Uk FOTO/FILM
1
Uw probleem is het onze
Nu telegrammen van nog
13 prot. theologen
Drie Bahai- gelovigen
ter dood veroordeeld
BOEKENHOEK
RYNBENDE'S
Een woord voor vandaag
If-M Geschenken-Show
Ongeloof openbaart zich
in diverse vormen
Meer aansluiting tussen
studie en bedrijfsleven
WHITE LABEL
VRIJDAG 21 DECEMBER 1962
4\DERZIJDS
R.K. VISIE OP „KERNWAPENEN"
«Hervormd Nederland" heeft
in het kader van de discussies
rondom het rapport «Nadere be
schouwingen over oorlog en vre
de" de rooms katholiek? moraal
theoloog Dr. J. Arntz O. P. aan
het woord gelaten. Deze stelt
dat hij in beginsel dankbaar is
voor het rapport, onder meer
omdat elke bijdrage tot christe
lijke gewetensvorming ook haar
theologisch gewicht heeft. Van
uit deze houding, van belangstel
ling en eerbied, geeft hij zijn vi
sie over het rapport:
Dit woord van de Synode wil niet
meer zijn dan een voorlopige plaats
bepaling. Zo nodigt het uit tot een
gesprek. Als een bescheiden inbreng
in dit gesprek zou ik het volgende
naar voren willen brengen.
Sprekend over de rechtvaardige
en onrechtvaardige oorlog vermeldt
de Generale Synode de scholastieke
theorie over de voorwaarden waar
aan een rechtvaardige oorlog moet
voldoen.
Hierbij mis ik echter één voor
waarde. die weliswaar in de hoog-
scholastiek slechts terloops wordt
aangeduid, maar die toch van het
{irootste gewicht is. Ik bedoel: oor
ogen zijn alleen maar gerechtvaar
digd, wanneer er geen hogere in
stantie is die recht kan wijzen tus
sen de volkeren. Aldus krijgt het
recht op oorlog een hypothetisch ka
rakter. Het bestaat alleen maar bij
het ontbreken van een voldoende
effectief supranationaal organisme.
Nu moeten wij nog een stap ver
der gaan. De afschuwelijke conse-
auentie van het ontbreken van een
ergelijk organisme de oorlog
toont ons dat het er móet zijn. Het
ontbreken ervan betekent een ge
brek aan vermenselijking in de
verhouding tussen de staten. Wij
hebben de feiten genomen zoals zij
zijn. zonder voldoende te trachten
ze te veranderen. Het hedendaagse
wijsgerige spraakgebruik zou hier
spreken van een zich neerleggen bij
een facticiteit, van een gebrek aan
zingeving en daarmee van absurdi
teit. Alleen op basis van deze absur
diteit verschijnt het recht op oor
log.
Voor de gelovige heeft deze absur
diteit een religieus-ethische dimen
sie. Het ontbreken der zingeving
verwijst naar de menselijke zondig
heid. In de oproep om die betrek
kingen te vermenselijken door het
constitueren van een voldoende ef
ficiënt supranationaal organisme
verschijnt voor de gelovige de op
dracht van Hem Wiens naam Vrede
vorst is en Die onze hulp is.
In dit perspectief verschijnt zelfs
de meest gerechtvaardigde oorlog
als een huiveringwekkende vermeng
ing van goed (opkomen voor het
recht) en kwaad (op déze manier
opkomen voor het recht) en van
menselijke onmacht (genoopt zijn
het op deze manier te doen). Moe
ten wij daarom niet stellen dat de
theorie van de rechtvaardige oor
log is als een concessie wegens de
verhardheid onzer harten? Nemen
wij hier geen vrede met een mo
raal van het hoogst bereikbare?
In deze lijn blijvend aarzelt
dr. Arntz nu het standpunt van de
Generale Synode met betrekking
tot de kernwapenen geheel tot
het zijne te maken. Hij onder
schrijft nog ten volle haar oor
deel dat het middel het kern
wapen zulk een perfectie be
reikt heeft dat het niet langer
als middel bruikbaar is. Hij ver
volgt:
wapenen toch gebruikt worden,
en als iemands medewerking daar
bij gevraagd wordt? Mogen wij dan
eisen dat er neen gezegd wordt, om
dat men God meer moet gehoorza
men dan de mensen? Zolang wij
nog voor de absurditeit staan dat
in oorlogstijd iemand de trouw aan
zijn gewetensovertuiging met de
dood moet bekopen, schrik ik terug
voor het radicale antwoord. Zouden
wij ook hier geen vrede mogen ne
men met die moraal van het hoogst
bereikbare? Dit is voor mij niet een
theoretische vraag. Uiteindelijk is
dit een vraag waarbij heel onze
christelijke bestaansconditie, de hei
ligheid van het evangelie en de
zondigheid van de mens in het ge
ding is.
Steeds meer steun voor Van Kilsdonk
(Van i
kerkredactle)
Na de negen hoogleraren aan
de Vrije Universiteit hebben nu
dertien „reformatorische" hoog
leraren het voor pater J. van
Kilsdonk opgenomen. Deze ge
liefde Amsterdamse studenten
pater dreigde van zijn functie
ontheven te worden, omdat hij
zich al te kritisch heeft uitge
laten over de Romeinse curie.
Opnieuw klinkt de waarschu
wing van reformatorische kant
dat een eventueel ontslag het
groeiend begrip voor de Rooms-
Katholieke Kerk een ernstige
slag kan toebrengen.
Letterlijk schreven de hoogleraren aan
bisschop Van Dodewaard van Haarlem
en aan Willebrands, de secretaris van
de commissie voor christelijke eenheid
van kardinaal Bea: „Ondergetekenden,
reformatorische christenen, hebben met
grote ongerustheid het bericht vernomen
omtrent een dreigend ontslag aan pater
J. van Kilsdonk. Overtuigd zijnde van de
kerkelijke integriteit van de r.k. studen
tenmoderator vrezen wij, dat zijn ont
slag door het heilig officie aan een groei
end begrip voor de R.K. Kerk in Ne
derland een zeer ernstige slag zal toe
brengen."
Het telegram werd ondertekend door
prof. dr. M. A. Beek, dr. R. Boon, prof.
Volgens de Russische aardrijks
kundige Samuel Varsjavski heeft niet
Columbus, doch een Britse monnik van
de orde van karmelieten Amerika ont
dekt.
Hij baseert zijn bewering op documen
ten. waarin de reis van de monnik, Ni
cholas of Lynne, naar de Noordpool
wordt beschreven. Volgens hem was de
monnik honderddertig jaar eerder op
het Amerikaanse vasteland dan Chris
topher Columbus. Van Nicholas of
Lynne is bekend, dat hij omstreeks het
einde van de veertiende eeuw leefde en
onderricht gaf aan de universiteit van
Oxford.
Sekte vervolgd in Marokko
Drie belijders van de Bahai-
godsdienst, zijn vanwege hun ge
loofsovertuiging in Marokko ter
dood veroordeeld, terwijl zes an
deren om dezelfde reden door een
Marokkaans gerechtshof tot ge
vangenisstraffen zijn veroordeeld.
Een van de drie ter dood veroor
deelden is een Syriër en de andere
twee zijn Marokkanen.
Vijf van de tot hechtenisstraffen ver
oordeelden hebben levenslang gekregen,
en de zesde moet voor 15 jaren de ge
vangenis in. Tijdens het proces dat op
zaterdag jl. heeft plaats se vonden wer
den vijf anderen vrijgesproken. De ver
oordeelden zijn in hoger beroep gegaan.-
De officiële beschuldiging tegen hen
luidde „opstand, rustverstoring, gevaar
De Naamloze Vennootschap nummer
november-december 1962, gewijd aan
verslaggeving, verantwoording en voor
lichting. Uitgave H. van der Marck
N.V., Roermond.
De uitvaart van Koningin Wilhelmina,
de diensten in de kapel van Paleis Het
Loo en in de Nieuwe Kerk te Delft.
Uitgave W. ten Have N.V., Amsterdam.
Dit is de NEC. de Stichting Neder
landse Export-Combinatie nu en in de
toekomst. 10 jaar gebundelde onderne
merservaring. Brigittenstraat 24.
Utrecht.
World Press Photo 1962. Een keuze
uit de foto's, ingezonden voor de inter
nationale tentoonstelling in het Gemeen
temuseum te Den Haag. Uitgave N.V.
De Arbeiderspers, Amsterdam.
Tijdschrift voor orthopedagogiek, le
jaargang nummer 12. Uitgave J. B.
Wolters N.V., Groningen.
Wie vermoordde Mevrouw Kroll.
door Mika Waltari. Tweede druk. Ver
taling Nettie Ross-Regeur.In serie Mis
daad en mysterie. Uitgave H-
pold N.V.. Den Haag.
Het paard van Ome Loeks, door Rem-
.o Campert. In serie Zwarte Beertjes.
Omslag Dick Bruna. Uitgave A. W. Bru-
i Sc Zoon, Utrecht.
Puzzel mee met Evert Wassenaar. In
serie Zwarte Beertjes. Omslag Dick
Bruna. Uitgave A. W. Bruna Zoon,
Utrecht.
Leo-
Enkhuizer Almanak 1963, 368ste jaar-
Dick Bruna. In serie Zwarte Beertjes.
Uitgave A. W. Bruna Se Zoon, Utrecht.
De vriendin van Mevrouw Maigret,
door Georges Simenon. Vertaling Jan
Arends. Omslag Dick Bruna. In serie
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
Se Zoon. Utrecht,
De Gebroeders Rico, door Georges Si
menon. Vertaling Halbo C. Kool. Om
slag Dick Bruna. In serie Zwarte Beer
tjes. Uitgave A. W. Bruna Sc Zoon.
Utrecht.
prof. dr. W. J. Kooi-
ds. K. H. Kroon. prof. dr O. W
Mönnich. ds W. G. Overbosch, dr. G. J
Paul, prof. dr. P. A. van Stempvoort,
dr. Kr. Strijd en ds. J. R. Wolfensber-
Intellectuelen
Ook dertig intellectuelen uit de omge-
ing van Haarlem hebben zich tot Van
Dodewaard gericht. Daarin wordt ge
zegd dat het werk van pater Van Kils
donk onder rooms-katholieke intellectue-
aanstaande intellectuelen ervaren
wordt als van uitzonderlijke betekenis
positieve waarde. Zij vervolgen dat
een maatregel tegen deze priester ver
warring en verbijstering zou wekken,
Juist nu er zo veel hoop gewekt is door
het bezielend spreken van de paus en
het baanbrekend werk dat de Neder
landse bisschoppen op het concilie heb
ben verricht.
In een kort commentaar heeft het
rooms-katholieke weekblad De Linie
geschreven: „Als het waar is dat
de studentenmoderator in Amsterdam
van zijn functie ontheven zal wor
den als gevolg van zijn Adelbert-
rede, gaat katholiek Nederland
hoogst ongelukkige geschiedenis tege
moet. Zelfs als men voorbij zou wil-
aan de persoon en het zeer
verdienstelijk werk van de man zelf.
Noch het tijdstip, noch de zaak ver
draagt een aanpak die het klimaat
om het concilie kan schaden."
Methodistenkerk
is geen sekte
(Van
5 kerkredactie)
geloof'l.J
Bahai-godsdienst is in Marokko of
ficieel tot ketterij uitgeroepen. Op zijn
persconferentie heeft koning Hassan
verleden week verklaard „De joodse en
christelijke godsdiensten mogen vrij uit
geoefend worden. Deze godsdiensten
werden door de islam erkend, n
islam accepteert de Bahai-secte
dere secten, die ware ketterij zijn,
Artikel zes van de nieuwe Marokkaan-
grondwet waarborgt godsdienstvrij
heid voor iedereen. De Bahai-godsdienst
werd in 1844 door profeet Baha'oe'llah
in Iran gesticht. De secte gelooft in de
openbaringen van God door bepaalde
mensen, en erkent zowel de profeten van
de islam, als die der christenen en het
jodendom. De bahais geloven echter dat
hun profeet de meest recente goddelijke
openbaringen heeft gepreekt. De Bahai
wordt weieens een „wereldgodsdienst
genoemd, de Bahai vindt een verzoe
ning van alle godsdiensten noodzake
lijk, en zou graag de oprichting van een
wereldregering zien.
Ds. J. W. Tonsbeek
overleden
In de ouderdom van 83 jaar is te Hel-
voirt overleden ds J. W. Tonsbeek, eme
ritus predikant der Hervormde Kerk. Hij
is de laatste van de vier predikanten
Tonsbeek, die lange jaren in de Her
vormde Kerk predikant zijn geweest.
Ds. Tonsbeek heeft zich op verschil
lend gebied bewogen. Hij was o.m. lid
van het hoofdbestuur van het Neder
lands Zendingsgenootschap en heeft in
Schiedam en omgeving met name ge
ijverd voor de evangelisatie onder de
havenarbeiders en voor de drankbestrij
ding. Door zijn toedoen verrees in Schie
dam een onthouderstehuis. Hij was
ook voorzitter van het district Zuid
Holland van de nationale christenge
heelonthoudersvereniging. In Schiedam
heeft ds. Tonsbeek ook tal van plaat
selijke functies bekleed. Van zijn hana
zijn verschillende bijdragen verschenen
- de Zondagsbode-in de classis Schle-
De bisschop van de Duitse Methodis
tenkerk heeft in een open brief aan het
Duitse weekblad „Der Stern" bezwaar
aangetekend tegen de wijze waarop dit
blad het woord „sekte" heeft gebruikt.
Enkele maanden geleden kwam het blad
uit met een bijzonder nummer, getiteld
„God in Duitsland". Daarin worden de
zogenaamde vrije of congregationalisti-
sche kerken in Duitsland „sekten" ge
noemd.
Bisschop Wundeflich wijst er op dat
een federatie bestaat waarbij de v<
schillende kerken of bonden
Opperrabbijn Pereira
75 jaar
(Van een onzer medewerkers)
I Te midden van zijn kinderen, diej
hiervoor uit het buitenland zijn over-,
gekomen, zal de opperrabbijn van
het Portugees Israëlitisch Kerkge
nootschap in Nederland zaterdag zijn
75ste verjaardag vieren. Een dag
later zal het de Joodse gemeenschap
van Nederland zijn die hem compli
menteert. Opperrrabbijn Pereira, die,
zoals bij het Portugees Israëlitisch
Kerkgenootschap gebruikelijk, dc ti
tel van chacham (wijze) voert, is
de enige opperrabiijn die deze hoge
post ook in de Joodse gemeenschap
van voor de oorlog bezette.
voorzitter van het college van
opperrabbijnen in Nederland, voorzitter
het genootschap van Joodse we
tenschappen, rector van het Portugees
Israëlitisch Seminarium Ets Haim en
an vele andere organisaties.
Opperrabbijn Rodrigues Perei-
ra's Joodse kennis is internationaal
vermaard, vaak wordt hem om ad
vies gevraagd uit het buitenland.
De meest eervolle, al wil hij er nau
welijks van weten, geschiedde enige
jaren geleden toen de Israëlische
regering zeventig Joodse wijzen uit
de gehele wereld raadpleegde in de
kwestie Wie is Jood. Opperrabbijn
Rodrigues Pereira was daarmee een
van de weinige Joodse geleerden in
continentaal Europa.
Lange jaren was hij waarnemend op
perrabbijn van dit kerkgenootschap in
het ressort Rotterdam en met korte
onderbrekingen is hij dat nog steeds van
het Nederlands Israëlitisch Kerkgenoot
schap te Den Haag. Opperrabbijn Pe
reira die gestudeerd heeft aan het Por
tugees Israëlitisch Seminarium te Am
sterdam waar hij in 1914 rabbinale be
voegdheden kreeg heeft tevens aan de
gemeente universiteit te Amsterdam doc
toraal examen klassieke letteren afge
legd. Hierdoor was het hem mogelijk
na zijn rabbinale studie een loopbaan
als leraar aan het gymnasium te Win
schoten eerst aan dat van Hilversum la
ter te volgen. Hoewel hij de rabbinale
bevoegdheid had gekregen was er in J-
eerste jaren nL geen sprake van
hij tot rabbijn werd beroepen daar
die jaren alle rabbinale posten bezet
In 1922 na het overlijden van zijn
der die opperrabbijn van Den Haag w
benoemde het Portugees Israëlitisch
Kerkgenootschap hem als diens opvolger.
Opperrabbijn Pereira bleef echter zijn
leraarsambt vervullen, daar deze opper-
rabbinale post geen dagtaak bood.
In 1943 benoemde de Nederlandse re
gering in Londen hem in de rang van
majoor tot legerrabbijn, een functie die
voordien in Nederland onbekend
legerrabbijn van de Prinses Irenebriga-
■■MHHHHBIH-vangelische Gemeen
ten, de Evangelische vergaderingen, de
Unie van baptisten en de Methodisten-
kerk. Hij is zelf voorzitter van deze Ver-
einigung Evangelischer Freikirchen. Hij
wijst er ook op dat deze federatie nauw
samenwerkt op diakonaal gebied met
het Leger des Heils, de Mennoniten en
de Vrije Lutherse Kerken en de Oud-Ka
tholieke Kerk in Duitsland. Tevens is
er sprake van de constructieve en posi
tieve samenwerking met de Duitse volks
kerk. Bisschop Wunderlich vindt dat
V.N. wijzen clausule
geboortebeperking af
De algemene vergadering der Ver
enigde Naties heeft dinsdagavond met
34 tegen 34 stemmen bij 32 onthoudin
gen een omstreden clausule uit een re
solutie verworpen, waardoor de volke
renorganisatie gemachtigd zou zijn in
formatie over geboortebeperking te ver
strekken aan landen, die daarom vra-
nomische ontwikkeling. Deze resolutie,
die verleden week reeds het fiat van de
economische commissie der vergadering
kreeg, werd nadat de clausule over de
geboortebeperking geschrapt was, met
tegen nul stemmen goedgekeurd. Ze-
door dam, alsook in het classicale zendings
blad waarvan hij hoofdredacteur was. De
gang.
Apeldoorn.
The Bridge, a link with The Nether
lands, number 5, January 1963. Uitgave
voor De Nederlanden van 1845 door The
Bridge, Groenhovenstraat 2, Den Haag.
Gids voor de scheepvaart, ten dienste
van Rijn-, zee-, binnenvaart en haven
bedrijf, 1963. Uitgave N.V. v.h. Firma
Groenendijk. Slaghekstraat 90-94, Rotter-
dam-25.
Zaal 6, door Anton Tsjechow. Vertaling
M. Budimir en Theo J. van der Wal.
In serie Amstel-Boeken, Uitgave L. J.
Veen N.V., Amsterdam.
Jood Süss, door Lion Feuchtwanger.
Vertaling Hermien Manger. In serie
Amstel-Boeken. Uitgave L. J. Veen N.V.,
Amsterdam.
Gabriël, de geschiedenis van een ma-
ges mannetje, door Henriëtte van Eyk.
Negende druk. In Ooievaar-serie. Uit
gave Bert Bakker-Daamen N.V., Den
Haag.
Man zoekt vrouw, door Ted Schaap.
Voorwoord Toon Hermans. In serie Zwar
te Beertjes. Uitgave A. W. Bruna Se
Zoon, Utrecht.
Kindertjes van deze eeuw, door Chris-
tiane Rochefort. Vertaling Jean A. Scha-
lekamp. Band R. de Groot. In serie
Auteurs van de tweede eeuwhelft. Uit
gave Contact, Amsterdam.
Kort en bondig, door ds. J. S. van
de Weg en anderen. Bijbelse zakagenda.
Uitgave W. ten Have N.V., Amsterdam.
De betoverde reis, door Robert Na
than. Vertaling Mea Verwey. Omslag
Dick Bruna. In serie Zwarte Beertjes.
Uitgave A. W. Bruna Se Zoon. Utrecht.
Spionnen schaakmat, door Peter van
Campen. Omslag en illustraties God
fried Janse. In serie Juno-jeugdpockets.
Uitgave J. H. Gottmer, Haarlem.
Als een meisje Ronnie heet. door
Kathe von Roeder-Gnadeberg. Vertaling
H. M A. Ludolph-Van Everdingen. Om
slag en illustraties Elly van Beek. In
serie Juno-jeugdpockets. Uitgave J. H.
Gottmer, Haarlem.
Prairievogel, door Charles Murrey.
Omslag Godfried Janse. In serie Juno-
jeugdpockets. Uitgave J. H. Gottmer,
Haarlem.
De vier uit het doktershuis, door Ru
Capel. Omslag en illustraties Elly
Rlco Bulthuis. Tweede, herziene druk.
Jn serie Misdaad en mysterie. Uitgave
H. P. Leopold N.V., Den Haag.
dubbele ionge Klare
Het bloedspoor ln de sneeuw.
Georges Simenon. Vertaling M.
Omslag Dick Bruna. In 1
Beertj
Utrecl...
Maigret en de weduwe Besson. door
Georges Simenon. Vertaling J. F. Klip
huis. Omslag Dick Bruna. In serie Zwar
te Beertjes. Uitgave A. W. Bruna Se
Zoon, Utrecht.
De psychologie van Maigret, door dr.
W. A. 't Hart. Omslag Dick Bruna. In
serie Zwarte Beertjes. Uitgave A. W.
Bruna Se Zoon, Utrecht
De glimlach van Eleonora, door De-
kema Omslag Dick Bruna. In serie
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
Se Zoon. Utrecht.
Nieuw Cabaret, onder leiding van Guus
Dijkhuizen. Omslag Dick Bruna. In se-
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bru-
Se Zoon, Utrecht.
Acol Nu. door Terence Reese en Al-
bert Dormer Vertaling drs. J. K. Kroes.
Uitgave Van Holkema Se Warendorf N.V..
Amsterdam.
Heineke Vos en zijn biograaf, door Ri
chard Minne. Tweede druk. In Nimmer
dralend-reeks. Uitgave Nijgh Sc Van Dit-
ar, 's-Gravenhage-Rotterdam.
Het lente-eiland en andere verhalen,
door J. Slauerhoff. In Nimmer dralend-
reeks. Uitgave Nijgh Se Van Ditmar.
-Gravenhage-Rotterdam.
Ié°N V° AVl"'è'iSST Deventer**'"EuSSBS^oflLS'
ve N.V. A. E. E. Kluwer. Deventer. Ultgezet worden door de nieuwe eii
De ondergang van de Cap Arcona. door naari omdat wij slechts onderhuurd...
Will Berthold. Vertaling Jan Holland, i zjjn? Mag het pand door twee gezin-
De eerste volkskerstzangsamenkomsten zijn weer gehouden.
Machtig klonken de kerstliederen tegen de hinten van grote
hallen of tegen zware muren van oude kerken. „Het doet je
iets", zei een bekend dirigent na afloop tegen ons en het deed
ook ons iets, toen zo machtig het „Ere zij God" uitgejubeld
werd.
Alleen maar een kwestie van gevoel, zeggen sommige chris
tenen laatdunkend. Heus wij weten ook wel, dat geloof meer
is dan een gevoel alleen, maar geloof staat niet los van ons
gevoelsleven.
Honderdvijftig psalmen heeft God in Zijn Woord laten opte
kenen. En daarnevens nog andere liederen, soms zo maar ver
werkt in de tekst. Waar echt geloofd wordt, wordt gezongen.
Iedere keer als God de kerk tot nieuw leven opwekte, ont
stonden nieuwe geloofsliederen. En juist dat zijn de liederen
die de eeuwen hebben getrotseerd. Er wordt vaak over gespro
ken, dat de gewone lidmaten op zondag meer geactiveerd
moeten worden- in de eredienst, dat deze niet louter en alleen
maar een woord-dienst mag zijn. Maar de beste manier om de
gemeente te laten antwoorden is haar te laten antwoorden in
een lied. Dat was het geheim van de oude negerkerkdiensten
in Amerika, waar onder de preek de gemeente zo maar ineens,
lang voor het ,Jlmeri" van de dominee, in een jubel kon uit
barsten. Zo was het ook in de dagen van het oude Israël. En
nu met Kerstfeest in het zicht, kunnen ook wij het weer
ervaren. U ook?
15 procent van de militai-
Joodse afkomst was, nam op
perrabbijn Pereira deel aan de invasie.
het kamp
den deporteerden was hij betrokken. Op
perrabbijn Pereira is officier in de or
de van Oranje Nassau, drager van het
Oorlogsherinneringskruis en ereburger
Hilversum.
Advertentie
Uw fotohandelaar presenteert de
CADEAU-IDEEËN VOOR WIE BESCHEIDEN WIL ZIJN OF ROYAAL MAG ZIJ6
Ds. S. J. Popma voor C.F.S.R.:
(Van een onzer verslaggevers)
Voor de Civitas Studiosorum
in Fundamento Reformato
(C.F.S.R.) te Ütredht heeft ds.
S. J Popma te Amsterdam een
lezing gehouden over de toe
komst van geloof en ongeloof.
Onder geloof wilde hij verstaan:
de band aan Jezus Christus, het
vertrouwend kennen en het ken
nend vertrouwen. Onder ongeloof:
het meer of minder bewust ontken
nen van Jezus Christus als Zoon
van God, die gekomen is om de
wereld met God te verzoenen.
Het ongeloof openbaart zich in diver
se vormen. Bij sommige alleen hier
door, dat zij geen besef hebben van
wat het christelijk geloof eigenlijk is.
Bij anderen door een bewust neen zeg
gen tegen het geloof.
Er is een atheïsme dat ontstond i
Hoogleraren na bezoek aan F.S.:
Het zou in ons land wenselijk
zijn een onderzoek in te stellen
naar de mogelijkheden om te ko
men tot het stichten van institu
ten, die niet direct op universi
tair niveau liggen en onderwijs
geven in de leiding en de orga
nisatie van bedrijven.
Tot deze conclusie komt een groep
hoogleraren in de bedrijfshuishoudkunde,
bedrijfs- en sociale psychologie, techni
sche bedrijfsleer en organisatieleer, die
in het voorjaar van 1961 een bezoek
de V.S. heeft gebracht met het doel
studie te maken van wat in de V.S. op
dit gebied reedstis bereikt.
teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal zaterdag 22 december
plaatsvinden om drie uur op de be-
graafplaats Soestbergen te Utrecht, na De rroep hoogleraren heert net
een rouwdienst om elf uur in de Her- slag gisteren aangeboden
vormde kerk van Helvoirt. I secretaris
Advertentie
N.V. DISTILLEERDERIJ V. SIMON RVNBENDE ZONEN SCHIEDAM
F. J. W. Gijzels. De hoogleraren zijn
van oordeel, dat het onderzoek er in
ieder geval moet komen, zonder zich nu
direct nit te spreken voor het in Neder
land instellen van de zogenaamde „busi
ness schools", zoals die in de V.S.
De commissie opvoering produktiviteit
van de S.E.R. heeft in principe reeds
besloten het opnemen van een dergelijk
onderzoek in haar werkprogramma te
overwegen.
Prof. ir. H. K. Volbeda. hoogleraar
in Delft, belichtte enkele aspec
ten van deze stu 'ie. Hij is van oordeel
dat de regeltechniek, domein van inge
nieurs, op den duur bewust zal worden
toegepast in de leiding van ondernemin
gen. Deze toepassing zal er zijn inziens
toe leiden dat de ondernemingsleiding
zal worden geautomatiseerd.
(Bij een korte samenvatting
merkte de voorzitter van de ge
noemde commissie van de S.E.R.,
drs. J. A. Hendriks, op dat de direc
tiesecretaressen deze ontwikkeling
mogelijk wel zullen vertragen.)
In het verslag kwam ook de mening
naar voren, dat de kloof tussen oplei
ding en bedrijfsleiding in de V.S. nog
lang niet is overbrugd, daarvan getuigen
niet slechts de opleidingen maar ook de
studieboeken.
Verder dat het enkele jaren in ons
land ingestelde baccalaureaat als eer
mislukte proefneming moet worden be
schouwd. Deze universitaire studie
schijnt voor de knappen te kort
de dommen te lang.
Vraag: De eigenaresse van het pand,
door 'de erfgenamen verkocht wordt? namen de verhuurder worden.
Wij bezitten een huurvergunning
lenaresse van verkopen kan de eigenaar u niet uit-
- huurder de zetten voordat hij drie jaar eigenaar
is. En ook dan is het nog niet zeker
(tenzij hij natuurlijk iets anders aan-
,,.j - aanzien van de huurbescherming ver- biedt). Na die drie jaar beslist
de gemeente voor de bewoning van andert er dan niets. Zolang namelijk tonrechter, of u eruit moet of niet
een gedeelte van het pand. Heert de- de huurder het huurcontract voortzet, dan zal hij zeker rekening houden r
geniet de onderhuurder huurbescher-
Banden omslag J. den Hollander. Uit- nen bewoond worden? Boven is er geen
gave De Goudvink, Antwerpen. keuken en geen w.c. De oude Juffrouw
Handboek voor hondenvrienden, door had wel een emmer boven en een fon-
dr Eugen Seifere Voor Nederland be- jteintje. Wij hadden de keuken
werkt en aangevuld door Jan van Rhee- w c< gehuurd. Zijn wij dan verpl:
nen. Geïllustreerd. Uitgave Broekman I de nieuwe bewoners daarvan gebi
Se De Meris N V.. Amsterdam. te iaten maken? Als wij er uitgezet
De dubbelganger en andere gedich-1 kunnen worden door de nieuwe eige-
ten. door Ed. Hoomik. In Ooievaar-se-, naar. dan zullen we niet zo gemakke-
rie. Uitgave Bert Bakker/Daamen N.V.,j üjk een ander huis krijgen. Wij heb-
Den Haag. ben een kind van bijna een jaar. Mag
dan zal hij zeker rekening I
de kosten, die u ten behoeve
huis heeft gemaakt, en met het feit,
7----- nieuwe cigeuuai ui 1.1 ju Bcuec„e »au
tenzij zij het huis dringend nodig heb- het huis zijn gang gaan, mits de ge-
Brieven, die niet voorzien zijn
lam en adres, kunnen niet
beantwoord worden. Geheimhou
ding verzekerd. Vragen, die niet
onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
ben voor eigen gebruik. De kanton
rechter (en dus niet de rechtbank) zal M BCC11
dan beslissen, of de erfgenamen het kan hij alleen noodzakelijke répara-
de huis wel zo dringend nodig hebben.dat ties uitvoeren, maar hij kan
„.,PHPIjlicht huurder en onderhuurder eruit moeten, veranderen zonder
bewoners daarvan gebruik Verkopen de erfgenamen het huis, dan
zoals geraniums, begonia's, cactu
enz. gaan wel niet dood, maar zij
difnfet kwijnen na drie weken. Er staat
toestemming.
zal de nieuwe eigenaar de huurder t
1 be-
s eige-
de
Over en weer, beschouwingen
poëzie, door Ed. Hoornik. In ooit
serie. Uitgave Bert Bakker/Daamen
N.V.Den Haag.
A-bom Hirosjima, door Flechert Kne-
bel en Charles W Bailey II. Vertaling
C. Dumoulin Goedkoop. OmSlag Dick
Bruna. In serie Zwarte Beertjes. Uit
gave A. W. Bruna Se Zoon, Utrecht.
En het werd weer lente, door Robert
Nathan. Vertaling Hans van Eeden.
Omslag Dick Bruna. In serie Zwarte
Beertjes. Uitgave A. W. Bruna Sc Zoon,
Utrecht.
eigenaar boven ons hoofd
gaan verbouwen, daar wij beneden
wonen en er slechts een houten vloer
tussen ons is? De
zei. dat wij maar na
moeten omzien, daar hij
drie jaar verlopen zijn sinds naar andere mensen in uw deel
eigenaar de eigendom ver- het huis zetten, dan heeft hij geen
kans u uit te zetten mits u maar goed
huurder blijft. In uw gemeentelijke
wilde laten
huis kan aanbieden,
voldoet.
Zo staan de zaken als u werkelijk mede gebruik
anstaande koper onderhuurder bent.- Maar uit uw brief ben, of niet. Het is intussen altijd vei-
ander huis maken wij op, dat u wel inwoner, liger naar een nieuw huis uit
onderhuurder bent. U woont, want
andere
Kunnen naar wij t
brief begrijpen, in het
we de uitspraak van de rechtbank af- huis als rechtstreeks huurder van de
ichten. als de koper een proces be- overleden eigenaresse. Dus thans huurt
gint of zouden onze noden daar niet
geteld worden. Het heeft ons al geld
genoeg gekost
pen. En weer
pen wordt ons te zwaar!
het gedrag
de huurder, maar zelf huurder
bent. Als nu de erfgenamen het huis
erg moeilijk.
Vraag: Hierbij heb ik een blad inge
sloten van een soort palmboompje. Tel
kens als er een paar nieuwe blaadjes
aan komen, die een vierde kleiner zijn,
vallen de grote eraf. Wat kan hiervan
de oorzaak zijn? De plant staat in een
verwarmde kamer. Ook andere planten
gasmeter in de kamer en die is al twee
keer nagekeken voor het lekken, maar
men kan niets van lekken bespeuren.
Gaare zou ik uw advies ontvangen.
Antwoord: Ook al zitten er geen lek
ken in de gasmeter, toch kunnen tij
dens het gebruik van het gas andere
daarin zittende gassen vrij komeD
deze kunnen schadelijk zijn voor
planten. Er zijn gasfabrieken, die gas
leveren waarin het voor de planten zeer
schadelijke zwavelzuur zit. Er is hier
niet veel aan te doen. Misschien, dat
er, r's u die gasmeter kunt laten
plaatsen naar gang of kelder verbete
ring komt. Wij kennen echter gevallen,
waarin ook dat niet helpt en waarin
de planten zelfs bij goede vaklieden in
huis wegkwijnen.
sociale sfeer; men kwam door misstan-
en onrecht in de kerk tot afkeer
het geloof. Er is ook een atheïs-
dat voortkwam uit de emotionele
sfeer. „Als God liefde is en de wereld
er zó uitziet, dan doe ik niet mee." Of
gelijk Dostojewski het één der gebroe
ders Karamazow laat zeggen: „Ik heb
irbiedig aan God mijn entreebiljet te-
ruggegeven".
~lr is ook een atheïsme dat ontstond
de rationele sfeer. Wie natuurweten
schappelijk, historisch, psychologisch
Discussie
Uitvoerig beschreef ds. Popma het
atheïsme van Georg Czeszny, wiens
boek over de toekomst van het on
geloof leidde tot een discussie met
de r.k. theoloog Friedrich Heer.
Volgens Czeszny. die de toestanden1
in Duitsland als uitgangspunt neemt, is
het christelijk geloof uit de tijd. Het is
ook zedelijk en machteloze zaak. Da,
grote massa christenen leeft innerlijk-
onwaarachtig. Zij' vo'èlt zich feitelijk''
niet meer thuis bij het christelijk ge
loof, maar is nog onbekwaam om zich
aan de christelijke traditie te onttrek-
In de discussie met Fr. Heer is van
weerskanten de vraag naar de oprecht
heid het belangrijkst.
Vrijheid
Bij liet atheïsme van Sartre komt
de vraag naar voren: wat is het ty
perende voor het menselijk bestaan.
Antwoord: de vrijheid. Maar dat is
tevens het beangstigende. Want de
vrijheid dringt de mens naar een ze
kere eenzaamheid. Andere mensen
vormen immers altijd een bedreiging
van de vrijheid. Maar de ergste be
dreiging is God .„Als God er is. ben
ik er niet".
Bladerend in de literatuur vertelde ds.
Popma hoe b.v. Simone Bauvoir en Ju-
lien Green hun ongeloof verwerkt heb
ben. Ten onzent zag hij Vinkenoog, Mu-
lisch en Campert als hun geestverwan
ten.
Tegen ongeloof dat existentieel berust
op het verwerpen van de laatste keus,
kan het geloof alleen maar stellen dat
het leven slechts te aanvaarden is waar
men weet van verzoening.
Dat bespeurt men in de werken van
Bernanos. Mauriac, Graham Greene en
Heinrich Böll. Zij weten van een gena
de die aan de rand van het leven blijft.
Tegenover het rationeel existentialisme
vertrouwen zij zich toch toe aan de le
vende God.
Compromis
Intussen betekent dit niet, dat zij zich
•tot de gemeenschap, de kerk hebben
toegewend, al heeft bij dc rooms-katho
lieke schrijvers de kerk nog wel een
fnnctie als uitdeelster der genademidde
len. Maar eigenlijk kunnen deze gelo
vigen de kerk nooit vinden. Want de
kerk blijkt altijd weer bereid tot com
promissen.
Aan het slot van zijn betoog tekende
ds. Popma de existentie en de samen
leving niet als een voortdurende bedrei
ging maar als de wereld waarvoor God
zijn Zoon zond. En daarop is voor de
gelovigen van toepassing het woord van
Johannes: „Dit is de overwinning die
de wereld overwint: ons geloof".
Advertentie
kOSRAM
Beroepin gswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Groningen (vac. J. Matzer
van Bloois); E. J. Beker, studentenpre
dikant te Utrecht.
Aangenomen naar Katwijk aan Zee:
A. Vink, te Vriezenveen.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Wolfaartsdijk: P. Blok,
te Dirksland.
Kerkdiensten in Parijs
Gaarne wordt er nogmaals aan her
innerd dat vanwege de gereformeerde
kerk in Parijs in samenwerking met
de hervormde kerk iedere zondag om
half elf kerkdienst wordt gehouden in
het kerkgebouw 102 Boulevard Arago
(14de). Metro Denfert-Rochereau.
Op de kerstdag wordt de dienst ge
houden om drie uur 's middags, gevolgd
door de viering van het kinderkerstfeest.