Nieuwe Leidlse Courant
WINTER zal met straffe
hand blijven regeren
Commentaar
Kolenaanvoer dreigt spaak te lopen
Zelfs op de Waterweg
zet het ijs zich vast
Vrijhandelszone voor
industrie in Europa
Koningin nam
film mee
Stijging employés groter
dan die van arbeiders
Kolwezi
gevallen
"lilllllielilli?
Maandag 21 januari 1963, 43ste jaargang
r
Eenzijdig
MENU
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Zie pagina 5
J
58936 'Abonnementsprijzen
T~\E strenge tot zeer strenge vorst zal voorlopig nog voortduren. Zaterdag
bereikte de koudegolf een ongekend dieptepunt toen de felle oosten
wind Nederland veranderde in een Poolgebied. Dit was gelukkig maar
korte duur. zodat gisteren de temperatuur weer wat .behaaglijker"
hoewel het toch nog in vrijwel het gehele land vijf tot tien graden vroor.
Een kleine storing, die zich nu hoven de Oostzee bevindt, èteweegt zich
in de richting van ons land. Sneeuw van enige betekenis wordt voorlopig
niet verwacht.
Het Nederlandse Studenten-
orkest heeft een uitvoering ge
geven. in de Fairfield Hall in
Croydon. Bij aankomst op het
Liverpool Station in Londen
werd de stationschef R. Clem-
mett zaterdag door de 21-jarige
Alma Weeda uit Den Haag een
kaasje 'aangeboden. Enige leden
het orkest brachten een
fanfare.
Vieuws in
één oogopslag
Het afgelopen weekein
de is de barometer weer
gaan stijgen. Bovendien
heeft de felle oostenwind
voor veel ongerief ge
zorgd. Vele wegen werden
weer onbegaanbaar door
de stuifsneeuw, vijf Zuid
hollandse dorpen kwamen
tijdelijk zonder water te
zitten, Katwijk moest het
zonder gas stellen, waarop
de bevolking soep van de
vliegbasis Valkenburg
Valkenburg werd uitge-
werd uitgereikt en voor
het eerst in de geschiede
nis werd de veerdienst
Oostende-Dover gestaakt.
Premier Chroesjtsjef
heeft president Kennedy
doen weten dat de Sowjet-
unie bereid is akkoord te
gaan met twee of drie in
specties ter plaatse per
jaar bij een eventuele
overeenkomst over het
stopzetten van de kern
proeven. In Washington
toonde men zich verheugd
over het feit, dat Rusland
opnieuw akkoord gaat met
het principe van de con
trole.
Frankrijk zou reeds
zeer spoedig een voorstel
lanceren tot het instellen
van een uitgebreide Euro
pese industriële vrijhan
delszone, omvattende de
zes landen van de EEG,
Engeland en de andere
landen van de EVA Topn
Engeland vier jaar gele
den een dergelijk voorstel
deed. wees Frankrijk het
van de hand.
Meer dan duizend In
diase militairen van de
VN zouden vandaag de
belangrijke Katangese
miinstad Kolwezi binnen
trekken. Tsjombe is za
terdag reeds naar Kolwezi
gegaan voor een laatste
instructie van ziin troe
pen. Hii zou de VN-troe-
pen buiten de stad tege
moet komen.
De Amerikaanse haven
arbeiders hebben gister
avond het voorstel van de
presidentiële commissie
aanvaard om een eince te
maken aan de havensta
king langs de Oostkust en
de Golf van Mexico. De
reders beraden zich nog
over het voorstel.
India en China zullen
zeer waarschijnlijk op ba
sis van het Colombo-plan
hun geschillen gaan be
spreken. Eerst heeft de
Chinese regering bekend
gemaakt dat zij het voor
stel accepteert, daarna
verklaarde premier No-
hroe dat het „onbeleefd"
zou zijn niet te willen
praten.
De Amerikaanse opper
bevelhebber in het gebied
Van de Stille Oceaan heeft
verklaard dat China bin
nen een jaar of twee een
kernbom tot ontploffing
bKengt.
Ministers bijeen
over Europa
(Van onze parlementsredactie)
Het kabinet komt vanavond in bij
zondere ziting bijeen om zich te beraden
over de jongste ontwikkelingen met be
trekking tot de EEG. Het behoeft niet
te verbazen, dat de nieuwe Franse plan
nen aangaande een Europese vrijhandels
zone in Den Haag met ontstemming ziln
vernomen. Ook het bezoek van Ade
nauer aan De Gaulle wordt met bezorgde
belangstelling gade geslagen.
Volgens een bericht van Antara uit
Balikpapan, heeft de Britse politie in
Noord-Borneo alle Indonesische dagbla
den verboden.
Zowel het wegverkeer als het
trein- en bus ver keer heeft het afge
lopen weekeinde veel tot plaatselijk
zeer veel hinder van de stuifsneeuw
ondervonden. Zo was Rijksweg '13
zaterdag maar aan een zijde berijd
baar, terwijl de Afsluitdijk voor her
verkeer geheel onbegaanbaar was
Dat we nu in een koudeperiode zit
ten zoals in mensenheugenis niet is
voorgekomen bewijst wel het feit
dat de scheepvaartlijn Oostende-
Dover zaterdag voor het eerst sinds
de oprichting moest worden gestaakt
Ook op de Nieuwe Waterweg begin»
het ijs zich nu vast te zetten. De wind.
die zaterdag dwars op de Waterweg
stonud dreef het ijs samen op de Zuid-
oever, waar het onmiddellijk aan de
wal vast vroor.
De vaarweg van de zee naar Dord
recht via de Oude Maas moest zater
dag worden afgesloten. Voor de kust
vaarders, die in hoofdzaak van deze
vaarweg gebruik maken, is er alleen
nog een weg via Rotterdam en de
Noord, welke laatste nog bruikbaar is
Kom t Frankrijk met oud plan
Hardnekkige geruchten doen in
Parijs de ï-onde, dat Frankrijk reeds
zeer vlug een voorstel zal lanceren
tot de instelling van een uitgebreide
Europese industriële vrijhandels
zone, omvattende de zes landen van
de EEG, Groot-Brittannië en de an
dere landen van de EVA.
Een dergelijk plan is in studie
Het is niet nieuw, want vier jaar
geleden heeft Groot-Brittannië dit
voorstel gedaan, maar toen is hel
door Frankrijk van de hand ge-
Op verzoek van TV.-man
Dank zij enkele malen Koninklijke
medewerking heeft - zo is thans
pas bekend geworden - een camera
man van de Ned. Televisicstichting
de aankomst van koningin Juliana
en prinses Beatrix vrijdag te
Leeuwarden kunnen filmen, waar
zij het slot van de Elfstedentocht
wilden roeemaken en de film op tijd
in Bussum kunnen krijgen
Zijn verhaal luidt als volgt. De camera
man was in Franeker shots vsui de
Elfstedentocht aan het maken, toen
in zijn nabijheid een helikopter landde,
waar Prins Bernhard uitstapte. Na dit
feit 'ilmisch te hebben vastgelegd,
maakte de cineast een praatje met de-
Prins, die hem onthulde, dat zijn
echtgenote per helikopter naar Leeu
warden zou komen.
Onmiddellijk holde de cameraman naar
zijn auto, racete zo snel als de sneeuw
het hem toeliet naar Leeuwarden,
kwam precies op tijd om Koningin en
Prinses uit haar machine te zien stap
pen en volgde haar verder met de
camera in de Friese hoofdstad.
Maar nu was zijn moeilijkheid nog hoe
de film zo snel mogelijk in Bussum te
krijgen. „Wie niet waagt, die niet
wint" moet de man hebben gedacht,
want hij sprak Hare Majesteit aan en
vroeg haar of zij wellicht zo vriende
lijk zou willen zijn
Koningin en Prinses vonden het enig om
als koeriersters te fungeren en zo be
landde de film enkele uren later reeds
Op Soesterberg waar een NTS-auto
reeds stond om de rolprent in ontvangst
te nemen.
Overigens om welke reden dan ook
werd de film niet vrijdag, maar pas
zaterdagavond vertoond
om nieuwe moeilijkheden te vermij
den. Alleen een regeling voor indus
triële produktcn, waarbij voor elk
produkt een afzonderlijke paragraaf.
Het plan zou afkomstig zijn uit de
koker van de Franse industrie, die zeer
gereserveerd was tegenover toetreding
van Groot-Brittannië tot de EEG. Voor
namelijk omdat de industriëlen vreesden,
dat dit de deur zou openen voor con
currentie van Amerika, Japan en andere
landen. Aan de andere kant zou de
Franse industrie van mening zijn dat
de uitbreidingsmogelijkheden van de
EEG vrijwel uitgeput zijn, zodat uitge
keken moet worden naar andere afzet
gebieden.
Verwacht wordt, dat premier Macmll-
lan vandaag de Franse president van re
pliek zal dienen tijdens een grote rede
in Liverpool.
De plaatsvervangend leider van de
Labourpartij, George Brown, verklaarde
dat Engeland niet kan ingaan op De
Gaulles voorwaarden. Brown toonde zich
echter geen tegenstander van een Brit»
toetreden tot de EEG, maar de vijf
moeten Frankrijk bewegen een andere
toon aan te slaan.
De Franse minister van landbouw PI-
sani zegt van de debacle in Brussel dat
de moeilijkheden niet zozeer lagen op
landbouwgebied.
Voor vervolg zie pagina II
argeul, door ijsbrekers ge
Ge
en s?e.
liool
Vijf Zuiöhollanse gemeenten heb
ben zaterdag enige tijd zonder water
gezeten door het uitvallen van de wa
tervoorziening van het Oudbeijerland-
se hoge druk waterleidingbedrijf. Om
vier uur zaterdagmiddag slaagde de
brand\veer er in water uit het Spui m
de leidingen te brengen.
De gemeente Katwijk kwam door
een ontploffing in een gasfabriek zon
der gas te zitten. Door het overmatig
gebruik van elektriciteit viel ook dit
enige tijd uit. In Barendrecht is men
er inmiddels toe overgegaan de lessen
van de Lagere Tuinbouwschool stop
te zetten. Dit besluit is mede geno
men met het oog op de onvoldoende
verwarmingsmogelijkheden.
Een groot aantal dorpen In het noor
den en enkele dorpen in het midden en
westen van ons land zijn het afgelopen
weekeinde van de buitenwereld afge-
sloten geweest. Zo waren de dorpen
Kamerik. Zegveld en Waarder fin de
omgeving van Woerden) slechts bereik
baar via de weilanden. Ook de toe
gangswegen tot het plaatsje Werkhoven,
tussen Utrecht en Wijk. waren door hef
opgewaaide stuifsneeuw onbegaanbaar
In Groningen waren het de dorpen
Opwierde. Bierum, Garsthuizen, Oude
schip, Woldendorp en Jukwerd, die ge
durende kortere of langere tijd volle
dig waren geïsoleerd. In Drente betrof
het de dorpen Sleen, Schoonoord, Zwee-
loo. Wachtum, Barger Compascum en
Roswinkel. De bewoners van het plaats
je Didam in de Gelderse achterhoek
zouden vandaag verstoken blijven van
brood, daar de bakkers niet in staat zijn
de wegen naar he.t dorp te berijden
Do Wadden
De Waddeneilanden, die reeds enige
dagen van de buitenwereld zijn afgeslo
ten, worden dagelijks zoveel mogelijk
via een luehtbrug bevoorraad. Een par
ticulicre luchtvaartonderneming maakte
zaterdag een tiental vluchten naar Ame
land. Vanaf de vliegbasis Leeuwarden
is zaterdag en zondag niet naar hel
eiland gevlogen, zodat er geen post en
passagiers van en naar het eiland kwa
men. De vliegtuigen van de particuliere
onderneming vervoerden alleen maar
brandstof.
(Vo
volg zie pagina 11)
De prinssesen Beatrix. Irene.
Margriet en Marijke hebben
zaterdagavond met enige vrien
dinnen in de Hilversumse
Expohal een voorstelling van
de Weense lJsrevue bijge
woond. Dit bezoek was het slot
van een intiem feestje ter ge
legenheid van de verjaardag
van prinses Margriet. De prin
sessen BeatrixMargriet en
Marijke in gesprek met de ster
van de revue, Joan Haanappel.
(Prinses Irene gaat schuil ach
ter haar zuster Beatrix).
Klachtendienst bezorging 18 19
Ook vandaag ondervond Katwijk nog volop de gevolgen van de ont
ploffing die vrijdag de gasfabriek buiten werking stelde. Enkele uren
van de dag werd gas geleverd. Gisteren nog niet. Op zes plaatsen in
het dorp werd zondag snert uitgegeven door vrijwilligers van het Rode
Kruis. Het eten werd aangevoerd van de Marine vliegbasis Valkenburg.
Grote verschuivingen
in beroepsbevolking
Tussen de volkstelling van 1947 en
die van 1960 hebben zich belangrijke
verschuivingen voorgedaan in de sa
menstelling van de Nederlandse be
roepsbevolking. De beroepsbevolking
nam toe met acht procent en steeg
van bijna 3.9 miljoen in 1947 tot bijna
4.2 miljoen op 31 mei 1960. Het aan
tal personen, dat werkzaam is in de
landbouw en visserij, daaflde met
acht procent en bedroeg in 1960 nog
slechts bijna elf procent van de ge
hele beroepsbevolking.
Het aantal handarbeiders steeg met
ruim tien procent, een stijging, die dus
net iets groter is dan de toeneming van
het totaal aantal beroepsbeoefenaren. ZU
vormen thans 49 pet van de totale be
roepsbevolking. Alle verschuivingen
worden echter overtroffen door die
binnen de groep employés. Het aantal
employes steeg tussen 1947 en 1960 met
bijna zestig procent. Zij vormen thans
büna 30 pet van de totale Nederlandse
beroepsbevolking tegen bijna 20 pet In
1947. Dit bljjkt uit gegevens, die het
Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
gepubliceerd.
Het percentage, dat alle beroepsbeoefe-
iren uitmaken op de gehele Nederland-
bevolking is echter gedaald en wel
in 40,7 tot 36.4. Deze daling is onder
eer veroorzaakt door het feit, dat de
leeftijdsopbouw van de Nederlandse be
volking is gewijzigd (veel jeugd, veel
bejaarden), meer jongeren voortgezet on
derwijs zijn gaan volgen (zodat ze pas
op latere leeftijd een beroep kiezen) en
tenslotte de beroepsarbeid onder bejaar-
ïn is afgenomen.
Er hebben zich nog andere belangrij
kc verschuivingen voorgedaan. Het aan
tal personen in dienstbetrekking nam
toe van 70 tot 80 pet., terwijl het aantal
bedrijfshoofden daalde van 19 tot 15 pet
Het aantal medewerkende echtgenoten
i dochters en het aantal vrouwen, dat
erkzaam is in huiselijke diensten nam
af. Daarentegen is het aantal vrouwen.
dat werkt in fabrieken, ateliers of kanto
ren. sterk toegenomen. De toename geldt
vooral de laatste groep. Bijna de helft
van de vrouwelijke beroepsbevolking, n.l
119.000 is werkzaam als employé.
In de landbouw werkten in 1960
41.000 vrouwen (was 169,000 in 1947), in
de overige bedrijfstakken 888.000 (was
775.000). Is dus sinds 1947 het totaal
aantal werkende vrouwen gedaald, de
ze daling komt alleen op rekening van
de verminderde medewerking van
vrouwen en dochters in de bedrijven
van hun echtgenoot resp. vader.
Nog enkele cijfers: In landbouw en
visserij waren in 1960 nog slechts 447.000
werkzaam tegen 728.000 in 1957.
Het aantal beroepsbeoefenaren in de nij
verheid steeg van 35 tot 42 procent, in
handel, bank- en verzekeringswezen en
tot 23 pet. bij de over
heid en maatschappelijke en zakelijke
dienstverlening van 17 tot 19 pet. Het
aantal medewerkende gezinsleden in en
buiten de landbouw werd gehalveerd van
tien tot vijf procent.
De redacteur en militaire deskundige
van het Westduitse weekblad Der Spie
gel Hans Schmelz is gisteren vrijgelaten
Van allen die in verband met de Spiegel-
affaire waren gearresteerd, bevindt zich
i§ Rudi Aug-
LTET GAAT er nu toch op lijken, dat op
korte termijn een einde komt aan het
jarenlange geharrewar over de vraag, of
de zogenaamde ocsterprocf in het Veerse-
gat al of niet zal doorgaan.
Minister Marijnen (die ook visserij „be
heert"), heeft een motie op zijn tafel ge
kregen, ondertekend door leden van de
grote Tweede Kamer-fracties en de S.G.P.
Voorlopig is de stemming over deze motie
aangehouden. Maar het staat wel vast,
dat zij met grote meerderheid zal worden
aangenomen na het gesprek, dat mr. Ma-
rijnen met zijn collega van verkeer en
waterstaat, drs. Korthals, zal voeren mei
de Kamercommissie voor de Visserij. Ten
zij te verstaan wordt gegeven, dat de proef
zonder meer doorgaat.
Men kent de achtergrond. Door de afslui
ting van de Oosterschelde is de befaamde
oestercultuur ten dode opgeschreven. Ten
zij elders een plaats wordt gevonden, waaf
de cultuur misschien volgens andere
methoden kan worden voortgezet. Daar
bij wordt gedacht aan de Grevelingea
Maar daaromtent kan pas een beslissing
worden genomen, als de resultaten bekend
zijn van een proef achter de zware afsluit-
dam in het Veersegat.
Reeds bij de behandeling van het ont-
werp-Deltawet in de Tweede Kamer
in 1957 Is aan deze zaak zeer uitvoerig
aandacht besteed Daarna hebben twe»
departementen (landbouw en visserij
verkeer en waterstaat) bijna voortdurend
schuilevinkje gespeeld. De ene minister
heriep zich op de andere minister en om
gekeerd.
Maar er gebeurde niets. Ondanks alle ver
togen van de betrokkenen en van het Pro
vinciaal bestuur van Zeeland.
Al spoedig was duidelijk, dat Rijkswater
staat voor de proef niet veel voelde. Won
derlijk was al direct, dat bij de aanleg
van de Veersegatdam geen rekening werd
gehouden met de mogelijkheid zeewater
binnen te laten. Nu beroept minister Ma-
rijnen zich weer op onzekerheid, wat be-
(reft de technische uitvoerbaarheid van de
verplaatsing der oestercultuur naar d»
Grevelingen.
Het stemt tot voldoening, dat thans de
Tweede Kamer via een motie wil ingrij
pen. Het is de allerhoogste tijd, dat er
een beslissing wordt genomen. De oester-
proef kost geld. Maar zij is het waard.
Indien er maar een kleine kans bestaat,
dat onze oestercultuur een visitekaartje
van Nederland in het buitenland en bo
vendien een goede deviezenbron kan
worden behouden, zij het dan op een an
dere plaats. Wij zijn benieuwd wat er
straks uit de bus zal komen. Dc betrok
ken ministers weten nu in ieder geval,
dat de Tweede Kamer die oesterproef zeer
beslist wenst.
In ons Commentaar stond zaterdag o.m
..Gaiskell wist zich te handhaven omdat hij
een geslepen partijpoliticus was, die zijn te
genstanders met alle middelen, welke hem
ten dienste stonden te lijf ging". De welwil
lende lezer zal begrepen hebben dat aan het
begin van deze zin het woordje „niet" was
uitgevallen.
Troepen van de Verenigde Naties
zijn vanmorgen Kolwezi binnenge
trokken, het laatste bolwerk van de
(roepen van de afgescheiden provincie
Katanga, zo meldt de Belgische radio.
IFET afgelopen weekeinde is weer een
dieptepunt in deze koudegolf ge
weest als gevolg van de stormachtige
oostenwind die het vooral zaterdag bui-
tengewoon koud maakte. De barometer
is opnieuw gaan stijgen en aan de lopen
de band ontwikkelen zich nieuwe hoge-
drukgebieden waar wij in de laatste zo
mer tevergeefs op hebben zitten wach
ten. De oostenwind die zwak tol matig
is geworden, blijft vorstlucht aanvoeren.
Vanmorgen vroor het bijna in geheel
Nederland 911 graden.
Ook de komende nacht zal het opnieuw
streng vriezen. Een kleine storing in de
Oostzee komt wat dichterbij maar sneeuw
van betekenis verwachten wij voorlopig
niet. Gezien de situatie op de laatste
weerkaarten lijkt het er veel op dat wij
ook deze week nog in het vriezende win
terweer blijven liggen.
De Bilt verwacht tot hedenavond:
Over het algemeen weinig bewolking.
Overwegend matige noordoostelijke
wind. Matige tot strenge en vannacht op
enkele plaatsen mogelijk zeer strenge
vorst (Opgemaakt 11.15 uur). i
tendens, sujging
HET WEER DN EUROPA
Happarten hedenmorgen zeven uur
Zes kinderen in
tehuis verbrand
Zaterdag z(Jn zes kinderen, onder wie
twee Franse jongens, omgekomen toen
een van de paviljoens van een tehuis in
Lavigny (Zwitserland) voor epileptici af
brandde. Twee kinderen slaagden erin
zonder ernstig letsel uit het houten ge
bouw te ontkomen.
De brandweer bleef op slechts honderd
meter afstand van het paviljoen in de
sneeuw steken en al de brandkranen
waren bevroren zodat zij werkloos moest
toezien hoe het paviljoen geheel door
het vuur werd verwoest.
De Bilt
Twenie
Eindhoven
Zd.-Llmb.
Aberdeen gh. beu
gh. bew.
gh bew.
gh.bew.
Madrid
Mallorca
Lissabon