Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | 8 januari 1963 | pagina 2

DE DOKTER aan 'f woord

Vrijzinnige
50 jaar

hervormden
vereend

Vluchtgang in Vaticaan
werd gerestaureerd

Wetsontwerp tot oprichting
„vrijwillige sociale dienst"

Een woord voor vandaag

In de Hervormde Kerk nu
2189 predikantsplaatsen

Veroordeeld Spaans soldaat
na een jaar vrijgelaten

Drinkwater en
tandbederf

DINSDAG 8 JANUARI 1162

4\DERZ1JDS

MOELIA-VALLEI

Enige maanden geleden schre
ven wij over het werk van de
zendingszuster Rie Dedecker uit
Dordrecht in de Moelia-vallei. In
het zendingsblad der Ned. Herv.
Kerk schrijft dokter M. van
Rhijn over het werk en het leven
van de Danis, de inheemse bevol
king aldaar. Dokter Van Rhijn,
die ook na de bestuursoverdracht
bleef is verbonden aan het Ame
rikaanse zendingsgenootschap de
TJnevangelised Field Mission.
Dokter Van Rhijn schrijft:

ls de laatste jaren bijna
de geworden. Men deed het zelfs
in valleien waar nog nooit een
zendeling was geweest. De zendelin
gen zijn niet altijd erg blij geweest
met de verbrandingen van de fe-
tischen. Want het bleek al gauw dat
de bevolking het niet alleen deed,
om te tonen dat zij het oude le
ven vaarwel zegde en daarmee be
loofde een nieuw christelijk leven
te willen leiden. Men associeerde
de blanken met een mytisch wezen,
dat voor het ontstaan van de blan
ken in de Baliem geleefd had.
maar later was weggetrokken. Bo
vendien leefde er een mythe over
de onsterfelijkheid. Men hoorde de
zendelingen spreken over de on
sterfelijkheid en men hoopte deze
van de zendelingen weer terug te
krijgen.

Dokter Van Rhijn stelt duide
lijk in zijn artikel dat men reke
ning moet houden, vooral ook in
Moelia, met de oude mythische
achtergronden. Het zou onjuist
zijn, aldus dokter Van Rhijn, de
gebeurtenissen in Moelia te wil
len interpreteren zoals we zou
den denken dat ze beleefd zouden
worden.

In juli 1961 werd een bijbelschool
geopend. De aanvankelijke bedoe
ling was. dat uit enkele belangrijke
dorpen een gezin zou komen voor
bijbelonderricht. De opkomst was
al direct groot, maar de zendelin
gen dachten dat er na verloop van
tijd velen weg zouden blijven en
weigerden niemand. Nu ruim een
jaar later is het aantal nog steeds
groeiende, ruim 100 mannen en
vrouwen komen de eerste drie da-
ben voor bijbelonderricht en een
voudig vormend onderwijs.

Er worden lessen in lezen en
schrijven gegeven. iets verteld
over de wereld buiten Moelia. De
meesten weten dat er iets is als
Indonesië, Holland en Amerika. Het
belangrijkste is echter het onder
richt in de bijbelverhalen. Ook le
ren zij de 10 geboden, de woorden
van Christus aan het Kruis, het On
ze Vader etc. De bedoeling is hun
een grote parate kennis bij te bren
gen van de belangrijkste verhalen
en van de belangrijkste bijbel
spreuken en woorden.

Het medische werk groeide zo
sterk, dat er een nieuwe polikliniek
moest worden gebouwd. Simavi
stuurde een aluminium polikliniekji
waarin een apotheekje,

likh-

niekkamer, een onderzoekkamer en
een verloskamer.

Het werk op de polikliniek wordt
zo druk dat er versterking moet
komen. De Dienst van Gezondheids
zorg staat hiervoor af Augustina
Deda, een dorpsverzorgster, een
meisje dat opgeleid is voor de
..zorg voor moeder en kind". Wan
neer zr. Dedecker in maart weg
gaat wordt zij vervangen door een
papoese vroedvrouw.

Toen dokter Van Rhijn na een
tocht in Moelia terug kwam,
hoorde hij dat een van zijn man
nen had rondverteld dat de zen
deling hem in vertrouwen had
medegedeeld, dat Christus zou
terugkomen en dat de doden op
zouden staan. Dokter Van Rhijn
verteld hierover:

Men verkeerde in de veronderstel
ling dat de doden uit Hollandia zou
den terugkomen. Nu was er op dat
ogenblik toevallig geen zendeling
op de post, alleen maar de twee
meisjes en een vrouw van een der
zendelingen. Het gerucht deed de
ronde dat de laatste zendeling te
rug zou komen met de doden.

Van heinde en verre kwamen de
mensen. Vermoedelijk was ik daar
nog indirect schuldig aan, want het
gerucht was mede verspreid door
mijn tochten in de omgeving. Over
al rondom Moelia werden nieuwe
huizen gebouwd, want allen wilden
er bij zijn om hun doden te kun
nen ontvangen. En zo kwam de
kleine Cessna binnen, opgewacht
door een grote schare, die vol ver
wachting keek wat er wel uit de
Cessna zou komen. Nu had de zen
deling o.a. geiten gekocht, omdat
men wil proberen wat meer vee te
krijgen, en zo de bevolking wat
meer eiwitten te verschaffen. Ve
len waren wat onthutst toen er 7
geiten uit de Cessna kwamen, an
deren meenden dat hun doden mis
schien als geiten teruggekomen wa-

De twee meisjes hadden een ang
stige tijd doorgemaakt, want zij
waren de enigen die enigszins be
grepen dat er iets was misgegaan.
Ze vreesden dat de bevolking in
eens naar de wapenen zou grijpen,
nu ze zo in verwarring was. Zij
hadden ook opgemerkt dat de man
nen op een bepaalde manier rond
liepen. Zij meenden hand in hand
te moeten rondlopen, en zo liepen
er de hele dag groepen mannen
hand in hand met gelukzalige ge
zichten. De zendeling werd echter
gauw ingelicht en deze hielp de
mensen op een kerkdienst uit de

Dergelijke ontsporingen ko
men, aldus dokter Van Rhijn, op
alle zendingsvelden voor, en de
ze ontsporing was nog een vreed
zame. Het klinkt ons allemaal
enigszins vreemd in de oren, te
gelijkertijd leert het je veel, o.a.
dat deze mensen die je zo ver
trouwd zijn geworden toch van
uit een volkomen andere achter
grond leven. Het zal veel tijd
kosten hun duidelijk te maken
wat het Evangelie wél beoogt,
aldus dokter Van Rhijn.

Vreugde over
noodsituatie

(Van onze kerkredactie)

Dit jaar zal het feit herdacht
worden, dat de Vereeniging van
Vrijzinnige Hervormden in Neder
land een halve eeuw bestaat. Op 6
en 7 september zal men te Amster
dam bijeenkomen om dit feit te
gedenken. Op 8 september zal men
dan in eigen gemeente of afdeling
het jubileum vieren. Prof. mr. A.
Mulder vraagt zich in een artikel
in „Kerk en Wereld" af of er wel
aanleiding tot feest-vieren bestaat.
Is de behoefte aan het bestaan van
een modaliteitsvereniging niet'
hoogstens een nood-zaak? Wie kan
nu met vreugde constateren, dat
wij al 50 jaar in een noodsituatie
verkeren?

is „van de nood

„Het gaat mij te ver om onze vereni
ging zonder meer met een deugd gelijk
te stellen. Daarvoor deugt er te veel

wordt met veel geestdrift gestuwd door
alle leden van de commissie, die haar
opzetten. Waar blijft echter de brede ba
sis? Nog slechts in enkele provincies von
den we weerklank in de besturen. Neen,
deugdelijk is het nog geenszins

Er zijn stellig lichtpunten, aldus prof.
Mulder. Toch blijft de vraag of het be
staan van de vereniging wellicht een
zaak der nood is. Die nood is dan, al
dus prof. Mulder, dat grote groepen in de
Nederlandse Hervormde Kerk niet de
ruimte willen of kunnen geven voor

geloofsbeleving, die de vrijzinnigen met
de kerk verbindt. Anders gezegd dat de
vereniging zou moeten bestaan als tegen
wicht tegen het drijven van de Gerefor
meerde Bond en dat deel van de confes-
ionelen dat met ds H. G. Groenewoud
spreekt van „de Hervormde Kerk met de
vrijzinnigheid en de andere gebreken".

Bestaansrecht

„Als we deze gedachte volgen zouden
wij tot de conclusie kunnen komen, dat
onze vereniging slechts bestaansrecht
heeft, zolang sommige leden van de kerk
zichzelf als volwaardig (vol
aarheid") achten en anderen
zlnnigen) als minder of nfcts-i

(de vrij-
irdig be- I

schouwen. Zou deze conclusie de onze

zijn, dan zouden wij niet over feestvieren rtptP(lR,,r[IlnP cfmffvtfv

op 6 en 7 september 19G3 durven spreken. GEREFORMEERDE GEMEENTEN

We zouden veeleer treurig moeten s'il-Tweetal: te Middelharnis: P. Blok, te
staan bij de gedachte aan het voortdu- Dirksiand en C. Wisse, te H.I. Ambacht.

de nood", aldus prof. Mulder. be.oe^en te Zaanaam: C. Wisse, te H.I.

(Advertentie)

Venhcufc

zacht-bros beschuit

Romeins vicariaat
naar paleis van
de Lateranen

Paus Johannes XXIII heeft in een
audiëntie aan de burgemeester van Ro
me. Glauco della Porta, het voornemen
te kennen gegeven, de bureaus van het
Romeinse vicariaat over te brengen
naar het paleis der Lateranen, dat elf
eeuwen lang tot de psusen in de 14e
eeuw voor korte tijd hun residentie te
Avignon vestigden de zetel van de
pausen is geweest.

De basiliek van Sint Jan van Latera
nen. de kathedraal van Rome, ls de ze
tel van de Paus in zijn hoedanigheid van
Bisschop van Rome. Het bestuur van het
diocees is in handen van het vicariaat,
dat zijn bureaus heeft in de omgeving
van het Pantheon te Rome vlak tegen
over het Vaticaan aan de overzijde van

De Paus zeide dat het doel van de
overbrenging naar Sint Jan van Late
ranen was. de aandacht van Rome en
de wereld op de basiliek te vestigen. Hij
zeide dat deze overbrenging, waardoor
een einde zou komen aan de fysieke
scheiding van diocesaan bestuur en de
kathedraal van Rome, ook symbolisch
Rome en vooral de wereld zou „aan
moedigen tot een oplossing van vele
pastorale problemen, die door de mo
derne tijd worden gesteld".

Het Vaticaan heeft weer een
vluchtgang. De restauratie van
deze eeuwenoude gang van het
Vaticaan naar Castel Santangelo is
slechts geschied uit historische
overwegingen en niet om de paus
een laatste redmiddel te bieden
tegen aanvallen van een woedende
conservatieve curie. In de afgelo
pen maanden heeft paus Johannes
duidelijk laten zien dat hij een
tegenstribbelende curie wel weet
te leiden.

De gang loopt van het St. Pietersplein
naar het kasteel aan de oever van de
Tiber, dat oorspronkelijk is gebruikt als
mausoleum voor de Romeinse keizer
Hadrianus. Later werd het tot fort
bouwd. De vluchtgang wordt vaak als
een tunnel omschreven, maar loopt in
feite hoog boven de straten langs de
top van een muur. Vanaf de straat kon
men aan de kleine vensteropeningen
zien waar de gang loopt. Deze dateert uit
de 13de eeuw.

In 1527 maakte paus Clemens VII ge
bruik van de gang. toen Franse troe
pen onder Karei V Rome belegerden.
De Franse soldaten schoten met hun
haakbussen, wanneer ze achter de
men iets zagen bewegen. De gaten
de loden kogels heeft men laten zitten
als een herinnering aan het stormach
tige verleden van Rome. aldus prof.
Adriano Prandi, die het restauratiewerk
heeft geleid.

Plan van Duitse christen-democraten

In de CDU-fractie te Bonni*"»" «n ukfeM. De iegei.Kand.rj bin-
nen en buiten de CDU betwijfelen me-

wordt op het Ogenblik een wets- de door d.e regeling of daarmee het per-
ontwerp voorbereid for oprichting manente personeelstekort in verpieegin-
richtingen noemenswaard kan worden

van een „vrijwillige sociale opgeheven. Ze vinden, door het verwach-
dienst". Het behelst een voortzet- te serins, result..! van het plan de
I moeilijkheden die het ontwerp ongetwij-
Hng van het inmiddels ontstane feid zal veroorzaken, belangrijker.

ontwerp over de invoering van

dienstplicht voor meisjes L. G. M. Baas Becking

Doel van het ontwerp dat behalve

door een kleine kring socialisten ook ]\ed. bOtaiUCUS -
door vrouwe'i'ke leden van de fractie
gesteund wordt, is het ernstige perso-

neelstekort in de ziekenhuizen sanato- 0\ 6l 10 Cl 011

ria en bii kinderrijke gezinnen te ver
minderen Ook probeert men op deze De Nederlandse botanicus L. G. M.
wiize het sociale gevoel bij de vrouwe- Baas Becking is vandaag in Canberra in
lijke jeugd aan te kweken. jAustrallë overleden. HU is 68 jaar gewor-

Hoewel men rekent op grote tegen den Sedert het einde van de tweede we
stand van bepaalde groepen staat de mi |reldoorlog was hU in Australië woonach-
nister van volksgezondheid mevrouw dr. I tig. De heer Baas Becking is onder meer
Schwarrhaupt volledig achter he ont-ihoogleraar geweest aan de Stanford uni-
werp Het ontwerp beoogt een dienst versiteit in Californië. De laatste jaren
van minimaal een half aar in zieken- werkte hij aan het Australisch instituut
huizen, en daarnaast te werk stellingvoor mineraal onderzoek
ln een gezin met ten minste twee kinde- Tüdens de oorlog ls de heer Baas Bec-
ren onder de veertien laar Hiermee king door de Duitse bezetters gearres-
hooot men ook de vorming tot een die-jteerd bij een poging

nend beroep te bevorderen. naar Engeland uit te

Hel ligi iï de bedoe'lee dat de matei- samen me de eerste Nederlandse agent
lineen waar de jeugd gaat werken dc Van Hamel ln de nacht van 13 op 14 okt.
ongevallenverzekering voor nun reke- 1940 aangehouden op het Tjeukermeer
nil?a nemen Va" Hamel is na een proces door de

Inhere gefusilcerd Baas Becking heeft

lier oe pin gswerk

NED. HERV. KERK
Beroepen te Ouo-Beijerland (vac. E. J.
Schimmel.): P. J. Bos, ie Sprang.

VER. VRIJZINNIG HERVORMDEN

Bedankt voor xvrimpen a. Lek en
Klunzen a. d. iJssei: mej. C. de Jong, te
Overschie.

GEREF. KERKEN
Beroepen ie wiunaiium: C. J. Lange-
vetd, kano. te Brandwijk; te Scnaien-
dijKe: A. Al. Brouwer, kand ie Uirecnc;
ie rjnmen-Z. twijk Angersio): K. Ubels,
te v ruomsihoop.

Bedankt, voor Andijk: C. Brillernan, te
Treebeek.

GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Gramsoergen Luiten: J.
Bomnoi, te Marknet.se.

CRIST. GEREF. KERKEN
Beroemen ie Broek op Langedijk: J. P.
'de 1 Geels, te Haarlem-C.

Bedankt voor Eae: J. Brons, te Buil
molen; voor Zaamslag: G. Blom, te
Meerkerk.

Doch mij hebt gij niet aangeroepen, O Jacob", zegt God via
de mond van Jesaja tot Israël. Er klinkt verdriet door in de
stem van God, die zij verwaarloosd hebben (Jesaja 42:22).
Een zelfde geluid vinden wij ook in de brief van Jacobus in
het Nieuwe Testament: „Gij hebt niet, omdat gij niet bidt."
God wil onze Vader zijn. Dat is de geweldige boodschap van
het evangelie. Maar dan moeten wij toch op zijn minst Zijn
Vaderrechten erkennen. Wij kunnen geen kind van God zijn
en toch langs Hem heen leven.

Van een kind wordt verwacht dat hij 's morgens zijn ouders
groet met een „goede morgen" en dat hij 's avonds voor het
naar bed gaan „welterusten" komt zeggen. Dat is toch wel
het minste wat verwacht wordt.

Hoe vaak zijn we niet geneigd om de dag te beginnen zonder
ook maar een woord tot Hem te richten. En 's avonds komen
we aan een gesprek met onze hemelse Vader niet toe, want
we zijn te moe en vallen plompverloren in bed.
Ons geestelijk leven wordt een sleur en voor we het weten
leven we langs God heen. Dan wordt God een Redder in
noodgevallen, in plaats van een Vader, Die blij wil zijn als
wij blij zijn.

Zakgeld

to de bedoelin„ - -T.-~

fclui salaris uitbetaald krijgen. Hoog-|vrU<L

lange tijd gevangen gezeten ln het tucht- ment Groningen

Arbeiders van dc technische dienst

an het Vaticaan hebben het puin uit
de gang verwijderd. Het was voor een
groot deel afkomstig van de ingestorte
binnenmuren. De muren werden her
steld en bepleisterd. Ook werd electrisch
licht aangelegd in de gang.

De restauratie geschiedde op histori
sche gronden. Het werk is deze week
gereedgekomen op het laatste stuk
bij het kasteel. De reden dat het laatste
stuk nog niet gereed is is gelegen in
geschil over de kosten.

Er is nog niet uitgemaakt of de kos
ten van de restauratie van het laatste
deel door het Vaticaan of door de Ita
liaanse regering moeten worden gedra
gen.

Dr. Homer Payne
directeur B.E.Z.

(Van onze kerkredactie).

Tot directeur van de Belgische Evan
gelische Zending in België is benoemd
de Amerikaan dr. Homer Payne. HU
volgt in die functie de huidige directeur
dr. J C. Winston, op Dr. Payne heeft
gestudeerd aan het Amerikaanse semi
narium te Dallas en daar ook zijn doc
torstitel behaald. HU is enkele jaren
predikant geweest in de Verenigde Sta
ten en was UJdens de oorlog legerpredi-
kant Sedert zijn promotie in 1948 is dl
Payne verbonden geweest aan de bybel-
school in Yennes. bij Lausanne in Zwit
serland.

De Belgische Evangelische Zending
is voortgekomen uit de Nortonzending
Dit vanuit Amerika geleid zendingswerk
heeft overal in zowel Frans- als Vlaams-
sprekend België gemeenten gesticht- De
gemeenten vormen op het ogenblik de
grootste prostestantse gemeenschap van
België

Meredith vraagt
meer garanties

De negerstudent James Meredith, die
als eerste gekleurde tot de voorheen
blanke universiteit van Mississippi werd
toegelaten, heeft medegedeeld niet voor
een tweede semester te zullen inteke
nen als zijn situatie niet verbetert. Vol
gens Meredith een 29-jarige ex-vlie
ger houdt dit in, dat hij „onder de
huidige omstandigheden" geen college
zal lopen, maar niet dat hij zijn studie
afbreekt. Meredith, wiens toelating tot
bloedige relletjes heeft geleid, staat nog
steeds onder bewaking van federale po
litie.

De Amerikaanse minister van justitie.
Robert F. Kennedy, heeft een beroep
gedaan op „enkele autoriteiten van de
universiteit, die hun verantwoordelijk
heid niet nagekomen zijn om het voor
Meredith mogelijk te maken zijn studie
voort te zetten. Het is hun plicht en
van hun die de wetten van de staal
moeten toepassen, het de heer Meredith
mogelijk te maken zijn studie zonder
onderbreking voort te zetten".

Nederlandse academici doen hun en
tree in het bedrijfsleven vaak later dan
collega's ln het buitenland. Internationale
ondernemingen ondervinden hierdoor
moeilijkheden bij het aantrekken
jongere krachten. Een verkorting
de studieduur bij het wetenschappelijk
onderwijs in Nederland is in dit
band gewenst.

Dit zei de heer F. J. Tempel,
zitter van de raad van bestuur
Unilever NV. gisteren in Groningen op
een lunchbiieenkomst van het departe-
van de Nederlandse
Nijverheid en Handel,
causerie nieuwe ele-
het personeelsbeleid.

Het bestaan der vereniging kan onge
twijfeld ook positief worden benaderd.
Prof. Mulder denkt hier in het bijzon-
de oecumene. Op theologen, ju
risten en anderen is een appèl gedaan
orde voor een nieuwe kerk op
te stellen. Hoewel we ons hiermee re-
eel moeten bezighouden stelt prof. Mul
der het als noodzakelijk dat men blijft
beseffen dat voor een dergelijke kerk,
als voor de bestaande, het be
staan van modaliteiten en modaliteits
verenigingen een onmisbare vereiste ls.

„Wil een groot geheel zijn werk in
alle richtingen kunnen uitstrekken,
dan zal dit. naar mijn vaste overtui
ging, slechts slagen, indien er groe
pen functioneren als transformators
de stroomverbinding. Zonder de
ze zal kortsluiting of overspanning
niet ontbreken. Onze vereniging
een dergelijke transformator zijn
de bestaande kerk: zij kan ook dienst
doen, indien deze in een grotere kerk
opgaan. Met het oog op een der
gelijke toekomst gericht valt er in
september a.s. werkelijk wat te vie
ren", aldus prof. Mulder.

Ook 50

In dc „Waarheidsvriend" meldt prof.
dr. J. Severljn dat dit blad van de Ge
reformeerde Bond de vijftig jaargangen
in 1962 heeft volgemaakt. Ook hij vraagt
zich, evenals prof. Mulder, af hoe lang
de reeks zal worden. „Het zou
verblijdend zijn als de doelstellingen
de bond binnen afzienbare tijd gewij
zigd konden worden", aldus prof. Seve-

Russische orth. kerk
vierde kerstfeest

Patriarch Alexei, hoofd van de Rus
sische Orthodoxe Kerk heeft vandaag
aangedrongen op wereldvrede. Hij sprak
tijdens een nachtmis ter gelegenheid van
de viering van Kerstmis door de Ortho
doxe kerk. De 85-jarige patriarch van
Moskou en geheel Rusland deed op al
le priesters en gelovigen een beroep om
te bidden voor eeuwige vrede.

De met kaarsen verlichte kathedraal
van Moskou was stampvol met gelovi
gen ondanks de temperaturen onder het
vriespunt en de sneeuw. Het grootste
deel van de kerkgangers bestond uit
vrouwen. Het merendeel was bejaard
maar er was toch ook een flink aantal
jonge vrouwen.

De Orthodoxe kerk viert het kerstfeest
volgens de oude kalender, twee weken
na het kerstfeest in het Westen. Het
kerstfeest is ook in andere kerken in
Moskou en elders in Rusland gevierd.

In Moskou was er geen openbaar ver
voer voor en na de kerkdiensten. On
der het communistische systeem vinden
de meeste wereldlijke feestelijkheden
van kerstmis plaats op oud- en nieuw
jaar. Onder de kerstbomen in de wonin
gen worden dan geschenken uitgewis
seld en voor de kinderen komt vaak
vadertje vorst, de Russische versie van
de Kerstman.

Taalonderzoek ln onze tijd, door dr.
A. J. B. N. Reichling, dr. E. M. Uhlen-
beck, dr. B. van den Berg, dr.A. A.
Weljnen, dr. F. J. M. L. de Tollenaere
en dr. C. Soeteman. Lezingen voor School
voor Taal- en Letterkunde. Uitgave Ser-
vire, Den Haag.

Ambacht.
Beaankt V

Lisse.

VRIJE EVANGELISCHE GEMEENTE
Beroepen te Leeuwarden (2e pred. pL):
M. NU kamp, te Gouda.

UNIE VAN BAPTISTENGEMEENTEN

Bedankt voor Hengelo-O.; G. Brongers,
te Leeuwarden.

CHRIST. GEREF. GEM. IN NEDERLAND

De heer D. C. Overduin te Sliedrecht

r Oostkapelle: H.

i Gilst,

(Van een onzer medewerkers) I Gereformeerde Bond. namelijk 121.

Opnieuw hebben wij het jaar- P,PS
lijkse overzicht ontvangen van het
aantal predikantsplaatsen in de
Nederlandse Hervormde Kerk. Het
blijkt, dat er op 1 januari van dit
nieuwe jaar 2189 predikantsplaat-
waren tegen 2143 op 1 januari

u. i— uveiuuin iv; jucuict.m io -

spreekconsent, hem verstrekt van het afgelopen jaar. Tot de V1TJ
door de Ger. Gem. in Ned. Hersteld Ver- zinnige modaliteit behoren 310

nhriet a*r J>

standplaatsen en tot die van de

band, overgekomen naar de Christ. Ger.
Gem. in Ned. om hiervoor verder te wor
den opgeleid tot de dienst des Woords
en der sacramenten.

Afscheid directeur
Nutsseminarium

Aan de directeur van het Nutssemina
rium voor Pedagogiek aan de Universi
teit van Amsterdam, de heer P. Post. die
wegens het bereiken van de 70-jarige
leeftijd per 1 januari aftreedt, zal op 26
januari door het hoofdbestuur van de
MaatschappU tot Nut van het algemeen
in het Instituut voor de Tropen een af
scheidsreceptie worden aangeboden.

Tijdens deze byeenkomst zullen spre
ken de voorzitter van het hoofdbestuur
der MaatschappU tot Nut van het alge
meen. dr. H. Craandijk. de voorzitter
van het curatorium van het Nutssemina
rium. prof. mr. H. R. Hoetink. en de al
gemeen directeur van het Nutssemina
rium. prof. dr. Ph. J. Idenburg.

Gereformeerde Bond 331. Als ieder
jaar wordt de rest onder de noe
mer middenorthodox gepubliceerd,
namelijk 1557. Deze benaming is
natuurlijk niet juist. Telkens weer
wordt bijvoorbeeld vanuit de Con
fessionele Vereniging bezwaar ge
maakt, dat zij in deze statistiek
midden-orthodox worden genoemd.

Het blijkt dat er op het ogenblik 220
vakatures zijn, waarvan 46 vrijzinnige
en 52 uit de groep van de Gerefor
meerde Bond. Van de 220 vakante
plaatsen zijn er 74 onvervulbaar, waar
van 26 vrijzinnige eYi 9 Geref.-Bonds-
plaatsen.

Zuid-Holland staat met 449 predikants
plaatsen bovenaan. Friesland heeft de
meeste vrijzinnige plaatsen, namelijk
73 en Zuid-Holland de meeste va- J-

Geweigerd tijdens mis te knielen

Nu ruim een jaar geleden meld
den we dat een jonge Spaanse
soldaat, Genaro Redero, lid van
de baptistengemeente te Man-
resa, veroordeeld was door een
militair gerechtshof tot drie jaar
gevangenisstraf omdat hij wei
gerde tijdens een r.k. mis die in
diensttijd werd gehouden, te knie
len. Het is thans bekend gewor
den dat Genaro Redero vlak voor
kerstmis 1962 is vrijgelaten.

Twee dagen voor hij met groot ver
lof zou gaan werd Genaro Redero ge
dwongen een rooms-katholieke mis bi;'
te wonen en tijdens deze mis te knie
len. Reeds tweemaal eerder had mer
hem gedwongen dit te doen. In beide
gevallen had hij vrijstelling van deze
kerkgang gevraagd op grond van het
feit dat hij protestant was. In geen
van beide gevallen werd hem de vrij
stelling verleend. Onder dwang liet hij
zich toen verleiden toch te knielen.

Zijn geweten had echter gesproken
toen hij voor de derde maal gedwongen
werd de mis bij te wonen, besloot hij
door te blijven staan te getuigen

zijn geloof. Twee dagen later, juist voor
hij afzwaaide, werd hij gearresteerd en
hij had zich te verantwoorden voor het
militair gerechtshof. Deze veroordeelde
hem tot drie jaar gevangenisstraf.

Tragiek

Het nieuws van zijn vrijlating werd be
kend via een predikant te Melilla, een
plaatsje aan de noordkust van Afrika.
Het staat onder Spaans bestuur. De va
der van Genaro Redero had vorig jaar
een verzoekschrift ingediend tot vrijla-
ting van zyn zoon, maar dit werd nietj

Friesland staat ook met de "meeste
vacante gemeenten bovenaan de lijst.
Er zijn er daar 41, waaronder 18, vfij-
zinnige. De Gereformeerde Bond heeft
geen enkele vakature (er zijn er in
totaal 64 ln Friesland) in deze ppo-

Zowel in Groningen als in Friesland zijn
er 16 onvervulbare vakatures. In Lim
burg is er van de 23 predikantsplaat
sen maar een vacant, die bovendien
onvervulbaar is.

Van het totaal aantal predikantsplaat
sen (2189) behoren er 32 tot de zen
ding. terwijl er 185 bezet zijn voor bui
tengewone werkzaamheden. In de zen
ding is geen enkele vrijzinnige predi
kant werkzaam.

Het aantal predikantsplaatsen is sedert
1955 voortdurend gestegen. In dat jaar
waren er 2007 plaatsen. Het aantal va
katures daalde in diezelfde periode van
230 tot 220. Het aantal onvervulbare
vakatures van 109 tot 74.

Rode kritiek op
Pools episcopaat

Volgens waarnemers, die o.a. verwij
zen naar de verklaringen van kardinaal
Wyszynskl van zondag betreffende door
de staat geëist toezicht op het godsdienst
onderwijs, is er ln de betrekkingen tus
sen kerk en staat ln Polen een hernieuw
de spanning ingetreden.

Afgaande op een artikel in het atheïs
tische weekblad „Arguntenty" zou de
door de Poolse bisschoppen op het con
cilie in Rome aangenomen houding de
oorzaak zyn van die verscherping van
de betrekkingen. In dat artikel wordt de
Poolse bisschoppen namelyk verweten
dat zij in het geheel geen gebruik zou
den hebben gemaakt van kansen om tot
een regeling van de kwestie der voorma-
lig-Duitse bisschoppen te komen.

De Poolse bisschoppen, aldus het week
blad, willen zich wel telkens weer voor-
doen als woordvoerders van de belan
gen van het Poolse volk. In Rome hadden
zy de gelegenheid om te tonen dat dit
niet alleen maar propaganda was maar in
hun verklaringen en herderlijke brieven
zoekt men tevergeefs naar ook maar de
minste toespeling op de situatie van de
westelijke gebieden of op echt Poolse
aangelegenheden.

De resultaten van hun besprekingen
terzyde van het concilie met de Duitse
en andere buitenlandse bisschoppen zijn
nihil Speciaal genoemd wordt de kwes
tie van de bisschop van de eertijds vrije
stad Danzig (Gdansk) die in het pau-
selyk jaarboek niet onder de Duitse bis
schoppen wordt genoemd zodat wat dit

- jl betreft, volgens „Argumenty", gemak-

ingewilligd. Drie maanden later stierf de keUk een regeling getroffen had kunnen
vader, zonder zyn zoon te hebben gezien,

kelyk
worden.

Het weekblad verwyt de Poolse bis
schoppen voorts op het concilie niet voor
hervormingen in het kryt getreden te zijn,
maar steun te hebben gegeven aan de
Romeinse curie en een voorzichtig-con-
servatieve houding te hebben aangeno-

daar deze geen verlof ontving om bij het
sterfbed aanwezig te zijn. Deze vervroeg
de -invrUheidstelling is het gevolg ge
weest van verzoekschriften uit allerlei
landen.

Toch is dit geen definitief bewijs van
bescherming van gewetensvryheid van
protestantse soldaten in Spanje. Want op
30 aUgustus 1962 werd een andere soldaat
om dezelfde redenen veroordeeld tot 6 De wereld van morgen, door Martin
maanden en een dag. Deze soldaat, Jose Kojc. Vertaling W. A. Fick-Lugten. Uit-
Cabrera Romero, die dienst deed in het save Servire, Den Haag.

„Regiemento de Ingenieros de Santa Cruz De pinguïns van pinguïnstad. Tekst
de Tenerife", zit nu nog steeds in de Gaïy Baldner, illustraties Gerhard Ober-
gevangenis. lander. Uitgave Heinemann.

„Vragen op medlat-h gebied zenden aan de redactie van ons
blad met linksboven op de envelop: „Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt wekelijks
In deze rubriek gegeven, vrngen die hiervoor minder geschikt
zijn worden per brief beantwoord."

NEEN, het is niet zo, dat het drinkwater op
zich zelf enige invloed zou uitoefenen op
tandbederf Waar het om gaat is de hoeveelheid
fluoride die zich in het drinkwater bevindt. Flu-
oor is een element, zoals zuurstof, waterstof, na
trium en chloor. Fluoor kan zich, evenals ande
re elementen, binden aan bijvoorbeeld natrium.
Er ontstaat dan een verbinding die men fluoride
noemt. Bijna al het water op aarde bevat fluori
de, doch meestal niet meer dan V4 milligram per
liter.

Hoe is men tot de ontdekking gekomen, dat
fluoride in het water invloed uitoefent op tandbe
derf?

De Amerikaanse tandarts McKay ontdekte in 1900,
een bepaalde afwijking van het glazuur van vele
tanden van zijn patiënten terwijl in zijn praktijk aan
de andere kant maar zeer weinig patiënten waren,
die aan tandbederf leden. Pas na 1930 ontdekte men
dat in de streken waar deze glazuurafwijking voor
kwam. het gehalte aan fluoride in het water hoger
was dan elders. Het verband tussen de glazuuraf
wijking en fluoridegehalte werd aannemelijk, zo ook
de veel belangrijker samenhang tussen fluoride en
tandbederf. Latere uitgebreide onderzoekingen heb
ben de hypothese kunnen bevestigen. 1 miligram
fluoride in een liter drinkwater gaf reeds 50 pet.
minder tandbederf! Boven de \Vz milligram fluoride
in een liter water deed in vele gevallen de vlekken
op het tand- en kiesglazuur ontstaan.

Is een laag fluoride gehalte van het drinkwater de
enige oorzaak van tandbederf? Zeker niet! In de
eerste plaats is er een belangrijke erfelijke eigen
schap bij het ontstaan van tandbederf, of „caries",
zoals de tandarts het tandbederf noemt. In de twee
de plaats speelt een grote rol de invloed van de
omgeving 'dat is de mondholte) op de tanden. Het
is practisch zeker dat bacteriën de oorzaak zijn,
doch welke van de vele typen mondbacteriën de
schuldigen zijn, is niet precies bekend. Naast de
bacteriën zijn de voedselresten. die tussen de tanden
en kiezen blijven kleven, van het grootste belang.
De bacteriën vinden hierin een overmaat aan voe
ding, wat een omzetting van de voedselresten tot
gevolg heeft. Vooral de koolhydraten (suikers) zijn
zeer geliefd en worden omgezet in zuren. Tegen deze
zuren is het glazuur zeer slecht bestand, een be
schadiging en langzame invreting vindt plaats.

Als men bedenkt, dat in de laatste 60 jaar de
Nederlandse bevolkmg bijna vier maal -oveel sui
ker gebruikt, verwerkt in de dagelijkse voeding,
dan behoeft het geen wonder genoemd te worden,
dat het tandbederf zo'n hoge vlucht genomen heeft!
Op zichzelf zou het nog geen groot bezwaar zijn
als de 40 kilogram suiker, die de Nederlander ge
middeld per jaar gebruikt, gelijkmatig over de drie
maaltijden per dag zouden worden verdeeld, doch
de bezwaren zitten juist hierin, dat tussen de maal
tijden door vaak snoepjes of koekjes worden ge
nuttigd, zodat gezegd kan worden dat het grootste
gedeelte van de dag het glazuur der tanden blijft
geconfronteerd met suikers, die door de bacteriën
worden omgezet in bijtende zuren.

Bovendien worden onze voedingsmiddelen steeds
zachter van samenstelling, waardoor een zekere
automatische verwijdering van voedselresten door
bijvoorbeeld hard brood en broodkorsten eveneens
achterwege blijft. Die plaatsen waar de tong nog
enigszins reinigend kan optreden, vertonen ook
minder vaak tandbederf. In een zeer slechte reuk
staan toffees, die veel suiker bevatten, en moeilijk
volledig zijn te verorberen! Vast staat dat zonder
koolhydraten geen tandbederf kan ontstaan! In de
oorlogsjaren was er dan ook veel minder tandbederf,
als de jaren die daarop volgden

Wat heeft het fluoride nu met tandbederf te ma-
kan? Het fluoride uit het drinkwater wordt gedeel
telijk via het bloed vervoerd naar de tanden en
kiezen en hierin opgeslagen, waardoor het glazuur
beter beschermd wordt tegen de inwerking van de
zuren. Reeds vóór de tanddoorbraak kan deze op
stapeling plaats vinden, waardoor de tanden, wan

neer ze eenmaal zijn doorgebroken, al beter be
schermd zijn. Daarnaast is er ook een directe opna
me van fluoride vanuit het water in het glazuur
waarschijnlijk, waardoor eveneens de beschermen
de werking wordt verhoogd. Dat met een verant
woorde opname jaren gemoeid zijn, zal duidelijk
zijn. De resultaten van een extra toevoeging van
fluoride a .in het drinkwater, waar tegenwoordig zo
veel over wordt geschreven, zullen dan ook pas
na jaren zichtbare resultaten kunnen boeken. In
Amerika, waar men deze proeven reeds vele jaren
geleden is begonnen, blijken reeds duidelijk deze
resultaten.

In Nederland zijn de eerste proeven op grote
schaal begonnen in 1953 in Culemborg en Tiel, waar
men het fluoride gehalte van het water bracht op
1,1 milligram per liter. Een duidelijke teruggang
van het tandbederf in de genoemde dorpen is het
veelbelovende resultaat.

Dat men zich niet blind staart op de goede ge
volgen van de verhoging van het fluoride gehalte
in het water, zal men begrijpen. Juist nu er de
laatste maanden zoveel geschreven wordt over de
gevaren verbonden aan het innemen van medicijnen,
o.a. in de zwangerschap, zal het duidelijk zijn, dat
men ook moet nagaan wat voor schadelijke effecten
fluoride in hogere concentratie voor de gezondheid
kan opwerpen. Het ligt hier anders dan bij medi
camenten, want deze behoeft men niet in te nemen,
als men om de een of andere reden bezwaar hier
tegen heeft. Wanneer het fluoride gehalte van het
water verhoogd wordt, wordt een ieder verplicht dit
te drinken, want men is voor drinkwater nu eenmaal
aangewezen op de kraan! We zullen over deze on-
derzoekingen niet nader ingaan, slechts worde ver
meld dat de gezonheidstoestand van de miljoenen j
mensen, die hun leven lang natuurlijk drinkwater
met fluoride dronken, even goed is als dei van hen,
die water dronken met een aanzienlijk lager fluoride
gehalte.

Samenvattend moet worden gesteld dat deze meest I
verbreide ziekte want zo kan men het 'andbederl
toch wel noemen heden ten dage goed kan wor
den bestreden, al zal er technisch nog wel het één

100.000.000 terwijl slechts de helft der Neder
landse bevolking hiervan „geniet"! Men zou zo zeg
gen: Het moet efficiënter kunnen I