tonen hoe hen zien Tekeningen kinderen Kernwapen-rapport Synode van twee zijden belicht Wedgwood-schilderijen in „De Lakenhal" Vreemde volken in Leids museum NIEUWE LEID SC HE COURANT 962 VRIJDAG 30 NOVEMBER W61 Voor studenten in LEIDEN Het herderlijk schrijven van de hervormde synode over de kernwapens, een boekje dat een voor een kerkelijk geschrift ongewone belangstelling geniet, was gisteravond onderwerp van gesprek voor de Leidse hervorm de studentengemeente, die bijeen was in de consistorie van de Pieterskerk. De discussie werd ingeleid door ds. W. Dijckmeester, secretaris van de synode, en jhr. W. H. Savornin Lohman, luitenant-kolonel der Generale Staf. Ds. Dijckmeester gaf als zijn oordeel te kennen, dat men door de uit vinding van wapens van een aparte orde in een beslissende situatie is aangeland. De synode heeft „nee" tegen die wapens gezegd en men kan zich afvragen, met welk recht van spreken. Deze bevoegdheid wordt ont leend aan het Evangelie, dat immers als het ware is gemaakt voor het scheppen van verontrusting. Het gebruik van kernwapens biedt de praktische zekerheid van zelfvernietiging. Men treft bovendien niet slechts de eigen, maar ook volgende generaties. De over heid erkent dan ook, dat wij de kern wapens niet kunnen gebruiken, maar zij voegt eraan toe, dat wij ze evenmin kun nen missen. Deze paradox nu wil het geschrift van de synode verbreken. De synode meent, dat men hier te maken heeft met een fundamentele dubbelzin nigheid, die onaanvaardbaar is. Wanneer de betrokken wapens niet kunnen worden gebruikt, dan moet de Kerk zeggen, dat ze ook niet mogen worden aangewend. Zeker, de Kerk erkent de mogelijkheid van het voeren van een rechtvaardige oorlog, maar zij is van oordeel, dat doel en middelen hierbij in een redelijke ver houding tot elkaar moeten staan. Eerste maatregel De synode heeft zich voorts de vraag gesteld: waar woont de ongerechtigheid? Dat is zeer moeilijk te bepalen. Hierbij mag geen zwart-wit schema worden ge bruikt, geen tweepolig wereldbeeld. Wan neer de zaken zo staan, dan kan worden overwogen of coëxistentie met het Oosten mogelijk is, moeten verantwoorde risico's worden genomen om het wantrouwen te doorbreken. In het rapport van de synode Agenda voor Leiden en Den Haag Vrijdag Pieterskerk, 8 uur: Interkerkelijke dienst t.g.v. overlijden Prinses Wilhelmi- Prediker, 210.30 uur: bazaar Herv. wijkgemeente Molenwijk. Leiderdorp, Hervormde kerk, 8u.: Gezamenlijke herdenkingsdienst Her vormden en Gereformeerden. Schouwburg. 8 uur: Gemengd Kunst abonnement K. en O., Elisabeth Ander sen, Guus Hermus en Henk van Ulsen in „Meesters der vertelkunst". Boerhaaverestaurant, 8 uur: Onderwa ter Jagers Club, diavertoning. Stadsgehoorzaal, 8 uur: Jubileumavond P.C. i L. j, Kon. Schouwburg, 8.15 uur: Haagsche Comedie met „Schweijk in de Tweede Wereldoorlog". Diligentia, 8 uur: Edmund Kurtz, cel lo en George van Renesse, piano. Gemeentemuseum, 8.15 uur: Jeugdor kest Haganum o.l.v. A. B. M. Bruns, m.m..v. Jan Schmitz, orgel. Zaterdag Prediker, 2—10 uur: bazaar Herv. wijkgemeente Molenwijk. Bevrijdingskerk, eind Montgomery- straat, 7.30 uur: Avondgebed van Her vormden en Gereformeerden. Den Haag, Kon. Schouwburg, 3 u.: Werkgroep Haagsche Comedie met „Het gedwongen huwelijk" en „Improvisatie 8.15 uur: Haagsche Comedie met „Tocht naar het duister". Kurzaal, 8 uur: John Cottrane Kwar- tCGebouw K. en W.,. 8.15 uur: Het Re sidentie-Orkest o.l.v. Alberto Erede; so list: Tibor Varga, viool. Films CASINO (2.30, 7 en 9.15 uur): Tarzan zijn vijanden (14 jaar) donderdag: Saint "LoiiiTBlues (alle leeftijden) LIDO (2.30, 7 en 9.15 uur): Ursus (14 j.). LUXOR (2.30, 7 en 9.15 uur): Ontsnap ping onder spervuur (14 jaar). REX (2 en 7.30 uur): The Alamo (14 3.) STUDIO (230, 7 en 9.15 uur): The con nection (18 jaar). TRIANON (2.30, 7 en 9.15 uur): Meisjes langs de weg (18 jaar). Apotheken Geopend voor spoedgevallen apotheek Reijst, Steenstraat 35, tel. 20136. Apo theek R. van Breest Smallenbltrg te Lei derdorp is geopend. Tentoonstellingen Museum academiegebouw. Clusius tentoonstelling (tot en met vrijdag 30 november). Lakenhal, geselecteerde schilderijen voor Wedgwoodprijs 1963 (tot 19 decem ber). De Lakenhal: jubileumtentoonstelling Leidse amateurfotografen (tot 9 decem ber). Lakenhal, „Leiden in prent en teke ning" (tot en met 10 december). Jeugdbibliotheek, leeszalen en biblio theek Reuvens, Plantage 6: maandag, en dinsdag van 4 tot 530 uur, woens dag en zaterdag van 12 tot 430 uur er vrijdag (speciaal voor de grotere jeugd van G30 tot 830 uur 's avonds. Leeszaal en bibliotheek Reuvens. Bree- straat 27, maandag en woensdag var tot 5.30 en van 7 tot 9 uur; dinsdag 1 1 tot 5.30 uur; vrijdag van 10 tot 530 van 7 tot 9 uur; zaterdag van 10—530 uur Bijkantoor chr. school Obrechtstraat volw. dinsdag en donderdag van 6309 uur n.m. zaterdag 25 uur; jeugd: elke woensdag 2—5 uur. wordt gezocht naar concrete mogelijk heden in deze. De vervanging van tac tische kernwapens, die een verzoeking inhouden ten aanzien van het gebruik van de vreselijke strategische kernwa pens, door conventionele wapens wordt s een eerste maatregel aanbevolen. Het schrijvdin stelt scherp de con crete verantwoordelijkheid van de christen. Het wil een voorzichtige en tegelijkertijd vastberaden poging zijn klaarheid te brengen in deze moei lijke, maar uiterst belangrijke pro blematiek. Duidelijk is toch, dat in ie lawine van schuld die de mensheid over zich heeft gehaald ergens een halt om Christus' wil moet worden geroepen. Aan wie zal het tonen van dit stopteken eerder zijn opgedragen dan aan de Kerk van Jezus Christus? Luitenant-kolonel Savornin Lohman zei zijn persoonlijke mening naar voren te willen brengen. Hij toonde zich veront- over de radicale en ingrijpende uit- ken van de synode: het absolute tegen de kernwapens en het stel len, dat op de medewerking van christen bij het gebruik van die wapens niet mag worden gerekend. De luitenant kolonel vond, dat de kernwapens niet zc gemakkelijk kunnen worden uitgebannen als de synode zich voorstelt. Sinds 1949 vervullen zij een doorslaggevende rol bij de bewaring van het machtsevenwicht. Het is mede aan de kernbewapening te danken, dat wij hier in betrekkelijke vrede, vrijheid en gerechtigheid kunnen Jhr. Savornin Lohman ontwikkelde ver volgens vier bezwaren tegen het herder lijk schrijven. Iiï de eerste plaats was hij van oordeel, dat een eenzijdige voorstel ling van zaken wordt gegeven, waarbij Dit is de jas, die hij nodig heeft: double face, met mohair effect. jitdes met hoogst moderne Z len breikraag of capuchon volmaakte bescherming tegen regen, sneeuw en hagel sportief en toch gekleed. i...voor een prijs, die U niet aor mogelijk zou houden. onbegrijpelijk is, dat men niet het oordeel terzake-kundigen heeft gevraagd- Een tweede bezwaar is, dat men eerst een radicaal „nee" ten beste geeft, om pas daarna toe te komen aan het probleem, wat te doen om de wereld niet aan het uit te leveren. Hierbij wordt ontoelaatbare vereenvoudiging toe gepast. Men heeft er onvoldoende oog ior, dat de nieuwe situatie niet slechts ontstaan door de kernwapens, maar ook door het communisme. Onduidelijk De gedachte, dat sterkere conventionele bewapening zou kunnen leiden tot al- schaffing van de kernwapens, noemde de heer Savornin Lohman irreëel. Als vierde laatste punt vond hij het betoog te knap geschreven, dat wil zeggen, het is niet helemaal duidelijk, wat nu eigenlijk wordt aanbevolen. De kernwapens zijn aardbaar, zegt de synode, maar ze toch ook niet eenvoudigweg af schaffen. Maar wat wil de synode dan? Er zijn twee concrete zaken, waar mee men hier te maken heeft: voor komen, dat de kernwapens worden gebruikt en dat het westen onder het communistische juk doorgaat. Wil men deze twee dingen met el kaar in evenwicht brengen, dan komt er meer kijken dan in het rapport tot uitdrukking komt. De mogelijk heden zijn volstrekt onvoldoende uit de doeken gedaan. Bij alle waardering die hij voor de poging van de synode had, meen de de heer Savornin Lohman toch, dat thans eerder verwarring is ge sticht dan klaarheid gebracht. De vrijheid en gerechtigheid zijn onder belicht, het vredesaspect is overbe licht. Wanneer men afstand van de kernwapens doet, kan men daarop niet terugkomen. Aanvaardt men de kernwapens, dan staat in een ge geven situatie de terugweg altijd nog open. Dat is het grote verschil. De bijeenkomst was zeer druk be zocht. N.Z.H.-bussen lijn 30 rijden na 9 uur niet In verband met de reparatie aan de Molentuinweg te Katwijk rijdt vanavond de laatste bus van lijn 30 om 21.01. Mor gen (zaterdag) rijden de bussen normaal. Jubilarissen bij afdeling Leiden Chr. Bond van Overheidspersoneel Het bestuur van de Christelijke Bond van Overheidspersoneel afdeling Leiden, heeft de leden gisteravond een beter inzicht kunnen geven in de nieuwe pen sioenwet, die in de maak is. Hiervoor had men uitgenodigd bondssecretaris W. Wieringa. De Iedeu konden voordat beslissingen worden genomen over deze wet, hun mening kenbaar maken. Het was de pers niet geoorloofd de lezers een verslag te geven van het referaat van de heer Wieringa en van de discussie. In zijn openingswoord herdacht voor zitter W. J. Loeve Prinses Wilhelmina Groots en veelomvattend was haar taak. Haar houding in goede en kwade dagen kan het best worden getypeerd met de woorden, die zij aan het wapen van Am sterdam toevoegde: „Heldhaftig, vastbe raden, barmhartig". De voorzitter was blij met de nabeta- tig van de trend. Dit is alleen tot stand gekomen door het werk van de vakor ganisaties. Hierna had de heer Loeve de aange- ame taak drie leden te feliciteren met hun 25- resp. 40-jarig lidmaatschap van het CNV. De heer H. Brinksma is 40 jaar lid. Hij kreeg als blijk van waarde ring een schrijfmap. De heren J. van der Have en J. C. Sollie zijn beiden 25 jaar ?n kregen het gouden insigne met oorkonde. Sinterklaas in speeltuin Sinterklaas is ook bij de speeltuinver eniging Rondom de Maredijk geweest. Vele kinderen hebben aan dit feest deel genomen. Zoals altijd bestond het pro gramma uit versnaperingen, spontane zang, vermaningen en luide toejuichin gen. Profiteer van deze fantastische aanbieding in J0NGENS-SP0RTC0ATS met en zonder capuchon, nu voor verrassend lage Coster-prijzen. LEIDEN: Haarlemmei ROTTERDAM: Kone Hoogstraat Meent Katendr. LagedijV HOOGVLIET: W.nkelceütr ZEIST: Slollaao VLAARDINGEN: Liesveld TOT EN MET DINSDAG 's AVONDS TOT 9 UUR GEOPEND. Haagse rechtbank Vergif op het erf Een landbouwer te Leimuiden had op zijn erf vergif neergelegd, omdat hij veel last ondervond van honden en katten die het op de kippen hadden voorzien. In verband met gevaren daaraan verbonden heeft de landbouwer zich voor de Haagse rechtbank te verantwoorden gehad. De rechtbank heeft verdachte van het ten- laste gelegde vrijgesproken. Dwarsdoorsnede van beeldende kunst de beroemde porseleinindustrie „Wedgwood" uitgeschreven schilder competitie te kiezen, zal het niet gemakkelijk hebben gehad. In het alge meen is jureren geen sinecure en zeker is het dat niet als degenen die werk contribueren tot een categorie van hoog gehalte behoren. De man die met de eerste prijs ging strijken. Kees Timmer, zond onder de titel „Dierenpark" een schilderij in, dat qua „gedachte" inventief genoeg is. maar naar ons gevoel in de schilderkun stige verwezenlijking aperte tekortko mingen vertoont,, tekortkomingen die men bijv. niet ontmoet in „Hamm" van W. Barten, wiens naam in het juryrap port zelfs niet genoemd wordt. De wijze, waarop hij de handen gerepresenteerd heeft van de jonge vrouw die hij schil derde, spreekt ervan, dat we hier met een zeer getalenteerd jongmens te doen hebben. Nu heeft het aanvechten van een jury oordeel altijd iets van „nakaarten" over een gedane zaak. die toch geen keer meer neemt en doorgaans de uitspraak behelst van bij uitstek deskundigen. Ook hier is dit het geval. „Twee figuren" van Aat Verhoog is in de min of meer morbide sfeer waarin het gedaan is, een aangrij pend doek, dat terecht als tweede uit de bus kwam, waarmee de jury tegelijker tijd zijn bekwaamheid bewees. Wat verder opviel was „Inge" van R. vanwder Steene. die de brede werk wijze zelfs voortzette tot in het bankje, waarop zijn model had plaats genomen. De naargeestigheid die bepaalde woonwijken kunnen hebben, werd treffend gegeven door H. Berserik maar hij vergat niet tevens de inti miteit. een bepaalde soort saam horigheid die in dergelijke straten leeft, er bij te schilderen. De directe wijze waarop G. Brouw een postbode conterfeitte, verdient met ere te worden genoemd. Ditzelfde geldt voor een betrekkelijk klein schilderijtje van W. F. Voet, v Zo zag Greetje Tegelaar (13) van de Willem de Zwijger-H.B.S. in Rotter dam in haar verbeelding twee vrouwen in Suriname midden op straat een gezellig babbeltje houden (zie de foto). Greetje beeldde met deze tekening in fleurige tinten een stukje leven van een ander volk uit en dat was een opdracht, die zij van het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden had gekregen. Niet alleen Greetje, maar talloze kinderen kregen een dergelijke opdracht ter gelegenheid van het feit, dat het museum deze zomer 125 jaar bestond. De educatieve afdeling (thans onder tijdelijke leiding van dr. S. Kooijman. die assistentie heeft van de andere weten schappelijke stafleden van het museum) schreef in het begin van dit jaar een tekenwedstrijd uit en daarop kwamen werkstukken binnen. In juni werden de prijzen uitgereikt en deze maand maakte de afdeling een nieuwe selectie, van een expositie werd samengesteld 'an 1 december tot 2 maart is te be zichtigen. Ruim tweehonderd tekeningen van kin deren in de leeftijdsgroepen van 6-10, 10-14 en 14-18 jaar maakten van de ten toonstellingszalen een kleurig geheel. Om de expositie in „kinderlijke" sfeer te hou den. heeft men hier en daar ook kinder-- speelgoed uit vele delen van de niet- westerse wereld opgesteld. Het laatste zaaltje biedt een overzicht van methoden, mee de educatieve afdeling werkt. Stereopliepen Vereniging tot ijsbestrijding uit een duidelijke aanleg spreekt; meer technische beheersing zou uitingen aanzienlijk doen winnen. Nico Molenkamp met „Indiaan", Jaap Wagemaker met „Zomer" (wat .brande rij" in de kleur) en Willy Rieser met het breed gedane „Mieke" werden eervol vermeld. Een goed gebouwd non-figuratief schil derij is er van A. van der Eist, getiteld „En los jardines de la sierra de Cordoba". Een zeer bekoorlijk werk vonden we ,,De Vissen" door K. Franse, dat hij met hetzelfde recht bijv. „De edelstenen" ge noemd zou kunnen hebben. J. Ploos van Amstel ten slotte droeg een zeer fraai doek, „Cactussen in de avond", bij, dat door zijn bijzondere kleurstelling een geheimzinnige werking kreeg. Een tentoonstelling in De Lakenhal een gunstige dwarsdoorsnede ver toont van de huidige stand van de beeldende kunst in ons land. Tot en met 18 december te be zichtigen. Gijs Kording Als voorbode van de naderende winter heeft de Vereniging tot IJsbestrijding, die zich ten doel stelt de ijsbestrijding op en het zo mogelijk openhouden van de waterwegen binnen een uitgestrekt ge bied rond Leiden en omgeving, weer haar jaarlijkse algemene ledenvergadering ge houden in „Central" te Leiden. De vergadering, die slechts door een gering aantal leden werd bezocht, werd door voorzitter N. Parlevliet Jr. ge pend. In de bezetting van de bestuurs- fucties van de vereniging trad voor het komende jaar geen verandering op. Hoewel het afgelopen jaar zich op nieuw kenmerkte door een zachte win deed de vorst einde december 1961 zijn intrede, doch was van korte duur. Op 2 januari 1962 moest de verenigmg tot actie overgaan en werd de gehele vaarroute opengebroken vanaf Rotter dam, over Den Haag en Leidschendam naar Leiden, en om de west naar Kat wijk, vervolgens via de Zijl, Kagerplas- sen, Warmonderlee, Haarlemerringvaart tot Oude Wetering en vervolgens Heimanswetering en de Oude Rijn terug naar Leiden. Tijdens deze breekactie werden be halve voor particulieren ook goede dien sten verleend aan acht in het ijs vast zittende schepen van 200 tot 500 ton, die werden vrijgematikt.De gehele operatie duurde 23 uur. Rekening houdend met verhaal kosten op derden, konden de kosten het ijsbreken worden gefinancierd «le contributiegelden van het lopende laar. Het boekjaar werd dan ook afge sloten met het gunstige saldo van f 4658,92 niet veel minder dan het saldo vorige boekjaar, dat f 4811,36 bedroeg. Opnieuw verkreeg de vereniging negen gemeenten de garantie voor eventuele bijdrage, waarvan geen ge bruik behoefde te worden gemaakt Vermelding verdient, dat de vereni gingen van IJsbestrijding van 's-Graven- hage, Gouda en Leiden een actie zijn be gonnen om het Rijk en het Provinciaal Bestuur te interesseren van de vereniging, teneinde te bereiken dat de scheepvaart ook onder moeilijke omstandigheden zoveel mogelijk in de verkeersbehoefte kan voorzien. Nadat besloten was niet tot verhoging minimum-contributie over te gaan werd het werkfonds voor 1962/1963 ingesteld. enkele merkwaardige conclusies te mogen trekken uit de werkstukken, dóe de kinderen via de scholen aan ons heb ben gezonden. Er bestaat bijvoorbeeld hoegenaamd geen verschil tussen kinder tekeningen van deze generatie en die van vorige. De kinderen werken nog s zeer veel met stereotiepen. Een Indiaan is een rode man met verentooi, negers stoppen blanken in een grote pot e daarna op te peuzelen. Slechts zel den tekenen de kinderen de wolkenkrab bers van bijvoorbeeld Casablanca, de stad Marokko. Dit alles is verwonderlijk, aangezien de mogelijkheden tot realis tischer meningsvorming (door middel van de moderne communicatiemiddelen) zo veel groter zijn dan vroeger. Daarom blij- wij, museummensen, er steeds de aandacht op vestigen dat de bewoners van ander land geen „wilden" zün, maar Papoea's, Bosjesmannen, Afrikanen, en zovoort". Aldus dr. D. Jongmans tijdens ;n persconferentie, gistermiddag. De tekeningen, schilderingen (en zelfs een glasmozaïek dat een Chinese keizer uitbeeldt) zijn regionaal ge rangschikt Er zijn heldere tinten (Es kimo's), bonte werkstukken (Indianen, Afrika), pastelkleuren (Japan) en pen tekeningen in zwart-wit (Lappen). Het geheel is fleurig, speels en zeker een bezoek, al dan niet vergezeld van kin deren, waard. Dr. Szirmai buitengewoon lector te Leiden Bij K.B. is dr. J. A. Szirmai, benoemd tot buitengewoon lector tn de faculteit der geneeskunde om onderwijs te geven in de morfologie en fysiologie van het bindweefsel. Dr. Szirmai, die in 1925 te Ket in Tsjechoslowakije is geboren, moest zijn gymnasiale en universitaire studiën onder uitzonderlijk moeilijke omstandigheden voltooien, gevolg van de politieke ge beurtenissen en verwikkelingen vóór, tij. dens en na de Tweede Wereldoorlog in Midden-Europa. Deze leidden er toe, dat de nieuwbenoemde lector in 1947 uit week naar Nederland uitweek. Na in 1951 het doctoraal examen in de genees kunde aan de universiteit van Amster dam te hebben afgelegd, promoveerde hij drie jaar later eveneens aan deze univer siteit op een proefschrift getiteld: „Bij drage tot kennis van het mucoide bind weefsel". Dr. Szirmai, die in 1957 de Nederlandse nationaliteit heeft verworven, was als student-assistent resp assistent werkzaam op een universitair laboratorium te Boe dapest, te Bratislava en op het histolo- gisch laboratorium van de universiteit van Amsterdam. In 1956 werd hij als weten schappelijk medewerker verbonden aan het Instituut voor Reuma-onderzoek alwaar hij sedert 1959 de functie van afdelingshoofd vervult. Vele malen heeft hij gedurende kortere of langere tijd in het buitenland vertoefd om deel te nemen aan cursussen dan wel voor het verrich ten van wetenschappelijk onderzoek. Dr. Szirmai vervult verscheidende as- sisten tschappen en is lid van de weten schappelijke adviescommissie van het Reumatiekfonria dr. Jan van 1

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 3