Eenheid is geen vraag
van geven of nemen
Totale strategie voor een
totale taak nodig
Huidige stand van het
herv.-geref. gesprek
Een woord voor vandaag,
Een avond per week
voor kerkewerk
Voor verdere bekorting
werkweek tijd niet rijp
Geen direct gevaar voor
de volksgezondheid
1
MAANDAG 26 NOVEMBER 1962
Dr. Visser 't Hooft tot herv. diakenen
(Van een onzer verslaggevers)
Op de jaarvergadering van de
Federatie van Diaconieën in de
Ned. Herv. Kerk heeft men dit
maal het onderwerp „diaconaat en
zending in de oecumene" aan de
orde gesteld. Niemand minder dan
dr. W. A. Visser 't Hooft, secre
taris-generaal van de Wereldraad
van Kerken te Genève, had zich
bereid verklaard dit onderwerp te
behandelen.
Het was stellig daarom, dat vele dia
kenen naar Utrecht waren gekomen om
tegenwoordig te zijn bij de behandeling
van dit onderwerp. En zij niet alleen.
Ook minister dr. Marga Klompé gaf
door haar aanwezigheid blijk van haar
belangstelling, evenals de praeses van
de generale synode, ds. P. G. van den
Hooff.
In de oecumene ontmoetten diaconaat
en zending elkaar. Daaruit ontstaat thans
een „grensoverschrijdende", een oecu
menische diaconie.
Geheel nieuw is dat niet, zei dr. Visser
't Hooft. Want de collecte voor de kerk
van Jeruzalem, door Paulus in Corinthe
aanbevolen, was een interkerkelijke, in
terlandelijke diaconie. Toch is deze oecu
menische diaconie incidenteel gebleven
Hulpwerk
Pas na de eerste wereldoorlog, ln
1922, startte het Interkerkelijk hulpwerk
van de oecumenische beweging. Het be
paalde zich echter tot Europa en heeft
veel kunnen helpen in de nood van niet-
arlsche christenen, krijgsgevangenen
Na 1945 is dit alles geweldig gaan
groeien, zodat er in 1948. bij de totstand
koming van de Wereldraad van Kerken
reeds veel gedaan werd. Maar pas in
1954 bij de tweede assemblee van de
Wereldraad te Evanston kreeg deze ar
beid zijn tegenwoordige vorm. „Inter-
church Aid", de grote organisatie voor
interkerkelijk hulpwerk, uitgaande van
de Wereldraad, ging toen pas aan haar
mondiaal karakter beantwoorden.
Groei
Ontvangende kerken zijn gevende ker
ken geworden, al kan men de bijdragen
van de jonge kerken in Afrika en Azië
niet meten met de rijke kerken ln het
westen. Het gaat echter niet allereerst
om de gelden maar om het besef dat
men er als kerk niet voor zichzelf is,
noch voor het eigen land alleen.
Intussen zijn ook de opbrengsten ver
meerderd. De actie „Brot für die Welt"
in de Evangelische Kerk in Duitsland
bracht het laatste jaar b.v. D.M. 18 mil
joen op.
Bij rampen, zoals laatst in Perzië,
heeft men vanuit Genève aanstonds con
tact met vierentwintig nationale bureaus
van de kerken in evenzoveel landen. Als
gevolg waarvan reeds binnen enkele da
gen grote bedragen klaar liggen voor
hulp aan het rampgebied.
Wat nog tijdens de tweede wereldoor»
log, in 1944 als een plannetje werd op
gezet, is in 1962 uitgegroeid tot een grote
organisatie.
„Eenheid is geen vraag van
het dUconile*»^™ taW«SSKï™nd™| Seven of nemen om een ronde
J-- ■*- tafel, niet van het vinden van de
juiste formules. Het gaat om ver
dieping. We komen op dit punt
alleen verder als we nadenken
over de vraag of de kerk wel
Kerk van Christus is. De enige
manier om een oplossing voor de
vele problemen te vinden is een
Christo-centrische arbeidsmetho-
de." Deze woorden sprak dr. W. A.
Visser 't Hooft gistermiddag op
„Kerk en Wereld" te Driebergen.
Hij trad op als de derde spreker
op een weekend over de verhou
ding van hervormden en gerefor
meerden. Zijn onderwerp had niet
direct betrekking op dit probleem
Nieuwe situaties
Dr. Visser 't Hooft gaf een uiteenzet
ting van de werkwijze, die door Inter-
church Aid wordt gevolgd.
Men ontwerpt elk jaar een „service
schikt zelf niet over geld, doch kan al
leen maar bij de aangesloten kerken orr
geld vragen. Telkens blijkt dat de ker
ken bereid zijn de financiën voor de pro
jecten te verschaffen.
Deze projecten liggen grotendeels op
het sociale-diaconale vlak. Dit komt i
dat men zich in hoofdzaak richt op
derontwikkelde gebieden in Afrika
Azië, de werelddelen waar, door de
grijpende sociale veranderingen niei
Zending
Dr. Visser t Hooft over syncretisme
(Van onze kerkredactie)
dan in de „oude" kerken.
De zending is steeds meer aan de jon
ge kerken zelf verbonden. Dat brengt
sommigen er toe om de zending geheel
te laten oplossen in het diaconale.
Dr. Visser 't Hooft noemde dit een
gevaarlijke oplossing. Want daarbij
zou de eigenlijke zendingstaak de
verkondiging van het evangelie licht
in het gedrang komen. Een oplossing
waarbij men wél geld brengt maar
niet het evangelie, is onaanvaardbaar
Honger
Het zogenaamde daad-christendom
aldus dr. Visser 't Hooft loopt gevaar
de kern van de zaak voorbij te zien. Te
recht is opgemerkt (in New Delhi), dat
er in het westen veel gepraat wordt over
de honger ln oosterse landen, maar dat
men onvoldoende oog heeft voor de
gééstelijke honger die daar heerst.
Een ander streven zoekt de oplossing
in een totaal overhevelen van alle diaco
nale taken in de zending. Ook dit meen
de dr. Visser 't Hooft te moeten afwijzen.
De jonge kerken in Afrika en Azië kun
nen door haar hulpverlening aan eigen
met-christelijke laten zien, dat het evan
gelie niet alleen gericht is op de verlos
sing van de ziel maar ook van het li
chaam. Want door haar diakonia raken
de kerken een stukje getuigenis kwijt.
Diaconie en zending horen beide tot
het bijbels getuigenis, want ook de
diakonia is een vorm van getuigen.
Je zou de zending de getuigende kant
van het dienen kunnen noemen. En
de diakonia de dienende "kant van het
getuigen.
Strategie
Dat de integratie van Wereldraad en
Zendingsraad een feit is geworden, acht
te dr. Visser 't Hooft een énorm winst
punt. Al bestaat er nog geen scherpe af
bakening van terreinen.
currentiegeest tussen diaconie en
ding dient te worden uitgebannen. Wij
coöpe-
Daarom juichte dr. Visser 't Hooft
het bestaan toe van een conferentie van
Oostaziatische kerken in de totstandko
ming (binnenkort) van een conferentie
van Afrikaanse kerken. Het woord con-
floelt hier niet op een organisa
tie voor bezinning maar op een zeer ac
tief werkverband.
Aan het slot van zijn rede vroeg dr.
Visser 't Hooft diaconale attentie voor
de nieuwbouw van de Wereldraad in
Genève. Men moet uit de barakken
naar een goed geoutilleerd gebouw,
iucu U..IWCIU., via jaar een service d-at tjans verr^st- Voor de. financie-
program", waarop o.a. geldverstrekkin-\r.in9 daarvan is nog een miljoen gul-
1 den nodig. Als men weet dat het der
de deel der huisvesting van de We
reldraad voor de sociale sector be
stemd is, hebben de diakenen hier ze
ker wat te doen!
want hij sprak over „Betekent de
oecumene syncretisme?" Maar zijn
Christo-centrische benadering van
de vragen om kerkelijke eenheid
betekende toch zeker een belang
rijke bijdrage aan het gevoerde
gesprek.
Het referaat van de secretaris-gene
raal van de Wereldraad van Kerken
was in wezen een samenvatting van
een gedeelte uit een nieuw boek, dat
ter perse is. Hij gaat in op de vragen
rondom „syncretisme", wat hij defini
eerde als „het bijeenbrengen van onge
lijksoortige religieuze elementen", waar
door het vrijwel altijd verbonden is met
een zeker godsdienstig relativisme. Syn
cretisme is een gevaarlijke aanval op
het christendom die lang niet voldoende
onderkend is en al te weinig heeft de
kerk daarom een antwoord gezocht voor
de syncretistische problemen.
Dr. Visser 't Hooft meende dat wij
maar al te spoedig geneigd zijn om bij
syncretisme te denken aan India, maar
ook in ons werelddeel krijgen wij er
Waarnemers tonen een
oecumenische geest
Het secretariaat voor de eenheid der
christenen heeft in een verklaring ge
zegd, dat de waarnemers bij het concilie
op een door het secretariaat belegde
bijeenkomst zonder uitzondering blijk
hebben gegeven van een waarlijk gods
dienstige en oecumenische geest. Het
secretariaat betreurt daarom datgene
tegenstelling tot deze geest
Deze verklaring heeft betrekking op
een als gemeld door de Oekraïense bis
schoppen uitgegeven protest tegen de
behandeling van bisschoppen van hun
ritus vanwege de communistische auto
riteiten, dat tevens is opgevat als een
protest tegen de aanwezigheid van waar
nemers van het patriarchaat van Moskou
bij het concilie.
Geref. zendingsblad
bestaat 60 jaar
Op 1 januari aanstaande bestaat liet
zendingsblad van de Gereformeerde
Kerken 60 jaar. Het zendingsblad is m
1903 begonnen als een samensmelting
van twee zendingsorganen. Het blad
telde toen elke maand 20 bladzijden en
kostte 3 cent per aflevering.
In deze 60 jaar is het zendingsblad
uitgegroeid tot een modern orgaan met
een oplage van ongeveer 160.000 exem
plaren. Het januarinummer dat om
technische redenen enkele dagen later
dan gewoonlijk zal verschijnen, zal op
nieuw in een ander vergroot en ge
moderniseerd formaat verschijnen.
Beroepin gswerk
NED, HERV. KERK
GEREF. KERKEN
Bedankt voor Nieuw-Vennep. H. B.
Weyland. te De Lier; voor Rotterdam
"vac. F Vroon): A. C. Kersten, te
Utrecht-West.
CHRIST. GEREF. KERKEN'
Tweetal te Almelo: H. P. Brandsma, te
Rozenburg en J. W. v. d. Gronden, te
Enschede-Oost
UNIE VAN BAPT. GEMEENTEN
GEREF. GEMEENTEN
(Advertentie)
Geref. zendelingen
keren terug
Ds K. A. Schippers die. uitgezonden
door de zending van de Gereformeerde
Kerken, als docent werkzaam was aan
de theologische school van de Evange
lisch christelijke kerk van Nieuw Guinea
zal om persoonlijke redenen naar Neder
land terugkeren. Hij arriveert 8 decern
ber op Schiphol en gaat dan naar zijr
gezin, dat al enige tijd in Heemskerl
vertoeft. Over de toekomst van ds
Schippers is nog geen definitieve beslis
sing genomen.
Dr. J. Verkuyl. die vanaf li
donesië als zendingsarbeider
Gereformeerde Kerken heeft gewerkt zal
op 23 december voor goed in Nederland
Dr. Verkuyl
Midden-Ja va werkzaam als
predikant en heeft na de oorlog een
leidende rol gespeeld in het lectuurweik,
dat opgezet werd door de gezamenlijke
kerken in Indonesië en dat uitging van
de raad van kerken in Indonesië.
Dr. J. M. van Minnen over:
meer dan ooit mee te maken. Deze tijd
geen godsdienstloze tijd zoals Bonn-
hoeffer stelde, maar een tijd van vage
godsdiensten. De moderne literatuur, de
psychologie van Jung en vele sekten zijn
1 van syncretisme en ook in de kerk
het doorgedrongen, waar bijvoorbeeld
het evangelie vermengd is met een ideo
logie.
Openbaring
De tragiek is dat het christendom lang
zo individualistisch geweest is; terwijl
de sekten universeel dachten. We hebben
lang niet altijd voldoende beseft dat het
Nieuwe Testament niet een van de vor
men van openbaring is, maar volkomen
definitief, uniek, het uiteindelijk Woord
van God, dat een nieuwe samenleving
schept. Het is een eigensoortige open
baring en daarom kan een christen niet
syncretistlsch denken. Hij voelt zich niet
beter, maar heeft de Stem van God ge-
Het gaat in de Wereld van vandaag
om een christelijk universalisme. We
moeten uitgaan van Christus, als unieke
openbaring Gods. de Ene Middelaar en
de Ene Naam boven alle namen, geen
idee. principe of mythe, maar werke
lijkheid. Het gaat om de levende Chris
tus. Dat is de nauwe deur waardoor
wij moeten gaan. Maar dan ligt achter
die deur de wereld wijd open, want de
uniekheid van Christus heeft betrekking
op de gehele wereld. De Ene is voor
allen gestoyven. Christo-centrisch uni
versalisme is dat de ene boodschap van
heil uitgedragen wordt aan alle mensen.
Ontdekking
De Oecumenische Beweging is een po
ging om deze oude waarheden weer te
ontdekken. Zij is samengesteld uit drie
bewegingen: de Internationale Zendings
raad, Geloof (eigenlijk beter „Belij
den") en Kerkorde, en Leven en Werk.
Het is opmerkelijk dat het juist niet pre
dikanten zijn geweest in de geschiedenis
van de oecumenische beweging, die zo
sterk de nadruk hebben gelegd op het
feit dat de eenheid en de samenwerking
alleen gevonden kan worden als er een
basis is. en die basis mag niemand an
ders zijn dan Jezus Christus. Want als
het om eenheid gaat moet de vraag ge
steld worden, om welke eenheid het gaat.
En dan mag Christus geen profeet naast
de profeten zijn, maar moeten we Hem
zien als de unieke openbaring van God.
Op dit punt mogen absoluut geen com
promissen gesloten worden. We zoeken
vage gemeenschappelijke
alle godsdiensten. De ene
grond voor eenheid is reeds gelegd.
Maar dit heeft niet alleen maar met
het christelijk deel van de mensheid te
maken, want Christus is gestorven voor
de gehele wereld.
De grote vraag is nu hoe de Wereld
"duidelijk «Smaken dat de boodsöhap
evangelie "wereldwijd is. Er is
een Beer^engaame"beweging naar meer
eenheid en de restiltaten lijken uiterlijk
zeer matig. Wat we enkele jaren gele
den nog hoopten is niet in vervulling ge
gaan. We weten zo goed dat eenheid
tot het wezen van de kerk behoort,
maar we maken die eenheid niet con
creet. Daarom beleven wij op het ogen
blik een belangrijk, maar ook gevaar
lijk moment in de oecumenische bewe
ging-
Er Is wel eens gezegd dat al is dan
de Wereldraad van Kerken naar zijn
leer niet syncretistlsch, lilj het In zijn
methoden vaak wel is. Dr. Visser 't
Hooft ontkende niet dat er aan de rand
primitieve" vormen van oecumene
:ijn, van mensen die de werkelijke diep
en niet doordacht hebben, maar dat
dit toch beslist niet geldt voor het werk
als oecumenische beweging. „We zullen
alleen verder komen als we meer en
dieper gaan nadenken over de vraag of
de kerk wel Kerk van Christus is. Van
uit Christus als middelpunt moet ge
werkt en gestudeerd worden", zei dr.
Visser 't Hooft en hij gaf als zijn me
ning te kennen dat het nu wel onmo
gelijk geworden is om de Wereldraad
die lijn af te krijgen.
De K.L.M. zal haar dochteronderne
ming De Kroonduif op Nieuw-Guinea
morgen officieel overdragen aan Indo
kolonel Partono. zal met de onderdi
recteur van de K.L.M.dr. E. van Ko
nijnenburg naar Biak vliegen, waar
de overdracht zal plaatsvinden.
De officiële uitwisseling van docu
menten zal later plaatsvinden, waar
schijnlijk in Djakarta.
Toen kortgeleden een dochter het overlijden van haar moede
hekend maakte, vermeldde zij in de advertentie: Zij leefd
met God. Met vier woorden vertelde die dochter alles wa
er over haar moeder te vertellen viel. Met vier woordei
tekende zij haar portret, scherp en onnavolgbaar. Zij leefdi
met God.
Wat is dat: leven met God? Voor velen van ons om jaloet J
op te zijn. Wie immers zou niet zo nauw in contact met Go
willen staan, dat hij kan zeggen: Ik leef met Hem? Leve
met God is Hem behagen, zich door Hem laten leidendoe
wat Hij wil dat wij doen in de zekerheid, dat Hij ons leve
leidt in voor- en tegenspoed. Dat kan alleen als we in ge\
sprek gaan met God. Als we vragen en luisteren beidt
Vooral luisteren en dat is nu juist het moeilijkste. Vrage
gaat ons wel vlot af, maar dat luisteren
Als koning David in oorlog raakt met de Filistijnenraad
pleegt hijzo staat er in de bijbel de Here. Wat moeifrf
David doen, ineens maar er op los gaan? God, zegt Gij h(f*f»y
maar. En dan zegt de Here: David, wacht. „En zodra gij ee
geluid van schreden hoort in de toppen van de balsemstru
ken, haast u dan(2 Samuel 5:24).
God zal zelf het sein geven. Zodra gij een geluid van schn
den hoort. Wie wat horen wil moet de oren spitsen. Ee var.s^
van de voorwaarden, die vervuld moeten worden willen u oornvi
kunnen zeggen: Ik leef met God is in het gesprek met Hei P^rg°
de oren spitsen, aandachtig luisteren. Maar er is meer.
Ds. Samsom bij Bond Inwendige Zending
(Van een onzer medewerkers) Niet ónze vragen zijn belangrijk, doch
van de arbeid in de gemeente re
fereerde ds. G. Samsom, predi
kant te Rotterdam-Feijenoord, op
de jaarvergadering van de Ned.
Herv. Bond voor Inwendige Zen
ding op Geref. Grondslag in Ne
derland, zaterdag te Utrecht ge
houden. Hij vroeg de aanwezigen
een avond per week te geven voor
het kerkewerk.
Bezinning op dit thema is nodig nu in
het kerkewerk de traditionele werkwijze
ons steeds meer ontvalt. De ambtelijke
apparatuur is ten enenmale ontoereikend.
Op een enkele nieuwe wijkgemeente na
is het in de grote stad steeds moeilijker
geworden om ambtsdragers te vinden,
zodat moedeloosheis zich meester maakt
van de weinigen, die overbleven en voor
een veel te omvangrijke taak staan. Een
afbrokkelend team inspireert nu een
maal niet.
Na de oorlog is het blikveld verbreed
(jeugdzorg, maatschappelijk werk),
maar nog teveel blijven deze taken rand
verschijnsel. zonder dat men deze diaco-
nia ziet als wezenstrek van de gemeente
't Is meer een lap, die op het kleed is
gezet, dan dat een en ander in het pa
troon is ingeweven.
Bezinning op de verhouding van kerk
en wereld dringt zich aan ons op. .Als
„lichaam des Heren" is de kerk niet
van de wereld, doch wèl staat zij in de
wereld met haar opdracht om de volken
te roepen tot, bekering. Volgens Bodel-
schwing heeft een mens nodig bekerihg
uit de wereld tot God, maar daarna even
zeer een bekering tot de wereld. Wan
neer wij als ghetto-gemeente slechts
eigen leven conserveren, gevoelt de we
reld zich door ons aangesproken noch
uitgedaagd. Mist de kerk echter de aan
sluiting aan de eigen tijd, dan wordt zij
gedoemd tot onvruchtbaarheid.
Handreiking
Met instemming venvees de spreker
naar de in 1960 verschenen Handreiking
voor de pastorale arbeid van de kerke-
raad. Het pastoraat rust op de rechte
bediening van Woord en sacrament;
recht naar de Schrift en recht op dé
mens van deze tijd af. Liefde dringt al
tijd naar meerdere kennis; zo ook de
liefde tot God en die tot de medemens.
De bediening van het evangelie is een
bijzonder gebeuren: de hantering van
de sleutelen van het hemelrijk! Aan de-
ardering van de eredienst is de
gemeente helaas veelszins ontzonken,
terwijl het sacrament tot een randver
schijnsel is gedegradeerd.
De gemeente zal door prediking en on
derricht haar wezen weer moeten leren
kennen Dan zijn we op de goede wijze
weer bij de tijd, want de Schrift is
springlevend en verrassend modern.
kerkdiensten: is het misschien, omdat
prediking alsook de sacramentsbe
diening vaak overwoekerd wordt door
vze tradities?
De kern van de gemeente dient te wor
den opgevoed om, wervend en trekkend,
de daden des Heren uit te dragen. Wan
neer de rechte visie verkregen wordt,
komt er ook de goede vaart in. Zo dient
de gemeente door de arbeid der ambts
dragers bekwaamd te worden tot dienst
betoon: ieder lid geve één avond per
week aan de arbeid in de gemeente,
veel te doen is, doch waar vele
handen licht werk maken. Het is
zegen om door God gebruikt te worden
i Zijn dienst.
Of f erbereidheid
Naast liturgie en diaconia vroeg spr.
aandacht voor het martyrium. zij het
de verdunde zin van offerbereidheid
n iets van onze vettigheid en zeker
heid prijs te geven). Wij zijn wat lijdens-
schuw geworden. Zijn wij bereid c
'-•ven met de mensen, die wij bereikt ng
'Hen? Geme
Zij hebben een heel ander levenspi er;n2
troon als wij gewend zijn
Soms zullen wij moeten hecnbrekei1
door onze leefregels, bereid om één
zelfs twee mijlen met de ander te gaar 1
uit liefde. Onze principes dienen door c e Koi
liefde gedragen te worden. Met enkë legen"
voorbeelden verduidelijkte spreker de; Dilig»
stelling, die aanleiding was tot levend jan<
discussie i.v.m. zondagsheiligin
filmbezoek e.d.
betrekking tot h j yiti
e.d.
jeugdigen, buitenkerkelijk»
Heel onze arbeid zij doortrokken
het geloof, dat Christus de wereld hee hr. O
overwonnen en de machten ontwapent o
Dan behoeven wij niet in een ghetto
te schuilen, maar kunnen wij staan in
militia Christi en durven nieuwe we,
te gaan, terwijl wij van luiheid en traai
heid genezen worden. Onder ons zijn no
veel „inzettingen van mensen", die
gemeente verhinderen kunnen
ongeestelijk
geestelijke gehoorzaamheid niet tof<
De aftredende bestuursleden, ds. H.d
Abma (utten), ds. B.N.B. Bouthoor ïerork
(em. pred. te Bennekom) en dr. (licano:
Graafland (Woerden) werden herkoze i
terwijl met dankbaarheid melding ko ien'i
gemaakt worden van de ontvangst
een gift van duizend gulden.
Het ligt In de bedoeling om te komt S
tot de aanstelling van een predlkant-d lam
rector om leiding te geven s
van de Bond.
Voorzitter Chr. fabrieksarbeiders:
lonath
irobler
Gere:
niging
st: J(
Dilig
(Van i
redactie)
De scheidende voorzitter van
de Chr. Bedrijfsgroepen Centrale,
de heer C. van Baren Jr., acht de
tijd nog niet rijp voor een verde
re verkorting van de arbeidstijd.
Hjj zei dit vanmorgen op de alge
mene vergadering van deze bond
van fabrieks- en transportarbei
ders in Den Haag, die hij voor de
laatste maal presideerde in ver
band met zijn pensioengerechtig
de leeftijd. ,,Dit vraagstuk heeft
thans geen prioriteit," meende de
heer Van Baren.
economische onderwerpen
beschouwing. Hij sprak met instemming
over de pogingen van de regering om
de economie in evenwicht te houden en
meende dat de vakbeweging, voorzover
dat in haar vermogen ligt. daaraan «en
positieve bijdrage heeft te leveren Een
(Advertentie)
(Van
kerkredactie)
Was de ontmoeting van rechtszin-
nigen en vrijzinnigen op Kerk en We
reld te Driebergen werkelijk een ont
moeting met een gesprek, de confe
rentie van hervormden en gerefor
meerden droeg veel minder dat ka
rakter. Dat kwam misschien wel in
de eerste plaats omdat minder dan
een derde van de aanwezigen gere
formeerd waren. Het kwam mis
schien ook een beetje omdat dr. Vis
ser 't Hooft zondagmiddag sprak.
Maar terecht zei de leider van de
conferentie, dr. J. M. van Veen.
en alle aanwezigen met hem dat
zij een kans om deze leider van de
oecumenische beweging te laten
spreken toch zeker niet konden la
ten voorbijgaan. In ieder geval lag
het beslist niet aan de eerste spre
ker dr. J. M. van Minnen, de ge
reformeerde studentenpredikant van
Utrecht, die een uitmuntende inlei
ding gaf over de verhouding her
vormd-gereformeerd.
Duidelijk schetste hij de historische
situatie in enkele brede halen. Hij be
schreef de twee groepen uit de vorige
die bezig waren met de vra
de verhouding van belijden en 1
volk. In wezen dus wat dr. Visser
Hooft noemde: Christo-centrisch u
ersalisme. De moeilijkheid was dat
ne groep de grenzen van het volk liet
prevaleren boven de grenzen van
belijden en zocht naar een alomvatten
de volkskerk;terwijl de andere groep
do grenzen van het belijden liet preva
leren boven de grenzen van het volk
n wezen dus eenvoudig een sektor
het volk afschreef,
is daarom gezegd dat de gerefor
meerden zich te veel genesteld hebben
in een bepaalde sector van ons volk.
Zij hebben soms te weinig gezien waar-
het belijden diende. Er was te veel
belijden onder elkaar, te weinig
belijden naar buiten. Maar dan
Jt ook gezegd worden dat er in de
dolerende wereld ook andere geluiden
geklonken hebben. Het vasthouden van
de grenzen van het belijden was ook
een dienst aan het volk. opdat het evan
gelie zo helder en duidelijk mogelijk zou
klinken.
Na de oorlog Is er een merkwaardige
wending gekomen, omdat de Hervi
de Kerk een nieuwe kerkorde heeft op
gesteld. waarin gezegd wordt dat de
kerk weert wat het belijden weer
spreekt. Toen konden de gereformeer
den zlrh op de borst kloppen en zeg
gen: Wij hebben toch maar gelijk ge
had. Maar dan moeten ze niet verge
ten dat hoe meer zij gelijk krijgen,
hoe meer hun ongelijk aan de kaak
wordt gesteld. Zij hadden immers de
Hervormde Kerk afgeschreven. Zij ge
loofden veelal niet meer In verande
ring.
De gereformeerden leerden ondertus
sen, hoe moeilijk het is om te weren
wat het belijden weerspreekt. De her
vormden zien echter vaak te weinig dat
het in de leertucht gaat om levens,
en dat deze geschieden moet vanuit een
christelijk verantwoordelijkheid voor
heel het volk.
De gereformeerden hebben vaak te
weinig oog voor het feit dat er nog
andere vormen zijn om te weren, dan
het uit de kerk stoten. Hierin hebben
deze beide kerken elkaar nodig. Met
grote waardering sprak dr. J. M. van
Minnen over de herderlijke schrijvens
van de hervormde synode, waarin ook
geweerd wordt (afgewezen) "wat het be
lijden weerspreekt. In de huidige dis
cussie tussen leden van de beide ker
ken is vaak al te veel aandacht ge
schonken aan de vraag: „Hoe wordt er
geweerd," terwijl te weinig aandacht is
geschonken aan de vraag: „Wat moet
geweerd worden?" Maar al heeft dan
het schorsen slecht gefunctioneerd in
de Geref. Kerken, toch moet de Her
vormde Kerk voor ogen gehouden wor
den dat misbruik het rechte gebruik van
schorsing en afzetten niet mag uitslui-
Andere vragen
Toch meende dr. Van Minnen dat
het gesprek niet vastgehamerd moet
worden op de problemen rond de leer
tucht, zoals maar al te vaak is ge
beurd. Er zijn andere vragen, namelijk
naar de verhouding van de kerk als
Verbond van God en als vergadering
van gelovigen. Beide is waar en ook
hier zal in de toekomst complementair
gedacht moeten worden. Een ander moei
lijk punt noemde deze spreker nog de
kwestie van dc christelijke organisa
ties. Maar ook dat zal rustig moeten
worden doorgesproken met begrip voor
de verschillende historische situaties van
beide kerken.
UNDBERGHPIJPEN met schriftelijke garantie. Voor de handel: B.D. LEEFSMA N.V. A'dam. Tel. 35047
Prof. Diepenhorst over televisie:
De Vereniging tot Bevordering
der Geestelijke Volksgezondheid
op gereformeerde grondslag
heeft afgelopen zaterdag in
Utrecht haar jaarvergadering
gehouden. Prof. dr. I. A. Diepen
horst, hoogleraar aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam, en
drs. K. Laansma, directeur van
het maatschappelijk werk in Zee
land, hielden ter gelegenheid
hiervan een referaat over .Tele
visie en volksgezondheid". Op de
vergadering is tevens, bij accla
matie, tot nieuwe voorzitter van
de vereniging verkozen prof. dr.
G. Brillenburg Wurth. Hij volgt
hiermee mr. dr. J. Donner op.
Prof. Diepenhorst zag als grote ver
dienste van de televisie het middel tot
het brengen van de cultuur tot allen.
Hij ziet de toestand op dit moment als
vrij gunstig. De televisie vermaakt, on
derricht, stelt op de hoogte en voedt op.
Toch is het beeld wat zij geeft vaak iet
wat vertekend. In verband hiermee.
noemde prof. Diepenhorst het feit dat
men er zich voor wacht, mensen met een
spraakgebrek, lichamelijke afwijking,
voor de „toverdoos" te brengen.
De vraag of de televisie een gevaar
is voor de volksgezondheid, is niet met
een concreet ja of nee te beantwoorden.
Prof. Diepenhorst is van mening dat de
mensen die nu door de televisie ongun
stig beïnvloed worden, ook door andere
dingen ongunstig beïnvloed worden. De
ze mensen zijn uiterst gevoelig, men
kan niet zeggen dat de schuld dan bij de
televisie ligt. Een overmatige bezorgd
heid is dan ook niet op zijn plaats.
Onderzoek
Er i
erder niet bewezen dat er een
verband is tussen wat men ziet en wat
er gedaan wordt. Maar de afwezigheid
van het verband is ook niet aangetoond.
Er is. volgens prof. Diepenhorst, ook
hier behoefte naar een deskundig onder-
zoek.
Hoewel de situatie dus niet ongunstig Jfui
is, merkte prof. Diepenhorst toch op, dat'zin
de televisie zich onmiskenbaar schuldig ve
maakt aan versimpeling. Ten aanzien 1-2
van de commerciële televisie sprak hij *le
zelfs van vergroving. f
Ten aanzien van het komende tweede !La!
televisienet, vroeg hij zich af,
de cultuurspreiding
de mensen konden kiezen tussen ont
spanning en cultuur. De keuze laat zich
dan gemakkelijk raden, aldus prof. Die
penhorst.
Drs. Laansma stond stil bij het ver
schijnsel dat de gereformeerde mens
ook met betrekking tot de televisie weer
getoond heeft zijn aard niet te verlooche
nen. De gereformeerde mens „liep in
het begin niet zo hard" om zich een toe
stel aan te schaffen. Hij toonde dit met
cijfers aan. In 1957 was de aankoop
van televisietoestellen bij gereformeer
den het laagst, in 1960 is aangetoond dat
dc gereformeerde groep de meeste toe
stellen gekocht heeft. Men wil, aldus de
heer Laansma. weten wat het is voor
men eraan begint.
Een zeer opvallend verschijnsel is nu,
aldus drs. Laansma, dat de onderzoekin
gen omtrent de kijkgewoonten hebben
uitgewezen dat de gereformeerde „dc
meeste uren maakt". De gereformeerde
gaat kennelijk van het standpunt uit
„als we kopen dan kijken we ook", al
dus de heer Laansma.
De wereld van de gereformeerde
groep is zeer toegankelijk geworden, de
ze toegankelijkheid houdt in dat we. na
afstand te hebben genomen, een stand
punt moeten bepalen.
nodig dat de arbeiders, die de chris
telijke vakbeweging vormen, hun roepifi
tot de naaste, ook in de fabriek, mei
gaan beleven, zodat die priesterlijke te
wogenheid meer openbaar wordt n
heer Van Baren deed deze oproep
de overtuiging dat de mens ook in di
tijd van wel vaartstoename zonder Jeö
Christus geen toekomst heeft.
Straffeloosheid bepleit
voor het doden van
misvormde kinderen
Het Belgische communistische park
mentslid Moulin heeft bij de Kamer W
Volksvertegenwoordigers een wetsonl
OPBRENGST 84E UNIECOLLECTE. JAARiwerp ingediend, waarbij het doden
COLLECTE VOOR DE fCHLEN MET DEN als gevolg van thalidomide misvo.
geboren kinderen niet wordt gestraft
overbesteding als in 1957. gevolgd c.
een drastische bestedingsbeperkin
dient zijns inziens voorkomen te wo
den, daar de lagere inkomensgroepe lies
het meest kind van de rekening
den in een dergelijke situatie.
Spiekende over de welvaart bepleit!
de heer Van Baren een evenwichtij e dan
verdeling van het inkomen. Hij
dat niet zozeer de absolute omvang v
de goederen voor een land bepalend z
voor de welvaart, doch meer de v
ze waarop deze onder de bevolking wo ien, G
den verdeeld. Het vraagstuk van de we^ jie
vaartsverdeling is niet alleen een m j"
terieel vraagstuk, het is ook een kwe |er
Gem
Bevr
Kur;
ding te kunnen delen in de national
rijkdom, aldus de bondsvoorzitter,
hierbij met name dacht aan de achtej^
gebleven groepen.
De heer Van Baren bepleitte
met klem de invoering van winstverd(lc
lingsregelingen. De vraag of deze
de consurpptie beschikbaar moeten
men dan wel voor investering, zal zijilm.m
inziens voor een belangrijk deel afhai
kelijk zijn van de sociaal-economisch
situatie en de politiek, die ten opzie!
te van de bezitsvorming wordt gevoefl straat.
Hij brak ook een lans voor een gë.evormd'
delijke opheffing van de gemeentekla Der
sificatie. waaraan naar zijn mening get Werkg
behoefte meer bestaat.
Verheugd bleek de bondsvoorzitter c
de eenstemmige beslissing, die geotnaa
men is over dc gemiddeld toelaatbar
loonstijging in 1963 met 2.7 procent. H
ond dat de vakbeweging btj de
gewaakt norden dat niet de groots!
en sterkste bedrijfstakken een onev
redlg deel van die ruimte naar z
toehalen. Dat zou ln hoge mate social
onrechtvaardig zijn tegenover de zwal
ste gmepen onder de werknemers
zou groepsbelang ten top gevoerd «Ijl
Sprekende over het nieuwe systeei
van loonvorming zei de heer Van Bi
ren van ganser harte te hopen dat de
voering daarvan zal leiden tot meer
spraak van de leden bij het loonl*
leid. Hij sprak voorts de wens uit dl
binnen het raam van de mede-veraff
woordelijkheid voor het geheel, elke te
drijfstak naar behoefte zal kunnen
riëren. Over de E.E.G. zei hij een s
lere uitvoering van de sociale integrt
tie van onschatbare waarde te achte
voor het handhav
tussen de economische en sociale oir
wikkeling.
De bondsvoorzitter riep in zijn opt
ningsrede voorts op tot priesterlijke te
wogenheid voor de naaste Hij vond
ort lijst 5 1
54.53; Bcrgui
I 384,27: Wierder
W.50; Herwijnen 4<
veen 507.09: Nederhors
i 1.000.-: Vollenho-
rsdijk 1.563,65; Rhoo
Tholen 198.-; Tot
i blijven, als/°84.4ll,ll.
Ook zou deze ontheffing moeterT geldt:
voor het onderbreken van de zwanger
schap, indien dc moeder het genecsmid
del heeft gebruikt. Het zou daarbij
noodzakelijk zijn het gebruik van
geneesmiddel te bewijzen.
De maatregel zou moeten gelden ft
juli 1963. waarbij het parlementslid
kening houdt met het feit. dat tot v
enkele maanden in België thalidcmidt
bevattende middelen iSoftcnon; kind»
worden gekocht.
Kurh
led. C
Diligi
Op
Stads
Casii
Yard i
dondei
Wood
Rex
Dirater
Stud
groeiei
Tria
waarin
Geo]
tot Hi
tel. 211
Brees'
theek
en di
dag e
vryda
van 6
