Prof. Zijlstra: Sluit nu de
gelederen voor 1963
in Beginnen met
standpunten te
respecteren
ri
Veranderingen in leiding
communistische landen
Gestolen Madonna is er
nogal ernstig aan toe
Jjt een &o*nte hy
NIEUW.
Grondspeculatie in Amerika
5
MAANDAG 26 NOVEMBER 1962
Reactie op optreden groep-Scholten
Minister Zijlstra meent, dat
de A.R. Partij de voor- en tegen
standers van de overdracht van
Nieuw-Guinca eikaars standpunt
moeten beginnen te respecteren.
Dit betekent zijns inziens, dat al
le pogingen achterwege moeten
worden gelaten om aan de poli
tieke gang van zaken rond het
Nieuw-Guinea-vraagstuk conse
quenties en conclusies te verbin
den voor de samenstelling van de
a.r. kandidatenlijst voor de ko
mende Kamerverkiezingen. „Ik
acht dit zeer onjuist", zo zei de
bewindsman zaterdagmiddag te
Amsterdam in een toespraak tot
e a.r. Kamercentrale Haarlem.
In het verleden", zo waar
schuwde hij, „hebben wij vele
malen schade geleden en zoveel
naar links en rechts ver
loren door de neiging om elkaar
'oortdurend principieel de maat
te nemen. Ik heb dit zelf meege
maakt en kan dus met vrijmoe
digheid spreken. Daarom zou ik
met klem willen vragen: houdt
elkaar vast, sluit nu de gelede
ren voor '63 en laten we er dan,
wat Nieuw-Guinea betreft, ver
der nog eens over praten."
Prof. Zijlstra zei dit bij wijze van
"reactie op de kritiek van de zg.
„verontruste" antirevolutionairen, die
prof. mr. L. W. G. Scholten hun
mjvoornaamste woordvoerder hebben ge
vonden. De woningbouwcrisis van
n eerste instantie ook de on
rust rond de Mammoetwet buiten be-
i schouwing latend, beperkte hij zich
voornamelijk tot een summiere be
spreking van de ontstemming der
verontrusten over het Nieuw-Guinea-
beleid van de a r Tweede Kamerfrac
tie. Daarbij ging hij uit van enkele
i passages in de bekende brochure
prof Scholten. „Tijd voor ver-
1 antwoording". Deze verwijt daarin
de fractie miskenning van het „kern
punt", nl. dat de Nederlandse rege-
i Nieuw-Guinea feitelijk en ju-
- ridisch haar taak als overheid en
dus als dienaresse Gods vervulde.
Uit deze miskenning vloeit volgens de
brochure voort, dat dr Bruins Slot geen
verschil maakte tussen de verhouding
van de Nederlandse overheid tot Nieuw
550 Guinea en de verhouding tot Indonesië
Naar de mening van prof. Scholten is
M Indonesië geen ander buurland dan welk
inder Daaruit volet zijns inziens, dat
e Nederlandse politiek ten aanzien van
en buurland non mag gaan ten koste
an de eigen taak als soeverein.
Minister Zijlstra's commentaar hier-
p was. dat prof. Scholten feit en norm
dooreenhaalt. nl. het feit dat Nederland
de jure en de facto de soevereiniteit over
Nieuw Guinea bezat, en de norm dat
Indonesië niet over de overdracht
geluili
(Van onze parlementsredactie)
sproken. Puur formeel wordt hier
de brochure dan uit afge'eid waar
toe Nederland verplicht was. Maar niets
wordt gezegd over de Jesolonialisatie
als het brandende probleem van deze
v. niets ook ov=r de voo.-geschiode-
nl. het akkoord over de soevereini-
teitsovcrdacht in 1949. Het is ïlsof in
de gedachtengang van prof. Schclten de
1 Nie
Guin
wijze onderdaan
overheid waren ais oe new
Gelderland of Noordholland.
worden van de politieke strijd. In ant
woord op een bij de discussie gestelde
vraag zei prof. Zijlstra nog dat het
houden van een referendum over N.
Guinea onder het Nederlandse volk niet
mogelijk zou zijn geweest, omdat ons
staatsrecht deze mogelijkheid niet kent.
Het invoeren daarvan zou meer tijd
hebben gevergd dan het vraagstuk N.
Guinea ons zou hebben gelaten. Boven
dien, onze normale democratische be
sluitvorming heeft alle mogelijkheden
geboden om de verschillende meningen
tot uiting te brengen. Met de punten
die prof. Scholten noemt, hebben ook
de leden van het kabinet geworsteld.
.Maar de trein was nu eenmaal in
beweging. Ook achteraf bezien zou ei
met veel beters uit te halen zijn ge-
Beroering
Voordat hij op de („korte en duide
lijke") brochure van prof. Scholten In
ging stelde prof. Zijlstra. dat de A.R.
Partij niet in de laatste plaats in be
roering is omdat de wereld in beroe
ring is. Zo gezien zou het niet goed
zijn als er in de partij niets aan de
hand zou zijn. Juist omdat zij de par
tij is met de oudste papleren is zij
verplicht te zoeken naar uitgangspunten
voor een oordeel over de vraagstuk
ken van deze tijd. „Vooral voor ons
is het steeds noodzakelijk te zorgen
dat wat levend is ook levend blijft",
aldus prof. Zijlstra. Met instemming
haalde hij dan ook de uitspraak van
prof. Scholten aan, dat de beginselen
dienen te worden geactualiseerd. Het
gaat inderdaad om het zoeken van de
harmonie tussen het beginsel en de els
van de actualiteit.
In het eerste gedeelte van zijn be
toog gaf prof. Zijlstra een ruwe schets
van de internationale politieke ontwik
keling om vervolgens stil te staan bij
de toenemende afhankelijkheid van ons
land van wat er in de wereld gebeurt.
Dat gebeuren wordt gekenmerkt door
bemoedigende aspecten (b.v. de inte
gratie i en zorgwekkende feiten (de
..balance of terror"-situatie. die niet
altijd kan blijven bestaan». Ih de ver
houding Oost-West zag prof. Zijlstra en
kele verschijnselen, die misschien een
aande van dit standpunt dat ik
el maar dat ik au sérieux wens
en. moet men de voor/:tter van,
Tweede-Kamer-fractie niet van-
wege zijn rede van 3 oktober l?t>l kri
tiseren, dat hij de regering voor de:
voeten liep. dat hij van een onjuiste op
vatting uitging en dat zijn star.dDunt m-
niet voldoende was doorsproken",
prof. Zijlstra Dan gaat men vol
gens hem aan de hoofdzaak von-bij. De
hoofdzaak ook in de visie-Scholien
is de ontknoping: de beslissing over de
New Yorkse N. Guinea-akkoorden in
Tweede- en Eerste Kamer. Toen heeft
bij de stemming de standpuntbepaling
aan beide kanten plaats gehad en is in
de kloof gaan gapen tussen de
voorstemmers voor het akkoord (waar
toe ook de a.r. ministers behoren) en
de tegenstemmers. Van laatstgen.wm-
F den kan prof. Scholten alleen zeggen
dat ze „in de rechte weg zijn geweest'
hartverwarmend
GEZELLIGE MENSEN
1 de
Voor- en tegenstemmers kunnen el
kaar nu verwijten maken. Wordt tegen
It diij de voorstemmens gezegd: ..U hebt de
overheidstaak geschonden en uw be
lofte aan de Papoea's gebroken om-
,c gekeerd kan tot de tegenstemmers de
zuli vraag worden gericht: ..Hebt u niet al
leen tegen kunnen stemmen in de we- i
tenschap. dat er toch wel een meer-, ene
derheid voor de akkoorden zou zijn.
Hebt u de verantwoordehjkheid op u
gswe durven nemen voor een zee van bloed
tri tranen, die het gevolg zou ziin ge
weest van een verwerping cVr akkoor
den11" Prof. Zijlstra onderstreepte nog
eens, dat het alternatief van een ver-
werDing zou zijn geweest: het volledig
inzetten van onze strijdkrachten tot
bet einde. Abandonneren zou volko
men verwerpelijk zijn geweest, zeker
ook vanuit het standpunt-Scholten, dat
immers zo de nadruk legt op de over
heidstaak.
W«Vi j.'i
Opstand i
keer ten goede zou kunnen inluiden. De
Cuba-crisis heeft aangetoond, dat de
V.S. met onder alle omstandigheden
wijken voor de druk van de commu
nistische wereld. ..Kennedy is geen
Chamberlain-rnet-de-paraplu". Rusland
begrijpt dat er grenzen zijn.
Ook de ontwikkeling in Rusland zelf
vertoont aspecten, die al onze aan
dacht vragen. De indruk bestaat dat
het huidige Sovjet-bewind een over
gangsbewind is. Er is in Rusland een
proces aan de gang, dat prof. Zijlstra
omschreef als „een ongedachte toe
passing van de leer van het historisch
materialisme". Het door dwang en ter
reur uit de grond gestampte econo
misch apparaat begint voor de Sovjet
burger vruchten af te werpen. „En
door deze grotere welvaart komen er
wat scheuren in het ijs van het poli
tieke totalitarisme". Het blijkt, dat in
het economisch systeem van Rusland
de starre centralisatie van Moskou uit
niet meer is vol te houden. Mogelijk
is dit alles het begin van een evolu
tie in de wereldpolitiek, die vooi
komende decennia van wereldhistori
sche betekenis kan zijn.
De binnenlandse politieke situatie aan
snijdend herhaalde prof. Zijlstra nog
eens. dat het voeren van een financieel-
economisch en sociaal beleid steeds
dwingt tot het doen van een keuze.
..Het ene doen moet noodzakelijk bete
kenen: het andere laten". Dit is een
eis van politieke waarachtigheid en za
kelijke doelmatigheid. Politiek oneerlijk
is het om te zeggen, dat de schatkist
niet het laatste woord mag hebben. Een
groot winstpunt noemde prof. Zijlstra het
dat bij het jongste Kamerdebat over
de ontwikkelingshulp regering en parle
ment het ten deze eens waren.
Een niet minder groot winstpunt vond
hij de erkenning van de oppositie, dat
het kabinet-De Quay op het terrein van
de conjunctuurpolitiek een wezenlijke
stap vooruit heeft gedaan. Voor ons land
blijft het volgens prof. Zijlstra van over
wegend belang, dat het loonpeil blijft
binnen de grenzen van de produktivi-
teit. opdat geen gevaar ontstaat voor
onze exportpositie en daarmee onze
werkgelegenheid. Onze afhankelijkheid
van het buitenland spreekt hier wel
zeer duidelijk.
Mammoetwet
Naar aanleiding van bij de discussie
gestelde vragen kwam prof. Zijlstra nog
even te spreken over de gang van zaken
rond de Mammoetwoet. ..één van de uit
gangspunten voor de kritiek van de ver
ontrusten". Hij respecteerde het stand
punt. dat deze wet voor de A.R. prin
cipieel onaanvaardbaar is, maar hij
deelde het niet („Anders had ik moeten
aftreden"). Zo kon hij b.v. niet inzien,
dat bij het behouden van het zg. auto- j
matismc voor het u.l.o. een beginsel in
het geding was. Op het punt van de
beginselen moet men trouwens in dit op
zicht erg voorzichtig zijn. Een genuan
ceerd oordeel past hier meer dan een
stringent. „Wij hebben nu geen Kuyper
meer. Die wist het allemaal precies".
Spreker verwachtte of ik moet me
al heel sterk vertossen") dat de gehele
erste-Kamerfractie tegen de wet zal
stemmen.
Wat de belastingverlaging betreft zei
prof. Zijlstra het onbegrijpelijk te vin
den, dat aan de lijst van eisen tot ver
hoging van de posten voor wegen, land
bouw. ontwikkelingshulp enz. niet de
noodzaak van vermindering van de hui
dige belastingdruk (..die ik een socia
listisch bolwerk blijf noemen") mag
worden toegevoegd. ..Dit is een symp
toom dat men onvoldoende begrip heeft f|prjn(Tpn ;n ,ip Ieidin» voorde-
voor de urgentie van deze zaak". Dat ««««gen in ae ieiains oor„e v
de regering die belastingverlaging een
taak acht van het volgend kabinet, acht
te prof. Zijlstra allerminst onbehoorlijk. In de Sowjetunie werd vice-premier
maar integendeel een bijdrage tot eer- P. Lomako benoemd tot voorzitter van
lijkheid en duidelijkheid bij de politieke de staatsplancommissie. met de rang
besluitvorming van volgend jaar. Hier- van gewoon minister. H:i volgt V
mee is ook een dienst bewezen aan de iDymsjits. eveneens plaatsvervangend
komende kabinetsformateur. j eerste-minister. op weens diens benoe
ming tot voorzitter van de nieuwe na-
Aan de minister werd nog de vraag tionaie economische raad De economi-
gesteld of hij het juist achtte, dat de I sohe raajilis-te b_«?hou\yen als coördina- De Russjsche
a.r. Tweede-Kamerfractie blijkbaar haar
voortbestaan afhankelijk stelt
President Kennedy klapte met
zijn handen de maat. toen zijn
kinderen Caroline (die morgen
vijf jaar wordt) en de kleine John
Jr. (die gisteren twee jaar werd)
een dansje maakte in de kamer
van de president op het Witte
Huis te Washington. Op de andere
foto zien we mevrouw Jacueline
Kennedy met John Jr. en het
paard Sardar, dat president Ayub
Khan van Pakistan aan de Ken
nedy's ten geschenke gaf. Caroline
rijdt er naast op haar pony Maca-
Het plaatje werd gemaakt bij
de Glen Ora Estate van president
Kennedy in de buurt van Middle-
burg in Virginia.
in Guatemala
luchtmachtofficieren)
spoedig bezworen
In de middenamerikaanse staat Guate
mala hebben officieren van de lucht
macht gisteren een poging gedaan tot
omverwerping van de rechtse regering
van president Miguel Ydigoras Fuentes.
Vliegtuigen bombardeerden 's ochtends
het presidentiële paleis en enkele an
dere belangrijke gebouwen, maar de
opstand was geen lang leven bescho
ren. Reeds enkele uren later bezetten
troepen, die gesteund werden door
tanks en artillerie, zonder tegenstand
te ontmoeten, het centrum van de re
bellie. een luchtmachtbasis ten zuiden
van de stad Guatemala. Deze operatie
werd door president Fuentes zelf ge!e:d.
De donr de luchtaanval op het paleis
aangerichte schade zou niet groot_ zijn.
In totaal zouden bij de aanval 25 mi
litairen gewond zijn.
President Fuentes heeft „contra-com
munisten" verantwoordelijk gesteld voor
de opstand. Hij zei dat drie kolonels
van de luchtmacht, die de opstand
hadden ingeleid met de arrestatie van
een hoge luchtmachtofficier. samen
met een kolonel van de landmacht uit
Guatemala zijn gevlucht. Er hebben
volgens hem geen andere miiitaire een
heden aan de opstand deelgenomen.
Gevangene doodt
zijn „collega'1''
Drie tot levenslang veroordeelden heb
ben gisteren in de gevangenis van Fol-
n in Californië een medegevangene
het leven gebracht en vijf leden van
...i kerkkoor en twee predikanten, die
de gevangenis bezochten, vier uur lang
als gijzelaars vastgehouden. Zij dreig-
I den, de gijzelaars te doden als zij niet
vrijgelaten werden. Hoge gevangenis
autoriteiten wisten de gevangenen er ten
slotte toe te bewegen de gijzelaars vrij
te laten. De veroordeelden gaven zich
daarna over aan de bewakers. Zij ble
ken te beschikken over scharen, scherpe
stukken metaal en andere gevaarlijke
-oor werpen.
De gevangene dte gedood is wilde
waarschijnlijk tussenbeide komen toen
de gevangenen hun plan uitvoerden.
De Folsomgevangenis is de oudste van
Californië. Er zitten verscheidene zware
misdadigers opgesloten.
Belgische maatregelen
tegen botersmokkel
Zowel in Rusland als in Tsje-|d'ng
aar Russisch voorbeeld ing
stelde commissie voor de industrie. La-
cho-SIowakije en Hongarije heb- ;os Feher. lid van het politbureau, werd
ben zich vrij belangrijke ver an-[bevorderd tot vice-premier
deringen in de leidin:
n. Een e
jrkt 1
hebben
Mikojan uit Cuba
naar New York
kandidatuur van haar
„Daar treed ik niet
onder elkaar maar ui
de het antwoord.
rzitter.
i. Dat moeten ze
naken." zo luid-
(Van onze correspondent
„De Madonna
i Bonn) izich er van bewust waren geworden dat
i ze het nooit aan de kunsthandel zouden
de Rosenkranz" kunnen kwijtraken Zij waren van plan
Tilmall Riemenschensclmeider, geweest het te verbranden. Enkele stuk-
a"vU;éU\Ui',n' ontbreken er stukkene°ï'pffvïïi
i \olkach (Opper Franken) Lje ma(jonna de vingertoppen van het
erd gestolen en voor een losgeld Christuskind, vele stralen uit het aureool
an het Hamburgse geïllustreerde en een stuk van de rozenkrans. Ook de
-eekblad Stern van honderdduizend vijf medaillons der rozenkrans zijn
nark door de dieven werd terugge-, zwaar beschadigd. De rode verf is diep
en (ij zijn nog steeds onbekend) in het hout gedrongen De restauratie
s toch zwaar beschadigd. van het kunstwerk zal zeer moeilijk zijn
Het beeld bevindt zich in het „Natio-iOp zijn vroegst in mei yan het volgend
nal Museum" in München. Het is bedekt [jaar zal het beeld naar de Wallfahrtskir-
met roetvlekken en gedeeltelijk be-1 che kunnen terugkeren. Er zullen dan
smeurd met rode vlekken. Het is doorspeciale maatregelen worden genomen
de dieven in stukken gehakt, nadat zij lom het tegen diefstal te beschermen.
Hetuitpraten van de meningsverschil
len terzake kan wachten tot na de ver
kiezingen. Verschil van inzicht over N.
Guinea mag onder geen beding inzet
de indu:
de enige hooggeplaatste Jood
Sowjetunie.
I. Novikof werd bevorderd van minis
ter voor energie en elektrificatie tot vi
ce-premier en voorzitter van de gere
organiseerde staatscommissie voor we-
deropbouwzaken.
Verder is Lesechko tot vice-premier be
vorderd, terwijl Neporozhniy de nieuwe
minister is geworden voor energie en
elektrificatie. Hij was onderminister
voor de bouw van krachtstations.
Grisjmanof werd ontheven van zijn
functie van voorzitter van de staats
commissie voor bouwzaken. Hij heeft
geen nieuwe post gekregen.
Het congres van de Tsjechische com
munistische partij, dat drie dagen heeft
geduurd, is gisteren afgesloten. Ka:-'!
Bacilek werd herkozen tot eerste secre
taris van het centrale comité, doch Pa
vol Majling. minister van staatscontro
le en Jozef Va'o. vicevoorzitter van het
parlement werden uit het politieke bu
reau van de partij verwijderd. In Hon
garije werd Janos Kadar herkozen als
eerste partijsecretaris. Vtcepremier Be-
la B.szku werd van zijn regeringsfunctie
ontheven om een der vijf secretarissen
van het centraal comité worden. Hij
wordt nu beschouwd als de tweede man
in Hongarije, nadat Georgy Marosan uit
het centraal comité en het politbureau
is verwijderd.
Dezso Nyers
..we-premier. Anastas
Dymsjits 1 Mikojan, is na een verblijf van 24 dagen
op Cuba opnieuw naar New York gereisd
om een ontmoeting te hebben met de se
cretaris-generaal van de Verenigde Na
ties. Oe Thant. De heer Mikojan maakte
de reis met een I 1-18 Turboprop-vliegtuig
van Aeroflot Vanavond zal hij met de
heer Thant dineren om daarna nog een
onderhoud te hebben met enkele andere
hoge Amerikaanse en V.N -autoriteiten.
Mikojan zal niet voor morgen naar de
Russische hoofdstad terugkeren.
Gezochte man in
W est-Duitsland
aangehouden
De centrale recherche van de Amster-
damse politie heeft van Interpol bericht i
ontvangen, dat in West-Duitsland de 43- i
jarige uit het Gooi afkomstige J. H is I
aangehouden. Hij werd in ons land ge-I
zocht i.v.m. een omvangrijke oplichting, i
De Duitse Dolitie hield de man aan, om
dat hij zich bij .onze oosterburen aan
bedrog zou hebben schuldig gemaakt.
H. wordt ervan verdacht in Amster
dam meer dan tien mensen te hebben
opgelicht nadat zij waren ingegaan op
zijn voordelige auto-aanbiedingen. Voor
zijn bemiddeling incasseerde hij flinke
bedragen, waarna hij evenwel niets meer
van zich liet horen. Ook zou hij ccn aan
tal mensen kredieten hebben aangeboden,
waarvoor hij eveneens administratiekos
ten incasseerde. Op deze wijze zou hij
zich ongeveer met een ton hebben ver
rijkt. Daarbij is inbegrepen een be
drag van 70.000. dat H van een fami-j
lielid in het Gooi bij een effectentrans-
actie zou hebben afgetroggeld.
Macmillan naar
gen. De Gaulle
De Engelse premier Macmillan zal be
gin volgende maand een bezoek brengen
aan generaal De Gaulle voor hij de.
Oceaan overvliegt voor een conferentie
met president Kennedy. Het doel van
speciale c
de bestrijding
Nederland.
De maatregelen zijn er op gericht een
betere controle mogelijk te maken op de
handel in België zelf om te voorkomen,
dat eenmaal gesmokkelde Nederlandse
boter met Belgische boter wordt ver
mengd.
Een van de maatregelen is de numme
ring van de boterwikkels. zoals in Neder
land gebeurt. Ook op de uitgifte van ver
gunningen aan boterhandelaren zal een
strikter toezicht worden uitgeoefend.
Zwemmend naar
de vrijheid
Blijkens een mededeling van de West-
berlijnse politie zijn drie Oostduitsers
door het ijskoude water van het Tel-
tofkanaal gezwommen om naar het wes
ten te ontsnappen.
De drie vluchtelingen, die tussen 18
en 32 jaar oud zijn, moesten in een
ziekenhuis worden opgenomen om be
handeld te worden tegen de gevolgen
van hun blootstelling aan de koude.
(Advertentie)
ministriële taak (financiën) ontheven,
ris van het centraal con
het bijzonder voor de L
R.k.-zuster krijgt
acht jaar cel
In een sensationeel proces voor een
jury-rechtbank in de Noordportugese
stad Mirandela >s dit weekeinde de 31-
jarigc rooms-katholieke ordezuster Ma-
na Martins Ferreira wegens doodslag tot I
acht jaar tuchthuisstraf veroordeeld. Bo-
vendien moet zij de nabestaanden der]
slachtoffers 220.000 escudo's (ongeveer
25.000 gulden i betalen.
De ordezuster, die in een asiel in de
buurt van Mirandela werkzaam was,
werd beschuldigd van receptvervalsing
net het doel. andere ordezusters te ver
moorden. Drie ordezusters en een in het
asiel opgenomen zieke waren aan ver
giftiging gestorven. Zuster Maria, die
'ich al sinds haar misdaad in februari
I960 in hechtenis bevond, werd vermin
derd toerekeningsvatbaar geacht.
I Een Franse auto gleed
uit op een gladde weg,
reed tegen een boom en
kwam aan de rand van
een 25 meter diep ra
vijn tot stilstand. De be
stuurder kroop er uit om
hulp te halen. Even la
ter schoof op dezelfde
plaats een auto stuur
loos op de eerste, die in
de diepte verdween. De
tweede auto bleef staan.
De bestuurder kroop er
uit om hulp te halen.
Het bleek een geliefd
plekje. Een grote
vrachtwagen verscheen,
wierp zich op de tweede
auto die eveneens in het
ravijn verdween, en
bleef zelf met twee wie
len maar net op de be
gane grond.
I Het Hongaarse pers
bureau deelt mee, dat
in Hongarije een pro-
dukt vervaardigd wordt,
Gerovit genaamd, ter
bestrijding van ouder
domskwalen. Met 12
mensen zijn proeven ge
nomen, onder wie drie
90-jarigen, die allen ern
stige organische gebre
ken hadden. Na een be
handeling van enkele
dagen voelden de pa
tiënten zich reeds be
ter, sliepen beter en
kregen eetlust.
De Sowjetunie heeft
aan de internationale
luchtvaartfederatie ge
vraagd de ruimtevlucht
van Nikolajef als een
wereldrecord aan te
merken. De vlucht duur-
2.639.600 kilometer werd
afgelegd.
I Koning Savang Vat-
thana heeft zaterdag
een koninklijk decreet
getekend, waarbij zijn
31-jarige zoon tot kroon
prins van Laos wordt
benoemd.
Misdaad duikt elke
keer weer op met een
nieuw jasje aan. De po
litie op -Sardinië heeft
een bende opgerold die
zich specialiseerde in
het stelen van honder
den koeien. Daarna
werd van de voormalige
eigenaars een losprijs
geëist voor de onbe
schadigde en veilige te
rugkeer van hun bees
ten
was volgestopt met
kunstschatten en bin
nenkort op de lijst van
nationale monumenten
zou worden geplaatst, is
gisteren vrijwel tot de
Ondergrondse
beweging in
c1
Soerabaja
President Soekarno is zondagavond op
een mohammedaanse plechtigheid in Dja.
karta verschenen met een versterkte ge
wapende lijfwacht Deze maatregel wordt
in verband gebracht met berichten, vo'
gens welke het Indonesische leger eer
actie is begonnen tegen een ondergrond
se beweging, welke legen Soekarno's be
wind is gericht en die opereert in Soe
rabaja. Volgens betrouwbare inlichtingen
is de leider van deze organisatie een
gewezen legerofficier gearresteerd,
evenals de hoofdredacteur van een te
Soerabaja verschijnend blad. De afgelo
pen tijd hebben zich in de stad herhaal
delijk relletjes voorgedaan en zijn be
togingen gehouden tegen de hoge rijst
prijs.
Tweede doodvonnis
voor de aanslag
op Soekarno
ÜAlLOGRAf1
Retracto 3
incl. langschrijfvulling
f 2,75
grond afgebrand. De heeft
schade wordt op meer i den
dan een miljoen gulden op het lev
geschat. De politie"
neemt aan dat de brand
gesticht is door grond-
speculanten die de
grond wilden kopen
maar daartoe geen kans
kregen, indien het huis
nationaal bezit zou wor-
gerechtshof voor het oos-
n de Indonesische archipel
beroep tegen de beklaag-
:g. Thenderawasih-aanslag
van president Soekarno.
geruime tijd geleden te Makassar ge
pleegd. de beklaagde Idabagus Surjate-
naja. de tweede hoofdbeklaagde in het
proces, ter dood veroordeeld.
De eerste hoofdbeklaagde in het pro
ces. Marcus Oktavianus Latuperissa. :s
reeds eerder door dit hof ter dood ver
oordeeld.
94
afstand
den.
I Premier Ikeda heeft
bij zijn vertrek uit Ne
derland nog gauw 120
rododendrons in het
vliegtuig laten laden.
Hij heeft deze struiken
in Boskoop gekocht voor
de keizer van Japan.
De Belgische minister van buiten
landse zaken, Spaak, is gistermiddag
naar New York vertrokken. Hij zal dkar
met Oe Thant, de secretaris-generaal der
Verenigde Naties, over de huidige span
ningen tussen Katanga en Kongo spre
ken. In New York bevindt zich ook de
minister van buitenlandse zaken van
Kongo, Bomboko.
(1063) Verhoudingsgewijs is het
grootste aantal immigranten dc Ver
enigde Staten binnengestroomd tus
sen de jaren 1870 en 1890, toen het
grote vlaktcgebied in het westen
werd opengesteld en voor landbou
wers en veehouders toegankelijk
was geworden. De rechten van de
Indianen waren in verschillende sta
ten afgekocht en het aldus vrijge
komen land werd ter beschikking
van kolonisten gesteld, hetgeen in
vele gevallen tot een werkelijk
waanzinnige stormloop naar de nieu
we gebieden aanleiding gaf.
Hoewel de kolo
nisatiepolitiek van
de regering dus
een belangrijk aan
deel had in het be
volken van lege ge
bieden, is de bij
drage die de spoor
wegen in dit bevol-
kingsproces hebben
geleverd, zeker niet
minder belangwekkend. Aan deze
lichamen was in de loop der tijden
zoveel land voor niets weggeschon
ken, dat tot 1890 alle land dat gra
tis ter beschikking van de kolonis
ten was gesteld, nauwelijks hierte
gen opwoog. Deze opeenhoping van
land in handen van enkele spoor
wegmaatschappijen had uiteraard
bijzondere consequenties, want dc
spoorwegen waren bij de exploita
tie van de ijzer-, koper-, steenko
len-, zilver- en andere mijnen in
hun gebieden ten nauwste betrok
ken, evenals bij de houtkapperij of
bij welke andere werkzaamheden
ook die op hun grondgebied werden
uitgevoerd. Zo vertelt Winston
Churchill dat in de staat New
Hampshire de spoorwegen de op
permachtige regeerders waren; dc
staat Wisconsin was in dc tachtiger
jaren horig aan de spoorweg, en
houtbelangen; dc Southern Pacific
was volgens Frank Norris de oc
topus die over Californië heerste:
de wetgevende vergadering van
New York werd voor een belang
rijk deel door de spoorwegen om
gekocht, kortom, de landsclienkin-
gen uit vroegere tijden hadden tot
gevolg dat het hele economische en
politieke leven in de Verenigde Sta
ten met de spoorwcgbelangen was
verbonden, van welk verschijnsel
tot op dc huidige dag de gevolgen
merkbaar zijn.
Zoals gezegd, vormt de rol die de
spoorwegmaatschappijen in de ko
lonisatie van het westen hebben ge
speeld. een nog veel belangrijker
hoofdstuk. Om het voor niet ont
vangen land. dat voor mijn- of bos
bouw weinig vooruitzichten bood
tóch aan de man te brengen, gin
gen deze onderne
mingen er n.l. toe
TOCH IS
HET ZO!
kolonisten te verko
pen. De Northern
Pacific, die over
vele miljoenen ha
kan beschikken,
overstroomde Eu
ropa met reklame-
folders, waarin dc
bijna tropische vruchtbaarheid van
de grond in liet westen werd be
zongen. Een tijdlang had deze
maatschappij meer dan 800 buiten
landse agenten in dienst om deze
„prachtige" grond aan toekomsti
ge Europese emigranten te verko
pen. De Santa Fe spoorweg haal
de duizenden Russische Mennonie
ten in het land, de Southern Pa
cific trok voornamelijk Duiders en
Scandinavicrs aan, kortom, dank
zij deze krachtige propaganda (en
dc uitzichtloze armoede in Europa)
stroomden 8 miljoen Immigranten
het land binnen, mensen die in
verschillende streken langs de spoor
lijnen tot op de huidige dag het
karakter van de landelijke bevol
king bepalen. Weliswaar in min
dere mate dan een halve eeuw ge
leden. maar in allerlei facetten van
het dagelijks leven toch nog dui
delijk merkbaar.
Over spoorwegen gesproken, weet
u. dat ook houten rails en papie
ren wielen door de spoorwegwa
gons zijn gebruikt?
Nadruk verboden.