Uw probleem is het onze
Rome ontdekte broeders
buiten het eigen erf
Atheïsme is ontstaan
christelijke wereld
in
Kritiek op Zuid-Afrika
heeft geen achtergrond
Een woord voor vandaag
Geref. jeugdwerk aan de
vooravond jubileumjaar
Nut van mammoetwet
zeer twijfelachtig
2
MAANDAG 17 DECEMBER 1962
Prof. dr. W. Banning:
(Van onze kerkredactie)
Dwars op de stroom van het con
ferentiethema „Rome-Reformatie",
zoals de conferentieleider dr. J. M.
van Veen het uitdrukte, sprak prof.
dr. W. Banning op „Kerk en We
reld" over de uitdaging van het
atheïsme aan zowel Rome als Re
formatie. Hij bracht naar voren
dat hij vele verschillende vormen
van atheïsme kon onderscheiden,
namelijk de vorm ontstaan uit con
flicten, uit onverschilligheid en het
communistisch fel agressieve athe-
isme. Zijn conclusie was dat het
christendom de hand in eigen
boezem moet steken, omdat het
atheïsme juist ontstaan is in de
westerse, christelijke wereld.
In de eerste plaats noemde prof. Ban
ning het atheïsme dat een gevolg is
van conflicten. Daar was bijvoorbeeld
het conflict geloof en wetenschap, dat
voortkwam uit het feit dat de theologie
haar wereldbeeld het enige juiste preten
deerde te zijn. Toen kwam de weten
schap tot de conclusie dat God als hypo
these niet nodig was om tot een eigen
wereldbeeld te komen.
Dan was daar het conflict ontstaan op
het terrein van het gevoelsleven. De
theologie zei dat Gods schepping goed
was. Daar waren wel ongelukkige mo
menten, maar achter alle ellende werk
te toch de Voorzienigheid. Tegen deze
theorie kwam Schopenhauer in het ge
weer en later vooral Nietsche die achter
het leven niet God wilde zien, maar
alleen blinde macht, oerdrift. Zo verlo
ren mensen het geloof omdat zij de reali
teit van het leven niet konden rijmen
met Gods leiding.
zedelijk vrij wilde zijn en de rechten
van God niet wilde erkennen. Dit is
het atheisme dat we tegenwoordig
vooral vinden bij mensen als Jean-
Paul Sartre. De mens wil autonoom
zijn en zelf de inhoud van zijn leven
bepalen.
Onverschilligheid
Een veel gevaarlijker atheïsme noem
de prof. Banning het atheïsme uit on
verschilligheid, bij hen bij wie het ge
loof eenvoudig is weggegleden. In dit
verband wees hij op de huidige poging
om een nieuwe elite te scheppen in Euro
pa. De zogenaamde commissie-Killian
heeft een plan opgesteld om topleiders
op te leiden. Men heeft vijf instituten
ontworpen namelijk voor toegepaste wis
kunde, voor het technologisch proces,
voor materiaalonderzoek, voor de geolo
gische wetenschappen en voor de biolo
gische. Hier probeert men dus tot een
geestelijke elite te komen, zonder dat er
aandacht geschonken wordt aan de
plaats van de godsdienst.
Dr. Lescrciuwaet op Kerk en Wereld
Opdracht
We kunnen het atheïsme niet dogma
tisch beantwoorden. Dan sljn wij so
klaar, omdat het atheïsme in welke
vorm het slch ook voordoet in elk op
zicht lijnrecht staat tegenover de open
baring van God, aldus prof. Banning.
Het moderne atheïsme Is eohtor een
macht in levende mensen met wie wij
in deze wereld moeten verkeren.
Conferentie over
Voor de derde maal kwamen dit
weekend ruim negenüg conferen- Vei llOudinS.
tiegangers naar „Kerk en Wereld"
te Driebergen om in het Eyckman- T> nrn p.Opfnrm fltlO
huis te spreken over de verhouding LVUIIKz lie/ UI fllllllU
van christenen onderling. Na de (yan 0nze kerkredactie)
verhouding vrijzinnig-rechtzinnig
en hervormd-gereformeerd, was Geest Zijn werk voortzet in de I conservatieve groep de oppositie.
Rooms-Katholieke Kerk, zodat de! p i
afsplitsingen de werkelijke eenheid I aier jelsma
niet hebben onvepeven Zondagmiddag sprak de bekende Haag-
neDDen opgegeven. se pater Jelsma van het Pieinwerk. Hij
sprak over de vraag „Zijn wij op weg
De conclusie van prof. Banning
dan ook dat wij in de eerste plaats als
christenen de hand in eigen boezem moe
ten steken en moeten beseffen dat wij
als kerk schuldig zijn aan het ontstaan
van al deze vormen van atheïsme. In
de tweede plaats zullen we genezing
moeten zoeken. Daarbij mag het niet
gaan om een reconstructie van onze
kerkelijke Instituten alleen. Het mag ons
niet gaan om het terugwinnen van ver-
F„„„.../i- j loren terrein maar moet ons gaan om
Een ander conflict was dat tussen de evangelische opdracht die wij ook
de theologie en de politieke en sociale xen opzichte van de atheïstische mens
werkelijkheid. Door het falen van de hebben ontvangen.
kerk onstond een proletarisch athe'is-i
me. In dit verband sprak prof. Ban- Volgens prof. Banning kan dit aU
ning uit dat in de crisisjaren vooral \een. eindelijk, zo zei hij,
de aanpassingspolitiek van Colijn er
toe heeft geleid dat men Colijn ging
haten en achter Colijn God. Dan kan
men nog zeggen dat er een vorm van
atheïsme ontstaan is omdat de mens
Hervormden kregen
St. Martinuskerk
in Halsteren
Zaterdag is de in oude luister her
stelde St. Martinuskerk te Halsteren
na Vijftig jaar weer voor de openba
re eredienst in gebruik genomen. De
overdracht van het kerkgebouw aan de
kerkeraad van de hervormde gemeen
te Vossenmeer en Halsteren geschied
de door president kerkvoogd dr. J.
Zitman. De eredienst der ingebruikne
ming werd geleid door ds. H. J
Wesseldijk, predikant in algemene
dienst in Den Haag Bij de opening
waren vele kerkelijke en burgerlijke
autoriteiten aanwezig.
De oorspronkelijke kerk dateert uit de
veertiende eeuw. In 1457 vond de eerste
grote uitbreiding plaats. Door deze ri
goureuze uitbreiding kreeg de kerk eigen
lijk pas zijn vroeg-gotisch karakter. Van
éénschepig werd hij drieschepig.
Rond 1500 werden de dwarsbeuken
aangebracht, waardoor de St. Martinus
kerk een kruiskerk werd. In 1774 vond
wederom een belangrijke restauratie
plaats. Het hele dak ging eraf en werd
onder een zwakkere helling opnieuw aan
gebracht. In 1648 werd de kerk voor de
rooms-katholieken gesloten, doch in 1801
weer door hen in gebruik genomen.
In 1912 hebben de rooms-katholieken
na de bouw van een nieuwe kerk de
St. Martinuskerk aan het rijk overge
dragen. De rijksgebouwendienst nam de
ze verwaarloosde kerk onder zijn hoe
de en heeft voor de overdracht aan de
hervormde gemeente nog ongeveer
400.000, besteed aan restauratie.
begin gaan maken met de deconfes
sionalisering van het politieke en so
ciale leven. Dit was dus een her
nieuwd pleidooi voor wat wel de
„doorbraak" is genoemd. Daarbij
moet beseft worden dat het evange
lie niet gebonden kan en mag wor
den aan enige maatschappelijke, so
cial e of culturele orde. Het is er niet
voor een kapitalistische of een com
munistische en ook niet voor een
mengde maatschappij maar voor n
sen in nood. De slotopmerking was
dat christenen juist daarom moeten
zijn pioniers van vrede en vrijheid.
Deze beide dingen mogen niet geschei
den worden. Het gaat er om dat we
weer gaan leven uit de gehoorzaam
heid aan het evangelie en aan de
Ene Heer.
nu aan de orde de verhouding
protestant-rooms-katholiek. Op
nieuw werd deze conferentie be
gonnen met een situatieschets, dit
maal gebracht door prof. dr. Jos.
Lescrauwaet. Hij besprak de posi
tieve veranderingen binnen de
Rooms-Katholieke Kerk, maar
maakte daarbij duidelijk dat hij
alleen over deze veranderingen
wilde spreken tegen de achter
grond van zijn (onveranderd)
kerkbesef. Hij kon niet aanvaarden
dat door schisma en reformatie de
apostolische gemeenschap uiteen
was gevallen. Er hebben afsplinte-
ringen plaats gevonden, maar hij
wil blijven geloven dat de Heilige
Schilderij voor
koningin
Wilhelmina
Ambassadeur H. A. Rust sprak
in zijn lezing over Zuid-Afrika ook
over de nauwe banden, die er al
tijd tussen de republiek en Ne
derland hebben bestaan. Als voor
beeld hiervan noemde hij het feit
dat Koningin Wilhelmina kort voor
haar dood nog een Zuidafrikaanse
kunstschilder had gevraagd een
levensgroot portret van Paul Krü-
ger te schilderen. De Koningin
wilde het schilderij in haar werk
kamer hangen.
Stichtingsvorm voor
gespreksgroep
jongeren
De zogenoemde „Jongerengespreks-
groepen", die reeds vijf jaar bestaan,
zijn op 22 november jongstleden in een
stichtingsvorm overgegaan. Het doel van
de Stichting Jongeren Gespreksgroepen
is het vormen van een ontmoetingsplaats
voor jonge mensen van verschillende
levensovertuiging, waar het mogelijk is
tot begrip er juister waardering voor
de wederzijdse opvattingen te komen en
een zodanige sfeer wordt bevorderd dat
daarin een vruchtbare samenwerking
kan ontstaan.
De stichting wil dit verwezenlijken
door middel van het vormen van ge-
sprekskringen, het organiseren van con
ferenties en het verschijnen van publi
caties.
Gestreefd is naar een minimale orga
nisatie voor het in bredere kring vorm
geven van deze ideeën. De uitvoering
berust bij een comité van vijf leden.
Voor nadere inlichtingen kan men zich
wenden tot de heer W. Deurloo, Do-
narstraat 5 (tweede etage), te Amster
dam.
Beroe pin gswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Musaelkanaal: H.
Hengeveld. waarnemend pred. (tijdelijk)
v. h. zendingswerk, te Eindhoven.
GEREF. KERKEN
Ambassadeur H. A. Rust voor C.E.C
Probleem dikwijls
nog onbekend
nieuwe theologie doorwerkt. In het
begin van het concilie kon men zeg
gen dat er een (conservatieve) partij
was en een progressieve oppositie.
Maar op 14 november zijn de rollen
omgedraaid. Zij die nieuwe wegen
willen, en dat was ongeveer twee der
de van de bisschoppen vormen nu de
„partij" en de (vooral Italiaanse
Het licht schijnt in de duisternis.
Geen droom maar werkelijkheid.
Een werkelijkheid echter, die de eeuwen door, tot op de dag
van vandaag, is aangevochten door de twijfel.
Ttoijfel? Als Johannes de Doper in de kerker zit opgesloten,
wachtend op de beslissing, die koning Herodes ten aanzien
van hem zal nemen, ziet hij van het licht, waarvan hij toch
zelf heeft getuigd, maar bitter weinig, beter gezegdhelemaal
niets. Waar is het dan? En zo komt hij tot die vraag, die
sindsdien miljoenen malen is herhaald door de mens, wiens
levenswegen anders gingen lopen dan gedacht: „Zijt Gij het,
die komen zou, of hebben wij een ander te verwachten?"
(Lucas 719).
Zijt Gij het, die komen zou? De vraag is urgent, niet alleen
voor Johannes, maar ook voor ons, mensen van deze tijd.
We leven in de adventstijd, in de tijd van de verwachting.
En is Hij het nu of komt er nog een ander?
Velen hebben het met Hem geprobeerd en zich daarna teleur-
gesteld van Hem afgewend om op een ander te gaan wachten.
Omdat zij niet bereid waren zich helemaal aan Hem te geven
en hun leven, hoe dat ook zou verlopen, in Zijn hand te stellen.
(Van een onzer verslaggever»)
„Vele adspirant-emigranten
laten zich weerhouden naar Zuid-
Afrika te gaan omdat ze bang
zijn voor de omstandigheden.
Maar ik heb geen omstandigheden
kunnen ontdekken die emigratie
naar Zuid-Afrika zou kunnen ver
hinderen. He rassenprobleem
wordt door de wereldpers enorm
opgeblazen en geeft zelfs een ge
heel verkeerde voorstelling van
het vraagstuk."
Aldus de ambassadeur van Zuid-
Afrika in Nederland, de heer H. A.
Rust, saterdagmiddag op de in
Utrecht gehouden algemene najaars-
tingen gesticht. Nog ieder Jaar komen
er een miljoen naturellen illegaal de
grens over en vestigen zich in de re
publiek. Dat is er toch wel een bewijs
van dat Zuid-Afrika geen land is waar de
„zwartman" wordt vertrapt, zo zei de
heer Rust.
Achtergrond
Wil men kunnen oordelen
standen in Zuid-Afrika, dan zal men eerst
de achtergronden moeten kennen In dit
verband zei de ambassadeur dat hij thans
19 maanden in Nederland werkzaam iff,
elke dag de politieke verhoudingen in
ons land bestudeert, maar zich beslist
niet het recht kan aanmatigen over de
politieke verhoudingen in Nederland een
gefundeerd oordeel te publiceren. meer aan een
De oplossing van het probleem noemde (r>„ Achter dl ordM
de heer Rust moeilijk. Wij hebben.geen veranderin„
voorbeeld uit de geschiedenis, dat wij we,a,«e verandering,
voor ogen kunnen houden. Ons probleem
is zeer complex, ons probleem is enig
daarom zal ook de oplossing enig zijn,
zijn, aldus sprekr.
De voorzitter van de C.E.C.de heer
T. Cnossen, had de ambassadeur tevo-
lngcleid. De heer Cnossen, die ja-
Puntsgewijs gaf hij vervolgens een
overzicht van de veranderingen in het
theologische en practische denken, die
vooral de laatste 15 20 jaar in de
officiële r.k. literatuur naar voren zijn
gekomen.
In de eerste plaats is er een groei
end inzicht dat er ook buiten de Rooms
Katholieke Kerk goede en evangelisch
juiste interpretaties en belevlngsvor-
men te vinden zijn. Dat betekent dat
de zelfgenoegzaamheid die eeuwen ge
regeerd heeft op het ogenblik wordt
doorbroken. Dr. Lescrauwaet wilde zelfs
erkennen dat bepaalde dingen zelfs zui
verder buiten zijn eigen kerk gevonden
worden.
In het bijzonder noemde hij dat
men bij de oosterse-orthodoxie een
veel zuiverder zicht behouden heeft op
het mysterie van Gods zelfopenbaring.
In de rooms-katholieke theologie heeft
men dat allemaal veel te rationalis
tisch verklaard. Bij de reformatie
heeft dr. Lescrauwaet theologische-
en levensvormen ontdekt
eerst zag als armoede,
voor steeds meer waardering komt,
en die nu zelfs in de r.k. wereld ge
zocht worden. Bijvoorbeeld van het
persoonlijk verantwoordelijkheidsbe
sef, het bijbels besef en het priester
schap van alle gelovigen kan de
rooms-katholiek zeer veel leren.
Antithetisch
In de tweede plaats is men tot de
ontdekking gekomen dat bepaalde
rooms-katholieke formuleringen zo an
tithetisch waren dat ze ingeboet heb
ben aan volheid. Daardoor werden be
paalde inzichten geprononceerd die be
streden werden door niet-rooms-katho-
lieken. Deze kwamen zo ver naar vo
ren dat de basis onzichtbaar werd. Als
voorbeeld noemde deze hoogleraar het
primaatschap van de paus, dat hij
volledig wilde aanvaarden, maar v
bij men vergeten heeft de plaats
de afzonderlijke bisschoppen. Juist de
laatste tijd krijgt men daarvoor weer
meer oog.
In de derde plaats breekt de over
tuiging door dat men de grenzen van
de Kerk niet mag vereenzelvigen met,
wat dr. escrauwaert de „Petruskerk"
noemde, dus de Rooms Katholieke Kerk.
Men heeft altijd wel gezegd dat de
doop in niet-rooms-katholieke kerken
ook geldig is. Theologisch wil dat
de rooms-katholiek zeggen dat de ge
doopte mens geïncorporeerd is in het
Lichaam van Christus en de inwoning
van de Heilige Geest deelachtig wordt.
Maar men heeft dit probleem altijd al
leen maar Juridisch of hoofdzakelijk
juridisch beschouwd. Nu krijgt n
weer meer oog voor wat God doet
de gelovigen buiten de R.K. Kerk.
Paus Plus IX heeft voor het eerst
gesproken over „dwalende broeders'
dat was nog wel sterk negatief, mas
voor het eerst werd toch van „broe
ders" gesproken. Leo XIII sprak voor
het eerst van „gescheiden broeders"
en de huidige paus heeft zelfs gespro
ken van „hen die de naam van Chris
tus op hun voorhoofd en ln hun hart
dragen." Zo kon kardinaal Bea de bij
het concilie aanwezige waarnemers toe
spreken met „Dierbare broeders." Dal
veel meer dan een beleefdheids-
ligt
ge-
ren'ang de functie van dlrecteur-secre-
ledenvergadering van de Christelijke van de c.E.C. heeft vervuld, droeg
Emigratie Centrale.
Op vrij emotionele wijze bestreed
spreker de kritiek die alom op Zuid-
Afrika wordt geuit. Meestal wordt die
kritiek geoefend door mensen, die het
probleem geheel niet kennen, aldus
de ambassadeur, die zich wilde dls-
tanclëren van het woord apartheid
„omdat dit door de wereldpers met
zoveel stack omweven is".
De heer Rust sprak liever over
parallelle ontwikkeling over de
vraag: wat doet de regering voor de
blanken (3% min.) voor de Bantoes
(11 min.) voor de kleurlingen (IVfc
min)?
Miskend
Zuid-Afrika doet meer voor de nlet-
blanken dan de andere Afrikaanse sta
ten, dan de meeste Zuidamerlkaanse sta-
..egens het bereiken van de pcnsloer-
gerechtigde leeftijd zijn functie van di
recteur over aan de adjunct-directeur,
G. Punt.
Secretaris N.B.G.
naar Djakarta
Schuld
Dan begint men te beseffen dat de
verantwoordelijkheid voor de scheurin
gen en scheidingen ook gezocht moet
worden bij de R.K. Kerk zelf, en dal
er bij haar waarschijnlijk een zwaarde
re verantwoordelijkheid is dan bij de
anderen. Tevens is er een groeiend
besef dat ook de R.K. Kerk nog een
..kerk onderweg" is, een pelgrimeren
de kerk. Dat wil zeggen dat ook de ge
loofsinzichten nog niet volgroeid zijn.
Er is meer oog gekomen voor het sta
melen van de kerk, voor het nog niet
weten. Dat wil zeggen dat het statisch
kerkbeeld aan het verdwijnen is.
Dr. Lescrauwaet was zeer hoopvol
Ook
oecumenische weg
hij gaf een uitvoerig overzicht van ae
huidige stand van zaken, waarbij hij
een groot aantal vrijwel gelijkluiden
de stellingen naar voren bracht. Hij
meende dat er zowel bij Rome als el
ders het besef van eigen absoluutheid
aan het verbrokkelen is. Het gevolg is
dat er een tijd is aangebroken van ver
warring en onzekerheid, maar pater
Jelsma vroeg zich af of later niet ge
concludeerd zal worden dat juist deze
onzekerheid een genadegave van God
voor deze tijd is.
Hij kwam tot de conclusie dat we
moeten geloven dat de oecumene al
onder ons Is. HIJ is uiteindelijk niet zo
belangrijk tot welke kerkelijke demoni-
natle we behoren, als wel of we chris
ten zijn. Dat moet bij ons voorop staan.
In feite zijn wij samen al christenen.
Dat moeten we geloven en daar
ten we blij om zijn. Daarom moeten
we ons tot elkaar bekeren en dan sa
men de weg gaan zoeken naar de vol-
Ie beleving van die eenheid.
Belde sprekers op deze conferentie
brachten duidelijk naar voren dat ve
le nieuwe inzichten in de R.K. kerk
nog lang geen gemeengoed geworden
zijn. Het is evenwel opvallend dat ze
(Van een onzer verslaggevers)
In 1963 zal de Bond van Gere-
forYneerde Jeugdverenigingen
vijfenzeventig jaar bestaan.
Nauwkeuriger gezegd: de Bond
als voortzetting van de Ned.
Bond van 'Jongelingsverenigin
gen op gereformeerde grondslag.
Deze oudste vorm van georgani
seerd gereformeerd jeugdwerk
dateert van 1888. Op Hemel
vaartsdag zal dit feit feestelijk
herdacht worden. Maar reeds za
terdag stond de jaarvergadering
van de Bond van G.J.V. in het
teken van dit jubileum. Niet het
minst door de propaganda van
„Heb het hart eens", de actie
ten bate van het zendingsjeugd-
werk vor Roeanda.
De jubilerende organisatie heeft op
de ker- hemelvaartsdag op de grote toogdag
te Hilversum besloten een flnanci-
Voor christ. kweekscholen:
„Het is zeer twijfelachtig, of
de kweekscholen ermee zijn ge
baat als het ontwerp van wet tot
regeling van het voortgezet on
derwijs tot wet zou worden ver
heven."
Dit verklaarde mr. T. A. van
Dijken, voorzitter van de Bond
van Protestants Christelijke
Kweekscholen, op de algemene
vergadering van deze organisatie
in Utrecht.
In het mammoetontwerp wordt een ge
heel nieuw schema geboden voor het on
derwijsstelsel en aan de onderwijzersop
leiding moet daarin een passende plaats
worden toegemeten. Mr. Van Dijken
vroeg zich af, of het tien jaar na het in
werking treden van de kweekschoolwet
niet wat prematuur is om deze opleiding
weer aan een nieuwe wettelijke regeling
te ontwerpen. Volgens hem zou namelijk
over enige tijd wel eens kunnen blijken,
dat hetgeen destijds in de kweekschool-
wet werd vastgelegd, toch nog op een
aantal punten wijziging behoeft. De kans
op herziening van de kweekschoolwet
lijkt echter niet groot meer, omdat men
zal willen wachten op het in werking tre
den van de mammoetwet.
Mr. Van Dijken meent, dat dit in feite
zou betekenen, dat over de nieuwe vorm
van de kweekschoolopleiding te vroeg
een definitieve beslissing is gevallen. In
dit verband dacht hij aan de vraag, of de
opleiding voor alle leerlingen zonder uit
zondering vijfjarig moet worden ge
maakt en aan de vorm, waarin het on
derwijs in de eerste leerkring zal worden
gegoten.
Opleiding
de opleiding van de
docenten biedt het mammoetontwerp,
volgens mr. Van Dijken, geen enkel
perspectief. Zelfs in de schriftelijke stuk
ken. zo zei hij, is geen aanduiding te
vinden van de wijze waarop naar het
oordeel van de minister de docenten
voor het u. 1. o. en voor de andere vor
men van het voortgezet onderwijs zouden
moeten worden opgeleid. Hij vroeg zich
af. of deze leemte niet zo ernstig is, dat
daarmee de waarde van het gehele wets-
voor de toekomst. Gebleken is dat de1 ontwerp twijfelachtig wordt.'
Dat er aan de opleiding van de do
centen voor het u. 1. o. iets moet gebeu
ren, is nu allerwege erkend. Ook dit
jaar is, naar het oordeel van mr. Van
Dijken, de noodopleiding weer een fiasco
geworden. Als de regering een volgend
jaar opnieuw een dergelijke opleiding
mogelijk wil maken, zal zij, volgens hem,
het voornemen daartoe zeer tijdig ken
baar moeten maken en ook meer finan
ciële hulp in het vooruitzicht moeten
stellen.
Mr. Van Dijken merkte voorts op, dat
de toeloop naar de kweekschool zich op G.J.V.
een hoog peil blijft bewegen. In 1901
meldden zich ruim 5900 nieuwe leerlingen
aan. 500 minder dan in 1960. In de ko
mende tijd kan men weer een toeneming
verwachten van het aantal aanmeldin
gen,omdat thans de grote geboortegene
ratie van direct na de oorlog aan de
kweekschool toe is. De stemmen die
pleitten voor een afremming van de
toeloop naar de kweekschool zijn gaan
deweg verstomd.
Het tekort aan onderwijzers is toch
groter gebleken dan aanvankelijk- werd
verwacht. Mr. Van Dijken zei, dat de be
rekening van de tóekomstige behoefte
aan onderwijzers extra gecompliceerd
wordt, indien men in de beschouwingen
naast een verlaging van de leerlingen-
schaal ook de gevolgen betrekt die een
eventuele verlenging van de leerplicht
zou hebben.
Professor H. A. Oberman van de Har
vard universiteit is door de „Harvard
university press" uitgeroepen tot win
naar van de eerste Robert Troup Paine-
prijs voor zijn studie van de godsdienst
in het middeleeuwse Europa.
Dr. Oberman, 32 jaar oud en uit Ne
derland afkomstig, is hoogleraar in de
kerkgeschiedenis van de theologische fa
culteit van Harvard. Hij is lidmaat van
de Nederlands Hervormde Kerk. Vroe
ger was hij hulpprediker van de gemeen
ten te Holten en Den Haag.
Zijn boek „De oogst van de mid
deleeuwse theologie" werd gekozen
als het beste manuscript op het gebied
van de geschiedenis der godsdienst, dat
in de jaren 19581961 voor de prijs
van 3.000 dollar aangeboden werd. Het
werk zal in maart uitgegeven worden.
ele inzameling te houden, niet om zich
zelf daarmee als feestgave te verrijken
doch de begeleiding van jeugdwerk ln
Roeanda mogelijk te maken. De zending
dc gereformeerde kerken, die enige
taken ln Roeanda aanvaard heeft, zal
Immers een man naar Roeanda zenden
om het leidinggevende werk ten bate
van de jeugd te doen.
Tot grote blijdschap van de Bond deed
de zending dia ar boe een beroep op de
heer M. J. Hijkoop, jeugdconsulent te
Utrecht. Een figuur, die in het gerefor
meerde jeugdwerk bijzonder wordt ge
waardeerd. Men is er zeer mee inge
nomen dat deze man uit het eigen jeugd
werk voortkwam.
Tijdens de jaarvergadering riep de
voorzitter, drs. G. N. Lammens te
Heemstede, de heer Hijkoop op het po
dium. Hij werd er met het gebruikelijke
applaus begroet. Maar toen hij het
podium verliet na een korte toespraak,
klapte niemand meer. De hele zaal was
onder de indruk van het getuigenis dat
de heer Hijkoop gaf.
Contacten
Er zijn al contacten met Roeanda.
Men hoorde daarover een klankbeeld en
een toespraak van ds. C. M. Overdulve,
die als missionair predikant in dat land
reeds werkzaam is. De vergadering
zelf zorgde voor een weerwoord. Nadat
ds. Lammens een groet had uitgesproken
tot de synode van de église évangélique
presbytérienne van Roeanda, zong men
het leid der oecumene A Toi la gloire".
De bandopname van een en ander gaat
iar Roeanda.
Stilstaand?
Sprekend over het jubileum van de
Bond stelde ds. Lammens de vraag of
het eigenlijk wel zin had het jnblleuin
te vieren. Want lééft de Bond nu zo ln
de verenigingen?
Men zegt wel dat de jeugd „mondiaal"
aan het denken is. Ja meer nog. Laatst
beweerde een jongere: „We zijn bezig
maan te veroveren." Dat is dus niet
:ns meer ln wereldwijd verband den-
en, maar kosmisch denken!
De vraag rjjsrt; echiter of dit klopt, nog
daargelaten dat elke kenschetsing van
„de jeugd" altijd maar ten dele met de
werkelijkheid overeenstemt. In elk ge
val vond ds. Lammens dat het mondi
ale denken in de kring van de vereni
gingen niet goed op gang komt. „Veel
G.J.V.'s kijken niet verder dan him
G.J.V.-neus lang is en die is nu eenmaal
niet lang. Zij halen niet genoeg uit hun
._.i de
diensten, die de Bond verleent. Maar
de Bond is mffèr dan een service-apoa-
raat. Als landelijke organisatie heeft
men een gezamenlijke opdracht. Ds.
Lammens wilde de Bond zien als een
stroom, die opgestuwd wordt door een
veelheid van beekjes. Maar zo ziet het
er in de Bond echt niet uit. Er is teveel
stilstaand water.
Vandaar dat de voorzitter een drin
gend appèl op de jeugd deed om prik
kels te geven voor het landelijk werk,
om zelf met initiatieven te komen. Want
dan beantwoordt de Bond pas aan zijn
doel.
Teruggang
Het jaarverslag, waarvan de behande
ling niet veel tijd vergde, wees uit dat
de Bond thans ruim 30.000 leden telt,
hetgeen een teruggang van 1200 bete
kend. Ook het abonnementental van het
orgaan „Jong Gereformeerd" heeft daar
uiteraard nadeel van; er werd 9.000,-
minder aan abonnementsgelden ontvan
gen.
Bij de bestuursverkiezing nam men af
scheid van mej. T. Riemersma te Daar-
le, die uit het Londsbestuur trad. Haar
plaats als gekozene door de jaarverga
dering werd ingenomen door mej. G.
Bosselaar te Utrecht, die reeds als ge
kozene van de afdeling Utrecht zitting
had.
De vergadering werd bijgewoond door
P. G. Kunst te Amsterdam namens
de generale synode der gereformeerde
kerken en door ir. J. Bulens. directeur
van het gereformeerde jeugdcentrum,
voorganger, de heer Ad. Kuiper
natuurlijk
ontbrak.
Beroepen te Nijkerk: E. de Vries.
Tijnje: te Geelong (Victoria, Australië)
(Reformed Churche6): K. Kramer, te
Launceston (Tasmanië, Australië)
De algemeen secretaris van
Nederlands Bijbelgenootschap, mr.
F. L. S. F. baron van Tuyll van
Serooskerken, is naar Djakarta ver
trokken. Hij is daar heen gegaan in
verband met de regeling van ver
schillende aangelegenheden waaron
der de overdracht van de agentuur
van het N.B.G. te Blak op Nleuw-
Guinea. Ook zal hij in Djakarta be-
de" niet-blanke bevolking zouden j sprekingen voeren over de samen-
hebben gedaan wat wiJ ervoor doen, werking tussen het Indonesisch en
tn de wereld.
Spreker noemde als voorbeeld de stu
die-mogelijkheden voor de naturellen.
Iedere naturel krijgt de gelegenheid een
universitaire studie te volgen, ook als
hij niet kan betalen. De heer Rust ont
kende voorts dat de naturellen geen
grond in Zuid-Afrika hebben. Zij beschik
ken over de helft van alle vruchtbare
grond in de republiek, zo zei hij.
Verweten wordt ons, aldus de ambas
sadeur. dat wij slavenkampen en sla
venhandel kennen. Dat zijn beslist leu
gens. Het bloed stolt je in de aderen,
I aldus de heer Rust, als je de waanzin
Beroepbaarstelltng: J. C. Langeveld. I leest die over Zuid-Afrika wordt geschre-
Damseweg 31. kand. te Brandwijk. ven.
1 Kritiek krijgt de regering ook omdat
Bedankt voor Hillegersberg-Terbregge de naturellen niet stemgerechtigd zijn.
C. L Timmers. te Amstelveen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Synode evangel, kerk
op Nieuw-Guinea
De besloten synode van de Evange-
lisch-Christelijke Kerk op Nieuw-Gui
nea heeft vrijdag besloten, dat Neder
landers, die in Nieuw-Guinea blijven of
terugkeren van verlof welkom zijn.
Zij worden echter niet meer gewenst
es. wel voor
zeer gering Is, dat zij de prtnclpea vaa hed€n voorts is besloten, dat hulp van
de democratie niet begrijpen endalt *U Nederlandse kerken welkom blijft even
als die uit andere landen. De synode
J werd bijgewoond door 60 afgevaardig-
t /-o, ae aemocraue mei oegnjpen en iu Nederlandse kerken welkom blilft
venswaa^nte Scheverhngen 1"rd00r lala die uit andere Tandem De i
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN
Bedankt voor Deventer (vac. E. J. Hui
ting): B. Posthumes, te Rotterdam-Z.
deor communistische agitators.
Ook van kolonialisme Is geen sprake, den uit heel Nieuw-Guinea. Er
Onder grote ontberingen hebben de ook enkele afgevaardigden va
blanke- het land opgebrwd. Pas later oecumenische beweging in Ind
Ihebben de naturellen er hun nederzet-1 als waarnemers aanwezig.
Vraag: Met mijn diëetkosten, ten be
drage van 365 (aan de lage kant) is
bij de inkomstenbelasting nog niet reke
ning gehouden. Zou dit mogelijk zijn?
Antwoord: Met diëetkosten.
dig is om het te verwerken en goed
vlak uit te strijken. Gemakkelijker aan
te brengen is z.g. kurksteen. Dit is in
de vorm van platen van verschillende
dikten in de handel verkrijgbaar
ziektekosten worden rekening 'gehouden, platen te voorkomen is het noodzakelijk
Deze gelden als buitengewone lasten, de vloer behoorlijk vlak te maken, zo- u m »uuv
waarvoor aftrek wordt verteend Het is dat de platen overal Eoed dragen. Met trent de oor2aak. ft bewoon
dus inderdaad het beste tijdig bezwaar het oog op de drempels zouden wij her van njeuwe boerderij en de i
de keuken. Daartu:
vuil is uitgebeten. U kunt het beste
naar een goede stomerij gaan. Hier
kan men adviseren of er nog iets aan
te doen is of dat u de mantel beter
kunt laten verven.
Vraag; Ik heb last van rupsen in het
gehele huis. Het is verschrikkelijk vies.
Ik sluit er een paar in. hopende, dat
enige inlichtingen kunt geven om-
tegen de aanslag in te dienen
bij ook terug te komen op vorige ja
ren. Voor de belastingdienst geldt na
melijk het voorschrift, dat ook op vo
rige jaren dient te worden teruggeko-
men, zolang sinds de aanslag geen vijf indrukken van de poten, b.v. bij b
jaren zijn verstreken. Het is veelal kenkasten, piano's en dc kachel. In
wenselijk deze bezwaren met de be- band
materialen vrij zacht zijn, zidat bij
zware meubelstukken extra maatregc
len moeten worden genomen tegen het
de stal grenst
•n is een deur.
zoor kort nog geen vee
wel lag er wat hooi in.
de oorzaak zijn geweest? de oorzaak
teren. Heeft u misschien is de zomer
of de vorige winter veel appels in huis
gehad, die wormstekig waren? Dit kan
de invasie zijn. U moet
De rupsen zitten in het hele huis op dus zorgen, dat u alleen gezond fruit
op de zolder. Al 1
oproep.
plaat te leggen. Voor prijzen i
vloeren kurkcement,
noleum kan worden geplakt. Gaarne eerst
vernam ik: kan kurkcement direct op
houten vloeren worden aangebracht en
hoe wordt het aangebracht? Kan men
dit zelf doen? Waar is het te krijgen en
wat is ongeveer de prijs'
de vloeren f
maand lang pak ik
zes per dag. Het huis
vuil. Verwaarlozing kan dus niet de
zaak zijn. Er staan vlak bij het huis
ook nog een paar bomen, maar ik ge
loof niet, dat die de oorzaak kunnen
zijn. Andere jaren heb ik geen last ge-
verminderen kan over het kurksteen
ig een plaat hardboard gelegd
worden. Het geheel wordt dan echter
nogal prijzig en toch nog niet afdoende roet de bastaardrupsen
Antwoord: Kurkcement is inderdaad
een zeer goede geluidsisolator en kan
op een houten vloer aangebracht wor
den. mits de vloerdelen goed vast lig
gen Zelf aanbrengen raden we u echter
af, daar er zeer veel ervaring voor no-
Vraag: Ik heb een splinternieuwe po-
oeline-regenmantel Daarop heb ik vo-
gelvuil gekregea Ik heb de vlek al eni
ge malen met lauw water uitgewassen
maar het blijft een witte plek.
Antwoord: Wij vrezen, dat de stof
van uw regenmantel door het vogel-
huis heeft. De wormstekige vruchten
stuk of vijf kunt u aan het vee voeren. Aangetaste
werkelijk niet bomen moet u juist vóór de bloei spui
ten, bijv. met parathim of H.C.H.-pre-
paraat. Vraag er eens een boomsproei
er naar, die zal dat wel voor u op
knappen.
Vraag: Wat is het verschil tussen
boorwater en burrowwater. Moeten
Antwoord: Wij hebben hier te maken beide vóór gebruik verdund worden?
iet de bastaardrupsen van de appel- An woord: Boorwater is meestal een
zaagwesp (hoplocampa testudinca) of oplossing van 3 procent boorzuur in
van de op de peren voorkomende wesp water. Het is beter dit vers te gebrui-
(hobrevis). U schrijft niet wat voor bo- ken en niet al te lang te bewaren,
men u heeft en of u ook nog appelbo- Burrowwater is een oplossing van
men bezit De larven zijn er de oor- aluin en loodacetaat. Beide zijn voor
zaak van, dat er in de appels en pe- uitwendig gebruik bestemd en worden
ren grote wormsteekgaten komen. Na gebruikt zoals u ze van de apotheek
hun vernielend werk gedaan te hebben, krijgt. U behoeft ze dan niet te ver
kruipen ze in de grond om te overwin- schud worden voor gebruik.
