De forumleden zijn: Waar blijft ,vijfdaagse' voor moeder? VRAGEN AAN FORUM WSL de huisvrouw wel vriie tiid7 Welke keukenhulpjes? Ov dat erge nette da' ENIG SYSTEEM KAN BEPAALD GEEN KWAAD 9 DONDERDAG 6 DECEMBER 1962 H" gaat in dit forum speciaal over de huisvrouw in het drukke gezin. Over haar vrije tijd, of liever: het haar ontbreken aan vrije tijd, terwijl de vijfdaagse werkweek voor de meeste salaristrekkende werkenden al om in vakbondsjargon te spreken een sociaal goed is geworden. De eerste vraag die aan de forumleden werd gesteld was daarom Heeft die huisvrouw dan geen recht op vrije tijd En als ze dat wel heeft, hoe zou ze zich die vrije tijd dan kunnen scheppen Al dadelijk kwam een merkwaardige contravraag uit het forumgezelschap naar voren, nl.: WIL de gemiddelde Nederlandse huisvrouw eigenlijk wel vrije tijd? Bedoeld werd dus haar houding tegenover die vrije tijd, waarbij verscheidene factoren in het spel bleken te zijn. Uitvoerig zijn ook de mogelijkheden de revue gepas seerd die de huisvrouw kan aangrijpen om vrije tijd te scheppen. Kortom, het werd een o.i. instructief gesprek dat wellicht vele van onze lezeressen-huisvrouwen van enig nut kan zijn. MEVROUW C. BLANKESTUN-VAN BOVEN, w.. lot haat-huwelijk in 1954 maatschappelijk werkster bij de Hervormde Stichting voor Kerkelijk Sociale Arbeid te 's-Gravenhage en is thans nog tweemaal per week als maatschappelijk werkster verbonden aan de staf van de consultatiebureaus der P.S.V.G.: de Prot. Stichting voor Verantwoorde Gezinsvorming te 's-Gravenhagc. Mevrouw Blankcstijn heeft twee kinderen, resp. 6 en 4 jaar oud. ,'oormalig Ned. Indië geboren, schrijven van een meisjesboek jeugdhoekje in het Indische van vier kinderen: de oudste MEVROUW M. H. DEN OUDEN-HILLE, in het kwam in 1946 naar ons land. Zij vond tijd voor het dat over haar jeugdjaren handelt. Voorts heeft ze ee blad „Tong Tong". Mevrouw Den Ouden is moeder is bijna 8 en dc jongste bijna 2 jaar oud. MEVROUW D. LEVI—HOLDERT. werkend onder de naam D. Holdert, is directrice van het Instituut tot Voorlichting bü Huishoudelijke Arbeid (IVHA) van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen te 's-Gravenhage. Ze heeft drie kin deren, van respectievelijk 17, 13 en 2 jaar oud. mand die ondanks haar drukke espectievelijk de lagere school, tijn in de hoogste klassen van MEVROUW A. C. SWITTERS-VAN POPTA is i< gezin (moeder van zes kinderen tussen 8 en 18 jaar, de MMS en het gymnasium bezoekend) lerares kan een christelijke HBS. Haar vak is Frans. MEVROUW B. KORTEKAAS-DEN HAAN was aanvankelijk bü het onderwijs werkzaam en stapte in 1938 over op de journalistiek. Zij redigeert het maandblad voor de Boerinnen van de KNBTB, heeft een vrouwenrubriek in „Boer en Tuinder" en enkele radiorubrieken, o.m. de bekende vrouwenrubriek „Waar voor uw geld" voor KRO en NCRV. Ze bekleedde verscheidene functies in vrouwenorganisaties, was o.m. acht jaar voorzitster van de Ned. Huishoudraad. Mevrouw Kortekaas heeft twee kinderen: een zoon van 20 (in dienst) en een dochter van 14 (MMS). MEVROUW A. HOVINGH-KRAYO, samenstelster van „Blad Zij", die elke week ook leiding geeft aan de redactie van de rubriek „Ruimte voor ons", was voorzitster van dit forum. Mevr. C. Blankestijn. Mevr. M. H. den Ouden. Mevr. D. Holde, draaien? -w» V vb -w V "W VB WW WW 'W W J J is dat de kinderen tegenwoordig niet zo veel meer zingen als vroeger. Je hoort hoogstens: O ja, dat liedje heb- toen er een maansverduistering was. 'hen wij ook thuis op de grammofoon- Kinderen van de familie, waar ik juist plaat.... Maar ze kennen niet eens de op visite zat brachten dit ter sprake woorden, „want het gaat zo vlug", vroegen: „Moeder, wat is nu maans- Terwijl het toch heerlijk is versjes met VOORZITTER: Er wordt tegenwoor dig zo ontzaglijk veel over de „vrije tijd" voor de huisvrouw gepraat, dat het ons nuttig leek allereerst aan dit forum te vragen: hoe staat de ge middelde Nederlandse huisvrouw te genover vrije tijd? Wat is haar hou ding daartegenover? Anders gezegd: Zou ze eigenlijk wel vrije tijd willen? KORTEKAAS: Ik geloof, dat heel veel huisvrouwen het gevoel hebben geen goede huisvrouw te zijn als ze naar meer vrije tijd zouden gaan om zien. Ik bedoel: zij hebben een soort schuldgevoel als ze bijv. in een mu seum ronddwalen of als ze een boek lezen. Alsof die tijd eigenlijk aan haar gezin onttrökken werd en beter besteed had moeten worden. Ze denken dan aan „gestolen ogenblikken", waarin ze eigenlijk kleding hadden moeten ver stellen of zo iets. En daarom durven ze ook niet zo gauw over die drempel van „meer vrije tijd'1 heen te stappen. VOORZITTER: Hoe zou dat schuld gevoel kunnen ontstaan? SWITTERS: Misschien wel uit het calvinisme... Wc hébben nu eenmaal rekening te houden met een brede volkslaag die niet frivool is en die werd opgevoed bij „het verrichten van arbeid" en het „zegen hebben op ge daan werk." Ik geloof dat dit er nog héél diep inzit bij de mensen. Men durft eenvoudig niet de luiers en de hele keet in de keuken te schoppen en de huisdeur achter zich dicht te doen, als daar eens aanleiding toe bestaat. Die houding hébben we niet en deze wordt ook niet bepaald gestimuleerd door de inrichting van onze huizen. Want we bezitten toch allemaal onze kamer-en-suite? Tenminste.... tot voor kórt. We hebben toch allemaal on ze kasten, laden en planken? En we bewaren óók alles! Het is volgens mij gewoon een kwestie van volksaard en opvoeding. BLANKESTIJN: Ik dacht, dat we eigenlijk zo'n beetje tussen twee tijden in schommelen: aan de ene kant het verouderende beeld van de vrouw-in- huis. de vrouw die alleen huisvrouw be hoort te zijn en aan de andere kant het moderne beeld van de vrouw, die toch ook recht heeft op haar plaats in de samenleving, al heeft ze dan een stel kinderen. Ik constateer dat botsings verschijnsel heel vaak bij vrouwen: volgens mij het gevolg van zoWel het oude als het nieuwe beeld. Enerzijds is er de neiging van de vrouw er op uit te trekken, bijv. door lid te worden van een gymnastiek- of sportvereniging, door huisbezoek voor de kerk te ver richten. door deel te nemen aan een gesprekskring e.d.. maar anderzijds komt er dan ook dat schuldgevoel, in de geest van: Ja, maar. mijn oor spronkelijke taak... Er is dus nog geen evenwichtssituatie tussen beide beel den of opvattingen in ons land. En misschien komt daar ook nog bij dat da gemiddelde Nederlandse huisvrouw te weinig soepel is. om vlug „over te kunnen schakelen". SWITTERS: Als w§ maar'met z'n allen tot het inzicht zouden kunnt DEN OUDEN: Dat wel, er mij niet veel van aa de zon schijnt, „plicht" of niet, dan ga ik wandelen met mijn zoon. Het is natuurlijk wel makkelijk om hier te stellen: je moet je van de buren niets de gevolgen kunnen KORTEKAAS: Ja, dat dacht ik toch wel. DEN OUDEN: Maar neem nu de die door „kleine kinderen .Moeder, wat is i verduistering?" Wat zei ze? „Vooruit, twee, drie buiten spelen of... r Terwijl er toch makkelijk aantrekken, dan toch maar zijn dat je er bij hen geen hulp" volkomen gebonden zijn. eenvoudig antwoord gegeven had kun- volkomen „uit" kunt komen te liggen, nia imnnon or fn^i, mnoiinir v.o->n" --- je kinders bij de piano te leren. KORTEKAAS: De fantasie zal dus eerst moeten worden gestimuleerd! 1Het beleven van „vrije tijd" is tegenwoordig aan de orde van de week. Tenminste, als het officiële werknemers betreft, waartoe de huisvrouwen nu eenmaal niet behoren. Heeft de huisvrouw dan geen recht op „vrije tijd"? 2. Aangenomen dat die huisvrouw daar recht op heeft, zou zij zichzelf deze „vrije tijd" kunnen scheppen? Door een grotere doelmatigheid, een zekere effi ciency in haar huishouding bijvoorbeeld? 3. Zou meer „vrije tijd" ook kunnen worden gecreëerd door toepassing van de moderne „technische bij stand"? omdat je zo „raar" doet. En dat geen pleziertje, want je* bent toch als buren vaak, wat wederzijdse hulp be treft, op elkaar aangewezen? En ja, dat schema, dat patroon: ik geloof niet, dat we de huisvrouw van dat schema èf moeten brengen kunnen er toch moeilijk een „baan" bij nemen? Het enige is dat je er dan 's avonds op uit kunt, tenminste, wan neer je mèn thuis is. SWITTERS: Inderdaad, je moet i BLANKESTIJN: Maar dat is toch al iets? En een baan behoeft het niet 'dat* zaMrouwens altijd te zijn; die andere bezigheid raad komen hiina nnmnsPliiVo iLir 7iin wii maS v0°r part een handwerk, r>;_ u ÏS'S-ÏA I»*?0*"?!1 e«n. bezoek betekenen. Wat dat betreft zijn er onbegrensde mogelijkheden, waardoor afstand kan worden geschapen tegenover het „sla- venachtige" werk in huis. KORTEKAAS: Je kunt creatief zijn SWITTERS: Ja, maar dan moeten op alle mogelijke gebieden. En de er- we óók weten, waaróm de huisvrouw varing is daarbij meestal, dat men over nogal eens in haar schema kan vastlo- «nverrnoeje reserves blijkt, te beschik. ken. Juist d pen. Volgens mij omdat heel wat doet kun je BLANKESTIJN: Een punt dat ik ^»v~. nogal somber inzie. De Nederlandse al die kanten toeleven.' En dat eist huisvrouw met haar „calvinistische in- niets meer of minder dan de hele f^lliag heef^m.L toch wel iets stijfs. Altijd meeleven met je kinde kan geprobeerd worden haar tot praktijk te stimuleren die haar niet m dat schema doet vastlopen, die haar met andere woorden er de betrekke lijkheid van doet zien. Ik heb soms de indruk dat ze zich een beetje voor schaamt met haar kin deren kind te zijn door bijv. met ze mee te plakken en te knippen. En dan soms te moeten bekennen dat ze veel onhandiger is dan haar kinderen.... huisvrouwen mét het huwelijk de huis houding en-alleen-maar-de-huishou- ding hebben geïncasseerd. Anders ge zegd: ze hebben verder totaal niets. Dén is er ook na hard werken een „heilige voldoeniftg" of een „met ere bekaf zijn". Hoe vaak hoor je niet: het dorp Héérlijk, ik heb de hele dag die kast het huishouden, weer veel beter te gen en tijdens het huishoudelijke werk kun je dan weer fantaseren op wat je wacht na je dagelijks „gewoontewerk". tellen. Die houding bij je kinderen kun je al van vroeg aan stimuleren door ze voor te lezen, door samen met ze te gaan knutselen. En als je dat laatst® niet kunt, er eens een boekje over ko pen, zodat je het léért! J langstelling HOLDERT: Maar dat er in dit op- vrouw tot man, vai zicht een gebrek aan fantasie bestaat, deren. Ik geloof dat we het zo kunnen bewijzen bijv. de grammofoonplaten zeggen: Is er de goede belangstelling waarop sprookjes worden verteld. Dat voor de ander, wel, dan is de „vrije is toch volkómen fantasieloos om zo- tijdsbesteding" in all® mogelijke op- iets via de grammofoon te laten af- zichten voorhanden. VOORZITTER: Tenslotte moeten we het nog even hebben over de techni- sche bijstand, die de huisvrouw tegen- KORTEKAAS: Het gaat er dus heel woordig kan worden geboden. Waar- concreet om of we wel voldoende be- aan zou u de voorkeur geven, want het lijkt me dat er nogal wat kaf onder t kast KORTEKAAS: Hebt u volkomen ge- 11 jk in: in een flat is een koelkast dringend geboden. Maar neemt u nu mdere huisvrouw eens wat anders: de huishoudmachi- bij voorbeeld. Die kleine hand buiten be- HOLDERT: Ik met kinderen een centrifuge willen aanraden. Deze lijkt me naast de ge- mixertjesTa*at"ik bruikelijke apparaten zoals stofzuiger schouwing, die zijn wel gemakkelijk o" strijkijzer (maar dan verstelbaar Maar die grote „monumenten" met licht sewicht) het eerst nodige! ai His huinctiiviron? SWITTERS: Ik herinner me dat wij, >g maar betrekkelijk kort getrouwd, avonds met de hulpprediker gezellig Shakespea- - w -- lazen. Zuiver als ontspanning. Ook schoongemaaktWaarom? Omdat ik heb toen de ervaring opgedaan dat er géén behoefte is aan andere din- je, na zoiets eens per week gedaan te VOORZITTER- Er gen! hebben, weer veel beter tegen alle huisvrouw er eens huishoudelijke beslommeringen be- ha ae anaere j en licht gewicht) het eerst nodige Overigens denk ik bij technische bij- o stand niet alleen aan apparatuur, maar keDi dan "dat' al die hulpstukken? Je bent er langer bezig ze telkens schoon te ma- praktisch nut andere gemakken, zoals voed- hebt. Bovendien zijn ze pas nuttig als 1. - ze altijd bedrijfsklaar hebt staan... héb daar altijd maar ruimte voor! sel uit blik. met name baby voedsel, de papieren luiers (voor op reis of met logees), enzovoorts. Velen denken dat De ervaring is trouwens, dat je haar baby tekort doen wat vitami- eerste tijd vrij veel gebruikt. de BLANKESTIJN: Maal kant. Mijn indruk is. dat de die wél de behoefte hebben buitenshuls te zijn: een baantje erbij, of in be sturen zitten, deze behoefte tevéél heb ben! Waardoor op een gegeven mo ment naar de andere kant het even wicht zoek raakt en daar krijg je dan óók weer spanningen. Waarmee ik maar wil zeggen dat de oplossing niet zo gemakkelijk is. SWITTERS: Die oplossing mijns inziens wel als de vrouw maar bewust werden dat het nooit vol maakt is; dat je nimmer een ideaal toestand bereikt. VOORZITTER: Mevrouw Blankestijn ^'^kt sprak in dit verband terecht begrensde mogelijkheden". wel aardig als de forumleden nog paar van die voorbeelden zouden betreft bij blikgroenten, daarin zijn de vitaminen dikwijls be- langzaam gezegd dat de zal bij jullie thuis wel anders zijn..." ter behouden dan in zelf bereid voedsel, staan... Zonde hè, VOORZITTER: Ziet u niet zoveel :n wasmachine? elkaar te hebben, dat alles glimt, bevi haar huis(houden) toch voorkomen. Maar dat nergens le mogen be- onrechte eveneens gezegd, dat de houding van de huisvrouw ook en vooral bepaald wordt door de buurt, door de familie. ongerechtigheden denken: of dat verschrikkelijke nette SWITTERS: Om te beginnen zijn er zich dan 1 het huishouden zélf al verscheidene wanneer BLANKESTIJN: Toch. ondanks het nimmer volmaakt zijn van de dingen, mag de huisvrouw m.i. wel stellen dat er een bevredigend evenwicht in haar buurv leven bestaat. Een evenwicht tussen de - bezigheden in en buiten het huishou- je je creativiteit toch behoor lijk uit kunt leven; aan kleertjes ma ken voor de kinderen waar je ongeloof lijk veel voldoening BLANKESTIJN: En ik denk handwerken, iets wat ik vroeger voudig verschrikkelijk vond! Tót een met vrouw mij eens zover kreeg. En je j Ik ben een verwoed handwerkster, dat Ontzettend leuk. DEN OUDEN: Het hangt er natuur- ic uu-ïiWL- wel van af wie er bij je op bezoek kun+ hebben komt- Als het moeders van kinderen jjjfi begrijpen ze het puntgaaf bij je in orde nu niet elke dag zijn. dan gj heerlijke sfeer kweekt! DEN OUDEN: U kent toch wel het uwi uc idiujuc verhaal van de man wiens vrouw elke kennissen. Men geneert woensdag de flat een goede beurt gaf? „het niet in orde is". Als hij dan 's avonds thuis kwam, zei bijv. iemand op bezoek hij steevast waarderend: „Mmmmm. wat ruikt het hier schoon..." Hij ging daar nog een half jaar woensdag HOLDERT: Die acht ik minder no dig dan een centrifuge. Wie een email- Ie kookketel gebruikt en een zelfwer kend wasmiddel, kan haar was kraak helder krijgen. Daarna uitspoelen, in de centrifuge en het is ondanks ons vochtige klimaat in een wip droog. BLANKESTIJN: Bovendien: zo'n wascombinatie of wasautomaat van te- door nadat 8en de tw'ee mille legt verplichtingen dat het gevaar ervan is, dat je ze 1 zeker in de kast laat van zo'n investe ring... je had er misschien iets veel plezierigers voor kunnen kopen. HOLDERT: Zojuist is terecht ge zegd: men overlegt tevoren bijna niet. iemand die oVerwoog een mixer aan te schaffen, voornamelijk voor het be reiden van babyvoedsel e.d. heb ik aangeraden: Zet de prijs van zo'n gro te mixer eens tegenover: hoeveel blik jes babyvoedsel kan ik voor dat geld wel kopen? En dan nog dat werk er bij... 1 dat tijd schèpping. creatie is. dan waren we al een stuk verder. Ik wil hiermee zeggen dat wij die tijd dus ook zijn eigen wèrking mogen laten hebben. Als we dat meer beseffen kun nen we ook heel veel dingen in het huishouden makkelijker „nemen". In die kentering van mevrouw Blankestijn geloof ik ook: jonge vrou wen voelen het „nieuwe" meer aan dan oudere. Want dat iemand s mid dags om vijf uur nog bedden staat op te maken is toch iets dat onze moe ders voor totaal onmogelijk /.ouden hebben gehouden? Dat gebeurde na het luchten om tien uur 's morgens. KORTEKAAS. Of je trekt ze soms alleen maar récht om vijf uur HOLDERT: Kan ook. maar dat mag natuurlijk niet elke dag. Als u het e - ter over de houding van de huisvrouw tegenover haar taak hebt. dan zou ik daar nog iets aan toe willen voegen. Namelijk de houding van de huisvrouw tegenover haar buren want dat speelt een grotere rol dan menigeen beseft: of de was 's maandags wel op tijd buiten hangt. enz. Het zal vaker voorkomen dan men denkt, dat een huisvrouw iets niet durft (misschien wél wil) vanwege de buren, omdat ze weet dat er op haar gelet wordt Dat is in de steden zo ~1"4 tcland net zo goed. VOORZITTER: U bedoelt: je zou je dus moe'.en schamen als je je niet zou houden aan een bepaalde opvatting van „hoe hoort het eigenlijk'? KORTEKAAS: Inderdaad, maar let wel dat hebben we er zelf van gemaikt. Er is pas een onderzoek ge weest naar de tijdsbesteding van de Nederlandse huisvrouw. Daarin vindt u precies terug: maandag wasdag, dinsdag strijkdag, woensdagen zo vervolgens. Echt het schema, het pa troon van de weak. VOORZITTER: Hebt u in de nieuwe wijk ook de ervaring dat de buren op u letten, mevrouw Den Ouden? VOORZITTER: Ik zou graag iets an ders aan de orde willen stellen, overi gens ook in verband met de houding van de huisvrouw, welke we immers nog steeds onder de loep hebben. Er is eerder gesproken over de vol doening die het werken in de huishou ding sommigen kan geven. Maar er is toch ook dat onbevredigende aspect van steeds dezèlfde dingen te moeten doen. terwijl vaak van dat werk een uur later niets meer te zien is Is óók dat misschien een van de factoren loop waardoor het gevoel ontstaat het al- aap, tijd druk te hebben, doorlopend ver- Daar hèbt u dus weer zo'n geval: je moeid te moeten zijn? moet het al doende te wéten komen HOLDERT: Het zal voor iedere huis- en dan blijkt het een zeer grote voldoe- vrouw weer anders liggen omdat de ning te geven. temperamenten aanleg van de DEN OUDEN: Het blijkt dus. dat komen kinderen er wel een beetje is mijn ervaring. SWITTERS: En denk eens n slijtage, een chronische kwaal meeste gezinnen, VOORZITTER: Waarmee het best als alles wilt zeggen: die meeste if ,c toch niets van. Je doet dan alles, met alle ellen de daaraan verbonden (lakens drogen en strijken, brrr) en dan haal je je in feite nog méér werk op de hals, hoe raar dat op het klinken. SWITTERS: Maar er zijn ook heel wat vrouwen die van instrumenten houden. Ik niet hoor; ik kan in de - - KORTEKAAS: Ja, maar u bent niet DEN OUDEN: Precies. Althans KORTEKAAS: Dat is het em. vrouw moet vaak aan die dingen ont dekt worden. Ik herinner me een spe ciale week voor moeders te hebben bij- eens helemaal wege bijv. versleten bekleding op KORTEKAAS: Een beetje rommelig- gezellig mag dus wel. moet misschien d® zelfs wel. HOLDERT: Je moet de mensen in gewoond, waarbij „uit" waren. Er werd daar knutseld. Nóg zie ik een boerevrouw wege stuurs zeggen toen haar gevraagd werd of ze óók een pop wilde maken: „Ie denke toch zeker nie dat ik on- wies bin?" Maar nadat ze een tijdje had lopen mopperen ging ze het toch s proberen. En na af- zo trots als een oude n ding had gewrocht.... stoel op e HOLDERT: Het loopt in elkaar over Neem kussens die smerig worden en die je heel gemakkelijk kunt overtrek ken,^ maar waar je alleen niet toe Zo zijn er.tal van ..grensgebieden' Ik zeggen: heel erg naar de slordige kant is fout. maar heel erg naar de nette kant is al even mis de waarheid ligt ook hier in het midden. Mag ik een voorbeeld van „dat net- geven? Ik ken een echtpaar bij 0jjc.iv uujjJE/in riet ander verschut. Maar toch is het steeds voorai het huishouden zélf al zoveel het angstwekkend netj- terugkeren van bepaalde, geestdoden- ontspannende werkjes kent. Daarvan kamer is een toonkamer de taken voor de meesten zeer onoe- no„ wmen noemen het winke- te valt op je als je binnenkomt. Laatst ker viedigend En dat zal ongetwijfeld ook ,en. naarsde groenteboer, de slager, was een permanent gevoel van moeheid de enz. Je moet toch weten kind kunnen veroorzaken. ^.aar n" v'"d wat er aan de hand is. wat de koopjes ik het leuke van iemand die ook een Z1jn? Desnoods „parkeer" je daarvoor taak buitenshuis heeft en dan sluit wederzijds je kleine kinderen met je ik even de moeders van zeer Jon?e buurvrouw bijvoorbeeld, kinderen uit dat ze dén haar huis houden als een soort sport gaat zien. SWITTERS: Over de kinderen ge ul. hoe ze in dat huishouden in de sproken ik geloof dat ook een be- kortst mogelijke tijd het meest# kan wust meeleven met die kinderen al zo bereiken. Ze kweekt daardoor als het bevrijdend kan werken. Als ze op ware een heel andere houding t.o.v. haar huishouding dan haar „collega", die daar louter-en-alléén in werkzaam is Dus een andere houding die er toe kan leiden dat je ook 's avonds om tien uur nog een kamer gaat doen. VOORZITTER: Maar we kunnen toch moeilijk tegen de huisvrouwen zelfs moedei zeggen: als je moe bent van Je huis- ke houding, zoek er dan eens wat extra's SWITTERS: Precies. Als j- oor hebt. kan je leven als huisvrouw .dingen. Maar helaa; schrikkelijk veel vrouwen die net an dersom doen; ze poetsen, boenen, schrobben... En de kinderen worden de deur uitgestuurd, want „binnen is al les schoon". SWITTERS: Ben ik helemaal met u eens. Hoe mooier het huis, hoe min der leefbaar voor de kinderen. Wij oud huis en een paar ns is alles van top tot teen gemoderniseerd. Wat zie je: dat al de kinderen daarvandaan bij ons op zolder komen spelen, waar we nog oude kleren hebben en gordijnen, waar ze hun fantasie nog kunnen uitleven.... VOORZITTER: We mogen dus wel DEN OUDEN: Het beste bevalt mij altijd: 's avonds de was koken, dan kan ze 's nachts uittrekken, 's mor gens uitspoelen en door de centrifuge, dan hangt het heerlijk vroeg buiten en is het spul tegen de middag droog. KORTEKAAS: Maar is het wat die dure apparatuur betreft eigenlijk niet zo, dat men zich bij de aanschaf te weinig realiseert wat je er precies voor krijgt? Terwijl er toch genoeg instan ties zijn die heel objectief over die dingen kunnen voorlichten. iedereen... SWITTERS: ...ik bedoel maar. je moet ook met die technische bijstand blijven zoals je bent... willen aanraden als r dig zijn die kleine elektrische ventila torkacheltjes. Die dingen zijn gemak kelijk in voor- en najaar voor ver warming, je kunt er je haar vlug bij HOLDERT: Klagende dames komen dfogen (haardroger daardoor overbo- h.o> v,.„4 -kinderslaapkamer de huis- concluderen dat het bezig zijn de kil- kinderen oneindig nuttiger en heerlij ker is dan bijv. ramen zemen. Het is goed. geloof ik, dit eens zwart op wit de krant te zetten. dig) je kunt vlug mee verwarmen en s zomers kun je het ding (koud) als ventilator gebruiken. Kortom: je kunt een hele boel met dat ding doen en het is niet eens duur ook. Zo zijn er nog meer slimme dingen. Ik heb mijn venster bank. die niet bijzonder mooi was „overtrokken" met plakplastic. Je kunt het heerlijk met een natte doek af nemen. En hetzelfde geldt voor kast- DEN OUDEN: Maar géén t.v. heb- planken, al is dit even een grote uit- statusverho- gave. Maar het gaat veel en veel lan- ger mee, het staat altijd correct en het spaart je tijd meestal als het te laat is en dan kun nen die instanties er ook niets aan doen. KORTEKAAS: Overigens is h« die „bijstand" ook vaak een kwestie. Je doet niet meer m< je geen koelkast of tv. hebt. vaak juist gend. Bij sommigen althans. Een koel kast reken ik er toch niet altijd onder. KORTEKAAS: O ja. en gaat het dan over iets waarover je als moeder nooit eerder hoorde, zie dan eens wat lec tuur te bemachtigen om metje-kinde- .bij" te kunnen blijven. Ik ken ken. °Heeft „efficiency" 1dje daarvoor schriftelij- ding zin, denkt zijn gaan volgen. geestelijk wat op te frisseu. HOLDERT: Ja, het werken bijv< VOORZITTER: We komen nu tot het 7.0 doelmatig mogelijk werken in de beeld, dat ik niet domweg huishouding of: met een minimum aan energie een maximum resultaat berei- ide huishou- verstand. Je op het plat- HOLDERT: Dat zou Ik nu rustig willen aanraden. Waarom" Het schept vól zijn van ontspannende dingen, die anders afstand Juist van dat sleurwerk. Door je de nodige spankracht kunnen ge- die andere belangstelling (buitenshuis) ven. Mijn zoon bijv. een jongen van van de huisvrouw krijgt ze een ande- 16. is de laatste tijd wég van kerk- re geestesgesteldheid, waardoor ze bouw. Wat doen we? Speciaal haar huishouding in een heel ander hem op perspectief gaat zien. KORTEKAAS: standaardschema °°g ken op papier, want om te beginnen iedere huisvrouw en elk huishouden je houdt je als huisvrouw er toch met aan. Wel geloof ik dat het be langrijk is. wanneer je 's morgens vroeg in je hoofd hebt wat je zoal op zo'n dag gaat doen. Dus: een zekere planning acht ik nodig cn lijkt me ef ficiënt. Nu geloof ik. dat de Nederland telkens proberen „uit jezelf te treden' om je dan af te vragen: Kan het alle maal bij nader inzien niet wat eenvou- Ik Beloof niet dat ie di8er? Dus steeds vooruit denken. Dan ik geiooi mei aai je „wtino daarbij kunnen vervangen door vlekvrij staal. daarbij vind ik toch wel prachtig ?o er het extra werk graag voor over. HOLDERT: Natuurlijk is het ook n individuele kwestie en daar moet de nodige ruimte voor laten. Hoewel "inent tegen de „salon", de kamer" ben. Die is uit de tijd. DEN OUDEN: Maar wat dienen nu te verstaan onder „buitenshuis" Zojuist is in negatie- voorbeeld zondagmiddag allerlei ker ken bekijken in de siad. Wanneer je als ouders „antwoordt", dus reageert HPHH op datgene ^wat^in bepaakte perioden zjjn gebouwd. Juist daardoor moet je vloerbedekking, inrichting en goede ik pe.r*toent tegen de verlichting van de keuken, geen tafel- monl* kam,>r h*n kleedjes, gebruik van vlekvrije mate rialen. Dat zijn allemaal punten die veel werk kunnen besparen. Ze ko men primo aan de orde bij het oprich ten van elk nieuw huishouden. huizen niet bepaald op efficiency huisvn VOORZITTER: U zou dus iedere kind lééft, dan gaan nadenken ding t 'Kstoén' willen zitten". H» TiSAJf WSSïl1 ?iK.n„.door„.p:'bl'ïaiiS in alles zijn. den mijn de belang- gesprekje over het concili w. Voor de High brow" Helemaal n zal dat een kunstzinnige, voor de even later hadden we het andere een organisatorische bezigheid lollies en zei mijn KORTEKAAS: Het kan v Al naar de geaardheid er stellingssfeer binnen zal blijven dragen. Laatst had- 0f andere voorlichting hoe je je huis den mijn zoon en ik een heel boeiend zó kUnt inrichten, dat je zo min moge- SWITTERS: Dat is de andere kant. maar een efficiënt huishouden in de volle zin zou voor mij een ontluisterd huishouden zijn. BLANKESTIJN: Vooral aan tafel zou ik niet het absolute minimum willen hebben, omdat het van de hele dag juist het tafelen, liever natafelen is, wat niet alleen gevaarlijk," je gezin zo'n betekenis kan heb- ondoelmatig. Ik denk ook leert met een moeilijk viscouvert om te gaan zij daar later alleen maar pro fijt van kunnen hebben. KORTEKAAS: Janiet al te nuch ter en zakelijk worden. Maar in aan sluiting op wat mevrouw Holdert al zei: het is. geloof ik. puur een kwestie van instelling en smaak. HOLDERT: Dat is wel zo, maar toch geloof ik dat de Nederlandse huisvrouw wat de efficiency betreft over een ze kere drempelvrees beschikt. Wat ik nog aan mijn verhaal zou willen toevoe gen is. dat de huisvrouw over goed ma teriaal moet beschikken. Dus niet een eeuwig gammel snoer plus stekker aan de stofzuiger, die met een stukje pleis ter bij elkaar worden gehouden. Dat is ook ik altijd dat je de vaat tisheid kunt vergroten.... Bijv ben. Daar moet ook de entourage ik haast zeggen van die tafel mede toe uitnodigen, nl. tot het gesprek van het plank gezin. .ereniging derhalve en het raam zou springen als hij )or weer een ander betekent het op kauwgom kauwende herkauwer jn tijd een goed boek ter hand ne- zou tegenkomen Het is en. of eens een bijzonder handwerk, sèmen SITTERS: Denkt u dat iedere vrouw DEN OUDEN: Ik moet moet worden geacht tot het ken aan het geval dat ik meemaakte zijn... elk kopje op reis eSamenvattend: het zo huis doelmatig mogelijk inrichten van je dus „alles hujs acht ik vereiste nr. 1. VOORZITTER: Vereiste ■il zeggen dat er nog mé SWITTERS: Volkomen met u eens. Bovendien hebben al die dingen die je oppervlakkig tot de vormen zou moe- n rekenen in werkelijkheid een vaak gelijk lichte dineen (waar ie dus zeen l€n reKen€n Jn werxeujicneia een vaak tijk is: geer aües een vaste plaats stof op ziet) en geen stoelen die fe in YeeJ diepere betekenis. Mijn ervaring huisWant daar mankeert het wiebelende strijkplank en zo Koop dan meteen een strijk- ■net verstelbare werkhoogte. Men moet die dingen niet laten sloffen, maar laten repareren of vernieuwen. Dat haal je er altijd uit KO rijk i SWITTERS: Toch 5 dat als je de kinderen vroeg ren leert en ook het tafelen enige ik niet alles geeft bijv. dat je je kinderen ook en-dat" is gebleven de meeste huishoudens óók vaak kost het zoeken naar waar „dat extra tijd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 9