Crisis in Bonn is nu bezworen Nu draait mijn motor 'uitgekiend' lekker! Tweede Britse kernproef Zuivere en Onzuivere elementen in t.v.-marathon Acheson wil geen woord van rede terugnemen Misverstandje onder de Russen in Genève Voorstel van Brazilië Australische belangstelling Speciaal voor mannen ZATERDAG 8 DECEMBER 1MJ Coalitie met liberalen Erhard straks opvolger (Van onze correspondent in Bonn) Het einde van de regeringscrisis in Bonn is in zicht. Nu de grote coalitie niet mogelijk bleek te zijn althans niet onder een onbe perkt kanselierschap van cfr. Ade nauer zal de oude coalitie tussen christen-democraten en liberalen worden hersteld. De .aanleiding tot het afbreken het overleg met de socialisten dat de SPD niet kon voldoen aar CDU-CSU-eis, het meerderheidskiesrecht in- de Bondsrepubliek in te voeren. Di' stootte in de SPD-fractie op onover wlnnelijke bezwaren, ondanks pogingen van de partij vice-voorzitter Herbert Wehner om zijn partijgenoten om te TEGENZIN De CDUCSU. die sinds haar op richting dit meerderheids-kiesrecht op haar programma heeft staan, wilde daardoor duidelijke verhoudingen i Bondsrepubliek scheppen en elke vier j jaren een soort volksstemming onder de kiezers houden. Wie de meeste kandi daten in de Bondsdag zou krijgen zou een regeringspartij worden, terwijl de partij met de minste parlementariërs de oppositie zou vormen net als geland en Amerika. Uit het feit dat de christen-democra ten nu deze kieswetwijziging er door wilden drukken, sprak wel de diepe te genzin tegen een hervatting van de coa litie met de liberalen. Men verwacht ve le nieuwe crises, omdat men niet ge looft dat de liberalen hun instelling Jegens de christen-democraten hebben veranderd. Zolang er geen grotere ge slotenheid is tusen de twee regerings fracties in het parlement, kan het ook met de samenwerking in het kabinet niet kloppen. ERHARD Toch is er door deze kabinetscrisis in Bonn wel iets veranderd. O.a. heeft dr. Adenauer nu. zoals wij gisteren al meldden, definitief de termijn genoemd waarop hij wil aftreden: herfst. 1963. Hij zal met aan zekerheid grenzende waar schijnlijkheid worden opgevolgd door vi- ce-kanselier prof. Erhard. Dit is weliswaar niet naar de zin van dr. Adenauer (die liever dr. Krone als kandidaat zou hebben gezien) maar hij heeft zich er bij neergelegd en betrekt prof. Erhard in de samenstelling van de nieuwe regering, waarmede deze na de herfst van het volgend jaar ver der zal moeten regeren, tot de verkie zingen van 1965. Dit heeft de christen democraten bevrijd van de nachtmer rie dat zij dr. Adenauer (die in januari 87 Jaar wordt) tenslotte op een dige manier zouden moeten wegstem- 't Is wat je noemtgemengd" rijden op een bestelwagen. Dan weer stadsritten, dan weer de grote weg. Dat eist heel wat van je motor. Maar ik heb nu de juiste benzine gevonden: BP Super Mix 75. Knap uitge kiend van BP, die vijf soorten benzine. Probeer zelf ook eens welke soort het beste bij uw motor past. M'n woord er op, dat u dan veel plezieriger en economischer rijdt! „JONGEREN" _-jt nieuwe kabinet wordt door de nieuwe regeringschef gevormd. Daar door is er eigenlijk voor de liberale partijchef dr. Mende geen reden meer om niet in het kabinet te treden aan de potefeuille van binnenlandse zaken. Dit zou de samenwerking tussen de twee partijen ten goede komen. Er zullen echter ook nog andere personele ver anderingen plaatshebben. Er zullen voor al jongere krachten in de regering ko- Waarschijnlijk zal dr. Adenauer medio volgende week zijn nieuwe kabinet pre senteren. Men verwacht voor maandag a.s. de definitieve beslissing. De rege ringsverklaring zal in het parlement wor den afgelegd op 14 december, wanneer de Bondsdag met Kerstvakantie gaat. Italiaanse consul in Katanga vermist Een woordvoerder der Verenigde Na ties heeft medegedeeld, dat de Italiaan- I se consul in Elisabethstad, Guido Nata- I li. aan wie door de Katangaanse rege- ring was aangezegd binnen een half uur I Elisabeth te verlaten, wordt vermist. De I V.N.-vertegenwoordiger in Elisabethstad en andere consuls aldaar stellen alles in het werk om hem op te sporen en voor de veiligheid van zijn gezin en het con sulaatsgebouw te waken. Volgens de woordvoerder was als aan leiding tot Natali's uitwijzing opgegeven een aanbod der Italiaanse regering aan de Verenigde Naties om vier gevechts vliegtuigen voor Kongo beschikbaar te stellen. De woordvoerder noemde deze poging lot represaille een nieuwe aanwijzing, dat bij Katanga elk verlangen om met de centrale Kongolese regering tot een verzoening te komen, ontbreekt. Tot bij ziens... de BP pomp! Op de proefterreinen in de Nevada- woestijn Is gisteren een Britse kernbom van ge.inge kracht (minder dan 20.000 ton tnt) tot ontploffing gebracht. Het was de tweede Britse ondergrondse proef die door Britten en Amerikanen geza menlijk werd verricht. In 1958 was een daartoe strekkende overeenkomst geslo ten. Vorige maand zei minister Thorney- croft (defensie) in het Britse Lagerhuis, dat een dergelijke proef noodzakelijk was voor militaire doeleinden. Hij leg de er echter de nadruk op, dat dit niet het begin van een nieuwe serie kern proeven betekende. Voor verstrekken van informatie 2 jaar voor Engelse De 54-iarige Barbara Fell, die een hoge functie bekleedde op het Britse centra le inlichtingenbureau, is tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens het •erstrekken van vertrouwelijke gege vens aan de ambassaderaad voor pers zaken van Zuid-Slavië in Londen. De openbare aanklager zei. dat Bar bara Fell van mei 1959 tot oktober 1961 documenten, waaronder vertrouwelijke berichten van de Britse ambassadeur in Zuid-Slavië, aan de toenmalige Zuidsla- vische ambassaderaad, Smiljan Pecjak. had doen toekomen. Mejuffrouw Feil Pecjak waren in de loop der tijd ver- xi op elkaar (geworden. Zij dacht, dat pro-westers was en wilde hem een inzicht geven in politieke aangelegenhe den. Zij achtte hem betrouwbaar ge noeg, om hem tot dat doel vertrouwe lijke documenten toe te spelen. Weer beroep Deeuse ouders op Rus De Deense ouders van de driejarige Anita Hegelund Jensen hebben een Rus sische chirurg opnieuw verzocht hun kind ..een nieuw hart" te geven. Zoals gemeld, heeft het meisje een gevaarlijke hartafwijking. De ouders hebben hun hoop gevestigd op de Russische profes sor Wladimir Demokhof uit Moskou die onderzoekingen over harttransplantatie verricht. Professor Demokhof zei vrijdag in Moskou, dat het Deense meisje eerst aan een grondig onderzoek moet wor den onderworpen. ..Wij kunnen wel op dieren experimenteren, doch op een men selijk wezen is dit ontoelaatbaar", aldus de Russische chirurg. Toch bepaald wel massapsychose Het ministerie van defensie van de Verenigde Staten heeft deze foto vrij gegeven, waarop hst Russische schip Kasimof te zien is dat 15 IL28 bom- menwerpers van Cuba weghaalt. Macmillanfout velen (Van een onzer redacteuren Nu de tv-marathon voor ..Het Dorp al weer bijna veertien dagen oud is en verscheidene andere ge beurtenissen de vele vooral emo tionele indrukken die dit appel op heel Nederland maakte wat ver vaagden, zodat beter afstand van dit complex gebeuren kan worden ge nomen, is de verleiding groot het geheel van die maandag en dinsdag nog eens te overzien en daarbij dan een aantal kanttekeningen te ma ken. Kanttekeningen vanuit de so ciologische hoek (sociologie: studie van de menselijke samenleving en haar verschijnselen red.), want het -moge duidelijk zijn dat juist de wetenschapsmensen uit deze sector met meer dan gewone, namelijk vakbelangstelling, naar de uitzen ding hebben gekeken. elementen uit deze actie ren. In de eerste plaats dat de tv toch warempel wel meer is dan ,.een vorm van passieve recreatie", zoals dit me dium tot voor kort nogal eens gering schattend werd genoemd. Integendeel door die suggestieve tv werd een zaak in beweging Advertentie van De voormalige minister van buitenlandse zaken van de V.S., wiens rede over de rol van Enge land in het toekomstige Europa grote opschudding in Engeland heeft gewekt, heeft verklaard, dat hij geen woord terug neemt van zijn toespraak. ,,Ik heb", zo zei Acheson, „niets aan de rede toe te voegen, die was volko men duidelijk". Zoals gemeld had Acheson gezegd, dat de rol van Engeland als onafhanke lijke mogendheid ten naaste bij is uitgespeeld. In zover Dean Acheson de vast beradenheid en de wil van het Brit se volk heeft willen bekladden, heeft hij een fout gemaakt die in de afgelopen 400 jaar door heel wat mensen met name ook door koning Philips van Spanje, bode wijk de veertiende van Frankrijk, Napoleon, de Duitse .Kaiser" en Hitler is gemaakt. Dit heeft premier Macmillan van En geland gisteren gezegd in een brief aan Lord Chandos, die vroeger minister van koloniën is geweest en thans voorzit ter is van de Britse vereniging van be drijfsdirecteuren. Lord n Chendo's bacl Macmillan gevraagd de omstreden ver klaringen van Acheson eventueel van de hand te wijzen. Acheson. zo zegt Mac millan verder, schijnt van de taak van O het Gemenebest ook helemaal geen be grip te hebben. Zijn verklaring, dat de van Engeland uitgespeeld is, zou aardbaar zijn als hij dit ook had laten slaan op de V.S.. ja op elk ander land van de vrije wereld. De leer van de onderlinge afhankelijkheid moet nu een* maal m de wereld van vandaag in prak tijk worden gebracht willen vrede en welvaart verzekerd zijn. Van gezaghebbende Britse zijde is in tussen vernomen, dat Macmillan niet van plan is om president Kennedy te vragen de verklaringen van Dean Acheson officieel van de hand te wijzen. (Advertentie) Belgische loodsen taking De Australiër John Joncs (26) een plaatbewerker uit Sidney maakt een negen maanden lange toclit door Euro pa. Bij het bekend worden van liet overlyden van dc prinses was hU Amsterdam. Hij besloot in Nederland te blijven om de plechtige uitvaart mee te maken. Met een camera, geladen met kleurenfilms, stond hU aan de Haagse Hofweg vanmorgen. Hij kocht een kop hete koffie. *Nu begint het te lopen" zeiden dc koffleventers Hulzenbosch en Hoge- boom. Sinds vanmorgen vyf uur schon ken zü zeven ketels leeg. ..De drukte valt ons tegen, we hadden gedacht dat i.e mensen vroeger zouden komen en vooral dat er meer zouden zijn. Maar gelukkig Is het koud". Twee kwartjes voor een bekertje donkere koffie, uit een ketel, omwonden met wollen doe ken opdat het bittere vocht niet zou afkoelen. Men heeft nog sleeds niet alle hoop Pgegeven om de 37 mijnwerkers, die als :evolg van een ontploffing in een mijn e Cannichaels in Pennsevania <V.S.) op «O meter diepte ingesloten zitten, te binnen redden. Een Russische woordvoerder heeft gisteren in Genève nogal wat verwarring gewekt door eerst mede te delen, dat de Rus Tsarapkin op de ontwapenings conferentie het aanbod had ge daan, dat internationale weten schapsmensen toegang zouden krijgen tot de onbemande seis- mografische stations op Rus sisch grondgebied en daarna zijn woorden in te trekken met de mededeling, dat het allemaal een misverstand was. De betrokken woordvoerder, het lid I |van de Russische delegatie, Rosjine.l had op een persconferentie passages voorgelezen uit de rede, die Tsarap-I kin op de ontwapeningsconferentie zou uitspreken. Later zei hij tot verslag-1 gevers, dat de gedeelten van de re-I dc betreffende de toelating van een internationale wetenschappelijke com-! missie tot de seismografische station j de zogenoemde zwarte dozen waren vervallen. De kwestie van vrije toelating tot *- J— op 1 ïtlei' geen beslissing over gevallen, zo zei hij. In de passages van de rede die niet waren uitgesproken had Tsarapkin. zo had de woordvoerder tevoren rtog ge zegd, het Russische aanbod inzake de zwarte dozen,, een wezenlijke poging" van de Sowjetunie genoemd om verande ring te brengen in de onverzoenlijke hou ding van het Westen. Brazilië heeft intussen een moratorium op ondergrondse kernproeven voorgesteld van zes maanden, terwijl de grote mo gendheden hun overleg voortzetten over een geïnspecteerd verdrag tot verbod van kernproeven. De Braziliaanse afge vaardigde Roberto Luis Assumpcao de Araujo zei echter tot de 17-landenconfe- rentie dat het moratorium zal moeten worden gecontroleerd door een overeen gekomen controlesysteem. Het lijkt niet aannemelijk dat het Bra ziliaanse voorstel kan bijdragen tot een doorbreken van de impasse die is ont staan door de Russische weigering in spectie ter plaatse te aanvaarden. 111 S De Belgische rivierloodsen die de ver binding VlissingenAntwerpen v.v. on derhouden zijn in de afgelopen nacht in staking gegaan omdat loononderhande lingen die gevoerd werden niet tot een resultaat hebben geleid. De Belgische zeeloodsen die schepen van Vlissingen naar zee of omgekeerd begeleiden, had den op dat -tijdstip nog geen beslissing genomen of zij eveneens in staking zou den gaan. Een deel van deze loodsen was toen namelijs nog niet in Vlissin gen. waar de zeeloodsen vergaderen. In tegenstelling tot de Nederlandse loodsen zijn de Belgische loodsen niet in staaïs- dienst. Een Amerikaanse mariniersbri, ter sterkte van circa sOOO man ii dienst in het Caribische gebied ten tijde van de Cubaanse crisis op de terugweg naar Californië. Dit was de eerste aanwijzing voor de sterkte van de marinierseenheden die einde oktober naar het Caribische ge- gebied en de marinebasis Guantanamo gezonden werden. hele natie gebracht. Daarmee komen we meteen op een ander positief element: naarmate de bewuste uitzending vorderde, groeide ook het saamhorigheidsgevoel. ja, was er sprake van één volk dat een- drachtig één zaak was toegedaan en ..werd gedemonstreerd waarin een klein volk groot kan zijn" «minister Klompe). Maar het belangrijkste positieve ele ment was toch wel het eerste massa- psychologische effect van de uitzen ding, de zg. lucifersdoosjes-actie. Want wat gebeurde? Door het zien van een filmpje werd een volk in zijn hart ge raakt. De simpele uitnodiging die daarop volgde om nu een leeg lucifers doosje met enig geld te vullen en naar de dichtsbijzijnde kruidenier te bren- fen (De tv staakte de uitzending om aarvoor gelegenheid te geven), waar aan honderdduizenden voldeden, zodat meteen al vijf en een half miljoen bij een was. moet als een uiterst belang wekkende en gelukkige reactie worden beschouwd. Hier was in de volle zin des woords sprake van ,,doe wel en zie niet om", van het „laat de linkerhand niet we ten wat de rechter doet". Immers a) die gaven werden anoniem ge bracht en er was geen enkele ..attrac- i verbonden Het was kort Commentaar van dr. C. D. Saai Bijgaand artikel dat of n w.llii sprek met dr. C. D. Saai, lector in de sociologie aan de R.U- te Groningen over diverse aspec ten rondom de succesvolle t.v.- marathon voor „Het Dorp", geeft uiting aan vermenigvul digde gedachten die met name rende takken van wetenschap leven over dit intrigante gebeu- De bedoeling van dit artikel is dat ook aan een andere kant van deze, reeds legendarisch ge worden, uitzending eens aan dacht wordt besteed, omdat hierbij kwesties in het geding kwamen die het overdenken meer dan waard zijn. Dat vormt dus de achtergrond van deze kanttekeningen en niet het een of ander hautaine negativisme, zoals misschien een enkeling ten onrechte dus zou kunnen gaan menen. kenhuis." Hieruit moge blijken hoezeer door dt- ze actie het verstand op de achter grond werd gedrongen en de emotio naliteit de overhand had gekregen. Heel duidelijk werd dit nog eens ge demonstreerd. toen zelfs een aantal Hermandads potentiële ordehandha vers notabene door de mazen van het podlumnet wisten heen te slippen om toch nog hun zichtbare aanbieding te realiseren. En... hoevelen hebben diep teleurgesteld het gebouw veria ten zonder aan bod te zijn gekomen, al of niet met medeneming van de bijdragen die voor „Het Dorp" waren bestemd? Dan de reclame, welke tijdens de uit zending duidelijk is bedreven: De mannen van de Raiffeisenbank en Boe renleenbank die uitvoerig de gelegen heid kregen doel en betekenis van hun instelling te schetsen. Wim Kan die vele opzettelijke toespelingen maakte goed het deel de gehele derzijds Dit alles zij hier nog eens met na druk vastgesteld alvorens ook eer aantal elementen uit deze marathon actie worden gereleveerd, die tot nu toe niet zo de aandacht kregen en toch waarlijk belangrijk genoeg zijn om eens even bij stil te staan. We zouden deze. in tegenstelling met de hierboven gereleveerde, de minder zui vere massapsychologische effecten kunnen noemen. Die minder zuivere elementen waren er heel duidelijk en konden erin ko men doordat na de lucifersdoosjes-ac tie een andere beïnvloeding van de massa begon, waarbij in principe iede re Nederlander werd uitgenodigd ?ijn gave^npb/qf, ti iet imédev haraéns ön-^ deren, voor de beeldbuis, in casu voor het front van het gejieje Nederlandse volk. dus zichtbaar, weg te schenken. Een ..attractie" die aan het willen- geven-zonder-meer de mogelijkheid van een heel gamma minder zuivere nevenoogmerken toevoegde. Neven oogmerken welke varieerden van: ...Te kunt op het scherm komen, da's leuk voor vrinden en bekenden", via: ..Hel hierdoor uiting kunnen geven aan een zekere geldingsdrang, want het op de tv verschijnen werkt statusverho gend". tot: ..Het al of niet verhuld maken van reclame". Tot welke consequenties die moge lijkheid van het zichtbaar wegschen ken tenslotte heeft geleid, weet ieder een die meeleefde en wie was dat niet? De toeloop was tenslotte zo overweldigend, dat niemand behalve enkele selecte sictonnenaanbieders meer op het toneel mocht komen. Met als gevolg dat de vergeefs wach tenden bijna in slaat waren het RAI- gebouw af te breken! Ondeugend, maar wel zeer beeldend, is dit verschijnsel waarbij hardhandig de orde moest worden hersteld door een aanwezige als volgt gekenschetst: ..Men was ervoor gekomen en moest zijn behoeften op het podium kwijl. Het leek of er in de hele RAI maar één „gelegenheid" was, waar ieder een tegelijk naar toe wilde en daar- zaken die al- hun branche mochten noe- Er werd dus ook nog met twee gemeten. En dat alles terwijl Jjh een onte hJy ook met huishoudelijke toestellen I President Kennedy com bineert de plicht met het genoegen. Hij is gisteren per vliegtuig vertrokken voor een inspectietocht naar het hoofdkwartier van de Amerikaanse stra tegische luchtmacht bij Omaha en naar de gehei me proefterreinen voor ruimtevaartprojecten in Nieuw-Mexico en Nevada. Maar hij is ook van plan een dag door te brengen In het huis van Bing Crosby in Palm Desert in Californië. Kennedy is blijkbaar goed gesorteerd in kennissen onder be roemde zangers. Frank Sinatra heeft zich bij de verkiezingen al zo druk Het Russische dagblad Prawda is gisteren ver schenen met een artikel waarin kritiek werd ge uit op de onsocialistische wijze waarop een jonge student uit Riga de lui heid verheerlijkt. Het ar tikel bevat voorts een be risping voor de jeugdlei ders die gefaald hebben om ide jonge Letten de juiste houding bij te bren gen tegenover de vreug den van dc socialistische arbeid. Het gedicht dal aanleiding gaf tot het ar tikel van de Prawda luidde als volgt: „Luiheid is het beproefde, ware en on feilbare middel in de strijd tegen moeilijkhe den. reden waarom ik zo vaak ertoe overga. Over het algemeen is het leven trouwens onzin. Men moet in het leven meer eisen en minder geven". Thailand zal ongeveer 500 cobra's naar Zwitserland sturen. Volgend jaar sep tember bij het honderdja rig bestaan van het inter nationale Rode Kruis zal er in Genève een demon stratie gifafnemen met de slangen worden gegeven. De slangen zullen nader hand worden verkocht. Koning Boudewijn van België) heeft gisteren de Amerikaanse politieke commentator Walter Lippman in audiëntie ontvangen. Lippman brengt een bezoek van j twee dagen aan België. I Amsterdam heeft een I foto-expositie ingericht j over het woningprobleem in de hoofdstad. Het hoofd van de gemeente lijke voorlichtingsafdeling opende deze expositie met de woorden: „Deze expo sitie geeft een pakkende vertaling van de achter gronden van de Bijlmer meerkwestie. Met keihar de beelden wordt verteld dat dit een hoogst ernstige kwestie is waarin het al lereerst gaat om mensen, die wachten op een echt gewoon huis". de schijnbaar ren blijken sai een aldehyde de grondstof (1974). Met reukstoffen kunnen zich allerlei vreemde en onbegrij pelijke verschijnselen voordoen. Uit het fijngehakte, gedroogde gras Cympobogon. dat o.a. op Ceylon voorkomt en ook op Java werd ge kweekt, kan bijv. de citronella-olie worden gedistilleerd. Deze olie levert citroneilai en gera- nlol, twee vreemde woorden, waar mee we u even moeten lastig val- zien op welke wij- uiteenlopende gcu- en te hangen. Want in citroneilai levert nr een parfum met melklokjesgeur. een acetaat van citroneilai roept de geur van rozen te voorschijn en een butyraat er van riekt naar lavendel! Dc gera- nlol, die we zojuist noemden, ruikt zelf kan als grondstof gebruikt worden voor dc bereiding van linaloöl. dat naar meiklokjes ruikt, voor gcranyl- butyraat dat een lavendelgeur heeft voor andere esters, die weer een andere bloemengeur hebben. Deson danks zijn al deze stoffen, zoals we reeds zelden, afkomstig uit een be paalde grassoort, die met rozen, noch met meiklokjes of lavendel Iets uitstaande heeft. De lavendel vormt het eigenlijke onderwerp van vandaag, niet alleen omdat dc populariteit daarvan sinds dc oorlog bij dc mannelijke bevolking van verschillende landen gestegen is, maar vooral, omdat dc lavendel door vele eeuwen heen bet parfum voor heren bij uitstek Is gebleken. Reeds In de 16de eeuw gaf de En gelse schrijver Isaak Walton blijk van zijn waardering voor een bepaald logement, omdat dc lakens er hel- TOCH IS HET ZO! der wit waren en naar lavendel geur den. „Voor mij", zo schreef hij, ,.ts cr niets aantrekkelijker dan te sla pen ln zo'n welriekende stede." Hoewel de Engelsen de naar laven del geurende zepen. haarwaters, scheercrèmes en wat er op dit ge bied nog meer moge bestaan, over de wereld hebben verspreid, is het product zelf in hoofdzaak afkomstig uit Frankrijk, waar aan de Cóte d'Azur de lavend el velden worden aan getroffen. Het plaatsje La Lavcndou, dicht bij Marseille, beeft aan de blauwe, bloelende lavendelvelden trouwens óók zijn naam te danken. Uit de gedroogde bloemetjes wordt de lavendel-olie gewonnen, die wat dc goede kwaliteiten betreft, dus uit Frankrijk afkomstig Is. Maar ook Engeland laat zich ln dit opzicht niet onbetuigd, want ook daar wordt laven del van een bepaald ras gekweekt die olie van een veelal mindere kwaliteit levert, evenals ln Italië en Rusland. In het algemeen kan dan ook worden gezegd dat füne (Franse) lavendelolle voornamelijk In parfums, eau de Cologne e.d. wordt aangewend en dat de mindere kwali teiten vooral voor zepen, creams en cosmetische artikelen dienen. Dat de handel in het algemeen de voorkeur geeft aan de Engelse lavendel (zo als we onlangs in een populair ge schrift lazen) is dan ook volkomen juist. Niet echter omdat het Engel se product beter Is, maar omdat het voor goedkopere doeleinden kan worden gebruikt. En weet u dat de parfums vroe ger veelvuldig als geneesmiddel wer den aangewend? (Nadruk verboden). gezeten. Onzuiver moet voorts genoemd wor den het klimaat dat werd geschapen waardoor men kon komen geven met een gerede kans meer terug te ont vangen. Voorbeeld: het invalide meis je dat op ontroerende wijze afstand deed van haar trouwjapon en het geld voor de actie bestemde 'een op zich zelf groot offer dus). Reactie: een makelaar bood het jonge paar de zo zeer begeerde huisvesting aan, een agdor offreerde een veel mooier oruidstóilet en een kapper uit de die- en-die-straat zegde de bruid „levens lange gratis haarverzorgihg" toe. Prachtig voor het meiske. maar on middellijk zat er voor anderen althans de mogelijkheid in dit aandoenlijke ge baar te imiteren in de hoop... er zelf beter van te worden. Dat in de loop van deze actie de, wat we zouden willen noemen, ethische betekenis van het geld. ernstig in het gedrang is gekomen, is opnieuw een van de verschijnselen geweest die tot nadenken stemmen. Geld is niet al leen betaalmiddel, iets ..waar je veel mee kunt doen", maar ook. in de vorm van bijv. salaris een waarderingsvorm voor geleverde prestaties. De^e beteke nis van het geld leek op zekere ogen blikken zelfs volkomen te zijn geëli mineerd. onder meer toen men letter lijk deed alsof geld grint was (stunt met de betonmolens). Zo zouden we nog een tijd door kunnen gaan. Kortheidshalve sommen we vragenderwijs nog een aantal wil lekeurige minder zuivere elementen op. Allereerst: In hoeverre heeft men. bij deze actie het prioriteitsbeginsel gehanteerd, rn.a.w. moest deze nood het eerst en dan op die manier wor den gelenigd? In hoeverre heeft de zuigkracht tot het geven (de onderlin ge beïnvloeding van: je moet wel, want iedereen doet het) meegespeeld? Voorts: in hoeverre zijn er mede uit dien hoofde te grote offers gege ven, een zeer zeker niet denkbeeldige mogelijkheid? In hoeverre was er dus bij deze actie nog de vrijheid van het individuele, weloverwogen wilsbesluit? En dan: in hoeverre werd minister Van Aartsen door de massapsychose van het ogenblik een belofte ontfut seld, die hij eigenlijk qualitate qua niet kon geven, omdat hij toch zeker de prioriteit bij het toekennen van bouw vergunningen dient te betrachten? Nogmaals: dit is slechts een wille keurige greep uit het grote aantal vra- Sen dat deze t.v.-monsteruitzending eeft opgeleverd. We komen daarmee als vanzelf bij de vraag: aangenomen dat er dus inderdaad een aantal min der zuivere elementen in deze actie is geweest, een actie die nu eenmaal noodzakelijkerwijs verscheidene onze kere factoren in zich moest bergen, is dat dan werkelijk zo erg? „Het Dorp", zo is toch ook nog aan het eind der uitzending gezegd, heiligde immers de middelen? Hierop zou geantwoord kunnen wor den: stük voor stuk behoeven elk der genoemde minder zuivere elementen misschien niet zo ernstig te worden ge nomen. Maar de grote veelheid bij elkaar het moge nu toch wel duide lijk zijn dat er zeer vele waren als totaliteit moet bepaald wel ernstig wor den genomen. Op zijn minst dient men derhalve uit deze tv-ervaring de con clusie 1c trekken welk een machtig en gevaarlijk medium de televisie kan zijn. En dat we dit gevaar Want daar ging het in dit artikel speciaal over bepaald niet mogen bagatelli- Uit deze conclusie moet dan tenslot te een belangrijke vraag voortvloeien. En wel deze: hebben organisatoren, in hun ijver om het geheel slagen - „B doen heeft dit project bij de °AVRO met veel durf en energie voorbereid waarvoor deze omtoepor- ganisatie alle hulde verdient zich eigenlijk wel terdege bezonnen op be doelde onzuivere elementen? Althans met de mogelijkheden ervan rekening gehouden? Want zeker voor een actie als deze, die toch in tegenstelling met wat dok ter Klapwijk achteraf meende, eer der op massa psychose dan op „een roes" begon te lijken, geldt de waar heid dat men wel iets kan ontketenen, maar daardoor nog niet automatisch kan weten waar men dan terecht komt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 9