo aan, maai- het kan een gelegenheid
zijn om stil te staan bij het verleden
en om terug te kijken op de ontwikke
ling, die achter ons ligt. Het is goed
en waardevol zich te bezinnen op het
verleden en een open oog te hebben
voor de lessen, die men er uit mag le
ren", zo vervolgde prinses Beatrix
„maar nooit mag dit het enige doel van
een herdenking zijn. Ik ben blij, dat wü
1813 kunnen herdenken. Het geeft on»
een aanleiding om vanuit de opgedane
ervaringen, gestimuleerd door nieuw#
Initiatieven en bewuste inspanning, de
lijn der geschiedenis door te trekken'
De diepste betekenis van 1813 noemde
de Prinses het herstel van de vrijheid
en onafhankelijkheid van de Staat, i
tevens van haar burgers, als individuele
persoonlij kheden.
EIGEN PLAATS
„Hoe de toekomst er uit zal zien. ls
het probleem waarvoor wü allen ge
steld staan. Voor velen rijst de vraag:
Wordt de wereld niet te groot en heb
ben wy daarin nog een eigen plaats?
Het besef van vrijheid en onafhankelijk
heid heeft door de jaren heen reële be
tekenis gekregen voor ons. Wy hebben
als Nederlanders specifieke deugden en
waarden, die men Neerlands werkelük
„vermogen" zou kunnen noemen. Daar
mee moeten wij gereed staan voor de
opbouw van een zo goed mogelijke toe
komst. Het herdenken van 1813 kan ln
dit verband zinvol zyn", zo vervolgde
de Prinses. „Een terugblik op de ge
schiedenis van onze staat kan ons ver
sterken in ons besef van eigenwaarde,
maar laten wij oppassen voor zelfvol
daanheid". Over de vorm waarin men de
herdenking wellicht zal gieten, zei prin
ses Beatrix: „Reeds kwamen ons ver
scheidene originele en enthousiaste
plannen ter ore. Het comité zelf zal
min mogelijk van bovenaf regelen, doch
voornamelijk coördinerend optreden.
Het algemeen werkcomité heeft contact
groepen ingesteld om te peilen welke
gedachten er leven onder de bevolking
en tevens om bemiddelend op te treden
by de uitvoering van verschillende
plannen. Twee van deze groepen, do
groep Publiciteit en de contactgroep
Jeugd zijn reeds bü elkaar gekomen.
30 NOVEMBER
Het comité heeft 30 november als of
ficiële herdenkingsdag gekozen in dp
herdenkingsperiode van eind april 1963
tot eind maart 1964. Op die dag immers,
150 jaan geleden, landde de Prins van
Oranje in Scheveningen. Hierin mogen
wij toch beslist het symbool van de be
vrijding van 1813 zien".
Prinses Beatrix besloot haar toespraak
met de woorden: „Namens het comité
spreek ik de hoop uit, dat iedereen ln
het gehele Koninkrijk dit gebeuren actief
en bewust zal meevieren en dat w(J.
onze krachten samenbundelend, de her
denking waarly'k zinvol zullen maken".
De minister-president had eerder in
zijn installatierede gezegd, dat het en
thousiasme waarmee prinses Beatrix d®
wens uitsprak ook in feite het voorzit-
terschap van het comité uit te oefenen,
ons in de verwachting sterkt, dat het
comité een zinvolle herdenking zal we
ten voor te bereiden. Hy herinnerde er
aan dat ook in 1863 en in 1913 de ge-
beurtenissen in 1813 zyn herdacht in dp
stijl en de geest van de tyd. In 1863
stond de oprichting van een nationaal
gedenkteken, het monument op het Pleiu
1813 in Den Haag in het centrum van
de feestviering. Verder zei de minister,
president dat het goed is achterom to
kijken, niet om ons te prijzen voor wat
ons volk heeft gepresteerd, doch om
te leren uit wat soms met vallen en op
staan is volbracht.
GEEN FEESTDAG
Prof. dr. Bouman heeft voor de slul-
ung van het officiële gedeelte door prin
ses Beatrix, nog enkele medededelingen
gedaan. „Het gaat niet om een feestvie
ring, maar om een herdenking onder
het motto „Terugzien en vooruitzien", zo
zei hij. Er komt geen feestdag met slui
ting van bedrijven of beperking van
.•ertier. De handeldrijvende middenstand
tan in deze gerust zijn." Ook wees hü
;r op. dat twee niet officiële gedenk
boeken zullen verschijnen en maakte hij
melding van de vooroereiding door uit
geverijen aan leermiddelen en geschenk
uitgaven voor scholieren, de toezegging
•an het Residentie-Orkest voor ee.n
-•oncert. gewijd aan de Nederlandse mu
ziek uit de tijd van Koning Willem I.
de plannen voor een tentoonstelling
„150 jaar Nederlandse schilderkunst", do
manifestatie „Van jachthoorn tot kamp
vuur" en „Voor en na Waterloo" te NU-
megen cn een initiatief door een studie
groep von studenten en afgestudeerden
van de Vrije Universiteit te Amsterdam.
Verder maakte prof. Bouman nog mel
ding van enkele speciale postzegels cn
gedenkpenningen. Over het particulier
initiatief voor de manifestatie te Nijme
gen zei hij, voor alle initiatieven waar
dering te hebben, voorzover de historie
geen geweld wordt aangedaan en zij pos-
-en in de sfeer van deze tijd.
Na de officiële installatie en de thee
pauze in de Statenzaal, werd de eerste
(besloten) algemene vergadering van hel
comité gehouden.
de echte eierbeschuit y
Koudetoeslag voor
GSW en SWH
De staatssecretaris van sociale zaken en
volksgezondheid, de heer B. Roolvink. heeft
besloten aan de werknemers in de sociale werk
voorziening voor hand- en hoofdarbeider!
«G.S.W. en S.W.H.) een koudetoeslag toe u
kennen gelÜk aan die voor het rijkspersoneel.
Dit betekent een uitkering ineens van netto
35 gulden aan de G.S.W.- en S.W.H.-werkne
mers, die gehuwd of ongehuwd kostwinner zijn-
Voor zover deze werknemers in de buitenlucht
hebben gewerkt onder de door het weer ver
zwaarde omstandigheden kan de toeslag op
netto 50 gulden worden gesteld.
FEN zwakke rug van hogere lucht-
druk, die zich uitstrekt van het zui
den van de Noordzee naar Zuid-Zweden,
verplaatst zich langzaam in de richting
van ons land. De kans op opklaringen
neemt daardoor toe en mede door de ge
ringe wind zullen de temperaturen de
komende nacht over het algemeen lager
zijn dan de afgelopen nacht. Plaatselijk
zal daarbij weer strenge vorst voorko
men. Belangrijke veranderingen in de
weerstoestand komen boven Europa niet
voor. Een storing, die gisteren boven
Frankrijk was gelegen, is naar Italië
getrokken.
Aan de achterkant van deze storing
stroomde koudere lucht naar het weste
lijke deel van de Middellandse Zee.
Boven Noord-Skandinavië handhaaft
zich een lage drukgebied, dat nu echtet
iets in betekenis afneemt.
Op het oostelijke deel van de Atlan
tische Oceaan blijft de depressie-activi
teit gering.
De Bilt verwacht tot vrüdagavond:
Op vele plaatsen opklaringen en geen
neerslag van betekenis. Vannacht en
morgenochtend matige tot strenge vorst
en morgenmiddag overwegend lichto
vorst. Veranderlüke wind (Opgemaakt
te 11.15 uur).
Zon en maan
Vrijdag 22 februari: zon op 7.43, onder
18.05, maan op 7.04, onder 16.01 uur.
Zondag 24 februari: nieuwe maan.
HET WEER CN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Eindhoven
Zd.-Limb
Helsinki
Wenen
Belgrado
II
e
Indetll -C -6 l
6