Nieuwe Leiclse Courant
PARIJS doet niet mee aan
Navo-kernmacht
Commentaar
Engeland breekt
gesprek niet af
Xl J
Sneeuwroet in het Elfstedeneten
r
De Gaulle: Wij kunnen niet op Amerika aan
„Mislukking gesprek
Londen geen drama'
Schade in bouwsector:
13,5 miljoen per dag
Tsjombe wil
overgave
■h. i j
Dinsdag 15 januari 1963, 43ste jaargang
CHRISTEUJK-NATIONAAL DAGBLAD
„StantvsJtigh is gheblevan ^ie pagina
mijn her» in teghenspoet"
2 miljoen ha
bos per jaar
verdwijnt
PRESIDENT DE GAULLE van Frankrijk heeft gisteren tijdens zijn pers
conferentie twee keer een krachtig „nee" laten horen en zo weer
duidelijk gemaakt, dat Frankrijk zijn eigen politiek voert en zijn eigen
weg wenst te gaan. Nee, zei De Gaulle tegen de Amerikaanse regering,
toen hij meedeelde, dat Frankrijk niet'mee zal doen aan het Amerikaans-
Britse akkoord over een atoomstrijdmacht in Navo-verband. Frankrijk
zal een eigen nationale kernmacht opbouwen met een grote vernietigings
kracht. Nee, zei De Gaulle in feite eveneens tegen de Engelse regering,
toen hij verklaarde, dat Engeland alleen tot de E.E.G. kan toetreden wan
President De Gaulle aan het
woord op de persoon)erentie
die hij gisteren in het Elysée te
Parijs hield om zijn zienswijze
op de Franse defensie te geven.
de Britse economie geheel
aangepast.
Een andere belangrijke verklaring
van de Franse president voor de 850
journalisten was, dat de samenwer
king tussen Frankrijk en de Westduitse
bondsrepubliek nog nauwer moet
worden.
Frankrijk wil juist een eigen sterke
atoommacht, zo zei De Gaulle, omdat de
Verenigde Staten door de Russische kern
die
het Europese vasteland is
Nieuws in
een
oogopslag
te
delijk gebleken
laatste persconferentie van
president De Gaulle.
Daarom wenst hij een
eigen atoommacht en geen
kernmacht samen met de
andere NAVO-landen, on
danks het Amerikaansp
aanbod van de Polaris-
raketten. Engeland pro
beerde de Franse presi
dent. uit het Europa van
zes te houden, door de
eis te stellen, dat dit land
aan alle EEG-voorwaar-
den moet voldoen
De woorden van de
Franse president zijn voor
al in Londen als een bom
ingeslagen. Maar de eer
ste, gelukkige reactie was.
dat men de onderhande
lingen over de toelating
in Brussel niet eepzijdig
zal afbreken.
De onderhandelaars
in Brussel over de toetre
ding van Engeland tot dp
EEG hebben zich intus
sen uitermate pessimistisch
uitgelaten over de opvat
tingen van de Franse pre
sident- Minister Luns kon
een gevoel van teleurstel-
ning niet onderdrukken.
Vandaag zouden de Britse
delegatie enerzijds en de
EEG-landen anderzijds bij
eenkomen om een rapport
derzoek afzonderlijk te
bespreken.
President Kennedy
heeft gistermiddag in zijn
derde „State of the Union"
voorstellen aangekondigd
tot omvangrijke belas
tingverlagingen. Hij was
verder van mening dat.
zowel in' communistische
als in niet-communistische
landen veranderingen te
bespeuren zijn voor wat
betreft het behoud van de
wereldvrede.
De voormalige pre
mier van Togo. Grunitzky,
heeft zich bereid ver
klaard een nieuwe rege
ring te vormen, die de
de regering van de ver
moorde president Olym-
pio. Hoewel er nog mili
tairen patrouilleren in de
straten van Togo's hoofd
stad Lome, is de toestand
toch bijzonder rustig.
Premier Chroesjtsjef is
gisteravond in een nerveus
afwachtend Oost-Berlijn
aangekomen waar van
daag het partijcongres van
de Oostduitse communis
ten is begonnen. Voorzo
ver bekend is dit het eer
ste bezoek dat Chroesj
tsjef aan Oost-Duitsland
brengt sinds het oprichten
van de Berlijnse muur in
augustus 1961. Na de of
ficiële begroeting heeft
Chroesjtsjef een tijdlang
voor de vuist weg gespro
ken en onder meer de
muur een succes voor het
communisme genoemd-
Algemeen had men in Londen de
indruk, dat de opmerkingen van De
Gaulle scherper en onverzoenlijker
waren dan ooit tevoren.
Maar, zo werd er geruststellend
aan toegevoegd, Engeland zal ook nu
niet de onderhandelingen in Brussel
eenzijdig afbreken. Londen wil dit
niet doen, omdat De Gaulle zou
streven naar een terugtrekken van
Engeland uit de onderhandelingen
in Brussel in de hoop dan de schuld
op Londen te kunnen laden.
De Engelse politieke commentators
beschrijven Frankrijks president als een
man die lijdt aan „grootheidswaanzin".
Zij menen ook dat hij niet de mening
van het jongere geslacht in Frankrijk
weergeeft.
Enkele grote voorpaginakoppen luiden:
„De Gaulle verspert de weg". De Gaulle
werp de deur dicht" en „De Gaulle
veroorzaakt een splitsing in het westen".
De (conservatieve) „Daily Mail" meldt
dat premier Macmillan thans voor de
eerste maal ernstig is gaan denken over
een andere mogelijkheid dan een Brits
lidmaatschap van de Europese gemeen
schappelijke markt. Dit blad schrijft
dat medio april aa. te Londen een nieu
we conferentie van staten-gemenebest-
leden zal worden gehouden, „waarop be
wezen zou moeten worden dat een breuk
met de „zes" voor Engeland verre van
rampzalig zou zijn.
Ook de onafhankelijke „Daily Express",
die zeer gekant is tegen een Brits toe
treden tot de E.E.G., meldt dat mogelijk
op korte termijn een conferentie van
gemenebestleden zal worden uitgeschre
ven. De politieke commentator van dit
blad meent: „Het ziet ernaar uit dat
de onderhandelingen tussen Groot-Bri-
tannië en de E.E.G. tot niets hebben
De (liberale) „Quardian" schrijft on
der meer: „Het is voor Groot-Brittannie
ondenkbaar om toe te treden tot het
Europa, dat president De Gaulle voor
Als een nachtkaars
,.Dc zaak ging als een nacht
kaars uit", aldus dr. J. A. van
Belkum, geneesheer - directeur
van het noodasiel voor psycho
paten, dat aan de Groningse ge
vangenis verbonden is. Zijn
woorden hadden betrekking op
het „oproer", dat daar uitbrak
op zondag 6 januari. Een tiental
ernstig gestoorde gevangenen
smeet een uur lang inet stoelen,
tafels en kiebeltonnen in liet
rond, terwiil een begin van
brand uitbrak en er enkele waar.
schuwingsschoten moesten wor
den gelost.
Een onzer redacteuren heeft
een onderzoek ingesteld naar de
achtergronden van deze, voor
Nederland unieke rel. die thans
bij het onder het ministerie van
justitie ressorterende directo
raat-generaal van het gevange
niswezen in behandeling is. In
zijn eerste artikel, dat we van
daag plaatsen, worden de grie
ven aan de kaak gesteld, die
vooral in kringen van gerechte
lijke psychiaters worden ge
voeld. In een volgend artikel
wordt o m. ingegaan on de mo
gelijkheden en moeilnkheden
van het Nederlands ?ev?»«renis-
wezen ZIE PAGINA 7
ogen zweeft. In laatste aanleg is Enge
land eerder een afilantische, dan een
Europese mogendheid. De banden met
de Verenigde Staten zijn voor ons min
stens even belangrijk als die met de
staten van het Europese vasteland".
De (onafhankelijke) „Times" meent:
,Een schrikbeeld verlaat de Franse pre
sident nimmer, namelijk een herleving
van de Brits-Amerikaanse overheersing
van het gewestelijk bondgenootschap als
in de afgelopen oorlog het geval was. De
Gaulle meent, dat de Britten en Amen-
kanen de belangen van Europa in het
algemeen en van Frankrijk in het bijzon
der in de Tweede Wereldoorlog slecht
hebben behartigd.
De Gaulle heeft maandagavond de be
sprekingen te Brussel niet gesaboteerd.
Hij heeft gemaakt, dat de uitslag van het
overleg er niet meer toe doet."
De Franse ochtendbladen van dinsdag
zijn het er algemeen over eens, dat de
opmerkingen, die president De Gaulle
op zijn persconferentie van maandag
avond heeft gemaakt, neerkomen op een
krachtige afwijzing van de voorwaarden,
die Groot-Brittannic heeft gesteld voor
een toetreding tot de Europese gemeen
schappelijke markt.
„Paris-Jour" meent, dat een Brits
E.E.G.-lidmaatschap slechts kan worden
aanvaard, indien dit „niet gevaarlijk is
voor de samenhang der Europese ge
meenschappelijke markt en de eenheid
onder de Zes".
macht direct wordt bedreigd. Wij weten
dus niet of Amerika in alle gevallen
Europa kan verdedigen en steeds
Europa in de bres zal springen. Heel
duidelijk stelde de president, sprekend
over zijn eigen land: „Voor een groot
volk is het absoluut vereist om een eigen
volledige macht te hebben. Als mcr
macht verliest, al is het maar voor korte
tyd, dan krijgt men haar nooit terug."
Over de EEG zei De Gaulle, dat hij het
beslist geen drama zou vinden wanneer
de onderhandelingen met Engeland in
Brussel zouden mislukken. Om zijn woor
den wat te verzachten, voegde hij er aan
toe, dat geen enkele politieke strijd,
geen enkele grenskwestie en geen enke
le rivaliteit Engeland en Frankrijk schei
den. Engeland kom steeds dichter bij het
vasteland. Dat is de verdienste van
„mijn vriend Macmillan".
Maar verder kreeg Engeland van De
Gaulle te horen dat zijn systeem van
er en van subsidiëring van de land
bouw niet in overeenstemming is met
het systeem van het Europa van de zes
Engeland, aldus de president moet aan;
alle voorwaarden voldoen
Inmiddels kunnen na de duidelijke
positiebepaling van Frankrijk reeds de
volgende ontwikkelingen worden gemeld:
1 De Westduitse regering heeft in na
volging van Engeland, beloofd mee
te werken aan een multilaterale
atoommacht binnen de NAVO. Dit
was het succes dat de Amerikaanse
onderminister van buitenlandse za
ken. George W. Ball, in Bonn be
haalde.
2 De vroegere bevelhebber van de
NAVO-strijdkrachten, generaal Lau-
ris Norstad. heeft in een poging om
Frankrijk toch nog nauwer bij de
NAVO te betrekken, voorgesteld
een klein uitvoerend orgaan van de
NAVO in het leven te roepen. Dit
orgaan, waarin de Ver. Staten, En
geland en Frankrijk zijn vertegen
woordigd, zou kunnen beslissen of
in geval van nood de NAVO-kern-
macht kan worden ingezet
In Friesland wordt hard ge
werkt om de route voor de
Elfstedentocht van de ergste
obstakels te ontdoen en zo
schoon mogelijk te maken.
Baanvegers in actie onder de
rook van Leeïiwarden.
Beste verstandhouding blijkbaar tussen Walter Ulbricht. de Oostduitse
communistische leider, en Wladyslaw Gomoelka. zijn Poolse collega,
op het station van Oost-Berlijn. Gomoelka was (gisteren) juist ge
arriveerd voor het bijwonen van het partijcongresen Ulbricht verwel
komde hem.
Duizenden zijn „uitgevroren
Duizenden bouwvakmensen zijn
„uitgevroren". Dat kost ons land
handen vol geld. De directe schade
voor de nationale economie door
produktieverlies kan worden becij
ferd op 13,5 miljoen per dag.
Exacte gegevens zijn nog weinig of
in het geheel niet beschikbaar om met
enige zekerheid de omvang van de na
delen vast te stellen.
Dat hier en daar geheel of gedeelte
lijk. de nieuwbouw stil ligt. betekent
verschillende toeleveringsbedrij
:n voordeel. Deuren-, ramen- en
kozijnenfabrieken kunnen de tijd ge
bruiken om achterstanden in te lopen of
weg te werken.
Overigens heeft dit seizoen de vorst
periode tot nu toe nog geen extreme
aangenomen. De maand decem
ber volgt wel heel nauwkeurig de sta
tistieken voor de bouwsector. Die maand
werd er dertien dagen gewerkt. Dit aan
tal komt overeen met het gemiddelde,
dat voor december wordt aangegeven.
Deze statistiek wijst voor Januari elf
werkdagen aan.
Een kwakkelwinter of een strenge
winter hoeft geen verschil te maken in
het aantal dagen, dat er in de bouw
sector niet kan worden gewerkt. Een
aaneengesloten lange vorstperiode met
een vrij abrupt invallende dooi kan de
bouwnijverheid minder schade toebren
gen dan een aantal kortere perioden,
waarin het minder vriest en waarin het
aantal dagen dat het vriest, zelfs min-
het ononderbroken
weken overheen gaan. Eerst als op ba
sis hiervan gegevens beschikbaar zijn
gakomen, kan een aanwijzing worden
verkregen over de juiste omvang van
de directe schade aan de bouwwereld
dooi- vorstverlet.
Hoe het deze winter de bouwwereld
is vergaan of zal vergaan, Is nog op
geen stukken na te bekijken. De decla
raties van de bouwondernemingen ko
men niet allemaal tegelijk bij het So
ciaal fonds voor de bouwnijverheid bin
nen. Daar kunnen weken en nog eens
President Moise Tsjombe van Ka-
tanga zou hebben verklaard in zijn
laatste, bolwerk Kolwezi, dat „de af
scheiding van Katanga van de rest
van Kongo voorbij is".
Volgens de berichten heeft Tsjombe
te kennen gegeven bereid te zijn de Ver
enigde Naties volledige bewegingsvrij-"
heid te geven in geheel Katanga.
Tsjombe zei volgens de berichten dat
hij bereid is naar Elisabethstad terug te
keren om te spreken over de manier
waarop het plan van V.N.-secretaris-
generaal Oe Thant (voor hereniging van
Kongo) zal worden uitgevoerd.
Tsjombe verzocht in zijn verklaring
dat president Kasavoeboe en premier
Adoela de amnestie toepassen die voor
zien wordt in het plan van Oe Thant.
Deze garandeert de veiligheid en vrij
heid van de president en regering van
Katanga en hun medewerkers.
De geloofwaardigheid van de berich
ten over een overgave van Tsjombe
wordt versterkt door het feit dat de Rho-
desische Federale premier sir Roy We-
lensky plotseling naar Ndola in Noord-
Rhodesië is vertrokken.
teren op zijn persconferentie heeft afge
legd, is, dat nu de gehele wereld haarfijn
weet hoe de Franse president denkt over
de multilaterale kernmacht en Engeland>
aansluiting bij de Europese Economische
Gemeenschap. Tegenover beide zaken staal
hij volkomen afwijzend. De Gaulles stand
punt ten aanzien hiervan mocht al geruime
tijd weinig te vermoeden overlaten, thans
heeft hij hardop men mag wel zeggen-
keihard verteld hoe zijn opvattingen
zijn. Die zijn zonder meer teleurstellend,
om geen sterkere uitdrukking te gebruiken
De Gaulle, voorstander van ouderwetse
bondgenootschappen, met zelfstandig blij
ven van elk der bondgenoten, is niet van
plan ook maar een gering gedeelte van
de Franse onafhankelijkheid en zelfstan
digheid prijs te geven. Dat is de beslis
sende achtergrond van zijn afwijzing.
Daarbij speelt ook een zeker vertrouwen
tn de „hardheid" van de Amerikaanse
politiek een rol. De Gaulle heeft niet de
garanties dat de Verenigde Staten gebruik
zullen maken van hun kernmacht, al*
Europa door het communistische blok zo
danig wordt bedreigd, dat hij, De Gaulle,
het ogenblik gekomen acht met kernwape
nen toe te slaan. Vandaar zijn overtuiging,
dat Europa lees Frankrijk zelf daar
toe in staat moet zijn. liet optreden van
president Kennedy in de Cubaanse crisl»
heeft de Franse president blijkbaar niet
veel geleerd. Vanuit zijn standpunt gere
deneerd is dat ook te begrijpen: hier was
immers sprake van een regelrechte be
dreiging van de Verenigde Staten. Dat
daarbij ook Europa het allergrootste ge
vaar liep verzuimt De Gaulle in te zien.
De onderhandelingen in Brussel over de
Britse toetreding tot de E.E.G. zullen, nu
de Franse president concreet heeft laten
weten Engeland niet graag in de club van
zes te zien opgenomen, nog veel moeilijker
worden dan zij toch al waren. Niet Frank
rijk toch al een moeilijk lid van de
E.E.G. is bereid ook maar enige con
cessie te doen. Die concessies moeten voor
dc volle honderd procent van Engeland
komen. Ondanks De Gaulles spreken over
.,mijn vriend Macmillan". De Franse pre
sident wil de bittere pil nog wat vergulden
door de mededeling, dat hij tegen da
Britse toetreding geen bezwaar zal maken,
als Engeland zijn economie volledig her
vormt. Hij, De Gaulle, wil uitmaken ho*
andere landen zich tot in details hebben
te schikken. Het is misschien, na deze
rede. wat overdreven zonder meer te stel
len, dat de kansen op het Britse lidmaat
schap van de E.E.G. nu zijn verkeken. Een
feit is echter, dat deze kansen weer heel
wat kleiner zijn geworden.
Resumerend moet worden vastgesteld, dat
door het optreden van de Franse president
de tegenstellingen in- de vrije wereld steeds
groter worden en dat nu weer duidelijker
dan ooit is gebleken, dat er tussen de op
vattingen van de Amerikaanse en van de
Franse president een kloof bestaat, die
niet door een compromis is te overbrug
gen. Het moge dan enige voldoening geven,
dat er in dc communistische wereld ook
sprake is van enorme controverses, dit is
toch niet veel meer dan een schrale troost
graden boven het vriespunt
de afgelopen nacht kwam in het hele
land weer lichte tot matige vorst voor.
In Noordoost-Nederland daalde de
temperatuur op het vliegveld Eelde al
weer tot 16 graden Celsius.
Een zwakke wind voert van de
Noordzee tijdelijk iets zachtere lucht
aan waardoor het kwik vandaag rond
het vriespunt schommelt. Een kleine tendens: stijging
depressie trekt van IJsland naar
Noordzee en zal in de komende 24 1
in ons land opnieuw enige
veroorzaken. Boven Groenland en
Noord-Scandinavië begonnen de baro
meters vanmorgen weer te stijgen. Dit
zal tot gevolg hebben dat achter ge- HET WEEK IN EUROPA
noemde depressie de wind opnieuw u
naar noord tot noordoost gaat Rapporten hedenmorgen zeven uur
draaien. Dit betekent voor ons
land dat wij ook in de tweede helft i weers
van deze week in de koude lucht blij- •uüon gcsteidh. I-® -is*:
ven met weer een kans op toenemende Sc £e m| 1
D. Helder
Dc Bilt verwacht tot woensdagavond:
Half tot zwaarbewolkt met plaatselijk Eeldé
enige sneeuw. Zwakke tot matige, aan de De Bilt
kust mogelijk vrij krachtige wind krlm- 'n
pend naar zuid tot zuidoost. Aan de kust
temperatuur om het vriespunt, in het
binnenland overwegend matige vorst.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN Abêrdec
Woensdag 16 januari: zon op 8.42, onder
1. bew
EirudhoVei
HET gehele traject van de ten doorgaan, kan pas worden De heer Hoogland sprak zijn Zelfs w
Elfstedentocht is nog niet genomen, wanneer de gehele grote voldoening uit over de vriezen e
sneeuwvrij. Daarom moest het route sneeuwvrij Is gemaakt", medewerking van de Friese be- zaterdag zal wordei verreden,
bestuur van de Elfstedenvcr- aldus deelde de voorzitter van volklng, maar wees er op. dat zullen dc rijders op enkele
eniging besluiten de Elfsteden- de vereniging, de heer J. L. nog twintig procent van de stukken moeten „kleunen" lo-
tocht op donderdag dc voor- Hoogland mede. „Eerder kan route niet is geruimd. pen),
lopig vastgestelde dag af te Reen goed overzicht van de Uiterlijk morgen zal een bc-
gclasten. toestand van het ijs, speciaal slissing worden genomen of de Dat is het geval op de Luts
de betrouwbaarheid aan- tocht nog deze week zal wor- in Gaastcrland. in Bols
„Een besluit de tocht te la- gaat, worden verkregen". den gehouden.
in Witmarsum, waar zelfs 800 20 i
Een ander knelpunt Is Bartle-
hiem, waar het ijs 10 cm dik Is.
„Maar", aldus de heer Hoog
land. „liever goed ijs van 10
cm dikte dan slecht ijs van
Luxomb.
Parijs
driftsn.
h. bcw.
1. bcw
-4 -3 0.6
