Jlieutue ftihsdje GTourant
Contractloze periode voor
„metaal" is vrijwel zeker
Tekort bij
tientallen
spoorwegen
milioenen
In ieder geval een groene Kerst
Overleg opnieuw afgebroken
Werkgevers wijken
geen duimbreed
Bezuiniging noodzakelijk
maar veiligheid gaat voor
Conflict met Luns ontkend
Dr. Van Konijnenburg
gaat weg bij K.L.M.
Tsjombe dreigt met
verschroeide aarde
Or
pstootjes 111
Elizabethstad
Soekarno dreigt
met geweld
DONDERDAG 20 DECEMBER 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
POSTREKENING: 58936.
ABONNEMENTEN: 8.25 per kwartaal;
2.80 per maand: 0.65 per week
Drieënveertigste jaargang no. 12663
Dr. B. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvasticfi is gfeefeteven
mgn bert ia teg^eospoet"
V.U.-HOOGLERAREN
pater Van Kilsdonk
Zie pagina 2
(Van onze sociaal-economische redactie)
'VOWEL het overleg voor de handarbeiders als voor de beambten werk-
*-* zaam in de metaalindustrie is gisteravond opnieuw volkomen vast
gelopen. Na vier keer vergaderen zijn partijen nu nog geen stap dichter
tot elkaar gekomen, waardoor de situatie opnieuw verscherpt is. Dat er
begin januari een contractloze periode zal ontstaan voor de ongeveer
250.000 werknemers in het metaalbedrijf, lijkt hiermee waarschijnlijk. De
werknemersbonden hopen, dat althans zolang de onderhandelingen nog
voortduren, in de bedrijven geen acties worden gevoerd. De bonden zelf
zullen zich hiervan in ieder geval onthouden, zolang de onderhandelingen
nog slechts zijn onderbroken en niet afgebroken.
Mevrouw Sheila Wynne, die haar
echtgenoot in de Loebianka-ge-
vangenis in Moskou mocht be
zoekenis gistermiddag op Schip
hol aangekomen, op doorreis
naar LondenZoals bekend
wordt haar man, de 42-jarige
Londense zakenman Greville
Wynne, beschuldigd van spio
nage.
Yieuws in
één oogopslag
Zowel het overleg
voor de handarbeiders als
voor de beambten, werk
zaam in de metaalin
dustrie,. is gisteravond op
nieuw volkomen vastgelo
pen. De situatie is weer ver
scherpt. Er zal nu waar
schijnlijk begin januari
een contractloze periode
ontstaan voor de onge
veer 250.000 werknemers
in het metaalbedrijf. Ge
hoopt wordt, dat in de
bedrijven geen acties zul
len worden gevoerd.
Negen hoogleraren
van de Vrije Universiteit
hebben een telegram ge
zonden aan kardinaal Al-
frink en de bisschop van
Haarlem, waarin zij vra
gen, geen maatregelen te
nemen tegen de Amster
damse studentenpater J
van Kilsdonk.
Het bestuur van de
NCAB is ernstig bezorgd
over de beschamende po
sitie, waarin thans het
bouwbedrijf organisato
risch verkeert. Er dient
orde op zaken te worden
gesteld, of nu tot een pu
bliekrechtelijk bedrijf
schap dan wel tot een pri
vaatrechtelijke vakraad
wordt besloten. Er dient
in de eerste plaats snel
gehandeld te worden.
Dr. E. van Konijnen
burg, onder-directeur en
hoofd van de dienst bui
tenlandse samenwerking
van de KLM. heeft per
1 januari om „particuliere
redenen" ontslag ge
vraagd. Dr. Van Konij
nenburg heeft algemene
bekendheid gekregen door
zijn veelvuldige contac
ten met Indonesië over het
herstel van de luchtver-
bindingen met Djakarta
Als Engeland tot de
EEG toetreedt wil het ten
minste evenveel stemmen
en vertegenwoordigers in
de Europese commissie
hebben als de andere
grote mogendheden. En
gels zou een van de of
ficiële talen moeten wor
den en beslissingen zou
den met een meerderheid
van tweederden genomen
moeten worden, zoals nu
het geval is.
Een klein lichtpuntje is misschien
het feit, dat de werkgevers gister
avond aan het slot van de besprekin
gen de behoefte bleken te hebben op
korte termijn met hun leden te gaan
praten. Ongeveer tien dagen geleden
hebben de 'werkgevers deze leden
ook al geraadpleegd, zodat men zich
kan afvragen of in de ledenkring
van de werkgevers misschien inder
daad de bereidheid zal bestaan tot
verdergaande concessies.
De vertegenwoordigers van de werk
nemersbonden achten de tijd hiervoor nu
wel gekomen, omdat zij van hun kant
al verschillende dingen hebben laten val
len. Zo zijn de werknemers teruggegaan
van twee vakantiedagen extra naar een
brugdag, dus bijvoorbeeld een dag na
een feestdag. Eveneens hebben de werk
nemers hun eis tot verlof met behoud
van loon voor het verrichten van vak
bondsactiviteiten, laten vallen. Zoals be
kend, wordt wat betreft de lonen zeven
cent per uur verhoging gevraagd, terwijl
de werkgevers tot niets anders bereid
zijn dan drie cent per uur.
Maar al zouden de werkgevers nu snel
terugkomen met een tegenvoorstel en
het verzoek om op korte termijn het
gesprek in de vakraad voort te zetten,
dan moet toch als vrijwel zeker aange-
worden, dat voor 1 januari a.s.
uwe C.A.O. niet meer van kracht
kan worden. Wanneer er een nieuw con
tract tot stand komt, zal dit met terug
werkende kracht tot 1 januari dienen te
geschieden. Voor de 60.000 beambten
•erkzaam in de metaalindustrie is nog
•el een nieuwe gespreksdatum gepland,
namelijk 3 januari, maar voor de be
ambten moeten los van de huidige moei
lijkheden, ook nog andere C.A.O.-zaken
besproken worden.
Niet bereid
De werknemersvakbeweging bleek
gisteravond niet bereid de bestaande
C.A.O. te verlengen. Zij zagen hierin
weinig heil, omdat van de zijde van de
werkgevers nog geen enkel uitzicht op
overeenstemming is gegeven. Zoals ge
zegd, zullen de werknemers echter, zo
lang de onderhandelingen voortduren,
geen acties voeren. Daarna mag ver
wacht worden dat de werkgevers zich
na 1 januari toch tenminste aan de Ionen
van de oude C.A.O. zullen houden.
Het moeilijkste punt In het gesprek
was gisteravond de extra vakantiedag.
De werknemers laten deze dag onder
geen voorwaarde los. Zij menen, dat ook
het S.E.R.-advies voor een dergelijke
vakantieverlenging de mogelijkheid
openlaat, wanneer men althans de per
ken van de gestelde „ruimte" in het oog
houdt De bonden denken hiervoor ook
de steun te zullen ontvangen van de drie
werknemers-vakcentrales. Ook gister
avond hebben de werkgevers echter de
brugdag resoluut afgewezen.
Over het algemeen is men slecht
te spreken over de wijze waarop en
de sfeer waarin de werkgevers het ge
sprek voeren. Aan de psychologie var.
de zaak wordt geen enkele aandacht
besteed. Heeft de Sociaal Economische
Raad uitgesproken, dat thans op basis
van de economische mogelijkheden
moeilijk een goed onderhandelingsge-
sprek over loonsverhoging gevoerd kan
worden. De vakraad voor de metaal
industrie meent dit toch te moeten
doen.
De S.E.R. is boven de economische mo
gelijkheden uitgegaan met een marge
van U2 procent. De raad meende, dat
hierdoor geen gevaarlijke situatie zou
worden opgeroepen en dat daardoor psy
chologisch een klimaat zou worden ge
schapen, dat een goed onderhandelings-
gesprek mogelijk maakt. Niemand an
ders dan de president van de Nederlandse»
Bank, dr. Holtrop, die toch in Nederland
als een autoriteit geldt op financieel-
economisch terrein, heeft hiervoor in de
S.E.R. een lans gebroken, aldus de visie
van werknemerszijde.
De vakraad voor de metaalindustrie
houdt zich naar de mening van de werk
nemersbonden echter alleen aan wat er
op dit moment zuiver economisch moge
lijk is. Een reëel onderhandelingsgcsprck
hebben partijen daarom naar hun mening
tot nog toe niet kunnen voeren.
Ingreep
Mocht onverhoopt ook begin janu
ari voor de metaalindustrie geen over
eenstemming over de arbeidsvoor
waarden zijn bereikt, dan mag ver
wacht worden, dat andere instanties
zullen ingrijpen. Het lijkt namelijk
nationaal economisch ontoelaatbaar,
dat in een belangrijke bedrijfstak als
de metaalindustrie grote onrust zou
ontstaan, met alle consequenties daar
aan verbonden.
De kans zou namelijk bovendien
bestaan, dat deze onrust overspringt
naar andere bedrijfstakken, omdat er
nu eenmaal bij de loononderhandelin
gen in Nederland naar het metaalbe
drijf wordt gekeken. Twee andere be
langrijke C.A.O.'s, die ook per 1 ja
nuari aflopen, zijn die voor de textiel
en de grafische bedrijfstak. Een op
lossing van de huidige moeilijkheden
in de metaalindustrie zal daarom van
groot belang zijn voor het welslagen
van het slechts kortgeleden afgekon
digde, nieuwe loonsysteem.
(Van onze parlementsredactie)
N AAR thans wordt verwacht zal het verlies van de Nederlandse Spoor
wegen over 1962 enkele tientallen miljoenen guldens bedragen. De
vooruitzichten voor 1963 zijn iets minder ongunstig, omdat dan de op 1 sep
tember ingevoerde tariefsverhoging voor het goederenvervoer haar invloed
zal laten merken. Als gevolg van de moeilijke financiële situatie zullen
tot en met 1964 .minder werken worden uitgevoerd dan de bedoeling was.
Deze beperking heeft echter geen betrekking op maatregelen, die nodig
zijn voor de beveiliging en zal evenmin de invoering van een systeem van
automatische treinbeheersing vertragen. Dit schrijft minister Korthals aan
de Tweede Kamer in de memorie van antwoord over de begroting van
verkeer en waterstaat voor 1963.
In 1962 en de volgende jaren zullen
per jaar minstens 45 overwegen wor
den voorzien van een beveiliging met
Dr. E. van Konijnenburg, onderdirec
teur en hoofd van de dienst buitenlandse
samenwerking van de KLM, heeft na
bijna 25 jaar bü de KL.-x in dienst te zijn
geweest, „om particuliere redenen" per
1 januari 1963 ontslag gevraagd. De heer
Van Konijnenburg zal begin januari nog
voor de KLM naar Djakarta gaan om de
besprekingen met Indonesië over de lan
dingsrechten te voltooien.
Zoals bekend heeft de thans 56-jarige
heer Van Konijnenburg enkele malen mei
de Indonesische autoriteiten overleg ge
voerd over het herstel van de landings
rechten voor de KLM in Djakarta en de
overname van de luchtvaartmaatschappil
Kroonduif in Nieuw-Guinea door de Id-
Amerikaanse missie niet vertrokken
President Tsjombe van Katanga
heeft op een persconferentie gezegd,
dat hij zou doorgaan tot een tactiek
van de „verschroeide aarde", als Ka-
tanga gedwongen zou worden, weer
deel uit te maken van Kongo. Tsjom
be was van mening, dat de Centrale
Kongolese regering er haar militaire
steunverleners. in het bijzonder de
V.S. van plan waren Katanga te ver
pletteren.
De militaire missie, die de V.S. naar
Kongo wilde zenden, zal voorlopig
niet vertrekken. Dit besluit werd
woensdagavond genomen nadat de
leider van de Amerikaanse missie. lt.-
generaal L. Truman ongeveer een uur
met de secretaris-generaal van de
V.N., Oe Thant. had beraadslaagd
Truman, een neef van ex-presidenl
Harry Truman, verklaarde na afloop
tegenover verslaggevers, dat de missie
van plan was geweest nog woensdag
avond. direct na zijn gesprek met Oe
Thant. naar Leopoldstad te vertrekken
Hij keerde vanmiddag echter naar New
ork terug voor verder overleg met de
V.N.-leiders. Het is nog niet bekend
wanneer de Amerikaanse militaire mis
sie nu naar Leopoldstad zal vertrekken
In Kopenhagen Is vandaag bekendge
maakt. dat Denemarken op verzoek van
de secretaris-generaal Oe Thant militair
personeel voor vijftig vrachtauto's ter
beschikking van de V.N. In Kongo zal
stellen.
Voor vervolg zie pagina 9
donesische maatschappij Garoeda. Deze
besprekingen zouden ertoe hebben ge
leid, dat de KLM reeds weer op Djakarta
zal mogen vliegen nog voordat de diplo
matieke betrekkingen tussen Nederland
en Indonesië zijn hersteld.
Mede doordat niet officieel bekend is
gemaakt, welke de „particuliere rede
nen van dr. Van Konijnenburg voor
zijn ontslag zijn, heeft het gerucht de
kop opgestoken, dat minister Luns, die
een vriend is van drs. E. H. van den
Beugel, de president-directeur van de
KLM, weinig ingenomen zou zijn me'
de haast, waarmee de K.L.M. de lucht,
vaartbetrekkingen tussen Nederland eD
Indonesië wil herstellen.
Voor vervolg zie pagina 9
een automatische knipperlichtinstal-
latie. Ongeveer vijftig overwegen, die
thans worden beveiligd door met
wachter bediende afsluitbomen, zul
len automatische halve overweg
bomen krijgen. Na 1962 zullen nog
ongeveer 400 onbewaakte overwegen
moeten worden voorzien van een
knipperlichtinstallatie. Er blijven
dan nog ongeveer 600 onbewaakte
overwegen in onverharde landelijke
wegen over. waarbij thans van ver
keer nauwelijks kan worden gespro
ken.
De N.S. heeft haar studie over de in
voering van een vorm van automatische
treinbeheersing zojuist beëindigd, schrijn
drs. Korthals. Hierbij zijn de systemen
die in de verschillende landen reeds
worden toegepast, mede in beschouwing
genomen. De bewindsman zal deze studu
thans met de Spoorwegen gaan bespre
ken. Er wordt gestreefd naar een zo
spoedig mogelijke beslissing.
De minister wijst erop, dat invoering
van een automatische treinbeheersing
inderdaad is gewenst. Hij vermeldt in
dit verband een gebeurtenis, die zich
enige tijd geleden bij Weert heeft voor.
gedaan, waarbij een machinist van een
goederentrein door een onveilig sein
is gereden. Een medisch onderzoek
heeft uitgewezen, dat dit voorval heeft
plaatsgevonden onder omstandigheden.
die medisch niet of nauwelijks voor
zienbaar zijn en die voorts de betrok
ken machinist niet kunnen worden
aangerekend.
Tarieven
De minister zal een eventuele nieuwe
aanvrage van de Nederlandse Spoor
wegen om verhoging van de reizigers
tarieven beoordelen in het lioht van d»
bedrijfsresultaten en met inaohtneming
van de belangen, die de regering ter be
hartiging zijn toevertrouwd. De bewinds
man benadrukt, dat de tarieven dienen
te zijn afgestemd op de kosten. Hb
spreekt zich uit tegen een overheidsbU
drage aan de spoorwegen.
Overcapaciteit is bij de spoorwegen niet
aanwezig. Wat het rezigersvervoer be
treft, kan in de eerstvolgende jaren mei
120.000 zitplaatsen (waarvan ruim 17 pet
In de eerste klasse) worden volstaan
Met betrekking tot de aanleg van een
spoorlijn Amsterdam-Schiphol-Leiden-
Den Haag is een voorstel van de directie
van de N.S. ontvangen waarover de
minister zich thans beraadt. Op het ver
zoek van de N.S.-directie tot opheffing
van de veerdienst Enkhuizen-Staveren is
nog geen beslissing genomen.
Drs. Korthals verwacht, dat een vol
ledig spoorboekje voor' het gehele
Beneluxgebied met het oog op zijn om
vang en zijn prijs bij het publiek thans
nog geen aftrek zou vinden.
MEVROUW
3IP hier is uw
Keurslager
Koning Leopold van België is gisteren
van een reis van twee maanden door
het gebied van de Amazone per vlieg
tuig in Parijs teruggekeerd, waar hij
door zijn gemalin, prinses Liliane van
Rety, werd verwelkomd. De Koning
verraste haar met een aapje. Op de
foto laat een blijde prinses Liliane
haar aapje zien, terwijl koning Leopold
toekijkt.
Soekarno heeft gisteren opnieuw verklaard
dat Indonesië de wapenen zal opnemen in
dien Nieuw-Guinea op 1 mei niet wordt over
gedragen. Hij zeide dat indien er ook maav
bet geringste incident zou zijn op 1 mei. de
Indonesiërs met al hun macht voorwaarts zou
den gaan om West-Irian aan de kolonialisten
te ontrukken.
HU voegde eraan toe dat Indonesië niet
te voorzichtig kan zUn omdat er in West-
Irian elementen voorkomen, die de over
eengekomen overdracht van het gebied aan
Indonesië willen bemoeilUken. Zinspelend
op deze elementen zei hü: „Kolonialisten
blUven kolonialisten. Schurkenblijven
schurken. Zodra wij een belofte doen. hou
den wii die. Imperialistische schurken den
ken nooit."
Soekarno sprak op een massa-bijeenkomst,
vergezeld van een miltaire parade, te Soera-
baja ter herdenking van het' feiit dat hij een
jaar geleden het bevel had gegeven Nieuw-
Guinea aan de Nederlandei's te ontrukken. Hij
zeide overtuigd te zijn dat de rood-witte vlag
op 1 mei de enige zou zijn. die in West-Irian
wappert.
Volgens Soekarno is zUn bevel nog steeds
niet ingetrokken. „De kolonialisten omsingelen
ons nog steeds. Zelfs nu zijn er in Nederland
zekere groepen, die besloten zijn het kolonia
lisme in West-Irian te handhaven."
Loebis gearresteerd
Twee zeer bekende vroegere hoge officieren,
kolonel Zoekifli Loebis en majoor Nawawi,
die aan de opstand hadden deelgenomen, en
van de algemene amnestie hadden gebruik ge
maakt, zijn thans gearresteerd onder de ver
denking van medeplichtigheid aan dc aanslag
op Soekarno op 30 november 1957.
Omlegging rijksweg 4
bij Haagsche Schouw
(Van onze parlementsredactiei
In de loop van het volgend jaar zal
worden begonnen met de uitvoering van
het grondwerk voor de omlegging van
rijksweg 4 bij de Haagsche Schouw.
Reeds is begonnen met de bouw van een
nieuwe brug over de Oude Rijn. Dit
schrijft minister Korthals aan de Tweede
Kamer in de memorie van antwoord over
de begroting van verkeer en waterstaat
voor 1963.
De bewindsman deelt mede, dat do
voorbereiding van de omleggingswerk
zaamheden meer tijd heeft gekost dan
aanvankelijk werd vermoed. Dit gold
vooral ook het uitwerken van de plan
nen, de grondaankoop en het bestekklaar
maken van de werken.
In Leeuwarden is gisteren de 52-jarige
chauffeur-monteur van een autobusbe
drijf S. Dusselaar uit Leeuwarden, aan
gereden door een personenauto en ernstig
gewond naar het ziekenhuis gebracht,
waar hij overleed.
land doorgedrongen. Vanochtend
het in het noordoosten
het land ongeveer vijf graden,
Zeeland was de temperatuur bouen het
vriespunt gebleven. Ondertussen heerst
er op de oceaan een grote depressie-
activiteit, die zich via de Britse eilanden
naar het oosten uitbreidde. Tengevolge
daarvan zal de vorst weer uit Neder
land worden verdreven en komt de tem.
peratuur weer flink boven het vriespunt.
De wind zal toenemen uit het zuiden
en later ruimen naar west. Vooral aan
vankelijk zal er regen vallen, in hel
noordoosten van het land in de avond
mogelijk nog in de vorm van sneeuw
of ij zei.
Dc Bilt verwacht tot morgenavond:
StUging van temperatuur bU matige
tot krachtige, aan de kust aanvankeiyk
krachtige tot harde wind ruimend van
zuid naar west. Zwaar bewolkt met
vooral aanvankelük enige regen, In het
oosten en noordoosten van het land
avond mogelijk voorafgegaan door Ypci
sneeuw of Uzel en later enkele opkla
ringen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
ZON EN MAAN Ehidh"^ gh! b
Vrijdag 21 dec.: zon op 8.46, onder HeWntd5' gÜnb
tendens: stijging
HET WEER DN
Rapporten liedenmorge
EUROPA
zeven uur
D Hel
Eeldc
gh. bew
gh. bew
gh. bew
TJET ziet er naar uit, dat de
traditionele kerstblocmen van de kwekers, dat de bloe- vraag op ónze exportmarkt maar met een paar takken Hoe het ook zij, de bloe-
dit jaar schaars, dus niet goed- men zo duur zijn. Ook willen toenemen. Door ongunstig van goede kwaliteit is veel menhandcl en niette verge-
koop zullen zijn. Gelukkig is ze niet „extra veel verdienen' weer in concurrerende landen, te bereiken. Aan stukjes met ten dc export beleeft weer
er echter voldoende kerst- zoals we de laatste tijd nogal Italië bijvoorbeeld, loopt de rozen, kerststerren, tulpen en dagen van spanning en druk-
groen van goede kwaliteit te- eens horen zeggen Het ligt levering uit Zuid-Europa erg andere bolgewassen kunt u te, vooral deze laatste dagen
gen redelijke prijs. De huis- gewoon aan het weer- Koude terug natuurlijk wel beginnen, van dc week. Dit jaar dus.
vrouw zal dus zeker haar huls zomer, vroege winter. Niet al- Een kerstboom kan men maar dan diep in de al is het dan misschien geen
kunnen opfleuren met een leen hier. Vooral het weer bui- echter kopen tegen de normale beurs tasten- Trouwens, met witte, toch een groene kerst-
aardig zelf gemaakt kerst- ten onze grenzen speelde een prijzen, evenals het denne- wat (goedkopere) chrysan-
stukje. grote rol- Veel minder mooi groen Hulst is weliswaar ten kunt u een even leuk re- Want de traditionele kerst-
Het is heus niet de schuld weer in West-Europa doet de niet overvloedig te krijgen, sultaat bereiken- bloemen zijn schaars.
gh bew
gh. bew.
gh. bew.
Berlijn
Frankfor
Lissabon niet orrtv.
Inctatll 5 -5
windstil 15