Uitkering minder-validen
wordt belangrijk hoger
Prijzen in ons
land weinig
gestegen
Bouwmateriaal
te duur?
,Het versteende woud'
Wild-West op toneel
Kamer verontrust over
„geneesmiddelen'
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
R 196!
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 22 NOVEMBER 1962
Schaak-vraag 316
Wit speelt en wint, luidt de opgave
voor dit eindspel van de Duitse studie
componist di\ A. Wotawa, dat in 1960
in Kurier werd gepubliceerd. We mo
gen verklappen dat dit slechts lukt
door kost wat kost de witte pion te
behouden.
Dani-vratig 315
De stand in het vorige miniatuur
ras als volgt:
Wit wint in de volgende zetten:
.7—11, 29x49; 11x2, 49x16'; 24—19,
13x24; 2x38, 16x43 of 49; 45—40 of
50—44.
Figuur-puzzel
Vul horizontaal in:
1. water in Limburg; 2. heldendicht
van Homerus; 3. slot; 4. gem. in N.H.;
5. jaargeld; 6. versterkte stad; 7. be
stelling.
Bij juiste oplossing leest men in de
rwart omrande hokjes, beide van boven
naar beneden gelezen, de naam van
een gemeente in N.-Brabant.
De plaatsnaam bestaat uit 2 woorden.
1
2
3
4
5
6
7
Tijdelijke Bijstandsregeling
Oplossing vorige
puzzel
Oplossing vorige puzzle: 1. a; 2. abt;
1. poter; 4. gesel; 5. verwant; 6. stoel;
1. stuur; 8 ode; 9. e. ABTSWOUDE.
Spanningen bleven
(Van onze parlementsredactie)
De economische ontwikkeling in
1962 is zodanig, dat de groei van de
binnen- en buitenlandse vraag de
uitbreiding van de produktiemoge-
lijkheden geheel in beslag neemt. De
spanning tussen vraag en produktie-
mogelijkheden, die in 1961 reeds aan
wezig was, is daardoor blijven be
staan. Minister De Pous schrijft dit
in de memorie van antwoord aan de
Twlede Kamer over de begroting
van economische zaken voor 1963.
Vooral in de bouwnijverheid is het te-
)rt aan arbeidskrachten groot, vervolgt
de bewindsman. Grote projecten kun
nen slechts met belangrijke vertraging
tot uitvoering komen. Daarnaast heerst
een betrekkelijk groot tekort aan ar
beidskrachten in de kledingindustrie (14
Pet van het totaal aantal werkzame ar
beiders), de metaalindustrie (10 pet) en
bij de overheidsbedrijven (8 pet). Ook in
de probleemgebieden kunnen meer ar
beiders worden geplaatst dan beschik
baar zijn.
De ervaring heeft geleerd, dat naar
mate de hoogconjunctuur langer voort
duurde, de arbeidsproduktiviteit minder
toenam. De in verband hiermee toene
mende spanning tussen loonontwikkeling
en produktiviteitsstijging vergroot de
druk op de prijzen, stelt zwaardere eisen
aan het welslagen van het prijsbeleid.
Deze spanning mag niet in beduidende
mate verder worden vergroot, aange
zien anders een belangrijke voorwaarde
voor het welslagen van het prijsbeleid
zou gaan ontbreken, schrijft drs. De
Pous.
De bewindsman toont aan, dat sinds
•59 van alle E.E.G.-landen slechts de
Prijzen in België minder zijn gestegen
dan in ons land. In Duitsland, Frank
rijk en Italië waren de prijsstijgingen
groter dan bij ons. Een belangrijke oor
zaak van de stijging van het pryscijfer
voor het levensonderhoud sinds het vier
de kwartaal 1961 was het duurder wor
den van aardappelen en groenten.
Er is intussen al weer een daling in
getreden: het prijspeil van aardappelen,
groenten en fruit was in september van
dit jaar 18 pet lager dan in juni. Daar
tegenover staat, dat zich op andere ter
reinen weer prijsstijgingen hebben voor
gedaan, zodat het leven, globaal geno
men, niet goedkoper is geworden.
MINISTER KLOMPÉ
...op bres voor minder-vali den...
Discussie over voortbestaan en naam
mej. Klompé's ministerie
(Van onze parlementsredactie)
TAE minister van maatschappelijk werk, mej. dr. Klompé, heeft gister-
middag bij de behandeling van haar begroting in de Tweede Kamer
een niet onbelangrijke verhoging aangekondigd van de uitkeringen krach
tens de Tijdelijke Bijstandregeling voor Mindervaliden. Deze regeling
voorziet sinds 1 juli van dit jaar in een wekelijkse uitkering ten behoeve
van gehandicapten, voor wie op grond van andere sociale voorzieningen
zeer weinig of niets kan worden gedaan. Het gaat hier met name om de
meerderjarige ongehuwde gehandicapten, die bij hun ouders inwonen en
die geen regelmatige arbeid kunnen verrichten. Ondanks de aandrang van
de Kamer weigerde de minister gisteren om ook de minderjarige, bij ouders
inwonende ongehuwde en meerderjarige ongehuwden die ten laste van
niet-alimentatieplichtige bloedverwanten komen, onder de tijdelijke bij
standregeling te brengen.
Dc periodieke uitkering krachtens de-
regeling die op 1 juli f20 per
week bedroeg en sedert 1 september
f21.50 zal met ingang van 1 januari
1963 worden verhoogd tot f 23,35
week voor hen, die jonger zijn dan
jaar en tot f32,55 voor hen die 30 j;
en ouder zyn. Hierdoor zijn de weke
lijkse uitkeringen op het niveau ge
bracht van de bijzondere groepsregeling
voor de blinden.
Onder regelmatige arbeid wordt
staan arbeid, waarvoor een netto-loon
van f32,25 of meer per week wordt ont
vangen (inkomsten uit arbeid of, bedrijf
worden slechts voor tweederde gekort)
Deze grens zal met ingang van 1 ja
nuari eveneens worden verhoogd,
ventig procent van hen, die op het
ogenblik op grond van de tijdelijke bij
standsregeling een periodieke uitkering
ontvangen, behoort tot de categorie
30 jaar en ouder, zodat zij in aam
king kunnen komen voor de grootste
verhoging. De meerkosten voor het rijk
worden begroot op f2,1 miljoen.
Reeds vorige maand, toen de begro
ting van minister Klompé in de open
bare vergadering vap de vaste Kamer
commissie voor maatschappelijk werk
werd behandeld, is er van verschillende
kanten voor gepleit om ook de minder
jarige ongehuwde, bij hun ouders inwo
nende gehandicapteen en de meerderja
rige ongehuwde gehandicapteen die ten
laste van niet-alimentatieplichtige
bloedverwanten komen, onder de tijde
lijke bijstandregeling te brengen. In de
plenaire Kamervergadering van giste
ren werd dit pleidooi nog eens herhaald.
De antirevolutionaire heer Smallen-
broek b.v. die aan een dergelijke maat
regel voorrang wilde geven, herinnerde
aan de toezegging van minister Zijlstra,
dat na afhandeling van de hele begro
ting een „hergroepering van prioritei
ten" zal plaatsvinden. In het kader
daarvan zou minister Klompé volgens
hem de door de Kamer gewenste vo
ziening aan de orde moeten stellen.
Willekeurig
Minister Klompé was het met de Ka
ler eens, dat op het stuk var
teriële voorzieningen voor gehandicap
ten belangrijke beslissingen moeten
worden genomen. Zij vond het echter
niet juist om nu de tijdelijke bijstandre
geling voor mindervaliden met de twee
bedoelde categorieën uit te breiden. Dit
vrij willekeurig zijn en neerkomen
een discriminatie van b.v. de ge
huwde gehandicapten en de mindervali
den die in inrichtingen verblijven. Wat
de meerderjarige, niet-thuiswonende ge
handicapten betreft: deze vallen onder
de Armenwet en krijgen op grond daar-
veelal een hogere uitkering dan ze
krachtens de tijdelijke bijstandsrege
ling zouden ontvangen. Van acute nood
dus geen sprake. Ook ten behoeve
i de minderjarige, thuiswonende ge
handicapten kan (door de ouders) een
beroep op de Armenwet worden gedaan.
Wij bouwen zelfs in
slechte tijden
We hebben de moed zelfs in slechte
tijden schepen te laten bouwen, ver
klaarde de directeur van de N.V. Ver-
eenigde Nederlandsche Scheepvaart Mij.
de heer H. Harinck gisteren bij de over
dracht van het 12.200 dwt vrachtschip
Spaarnekerk door de werf Piet Smit Jr.,
het laatste schip van een reeks van 9,
waarvan 5 bij P. Smit Voorlopig heeft
de V.N.S. geen opdrachten voor P. Smit,
maar wees niet al te somber, zei de direc
teur. Het schip zou heden naar Japan
vertrekken.
maar hun positie komt nog volop ter
sprake in het kader van de komende be
handeling van het ontwerp Algemene
Bijstandswet.
De minister voelde er niet veel voor
de wens vande Kamer, waar zij dus
tegen is, bij een eventuele heroverwe
ging van de prioriteitenvaststelling aan
de orde te stellen. Enkele sprekers had
den er nog eens op gewezen, dat de
begrotingspost voor de tijdelijke bij
standregeling (ruim f 12 miljoen) niet
ten volle zal worden benut, omdat de
aanmeldingen beneden de raming zijn
gebleven. Het overblijvende bedrag (on
geveer f6 miljoen) zou mogelijk voor
de uitbreiding van de regeling kunnen
worden gebruikt. De minister wees dit
echter van de hand. Als een bepaalde
post niet geheel wordt besteed, hoeft
dit qua beleid niet in te houden, dat het
overblijvende nu ook per se in die post
moet worden opgemaakt, zo redeneerde
ze. De Kamer berustte in het niet-inwil-
ligen van haar wensen. Een motie,
waarop tijdens het commissie voorbe
raad nog was gezinspeeld, bleef achter-
Vrij uitvoerig hebben Kamer en mi
nister gistermiddag nog gesproken over
het al of niet voortbestaan van het de
partement van maatschappelijk werk na
de Kamerverkiezingen en dc kabinets
formatie van volgend jaar. Dit onder
werp is weer actueel geworden, omdat
de partijraad van de K.V.P. zaterdag jl.
bij de vaststelling van haar werkpro
gram voor '63 heeft uitgesproken, dat
maatschappelijk werk als zelfstandig mi
nisterie moet bijven bestaan.
Deze uitspraak (die volgens sommi
gen door minister Klompé zelf zou zijn
geïnspireerd) had nogal de verbazing
de socialist mr. Daams gewekt. Hij
erkende dat het departement in de tien
jaar van zijn bestaan veel vruchtbaar
werk heeft gedaan, dat anders
richt zou zijn gebleven. Het maatschap
pelijk werk in ons land heeft nu mede
door het bestaan van een afzonderlijk de
partement een eigen gezicht gekregen.
Aan de andere kant moest de heer
Daams er toch op wijzen, dat dit
terie in 1952 primair uit politieke
wegingen is opgericht. Het is daarvan
tot op heden bepaalde symptomen blij-
meedragen. Het vertoont duidelijke
raakvlakken met de taak van andere de
partementen. Bezinning op de taakafba
kening is dan ook noodzakelijk alvorens
er het al of niet voortbestaan
als afzonderlijk ministerie kan worden
beslist. Daarom verwonderde het de
heer Daams zo, dat de K.V.P.
uitsluitend politiek en niet functioneel
ver deze zaak blijkt te denken.
Een groot voorstander van verlenging
an het bestaan van het ministerie be
toonde zich natuurlijk de K.V.P.-er Zwa-
nikken. Hij achtte die verlenging van
groot belang voor de maatschappelijk
.begeleiding" van de mens in de tweede
technische revolutie. Het departement
echter wel een andere naam moeten
hebben, een naam die ojn. ook aangeeft.
dat het ministerie een integrerende en
coördinerende functie heeft t.a.v. de
welzij nstaken van alle departementen
Of het departement er nieuwe taken bij
moet hebben, hangt mede af van het al
of niet slagen van dit integratiebeleid.
Voor een nieuwe naam voelden ook de
heer Kikkert (c.h.) en mej. Ten Broe-
cke Hoekstra (lib.). Evenals de heren
Smallenbroek (AH.) en Van Dis (s.g.)
bleken zij van mening, dat het departe
ment zijn bestaansrecht heeft bewezen.
De christelijk-historische en liberale
woordvoerders achtten intussen de kwes
tie van de taakafbakening van het groot
ste belang. De heer Van Dis vond, dat
de heer Scheps (soc.) destiids in de com
missie minister Klompé ten onrechte
van „staatssocialisme" had beschul
digd. Overigens pleitte hij nog eens
voor verdergaande decentralisatie.
Vertrouwen
Minister Klompé zag de uitslag var
het beraad bij de kabinetsformatie var
'63 met vertrouwen tegemoet. „Als ik
geen geloof had gehad in de taak ei
dracht van dit departement, zou ik het
niet zes jaar lang hebben geleid",
riep ze uit. Naar haar mening is door de
komst van het ministerie een nieuw
zichtspunt, n.l. de bevordering van
materieel en immaterieel welzijn vai
dividu, gezin en maatschappij duidelij
ker aan het gehele overheidsbeleid toe
gevoegd. Een eventuele hergroepering
van taken komt pas volgend jaar aan de
De begroting van maatschappelijk
werk werd vervolgens z.h.s. aanvaard,
waarna Kamervoorzitter Kortenhorst
zijn tevredenheid uitsprak over de gang
van zaken bij de behandeling. Vermeld
zy nog, dat de heer Smallenbroek. mej
Ten Broecke Hoekstra e.a. nog tever
geefs hebben gepleit voor een vroegtij
diger ingaan van de pensioenregeling
voor Ambonese oud-militairen. Deze re
geling treedt per 1 januari 1964 in wer
king en de minister wilde van een ver
vroeging tot 1 januari a s. niets weten.
Weer meer handel
TllPt
(Van onze parlementsredactie)
Na hervatting van de diplomatieke be
trekkingen met Indonesië zal de rege
ring nader in beschouwing nemen op
welke wijze het handelsverkeer tussen
Nederland en Indonesië zou kunnen
worden bevorderd. Dit deelt minister
De Pous mee in de memorie van ant
woord over de beeroting van economi
sche zaken voor 1963.
In 1957 werd naar Indonesië nog ter
waarde van f 274 milioen gulden uit
gevoerd. De invoer uit Indonesië had
dat jaar een waarde van f 454 min.
Vorig jaar bedroegen deze getallen resp.
f 48 min. en f 149 min. In de eerste acht
maanden van dit jaar werd slechts voor
f 11 min. daar Indonesië uitgevoerd en
slechts f 56 min. uit Indonesië ge
ïmporteerd.
Bescherming van
consumenten
(Van onze parlementsredactie
Minister De Pous vindt het momen
teel niet nodig, een consumentenraad in
te stellen en de consumentenvraagstuk
ken in een aparte nota aan de orde
te stellen. Ook kant hij zich tegen het
instellen van een commissie, die de con
sumentenvraagstukken zou moeten be
studeren. Dit laatste zou het tot stand
brengen van bepaalde voorzieningen
wellicht vertragen, zo schrijft hij de
Tweede Kamer
De voorzieningen, waarop de bewinds
man doelt, zijn voorgenomen wijzigin
gen van de Warenwet. Op grond hiervan
zal in toenemende mate de verplichting
worden ingevoerd, bepaalde artikelen
van een duidelijke aanduiding (onder
meer m.b.t. de hoeveelheid) te voor
zien. Voorts wordt onderzocht of een
aanvullende wettelijke maatregel tegen
misleidende aanduiding of aanprijzing
wenselijk is. Nog tijdens het lopende
parlementaire jaar wil minister De Pous
bij de Tweede Kamer het aangekondig
de voorstel tot wijziging van de Waren
wet indienen.
(Van onze parlementsredactie)
Minister De Pous is met de betrokken
bedrijfstakken in de bouwnijverheid in
overleg getreden omtrent de mogelijk
heden tot prijsverlaging van bouwmate
rialen. Hij deelt dit aan de Tweede Ka
mer mee in antwoord op een vraag, die
hem hierover in het voorlopig verslag
over zijn begroting voor 1963 was ge
steld. In deze vraag werd gewezen op
de doorgevoerde prijsverhogingen van
bouwmaterialen en aangedrongen op
maatregelen „indien het juist is. dat de
fabrikanten van bouwmaterialen zich in
feite van het prijsbeleid van de minis
ter niets aantrekken."
Verruiming voor
winkels lonend
(Van onze parlementsredactie)
De nieuwe koers in het vestigingsbe
leid, waardoor voor een groot aantal
winkeliers de mogelijkheid is geopend,
artikelen te verkopen, die voordien bui
ten hun branche vielen (bijv. de verkoop
van brood en fruit in levensmiddelen
zaken), heeft gunstig gewerkt. Dit deelt
minister De Pous de Tweede Kamer mee.
Hoewel concrete cijfers nog niet voor
handen zijn. staat wel vast, dat de be
trokken ondernemers hiervan in vrij
ruime mate gebruik hebben gemaakt.
Het is niet gebleken, dat daaruit nadelen
zijn voortgevloeid voor enig bedrijf.
Ook heeft deze verruiming niet geleid
tot deloyale concurrentie, aldus minis
ter De Pous.
De bewindsman schrijft dit alles in
de memorie van antwoord aan de Twee
de Kamer over de begroting voor 1963.
Hij deelt nog mee. dat op 1 januari jl.
ongeveer 2900 van de ca. 23.500 bestaan
de kruideniersbedrijven zelfbedienings
zaken waren. Deze twaalf procent had
echter in de totale omzet een aandeel
van ruim 32 procent.
Vanavond op het scherm:
In 1935, de tijd dat de Wild
West-story's (tegenwoordig Wes
terns genaamd) hun gouden tijd be
leefden bij het Amerikaanse pu
bliek en via film en boek gretig
hun weg naar andere delen van de
wereld vonden, schreef Robert Em
met Sherwood zijn toneelstuk „Het
versteende woud".
Het is een televisiebewerking
van dit spel, dat U vanavond door
de NTS wordt aangeboden, com
pleet met gangsters, verworden in
tellectueel, opwinding, dreiging en
natuurlijk schietpartijen.
Om Sherwood reoht te doen: hij heeft
met dit stuk, waarin de figuren scherp
zwart-wit zijn getekend en waarin naar
goed oud recept het kwaad wordt be
straft en het goede beloond, iets meer
willen geven dan het goedkope schiet-
verhaal met de boef, de brave en de
sheriff als hoofdpersonen, plus het
lieve meisje dat het belaagde middel-
Niet, dat deze figuren ook hierin niet
te berde komen. Er is inderdaad een
gevaarlijke misdadiger en een beeld
schoon meisje, maar er zijn nog allerlei
andere figuren om hen heen.
Wij ontmoeten die allemaal (aan het
televisietoestel gezeten) in Black Mesa,
een oude herberg tevens benzinestation
diep in het Arizona van de jaren 30.
Aan een van die eindeloos verlaten we
gen die door de steppen leiden staat
ergens die herberg dicht bij een groep
van oude, geteisterde en nu als het
ware versteende bomen. Vandaar de
titel „Het versteende woud".
Men zou niet verwachten, dat het er
nog zo druk is, binnen. Vogels van
diverse pluimage ztfn er neergestreken
en maken er het zich .gezellig" op spe
ciale Wild West-wüze
Het meisje
Het meisje is ditmaal de dochter des
huizes Gabby, en zij wordt gespeeld
door Nienke Sikkema. Eigenaars van
herberg en benzinepomp zijn een oude
man en zijn zoon (Henk Schaer en
Paul Meyer) en Nienke is de klein
dochter van de oude. Haar moeder ver
liet al lang geleden man en kind, want
zij was een Frangaise met heimwee
naar haar vaderland. Iets van dit heim
wee bezielt ook het mooie meisje, dat
droomt van de kathedraal van Bour-
ges, verweg in de oude wereld en eigen
lijk al een vreemd vogeltje in de
herberg is.
Een van de andere hoofdpersonen uit
het spel is de verworden intellectueel,
'n soort elegante vagebond Alan Squier
genaamd en gespeeld door Eli Blom. Hij
laat een goedgunstig oog vallen op het
mooie dochtertje van de herbergier,
maar ondervindt concurrentie van Duke
Mantec (Piet Kamerman), de door de
politie gezochte misdadiger, die teza
men met twee andere gangsters onder
dak heeft gezocht in het versteende
Waar het allemaal op uitloopt is niet
moeilijk na te gaan: er ontstaat natuur,
lijk ruzie, er vallen schoten en er wordt
fiks gevochten, maar de braafheid van
het meisje wordt beloond met een goed
uitzicht op het vervullen van haar
droomwens.
Wij zullen het u niet kwalijk nemen,
als u, al kijkend, het verhaal nogal ver
ward vindt, want dat is het in zekere
zin ook. Het komt er ook niet erg op
aan, hoofdzaak is, dat Sherwood u zijn
types duidelijk kan maken, zijn weer
gave van de mens die tussen hoop en
verlangen niettemin in angst en zorg
voor de dag van morgen leeft
Aangezien Willy van Hemert de tele,
visiebewerking van dit stuk maakte en
het ook regisseert, mogen we „groot
spektakel" verwachten, want deze re
gisseur houdt van bonte effecten, die
het overigens in een dergelijk onver,
bloemd verhaal wel zullen doen.
Vel mannelijke leden van de Toneel
groep Theater spelen in dit stuk mee.
Slechts drie vrouwen treden op: Nienke
Sikkema, Annie Langenaken (als een
Mexicaanse) en Shireen Strooker (als
mevrouw Cisholm).
De VARA heeft de opvoering van dit
spel verzorgd; de NTS nam de uitzen
ding ervan over, hetgeen dus wil zeg
gen dat alle omroepverenigingen zich
er achter scharen.
Over de auteur, die zijn grootste roem
vestigde met het schrijven van „De
beste jaren van ons leven", nog het vol_
gende Robert Emmet Sherwood werd
in 1896 geboren in Amerika. Hij heeft
zeer veel toneelstukken geschreven en
behalve die ook ettelijke filmscenario's.
Zijn werk wordt in zijn vaderland
hoog aangeslagen en het ene succes
na het andere is hem al ten deel ge
vallen. Lang niet al zijn toneelstuk
ken zijn ook in buitenlandse theaters
gespeeld, doch wel zoveel, dat zijn
naam over de gehele wereld bekend
is geworden.
vanavond
Hilversum I, 402 m. 19.00 Nws en weer-
praatje 19.10 Gewijde muz (gr) 19.30 Ra
diokrant 19.50 Pol lezing 20.00 Lichte gr
20.20 Recht zo die gaat. hoorspel (8) 30.50
Steravond 22.00 Kerkorgelconcert-, klass
muz 2230 Nws 22.40 Avondoverdenking
22.53 Boekbespr 23.00 Platennieuws 23.55
24.00 Nws.
Hilversum II, 298 m. 19.00 Carrousel, een
progr dat alle kanten opgaat 19.30 V d
jeugd 20.00 Nws 20.05 Klass en moderne
20.55 In h"t jaar negen, hipor-
„Wet nu snel invoeren
(Van onze parlementsredactie)
De Tweede Kamer acht een snelle in-
oering van de Wet op de Geneesmid
delcnvoorziening nu meer dan noodza
kelijk. Er is volgens haar ook alle aan
leiding om de beschermende bepalingen
die deze (enkele jaren geleden door Ka-
aanvaarde) wet kent, uit te brei
den. Van deze mening gaf de Kamer
gisteravond blyk bij de begrotingsbe
handeling van volksgezondheidszaken.
Het Softenon-drama heeft, zo zeidcD
verschillende sprekers, nog eens de
noodzaak onderstreept van een scherp,
wettelijk geregeld toezicht op medica-
itcn. die op de markt worden ge-
Vocral de socialistische afgevaardigde
dr. J. H. Lamberts, zelf huisarts, wees
ip de gevaren die hier liggen. Elk jaar.
o zei hij, krijgen de artsen honderden
•erpakte geneesmiddelen aangeboden,
die eerst hemelhoog worden aangepre-
;n, maar die later weer uit de handel
■orden genomen omdat ze schadelijke
neveneffecten blijken te hebben. Ze zijn
van te voren onvoldoende onder
zocht. Het verheugde spreker daarom,
•r in ons land een rijksinstituut
het onderzoek van geneesmiddelen
zal komen.
Dr. Lamberts en de heer Geertsema
(lib) brachten nog de Planta-affaire ter
sprake. Eerstgenoemde informeerde
naar de juistheid van geruchten als zou
de justitie deze zaak willen seponeren
Hij zou dit onjuist vinden, want volgens
hem is duidelijk bewezen dat de con
sumptie van Planta de veelbesproken
huidziekte ten gevolge heeft gehad. Dit
laatste werd door mr. Geertsema be
streden. Hij betreurde het juist, dat het
departement zo gedecideerd uitgaat van
de „onbewezen en aangevochten stelling
dat er inderdaad een caugaal verband
bestaat tussen Planta en de huidziekte"
De heren Veerman (A.R.) en Lam
berts drongen er bij minister Veldkamp
op aan nu spoed te betrachten met de
indiening van een wet op de waterver
ontreiniging. Er bestaat immers gevaar
voor drinkwater en zwembaden. „De re
gering schiet t.a.v. dit benauwende pro
bleem ernstig tekort", aldus dr. Lam
berts. Dr. Veerman waarschuwde voor
perfectionisme bij de ontwerpen van
een wettelijke regeling.
Niet minder gevaarlijk achtten beide
sprekers de toenemende luchtverontrei
niging in ons land. Deze komt vooral
in het gebied van Rijnmond, IJ-mond
89
Dat hij, bij al zijn verdiensten, een minder krach
tige persoonlijkheid was dan Adams bleek al
spoedig. In 1831 vervoerde de Engelse regering de
hele bevolking wegens gebrek aan water naar
Tahiti. Enkele maanden later al keerden allen naar
hun eiland terug. Hierna trad er plotseling een
zekere Joshua Hill op, een verdwaasde en al vrij
oude avonturier, die een aartszwendelaar bleek. Hij
noemde zich vertegenwoordiger van de Kroon en
beweerde tot de naaste familie van de hertog van
Bedford te behoren. Ook in andere opzichten be
loog en bedroog hij de argeloze en kinderlijke eilan-
ders. En hij slaagde erin, de macht op het eiland
in handen te krijgen. Hij heerste streng en hard
vochtig en dwong Nobbs en Buffet ten slotte Pit-
cairn te verlaten. Er kwam een eind aan het drama
toen in 1837 zijne Majesteits „Actaeon" kwam op
dagen; kapitein Lord Russel was een zoon van de
hertog van B.edford en weinig over zijn nieuw
familielid gesticht: hij zette hem zonder meer af.
De ballingen keerden terug en weer heerste er
rust op Pitcairn.
In, het register van de Burgerlijke Stand komen
twee merkwaardige aantekeningen voor:
19 september 1841. Gestorven Isabella, afkomstig
ran Tahiti, weduwe van Fletcher Christian van de
„Bounty". Haar leeftijd was niet bekend, maar zij
heeft vaak verteld, dat zij zich het bezoek van
kapitein Cook aan Tahiti nog herinnerde.
15 juli 1850. Gestorven aan de heersende epide
mie en een ouderdomszwakte Susannah, afkomstig
van Tahiti' en de laatste overlevende van de
„Bounty". Nog eens, in het jaar 1856, waren hon
gersnood en overbevolking voor de Britse regering
aanleiding, de tot een zielental van honderdvieren
negentig aangegroeide bevolking naar elders over
te brengen. Ditmaal naar het eiland Norfolk, ten
noordwesten van Nieuw-Zeeland, waar het groot
ste deel van de nakomelingen ook nu nog woont.
OP DE
Enige tijd had de wildernis vrij spel op Pitcairn.
Maar twee jaar later kwamen er twee gezinnen
terug en andere volgden hen. Al gauw had de ver
trouwde bodem weer drieënveertig bewoners. Deze
vormden de kern van een bevolking, die in 1957
tot honderddrieënvijftig was aangegroeid. Drieën
vijftig van hen dragen de achternaam Christian.
Er zijn maar een stuk of zes achternamen op het
eiland in omloop, onder andere McCoy en Young.
Sedert 1886 behoort de kleine gemeente tot de
sekte van de Zevendedag-Adventisten.
Fletcher Christian had een goede keus gedaan,
toen hij het eilandje Pitcairn als toevluchtsoord
voor de laatste muiters van de „Bounty" zocht
Afgelegen ligt het midden in de eindeloze oceaan,
de steil oprijzende rotsen aan de kust en de rond
de klippen bruisende branding nodigen niet tot een
landing uit. In de vorige eeuw duurde het veelal
twee jaar, eer er weer een schip voor een kort
oponthoud het anker bij het eilandje liet vallen.
Nu is dit veranderd. Sedert het Panama-kanaal
werd geopend komen er regelmatig schepen op de
route EngelandAustralië voorbij, in onze tijd
zelfs om de tien dagen ongeveer. Wie van Panama
naar Auckland in Nieuw-Zeeland vaart ziet halver
wege, als het zicht goed is al op veertig zeemijlen
afstand, het rotseilandje uit zee oprijzen. De Willem
Ruys doet het eiland aan by iedere cruise" rond
de wereld.
Bij nadering is de witte brandingsgordel te zien
en daarna al spoedig ook de vegetatie op de rots
wanden. Honderdzeventig jaren menselijke aan
wezigheid hebben de oorspronkelijke rijke boom-
groei op het eiland vrijwel uitgeroeid. Herbebos
sing zou pas kans van slagen hebben als de vier
honderd geiten op het eiland niet meer vrij rond
liepen. Sedert de eeuwwisseling is overigens de
snel groeiende rozeboom ingevoerd, die het onmis
bare brandhout levert
De passagiers verdringen zich aan de verschan
sing, blij met de afwisseling, die hun na weken
van eentonige vaart door de waterwoestijn te
wachten staat. Er is hun verteld, dat hèt schip
zich één tot twee uur bij het eiland zal ophouden
en daar het prachtig weer is met een kalme zee,
zullen zij straks de nakomelingen van de muiters
op de „Bounty" aan boord krijgen. Aan land mogen
alleen zij, die daarvoor van de gouverneur va
Fidji-ei landen speciaal toestemming hebben gekre
gen. Daar komen zij dan! Wie over een kijker be
schikt kan drie kleine bootjes als nietige kevertjes
uit het witte schuim van de branding tevoorschijn
zien krabbelen, waarna zij met haastig bijgezet
zeil op de lange deining van de Stille Zuidzee op
en neer gaan. Snel naderen het grote schip en de
kleine boten elkaar. De machinetelegraaf rinkelt-
het schip draait bij, in een bekwame manoeuvre
varen de bootjes langszij en daar komen de eerste
eilanders handig de valreep opklimmen.
(Wordt vervolgd)
en in de Mijnstreek voor. „Rook en
mist kunnen velen doden", zo zei dr.
Lamberts. Dr. Veerman wees op de
verontreiniging van de atmosfeer door
het gemotoriseerde verkeer en de on
telbare schoorstenen. Ook hier is dus
het treffen van wettelijke voorzienin
gen hoogst noodzakelijk. Met het pro
bleem van de luchtverontreiniging zou
den tientallen deskundigen zich full-time
bezig moeten houden, maar dr. Lam
berts had er tot dusver maar één kun
nen ontdekken.
Kritiek
Bij de bespreking van het volksge
zondheidsbeleid in het algemeen uittp
dr. Lamberts nogal wat kritiek, terwijl
bij de overige sprekers de instemming
domineerde. De P.v.d.A.-woordvoerder
klaagde, dat er op het terrein van de
preventieve en positieve gezondheids
zorg veel te weinig door de overheid
is gedaan. Geen land ter wereld doet
zo weinig aan het stimuleren van
het kankeronderzoek als het onze. Dp
ongezonde concurrentiepolitiek van
twee departementen leidt volgens spre
ker vaak tot verwarrende situaties, die
de volksgezondheid allerminst ten goe
de komen. Hij vroeg voorts of het waar
is, dat minister Veldkamp geen rappor
ten mag publiceren als zijn ambtgenoot
in financiën prof. Zylstra dit niet wiL
De andere sprekers hadden, zoals ge
zegd, meer waardering. Weliswaar con-
erde mr. De Vreeze (KVP), dat
het plan voor een systematische aanpak
van volksgezondheidszaken er nog niet
is, maar, zo voegde hij eraan too, „we
zijn heel wat verder dan een paar jaar
geleden". Dr. Veerman vond, dat er nu
een „doortastend volksgezondheidsbe
leid" wordt gevoerd. Mr. Van Gelder
(CHU) benadrukte de noodzaak van
grotere coördinatie in het optreden van
het landelijk apparaat en vroeg voorts
de aandacht van de minister voor het
medisch-sociale werk. HU wees er nog
op, dat de particuliere organen op het
terrein van de gezondsheidszorg weinig
voelen voor decentralisatie waar het de
financiën betreft.
De S.G.P.-fractieleider ir. Van Dis
beperkte zich tot het maken van op
merkingen over de fluoridering van
drinkwater. Daarover is een brochure
verschenen met een voorwoord van de
minister. Deze heeft zich daarin met de
fluoridering akkoord verklaard en dit
vond ir. Van Dis voorbarig, omdat de
proefnemingen in Tiel en Culemborg
nog niet ten einde zijn. Bovendien
wordt naar zijn mening al te licht heen
gestapt over de principiële bezwaren te
gen fluoridering. De overheid heeft, al
dus spreker, niet het recht een medica
ment aan het drinkwater toe te voegen.
Minister Veldkamp zou de sprekers
hedenmiddag antwoorden. De afdeling
volksgezondheid van de begroting van
sociale zaken wordt vandaag afgehan
deld. Het voornaamste deel van deze
begroting (loonpolitiek, sociale verzeke
ringen enz.) is nog niet op de Kamer
agenda geplaatst, gezien de stand van
het overleg tussen de regering en Stich
ting van de Arbeid. Volgende week
woensdag en donderdag hoopt de Ka
mer nu dat deel van dc begroting
van economische zaken te behandelen
dat minister De Pous zelf zal verdedi
gen. A.s. dinsdag komt het wetsontwerp
tot gemeentelijke herindeling van ooste
lijk Zuid-Holland aan de orde.
vanavond
VARA: 19.30 Sportprogr. NTS: 20.00 Jour
naal. VARA: 20.20 Achter het nieuws 20.35
De boekenmolen NTS: 21.00—22.50 Het ver
steende woud. TV-spel.
Programma voor morgen
y4ö Schoolradio 10.05 Paris et ses
les (opn) 10.30 Klass gram 11.00 V d
i 11.40 Moderne gram 11.50 Ate de
lezing 12.80 Middagklok-
13 20 Dans-
orkest en zangsolisten 13.45 V d vrouw
4 00 Orkestwerken (gr) 15 00 Schoolradio
rsber 17.45 Licht
Maatschappelijk Werk.
Hilversum II, 298 m. VARA: 7.00 Nws
7.10 Oehtendgym 7 20 Socialistisch strijd-
ilied 7 23 Lichte ochtendklanken (gr) (om
an de voorpagina, praatje) 8 00 Nws
$8.18 Lichte gram 9 00 Gym v d vrouw 9.10
[AVRO: 12 00 Licl
12.30 Meded
13 30 Licht ensemble
5 50 Politiek praatje.
drijf, 2e bedrijf),
..Mireille" (te be-
Nicolai Gedde.
(Ourrlas): Madeline Ignal. i
d« Concerts du Conservatoire Diri«
»ent. Andre Cluvtens II Georges Bizet:
uit ..La Jolie Filie de Perth" Scènes
Rohémlennes. Perlude. Serenade. Marc-he.
tndio n l.v. And ré CTuvter
olv Edward
I Re«nik. OrknM
•a Suisse Romande o.l.v
TELEVISIE
KRO: 19 30 Voorprogr
-rogr voor Jonge mens
20 00 Journaal 20 20 De bi
ia. maandelijks
(deel 2) NTS:
zetting II. do-
?rland In de tweede
jze KRO- 21.40 Va-
nd het Tweede Vall
ens van Dorth wou
programma's
