Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | 19 november 1962 | pagina 2

Uw probleem is het onze

Een kanttekening

CHRY

Voor kerkbouw moeten
weer spelregels komen

Een woord voor vandaag

Concilie in een impasse
over rapport openbaring

Humanisme krijgt steeds
gelijkwaardiger positie

Classis Den Haag vreest
toenemend zedenbederf

KffiDampo

Pagina 2

MAANDAG 19 NOVEMBER 1962

TROUWEN IN VENNOOTSCHAPSLAND

J-TUWELIJKEN' worden niet alleen op het stadhuis en in de kerk gesloten,
maar ook in directiekamers. Het zijn dan echter geen huwelijken tussen
personen doch tussen bedrijven. Maar in vennootschapsland zijn ze soms even
belangrijk als het huwelijk tussen man en vrouw in de wereld der mensen.
Deze week konden wij lezen, dat:

1. Kon. Rotterdamsche Lloyd alle aandelen heeft verworven van Reiman,
Stok Sc Kersken's Ver. Expeditiebedrijven,

2. Kon. Ned. Mij. voor Havenwerken een partij aandelen heeft uitgegeven
om een groot deel van een Duits aannemersbedrijf te kunnen kopen,

3. Bank voor Internationale Handel haar intrek heeft genomen in het gebouw
van de Rembours- en Industrie Bank.

Het zijn niet van die spectaculaire berichten, terwijl alleen nog in het eerste
geval van een volledige verbintenis sprake is. Zij staan bovendien in de
schaduw van de aankondiging, enkele weken geleden gedaan, dat twee reuzen
op levensverzekeringsgebied: Assurantie Maatschappij De Nederlanden van
1845 en de Nationale Levensverzekeringsbank, een huwelijk hebben gesloten.
Uierdoor is een combinatie ontstaan, die zich met de grootste in de Euromarkt
kan meten.

Wij geven maar enkele voorbeelden van de laatste tijd. Het aantal fusies
want daar hebben wij bet eigenlijk over is legio en dat op elk gebied van
het bedrijfsleven: fabrieken, banken, transportbedrijven, handelsonder
nemingen en levensverzekeringsmaatschappijen. Vele zagen en zien het nut,
ja de noodzaak in om voortaan samen door het leven te gaan.

Het zijn, laten wij daar geen doekjes om winden, verstandshuwelijken. Het is
profijtelijk „om de boel bij elkaar te gooien". En dat profijt zit dan hier in,
dat men gezamenlijk de concurrentiestrijd veel beter kan voeren en volhouden
dan alleen. Vooral in de groeiende Euromarkt.

Maar ook dat men gezamenlijk goed uitgerust in het strijdperk kan komen:
met moderne machines, een goede produktiecapaciteit, een efficiënte organi
satie, een gezonde financiële positie, een aantrekkelijke sortering, een lage
kostprijs, concurrerende verkoopprijzen. Alleen hiermee kan een onderneming
rationeel werken, de omzet opvoeren en de winst vergroten.

Het is niet zo, dat alleen bedrijven fusioneren, die hetzelfde produkt maken
zoals de fusie tussen Bierbrouwerij d'Oranjeboom en de Zuid-Hollandsche
Bierbrouwerij (horizontale integratie). Het komt ook voor dat twee bedrijven
samensmelten, die in het produktieproces op elkaar aansluiten (verticale
integratie). De bovengenoemde fusie van de Kon. Rotterdamsche Lloyd en
Reiman, Stok Kersken is hier een voorbeeld van.

Zoveel hoofden, zoveel zinnen. Dat kunnen wij ook zeggen van de redenen
waarom een fusie wordt aangegaan. Door samen te werken bereikt men een
betere spreiding op de markt, verkrijgt men een goede bezetting van het
produktie-apparaat, kan men de produktie concentreren, wordt het mogelijk
het produkticprogramma uit te breiden, is men zeker van levering van grond
stoffen, kan men de verkoop coördineren, wordt het aantrekken van kapitaal
gemakkelijker. En dit zijn dan nog maar de voornaamste beweegredenen
waarom bedrijven een fusie zijn aangegaan.

Een huwelijk is een belangrijke stap in het leven: Niet alleen voor de mens,
maar ook voor ds bedrijven.

Directieleden van een der bedrijven hebben de kans, dat zij het veld moeten
ruimen. En al is dat niet het geval, dan hebben zij het toch niet meer alleen
voor het zeggen. Fusies die economisch noodzakelijk zijn, struikelen vaak
over deze psychologische barrières.

Aandeelhouders van een der bedrijven moeten hun aandelen inleveren en
krijgen dan geld of aandelen in de andere onderneming. In de praktijk blijkt
dat hun meer wordt geboden dan de beurswaarde der aandelen. Maar dat wil
nog niet zeggen, dat zij altijd het volle pond krijgen. Door onvoldoende voor
lichting weten zij veelal niet wat de intrinsieke waarde van hun aandelen is.
Voor de Amsterdamse effectenbeurs betekent een fusie, dat er weer een
aandeel minder wordt verhandeld. Er zijn dan ook in de naoorlogse jaren heel
wat interessante aandelen van het beurstapijt verdwenen.

Veelal blijft het overgenomen bedrijf wel doorwerken. Maar het komt voor,
dat het wordt opgeheven en dat is voor de plaatselijke gemeenschap een
verlies.

Voor de werknemers kan een fusie een ontslag betekenen, omdat zij overbodig
kunnen worden. Gelukkig komt dat weinig voor, terwijl in een tijd van grote
werkgelegenheid gemakkelijk elders werk gevonden kan worden. Erger, is
vaak, dat de promotiemogelijkheden in de knel komen.

Voor de concurrent betekent een fusie, dat de tegenstander groter en machti
ger is geworden en dat de strijd nog heviger zal worden. Moge dit tegenover
de buitenlandse concurrent juist de bedoeling zijn, de Nederlandse concurrent
komt in een moeilijker positie.

Zo op het oog geeft een fusie nogal wat nadelen. Ontegenzeggelijk zitten aan
een samensmelting van twee bedrijven haken en ogen en brengen zij bezwaren
met zich mee. Maar hier staat tegenover, dat ons land met voornamelijk
kleine en middelgrote bedrijven in de Euromarkt onherroepelijk in de hoek
wordt gedrukt. Of wij het prettig vinden of niet, wij kunnen het economisch
alleen rooien met bedrijven die kwantitatief of kwalitatief de evenknie
van de buitenlandse bedrijven zijn.

SNIJBLOEMEN>VOEDSEL v

bloemen blijven lang mooi zohdér w'ater te^verversfen

Studiekring Van der Leeuwstichting

(Van een onzer verslaggevers)

ZATERDAGMIDDAG heeft de
studiekring kerkbouw en ere
dienst van de Prof. Dr. G. van der
Leeuwstichting onder grote be
langstelling zich op een studiedag
te Amsterdam beziggehouden met
de kritiek, die dr. J. J. P. Oud heeft
geleverd op de architectuur in de
hedendaagse kerkbouw. In zijn ar
tikel „Carnaval der architecten"
signaleert dr. Oud een „van buiten
af" in de kerkbouw, omdat men
het „van binnenuit" nog niet kan.

Hij meende, dat veel architecten
de emotionaliteit die ze in de hui
zen- en industriebouw niet kwijt
kunnen, uitleven bij het bouwen
van kerken, waar naar zijn oordeel
de zaken dan ook rijkelijk ongepro
portioneerd terechtkomen. De
kring meende daarom op deze
studiedag de kwestie inhoud-bui-
tenkant ter discussie te moeten
stellen.

Architect A. Klarenbeek en ds. H. R.

Blankensteijn kwamen hierbü tot enkele
gedachten, de laatste zelfs tot enkele
stellingen, die tijdens de discussie moes
ten worden verdedigd. Architect Klaren
beek meende, dat de binnenkant en het
ten de inhoud van de architectuur
HU stelde, dat dit twee zaken zyn,
die veelal niets met elkaar te maken
hebben. „Het is niet strikt noodzakelUk,
dat binnen- en buitenkant in relatie met
elkaar staan. Het exterieur van een
kerkgebouw en het waarom van de zaak
dekken elkaar veel meer."

De heer Klarenbeek zei, dat vrUwel
iedereen verontrust is door het door dr.

Oud gesignaleerde formalisme in de
hedendaagse kerkenbouw.

Hij benadrukte, dat men in de gehele
architectuurgeschiedenis een worsteling
de vormen kan terugvinden, zelfs
e overgang van de gotiek naar de
issance. Vroeger dacht men een
bepaalde weg te zien, doch thans is dit
onmogelijk, omdat er zoveel kruispunten
zijn van wegen, die men kan inslaan.

„Wij zijn aan die grote verscheidenheid
van vormen in de kerkbouw gekomen,
doordat er geen codering van de archi
tectuur meer is. Bij kerkenbouw kan
daardoor alles doen, termeer, om
dat technische moeilijkheden praktisch
niet voorkomen en de eisen van het
bouwprogramma bij de bouw van een
kerk geheel zijn weggevallen. De vormen
van de eredienst zijn voor de architect
geen dilemma. Hij heeft alleen de op
dracht de bouw van een kerk. in casu

een overhuifde ruimte. Omdat men geen - -

beperkingen heeft, is de architect vrij maar iedereenin Rome, die iets
iïPS'Sur™ hat concilie te maken heeft,
„Gelukkig is het niet zó maar een spel, weet dat de kardinalen een Ult-
doch een spel voor Gods aangezicht. Dat we« zochten uit het intense COn*
dwingt de architect om zo zuiver moge-

lijk te spelen en dan heeft men toch j fllCt dat op het. concilie IS open
enkele spelregels Bij het zoeken van i baar geworden tussen de conser-

Pro,gressif-

bij kerkenbouw, waardoor men de kerk ve vleugel. De laatste Wilde niets
weer als kerk zou kunnen herkennen, j weten van het rapport over open*
Daaraan moet eerst een zekerheid over baring en wil een geheel nieuw

ï„taE2,ul£isdov'SVbS&.AS I rapport opgesteld zien Het rap-

Ds. Van Blankesteün benaderde het
onderwerp als theoloog. HU vond de
bouwtrant belangrUk voor de liturgische
vraag hoe men het centrum moet situeren,
maar toch achtte hij theoloog een meest
al tegen zijn zin in meesprekende ama
teur op dit gebied. HU had steeds meer
de indruk gekregen, dat de kerk een
ruimte moet zUn, waarin men de liturgie
moet vieren.

De eerste overweging is dan: hoe
moet het kerkgebouw worden. Daarom
is het noodzakelijk, dat men vanuit de
theologie over de bouwtrant praat De
„speelplaats" moet worden afgeperkt en
in eenvoudigheid moeten parallellen wor
den aangewezen. Dit speelt zich niet al
leen af in de architectuur, doch ook in
de theologie, zo meende ds. Van Blanke-
steyn, die stelde, dat het er in de grond
van de zaak niets toe doet, of men het
probleem van buiten naar binnen be
nadert. „Men heeft steeds een beroep
gedaan op de gotiek, omdat men daar
binnenuit heeft gebouwd. Dit be
roep is echter een versluiering van de
problemen, omdat de verhouding kerk
en wereld toen vast stond, o a. in de
maten van het gebouw en in de hoofden
harten van de middeleeuwers. Dit
beroep gaat nu niet op. omdat de ver
houding kerk en wereld thans niet zo
duidelijk Is vast te stellen."

Ds Van Blankesteijn stelde voorts, dat
ten de mogelijkheid moet openhouden
m van buitenuit naar binnen te bouwen.
Omdat men het kerkgebouw van buiten
af betreedt, moet de binnenkant niet
meeivzijn dan de buitenkant. „Wij gaan
er steeds vanuit, dat de binnenkant be
langrijker is. dan de buitenkant. De maat
staf: als men maar trekt is ook thans
veel kerken essentieeel." Ds. Van
Blankesteijn meende, dat zolang de kerk
aan deze apostolische krampen üjdt, de
architecten niet ontkomen aan de ver
schillen tussen binnen- en buitenkant.
De door dr. Oud gepropageerde zuivere
architectuur achtte hij verwerpelijk en
schetste dit als Zwingliaans en sectarisch.
De aard van de geborgenheid in de kerk,
moet ook buiten zichtbaar zijn,
meende hij.

Beroepingswerk

te Ridderkerk; te Zevenhoven: P. D.
de Bruin, te Opynen.

Benoemd tot geestelyk verzorger van
de herv. vereniging „Kerkopbouw" te
Nijkerkerveen: dr. A. Steenbeek, a.s.
emerit pred. te Amersfoort

Aangenomen naar Haren (Gr) als
jeugdpredikant: H. K. de Wilde, te Ny-
beets.

GEREF. KERKEN
Beroepen te 's-Gravenhage-W. (wijk-
gem. v): H. J. van Duinen, te Zwijn-
drecht; te Emmen (4e pred.pl.): B.
Smilde, te Grootegast.

CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Oud-Beijerland: J. Brons,
te Bunschoten. 's-Gravenhage-Ryswyk:
T. Harder, te Kornhorn; te Nieuwe Pe-
kela: W. van Heest, te Emmen; te
Zwolle: A. Hilbers, te Leeuwarden, die
dit beroep ook

Nee, de figuur van Jakob, zoals deze ons uitvoerig wordt be
schreven in het boek Genesis, is ons beslist niet sympathiek.
Het is een aaneenschakeling van bedriegerijen en listigheden.
Als hij voor zijn broer Ezau moet vluchten, vinden wij dat wel
zielig, maar medelijden, nee, dat kunnen wij toch moeilijk op
brengen voor deze man. En als hij door Laban, straks zijn
schoonvader, met gelijke (valse) munt wordt terugbetaald, is
dat toch eigenlijk zijn verdiende loon. Het is voor wie al die
geschiedenissen leest moeilijk te verteren, dat God juist déze
man in Zijn heilshistorie zo'n belangrijke plaats geeft. Het is
vaak nauwelijks te verwerken: God blijft maar bezig Zijn ze
genende handen over Jakob uit te strekken. Ook als Jakob
weer zijn eigen gang gaat. Kan dat dan allemaal maar zo?
U kunt natuurlijk zeggen: stel je voor, dat God Zich alleen
maar bemoeit met eerlijke en sympathieke mensen, die op
hun manier dan nauwgezet leven. Is er reden, hoe dan ook,
voor enige zelfverheffing en is het eerlijk neer te zien op een
figuur als Jakob? Bij hem was er, afgezien van alles, tenslotte
toch geen sprake van een goedkoop berouw. Als God hem,
meer dan eenmaal, op zijn nummer zet, ziet hij zijn fouten,
zijn zonden. En daar begint, steeds opnieuw, het nieuwe leven.
Jakob wéét wat hij verprutst, maar hij weet óók van verge
ving: hij is tenslotte niet te hoogmoedig om zich te buigen!

Prof. dr. G. Gemser
overleden

Te Groningen is vrij plotseling op 72-
jarige leeftijd overleden prof. dr. B
Gemser. oud-hoogleraar in de oud-tea-
tamentische wetenschap aan de Rijks
universiteit te Groningen.

Prof. Gemser werd op 17 mei 1890
te Broek op Langendijk geboren. Aan
de universiteit te Groningen studeerde
hij letteren en wijsbegeerte. In 1924
promoveerde hij cum laude.

Prof. Gemser heeft zich vooral toe
gelegd op de bestudering van het spij
kerschrift en van de assyriologie.

In 1926 werd prof. Gemser benoemd
tot hoogleraar in de Semitische talen
en in de wetenschap van het Oude Tes
tament aan het Transvaal University
College te Pretoria.

In 1939 werd hij hoogleraar in de theo
logie aan de universiteit te Groningen,
maai de oorlog maakte de realisering
van deze benoeming onmogelijk.
1960 nam prof. Gemser afscheid
de universiteit.

Dinsdagmiddag zal de begrafenis
plaats vinden op de begraafplaats Sel-
werderhof te Groningen.

is het presidium van
het rooms katholiek concilie, de
tien kardinalen die de vergade
ringen leiden, in een speciale
vergadering bijeengeroepen. Er
werd niet medegedeeld wat het
doel van de vergadering was,

Ite coderen", zo meende hij.

Resten van paleis en
citadel, uit tijd van
Jeremia, blootgelegd

Een Israëlische archeoloog heeft de
resten van een grote machtige citadel en
een paleis gevonden op de oude weg van
Jeruzalem naar Bethlehem. Hij neemt
aan dat deze ten tijde van Koning Joja-
kim. een van de laatste koningen van
Israël die van 609 tot 597 voor Christus

Prof. Vondeling meent:

De laatste paar jaar zijn grote
vorderingen gemaakt in de strijd
om aan het humanisme in de wet
geving een gelijkwaardige positie

kim: „Wee hem die zijn huis bouwt met
ongerechtigheiddie zegt: Ik zal mij
een groots huis bouwen, ruime opperza-

ie geven. Verscheidene omstan-
een koning, als gij wedijvert m ceder- digheden hebben daaraan meege-
hout"- werkt. In algemene zin is er bij-

De archeoloog, dr. Yohanan Aharoni. V00rbeeld een toenadering geko-
dï? tl r«' men op het punt van de mensbe-

ten aantonen dat het alleen door en voor schouwing. In vooraanstaande
koning gebouwd kan zijn.

de

...a der laatste koningen

dea is, is het vrij g oot voor die tijd.

Een door de Hebreeuwse universiteit
van Rome georganiseerde expeditie had
tot resultaat dat men versierde fragmen
ten van opengewerkte balkons, vensters
en ballustrades vond.

Naar aanleiding van de woorden van
Jeremia zei Aharoni zich voor te kunnen

Gerestaureerde kerk
te Wons in gebruik

«tellen wat een machtige indruk
huis met soortgelijke balustrades in de
tijd van Jeremia gemaakt moet hebben.
De archeologen hebben nu zeven voor
beelden van deze beschaving van de
vroegste koningen van Judea tot de tijd
van de Arabieren, blootgelegd.

Jubileum NCR (eis) V
werd afgesloten

Aangevoerd door ruim twintig auto
bussen. die uit verschillende windstre
ken van ons land waren vertrokken, zijr.
zaterdagmiddag ter afsluiting van de
jubileumviering van de Ned.Chr. Reis-
vereniging ruim 1200 NCRV-ers in de
Tivoli-zaal in Utrecht bijeengeweest.

De middag bood een herhaling van
het programma, dat een week eerder
op dezelfde plaats was uitgevoerd. Na
de opening door de wnd. voorzitter, de
heer C. H. Sonneveld gaf het Gelders
Orkest onder leiding van Leo Pappen-
heim een Strauss-co-.cert. Hieraan ver
leenden Christine Spierenburg «sopraan»
en Bert Robbe (tenor) me'ewerking
Het populaire concert viel ook deze
keer zeer in de smaak Na de pauze pre
senteerde Dick Gabel het ensemble Vrij
en Blij onder leiding van Wcssel Dekker.
Hij kondigde voorts Son ja van Weerden-
burg aan, die vakantiehedjes uit Schot
land. Frankrijk. Spanje en Oostenrijk
zong. Nederlands meest bekende goo
chelaar Fred Kaps trad voorts een kwar
tier op en vertoonde in deze korte tijd
de meest verbluffende staaltjes van zijn
goochelkunst, zodat ook deze middag
weer uitstekend is geslaagd.

Nederlands hervormd predikant te Ave
rees: de gerestaureerde hervormde kerk
;n het Friese plaatsje Wons. geopend.

Het is de enige koepelkerk in het
Friese Westcrgoo. Op de plaats waar
de kerk is gebouwd, een van de oudste
Friese woonkernen, bevond zich in de
tw-.alfde eeuw reeds een tufstenen kerk
gebouw. Kort na het jaar 1200 werd bij
dit kerkgebouw een bakstenen toren ge-
houwd. Beide zijn thans verdwenen. In
1728 werd de huidige kerk gebouwd in
de vorm van een acht-kantige koepel.

Wons is vroeger de hoofdplaats ge
weest van de .gemeente Wonseradeel,
een thans 27 dorpen tellende gemeente,
waarvan het gemeentehuis is gevestigd
in Witmarsum. Als windvaan is op de
koepeltoren nog steeds geplaatst een
hert met gebroken horens, het wapen
van Wonseradeel.

- De restauratie, die
subsidie van rijksmonumentenzorg,
de provincie Friesland en de gem

port was opgesteld onder leiding
van de conservatieve kardinaal
Ottaviani.

moediging tot wetenschappelijk on
i de theolo-

het concilie

Op de laatste zitting

o het concilie

bleek dat niet slechts de, Europese bis
schoppen, maar ook alle Afrikanen
zich tegen het rapport keerden. Ook een
van de oosterse bisschoppen veroordeel
de het rapport als een scholastiek do
cument

De tegenstanders hebben een groot
aantal bezwaren naar voren gebracht.
Hun houding is onder meer gebaseerd
op de volgende argumenten

rooms-katholieke kringen dringen
ook modernere opvattingen door
over de evolutieleer. Andere tak
ken van wetenschap helpen ook
mee om veel struikgewas dat een
goede communicatie tussen niet-
godsdienstige humanisten er
christenen belemmert, op te rui
men. De werkelijke scheidslijnen
zijn daardoor veel duidelijker en
zuiverder zichtbaar geworden en
het wederzijds begrip is groter.

Dit zei prof. A. Vondeling, voorzit
ter van de P.v.d.A.-fractie ln de Twee
de Kamer, zaterdag in Amersfoort in
een rede over „humanisme en politiek",
die hij hield ter gelegenheid van de
jaarvergadering van de humanistische
werkgemeenschap.

In politieke zin valt het op. aldus prof.
Vondeling, dat de KVP de laatste paar
iaren haar medewerking in toenemen
de mate heeft verleend om aan ver
enigingen op levensbescnouwelijke
grondslag dezelfde bescherming en te
gemoetkoming vanwege de overheid te
geven als de kerkgenootschappen. In
dit verband prees dr. Vondeling het
baanbrekende werk in de KVP-fracties
van dr. Stokman, in de P.v.d.A. zijn de
rooms-katholieke leden ware brug-

2. Het rapport lijdt aan gebrek aan
torale geest.

3. Het rapport spreekt alsof het de wijs
heid in pacht heeft.

4. Het rapport toont onvoldoende rijp
heid der theologische voorstudies.

5. Het rapport is grotendeels onbegrij
pelijk voor de „afgescheiden broe
ders"

Het rapport schenkt geen aandacht
aan het probleem van het heil
het mensdom dat niet op de hoogte
is van de openbaring en van het heil
der ongedoopten.

7. Het rapport bevat nauwelijks een

_f de hou
ding van de protestantse fracties, waar
van de leden in overgrote meerderheid
een onverzoenlijke houding blijven aan
nemen. Zij tonen zich op dat punt
slechte democraten. Vooral de onv
draaazaamheid van de CHU-fractie
ontstellend, zo meende hij, en ook
begriioeliik als men kennis neemt
de brieven en boodschappen
geschied metfg^de

Druk

wonseradeel. is uitgevoe-d onder leiding
van architect P L. de Vrieze uit Gro- o->k in de dagelijkse praktijk heeft nog
ningen. In de kerk bev ndt zich een' vaak dlscrlm'oatli "~J~

eikenhouten preekstoel uit 1681. die dus vi

de Nederlandse Hervormde

•beschouwelijke en van ki
aflrnmstis van het vorige af-! ''ke rinht'ifren. Spreker herinnerde
oohrrtton lr*rk«»Phoiiw Deze oreek-1 d* drnk d,e ve,e rechters nog steeds
«ftVSK ill-.of.Mn om de eed I Ie le«ei>. Me-

die voortieen van een verflaag

voorzien, is nu in oorspronkelijke staat
teruggebracht.

Centraal in het acht-kantige kerkge
bouw is een nieuwe doopvont geplaatst,
die in overleg en met subsidie van het
Anjerfonds is ontworpen door de
Friese beeldhouwer C. Fokma. De res-
tau-atie heeft ruim een jaar geduurd.
Tijdens deze restauratie werden ver
schillende historische vondsten gedaan,
onder andere werd er een middeleeuwse
sarcofaag gevonden.

eleven. Öo't bi» benoemingen
vaak gediscrimineerd, ter-

wijze wordt toegepast.

De inleider meende, dat socialistische
humanisten nog krachtiger moeten age
ren tegen de rassendiscriminatie en te
een de huichelachtige praktijk van d<
huidige huwelijkswetgeving, zij dienen
op te komen voor de princioiële gelijk
heid in de maatschappij van man er
vrouw.

derzoek op het gebied
gie en exegese.

In de vergadering
is reeds het voorstel
conciliecommissie te
aanwezige bisschoppen
groepen te vertegenwoordigen. Oorspron
kelijk bleken er drie groepen te zijn:
eendie voor het rapport was, een die
een aanzienlijk gewijzigd rapport wens
te en een die een geheel nieuw rapport
wilde. De laatste groep was zeer groot
en de eerste twee groepen hebben zich
kennelijk vermengd. De taak van deze
nieuwe commissie zou zijn een akkoord
te vinden rekening houdend met de dis
cussies die reeds gevoerd zijn.

Dit voorstel komt er echter in wezer
op neer dat er geen nieuw rapport
wordt opgeste'd, maar dat het huidige
raopor t ingrijpend gerestaureerd en
verbouwd zal worden. Dat betekent dat
de grote groep die om een nieuw rap
port vroeg nogal veel water in de wijn
van hun eisen zal moeten doen. Aan
gezien niets bekend gemaakt werd op
zaterdag, zal het voorstel van het pre
sidium als het tenminste al een op
lossing voor de huidige impasse zal heb-
waarschijnlijk vandaag

Prof. G. M. G. H. Russel
overleden

In zijn woning in Amsterdam is

leden prof G. M. G. H. Russel. Hij be
reikte de leeftijd van 71 jaar. Prof. Rus
sel, die aan de universiteit van Am
sterdam rechtswetenschappen studeerde,
behaalde in 1918 zijn doctorstitel. Ir
1923 werd hij lector in het Romeins,
recht aan de r.k. universiteit van Nij
megen en in 1928 aan dezelfde univer
siteit buitengewoon hoogleraar in het be
lastingrecht en de belastingpolitiek.

Van zijn hand verschenen vele publi
caties. o.m. beschouwingen over het
wetsontwerp op de N.V. (1925), de onder
neming in het privaatrecht (1918), be
schouwingen over nationaal en interna
tionaal belastingrecht (1928) en verder
talrijke series artikelen over verschillen
de onderwerpen in dagbladen, weekbla
den en tijdschriften.

Kanselboodsehap in Geref. Kerken

Pastoraal cahier
zal binnenkort
verschijnen

Namens de classis 's-Graven-
hage van de Gereformeerde Ker
ken in Nederland is zondag in alle
gereformeerde kerken van Den
Haag, Voorburg, Rijswijk erf
Leidschendam een kanselbood
sehap afgekondigd, die tot on
derwerp heeft het toenemende
zedenbederf- Alle kerkgangers
ontvingen een exemplaar van
deze boodschap, die tevens in de
kerkbladen van de verschillende
gemeenten en wijken zal worden
gepubliceerd. In dit schrijven
spreekt de classis haar veront
rusting uit over de richting,
waarin de ontwikkeling van de
zeden in ons land blijkt te gaan
en noemt zij enkele oorzaken, die
hiertoe kunnen leiden.

De classis is er zich wel van be
wust, dat nieuwe tijden ook nieuwe
vormen vragen en dat zeker ook in
de snelle ontwikkeling van de twin
tigste eeuw met ernst gezocht moet
worden naar de juiste wegen tot
heiliging van het leven in de vrij
heid, waarmee Christus ons heeft
vrijgemaakt. Het is niet haar bedoe
ling verouderde inzichten en ge
woonten te handhaven. Zij meent
echter, dat het gevaar van een
geloos meedrijven op de stroom
een noodlottige ontwikkeling op dit
gebied niet denkbeeldig is. Daarom
roept de classis op tot een open ge-

(Advertentie)

20.000 dekens naar
Algerije verzonden

Vandaag zijn als gevolg van een door
de gezamenlijke kerken van Engeland
opgezette actie 20.000 dekens naar C
stantine in Algerije verzonden.

650.000 van de 1.300.000 mensen*
Constantine en Batna, twee provincies
in Algerije, hebben geen werk, geen
huis, geen geld en geen dekens. Dit
werd bekend aan de kerken van Enge
land via de interkerkelijke hulporgani
satie van de Wereldraad van Kerken in
Genève. Als antwoord hierop zenden de
Engelse kerken in samenwerking met
het Lutherse wereldhulpcomité te New
York deze- dekens. De kosten van het
speciaal hiervoor gecharterde vliegtuig,
15.000 dollar, worden gedragen door de
Lutherse organisatie te Genève.

Ook in dc Verenigde Staten, Neder
land, Denemarken en andere landen
met protestantse, anglicaanse en ortho
doxe kerken zijn plannen om dekens in
te zamelen om deze zo spoedig mogelijk
naar Algerije te verschepen.

sprek met de jongeren op dit punt
en benadrukt zij nogmaals, dat het
voorbeeld van een christelijke le
venswandel onmisbaar is.

Op een persconferentie heeft ds. B.
J. A. Streefkerk uit Den Haag, met an
dere leden van de door de classis be
noemde commissie, die deze kansel-
boodschap heeft voorbereid, de achter
gronden van het schrUven toegelicht
Ruim een jaar geleden kwam het ver-
schUnsel van de steeds losser wordende
zeden in de Geref. kerk van Den Haag-
West aan de orde. Aanleiding daartoe
complex van factoren, waar-
ioemen de toename van porno
grafische lectuur, gevallen van sexuele
abnormaliteiten, aanrandingen, kinder-
lokkerij en het toenemende aantal de
linquenten.

Het toenemend zedenbederf ln bet al
gemeen werd daarna in de classis aan
de orde gesteld met het gevolg, dat voor
de bestudering van dit probleem een
commissie werd benoemd. Deze com
missie werd gevormd nit de theologen
dr. B. Rietveld, ds. B. J. A. Streefkerk
S. A. Boonstra en de nlet-theo-
iogen dokter W. Bakker, mr. A. C. de
Ruiter en de heer J. M. van Andei,
hoofdinspecteur van politie. ZU kwa
men na uitvoerige besprekingen, waar-
bU het probleem van alle kanten werd
belicht, tot de conclusie, dat het aanbe
veling zou verdienen een getuigenis
naar bulten te geven (de kanselbood
sehap) en een pastoraal cahier te laten
verschUnen, waarmee de gereformeerde
kerken voor eigen gebruik kunnen wer-

In dit pastoraal cahier, dat thans wordt
samengesteld, wil men een juiste waar
dering vah de sexualiteit als gave vaa
God geven ten dienste van de predikan-
:n en overige ambtsdragers.
Ds. Streefkerk zei over de kanselbood
sehap naar aanleiding waarvan zondag
ook is gepreekt in de classis 's-Graven-
hage, dat het steeds opnieuw in aanra
king komen met de brutale feiten van
zedenverval heeft geleid tot dit woord
van bezinning. Het is bekend, dat de
Haagse politie er de laatste tijd is toe
overgegaan enkele geruchtmakende „ze
denzaken" vry te geven voor publicatie
om er via de pers een preventieve wer
king vanuit te kunnen laten gaan. Ook
mede hierdoor is de vraag „Wat moeten
wij doen" by velen sterker geworden.
Naar de mening van de commissie is het
gezien het feit, dat én ouders én jeugd
met deze problematiek zitten, tijd om
'liervoor aandacht te vragen in de vorm
an een open gesprek.

Ds. Streefkerk zei verder, dat bij be-
iaalde publicaties echter slechts een ef-
ect in negatieve zin is te bespeuren,
vooral wanneer er illustraties bij worden
geplaatst. „Dan gaat men zo'n blad zelfs
kopen om de viezigheid eens te bekij
ken", aldus de predikant. Hij wees er in
dit verband op, dat een deel van de
jeugd verontwaardigd is over dergelijke
sensationele publicaties, waarin zy zo
wordt afgeschilderd.

Over de kanselboodsehap zelf zei hij
o.m.: „Wij hebben niet de mening, dat
we hierin alles hebben gezegd. Integen
deel. Maar we willen een gesprek over
deze onderwerpen in positieve zin ope
nen in eigen kring. Er is dus ook geen
sprake van. dat de kerk beschuldigend
naar buiten w.il treden, want we weten,
dat het ontzettend moeilijk is in deze
tijd als Christen te leven. We willen in
het kerkelyke leven met deze kansel-
boodschap een zeer sterk en dringend
beroep doen op ieder, die een opvoeden
de taak heeft: dus vooral op de ouders.

In de komende weken zal getracht
worden in alle kerken van de classis
's-Gravenhage dit gesprek gestalte te ge
ven door de preek, op de catechisaties,
in het verenigingsleven en op de wijk-
avonden.

Hulp van lezer: Een collega schrijft insluiten

is, dat er meer nakomelingen van doosje ir

prins Maurits zijn geweest dan de groen aankomt. Gaarne willen
Nassaus Beverweerd en Nassaus weten of het
Odijck. Een uitvoerige studie over al kocht boompje
die nakomelingen kan men aantreffen
in het Tijdschrift voor Geschiedenis,
jaargang 1929, aflevering 2 en 3, van
de hand van generaal-majoor Fr. de
Witt Huberts.

het verpakken ln een men en zichzelf bovendien op hoge
met nat mos of gras, zodat het kosten jagen. Hij zou de betrokkene

zijn loondadmi-

kweker ge-
En ook, of het een
aantreffen hoog- of laaggroeiend boompje is en
of men er wel eens bloemen aan heeft

ook moeten opnemen

nistratie, alle kosten vooUrhem betalen,
belasting voor hem verrekenen en bo
vendien krijgt de betrokkene zelf nog
een aanslag in de inkomstenbelasting,
wanneer hij andere inkomsten heeft,
zoals o.a. A.O.W.

Vraag: Iemand

ventig jaar werkt niet meer. Voor die 4 Vraag: Men zegt, dat kinderen van

tijd is hij steeds in loondienst geweest, tweeeneenhalf tot drie jaar op de helft

Hij was verplicht verzekerd. Als nu v*n hun totale lengte zijn Is dat zo

zijn vroegere baas, nu hij niet meer oI 1S het maar een verhaaltje?

deze dieren J*?1**' ziekenfondspremie voor hem Antwoord: Wanneer men in de ta-

blijft betalen, blijft hij dan verplicht bellen de lengte van kinderen van

o verzekerd. Zo niet, hoeveel uur in twee t0t drie jaar nakijkt, ziet men,

bij de drogist k<> de week zou hij dan moeten werken dat deze wisselt van 80 tot 90 centi-

Antwoord: Een werkgever kan zo- Verdubbelt

iaar niet ziekenfondspremie betalen komt
zeggen, dat de betrokkene ver-
plicht verzekerd is. Om verplicht ver
zekerd te zijn moet de betrokkene loon
dienst verrichten. Dat wil zeggen, dat

Vraag: Gaarne wil ik weten welke
de bijgesloten diertjes zijn en of ze
schade kunnen aanrichten.

Antwoord: Voordat
naar de deskundige hebben gezonden,
hebben we ze even met wat ether ge
dood. Dit kan men bij de drogist ko
pen. Ze zijn dan in een ogenblik uit
hun lijden, want het duurt, gezien de
administratie, die aan deze uitgebrei
de correspondentie verbonden is. en v„,
de langdurigheid der postbestellingen 2ekerd

Brieven, die niet voorzien zijn
an naam en adres, kunnen niet
beantwoord worden. Geheimhou
ding verzekerd. Vragen, die niet
onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.

Antwoord: Een bruine vlek in email-
Ie wordt meestal veroorzaakt door
ijzerroest. Dit wordt b.v. gevormd,
wanneer men bleekwater bij water
voegt, dat ijzerzouten bevat. Koop

bij de drogist een flesje wol-
bleekmiddel, maak hiervan een ster-

dit getal, dan ke oplossing en laat deze op het email-

wel op de lichaamslengte le inwerken. Hierbij flink ventileren.

volwassenen. De bewering klopt
dus wel, maar al te letterlijk moet
men haar natuurlijk niet opvatten!

overige poststukken.

Vraag: Ik heb een boompje in de
tuin. waarvan ik de naam niet weet.

Niemand kan me die zeggen. Weet
u de naam misschien als ik hierbij
een takje insluit?

Antwoord: Het takje is verdroogd,
zodat het zeer moeilijk valt te zeg
gen wat het is. Naar het uiterlijk moet de vrouw een vrijwillige ver
schijnt het een of andere prunus te zekering aangaan. Dit moet hij rege-
zijn. We hebben het takje op verschil- len met het ziekenfonds. Als hij niet
lende kwekerijen vergeleken, maar de werknemer is
vaklui konden er niet uitkomen. Als woords,

een

Vraag: Kunt u ons een adres geven
■aar wij gedragen kinderkleding
(kleren van jongens van een tot drie

kaartje naast de bellen „Afrikaan- Jaar) ter beschikking kunnen stellen,

hem. Als hij halve da- me. ™.0™ H,e u

nst werkt, kan hij ver. "Wjn^bljzonderheden hierover

Antwoord: Het betrokken huis was
een studentenhuis en een der studenten
was het niet eens met de Zuidafrikaan-
se politiek. Als „studentenmop" werd
dit opschrift op het huis geplaatst. De
betrokken student is reeds anderhalf
jaar geleden vertrokken.

Vraag: In mijn badkuip (emaille)
is een bruine vlek ontstaan, veroor-
hij niet verzekeringplichtig. zaakt door vuil water. Ik heb

werkgever

gen in loondienst werkt, kan hij
plicht verzekerd zijn, mits hij maar
werkt in dienstverband. Het is ech
ter mogelijk, dat dan de vrouw niet
als indirect-verzekerde op de fonds-
kaart wordt vermeld. Dit hangt af van

het totale inkomen. Als de nevenin-

komsten meer bedragen dan het loon, betrokken student

zonder resul- ning 1

bijvoorbeeld voor vluchtelingenhulp?

Antwoord: Informeer eens bij hel
Leger des Heils en bij de Oecumeni
sche Raad van Kerken, Janskerkho!
15. Utrecht

Vraag: Is het zo, dat een eigenaar
voor inwoning van «iochter bij de huur
der 20 pet. op de huur mag leggen?

Antwoord: Neen, de huur mag niet
verhoogd worden wanneer de huurder
inwoning neemt. Een reeds lang afge
schafte bepaling stond in verschillende
gevallen huurverhoging wegens inwo-

taat Hoe krijg ik die vlek eruit? wel eens misverstand.

i dit veroorzaakt thans nog