Ds. G. Ch. Foeken
*r
IS
GEESTELIJK
LÉVEN.,
zeer eenzijdig en
niei-realisiisch
1 z£\ZLthen&
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZATERDAG 24 NOVEMBER 1962
HIJ ZIT HOOG OP DE TOREN
Vertrouwen
„Vertrouwen moet geoefend worden, ook het vertrou
wen op God zei dezer dagen dr. F. Boerwinkel
in een indrukwekkende diesrede op ..Kerk en We
reld". Die woorden willen niet uit onze gedachten.
Rekenen we wel met God? Rekenen we wel voldoen
de met God? We zijn geneigd onszelf deze vraag te
ontzettende
stellen.
En toch zit er aan deze vraag
vaarlijke kant. Wat bedoelen we ais we het zo
len: ..Voldoende op God vertrouwen". Wil dat
zeggen dat we God in bepaalde dingen van ons
betrekken? Dan is het gevolg dat
vecht en predikt met een. zekere verbetenheid
stel-
gaan uitmaken in welke dingen Hij betrokken moet is een tuin aangelegd. Men
worden. Dan leven we toch eigenlijk ondanks onze
eigen leven en op een gegeven
bij nodig.
vrome woorden
ogenblik hebben wij Hem
En daar^ ligt_ zo vaak de kern
geen genoegen
armoede. God neemt H
bij betrokken te worden. Zeker, Hij bekommert zich
om de ellendigen. de verslagenen, de nederigen
hart, om de mensen die weten dat
eigen kracht. Maar God
(Van onze correspondente)
AAN de Arnhemse Beethovenlaan staat een mooi wit huis, een voorbeeld van bezonnen
architectuur. Het staat op een flink stuk wat kale grond, alleen dicht om het huis
klein landhuis in at stat kuuiiet noemen li
de voorgevel is een reliëf aangebracht een christelijk symbool.
Het witte huis tussen de berken en de coniferen is een pastorie. Vijftig meter erachter,
geestelijke op hetzelfde terrein, staat een mooi houten kerkje, een voorbeeld van bezonnen kerk
bouwkunst. Het heeft in architectuurkringen een vermaarde bekendheid: de Moriakapel.
geven. Het is Zijn
schrijft Paulus ook
maar Christus leeft
lend werkzaam zijn,
het grote thema va
Als het dus gaat om or
dat geen
gen leven te leven. Hij wil t
De akoestiek is er zo goed, dat het woord er
iets niet ren toonschaal.
n mij". Hij wil niet aanvul-
maar juist vervullend. Dat is
de gehele bijbel,
vertrouwen op God. dan moet
zijn dat Hij ons wel zal hel
pen als het moeilijk gaat. Want dan vertrouwen we
op onszelf als het niet moeilijk gaat. Dan is ons
eigen ..Ik" toch weer onze afgod geworden, een af
god naast God. En Hjj zei immers dat we geen
andere goden ..voor Zijn aangezicht" mogen heb
ben! Dat wil dus zeggen dat er geen vertrouwen op
God plus een vertrouwen op iets anders, wat dan
ook mag, zijn.
Ons leven is ons door God geschonken als wij Zijn
kinderen zijn. Het behoort Hem toe. Dat wil ook
zeggen dat Hij er verantwoordelijk voor is. Hij wil
delen in onze moeilijkheden, maar ook in de mooie
dingen Hij wil niet slechts delen, onze moeilijkhe
den zijn dan Zijn moeilijkheden, onze vreugde is
Zijn vreugde, ons geluk is Zijn geluk.
Het ziet er naar uit dat de stenen kop
van de hervormde predikant uit Arn
hem. ds. G. Ch. Foeken op zeventig me
terhoogte boven op de Eusebiuskerk
zal blijven tronen temidden van Donalds
en dwergen van Walt Disney, die hij zo
fervent heeft bestreden. Wie is deze her
vormde predikant? Onze corresponden
te had een uitvoerig gesprek met hem.
Ds. Buskes schreef dezer dagen van
hem in zijn blad ,Jn de Waagschaal":
Had hij niet zo hoog van de toren gebla
zen, dan had hij nu niet zo hoog op de
toren gezeten. Wat dwong ds. Foeken
tot zijn actie? Het houdt nauw verband
met zijn visie op het evangelie en zijn
gehele persoonlijkheid.
plaats heeft als een parel op een zilve
De Moriakapel is sober inge
richt: witte wanden, een groot
houten kruis boven de open
preekstoel. een gebeeldhouwd
doopvont en muurplastieken van
Albert Diekerhof. De predikant
heeft deze inrichting zo gewild.
Hij heeft wat dat betreft meer
gewild: hij had bijvoorbeeld de
hand in de inrichting van de
Arnhemse Grote Kerk, de Euse-
bius. Deze kerkinrichter is ds.
G. Ch. Foeken, 47 jaar, her
vormd predikant. exposerend
schilder, leraar, geschoold es
theet. karikaturist en rebel te
gen lege gangbaarheden. Dat re
belse heeft iets uitstaande met
ging in steen. Vroeg of laat lo
pen rebellen vast en de maat
schappij heeft altijd een schand
paal bij de hand. Zijn stenen
In het nieuws
lend, alsof hij er niet helemaal
voor durft instaan:
gebeurt het nog wel
doelt het gesprek dat leidt
contact). ..dat is
(Van onze correspondent in Grand Rapids)
De Gereformeerde Oecumenische synode heeft in 1958 te Pot-
chefstroom, Zuid Afrika, zich, zoals velen zich ongetwijfeld herin
neren zullen, ook met vragen rondom schepping en evolutie bezig
gehouden. Volgend jaar hoopt Grand Rapids, Michigan, deze synode
te ontvangen, en het is dus begrijpelijk dat in orthodoxe kringen
van Michigan al over de komende internationale gebeurtenis wordt
gesproken en geschreven. Een van de woordvoerders in de kerke
lijke pers, ds. Nicholas J. Monsma, geeft in het maandblad „Torch
and Trumpet" een beschouwing over de komende oecumenische ge
beurtenis. en komt daarbij, uiteraard, terug op een der besluiten van
Potchefstroom, n.l. dat onderdeel dat zich bezighoudt met de taak
van de kerji, het verkondigen van het Woord Gods en zich niet te
bemoeien met „met wetenschappelijke zaken". En om deze formu
lering gaat het nu juist bij ds. Monsma, die dit maar een hachelijke
aangelegenheid blijkt te vinden.
Er worden hier scheidingslijnen pen praktisch het voor het zog-
i de kerk waarbij gen. En als ieder
pen, doch het blijkt herhaaldelijk ik luister dankba;
dat "deze geleerden bepaald niet hun opvattingen,
traag zijn als het er op aan
komt' om het terrein van de kerk
de theologie te betre-
Laat ik maar even twee voor
beelden noemen. Dr. J. Lever be
spreekt ongetwijfeld theologische,
en. om nog duidelijker te zijn, uc
hermeneutische vraagstukken theologische zaken.
Maar mijn bezwaar is dat waar
niet-theologen trachten het terrein
der theologie te betreden, zij, op
hun beurt, vaak zich verzetten te
gen de belangstelling die de kerk
de thelogen betonen in niet-
DEZE predikant is in het nieuws
gekomen omdat hij het
nieuws niet schuwde. Dat is
weinig minder dan een moderne
eigenschap, want nieuws is vol
gens de algemene opvatting nog
altijd een zaak die niet past bij
een gevestigde waardigheid.
Nieuws onthult en onthullingen
leiden tot openbaarheid. Kunst-
schilder-predikant G. Ch. Foeken
is niet bevreesd voor openbaar
heid. (Daarom gaat de publici
teit van de kerk hem ter harte).
De kerk verdient (weer) een
plaats te krijgen in de open
baarheid, vindt hij Waarom zou
dan een predikant als een mu
seumsuppoost, stram en ingeto
gen, de wereld moeten beschou
wen. Als dp kerk in deze tijd la-
waal moet maken en het Evan
gelie onrust moet stoken moe-
Bezwaar ten haar voorgangers lawaaima
kers, onruststokers zijn. Ds. Foe-
Klankloos?
rechtstreeks naar Zuid-Frankrijk.
Daar slaat hij de tenten op,
pakt van alles het eerst zijn pa
let, penselen en verven uit en
slaat nog eens goed de haringen
in de grond. Vier weken lang
schildert hij (j'y suis, j'y reste)
wat hem behaagt, probleemloos
en vrijblijvend, met zijn gezicht
naar de zon, zijn rug naar de
Nederlandse vakantiekansels.
i gretig r
NAASTENLIEFDE is in deze
tijd misschien een klankloos
wpord, maar hy gebruikt .dief
de": het willen spreken met el
kaar. gekoppeld aan het vermo
gen tot luisteren, komt neer op
liefde, vindt hij. Het liefst zou
hij urenlang praten, tot de hoofd
pijn komt, diep in de nacht.
Als predikant zegt hij: ..In de
relatie met de mens ontmoet je
God." Twintig jaren dominees-
praktijk hebben hem geleerd
dat „een mens behoefte heeft
aan een vriend". Een andere er-
varingsles: dat hogcregraadsmen-
sen, intellectuelen, vaak weglo
pen voor een gesprek.
Ds. Foeken heeft een fijne
bril, met vergulde ronde randen
en sterk geslepen glazen. Er lig
gen twee markante trekken ach
ter dat glas: scherpzinnigheid
en humor (zout van de geest).
En om zijn m«nd speelt een
slapend voegje: het komt in wer
king als hij zich kwaad maakt,
als hij tegen torens vecht, tegen
Ducks en Disncys, en tegen leeg
heid. Dan heeft hij de verbe
tenheid waarmee hij scherpe ka
rikaturen in écn streek op papier
zet. Het heeft, kort gezegd, al
lemaal te maken met een zeke
re verbetenheid waarmee hij het
evangelie preekt. Die verbeten
heid noemt hij J"
noemen. Het is niet zonder be
tekenis dat hij voorzitter is van
de stichting Evangelie en Indus-
uiteraardzijn inbegrepen onder- jes binnen zijn eigen grensgebied jfjj* Natuurlijk, op ieder terrein
wijzers, leraren, professoren als- olijft, is er geen enkele reden S* boek Schepptos m «vo]u. weteMctop .wtaww. ma. proble-
jral het geval
W:
mede predikanten krijgt per
resolutie zo maar de opdracht bin
nen eigen grensgebied te blijven
en in ieder geval niet het terrein
1 andere wetenschap te be- verscheidenheid is
treden. „Zo op het eerste gezicht
lijkt het wel ie's. zo'n resolutie",
meent ds. Monsma, „want de
het scholastieke geurtje dat IweMmili
'aan sit. het-leven"in agftim werkelijkheid". Hij. verschilt
Een Amerikaan over
scheppingen evolutie
simpeltjes.
Natuurlijk, we zijn het er mee
dat de bijbel geen „weten-
En God zag
dat het goed was
een lucht-
Het Woord y- -„
is geopenbaard aan de mens zo-
ais hij leeft temidden van de na- _pnin_
tuur de algemene openbaring meninS
van God. De Bijbel zelf spreekt 7na"5 h'
over de God der natuur en over
de natuur. Niemand kan preken
over de God der natuur. Niemand
kan preken uit"het Woord van God
theologen
zoals b.v. dr G. C. Aalders. Ech
ter, Lever is zeker niet de enige
niet-theoloog. die theologisch ter-
rein betreedt. Op de beroemde hieden
Assen, die zich met
ingewikkeld zijn dat
men er nu eenmaal in gcsDeciali-
seerd moet zijn, om er iets over la*ter raillerend
te kunnen zeggen. Ik denk in dit toch ook wel
verband slechts aan de kennis der
oorspronkelijke talen waarin de
bijbel is geschreven, en aan de
duisternissen en de ingewikkeld
heden van de lange, lange geschie
denis van de verschillende leer
stukken. Hoewel natuurlijk de
vakgeleerden elkaar moeten res
pecteren in hun speciale vak
gebieden, het is toch een
feit dat de wetenschappen geïn
tegreerd zijn. -li-.
E is deze ds. Foeken, die
op een oud schrijfmachientje
zijn verontwaardiging over de
toppen aan de toren schreef, ge-
i dat
ge-
ïrdige kant
„Als je
nou blijft protesteren, ga je er
af en kunnen je kleinkinderen je
later nooit meer op de toren
zien staan". Nog een onbe-
schouwde kant: zijn stenen kop
zit zo hoog dat geen mens hem
kan zien en hij is zo geplaatst
dat geen mens er bij kan ko
men. Bijkomstig aspect van de
hele zaak: de afgelopen zonda
gen was er geen stoel onbezet tij
dens zijn dienst. Ds. Foeken: „Ik
had het gevoel dat het een heel
onbetrouwbare drukte
HET is niet zomaar Frankrijk:
er is de basis van zijn Frans
taligheid en een rijpe kennis van
de cognacs, van de Romaanse
bouwkunst en van de landelijke
eetgebruiken. Hij kent een gene
genheid die nog dieper gaat: de
congenialiteit met het Latijnse
volk, de geestverwantschap der
mentaliteiten. Het verklaart een n u
ais^de^Franse^'kauledertoon.'^Hij ln Bayreuth botsten protestantse en R.K. meningen
kent daarbij ook een behoefte
aan communicerend spreken. Het
bereiken van een ander is voor
hem een boeiend probleem. Soms
laat iemand zich kennen, soms
stelt de ander zich open. Dan is
er communicatie, een contact
dat een schok geeft. Dan spreekt
hij van „een zeldzaam moment".
Dan ontstaat een gesprek. een
woord waarvoor het woorden
boek slechts aangeeft een mon
deling onderhoud.
Wat is vaak een gesprek van
daag meer dan een gestoorde
communicatie op een caféterras,
dan een voortdurend algemeen
misverstand, een pijnlijk of lij
dend langs elkaar heenpraten.
Praten boven de koffie, zonder
een woord dichter tot elkaar te
komen. Ds. Foeken zegt aarze-
Dat de problemen die opgeroe
pen worden door de gemengde
(rooniskatholieke-protestantsc) hu
welijken nog altijd niet opgelost
zijn bleek dezer dagen weer eens
in het Duitse Bayrcuth. Daar
werd een serie lezingen gehou
den door de cx-rooms-kathollck,
ds. Josfeph Braun, die werkzaam
is ais geestelijk verzorger speci
aal belast met de problematiek
van het gemengde huwelijk. Zijn
vraag was: „Bestaat er een
tweevoudig geweten In het huwe
lijk?" Het rooms-katholiek aarts
bisschoppelijk ambt van Bam
berg heeft in een brief aan het
moderamen van de protestantse
kerk van Beleren geschreven dat
het de rooms-katholicken kreukt
zonder daarbij niet
spreken.
De veelomvattende en wat té
Hollandia-drukkerij, algemene uitspraak van Potchef
stroom behoeft zeker enige ophel
dering, en, meen ik, correctie.
Het blijkt uit deze resoluti
u v«u uuu ,- zijn de uitkomsten J8B uuu BW
de natuur S, ,1™ St" Verzoekingen met elkaar te verge-
zig hield, stelden een zekere dr.
J. P. de Gaay Fortman, een niet-
(hpnlfintf vnnr 7fivpr ilr tuppt <*r»
de vragen zelf te be-
Vernageling Alleen voor de dominese
Een terugkerend genoegen
het, telkens weer te bladeren in "ei oiijki uit aeze resoiuue mei op)ppr
dit prachtige platenboek. De il- dat de synode het probleem heeft
167 mede-onderteke
naars voor dat een commissie
worden benoemd, bestaande
z^jn* taak3 wel 3,uiste Schriftbeschouwing te bic'.u- éindelijk
i het
het vroege best;
aarde, de bloemen en de nomen,
de vogels en de vissen en de vele
andere dieren, die dc aarde be
wonen. Kinderen genieten ervan
en krijgen een indruk, hoe ha
de behoorlijk heeft gekweten.
Bovendien, op de bodem van
ieder weter chappelijk vraagstuk,
onverschillig welk vakgebied ook,
verschillende facul- Ml men toch de theologie ontdek- lf,KPI,
«.tak van de de. torenversienng „Die kop
DE stenen kop (die overigens
aanzienlijk meer gelijkt op
Rotterdams burgemeester Van
Walsum), is de vernageling van
een man die zijn vuist heeft ge
bald tegen een als grap
God de wereld heeft ge- ^rrei
schapen. Ds. H. J. Kaler
zorgde de beknopte tekst.
deren. hebben'.
Ir waren 11 juristen, 15 artsen
en 44 leraren onder deze 167 on-
Wantrouwend dertekenaars. Er werd toen ge- dat de
vraagd een gemengde commissie
te stellen om een zuiver theo-
Als echter de kerk geen andere
1 de Bijbel
in onze
af schijnen
overlaten aan de specialis-
PU zoals in dit geval aan de be
de eerste hoofdstuk- oefenaars der natuurwetenschap
pen. dan komt het mij
deze wetenschapsmensen
deze har- moeten trachten de kerk inzichten
op te dringen (to dictate to the
mag betreden, en deze ligisch of kerkelijk pTobleem i
een verademing,
iets van te onder- church). De
1 zijn kinden
te pakken. Inderdaad, de synode
van Assen is niet op dit verzoek sche synode
ingegaan, maar op dit ogenblik heeft een zt
dat ben ik slechts geïnteresseerd in de realistisch standpunt ingenomen,
poging: niet-theologen willen heus En de resolutie van Potchefstroom
theologisch karakter griezelig echt. waarom heeft die
man" verwijtend tegen de
beeldhouwer ..geen grimmige
karikatuur ervan gemaakt" Het
vuistballen is een alleen naar
het publiek gericht facet. De ste
nen kop onthult niets over de
mijn die het erts van zijn eigen
schappen bewaart.
Om deze reden is het fout en
evolutietheorie bijvoor
beeld uitsluitend een zaak is waar
over de beoefenaars der natuurwe
tenschappen te beslissen hebben.
De Gereformeerde Oecumeni-
n Potchefstroom
eenzijdig
wel zich met theologische vragen kan daarom de toets der kritiek len ..anders'
Deze ds. Ger Foeken is niet het
prototype dat bij de predikan
tenopleiding wordt gevormd. Hij
grote lijnen en in onderde-
Hoe het Amerikaanse blad
van dc Christian Reformed
Church „The Banner" de vrouw-
van de dominee graag ziet, la
zen wij deze week in „de (Kam
per) Bazuin":
1 Wees een goed echtgenote.
A Gebruik uw aantrekkelijk
heid om uw man gelukkig en
tevreden te maken. Uw echtge
noot heeft nodig de warme lief
de van een toegewijde vrouw.
alleen wil spreken. Blijf erbij
als u merkt, dat hij uw aanwe
zigheid wenst.
Roddel
spoedig
beschuldiging. Wek
vertrouwen en maak het ge
geven vertrouwen niet be
schaamd.
heeft
•nd t
bezig houden. Ik wil graag
kennelijk drukkelijk zeggen dat ik geen
opzichte van de kei bezwaar heb tegen de belang- Christian Reformed Church, zijn
bewijzen door hen speciale belangstelling van de be- stelling van niet-theologen
oefenaars der natuurwetenschap- theologische vragen. Integendeel, Trumpet".
het blad „Torch and zijn
Halverwege de zomer bindt
j een paar tenten op zijn Fran-
wagen, sluit de portieren als
i vrouw, een domineesdochter,
kinderen erin zitten en rijdt
O Toon begrip voor het amb-
telijke werk. Loop weg als u
merkt, dat hij een broeder
(f Wees gastvrij. H
niets te maken met
vloedige maaltijd maar met
het zich-thuis-voelen.
Wees vroom. Begin de dag
met God. Herinner n dat gij
een geestelijke partner zijt
In zijn antwoord schrijft de de
ken van Bayreuth, kirchienrat
Gerhard KUbel. dat hem in de
laatste tijd drie gevallen bekend
zijn geworden, waar bewezen is
dat n^eqsen, die „in' een protes
tantse i kerk get'touiVd waren, ge
dwongen werden door de rooms-
katholieke geestelijkheid om op
nieuw kerkelijk te trouwen in een
rooms-katholieke kerk. In alle
drie gevallen betroffen het huwe
lijken tussen een protestant en
een rooms-katholiek. Als er sprake
is van een krenking dan hebben
de protestanten zich door die ge
vallen gekrenkt gevoeld.
In het rooms-katholieke schrij
ven wordt ook bezwaar gemaakt
katholieken pijnlijke beweringen
in het kerkblad van de protes
tantse gemeente van Bayreuth.
Ds. Kübel schrijft echter dat het
blad geen enkele bewering bevat
die niet aan de waarheid ge
toetst is.
Aan een kerkelijk verslaggever
deelde deze predikant later nog
mede dat hij niet begreep waar
om het de protestanten verboden
zou zijn tijdens een concilie vra
gen aan de Rooms Katholieke
Kerk te stellen, ook al zijn ze
kritisch. Hij meent dat de rooms-
katholieke geestelijkheid zich voor
al gestoten heeft aan een arti
kel over ..Reformatie en een
heid met de rooms-katholieken".
waarin de schrijver onder meer
gesteld had: „God wil de' een
heid. maar eenheid om elke prijs?
Reeds eenmaal werd ons volk
onder het fascinerende eenheids
parool: „een volk, een rijk. een
führer" in het yerderf gestort.
En nu iets als ..een paus. een
kerk, een christenheid?"
Een week van belangrijke beslissingen - Mogelijk
heden na het „staakt het vuren" in India
W7E hebben een week van be-
langrijke beslissingen ach
ter dc rug. Wat Cuba betreft
zw ichtte de Sow jetunie voor de
Amerikaanse druk: zij besloot
haar straalbommenwcrpers van
Cuba terug te trekken. Daardoor
maakte zij het president Kenne
dy mogelijk, de Amerikaanse
marine-blokkade rondom Cuba
op te heffen en de situatie in
het Caribische gebied te norma
liseren (voorzover daarvan on
der de gegeven omstandigheden
sprake kan zijn). Ongeveer tege
lijkertijd liet communistisch Chi
na weten, dat het zou overgaan
tot het staken van het vuren in
het grensgebied van India en dat
het op 1 december zal beginnen
met het terugtrekken van zijn
troepen, te w eten in het Noord
oostelijke gebied 20 km. ten
Noorden van de zgn. MacMa-
honlijn (die de Chinezen overi
gens niet erkennen) cn in het
Noordwestelijke gebied van In
dia achter de feitelijke grens
van 7 november 1959. Dit laat
ste houdt in. dat China een
groot deel van grondgebied van
India. Ladakh genoemd, bezet
zou houden cn dat India zijn
troepen In dat gebied ook nog
Gissen
Intussen blijft het gissen naar
de werkelijke bedoeling van de
Chinese communisten. Maar
evenzeer naar de beweegredenen
die wellicht de Chinezen genoopt
hebben hun agressie stop te zet
ten. Er zijn dus verschillende
mogelijkheden. In de eerste
plaats is het niet uitgesloten, dat
de Chinese leiders met enige be
zorgdheid de gewijzigde relatie
tussen de Verenigde Gtaten en
de Sowjetunie hebben gadegesla
gen en daaruit de consequentie
hebben getrokken, dat het thans
niet verstandig zou zijn de op
mars naar het Zuiden voort te
zetten. Dat zou er op neerkomen,
dat de Chine; en zich na 1 de
cember inderdaad achter de
door hen aangegeven linies zul
len terugtrekken, of er nu een
akkoord met India wordt be
reikt of niet. Zij zouden India
in dat geval min of meer kun
nen dwingen, zich te onthouden
van acties tegen het betwiste en
door de Chinezen bezette noorde
lijke deel van Ladakh.
Vergissing
Een andere mogelijkheid is,
dat de Chinezen zich vergist heb
ben in de kracht van het verzet,
dat hun agressie in India heeft
opgeroepen. Deze kracht kwam
niet zozeer tot uitdrukking op
het slagveld, omdat de slecht
uitgeruste en geheel onvoorbe
reide Indische troepen geen par
tij waren voor de goedgetrainde
en met zware wapens uitgeruste
Chinese horden. Wat de Chine
zen waarschijnlijk is tegengeval
len is de hardnekkige weigering
van de regering en het parle
ment van India, te bukken voor
agressie. In dat geval moet het
uitblijven van een Indische reac
tie op verschillende pogingen van
Peking een wapenstilstand te
verkrijgen en op die wijze de
positie van communistisch Chi
na in de veroverde gebieden te
consolideren, een streep door de
rekening van de Chinese leiders
zijn geweest.
Een eenzijdig bestand en een
eenzijdig terugtrekken van de
Chinese troepen zou dan een
goed verhulde poging zijn om
dat doel alsnog te bereiken.
Politiek
Ook bestaat er een kans, dat
de Chinese communisten hun
opmars hebben gestaakt, omdat
Nehroe niet geaarzeld heeft, zo
wel de Sowjetunie als de Ver
enigde Staten en Engeland om
militaire hulp te vragen. De
hulpverlening door Amerikanen
en Britten cn wellicht ook van
de Russen (die zich contractu
eel verplicht hebben. India
vliegtuigen cn wapens te leve
ren) zou er niet slechts toe lei
den. dat de Chinese troepen te
genover goed georganiseerde en
modern uitgeruste Indische
strijdkrachten zouden komen te
Zij zou nog belangrijker poli
tieke gevolgen hebben, de defi
nitieve breuk tassen communis
tisch China en dc Sowjetunie
kunnen verhaasten en het rode
regiem in Peking opnieuw in een
geïsoleerde positie drijven. Het
geen koren op de molen van de
Sowjetunie en de Verenigde Sta
ten zou zijn.
Adempauze
Er zijn echter nog meer mo
gelijkheden. Een daarvan is.
dat de Chinese communisten
wellicht een adempauze nodig
hebben om hun troepen opnieuw
te bevoorraden. Als dat waar is,
betekent het dat de Chinese troe
pen niet uit het tot dusver ver
overde gebied zullen worden te
ruggetrokken. Het hoeft nog niet
in te houden, dat de Chinezen
na de 1ste december opnieuw
tot de aanval zullen overgaan.
De strenge winter maakte het
verkeer in het grensgebied tus
sen India en China bijna onmo
gelijk en het zou dus niet uitge
sloten zijn. dat men in Peking
gezocht heeft naar een mogelijk
heid om India aan handen en
voeten aan een bestand te bin
den. dat het zelf niet gewenst
heeft.
Door een periode van negen
dagen te scheppen tussen het
van kracht worden van de wa
penstilstand en het begin van de
Chinese terugtocht, probeert Pe
king zich zulk een gelegenheid
te verschaffen.
Op het ogenblik dat we deze
regels schreven had India zich
in feite al bij de wapenstilstand
neergelegd en liet het zich aan
zien. dat ook India zich van aan
vallen zal onthouden, als de Chi
nezen zich aan het bestand hou
den. Maar wat zal er gebeuren,
als er op 1 december geen over-
de strijdende partijen? Wat zal
India doen. als de Chinese com
munisten dan nog geen aanstal
ten maken om aan de terug
tocht te beginnen?
Deze situatie kan zich voor
doen, wanneer India blijft weige
ren. op basis van de Chinese
voorstellen aan de conferentieta
fel plaats te nemen. En gezien
de verklaringen, die Nehroe in
het jongste verleden over de
agressieve actie van communis
tisch China heeft afgelegd en die
door de Indische politieke par
tijen worden ondersteund, kan
Nehroe niet op dergelijke voor
waarden ingaan.
Moeilijk
V
NtSëSüVw'
Nehroe staat in deze dagen
voor een zeer moeilijke beslis
sing Veel zal in de komende
week afhangen van de houding
van de Chinezen. De doorbraak
pogingen. die dezen enkele uren
voor het van kracht worden van
het bestand op woensdag jl. nog
hebben ondernomen, duiden er
niet op, dat men in Peking staat
te trappelen van ongeduld om
hun troepen uit India terug te
trekken. Eerder lijkt een derge
lijke actie er op. dat men er op
uit is gejveest om op het laatste
ogenblik nog (onverwacht) zo
veel mogelijk winst uit de on
derneming te slaan om later van
een zo voordelig mogelijke posi
tie uit te kunnen voortgaan.
Al met al draagt iedere beoor
deling van de situatie in het Chi
nees-Indische grensgebied nog
altijd een speculatief karakter.
We hebben hierboven enkele mo
gelijkheden opgesomd, zonder in
een bepaalde richting te willen
gaan In onze verwachtingen.
Geen illusies
Eén ding staat echter als een
paal boven water: welke taktiek
de Chinezen onder bepaalde om
standigheden ook aanwenden,
hun doelstellingen blijven dezelf
de. Wat dat betreft behoeft pre
mier Nehroe zich geen enkele
illusie te maken. Voor hem blijft
gelden wat hij al eens van an
dere Chinese voorstellen heeft
gezegd: de Chinezen hebben
grootmoedig aangeboden om
winsten van vroegere agressie
te behouden en daarbij alle win
sten te voegen, die door onder
handelingen uit de jonste agres-
kunnen worden geput.
Tsjoe En-lai, premier van
communistisch China eens
heel goede vrienden met
Nehroe..
dient hij meer te gaan beseffen.
Dat hij thans nog tegen de Rus
sen aanleunt cn het in het be
lang van zijn land acht. ge
bruik te maken van dc Chinees-
Russische tegenstellingen, be
hoeft nog niet te bet/ kenen, dat
hij de Sowjetunie even blinde
lings vertrouwt als hij commu
nistisch China heeft gedaan. Dc
Indische premier zal er goed aan
doen, als hij zich steeds blijft re
aliseren. dat beide communisti
sche machten eenzelfde doel na-
