Westen komt met
Berlijns plan
Hammarskjöld bezegelde
bewust een vals rapport'
Neliroe bereidt jeugd op
langdurige oorlog voor
Luchtaanvallen
van Katanga
Ex-V.N.-functio naris in boek:
Spanje boos op Bonn om
nasleep Spiegel-affaire
Lucifers en het getal pi
1962
MAANDAG 12 NOVEMBER 1962
„Vasth ouden aan S ïSFSE
JJN
van
neutraliteit
Nehroe deed echter een klemmend be
roep op de jeugd niet in paniek te
geraken. Hij zei dat er een algemene
militaire training zal worden inge-
Over de wapenleveranties van het
buitenland was de premier bijzonder te
spreken. In de eerste plaats zei hij dat j
de Sowjetunie er m had toegestemd haar
Niet
prijsgeven
Premier Nehroe heeft gister-
avond op een massabijeenkomst w JB
in New Delhi voor het eerst offi- oorspronkelijke verplichtingen
cieel bevestigd, dat de Sovjet- 'sStohïï:
unie er in heeft toegestemd nietden zich bovendien van hun beste kant
alleen straaljagers aan India teLat,en zie" doc? deXTSue,heid waaTe? huü
i hulp arriveerde. Nehroe vroeg de jeugd
leveren (zaterdag noemde Neh-;gecn snelle en ODzienbarende resultaten
roe een aantal van 25 Migs) maar j te verwachten. Hii verklaarde, dat het
ook een fabriek voor de vervaar-j S 'eTóX
dlging van deze toestellen in In-! 'oc: -Wat er ook gebeurt, wij zutlen ons
dia te bouwen. De militaire pro- En
duktie IS de laatste drie weken derlasen aan het front. Bij een plotse
drie keer zo groot géworden linSe Chinese aanval was een terugtocht op,
7 strategisch gunstiger posities van groot i
Enige uren tevoren had de Indiase belang geweest,
premier in een toespraak tot honderd-
duizend jongeren verklaard, dat India i
nog sterker dan vroeger moet vast.
houden aan het socialisme en de po-
v'„ °VCrieenS staat Hoewel hU de Verevfcde Staten dank-
dt "a!!f' 20 2e «en waar- voor dt m|||ta|r, ,len„. verklaarde
schijnlijk zeer langdurige oorlog te Nehroe, dat dit niet betekende dat India
hij betoogde dat het zelfs zijn politiek van niet-gebonden zijn j
vaarwel zal zeggen. „Trouwens het hoofd
|van een westers land, dat ons nu wapens
geeft, heeft mij al geschreven dat hij!
niet verlangt dat India zijn traditionele
politiek opgeeft", zo verklaarde hij. In i
lenigte hoorde men daarop de naam j
president Kennedy van mond tot j
mond gaan.
De Pakistaanse minister van voorlich
ting heeft gisteren de westerse mogend
heden aangevallen wegens hun bewape
ning van India, dat hij een oorlogszuch
tig land noemde. Het conflict IndiaI
China noemde hij niet meer dan een
grensgeschil, dat India aangrijpt om een
militaire macht op te bouwen
Tenslotte heeft een woordvoerder van
het Indiase ministerie van defensie be
kendgemaakt, dat Indiase troepen op
twee achtereenvolgende dagen Chinese
aanvallen op hun stellingen bij Walong
hebben afgeslagen. Er zouden geen ver
liezen geleden zijn.
wachten
Doodgewaande imam
Jemen kerkhof voor H
Egyptisehe indringers
De door de revolutionairen va
troon gestoten imam van Jemen. Mo
hammed el Badr. van wie herhaalde
malen is gezegd dat hij bij de revolutie
was gedood, heeft zich zaterdag einde
lijk in het openbaar laten zien. De
Imam. die een gezonde indruk maak
te, gaf een persconferentie voor buiten
landse verslaggevers. Hij gaf de ver
zekering, dat hij Jemen tot een kerk
hof voor Egyptische indringers zou
maken.
De 35-jarige imam. die het kaki-uni
form van een Jemenitisch soldaat droeg
en die alleen aan zijn hoofdtooi te her
kennen was als een hoge militair,
klaarde, gaarne een einde te zie
men aan het bloed vergieten ,ei
slachting in zijn land.
De imam zei dat hij binnen enkele
weken in de hoofdstad Sanaa zou terug
keren. Hij beschikte naar zijn zeggen
over ongeveer vijf miljoen royalistische
soldaten, allen Jemenieten. Hij leidt
één leger, in het noorden, en zijn broer
Al Hassan één in het oosten. Er zijl
volgens de imam tienduizend Egypti
sche soldaten in JJemen, deze vormei
het grootste deel van het revolutionaire
leger.
Het persbureau voor het Midden-Oos
ten heeft zaterdag medegedeeld, da!
Egypte en Jemen in Sanaa een verde
digingsverdrag hebben gesloten. In dit
verdrag is o.m. vastgelegd, dat elke
lanval op een van de beide landen
ook wordt beschouwd als een aanval op
iet andere land. Het verdrag geldt voor
ijf jaar en kan desgewenst verlengd
119 Egyptenaren door
Amerika houdt nauwlettend oog op alle scheepsbewegingca in de wateren rondom Cuba. De foto illustreert
deze waakzaamheid: terwijl een vliegtuig van de Amerikaanse Marine boven zee rondcirkelt, komt een
torpedobootjager (voorgrond) langszij een Russisch vracluschiv om te controleren of er met dit vaartuig
inderdaad rakelten en onderdelen naar de Sowjetunie retour gaan.
Oostduitsers mogen meedoen
De Westelijke geallieerden heb- Henry Brsndon de Washinjttonjj cor-
i i-i_k respondent van de Sunday Times, zei
ben overeenstemming bereikt ove« h<( v00rstcl. Er liJn verschiUen-
over de vorming van een interna- de variaties mogelijk op de deelneming
tionaal gelagsorgaan, dat controleJJJ1 MfWOT^ekm'iïaYvïn'wkSi-
moet uitoefenen op de toegangenrung van Oost-Duitsland uit voortvloei-
tot Berlijn. Zij rijn voornemensdit k%"nnf„'jch~? nSgteHÜk óp"'
voorstel by eventuele gesprekken dat de Russen in het verleden altijd
met de Bussen over Berlijn in te I hardnekkig inlernationalo controle op
j /T I de toegangswegen tot Berlijn hebben ge-
dienen. Dit heeft de (Londensej j Weigerd. Hij verklaarde echter, dat men
Sunday Times uit Bonn en Was- hoopt dat als de besprekingen over
Berlijn worden hervat dit toezicht
door de Russen op basis van de nieuwe
plannen gemakkelijker zal worden aan
vaard. waardoor de weg wordt vrijge
maakt voor een blijvende oplossing van
het Berlijnse vraagstuk.
hington vernomen.
In New York is zondag een verslag
van de vertegenwoordiging van de Ver
enigde Naties in Kongo bekendgemaakt,
waarin wordt gemeld dat zaterdag tien
Katangaanse vliegtuigen verscheidene
bomaanvallen hebben uitgevoerd, onder
meer vier aanvallen op een wegkruising
bij Saseya Loeboenda en in de gebiedén
rond Mbila, Kitoela, Kaseya en Kabalo
in Noord-Katanga. Bij M-bila zouden ne
gentien bommen uitgeworpen zijn en bij
een brug over de rivier Loekoega bij Ka-
beya vijftig. Ook zou het ziekenhuis van
Masemba getroffen zijn.
Een V.N.-woordvoerder zei dat na
dere inlichtingen niet voor vandaag
(maandag) kunnen worden verwacht.
V.N.-vliegtuigen zijn ter verkenning
het betrokken gebied onderweg.
AOSRAM
Door het -gebruik van vergiftigde
spijsolie zijn in Ismaila aan het Suez-
kanaal 1-19 personen verlamd aan han
den en voeten. Er hebben zich nog geen
sterfgevallen voorgedaan. De openbare
gezondheidsdienst deelt mee. dat de
olie in een vat zat dat sporen bevatte
van een giftige substantie, maar hef
was nog niet bekend welke deze substan
tie was of waar de olie vandaan kwam,
De slachtoffers bevinden zich nog al
len in het ziekenhuis.
De ziekteverschijnselen herinneren
aan een epidemie van drie jaar gele
den in Marokko, toen tienduizend men
sen behandeld werden voor een epidemie
van arm- en beenverlamming. Zij wa
ren vergiftigd door het gebruik vani
spijsolie die bedorven was door minera- yan onze correspondent in Bonn
le olie die gebruikt wordt om vliegtuig-1
motoren door Hte spoelen.
Over eerste
Westduitse bondskanselier. Adenauer, er
mee heeft ingestemd. Tot nu toe had
hij ernstige be-zwaren geopperd tegen
een gezagsorgaan als het onderhavige,
waarin ook Oostduitsers zitting moeten
krijgen.
Volgens het plan moet het orgaan be
staan uit vertegenwoordigers van de
Verenigde Staten. Engeland. Frankrijk,
drie communistische landen, drie neu
trale landen, West-Duitsland, Oost-Duits
land, West-Berlijn en Oost-Berlijn.
De regering in Bonn had een gezags
orgaan voorgesteld, waarin alleen Ame
rika. Engeland, Frankrijk en Rusland
zitting zouden hebben, terwijl Oost-
Duitsland slechts een secundaire eri
„technische" rol was toegedacht.
Volgens de Sunday Times heeft Aden
auer dit plan laten varen en zich be
reid verklaard het nieuwe voorstel deze
week, bij zijn bezoek aan Washington,
met president Kennedy te bespreken.
Jubilerend orkest
voor de radio
Het jubileumconcert dat het honderd
jarige Noordelijk Filharmonisch orkest
op 14 november geeft, zal een dag la
ter. donderdag a.s., door de AVRO-radio
worden uitgezonden.
U kunt er dan. naar luisteren tussen
8.05
10 i
slag
lil
Conor Cruise O'Brien beweert,
dat Dag Hammarskjöld het rap
port van de Ver. Naties over hoe
en wanneer de eerste slag van
Katanga in september 1961 is be
gonnen, heeft helpen vervalsen.
De gewezen Ierse diplomaat
was toen het hoofd van de poli
tieke afdeling der V.N. in Katan-
ga. Elf weken later eindigde zyniVer. Naties de indruk maakte
Katanga
schikten elk woord van het officiële
rapport gecontroleerd heeft voordat het
werd uitgegeven.
Met deze kennis, aldus O'Brien, was
het de secretaris-generaal mogelijk om
of de doeleinden van de operatie te
steunen of deze doeleinden te desa-
Derde
weg
a secretaris-generaal Oe Thant.
De sensationele beschuldiging van
O'Brien tegen wijlen Hammarskjöld is
verschenen in een boek dat hij geschre-
heeft en waarin hij zijn eigen le
zing geeft van wat er zich in de sen
sationele dagen achter de schermen
an Elizabethstad afspeelde.
Het boek heet ..To Katanga and
back" en is uitgegeven door Hutschin-
son. Met betrekking tot de verantwoor
delijkheid van Hammarskjöld in het toe
laten van het verschijnen van een
„vals verslag", zegt O'Brien:
„Hij liet het toe dat de wereld ken-
s nam van een officiële lezing welke
geformuleerd was, dat verborgen
bleef wat er werkelijk was gebeurd
dat
actieve interventie door de
in Zuid-Afrika
De Zuidafrikaanse minister van jus
titie, Balthazar Vorster. heeft bekend
gemaakt. dat de acht mannen en vrou
wen in Zuid-Afrika aan wie huisarrest
is opgelegd, desgewenst het land mo
gen verlaten echter op voorwaarde
dat zij nooit meer terugkeren.
Vr.jdag zijn vijf inwoners van Johan
nesburg onder huisarrest gesteld op
grond van de anti-sabotagewet. Enkeie
van hen hebben, vijf jaar lang dag en
nacht huisarrest. Voor de overigen geldt
huisarrest van twaalf uur per dag.
Tv-gloeilamp
uitgevonden
In een Oostenrijkse fabriek is een
gloeilamp uitgevonden die zeven ver
schillende lichtintensiteiten geeft en die
men zelf kan regelen. Deze is vooral
bedoeld voor verlichting van een ka
mer waarin een televisietoestel aan-
Men kan dan de hoeveelheid licht
kiezen die zich het beste bij het pro
gramma en bij de wensen van de kij
kers aanpast en zo altijd een goede
kamerverlichting hebben.
Over de levensduur van de lamp
werd nog niets naders gemeld.
Hongaren mogen wel
naar buitenlandse
Vaststaat dat de arrestatie van Ah-
lers in eerste instantie is geschied
dank zij interventie van de Westduit
se militaire attaché in Madrid, kolo
nel Oster na een telefoongesprek met
minister Strauss. Ofschoon dit van de
zijde van de minister een absoluut toe
laatbare ambtshandeling was, had kolo
nel Oster zich zeker niet mogen wen
den tot de Spaanse afdeling van Inter
pol.. De Spaanse autoriteiten houden
vol, dat het afschrift van het tegen
Ahlers uitgevaardigde arrestatiebevel
via de Parijse Interpol-centrale naar
Madrid kwam. Zowel Parijs alsook de
Westduitse Interpol ontkennen dit.
Nochtans staat op de fotokopie duide
lijk het woordje Interpol. De Westduit
se minister van justitie, dr. Wolfgang
Stammberger. gaat vandaag naar Karls
ruhe voor besprekingen met het hoofd
parket over het verdere verloop van
het onderzoek tegen Der Spiegel. Te
vens begint hij daarmede het onder-
De Westduitse ambassadeur in Ma- zoek naar de onaangename bijkomstig-
drid, Freihorr von Welck. die twee da- heden van de justitionele actie tegen
gen in Bonn was hij was niet inhet weekblad, ofschoon de minister zich
i Madrid, toen daar de Spiegel-bom j nadrukkelijk verzet tegen de voorstel-
barstte zal vandaag zijn opwachting J ling van zaken als zouden door de jus-
maken bij de Spaanse minister van bui-titie Gestapo-methoden zijn gebruikt.
tenlandse zaken en een poging doen Dr. Stammberger gaf in een interview j
om de ontstemming weg te nemen. met het Keulse dagblad Kölnische Rund
schau te kennen, dat hij „zeer spoedig"
voordracht zal
De Spaanse regering heeft in
WPpr vil f lillik r re steil Bonn ?eProtesteerd te*en de be-
Weei Vijl llUlv-drre&lCll schrijving door de ministers
Höcherl en Strauss in de Bonds
dag in antwoord op vragen van
de socialistische oppositie van
de arrestatie in Torremolinos van
Spiegel-redacteur Conrad Ahlers
door de Spaanse politie.
De corrigerende verklaring van het
Westduitse ministerie van buiten
landse zaken, dat de Spaanse auto
riteiten zich „correct" hadden gedra
gen, bevredigt de Spaanse regering
niet. Zij verlangt een formeel ex-
„Het zal voor de
bewonderaars van Hammarskjöld pijn
lijk zijn dit te lezen. Dat weet ik. om
dat het woorden zijn die ook pijnlijk zijn
om te schrijven".
Hammarskjöld was 13 september in
Leopoldstad gearriveerd niet wetende,
dat een paar uur eerder de strijd was
uitgebroken tussen de V.N.-troepen en
die van president Tsjombe. De secre
taris-generaal vertrok vier dagen later
naar Ndola in Noord-Rhodesië om met
Tsjombe te onderhandelen over een
wapenstilstand. Maar op die tocht
kwam hij om het leven.
Tivee maal vals
O'Brien beweerde, dat het rapport
van de V.N. over waarom en hoe de
gevechten begonnen op twee belangrij
ke punten vals was.
De gevechten begonnen 13 september
toen op Indische troepen die oprukten
naar het postkantoor van Elisabeth-
stad geschoten werd vanaf het dak van
een gebouw waarin het Belgische con
sulaat gevestigd was. Maar in het of
ficiële rapport werd gezegd dat de
V.N.-troepen werden aangevallen toen
zij op weg waren naar de V.N.-garage
waar brandstichting ontdekt was.
O'Brien onderstreept echter dat er
geen brandstichting door of aan hem
gemeld was. en dat er in het geheel
geen V.N.-garage was.
Hammarskjöld wist niet tevoren dat
O'Brien bevel had gekregen om opera
ties te beginnen voor de ongedaanma-
king van Katanga's afscheiding. Zijn in
structies omvatten de arrestatie van lei
dende leden van de regering van Tsjom-
ook onder bepaalde omstandig
heden van Tsjombe zelf.
Maar O'Brien beweert dat Ham
marskjöld in Leopoldstad de tijd en d«
gelegenheid had om kennis te nemer
de belangrijkste punten der instruc-
zo niet van de V.N.-leiders in Leo
poldstad. dan wel uit de situatie-rap
porten van O'Brien zelf. En hij voegde
t toe. dat er absoluut geen tv"'
„De tragedie is dat hij een derde
weg volgde", aldus O'Brien.
Indien Hammarskjöld zich schuldig
maakte aan dubbel spel. zoals O'Brien
suggereert, waarom deed hij dat dan?
O'Brien duidt drie mogelijkheden aan:
Menselijk gesproken, was hij meer
ontdaan van het bloedvergieten in Ka-
tanga dan de meeste anderen en dit
moet een sterk motief voor hem zijn
geweest om, hoe dan ook. naar vrede
te streven.
Politiek stond Hammarskjöld onder
zware Britse druk, om of de gevechten
te rechtvaardigen of om er een eind
aan te maken. En in die Britse druk
zag Hammarskjöld een bedreiging van
de gehele conceptie van het bureau van
de secretaris-generaal, zoals hij die had
bepaald.
Psychologisch verkeerde de trotse
Hammarskjöld in grote spanning, niet
alleen wegens de Russische maar ook
wegens de westelijke kritiek. Bovendien
heeft volgens O'Brien Hammarskjöld
zich misschien schuldig gevoeld bij de
noodzaak om de orde die in Katanga
heerste te verstoren.
O'Brien die de diplomatieke dienst
heeft verlaten om zijn boek te schrij
ven is nu vice-kanselier van de uni
versiteit van Ghana in Akkra. In de
inleiding tot het boek is een brief
van Oe Thant opgenomen met een
waarschuwing tegen onthulling van
V.N.-geheimen, maar O'Brien zegt
dat hij dit advies in de wind heeft
geslagen omdat hij meent dat zijn
boek op de lange duur het beste de
belangen van de volkerenorganisa
tie zou dienen.
Commentaar
Beter
werh
Het werk dat Tom Manders in dit
seizoen voor de VAR A-televisie doet
is van veel betere kwaliteit dan
voorgaande jaren. Hij heeft het lach-
of-ik-schiet-genre verlaten voor het
bewerken en rondom de figuur
„Dorus" pasklaar maken van
staande komedies en dat gelukt hem
wonderwel. Op deze wijze is een goed
compromis gevonden: de kijkers die
het mannetje Dorus graag zien, krij
gen hun zin en degenen die niet
gesticht werden door de opgesmukte
would be-avonturen van Dorus" kun
nen zich nu amuseren met een rede
lijke komedie.
Manders laat nu ook beter zijn kwa
liteiten tot hun recht komen: hij is in
de loop der jaren een verdienstelijk
komisch acteur geworden en weet
heel goede liedjes niet alleen te
ken, maar ook voor te dragen.
Wij voor ons blijven minder geluk
kig met de beide Amerikaanse film
strips die het zaterdagavond-amuse
ment van de VARA opvullenvooral
de reeks „Vrije nieuwsgaring",
nu naar het „half uurtje vooraf' is
gegaan, is van ordinair gehalte.
Heel aardig doet het de i
quiz, die een geheugentest voor de
krantenlezer is. De presentatie is wat
rustiger en het al te persoonlijke ge
sprek met de deelnemers is vervallen.
Dat het nu eens niet om bedragen
van duizend gulden gaat maar om
een te verdedigen kristallen trofee
waarvan de contouren op het scherm
maar niet duidelijk willen worden!) is
uiel een sympathieke omstandigheid.
Het is voor de kijkers prettig dat
er nu eens niet opvallende kennis van
voor het grote publiek niet-bereik-
bare hobbies wordt geëist, maar dat
iedereen die naarstig de krant leest,
de vragen in de huiskamer mee-be-
antwoorden kan.
Verder is de quir wat zij moet
zijn: spannend en onderhoudend. Wel
loopt het VARA-programma zeer lang
uit. Kwart over elf zal voor vele ge
zinnen een te laat uur zijn om het
t.v. programma te beëindigen. Mis
schien kan er tijd worden gewonnen
door een van de strips te laten val
len? Dat zou aan het programma geen
afbreuk doen.
Hans Henkemans is een van de be
langrijke figuren in dit concert. Na de
uitvoering van Mendelssohn's vierde
symfonie wordt nl. de voor dit eeuw
feest door Henkemans geschreven Bar-
carola Fantastica gespeeld.
Na de pauze is Hans Henkemans so
list in de uitvoering van Mozart's pia
noconcert in Es. KV 482. Met „La
Valse" van Ravel wordt het concert
besloten.
Ook zal de reportagedienst van de
AVRO in zijn uitzending van morgen.
13 november, van 10.40 tot 11 uur
's avonds aandacht besteden aan het
jubileum van het Noordelijk Filharmo
nisch orkest.
Advertentie
tv kijken
In Hongarije heerst niet. zoals
Oost-Duitsland, een verbod om naar
buitenlandse televisieprogramma's te
kijken. Een gevolg hiervan is, dat in
dit land. dat op het ogenblik onge
veer 250.000 geregistreerde ontvan
gers telt, de grootste kijkdichtheid be
staat in de hoofdstad Budapest en in
het grensgebied aan de Plattensee.
Aan deze grens kan men heel goed
de zenders van Wenen en van Zagreb
ontvangen. Hoewel dit overbekend is,
ook bij de overheid, wordt er geen be
zwaar tegen gemaakt. Hongarije zelf
'elt nu 7 zenders en hulpzenders; de
Programma's welke voornamelijk van
educatieve aard zijn en verder veel
«Port en fabrieksreportages geven, wor
den van overheidswege samengesteld.
Het kijken naar buitenlandse zenders
's niets bijzonders, dit gebeurt in de
vrije landen evenzeer. In Denemarken
bijv. doet zich de grootste kijkdichtheid
voor in Noord Schleswig. waar men veel
Kijkt naar de Duitse programma's die
daar uitstekend overkomen. De kijk- j
dichtheid is daar ruim 14 pet. hoger j
dan in de overige delen van Denemar-I
ken. I
Rose gearresteerd. In december hadden
zij deelgenomen aan een bankroof in
Brooklyn, waarbij een bewaker werd
doodgeschoten.
avond gestolen uit de hotelkamer
Hikoji Sakata, een Japanse handelaar.
De diefstal werd gepleegd in Dallas
indienen
post van procureur-generaal, die onbe-i
zet is gebleven nadat Frankel haar;
moest neerleggen vanwege zijn rol in!
de nazi-justitie. Ook dementeerde de mi-'
nister nogmaals nadrukkelijk, dat hij
om gezondheidsredenen zijn portefeuil
le zal neerleggen.
In toenemende mate wordt echter in I
de openbaarheid geroepen om „nieuwe!
bezems" om de Spiegel-scherven weg
le vegen. Deze roep geldt niet alleen!
minister Stammberger. maar ook de-
minister van defensie, Strauss.
ten handige slaske H|M%(POTHEEI
lieke pijnen ci
mdigc plastic HUISAPOTHEEK
S verschillende etuis a 6 poeders),
r prijsverhoging. Vraag uw drogist
Jjt aan faosite lij,
I Beppe Doutsje, of, zoals
ze in dc burgerlijke stand
opgetekend staat. Douwi-
na LageveenHuisman,
die reeds een aantal ja
ren verpleegd wordt in
het protestants rusthuis
aan de Midstraat in Jou-
re, hoopt zaterdag aan
staande haar 103e ver
jaardag te vieren. Beppe
is afkomstig uit Olde-
boorn. Zij is nog behoor
lijk vitaal, maar ze heeft
last van hardhorigheid en
ook haar gezicht is niet
best meer.
I De directeur van de mid
delbare school in het
Westduitse plaatsje Regen
heeft een historisch be
sluit genomen: hij heeft
voor de meisjesleerlingen
het gebruik van lippestift
en nagellak verboden om
dat, zoals hij het uitdrukte,
„hij de meisjes wil zien
opgroeien als echte moe
ders en niet als mode
poppen".
In de Phillippijnse hoofd
stad Manilla zijn nok al
maatregelen voor jongeren
van kracht geworden:
kinderen beneden acht
tien jaar mogen na ne
gen uur 's avonds zonder
geleide niet meer op
straat komen. Dit besluit
is genomen ter bestrijding
van de jeugdcriminaliteit.
Terwijl de groentevoor
ziening in Moskou moei
lijkheden oplevert en dui
zenden mensen voor de
winkels in de rij staan om
wat groenten en aardap
pelen te krijgen, zouden
volgens berichten in de
Russische pers in de om
geving van Moskou meer
dan 3.500 spoorwegwa
gons met groenten en
aardappelen zijn opeen
gehoopt. die met een
tempo van slechts enkele
tientallen wagons per dag
worden gelost. Volgens de
pers is de traagheid bij
het lossen nog nooit zo
erg geweest als thans.
I Een Britse vrouw die
als gevolg van een rug
verwonding al tien jaar
invalide is, vertrekt
woensdag uit Londen voor
een reis van ongeveer
25.000 kilometer door 21
landen van Europa, het
Midden-Oosten en Noord-
Afrika. De oud-verpleeg
ster Mary Ann Power wil
op haar tocht in een ge
motoriseerde invalidewa
gen zien. wat er in de
verschillende landen voor
lichamelijk gehandicapten
wordt gedaan. Anderzijds
hoopt zij haar lotgenoten
te stimuleren door haar
voorbeeld.
De bekende luchtvaart
pionier Lindbergh die 35
jaar geleden dc Atlanti-
sche Oceaan bedwong in j
zijn „Spirit of St. Louis",
heeft een vliegles moeten
nemen. Een chartcr-piloot j
moest hem uitleggen hoe;
hij een eenmotorige Ca-1
ribean moest besturen.;
Na enkele lessen nam
Lindbergh de stuurknup-;
pel over en voerde zelf I
een landing uit. I
1051. Is het eigenlijk niet hoogst
merkwaardig, dat de scherpzinnig
ste koppen duizenden jaren lang
naarstig gezocht hebben om het ge
tal pi zo nauwkeurig mogelijk te be
naderen, en dat ieder kind dat graag
met lucifers speelt, een nauwkeuri
ge uitkomst had kunnen geven?
De proef op de som is erg simpel,
want het enige dat we voor het vast
stellen van het getal pi nodig heb
ben, is een doosje lucifers, een aan
tal evenwijdig lopende lijnen en een
behoorlijke dosis vrije tijd. Het
doosje lucifers zal in de tegenwoor
dige welvaartsstaat wel geen moei
lijkheden opleveren: eik merk is
hiervoor geschikt. De evenwijdige
lijnen kunnen op
een stuk papier, of
op de vloer van
zolder of kelder
worden aange-
icht.
arbij
TOCH IS
HET ZO!
gezorgd dient
te worden dat de
lijnen op een af
stand van elkaar
lopen die iets gro
ter is dan de lengte van dc lucifers.
En de vrije tijd die u hieraan wilt
besteden staat geheel ter eigen be
oordeling.
Om een nauwkeurige waarde v« or
het getal pl te vinden, behoeven we
niet anders te doen dan de lucifers
stuk voor stuk, volkomen willekeu
rig, op het papier met de evenwij
dige lijnen te werpen. Een lucifer
kan zó terecht komen, dat hij ge
heel op een baan valt en dus géén
van de lijnen raakt of snijdt. Maar
de lucifer kan ook zó vallen, dat hij
de lijnen wél snijdt of aanraakt. Tel
kens wanneer dit laatste het geval
is. wordt dit als een succes aange
tekend. Bovendien is het van over
wegend belang het aantal worpen
met dc lucifers nauwkeurig te note
ren, want tweemaal het aantal wor
pen, gedeeld door het aantal succes
sen, geeft ons het getal pi! U ziet.
dat we werkelijk niet overdreven
hebben, toen we beweerden dat een
(geduldig) kind in vroeger tijden de
met het getal pi tobbende geleerden
had kunnen helpen.
Het wiskundige bewijs van boven
staande stelling is gelukkig te leve
ren, maar we zullen ons daarvan
onthouden, omdat de practlsche
proefneming met deze waarschijn
lijkheidstheorie veel aantrekkelijker
is. Degeen die het eerst ontdekte
dat bij een dergelijk spelletje (luci
fers waren er toen nog niet) het ge
tal pi naar voren kwam, was graaf
De Buffon, een Frans natuuronder
zoeker die in de 18de eeuw leefde
en naar wie dit vraagstuk <lan ook
werd genoemd. Sindsdien hebben
heel wat geduldige mensen dc proef
op de som genomen en daarbij in
sommige gevallen
zeer verdienstelijke
uitkomsten verkre-
S«n.
het welslagen is
uiteraard een bijzon
der groot aantal
worpen, want we
bevinden ons hier
op het terrein van
de kansrekening. Zoals door een groot
aantal worpen met een muntstuk
kop en munt op den duur even
vaak zullen hoven komen, zo zal met
dit lucifersspelletje het getal pi een
steeds nauwkeuriger waarde krfjgen
naarmate het aantal worpen toe
neemt. Smith deed in 1855 3204 wor
pen en vond voor pi: 3.1553. Een
leerling van prof. De Morgan kreeg
uit 600 worpen 3,137 als uitkomst en
Fox wierp de lucifers 1120 maal en
vond de vrij zuivere waarde 3.1419.
De ijverige Italiaanse wiskundige
Lazzerini sloeg echter alle rekords
met 3408 worpen en kreeg de uitkomst
3,1415929. Pas in de zevende decimaal
wükt dit getal van de wiskundig
juiste waarde van pi af
Laten we maar van dit onderwerp
afstappen en eens vertellen dat jo
denlijm iets heel anders Is dan velen
veronderstellen.
iek. 23.55-24.00 Nieuws,
i n 298 m. Vara: 18.00 Niei
Streekbevolking in beweging
d. Stichting Streekorgaar
hoorspel 20.00 Niei
solisten: Klassieke
GRAMMOFOONPLATENPROGR.
«dag 12 november 1962 van 18—20 uur.
Seorg Friedrich Handel Concerto grosso
I nr. 3 in g gr. t. Largo e staccato,
hobo: Helga Schon. viool, Heinz Frie-
Hartig, cembalo. Bach Orkest o 1 v
Carl Gorvin. Berlijn.
II. Baldassare Galuppi. Concerto nr. 6 a
jattro in c kl. t. Grave Andante. Allegro.
KV 310. Allegro i
Rudolf Koeckert. viool. Svmphonie
Bamberg o.l.v Ferdinand Leitner.
Richard Strauss. Till Eulenspiegels lus-
Symphonisch gedicht op. 28.
Impromptu op. 21 Ni-
nr. II. Nocturne. Interlude,
ricre. Chorale Marcel Briclot.
le Franse Nationale Radio o.l.v.
Cluytens. 2. Tzigane. Arthur Grumlaux
de Sierra
rit Weber.
dio Berlijn
NTS: 19.30 Huckleberry Hound, film. 20.00
lournaal en weeroverzicht. 20.20 Uitzending
- J PacifisUsch-Sociallstische Partij 20.30
mtuur. speelfilm
1 I 402
mofoo
O; 7.00 Niei
ft. 7.15
Hilvc
Klassit
jeugd; 7.43 Morgengebed
Nieuws: 8.18 Lichte grammoroonmuzieK; s.su
Voor de huisvrouw: 9.35 Waterstanden; 9.40
Schoolradio: 10.00 Voor de kleuiers; 10.15
Lichtbaken, lezing; 10.25 Klassieke grammo-
foonmuziek; 10.50 Moderne grammofoonmu-
11.30 Lichte
odklok: 12.04
tualitelten; 13.DO Nie
13.30 Metropole orke
solist: 14.05 Moder
intljnen. gevariet
.icht pianospel (gr.i
16.30 Ziekenlof: 17.0<
-ursberichten: 17.45 Re-
ings uit zending: De Nederlandse Antillen in
L.„
inten
ten, vragenoeantwooraing.
Hilversum II 298 m. AVRO: 7.00 Nieuws:
7.!0 Ochtendgymnastiek: 7.20 Ochterdvaria
fgr.J: VPRO: 7.50 Dagopening: AVRO: 8.C0
Nfeuws: 8 15 Programma-overzicht: 8 20 Lich
te grarrvmofoonmuziek: 9.00 Gymnastiek voor
de vrouw; 9.10 Dc Grcenteman: 9.15 Oude
kamermuziek: 9.40 Morgenwijding; 9.55 Boek
bespreking; 10.00 Art-'J
10.50 Voor de kleut
12.00 Licht ensemb:
geringsuitzending:
■s; 11.00 Voor de zieken;
en zangsolist; 12710 Re-
landorkest; 13.00 Nieuws; 13.13 Meiz-
ten. eventueel actueel of grammofoon-
:k: 13.25 Beursberichten; 13.30 Orgei-
en zang; 14.00 Lichte grammofoonmu-
'.4.40 Schoolradio: 15.00 Met naald «n
15-*0 en moderne kamer-
16.00 Voordracht: 16.10 Lichte or
kestmuziek en zangsoliste: volksliedjes: 16.30