DE DOKTER
Sennocol
BROOD VOOR HET HART
HOOFDPIJN
Een kanttekening
Lectuur in dienst van
het Evangelie
weg...
verstopping
Prot. schooljongen vrij
van r.k. godsdienstles
Een woord voor vandaag
ASPRO
Uw Kunstgebit
Washington niet gelukkig
met zijn radioprogramma
Roken en
gezondheid
DINSDAG 5 FEBRUARI 1963
SPAARSTROOM WEER GROTER
ER Is het afgelopen jaar heel goed gespaard, zo heeft ons een nieuwe
statistiek van het Centraal Bureau voor de Statistiek geleerd. Gezamen
lijk hebben wij namelijk bij de rijkspostspaarbank, de algemene
spaarbanken en de boerenleenbanken 1.087 miljoen kunnen sparen, liefst
136 miljoen meer dan in 1961.
Doordat wij zo ijverig spaarden, kon natuurlijk ook het tegoed bij de
spaarbanken oplopen. Eind vorig jaar bezaten alle spaarders tezamen niet
minder dan 12.630 miljoen, 1.439 miljoen meer dan eind 1961. En er is
maar 1087 miljoen gespaard? Waar komt dan het verschil van daan? Wel
dat was de rente voor de spaarders. Zo'n 350 miljoen.
Het zijn formidabele bedragen, maar dat wil nog niet zeggen, dat elke
spaarder ook formidabele sommen geld op zijn boekje heeft staan. Integen
deel zelfs. In 1961 was het gemiddelde spaartegoed van allen die bij de
rijkspostspaarbank een boekje hadden, maar ƒ546; bij de algemene spaar-j
banken was het gemiddelde spaarbedrag iets hoger, maar toch niet meer
dan ƒ868. Voor 1962 zijn deze bedragen nog niet bekend. Vermoedelijk I
zullen zij wat hoger liggen. a -fr*
Maar erg indrukwekkend zullen de bedragen niet worden. En dan moeten I .DcVl llttlllSfhclCLlC
Wil er notr rekeninp* mee hrniHen Hnl er veel afiviilrinff»n Tiaar lieven en
met hoogtepunt
op vijfde mei
(Van een onzer verslaggevers)
Zodra er in de wereld lichame-' .Het
roep tot leniging daarvan in de
kerken gehoor. Een recent voor
beeld is de actie voor Perzië en
ook Algerije, om niet te vergeten
wat er op langere termijn reeds
werd en wordt gedaan voor bijv.
Hongkong.
Geestelijke nood is veel minder
zichtbaar en spreekt daarom de men
sen niet zo toe. Hoewel de zending,
uitgaande om het evangelie te ver
kondigen aan de heidenwereld, zich
wij er nog rekening mee houden, dat er veel afwijkingen naar boven en
beneden bestaan. Zo waren er in 1960 bij de rijkspostspaarbank
algemene spaarbanken tezamen 8,7 miljoen spaarbankboekjes. Op 2,7 miljoen
boekjes (31%) was het gemiddelde tegoed lager dan ƒ10. En op vijf
miljoen boekjes (58%) was het gemiddelde tegoed lager dan ƒ100.
Tegen deze achtergrond bekeken, zetten de miljoenen aan besparingen toch
minder zoden aan de dijk dan men geneigd is te denken. Anders uitgedrukt,
die enorme stroom aan besparingen geeft de suggestie, dat iedereen volop
spaart. Zo is het echter niet, hetzij omdat men eenvoudig niet in staat is
om (meer) te sparen, hetzij omdat men geen lust heeft om (meer) te sparen.
Zoals bekend, wil de overheid de spaarlust gaan prikkelen door premies
op het sparen te geven. Het wordt inderdaad een aantrekkelijke premie
(20%), die bovendien nog belastingvrij is. De regering gaat ervan uit, dat
te zijner tijd lVi a 2 miljoen premiespaarders voor een spaarbedrag van
300 a 350 miljoen zullen zorgen. Dat is dus ruwweg 1/3 van wat er
afgelopen jaar bij elkaar is gespaard.
Of het nu allemaal gloednieuwe besparingen zullen zijn of dat het spaargeld
voor een (belangrijk?) deel ontstaat door een verschuiving van het bestaande,
premieloze sparen naar het premiesparen, moeten wij afwachten. De kans
van de verschuiving zit er wel in, vooral voor al diegenen, die financieel in
staat zijn het gespaarde vier jaar te laten liggen. Dit is namelijk
afgezien van de uitzonderingen de voorwaarde om de premie te kunnen
bemachtigen.
Het feit dat er zwaar geschut in stelling wordt gebracht om de spaarlust tejop de duur wel van de warme (ook
kunnen opvoeren bewijst, dat er bij hen die kunnen sparen weerstanden be-1 financiële) belangstelling der ge
staan om meer te sparen. Als wij zeggen, kunnen sparen, dan houden wij meent®n heeft weten te verzekeren,
rekening met de premie-aftrek voor AOW en het bedrijfspensioen en met de
premie voor de levensverzekering, typische voorbeelden van gedwongen
sparen. En dan moeten wij vooral ook niet vergeten, dat de fiscus een zware
tol pleegt te heffen.
Wij zijn een spaarzaam volk. Als het even kan, willen wij dan ook wel sparen.
Er wordt echter voortdurend aan ons getrokken. Tal van fabrikanten vech
ten om onze guldens, maar maken ook een kans die guldens in de wacht te
slepen als zij aan de weg timmeren met televisietoestellen, brommers, koel
kasten, platenspelers, filmtoestellen, elektrische naaimachines, centrifuges,
elektrische mixers, elektrische koffiemolens, hoogtezonapparaten, elektrische
broodroosters en noem verder maar op. Het zijn, mede door de suggestieve
reclame, begerenswaardige artikelen geworden, die binnen het bereik van
een steeds grotere groep komen. Hierbij helpt overigens ook de afbetaling en
de kredietverlening een handje.
Dit is geen theoretisch gebabbel, maar harde realiteit. Duidelijk wordt dit
geïllustreerd door recent cijfermateriaal over de consumptie van 1955 tot en
met 1961.
In die zes jaar liep het totaal aan bestedingen van de gehele Nederlandse
bevolking met bijna 45% op. Doch de uitgaven voor huishoudelijke artikelen
en woninginrichting stegen 63*4%, de bestedingen in het buitenland (vakan
tie) met 137*4% en die voor dranken met 83%, waarmee ze in 1961 op het
bedrag van 661 miljoen kwamen. Om misverstand uit te sluiten: dit geld
werd in winkels uitgegeven. Daarnaast kwamen de bestedingen in hotels,
restaurants en cafés, welke bestedingen van 1955 tot en met 1961 met 11%
toenamen tot 696 miljoen.
Als ons inkomen stijgt, zal de keus tussen meer kopen en meer sparen er
niet gemakkelijker op worden. Dit klinkt vreemd. Maar wij moeten niet ver
geten, dat de eetlust al etende komt. Naar mate wij vertrouwd geraken met
wat meer gemak, wat meer luxe, stellen wij ons daar meer op in en willen
wij daar meer van hebben. Wij zijn dan eer geneigd om te kopen dan om
geld naar de spaarbank te brengen.
Waarmee wij beslist niet willen zeggen, dat er dit jaar niet opnieuw meer
geld naar de spaarbanken zou kunnen stromen. Maar wij willen wel zeggen,
dat de leveranciers van diensten en van artikelen die het leven veraangena
men en vergemakkelijken, in een tijd van oplopende lonen en salarissen een
Maar al ontgroeide de lectuurdienst in gegeven, alsook van de Amerikaanse,
Indonesia amper aan de kinderschoenen, kerken.
hij dient toch als voorbeeld voor een in J Maar het aandeel van Nederland
oprichting zijnde soortgelijke dienst in wordt tenminste gesteld op twee mil- i
Afrika, te beginnen in Kameroen. J°en gulden. Men zal er in de komen- I
|de weken en maanden méér van horen
Men herlni.ert zleh dat namens het i ln pers, radio, televisie.
Ned.-Bijbelgenootschap hier ds. Y. I Alles loopt toe op de grote kerkcol-1
Schaaf werkzaam ls. Naast het bijbel- lecte van zondag 5 mei. Een datum die j
huis waar het centrum van zijn actlvi- in Neder'and aanstonds herinnert aan
teit wordt gevonden, wil men een lec- de bevrijding van het Duitse juk. Thans
tuureentrum stichten. Bouwkosten één liet vla de lectuur
miljoen gulden.
gai mmÊÊÊÊm
bevrijding van heidense volken uit de
dit project dat de RreeP van machten der duisternis,
de Nederlandse Christenen vraagt.
De zending van de Hervormde kerk
heeft een directeur van het centrum be
noemd de Frans-Zwitserse predikant
Paul Fueter een commercieel direc
teur de heer S. van der Werf, tot
voor kort hoofd van het kantoor voor
volkslectuur van het gouvernement van
Nieuw-Guinea en een secretaris voor
de literatuur in Afrikaanse talen. Ge
dacht wordt aan een Afrikaan, die theo
logie heeft gestudeerd.
Deze mensen komen dus voor rekening
an de Hervormde zending.
steeds machtiger concurrent van de spaarbanken zullen worden.
Maar het is amper honderd jaar
leden dat het grote zendingsontwaken
plaats had. En toen sprak het de men
sen toe, omdat het zo illustratief was:
de zendeling, uitgaande om blinde hei
denen te bekeren, later: de missionaire
arts, die lichamelijke hulp gaf. Ook: de
onderwijzer die kinderen en volwasse
nen lezen leerde opdat ze zich persoon
lijk de bijbelse boodschap konden eigen
maken.
Wij schuiven dit tegenwoordig in de
hoek van de romantiek, al zijn deze toe
standen nog wel realiteit. De moderne
zendingsmethoden volgen echter een an
dere strategie. Minder aansprekend mis
schien, doch stellig veel doeltreffender.
In 1946 hebben de protestantse kerken
in Indonesië een interkerkelijke lectqur-
dienst gesticht, die enkele jaren later
de naam „Badan Penerbit Kristen" ont
ving en die als zodanig grote bekend
heid heeft verworven.
Jarenlang stond de onlangs gerepa
trieerde prof. dr. J. Verkuyl aan het
hoofd van deze dienst. Momenteel leidt
dr. D. C. Mulder de B.P.K.
Men heeft in deze zeventien jaren op
alle mogelijke manieren aan de volken
van Indonesië goede christelijke lectuur
verschaft. Er verschenen honderden boe
ken op allerlei gebied, telkens in eer
laag van vijfduizend exemplaren.
Hadden de papiersituatie en een
meer algemene verspreiding het toege
laten, dan zou de oplaag per boek wel
tienmaal zo groot moeten zijn, verklaar
de dr. Verkuyl. Er zijn vele eilanden
waar de lectuur van P.B-K. niet is door
gedrongen en andere Streken
slechts een bovenlaag van de bevolking
is bereikt. De distributie van lectuur
Ikwam naar de mening van dr. Verkuyl
I tot heden niet verder dan de beginfase.
In Spanje verandert er iets
Wij noemden de Ned. Zendingsraad
reeds als het orgaan waarvan de actie
jor de lgctuurdiensten uitgaat.
In de Zendingsraad hebben de mees
te kerken zitting, terwijl ook het Ned.
Bijbelgenootschap, de Morgenlandzen-
ig participanten
gemeenten heb-
min de N.Z.R. De
Christelijke gereformeerde kerken en
de Remonstrantse broederschap geen
leden staan achter de N.Z.R.zodat
het hier gaat om een interkerkelijke ac
tie. die vrijwel geheel protestants Ne
derland omvat.
De verantwoordelijkheid berust bij een
commissie uit de N.Z.R. waarin zitting
hebben ds. P. J. Mackaay (Raad voor
de Zending der Hervormde kerk), voor
zitter; ds. B. Richters (directeur zen
dingscentrum Gereformeerde kerken), vi
ce-voorzitter; mr. R. W. Kijlstra (stich
ting Oecumenische hulp aan kerken en
vluchtelingen); ds. S. O. Meeuwes (secr.
zending Evangelische broedergemeente),
ds. A. de Haan (secretaris N.Z.R.) De
heer J. Bos is belast met de uitvoering
der actie.
Niet alleen in Kameroen wordt ge
werkt aan de oprichting van een lectuur-
dienst. Ook in Kenya (Geref. Zendings-
bond), Rwanda (Geref. zending), Venda-
land (Chr. ger. zending), Algerije (Mor
genlandzending) denkt men aan een be
scheiden begin in die richting.
Het wordt een wereldactiviteit. Ook
in Zuid-Amerika, Suriname, het Nabije
Oosten, Celebes, Nieuw-Guinea, Soem-
ba is vestiging van een dergelijke dienst
een punt van overweging. Men ziet
overal hoe nodig het is, dat christelijke
lectuur tot de mensen doordringt.
Niet alleen voor de rechtstreekse evan-
opvoeding, het onderwijs, de vorming
van mensen die schrijven kunnen, en in
de wijdst mogelijke zin voor alles wat
dienen kan om het evangelie op elk ter-
ïin zichtbaar te maken.
Toegegeven: een oeverloze taak. Maar
dat geldt voor elk zendingswerk. En het
mag nooit een reden zijn om er maar
'et aan te beginnen.
De actie heeft als motto „Brood voor
het hart". Mogelijk denkt iemand aan
de actie van de eveangelische kerk in
Duitsland „Brot für die Welt", of in
Zwitserland „Brot für Brüder". Van
die zijde wordt trouwens medewerking
Zonder kramp, op natuurlijke wijze
helpt Sennocol u van deze hinder
lijke darmstoornis af. Sennocol is
een nieuw natuurproduct, vervaar
digd uit gestandaardiseerd extract
van Sennapeulen. Sennocol geeft u
opnieuw een natuurlijke stofwisse
ling, een gezonde darmfunctie die
uw werklust, energie en humeur
gunstig beïnvloedt. Sennocol is
goed, ook voor bejaarden, mensen
met gevoelige ingewanden en In
hardnekkige gevallen. Sennocol
werkt ongewenste gewoontevor
ming niet in de hand.
dragees herstellen uw
natuurlijke stofwisseling
Na uit Spanje jarenlang be
richten te hebben moeten publi-
I ceren van rooms-katholieke druk
op de protestantse minderheden
ziet het er naar uit dat er lang
zaam maar zeker een verande
ring van de mentaliteit is te be
speuren en we met verblijdender
nieuws kunnen komen. Het is
maar een klein berichtje, maar
zeker niet zonder betekenis: De
bisschop van Huelva, Pedro Can-
tero heeft beslist dat een protes
tantse jongen op de lagere school
vrijgesteld moet worden van het
rooms-katholieke godsdienston-
I derricht. De jongen bezoekt de
school van de parcohie van het
heilige hart in Huelva, waar kin
deren thans op hun eerste com
munie worden voorbereid.
Deze bisschop heeft uiteengezet
om hij deze beslissing heeft genomen. Hy
zei in een verklaring tot zijn geestelijken:
De Rooms Katholieke Kerk respecteert
ie godsdienstvrijheid. Daarom dient de
oarochie het geweten van dit kind ♦-
biedigen. Deze persoon is evenze
llclnd Gods en een Spaans burger, net als
:ijn schoolkameraadjes."
De eii
thans in Spanje en
veranderd, zodat ook een aanpassing
de beginselen der kerk noodzakelijk Is
en wel in verband met de moderne uit
drukkingswijze van de gewetensvrij
heid", verklaarde deze bisschop nog.
ij vervolgde:
„Op grond van de pastorele en oecume
nische richtlijnen van het tweede Vati
caanse concilie dient de juridische wet
geving In Spanje voor wat de godsdienst
vrijheid betreft, zich aan te passen bU
het actuele handelen en denken van de
kerk. Ook moet zl) rekening houden met
de eisen van het algemeen welzijn
het Spaanse volk dat bezig ls zich tc
legreren, zich te voegen naar de inter
nationale organen en het ritme vat
geestelijke en politieke structuren va
Europese en westerse gemeenschap".
„Het Spaanse volk, dat het geloof in
Christus gebracht heeft aan een wereld,
welke door zijn schepen het eerst werd
ontdekt, heeft geen angst een verande
ring ln zijn wetten aan te brengen, die
door de huidige omstandigheden var
kerk en Wereld wordt geëist" aldus merk
te de bisschop nog op.
dit bisschop-
ms Katholieke
hen echter werkelijk overtuigen
dat deze he<t ernstig meent met de nieu
we koers, dan moet het Spaanse episco
paat bij de regering van Franco aandrin
gen op opening van de van hogerhand
reeds jaren geleden gesloten theologische
school te Madrid. Zal dat de volgende
Deze bisschop vervolgde: De rooms- *:aP *Ün
thoHeke eenheid van Spanje en de be-
'ijdenls van de Spaanse staat zijn vol
maakt te verenigen met de uitoefening
van alle natuurrechten en van alle wette
lijke vrijheden van de Spanjaarden, die
niet rooms-kathollek zijn.
Commentaar
De beslissing van de bisschop heeft veel
commentaar onder de geestelijken van
zijn bisdom uitgelokt. Het ziet er naar uit
dat de meerderheid bijzonder ingenomen
s met deze beslissing, aldus het Neder
lands rooms-katholieke persbureau.
„De Spaanse staat heeft zijn wetgeving
ten aanzien van de protestanten altijd ge
mond op de rooms-katholieke beginselen,
waarbij rekening werd gehouden met het
'Wemeen belang der kerk. van de vol
keren en de internationale gemeenschap.
Prof. H. Baudet geeft
gastcolleges in
Frankrijk en V.S.
Prof. dT. H. Baudet, hoogleraar in de
economische- en sociale geschiedenis
aan de Rijksuniversiteit in Groningen,
gaat deze week enkele gastcolleges ge
ven aan de „école pratique des hautes
etudes" in Paxljs.
In maart zal de hoogleraar een aan
tal gastcolleges geven in de Verenigde
Staten van Amerika en wel aan de Har
vard en aan de Yale university.
Voor zijn benoeming in Groningen
was prof. Baudet leraar in de geschiede
nis aan het Nederlands lyceum in Den Aangenomen de benoeming tot predl-
Haag en daarna chef van de afdeling I kant in algem. dienst voor de blnnen-
overzeese betrekkingen van het Alge- j landse zending: H. C. Leep, te Rotter
meen Nederlands Persbureau. Idara-C.
lieroe pin gswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Genderen. G. Bos,
vicaris te Driebergen.
Bedankt voor Kamerik (toez.): A. M.
Langhout. te Brakel.
Beroepbaar: K. A. Cladder, kandidaat
te Utrecht, Grlftstraat 41b; J. Geursen.
vicaris te Lisse, van Speykstraat 232
J. Schone veld jr, vicaris te Zeist, Kor-
hoenlaan 60; H. J. Teutscher, v/h zen-
dingspred, West-Nieuw-Guinea. Noord
Brabantlaan 71. te Eindhoven.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Schipluiden (bij accl.):
Joh. Kroeze, kand. te Apeldoorn: te Gro-
ningen-Z. (vac. A. WijngaardenH
Hortensius. te Ommen; (4e pred.pl A
Nagelkerke. te Rotterdam-Overschie; t<
De Glind (RudolphstichtingiH. G
Boswijk, v.h. pred. te Hollandia, te Er-
melo.
CHRIST. GEREF. KERK
Tweetal te Schiedam: F. Bakker, te
Driebergen en M. Vlietstra, te IJmuiden.
GERF.F. GEMEENTEN
Beroepen te Tholen: A. Hofman, te
Zeist.
BOND VAN VRIJE EVANGELISCHE
GEMEENTEN
kend gemaakt worden. En: er zijn zo
veel andere machten aan het werk met
lectuur. Het communisme, de zedeloos
heid, de sex. Men schrikt ervan als be
kend wordt hoezeer allerlei boulevard-
lectuur reeds tot de binnenlanden van
Afrika is doorgedrongen. Daar moet de
bevrijdende stem van het evangelie
krachtiger gaan klinken, om zo moge
lijk de valse geluiden te overstemmen.
Een actie die hartelijk meeleven ln
gebed en geld behoeft en verdient.
Strijdt gij om in te gaanJezus en strijd. Wie Hem wil
volgen heeft strijd te leveren de geschiedenis der eeuwen
leert het. De Here zegt: „Vuur ben Ik komen werpen op
aarde" (Lucas 12 49).
De mens, die meent dat hij met Jezus in alle eerbied gezegd
knus en gezellig kan verkeren en in alle rust verder door
het leven kan gaan, heeft het radicaal mis. Wie zo denkt heeft
de Here nooit begrepen. Strijd is er in de eerste plaats, en
strijd naar twee kanten, naar binnen en naar buiten. Naar
binnen naar het hart van de mens, dat vreemde hart, dat
zo twijfelmoedig kan zijn, zo rusteloos, zo hinkend op meer
gedachten. Naar buiten naar de wereld, die spot en hoont
en miskent.
Strijd en vuur, het hoort bij elkander. Natuurlijk vrede op
aarde. Maar na de strijd, en door het vuur heen.
Het kan zo goed zijn in de beslotenheid van het eigen huis,
van de kerk, van een vereniging van gelijkgestemden. Het
kan zo goed zijn de Here psalmzingend te loven. Maar de
mens staat midden in de wereld, in het midden van hen, die
Hem niet willen kennen, en nooit hebben gekend. En hij wordt
heen en weer geslingerd. Tussen hoop en vrees. Ook in het
eigen hart.
Strijd en vuur. Zij, die van Christus zijn, zijn getekend door
de wonden van de strijd en van het vuur. Wie de pijn van
het gewonde hart niet kent, en aan wie de vlammen van het
vuur nooit hebben gelekt, kent de loutering niet.
Strijd en vuur als prijs voor het eeuwig leven.
Ag
Interkerkelijk
'Aspro' bevat alles*
om u snel van uw
pijn af te helpen.
Veilig en verantwoord.
- 2 ASPRO'»
tt&hCioeeb fit.'
voelt U de gehele dag nietl
Geen vrees meer, dat de gebitsplaat von
het gehemelte loslaat. Dentofix, het
nieuwe, verbeterde, antiseptische poeder -
's morgens een weinig op de plaat ge
strooid - houdt het gebit de gehele dog
onwrikbaar op zijn plaats. Geen onaan
gename smaak. Dentofix verschaft U een
gevoel van zekerheid bij het eten, lachen,
spreken en niezen. U vergeet, dat U een
kunstgebit heeft. Verkrijgbaar in discrete,
neutrale plastic flacons, prijs f. 2,35, bij
apotheken en drogisterijen.
Hongaarse kerk
schorst
prof. L. Pap
Uit Boedapest is het bericht ont-
vangc'i dat de bekende Hongaarse
hoogleraar prof. Laszlo Pap uit zijn
ambt is ontzet door de leiding van
de Hongaarse Hervormde Kerk. Er
werd niet bekend gemaakt wat pre
cies de reden is van dit ontslag.
Slechts werd gezegd „dat hij zich
niet on een bevredigende wijze heeft
kunnt*i inpassen in de dienende ge
meenschap van de kerk".
"et is duidelijk dat het ontslag een po
litieke achtergrond heeft. Reeds vijf
jaar geleden werd prof. Pap ontsla
gen aan de universiteit van Boedapest
waar hij het Oude Testament doceer
de. Hij werd toen aangesteld als pre
dikant van de hervormde gemeente
van Murga in het kerkdistrict Tolna.
Thans is hij door bisschop Szamosko-
zi Istvan ook uit dit ambt gezet.
Zowel in kringen van Nederlandse theo
logen als van de leiders van de We
reldraad van Kerken in Genève is dit
bericht met bezorgdheid ontvangen. Zo
wel in Nederland als in Genève over
weegt men thans stappen te onderne
men tegen deze gang van zaken in Boe
dapest.
Het tragische van dit ontslag, dat veel
weg heeft van een onofficiële schor
sing, is dat prof. Pap met zijn ont
slag de mededeling kreeg dat hij zich
tot de diakonale raad van zijn kerkdis
trict kan wenden voor een uitkering
150 per maand.
Binnenkort, zal in het laboratorium
voor werktuigbouwkunde van de
Technische Hogeschool in Delft een
onderzoek beginnen naar de leer-
mogelykheid en het gedragspatroon
de gemiddelde mens bij het be
dienen van gecompliceerde techni
sche apparaturen. Bij dit onderzoek
zal gebruik worden gemaakt van een
op een stilstaande fiets gelijkend ap
paraat, waarop de proefpersonen
dienen plaats te nemen. Door middel
van een vernuftige elektronische ap
paratuur kan men de proefpersonen
de indruk geven dat ze een gewone
fiets, een ouderwetse draisienne, of
welk buitengewoon model rijwiel dan
ook berijden. De reacties van de
proefpersonen en hun aanpassing aan
veranderde situaties zullen daarbij
nauwkéurig worden geregistreerd en
bestudeerd.
Mclntire nu ook in Nederland te horen
(Van onze kerkredactie) uitzendingen van Mclntire. Zij hebben
i zich ontzet getoond over opmerkingen
Op het moment dat dr. Carl'dl« Mc,nU" m"kt* over de «."de
Mclntire zijn radiogehoor kon
vertellen dat zijn wekelijkse uit
zending nu over 400 radiostations
te beluisteren is, kwam hij tevens
tot de ontdekking dat Washing
ton helemaal niet gelukkig is
met het feit dat deze voorzitter
van de Internationale Raad van
Christelijke Kerken nu ook via
een kortegolfzender te beluisteren
buiten de Verenigde Staten..
Washington vreest dat Mclntire
een verkeerde indruk zal geven
van de Amerikaanse politiek.
De New York Times weet zelfs te
vertellen dat de Federal Communica
tions Commission een speciaal onder
zoek gaat instellen naar de radiouitzen
dingen van dr. Mclntire.
In de herfst van het vorig jaar is
In Red Lion. Pennsylvania, een nieuw
kortegolfradiostation in gebruik ,-geno-
dat op het ogenblik ongeveer vijf
per dag uitzendt. Mclntire is
Nederland iedere morgen van 7 uur
half acht te beluisteren op de 16-r
terband. Het station heeft brieven ont
vangen uit geheel Europa, Zuid-Ameri-
De
Ontzei
Volgens deNew York Times hebben
ambtenaren van de United Sjates In
formation Agency, die de regeringsuit
zendingen verzorgt over „The Voice of
America" bandopnamen gemaakt
de uitzendingen van „The Voice of
America".
Mclntire verzet zich op het ogenblik
in het bijzonder tegen het bezoek van
een Russische kerkelijke delegatie aan
de Verenigde Staten. Deze delegatie zal
op 27 februari in New York aankomen
onmiddellijk doorvliegen naar Den
waar de delegatieleden een verga
dering bij zullen wonen van het besiuur
»n de Oecumenische Raad.
De uitzendingen van Mclntire gaan
niet direct uit van de Amerikaanse af
deling van de I.C.C.C.. maar van een
eigen stichting het „Twintigste eeuwse
hervormingsuur". Dit radioprogramma
;eeft tevens een blad uit de „Christian dr. Q
L. J.
Ds. A. van der Ziel
weigerde opnieuw
te tekenen
Voor de derde maal heeft de kerkeraad
van de gereformeerde kerk vrijgemaakt
van Groningen-Zuid zich gisteravond be
ziggehouden met de zaak-ds. A. van dei
Ziel, tegen wie bezwaren ingekomen wa
ren omdat hij met leden van de Gerefor
meerde Kerken had samengesproken
zich tegen de zogenaamde voortgaande
reformatie keert.
Ds. Van der Ziel weigerde
derde maal de hem voorgelegde vragen
te ondertekenen Hij acht deze vragen
thans geen basis meer om daardoor te
komen tot een gesprek. De kerkeraad be
noemde een nieuwe commissaris die de
neerslag van de gehouden bespreking
moet formuleren en de kerkeraad van ad
vies dienen zal hoe verder moet worden
gehandeld. In de eerstvolgende vergade
ring van de kerkeraad komt de zaak op
nieuw ter tafel.
Dili;
Kon
en Da
Schc
Wim 1
Klei
Klei
Rotter
..De g
inleide
financieel steunen. Daarin schrijft
hij dat.de regeringsactie tegen zijn ra-iGalilei
dioprogramma de persoonlijke vrijheid Geb<
beknot. tie-Or.
In het bijzonder wijst hij daarbij'listen,
op de uitspraak van een journalist j Dilig
dat leiders van de Amerikaanse or-jHenma
ganisatie die een onderzoek instellen
naar het werk van dr. Mclntire „het
gevoel hebben dat de omstandighe- 0
den (om de vrijheid van het woord„etens
te handhavenveranderd zijn nu dr. pe
Mclntire zijn ultra-rechtse inzichten enigin;
overzee gaat uitzenden". Het gevaar, l Libera
volgens deze ambtenaren, is „dat de dam.
meeste luisteraars overzee de uit-! Doel
spraken van een bepaald radiosta- zijnszo
tion automatisch aanvaarden als of
ficiële uitspraken van de regering
van het land".
Breken met V.N.
De grote moeilijkheid is voor deze
regeringsfunctionarissen dat Mclntire de
„felle anti-communistische rechtervleu
gel" van zijn land vertegenwoordigt.
Tevens heeft hij kritiek geuit on j"«'
regering dat deze nog altijd lid I
Christc
studiel
inleide
De I
Tevens heeft hij kritiek geuit op *ÜïiIw.rt»
regering dat deze nog altijd lid fs van
de Verenigde Naties. Herhaaldelijk heeft Den
Mclntire aangedrongen op een breken!"1"": H
met de Verenigde Naties. Dergelijke op-! het du
merkingen worden door Washington ken- Dilig
nelijk niet gewaardeerd, vooral niet nu
zij in de gehele wereld te beluisteren!
zijn. Gerei
dering
Inmiddels lieeft dr. Mclntire een op- stads
roep gericht tot z(Jn luisteraars ln de tie pre
Verenigde Stalen en tot zijn lezers ln univeri
de Christian Beacon om een protest- jen
brief te richten tot de leden van het
congres. In zijn open brief protesteert JJe®
hij tevens opnieuw tegen het felt daljjur: Hi
de Stem van Amerika in haar uitzendt du:
dingen wel predikanten uit de kring Op C
van de Oecumenische Raad laat optre-Blaser
den, maar geen predikanten uit
Amerikaanse Christelijke Raad v
ken.
nKer-
„Vragen op mediaeh gebied zenden aan do redactie van ons
blad mei linksboven op de envelop t „Medische robrlek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt wekelijks
In deze rubriek gegeven, vragen die hiervoor minder geschikt
z'ijn worden per brief beantwoord."
De „landelijke organisatie voor de kanker be
strijding" heeft dezer dagen een boekje laten ver
schijnen: „Roken en gezondheid". Het Koningin
Wilhelminafonds heeft de uitgave financieel mo
gelijk gemaakt. Dit rapport van het Koninklijk
Genootschap van Londense Artsen werd enige
maanden geleden gepubliceerd in Engeland en
heeft daar grote indruk gemaakt.
Hoewel er reeds veel geschreven is over het rook
probleem, willen we niet nalaten even bij dit boekje
stil te staan. Een van de verdiensten er van is
zeker ook dat tegenstanders en voorstanders van het
roken de uitkomsten en onderzoekingen aan elkaar
verricht, mogen de uitkomsten voor Nederland hier
mee zeker worden vergeleken.
De laatste 70 Jaar is het sigarettenroken sterk toe
genomen. Voor 1920 rookten vrouwen nauwelijks. Dit
is snel veranderd. Ook schoolkinderen gingen roken.
Veel artsen hebben het roken reeds gestaakt sinds
de gevaren bekend zijn geworden. Van hen rookt in
Engeland nog slechts de helft en nog geen derde
artsen vorig jaar uitwees.
De reclame voor de tabak ls sterk toegenomen.
Maar deze zou niet de oorzaak zijn van het meer
roken.
Het aantal sterfgevallen aan lonkankcr is de laat
ste jaren sterk toegenomen. Een gedeelte is slechts
terug te brengen op de betere diagnostiek en het
ouder worden van de mens.
Vele ma'en werden in verschillende landen onder-
I zoekingen op dit gebied verricht en de resultaten
waren eensluidend. Naarmate het sigarettenverbruik
toeneemt, wordt het aantal sterfgevallen groter. De
sterfte aan longkanker van zware sigarettenrokers
kan 30 keer hoger zijn, dan die van niet-rokers.
Sigarettenrokers staan in een slechter daglicht dan
Aan de interpretatie van het bewijsmateriaal moet,
wat oorzaak en gevolg betreft, ruime aandacht
worden besteed.
Als verklaringen worden dan genoemd: Mensen,
die later longkanker zullen krijgen, hebben ook als
volwassenen een sterke neiging tot roken. Roken be
paalt alleen de plaats van het kankergezwel. Men
sen. die vroeger aan longtuberculose zouden sterven,
hebben longen, die vatbaarder zijn voor longkanker.
Het verlangen om te roken is aangeboren, evenals
een nog niet ontdekte faktor bij longkanker. Rokers
zijn van nature meer geneigd tot allerlei aandoenin
gen, de „zichzelf beschermende" niet-rokers minder.
Rokers zouden ook meer alcoholica gebruiken en
drinken zou longkanker veroorzaken. Verder zouden Jriani
gassen en luchtverontreiniging de rokers meer vatAl# jaar
baar maken voor kanker.
Geen van de verklaringen past zo goed bij de fei- Rijkst
ten als de voor de hand liggende uitleg, dat roken„Vreem
een oorzaak is van longkanker. Misschien niet geheel tot 2 m
in overeenstemming met deze conclusie worden ge- Leesz;
noemd: Longkanker komt slechts bij een minderfctraat 2
heid van de rokers voor. Do sterfte aan longkanker., c,n
is niet in alle landen parallel met het verbruik vaiv
sigaretten. Wat het effect van het inhaleren betref. tot 5-<-
zijn de gegevens niet met elkaar in overeenstemming."3" 7 to
Verschillende aandoeningen, zoals chronische bron- Bijkar
chitis, aandoeningen van hart- en bloedvaten, maagvolw. d
darmkanaal komen meer voor bij rokers. uur n rr
Ten slotte nog enkele cijfers uit de PUblikatieE^^
Een zware sigarettenroker van 35 jaar maakt eet Jeugd
kans om te overlijden in de volgende 10 jaren vaqtheek I
1 op 23. Dit risico voor een nietroker is 1 op 90»n nin<.
Slechts 15 pet. van de mannen van deze leeftijdsklasj,
se, die niet roken, zullen overlijden voor hun 65str en
jaar. Bij zware rokers is dit 33 pet. Dit total<Vr,Jaag
verschil in levensverwachting kan niet alleen aart'an 6.30
het roken worden toegeschreven. Dat preventievl
maatregelen dringend nodig zijn is duidelijk. Zoalf—
doelmatige filters, veranderingen van tabakssoorten
Sigarettenroker verminderen en desnoods vervange""
door pijp of sigaar. Voorlichting speciaal aan jonge fpfbl
ren. Beperking van de reclame. Beperking van rokei KEO
in openbare gelegenheden. Verhoging van accijns 0;
sigaretten. Aan de artsen de taak de patiënten even
eens van de gevaren op de hoogte te brengen. Hi H
zou zelf het goede voorbeeld kunnen geven.
Zij die meer willen weten over de onderzoekinge
in Engeland raden we met klem aan het rappor
„Roken en Gezondheid" te lezen.
JUNI
