Pastorie voor hen, die er
„niet bij zouden horen"
Publikatie over Edward
geeft verkeerde indruk
„Brief van Chroesjtsjef
lasterlijk en kwetsend"
MARTINI
1963
Laat Castro de duizend
mensen niet *raan?
Jjn een hojnte Ky
Zonnevlekken en economie
ZATERDAG 29 DECEMBER 1962
BLANCO VERSLAG MAMMOETWET
Gisteren is het zgn. blanco eindverslag der commissie van rapporteurs
uit de Eerste Kamer voor het ontwerp van wet tot regeling van het
voortgezet onderwijs verschenen. De commissie acht, na kennisneming
van de memorie van antwoord op het voorlopige verslag de openbare
behandeling van dit wetsontwerp voldoende voorbereid.
BETREKKINGEN MET INDONESIË
Het beleid van de Nederlandse regering ten aanzien van de betrek
kingen met Indonesië is gericht op een blijvende en wezenlijke verbete
ring van de verstandhouding. Na een herstel van de diplomatieke betrek
kingen zal de regering gaarne zoveel in haar vermogen ligt tot zulk een
verbetering actief bijdragen. Dit zegt de minister van buitenlandse zaken,
mr. J. M. A. H. Luns, in zijn memorie van antwoord op het voorlopig
verslag van de begrotingscommissie voor buitenlandse zaken uit de
Tweede Kamer. In het voorlopige verslag was gevraagd of het „open
staan" van de regering voor de verbetering van de betrekkingen met
Indonesië een passieve of actieve politiek om toenadering tot stand te
brengen betekent.
In antwoord op de vraag of de regering thans niet de tijd gekomen
acht om de republiek der Zuid-Molukken te erkennen, antwoordt de
minister dat het afwijzende standpunt van de regering wat dit betreft,
nooit verband heeft gehouden met haar beleid ten aanzien van westelijk
Nieuw-Guinea. Er is dus geen reden te veronderstellen dat de over- I
dracht van westelijk Nieuw-Guinea wijziging zou brengen in het stand- I
punt van de Nederlandse regering, aldus de memorie van antwoord.
AFTREDEN VAN MINISTER LUNS
De minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, zegt in zijn
memorie van antwoord op het voorlopige verslag van de begrotings
commissie voor buitenlandse zaken uit de Tweede Kamer, dat hij, aan
gezien hij thans geen ontslagaanvrage overweegt, zich niet heeft verdiept
in de mogelijke internationale consequenties, die zo'n beslissing zou kun
nen hebben. In het voorlopige verslag was de vraag gesteld in hoeverre
een eventueel besluit van de minister om af te treden thans nog tot
gevaarlijke situaties van internationale aard aanleiding zou kunnen geven,
nu de overdracht van westelijk Nieuw-Guinea aan de Verenigde Naties
tot stand is gekomen.
NIEUWE VISSERIJWET
De ministers Marijnen en Beerman hebben enkele wijzigingen aan
gebracht in het ontwerp voor een nieuwe visserijwet, dat enige tijd
geleden bij de Tweede Kamer is ingediend. Zo hebben zij het b.v. alsnog
mogelijk gemaakt in de kustwateren met ten hoogste twee gewone
hengels te vissen. Het maximaal aantal haken van een gewone hengel
is alsnog bepaald op drie. De minister van landbouw en visserij kan er
echter niet aan meewerken, dat vergunningen voor de visserij op het
IJsselmeer aan sportvissers worden uitgereikt, daar dit afbreuk zou doen
Daar hebt u dan „de" nieuwjaarskaart, niet getekend, maar écht. Na een flinke Zwitserse sneeuwbui
ziet een dorpje er dus zo uit. Dat die afgezaagdenieuwjaarskaarten, vaak met goud opgelegd, dus geen ver
tekend beeld brengen wordt met deze foto wel bewezen. De opname is gemaakt in het plaatsje Miirren,
kanton Bern.
Worclt lezer-van-de-daad
(Van t
- redacteuren)
Ex-koning wijst kritiek af
De hertog van Windsor (die in
iatregelen tot sanering van de IJsselmeervisserij. Het in het 1936 enige maanden over Enge-
wetsontwerp voorgestelde verbod tot het verwonden of doden van vis land geregeerd heeft als koning
met bepaalde middelen zal ook gelden voor het bedwelmen van vis. Edward VIII) heeft gisteren ge
zegd dat het zo juist verschenen
rapport van de hertog van Coburg
aan Hitier, waarin deze onder
meer vermeldde dat koning Ed
ward een alliantie tussen Duits
land en Groot-Britannië een
„dwingende noodzaak" vond.
„over het algemeen een verkeer
de indruk" geeft. „Men heeft
mijn uitlatingen verdraaid om
bij Hitler in de gunst te komen",
aldus de hertog van Windsor. Het
rapport is gepubliceerd in het
jongst verschenen deel van in be
slag genomen Duitse documen-
Mening Westduitse regering:
T ASTERLIJK EN KWETSEND I gedurende het afgelopen jaar is beze-
L geld. Cuba heeft het bewijs geleverd dat
zgn de twee termen waarmee de ponti.k vln vastberadenheid en na-
van de zijde van de Westduitse raatheid van het westen juist i
i heeft
i jI opnieuw het belang van de Navo duide-
regermg is gereageerd op de - - - -
brief
- - - j lijk gemaakt", aldus bondskanselier
jongste brief van premier Adenauer in het intervii
Chroesjtsjef aan bondskanselier
Adenauer, waarin hij het West
duitse staatshoofd ervan beschul
digde de wereld naar nieuwe con
flicten te leiden die het leven van
miljoenen mensen in gevaar bren
gen. Chroesjtsjefs brief vormde
het antwoord op het schrijven
van Adenauer over een grensinci
dent aan de Berljjnse muur.
BOM ONTPLOFT
Voor de derde maal deze maand
gisteren in de Amerikaanse sector
van West-Berlijn, dicht bij de muur,
een bom ontploft. De bom sloeg een
gat in de muur van een 'vierkante
meter, ook werden ongeveer 1500 rui
ten aan de westelijke zijde van de
muur vernield. Om een einde te ma
ken aan verdere bomaanvallen heeft
men in West-Berlijn
Een der ..meest groteske, absurde weCe bevolen dat de grenspatrovMles
kwetsende beschuldigingen die van Westberlijnse politie worden
ten.
ooit jegens de kanselier en de rege
ring uit die hoek zijn geuit was de
bewering dat de Westduitse politiek
tot een Duitse burgeroorlog zon kun
nen leiden". aldus de regerings
woordvoerder Karl Günther von Ha-
se. die verder opmerkte dat Chroesj
tsjef oorzaak en gevolg door elkaar
heeft gehaald maar overigens bracht
hij geen nieuwe gezichtspunten naar
De bondsregering zal met haar bond
genoten blijven streven naar een oplos
sing van de Berlijnse crisis waardoor
veiligheid, vrijheid en levensva'baarheid
van Berlijn worden gewaarborgd, zo ver
klaarde Von Hase.
VER. STATEN
Een woordvoerder van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse zaken
zei het te betreuren dat Chroesjtsjef
„voor zijn al eerder gedane propagan-
da-uitlatingen een tijdstip heeft gekozen,
waarop bepaalde mogelijkheden aanwe
zig schenen te zijn voor een verminde
ring van de internationale spanning".
Volgens hem schijnt echter geen specia
le betekenis aan de brief van Chroesj-j
tsjef te moeten worden toegekend.
Ook de burgemeester van Wcst-Ber-
liin. Willy Brandt, heeft zijn licht over
de brief van Chroesjtsjef laten schijnen.
Hij meent dat de brief overduidelijk
aantoont dat men in h-?t geheel geen il
lusies moet koesteren. „De Russische
premier is bliikbaar verkeerd ingelicht
over de gebeurtenissen aan de grens van
West-Berlijn, want hij acht de verkeer
de mensen hiervoor verantwoordelijk".
joor Albert Watson, heeft de
slagen gisteren in krachtige termen ver
oordeeld. Hij noemde de ontploffingen
gevaarlijk en vooral nutteloos. Het Oost-
duitse bewind heeft in een verklaring de
westelijke mogendheden verantwoorde
lijk gesteld voor de explosie van giste
ren Van die ziide verklaarde men dat
het tijd wordt dat de situatie in West-
Berlijn wordt genormaliseerd.
van koning Edward VIII.
De Daily Mirror daarentegen doet een
felle aanval op de nazi-sympathieën van
de koning. „De omstreden koning was
duidelijk pro-Duits en dat niet alleen,
hij was ook een bewonderaar van de
principes van Adolf Hitler, die er zich
op beroemde de democratie te ont
zenuwen. Zij die meenden dat de koning
een idealistische jonge man was, geze
gend met patriottische opvattingen en i
die in staat zou zijn het Britse rijk veilig
door de oorlog te loodsen, hebben nu
het ongelijk duidelijk aan hun zijde ge-
kregen", aldus de Daily Mirror.
Amerika a ns-
Europese
samenwerking
ruimteproeven
De V.S. onderzoeken of het mogelijk
is om met West-Europa samen te wer
ken bij de uitvoering van het Europese
ruimteprogram. Dit is vrijdag In Wash
ington meegedeeld door een woordvoer
der van de NASA het Amerikaanse
bureau voo- lucht- en ruimtevaart-
Zoals bekend is hebben Engeland.
Frankrijk, West-Duitsland. Nederland,
België, Italië en Australië een gemeen
schappelijk. ruimteprogram opgesteld.
Men wil in de zomer van 1965 van het
nroefterrein bij Woomera in Zuid-Austra-
i 'ië een kunstmaan de ruimte inschieten
De eerste trap van de aandrijfraket zou
dan gevormd worden door de Britse
Blue Streak", de tweede door een nieu
we versie van de Franse raket ..Dia-
Verscheidene Britse dagbladen hebber, mant" en jie derde door een Westduit-
uitvoerig commentaar geleverd op de gf g§
onthullingen over de hertog van Wind
sor. De Daily Express staat duidelijk
achter de ex-koning. Volgens dit blad
heeft het rapport van de hertog van
Coburg in het geheel geen waarde als
bewijs van de nazi-gezinde opvattingen
van Edward. ..De koning is zijn gehele
leven trouw gebleven aan Engeland en
hij heeft onze belangen tot het uiterste
In een door het secretariaat van de
hertog uitgegeven verklaring wordt
het rapport absurd genoemd. „Hoe
wel er in deze berichten veel onjuist
heden voorkomen, moet er aan wor
den herinnerd dat de hertog, niet de
meerderheid van het volk aan wie het
belang van Groot-Britannië ter harte
ging, streejde naar enig onderling be
grip met Duitsland, ondanks het feit
dat Hitier aan de macht was. om de
«cc ifump van een Tweede Wereldoorlog
erheids-ite voorkomen", aldus het secretariaat
van de hertog, die op het ogenblik in
Parijs verblijft.
COMMENTAREN
ROSSO. BIANCO EN EXTRA DRY
Vi fles f6.95 Va flee f3.55
het
de oostelijke regering over
herenigen van de' gescheiden gezi
in Berlijn hadden verworpen, en zei
graag aan Chroesjtsjef dp ^hrifteli'kc
bewijzen te willen verschaffen wanneer
hii er zeker van kon zijn dat deze inder
daad in diens handen zouden komen.
De beschuldiging dat Adcrouer had
getracht een gewapend conflict tussen
de Verenigde Staten en de Sowje'.un.e
om Cuba te doen ontstaan, heeft de
bondskanselier zelf in een interview rnet
het Westduitse blad Poütisch-Soziale
Korrespondenz als ..onzinnig" van de
hand gewezen. Adenauer zei Ohroesjtsief
als een zeer realistische politicus te be-
maar hij betreurde zijn on-
nrpMistische po'itiek ten oo-
Wcst-Duits'and. ..Ons l?no
Brandende vraag in Havanna:
o
Premier Fidel Castro zou zijn aan- die gelegenheid zouden de Cubanen hur
bod om nog duizend Cubanen toe- j vaandel („hun grootste schat aan de
stemming te geven het land te ver-1 P««l<le..t ten geschenke geven,
laten en naar de Verenigde Staten
te gaan hebben geannuleerd. Dit ver
nam Associated Press vrijdagavond
van diplomatieke zijde in Havanna.
Castro had eerder (bij de vrijlating
der ruim 1100 gevangenen) gezegd,
dat hun familieleden ook Cuba do
rug mochten toekeren.
Verleden week zondagavond. Ra
dioklankbeeld van het IKOR. geti
teld „Kruis of kalkoen". Vragen
over de betekenis van het Kerst
feest aan een heel erg uitgeputte en
blijde moeder in het ziekenhuis, die
pas een babu ter wereld gebracht
heeft: aan de vader die blij is dat
het kind niet op een der Kerstdage i
is geboren want „hij is niet bij een
kerk": aan een prostituee uit de
hoofdstad (vroeger ging ik nog wel
naar de kerk, maar nu ik in „het
leven" ben komt er niet meer van),
aan een fabrieksarbeider die moet
iverken tijdens de kerst (een fijn
huiselijk feest en ik geloof dat het
ook iets te maken heeft met Jezus
Christus of zoiets) en den, vrij on
verwacht, de prettige stem van de
domineeHoe eerder deze Kerstda
gen voorbij zijn, hoe liever het mij
isZei dat?"
Kortom: een flitsend, typisch op de
ze tijd en de moderne mens (meestal
buitenkerkelijk, maar lang niet altijd
afgestemd radioprogramma, waarbij
op zijn onverwachtst de radiopastor bij
iedereen in de huiskamer kan komen.
Zijn radde stem gaat. verder: ..Er
zijn momenten dat een mens er bui
ten komt te staan. En als het dan
Kerstfeest wordt, wanneer iedereen
samen wil zijn. zich thuis wil voe
len. dan vindt het misschien allemaal
niks en denkt: was zij er nog maar.
Zat hij hier nu maar weer. Waar
om denken de kinderen zo weinig meer
aan mij? Dat was vroeger heel an
ders. En die kerstmuziek, daar wordt
u ook zo akelig door van binnen.
„Ik kan mo zo goed voorstellen", al
dus aan 't slot van zijn radiogesprek
de dominee, „dat u in uw zoeken, in
uw alleen-zijn, in uw verwondering, in
uw hopeloosheid de ander nodig hebt.
Ik heb niet voor niets met u gepraat.
Stapt u gerust over alle gevoelens heen.
Zullen we dat afspreken? Als u nie
mand heeft, belt u mij. Ik ben de hele
avond thuis. Straks hoort u mijn tele
foonnummer. En als u liever rustig
schrijft, doet u dat. Want: ondanks al
les zijn we toch samen. U hoort
er óók bij. Bij het Kind. bij ons."
Als de dominee even later, na de
studio verlaten te hebben, thuiskomt,
blijken er al twee mensen hem te heb
ben gebeld. Ze bellen opnieuw en na
hen vele anderen: de hele avond Is dc
dominee aan de telefoon gekluisterd en
ook de volgende dag komen nor ver
scheidene gesprekken binnen, die in
duur variëren van vijf tot dertig mi
nuten. Daarna komt dan nog de post.
Allemaal naar aanleiding van dat kor
te persoonlijke woord vla de luidspre
ker.
Er is een eenzame vrouw door getrof
fen die juist borstplaat stond te maken.
Haar man ls leng geleden gestorven en
haar enige dochter verblijft in een in
richting. Ze had zo gehoopt haar met
de Kerstdagen thuis te hebben, maar
de doktoren hadden nog geen uur gele
den meegedeeld dat ze het niet verant
woord achtten de patiënte ditmaal te
laten gaan.... De vrouw wil haar ver
driet anderen niet opdringen, maar
och, dominee, ze moet het even
kwijt.
Er is een radeloze man door dit korte
woord geraakt, die het afgelopen jaar
zijn rechterarm moest missen, ander
werk vond en toen zijn vrouw bij de ge
boorte van zijn eerste kindje verloor.
Nu heeft hl j niemand meer. Waaróm
dominee, waaróm? Zijn omgeving vindt
hem flink, maar hij wéét het niet
meer, hij kan er. zeker in déze dagen,
niet meer tegenop....
Er is.... moeten we verder gaan? Er
is. kort en goed, weer een zee van
el'ende die aan de dominee voorbij
gaat. Hij luistert, hij praat, hij ge
tuigt, hij maakt als dat nodig blijkt
een afspraak voor nader contact. En
als hij dan na midernacht naar bed
is gegaan, rinkelt om drie uur, half
vier de telefoon opnieuw. Hij hoort
slechts een klik als de haak is opge
nomen. Een „grap"? Vijftien minuten
later wéér die bel: werontschuldigin-
gen over het eerder lastig vallen.
Akkoord, akkoord zegt de (slaperige!
radiopredikant welwillend, om zich na
opgehangen" te hebben af t«. vragen:
Was het misschien tóch een aarzelen
de poging van die man om over de
brut te komen?
Want velen bellen of zoeken op
andere wijze contact, maar anderen
doen dat niet. Eenvoudig omdat ze het
niet kunnen Die mensen zijn er im
mers ook? Zuiver technisch gezien een
..gelukkige" omstandigheid, want het
aantal gevallen waar de radiopastor
COMMENTAAR VAN
Ds. A. KLAMER
Ken nodende radio-uitzending
jl., die volgde op een bijzonder
realistische en indringende uit
zending over de waarde van liet
ker-tfee-t, heeft ons ditmaal
naar «is. A. Manier te Hilversum
over zgn werk. dat zulke mach
tig mooie rontactmogelijkheden
geeft, heeft willen vertellen. Het
commentaar van de radio;
bijgaande r,
-rkt.
Het jaar van grote veranderingen
I A.P. had deze plotselinge weigering
vernomen van een Zwitserse diplomaat,
die zich bezig had gehouden met de
1 voorbereidingen van het vertrek van de
duizend. Zoals bekend is, vertrok reeds
een groep familieleden van de gevan
genen met de ..African Pilot" naar Flo
rida
Ook werd verklaard, dat er geheime
besprekingen tussen Zwitserse diploma
tieke functionarissen en Cubaanse auto
riteiten gaande zijn over de vrijlating
i van 21 Amerikaanse staatsburgers, die
in Havanna worden vastgehouden.
Dan wordt ook nog gesproken over
de terugkeer van ongeveer tweehon
derd Amerikanen (de meesten van hen
hebben Cubaanse ouders en zijn in de
V.S. of in Puerto Rico geboren) naar
de Verenigde Staten. Dc Zwitserse am
bassade heeft, sedert de betrekkingen
lussen de V.S. en Cuba verbroken wer
den. de Amerikaanse belangen in Ha-
vanna behartigd.
In Palm Beach (Florida) zouden de
vrijgelaten gevangenen vandaag
president Kennedy paraderen. BIJ
schouwer
zichte v
streeft t
Europa", zo zei
voor is de Duit:
Fanfani: komt
tijd- komt raad
Premier Fanfani van Italië heeft vrij
dagavond verklaard, dat Italië de kwes
tie van deelneming aan een multilaterale
Navo-kernmacht zou bestuderen als het
vraagstuk aan dc orde wordt gesteld.
Het zou verkeerd zijn haast te maken
in deze aangelegenheid Fanfani hoopte,
dat de groeiende betrekkingen tussen
Frankrijk en West-Duitsland de eenwor
ding van de EEC -'anden. of Engclands
toetreding tot de E.E.G. niet zouden be
lemmeren.
I De Haarlemmers (en
misschien ook nog wel tal
van andere Nederlanders)
zullen liet nieuwe jaar met
zeer oud brood moeten be
ginnen. Vandaag moesten
de Inwoners van dc Noord
hollandsc hoofdstad voor
een halve week brood te
gelijk inslaan, omdat er
maandag niet gebakken
wordt.
Proffessor Lars Eng-
strand. oen Zweedse chl-
rure, meent, dat hij de
kaalhoofdige mannen over
de hele wereld juist voor
het einde van het jaar nog
een sprankie hoop mag ge
ven voor een toekomstige
haardos-verbetering. Hij
heeft ontdekt, dat kaal
hoofdigheid in negen van
de tien gevallen wordt ver
oorzaakt door verminde
ring van de bloedcircula
tie in dc hoofdhuid. Dat
komt. zegt hij, omdat de
..galea", het dunne elasti
sche membraan, dat dc
schedel bedekt, dik en
hard wordt. Door een in-
snijding denkt de prof. de
ze verharding tegen te
baring. Voor degenen, die
a> vijf jaar of langer kaal
ziin. wil professor Eng-
strand reen enke'o hoop
1 Een hond, die tijdens de
Kerstdagen ook wel eens
Iets anders wilde eten, is
in de dierentuin van Praag
gedroi
:eft
zich
daar aan twee kangeroc
vergrepen. De dieren sneu
velden aan de hondebctcn
en de eigenaar van de
hongerige hond zal nu
3500 schadevergoeding
moeten betalen.
Een ander bont en kost
baar bericht kwam uit on
ze eigen hoofdstad Am
sterdam. Uit een bontzaak
•an de Heilige weg werd
vla een ingeslagen ruit
een nertsbontmantel van
11.000 naar bulten gc-
hzaH en meegenomen.
m Xabtf Taslkert In Oez
bekistan (Soivjetunle) zul
len volgend jaar kunstma
tige aardbevingen worden
veroorzaakt om de weer
stand van gebouwen te
beproeven. Van verschil
lende materialen en op ve
le manieren zullen daartoe
woningen worden ge
bouwd, die aan de schok
ken zullen worden bloot
gesteld.
I Vrijdag bereikte een be
richt over de geboorte van
een vijfling de voorpagi
na's van de ochtendbladen
In Buenos Aires. Het vijf
tal 7ou in een afgelegen
stadie In een verre pro
vincie het levenslicht heb
ben aanschouwd. Vandaag
moesten de bladen mel
den. dat zij hot slachtof
fer van een grap waren
geworden.
1090 Nu er eeu zeker verband Is
geconstateerd tussen de weersge
steldheden lilcr op aarde on het op
treden van zonnevlekken, waardoor
temperatuur, sneeuw- en regenval
en luchtstromingen beïnvloed wor
den, ligt het eigenlijk in de reden
dat ook dc planten- en dierenwe
reld hiervan invloed ondergaan. De
plantengroei is immers In sterke
mate van de weersgesteldheden af
hankelijk, terwijl de dierenwereld
voor een belangrijk deel weer op
de planten is aangewezen.
Interessant Is in
dit verband. dat
Douglas, van de
universiteit van
Arizona. In dc jaar
ringen van bomen
een duidelijke af
spiegeling heeft ge
constateerd van de
perloden van zon
nevlekken - maxi
ma en -minima. Door jarenlange
studie heeft hij kunnen vaststellen
dat in verschillende bomen groepe
ringen van 10 a 12 ringen optraden,
die wezen op snelle groeiperioden,
welke dnldelijk te onderschelden wa
ren van rlngen-groeperlngen die op
langzame groeiperioden wezen. Hier
door was het verband tussen natte
en droge jaargetijden enerzijds en
het optreden van zonnevlekken aan
nemelijk gemaakt. Aan de hand hier
van wist hij een hele zonnevlekken-
chronologie op te stellen over een
zeer lange periode.
U kunt zich voorstellen, dat vele
moderne onderzoekers nogal scep
tisch tegenover deze mededelingen
stonden, en toen prof. Maunder van
het observatorium te Greenwich In
oude kronieken gegevens aantrof,
waaruit bleek dat tussen de jaren
1645 en 1715 zeer weinig zonnevlek
ken waren geconstateerd, leek dit
een ongekochte geleeenheid eens en
vooral af te rekenen met de theo
rie van Douglas. (Maunders was wel
iswaar op de hoogte met Douglas'
belangstelling voor zonnevlekken en
met de theorieën die hij daarover
had opgesteld, maar alle gegevens
die Douglas daarover had gepubli
ceerd, waren hem onbekend). Hij
schreef Douglas dus een brief en
maakte hem er op attent dat. In
dien zijn boomringentheorie juist
was. de periode van weinig zonne
vlekken In de jaren 1645 tot 1715
toch in die boomringen tot uitdruk
king had moeten komen. Deze be
leefde, maar vinnige opmerking, be
tekende dc zegepraal
voor de theorie van
Douglas, want deze
onderzoeker had te
voren reeds gepubli
ceerd. dat hij de in
vloed \-an de zonne
vlekken over vele
eeuwen in de laatste
3000 jaar in boom-
ringen had kunnen
behalve over de periode
van 1645 tot 1715!
Kan door wijziging van de kllma
(«logische omstandigheden (vooral
regenval) een samenhang tussen het
al dan niet optreden van zonnevlek
ken aannemelijk worden gemaakt,
het is evenmin uitgegoten dat er in
weinig gecompliceerde economische
samenlevingen een zeer ingewikkeld
verband bestaat tussen zonnevlek
ken en economische crises. Dal gaaf
1an volgens de lijn: zonnevlekken
gewijzigde weersgesteldheden, slech
te landbouwoogstcn. Iiogc prijzen
die de arme man niet kan betalen
honger en armoede. Dit zou de sa
menhang verklaren die dc econoom
Jevons in de vorige eeuw reeds heeft
gesignaleerd tussen zonnevlekken en
economische depressies.
En nu een interessante vraag: Is
een beurscrLsIs oorzaak of gevolg
van een economische crisis?
Daarc
Nadruk verboden.
volgende keer.
mee te maken heeft neemt bij wijzo
van spreken c ke dag toe: „Ik begrijp
nu pas de volle betekenis van Jezus'
woord: ..Elke dag heeft genoeg aan
zijn eigen kwaad", kan hij (gelukkig)
zeggen.
Wat Is dat tocli precies voor radio
werk, dat van dominee Klamer? Zo
maar ev». n wat vluchtige contactjes na
een m'n of meer geslaagd Indringend,
„stichtelijk" woord en dan weer uit:
..ships that pass In the night" en daar
mee basta? HIJ zegt er zelf van: „Vla
de radio kom je bij de mensen binnen
om 'ze ,.on (e zoeken". Ongevraagd:
ze zijn niet bij jou In de kerk. maar
je bent hïin gast. Zo kom je bij hen
met het Evangelie. Maar.... z ij zijn
de baas. Ca je weer weg, geef dan
nadrukkelijk gelegenheid tot nadere re
actie, onder het motto: U luisterde
naar ons? Wij luisteren naar u! Via
dc telefoon, vla briefwisseling of door
persoonlijk bezoek. Want mijn opdracht
Is deze radiocommunicatie ook wiir
te maken".
Zo ontstaan de contacten dan. Met
Met al die
die
tóch niet bij horen", dat
zijn de radelozen, die op de een of an
dere wijze geslagen zijn door het le
ven: door sterfgeval, huwelijksmisère,
financiële nood. dat zijn de vergeten
groepen waar de kerk vreemd tegen
over staat, zoals de enorme groep der
homosexuelen (400.000 in Nederland),
de mensen die in concubinaat leven,
kinderen hebben en ze eigenlijk wel
zouden willen laten dopen, maar hoe?
De reacties die regeimatig komen uit
artiestenmilieus wijzen er anderzijds al
even zéér op. dat ook zij het gevoel
hebben er ..niet bij te horen".
Bij dat waar maken hoort derhalve
ook dc ..nazorg", die één dominee on
mogelijk alleen afkan. Geleidelijk aan
is er. verspreid over geheel Nederland,
een net van voor dit doel zorgvuldig
geselecteerde medewerkers(sters) ont
staan, die indien nodig „er op afgaan":
om te praten, om te helpen. Deze me
dewerkerskring stelle men zich overi
gens niet TE organisatorisch gebonden
voor. Die medewerkers weten dat er
op de raarste tijdstippen door ds. Kla
mer een beroep op hen kan worden
gedaan. Soms is er een jaar „niets",
soms zijn er in een week enkele
gevallen voor zo'n medewerker (ster).
gevoel dat heel veel interessante ge
sprekken over wat er allemaal gedaan
zou kunnen worden aan vernieuwing,
aan het wijzen van de weg, aan hulp,
aan eenheid, enthousiaste aanlopen zijn
zónder sprong. De vlotte start strandt
op een zwaar hijgen en blazen. Dat
zware hijgen en blazen vindt dan een
knappe camouflage in ellenlange ver
gaderingen en In zwaarwichtig gepraat.
Zullen we ons daarom maar Instellen
op die sprong?"
levende lezers (1800) die het huisor
gaan van de radiopastorie ontvangen.
Van hen wordt niet alleen belangstel
ling zonder meer, maar daadwer
kelijke belangstelling in het werk
verwacht. Het huisorgaan, „Mensen"
geheten, een eenvoudig gestencild
blaadje, bevat behalve mededelingen
over het werk en de tekst van radio
gesprekken. regelmatig allerlei verzoe
ken.
Verzoeken aan deze lezers indien mo
gelijk hun huis ooen te stellen voor
hen die eenzaam zijn en de feest
dagen graag met anderen willen vie
ren; verzoeken om te helpen bij het
aanschaffen van een bandrecorder voor
een ongeneeslijk ziek meisje, verzoe
ken om advies over geschikte lectuur
voor mensen die helemaal „van niets"
weten (die lectuur is nl. bijna niet
voorhanden), maar ook verzoeken om
met mensen in contact te komen die
goede financiële adviezen kunnen ge
ven: tenslotte verzoeken om advies
voor het karakter van de komende ra
diouitzending.
De ervaring met de lezerskring is
steeds geweest dat alle gevraagde
hulp en méér dan dat spontaan werd
dat we de wijze waarop u lezer
„Mensen" kunt worden (en zoals ge
zegd. méér dan dat) graag onder de
aandacht brengen. Het is vrij simpel:
men gireert 2.25 op gironummer
40 000 van hef IKOR in Hilversum met
op het strookje de vermelding „Voor
Mensen 1963". Het bedrag kan ook in
postzegels of per postwissel worden
overgemaakt. (Doorlopende abonne
menten kent men niet; wie niet gireert
voor het nieuw? jaar krijgt de num
mers ook niet meer. Dit om de activi
teit te prikkelen).
De ..resultaten" van het radiopasto
raat? Ze zijn er. maar blijven onge
noemd. Ds. Klamer zegt: „Het wordt
toch te dwaas elkaar uitvoerig uit te
gaan leggen waarom we door God op
een aners werg worden gebracht? Ik
vind zoiets oneerbiedig".
Dat daarnaast een schat van prakti
sche ervaring wordt opgedaan voor het
pastoraat-ln-het-algeméén. waar om
het nog maar zachtjes -te zeggen
vele leemten zijn o\«?r „wat er in de
wereld al'emaal te koop is" menen we
u zónder Inlichtingen van ds. Klamer
wel te kunnen vertellen. Het Is er nog
te vroeg voor. de tijd van praktijk
met het radiopastoraat is Immers nog
maar kort: drie on een half jaar. In
de toekomst zullen echter zeer zeker
nreA'kanten-opleidingen van de radio-
pastorale ervaringen kunnen profiteren.
Egyptische raketten
voor .lemen
Jemen ter beschikking gesteld. De
t'en zim in het geheim binnenge
bracht en kennen worden gebruikt om
zowel he nnieis van koning Saoed (in
Saoedi-Arabië) als dat van koning
Hoessein (in Jordanië) te bestoken, zo
werd er bij gezegd.
