Amerikaanse journalisten werden biina vermoord Dronken Katanganen waren razend Openlijke breuk met Chroesjtsjef f I iii Geen haast met Polaris voor Franse defensie Rijksgoedkeuring laat te lang op zicli wachten „Godsdienstvervolging" zal worden onderzocht /ft een dojtfe hy Betrekkelijkheid van het opinie-onderzoek (II) VRIJDAG 4 JANUARI 1963 T ernauwernood ontkomen Mijn Amerikaans paspoort heeft mij gisteren bijna het leven ge kost. Vijf uur lang zat ik op een tmerige vloer in een lemen hut A[rlkaanse viuchteli„S(,n laws d. 16 kilometer diep in Katanga, - terwijl dronken Katangaanse sol daten geladen geweren tegen mijn hoofd hielden. Buiten de hut stond een bloeddorstige menigte te schreeeuwen: Maak ze dood maak ze dood, het zijn Amerika nen. Het zijn smerige zwijnen. Het zijn Amerikaanse spionnen," al dus schrijft de Amerikaanse jour nalist Weldon Wallace. Husband van de Londense Daily Mail. Toen hij mij zag keek hij zeer verbaasd. Hij durfde niet wuiven, knikte alleen maar even en liep weg. „Bij mij waren Arthur Bonner van de Columbia Broadcasting Co en Lionel Fle ming, van de BBC, de laatste omdat hij een Iers paspoort had en Ierse soldaten deel uitmaken van de troepen van de V.N. die op het ogenblik militair tegen Katanga optreden. Tweede poging Dit was mijn tweede mislukte poging Katanga binnen te komen. Twee dagen geleden had ik het ook geprobeerd, maar omdat ik een Amerikaans paspoort had weigerde de Katangaanse immigratie- autoriteiten mij in het land te laten Een Britse journalist moest 16 kilometer te rugrijden naar de grens met Rhodesia. Gisteren kwam ik Katanga binnen in een auto geladen met blikken melkpoe der en zakken meel voor de hongerende Rhodesia naar Elisabethstad. Op deze manier hoopte ik er in te komen. Ik dacht dat, als ik levensmiddelen aan de vluchtelingen zou uitdelen, dit een geest van goede wil in het leven zou roe pen die mij in staat zou stellen naar Eli sabethstad te gaan en verslag uit te bren gen over de toestand daar. In plaats daarvan namen dronken, maar goed gewapende soldaten, gedemorali seerd na een week lang zich te hebben moeten terugtrekken voor de V.N.-troe pen, mijn giften af en smeten mij in een stinkende hut. Ik bracht hier vijf uur door, die ik niet licht zal kunnen ver geten. Bij mij waren Bonner en Fleming. Paspoorten De misère begon toen wij onze pas poorten moesten laten zien. Katangaan se soldaten die bij de immigratiepost kampeerden, hoorden dat ons gezelschap bestond uit twee Amerikanen en een Ier. Zij schreeuwden: „Amerikanen, arresteer Wij probeerden met de auto er van door te gaan, maar soldaten versperden ons de weg en wij werden er uit gesleurd. Met het geweer in de rug werden wij naar een nabije hut gebracht. Wij moes ten op de grond gaan zitten. De soldaten weigerden naar onze uiteenzetting te luisteren dat wij journalisten waren. Zij zeiden: „Jullie zijn V.N.-spionnen." Toen zag ik door een raam het gezicht van een blanke. Ik kreeg hoop. Ik her kende de Britse journalist Peter Young- Mao erkent niet langer Communistisch China heeft te kennen gegeven dat Mao Tze- toeng Chroesjtsjef niet langer meer wil beschouwen als de leider van de internationale com munistische beweging. In een 10.000 woorden tellend hoofdartikel in het officiële Volks dagblad van Peking van 31 december staat dat Croesjtsjef in de Cubaanse crisis blunders heeft begaan. Het artikel noemt de Russische pre mier een huichelaar die alleen met de mond steun verleent aan de eisen van Fidel Castro ten opzichte van de Ver. Staten. De tekst van het artikel is gis teren gepubliceerd door de Washington Post. Het artikel bevat de klacht, dat Chroesjtsjef de zaak van de geweld dadige revolutie in de steek laat uit vrees voor de Amerikaanse „papieren Israëlische politie arresteert jongeren De Israëlische politie heeft donderdag zeven leerlingen van een Yeshiva (tal moed en thoraschool) gearresteerd. Te zamen met 50 orthodox-joodse inwoners van Jeruzalem worden zij verdacht van aanvallen op de centra van enkele christelijke missies in de stad. Een doelwit van de zeloten was school van de Finse missie. Een aantal ruiten ging aan scherven. Deze school wordt bezocht door christen- en joodse leerlingen. De orthodoxe extremisten en hun hand langers keerden zich verder tegen de hoofdzetel van de Zionistisch-christelijke missie. Hier wierpen de fanatieke zelo ten een automobiel omver. De vergaderplaats van de Israëlisch- Hebreeuwse Christelijke bijbelvereni ging was eveneens een doelwit van de extremisten. Hoewel niemand gewond werd bij de ze onverwachte uitbarsting van geweld nemen de Israëlische autoriteiten de cidenten hoog op. tijger". De uitnodiging aan Chroestsjef het geschil PekingMoskou voor te leggen aan een wereldforum van com munistische leiders wordt herhaald. Het staat op een „nieuw histo risch kruispunt" in de ideologische strijd, aldus het blad. „Sommige mensen" hebben China be schuldigd van het scheppen van moei lijkheden in de Cubaanse kwestie en „voorstander zijn van het storten de wereld in een thermonucleaire oorlog". Er wordt ontkend dat China een dergelijke oorlog wil en gezegd dat de crisis rondom Cuba door Chroesjtsjef veroorzaakt. .neer dan een gelegenheid hebben wij duidelijk gemaakt dat wij niet heb ben opgeroepen tot het vestigen van raket bases op Cuba en evenmin obstructie hebben gevoerd tegen het terugtrekken m de zogenaamde aanvalswapens." Volgens het artikel zijn de Chinezen gedwongen tot een openbare discussie over de grote geschillen binnen de com munistische wereld en is er een wereld omvattende vergadering nodig huidige geschillen Niet-communistische landen wacht een redelijk goed jaar Volgens de economische afdeling van de Mcgraw-Hill Publishing Company zijn de economische vooruitzichten voor de meeste van de niet-communistische geïndustrialiseerde landen der wereld voor 1963 iets minder gunstig dan zij voor het afgelopen jaar waren. De re sultaten van een onderzoek, die de af deling heeft vervat in een rapport, ge titeld „De economische vooruitzichten voor de wereld", doen verwachten dat het bruto nationaal produkt in die lan den waarschijnlijk zal toenemen met gemiddeld vijf procent. In de Verenig de Staten zal de stijging vermoedelijk bijna drie procent bedragen. Het belangrijkste vraagstuk blijft voor de meeste landen de inflatie en het her stel van het evenwicht op de betalings balans. In de meeste niet-communisti sche landen werd de inflatoire druk veroorzaakt door de stijgende lonen. SPD „feliciteert" dr. Adenauer Stuurt Castro 250 Amerikanen terug De sociaal-democratische partij in West-Duitsland heeft bij gelegenheid van de aanstaande verjaardag (5 jan.) van bondskanselier Adenauer, de leider van de christen-democraten, de wens tot uit drukking gebracht dat „hem de wijs heid en kracht gegeven mogen worden om zelf een stap te doen waartoe an- deren hem niet zouden kunnen dwingen". Ongeveer 250 Cubanen, die aanspraak Adenauer zou. aldus de socialistische maken op het staatsburgerschap der wens. zich van de sympathie der mees- vm»W. Stnten, wellicht binnenkort "m toestemming zullen krijgen zich naar de 1ltieke toneel te verlaten zou houden. De persdienst van de sociaal-democrati sche partij geeft het de kanselier na dat hij ..zijn huis goed op orde" heeft ge bracht en het vrije deel van Duitsland heeft ingevoegd in een verdragssysteem dat het mogelijk maakt met de vrije ercld op voet van gelijkheid te ver keren. maar kritiseert de ..zelfgenoeg- politieke stijl van Adenauer. Verenigde Staten te begeven. Het Rode Kruis heeft een vliegtuigje naar Havanna gezonden. Dit is wellicht de eerste stap voor deze nieuwe evacua tie van het communistische eiland. De onderhandelingen over dc evacua tie van deze groep hebben niet betrek king op de 23 Amerikanen in Cubaanse gevangenschap en evenmin op de 1.000 verwanten van de mannen, die in april 1961 een inval op Cuba gewaagd hebben en sinds een week op evacuatie-toestem ming van de regering-Castro wachten. Indonesische vloot paraat bij Borneo De stafchef van de Indonesische mari ne heeft voor de vlooteenheden in de wa teren rondom Borneo een toestand van verhoogde paraatheid afgekondigd als ge volg van de opstand in Broenei. De opstand, die op 8 december uit brak in Broenei en delen van Serawak en Noord-Borneo. werd enkele dagen la ter door Britse troepen de kop ingedrukt. Thans proberen deze troepen de resten van de rebellenstrijdmacht, die in de richting van Indonesisch Borneo vlucht, te omsingelen. Het is niet duidelijk, waar de spanning toegenomen is. Uitkleden Hierna kwamen nog meer soldaten in de hut en enkele van hen begonnen ons met handen en vuisten op het hoofd en in het gezicht te slaan. Plotseling kwam een officier binnen en zei dat wij naar buiten moesten gaan. Wij werden in een auto gezet en weg gereden. Andere auto's vol dronken sol daten volgden ons. Wij reden naar een rustige plek in het bos en onze auto kwam tot staan. De soldaten verdrongen zich er om heen. Zij trokken onze jassen van het lijf eisten dat wij onze schoe nen, hemden en broeken zouden uittrek- Wij dachten: „Dit is het einde." Mijn keel werd droog als leer. Bonner zei: „Doe je kleren niet uit, blijf praten, blijf treuzelen." De soldaten kwamen dichter bij met opgeheven wapens. Ik kon de lucht van bier ruiken. Het was duidelijk dat wij niet langer konden talmen. Wij zouden ons moeten uitkleden. Plotseling snelde een jeep in onze richting. Een lange Afrikaan in majoorsuniform stapte er uit. In vrijheid „Ophouden", beval hij. „Laat ze vrij." Wij werden onmiddellijk naar de grens met Rhodesië gereden en overgedragen aan een detachement van het Rhodesische leger en politiemannen die over de grens over onze vrijlating onderhandeld had- Bulgaarse piloot door Italië vrijgelaten De Bulgaarse vlieger Miloesj Sola- kof, een tweede luitenant van de luchtmacht die in januari van het vorige jaar met een Mig-straaljager dicht bij een raketbasis van de N.A.V.O. in de buurt van Bari een mislukte noodlanding maakte en door de Italiaanse autoriteiten onder verdenking van spionage gevangen werd gehouden is gisteren in vrijheid gesteld. De rechter van instructie achtte geen grond voor de beschuldiging van spiona ge aanwezig. De openbare aanklager heeft evenwel hoger beroep tegen deze uitspraak aangetekend. Kort na de lan ding verklaarde de Bulgaarse regering in een nota aan de Italiaanse regering dat Solakof een onervaren vlieger was, die tijdens de betrokken vlucht niet op een militaire missie was, doch tijdens een^oefenvlucht de koers was kwijt ge- In een op 25 januari 1962 door het Italiaanse ministerie van defensie uitge geven verklaring was gezegd, dat het vliegtuig foto-materiaal en wapens aan boord had en dat deze omstandigheid evenals het verhoor van de vlieger alle aanleiding gaven tot de veronderstelling dat hier sprake was van een poging tot luchtspionage. ;zx K-- w* Terwijl heel Europa in de kluis ters van de winter gevangen lag en op de Engelse wegen de sneeuwhopen het verkeer even zeer belemmerden als in ons ei gen land, werd in Earl's Court te Londen aan de Britten reeds een voorproefje zon, voorjaar en zomer geboden. Daar werd de jaarlijkse botenshow gehouden en één van de stands gaf de Londenaars de illusie, dat zij zich op een idyllisch Zuidzee- eiland, compleet met palmen en zonnebadende meisjes bevonden. De Gaulle antwoordt Kennedy Met betrekking tot het Ameri kaanse aanbod Frankrijk Polaris- raketten te verschaffen is nog geen besluit genomen. Frankrijk beschikt noch over de duikboten, noch over de atoomkoppen, die voor deze raketten nodig zijn. Dit werd gistermiddag aan ver slaggevers bekendgemaakt door de Franse minister van voorlichting, Alain Peyrefitte, na een vergadering van de ministerraad, die werd bijge woond door president De Gaulle. Daarbij waren de resultaten van de Bahamaconferentie tussen president Kennedy en premier Macmillan on der de loep genomen. President Kennedy heeft woensdag al van de Franse president een brief ontvangen, waarvan de inhoud nog niet bekend is gemaakt. Volgens of ficiële kringen in Parijs zou De Gaulle daarin het Amerikaanse Polaris-aan bod aangenomen noch verworpen hebben. Frankrijk ziet geen enkele reden waarom het niet zou voortgaan met zijn eigen inspanningen, aldus mi nister Peyrefitte verder. De Polaris- raket is voor Frankrijk thans niet ac tueel aangezien wij op dit ogenblik niet beschikken over de hiervoor nood zakelijke duikboten en atoomkoppen, zo zei hij. Het verschil met Groot-Brittannië is, _o ging hij verder, dat Frankrijk op eigen kracht aan zijn defensie werkt en van plan is daaraan met eigen midde len voort te bouwen. Volgens de rr' ter was er echter geen sprake van Frankrijk in een dergelijk gecompli ceerd vraagstuk de deur had gesloten. Eigen kernmacht Een vaststaand feit is echter, dat Frankrijk vasthoudt aan zijn beginselen op tiet gebied van zijn defensie en aan de onafhankelijkheid van zijn nationale verdediging. Dit standpunt was woens dag duidelijk gemaakt aan de Ameri kaanse ambassadeur Bohlen, zo zei hij. Minister Peyrefitte deelde vervolgens mee. dat het Franse standpunt op veer tien januari door de president zelf aan de pers zal worden uiteengezet. Pierre Messmer. de minister voor de strijdkrachten, had de ministerraad mee gedeeld, dat de proeven met een Franse raket, die tien dagen geleden in de Saha- werden genomen, goed waren verlo- i. De minister zei dat voortstuwing, .turing en terugkeer naar de grond de neuskegel bevredigend waren. OAS loert nog op De Gaulle De illegale organisatie van het gehei- ïe leger, de O.A.S., die tijdens da strijd in Algerije van zich deed spre ken, is nog steeds actief en zijn be langrijkste doel is de dood van presi dent De Gaulle. Dit werd gisteren ver klaard door Alain Peyrefitte, de Fran- minister van voorlichting. )e minister van binnenlandse zaken, ggr Frey. had in een bijeenkomst de ministerraad meegedeeld, dat zeventig procent van de overvallen, die de laatste tijd in Frankrijk zijn gepleegd, het werk van uit Algerije afkomstige O A.S.-ers is. Volgens hem waren noeh de O.A.S., noch de na de Algerijnse be standsovereenkomst opgerichte nationa le raad van verzet, die zou worden geleid door ex-premier Bidault, „ontwa pend". Adenauer naar Parijs op 21 januari Voor militairen VS meer soldij Bij het Amerikaanse congres is gis teren een wetsvoorstel ingediend dat beoogt de soldij voor Amerikaanse mi litairen gemiddeld met 14,4 procent te verhogen. Ook wordt voorgesteld de militaire pensioenen te verhogen. Volgens de minister van defensie Ro bert S. Mcnamara zullen de verhogin gen ongeveer 1.75 miljard dollar per jaar kosten. Hij wees er op dat Drs. De Vries kritiseert bouwbeleid: De president-directeur van dejje woningbouw prioriteit moet blijven F houden boven de utiliteitsbouw en be- Verenigde Bedrijven Bredero N.V. te Utrecht, drs. J. de Vries, acht het niet verantwoord de bouwmarkt thans geheel vrij te laten. Naar zijn mening zou bij het beperkte aanbod het toe nemen van de vraag de verhou ding van kosten en prijzen geheel verstoren. Hij verklaarde dit in een vraaggesprek met „De Nederlandse industrie". Drs. De Russen krijgen goede behandeling Ambassade móest boeren wegsturen Het Russische ministerie van buitenlandse zaken heeft de Ame rikaanse ambassade in Moskou verzekerd, dat de groep Siberische boeren die gisteren asiel heeft gevraagd in de Amerikaanse am bassade en die door de Amerika nen is overgedragen aan de Rus sische autoriteiten, „behoorlijk" zullen worden behandeld. Tegelijkertijd verontschuldigden de Russen zich wegens de gehouden „demonstratie", maar, zo werd ge zegd, het zou de 32 boeren niet kwa lijk worden genomen en er zon een onderzoek worden ingesteld naar de beweringen als zouden de „evange listen bloot staan aan godsdienstver volging". Zoals bekend wisten de Russen 6 mannen. 12 vrouwen en 14 kinderen van een ogenblik van onachtzaamheid van de Russische politie gebruik te ma ken door de Amerikaanse ambassade binnen te komen. Zij hadden vier dagen gereisd om Moskou 'te bereiken. Zij dachten dat zij in januari gevangen ge nomen zouden worden om ..hun geloofs overtuiging". Zij wilden naar elk land als het maar buiten de Sowjetunie lag. Vooral Israël werd genoemd, maar de ..evangelisten", zoals zij in de berichten worden genoemd, maakten niet duidelijk of zij het moderne Israël of het Israël van het Oude Testament bedoelden. Het was een aandoenlijk moment toen de groep weer van het terrein van de jaar de militaire wedden gelijk gebleven i Vries is verder van oordeel, dat de wijze, waarop d$ regering thans het goedkeuringsbeleid hanteert, in plaats van de reële bouwcapaciteit maximaal in te zetten het tegendeel bewerkt. Wanneer bij het macro-beleid onvol doende rekening wordt gehouden met de bezetting van elke onderneming, op dat deze continu op de meest efficiën te wijze aan het werk kan zijn, ont staat een type leegloop te omschrijven als „afstemmingsverliezen". Op een ge geven moment heeft de ondernemer wel capaciteit vrij voor een bepaald project, maar loopt hij vast op de riiksgoedkeuring. Leegloop is vooral schadelijk in de ambachtelijk georganiseerde bedrijven. Een schatting geven van de omvang van deze afstemmingsverliezen is. aldus drs. De Vries, uiterst moeilijk. Iedere onder nemer zorgt wel dat hij tijdig iets anders te doen krijgt, bijvoorbeeld buiten de grenzen. Bij het commerciële beleid is het tot dusver niet mogelijk een redelijk inzicht te verkrijgen in het tijdstip, waarop congruentie kan plaats vinden tussen het gereed zijn van het project voor uitvoering en de corresponderende rijksgoedkeuring. De heer De Vries is echter van mening dat ten departemente meer aandacht voor deze materie gaat ontstaan. Hij is voorts van oordeel, dat ambassade werd verwijderd waar ze enige uren had doorgebracht. Zij konden niet begrijpen dat zij niet op de ambas sade konden blijven. Hun verzoekschrif ten waarin stond dat zij om hun gods dienst vervolgd werden, lieten zij ach ter. Ondersoek Als het Russische onderzoek zal uit wijzen dat er inderdaad sprake Is van misstanden en als blijkt dat de plaatse lijke autoriteiten van Tsjernogorsk zich aan onregelmatigheden wat betreft de godsdienstvrijheid hebben schuldig ge maakt, zullen justitiële maatregelen worden genomen. De vertegenwoordiger van de commissie voor godsdienstaange legenheden in Tsjernogorsk is terzake geïnstrueerd. De Russen hebben verder toegezegd dat de mensen levensmiddelen zouden krijgen benevens geneeskundige hulp. Men had de indruk dat enkele kinderen Asiel Ex-premier Attlee tachtig jaar Graaf Attlee, die van 1945 tot 1951 De Amerikaanse ambassadeur Kohier heeft geen overleg gepleegd met zijn regering alvorens het verzoek van del 32 Russen af te wijzen. Hij handelde1 socialistisch premier van Groot-Bnt- hiermede in overeenstemming met het tannië is geweest, heeft gisteren zijn principe, dat de V.S. nooit hun steun heb-tachigste verjaardag met een feest- ben gegeven aar. het verlenen van asiel je in het Hogerhuis gevierd, behoudens-m enkele bijzondere gevallen, I Zijn regering heeft India en Pakistan zoals dat van kardinaal Mindszenty in ,n 5947 en jater Birma en Ceylon on- Boedapest toen asiel gerechtvaardigd afhankelijkheid verleend. Zijn binnen- ?P, - humanitaire gronden omdat ]andse regeringsperiode werd onder duidelijk werd dat zijn leven gevaar liep. meer gekenmerkt door het streven naar Op de Amerikaanse ambassadeverwezenlijking van de socialistische durfde men zich niet wagen aan een welvaartsstaat. In dit kader is toen de voorspelling wat gebeurd zou zijn als nog steeds bestaande ..staatsgezond- houden boven de utiliteitsbouw 1 treurt het sterk, dat aan bouwresearch in technische zin zo minimale aandacht wordt besteed. Elke cent, die administratieve research wordt besteed, is naar zijn oordeel een slag in de lucht, zolang forse bedragen voor technische research achterwege blijven. De overheid draagt in dit opzicht een grote verant woordelijkheid. SCHOUWBURGEN ENZ. Drs. De Vries vraagt zich ook af of de rage In schouwburgen, concert- en congresgebouwen, t en toons tel lings ruim ten en dergelijke is aangepast aan eer maximaal nuttig effect van de beschik bare bouwcapaciteit. Indien zou vast staan dat tussen prioriteiten bU de goed keuringen en het te werk stellen var buitenlandse arbeiders een rechtstreeks verband bestaat die indicaties zijn ei dan acht drs. De Vries dit een gevaar lijke zaak. Het is een veel reëlere zaak de bezet ting van de betrokken onderneming bij de beslissing over goedkeuringen waar mogelijk met voorrang in aanmerking te nemen. Het fase-verschil tussen het mo ment van de rijksgpedkeuring en de veel kleiner worden, vindt drs. De Vries. besprekingen met president De Gaulle en andere Franse autoriteiten. gisteren meegedeeld door het Franse ministerie van buitenlandse za ken. Adenauer zal worden vergezeld door enkele van zijn ministers. Het bezoek vastgesteld nadat de Franse en Duit- regeringen hebben gesproken over de ontwikkeling van samenwerking tus- beide landen, aldus een communi- In Bonn is het bericht bevestigd. Er werd daar aan toegevoegd dat de nau- menwerking zal liggen op het ge bied van buitenlandse zaken, defensie culturele zaken. •el asiel was verleend. In het ergste geval zouden de betrekkingen tussen de V.S. en de Sowjetunie verbroken zijn waardoor de ambassade gesloten had moeten worden en de boeren toch in Russische handen waren gevallen. I Dezer dagen zijn aan de Oostzeekust van Sleeswijk-Holstein reeds honderden plastic-zakken aangespoeld met commu nistisch propaganda-ma- teriaal uit Oost-Duitsland. I Het aantal pendelarbei ders dat dagelijks uit het buitenland West-Duits land binnenkomt om in Westduitse bedrijven te gaan werken is de laat ste jaren steeds toegeno men en bedraagt thans ongeveer 46.000, waarvan meer dan de helft uit Nederland. Voor patiënten van het provinciaal ziekenhuis nabij Santpoort (psychia trische inrichting) is de vijfdaagse werkweek on gewenst, aldus een me dedeling van de genees heer-directeur. De ar beid van de patiënten, welke in tuinen, parken, werkplaatsen en in werk groepen wordt verricht, is een integrerend deel van de behandeling. Voor het personeel is de vijf daagse wel ingevoerd. I Een groep van 19 Zwe den zal volgende week naar Egypte vertrekken om de kunstschatten van de Aboe Simbel-tempel te bestuderen. De tem pel, 3200 jaar oud, zal onder water komen te staan als het niveau van de Nijl zal stijgen door de geprojecteerde Assoe- I Een wet in Egypte be paalt, dat buitenlanders, met uitzondering van Pa- lestijnen, geen cultuur grond meer mogen be zitten. Land, dat in bui tenlands bezit is, moet aan de staat worden overgedragen, die daar voor met staatsobligaties „betaalt". I Anneke Grönloh was gistermiddag dolgelukkig toen ze bij haar terug keer op Schiphol van haar toernee door Ma- lakka, haar moeder weer zag. Ze was gekleed in een even charmant als zomers pakje en ze ver telde dat ze met dc Dutch Swing College band in een maand tijds 27 voorstellingen heeft geven voor in totaal mis schien wel 100.000 men sen. want men beschikt daar over enorme con certhallen en zelfs over dekte stadions heidsdienst" ingesteld, die onder inhoudt dat bepaalde geneeskundige hulp en zekere geneesmiddelen gratis aan een ieder worden verleend of beschik baar gesteld. De Britse kiezers, die in 1945 de so cialisten verkozen boven een regering van Chruchill, die hen in de tweede wereldoorlog naar de overwinning had geleid, brachten in 1951 weer een con servatief kabinet aan het bewind. Buitenlands bezoek in 1962 gestegen Over de eerste negen maanden van 1962 heeft het inkomende vreemdelin genverkeer 534 miljoen gulden aan de viezen opgeleverd, zo bericht de A.N.V.V. Dit is 71 miljoen gulden meer. dan in de eerste negen maanden van 1961. In dit bedrag zijn de inkomsten van de vervoermaatschappijen en de uitgaven in ons land voor niet-toeristi- sche doeleinden niet begrepen. Over hetzelfde tijdvak gaven Neder landse toeristen in het buitenland 510 miljoen gulden uit. exclusief transport kosten. maar inclusief uitgaven voor niet-toeristische doeleinden. De toeris tische balans is. naar het zich laat aan zien, nog actiever, dan h1 1961. want over de eerste negen maanden van 1962 waren de toeristische inkomsten 71 mil- band kon optreden voor joen gulden en de uitgaven 37 miljoen duizenden mensen. 'gulden hoger dan vorig jaar. 1094 Di2 openbare mening blijft let terlijk en figuurlijk Iets onbereken baars, welke bezweringen van het te gendeel de zgn. vaklui ook mo gen slaken. Het opinie-onderzoek is Immers gebaseerd op kleine steek proeven en geeft dan nog uitsluitend een moment-opname. Indien nu een ideale steekproef wordt genomen, waarbij het aantal onderzochte perso nen precies het gemiddelde weer geeft van het gehele land dan kan op dit materiaal alleen dan met enige zekerheid een voorspelling voor de toekomst worden gebouwd. Indien de te stemmen. Dat er lets mis was met fle enquêtes ln het algemeen en met het onderzoek van Literary Digest in het bijzonder, vlei moeilijk te ont kennen en vele bevoegde statistici hebben alle mogelijke moeite ge daan de fout op te sporïn. Zij kwa men tot de conclusie dat de steek proef onjuist was geweest en we zul len ons daar gaarne bij neerleggen. Niet omdat het hier een uitspraak van bevoegde deskundigen betreft, maar omdat de conclusie dat de fout bij de onberekenbaarheid van het publiek moet worden gezocht, het nstandigheden gelijk blijven. Wij- hele vak in dlscrediet zigen de omstandigheden zich echter, dan beantwoordt het opinie-onder zoek op hetzelfde ogenblik al ntet meer aan de momentopname. De praktijk heeft van het één, zowel als van het ander f—"— •?en paar bevesti gingen gegeven, die aan duidelijkheid niets te wensen overlieten, overi gens zéér tot onge noegen van de opi- pinie - onderzoekers die daarbij betrokken waren. Welnl- brengen. TOCH IS HET ZO! Welnu, bij de verkiezingen in 1948 was iw?n weer 12 jaar verder met ervaringen en inzicht, zodat valse steekproeven van alle bureau's voor opinie-onderzoek toch niet zo waar schijnlijk meer wa ren. Desondanks voorspelden alle en quêtes van 1948 een overtuigende over winning van Dewey op Truman, só over tuigend, dat een van de bureaus het on- te voren gen zullen zich wellicht de Ameri- «taakte omdat"De^vev'*™vvoren kaanse presidentsverkiezingen van locï nlet meer w^ .n?/», J00™?™"* 1936 herinneren, toen do«r het «lid. "1" ™ee/M M ,n te ha,en-U kent het resultaat, 1936 herinneren, toen door het tijd schrift Literary Digest de grootste politieke enquête werd gehouden die ooit ondernomen was. Aan niet minder dan tien millloen kiezers verden vraten-formulieren loege- opname k7n 'jTven" dïe' waarvan 9. mllllridn cfiilrc gestuurd, waarvan 2 millloen stuks beantwoord werden. Een meerder heid der lijsten toonde aan, dat Lan- don bij de aanstaande verkiezingen grond kent Truman won d; presidentsverkiezingen en toonde overtuigend aan dat het opinieon derzoek ln de meest Ideale omstan digheden ten hoogste e:n moment ogen- favoriet was. en aangezien het onder nemende tijdschrift dergelijke en quêtes al meer dan 20 jaar had ge organiseerd en aan de hand daarvan steeds het juiste resultaat van dc verkiezingen had voorspeld, meende men zeker van de uitslag te zijn. Dit klemde te meer, omdat de uit komsten van andere opinie-onder- zoekers In dezelfde richting wezen. Maar toen de noodlottige verkle- zings-dag naderde, bleek Roosevelt in 46 van de 48 staten een meer derheid te hebben en hij verwterf méér dan 60 pet. van de uitgebrach- blik later ai niet meer met de kelijkheid in overeenstemming ls. Htet geven van voorspellingen op dergelijke onderzoekin gen blijft dus gewoon tot de kans spelen behoren, ook al tracht men hieraan de schijn van wetenschap te koppelen. Allerlei mensen en plan nen afhankelijk te maken van deze zg. wetenschap, zoals In de V.S. ge schiedt. Is dan ook rondweg belache lijk. Ziezo, dat moest er even uit. Over belachelijk gesproken, we moeten ook nog iets zeggen over de ziele-4ngenieurs

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5