Stichting van de Arbeid toetst voortaan cao's Rijksbemiddelaars blijven een oogje in t zeil houden CUBA een verze kering voor nü legen de gevaren van nü Loonpolitiek Minister Visser is naar de West Plan voor een vast Europa-programma Detailhandel weert zich tegen zegels Bij inlevering 10 pet extra DF GROTE MUITERIJ BOUNTY Tett{g 17 ZATERDAG 10 NOVEMBER 19 Ham-vraag 311 (Eerste publicatie) Een vraagstuk met. een staartje dat voor wit scherpe winst oplevert. Ook in de voorafgaande zetten is niet te gen de „S.R." gezondigd. Polman te Ha'fweg is de auteur. Wit is aan zet. vering (Van onze sociaal-economische redactie) TAE regering zal op korte termijn een wijziging van het Buitengewoon Besluit Arbeidsverhoudingen (B.B.A.) indienen bij de Tweede Kamer ter effectuering van het nieuwe systeem van loonvorming, waartoe zij heeft besloten (zie pagina 1). De wijziging heeft onder andere ten doel de be voegdheid van het College van Rijksbemiddelaars tot goedkeuring van cao's over te dragen aan de Stichting van de Arbeid, het toporgaan van het georganiseerde bedrijfsleven. Slechts in bijzondere omstandigheden kan het college nog worden belast met de toetsing van collectieve con tracten. Wel kan het cao's, die in strijd zijn met het algemeen belang, on verbindend verklaren. Sehaakvraag 311 In de partij Lucarelli-Carra zat it in ernstige moeilijkheden. De stand was, wit: Kbl, Dh7, Tdl en hl, Lb2, pi a2, b3, d3, e3 en h6; zwart: Kb7, Da6, Tg2, Le5, pi a7, b4, c7 en d5. Het dreigende slaan op b2 kon niet voorkomen worden door de lo per de spelen vanwege een mat via a2; evenmin kon d4 wegens De2. Wit speelde 1 Tdl— d2! Na 1 Tg2xd2 kwam wel 2 d3d4, waarna 2 Da6e2 kon worden weerlegd met 3 Lb2—cl! Door deze manoeuvre kreeg wit de zwarte toren vóór de dame in plaats van omgekeerd, waar na hü met de vrije h-pion gemakke lijk kon winnen. Bridge V 7 3 2 9 B 10 8 O 10 9 7 4» B 6 4 A B 9 8 H 5 O H 8 A H 10 7 2 H 10 4 9 A V 3 A V B 8 4 3 9 Zuid speelt een contract van 3 ruiten (9 slagen). West komt uit met klaverheer en speelt klaveraas na. Hoe kan Zuid het spel winnen, on danks de beste verdediging? JACK DIAMOND. Kruiswoord-puzzel Hor. 1. vrucht, 5. zuivelprodukt, 7. narmeren knikker, 9. mannelijk be roep, 10. voedsel, 12. ploegsnede, 13. 'and in Europa, 14. plechtige gelofte, 15. verstandig (bargoens), 16. mu zieknoot, 17. railroad (afk), 18. voor zetsel, 19. vaarwel, 20. net om patrij zen te vangen, 21. palmboom, 22. voorvoegsel, 23. gevangenis, 25. ge meente in Limburg, 27. verschoten, 23. deel van een jas. Vert 1. slede, 2. bekend dier, 3. iedere, 4. gevangenis (bargoens), 5. statiekoets, 6. spil van een wiel, 8. balk. 9. vrouw uit de boerenstand, 10. vroeger, 11. bijwoord, 12. vloerbedek king, 15. tuchtroede, 18. hijswerktuig, 19. strijdperk, 21. putemmertje, 24. latwerk, 25. gebod, 26. landbouw werktuig. OPLOSSING VORIGE PUZZEL Hor. 1. graaf, 5. les, 7. eend, 8. ras, 10. Ede, 11. tak, 12. Po, 13. Se, 14. oom, 15. Lee, 16. arm, 17. does, 13. elke, 20. Noor, 21. ros, 22. room. 24. es, 25. Koos. 26. do, 27. meer. 28. die. 29. leis. 30. Best. Vert. 1. Geesteren, 2. rede, 3. Ane, 4. A. D., 5. lak, 6. es, 8. ram, 9. soes, 11. Tom, 12. peer. 14. ore, 15. loom, 16. aks, 17. doos, 19. los, 20. Noor, 22. roes, 23. voet, 25. kei, 26. dis, 27. me, 28. de. Volgens de diplomatieke zegslieden hebben de Cubaanse schepen bevel ge kregen niet te stoppen voor inspecties, onverschillig wat de gevolgen daarvan ook mogen zijn. Op het ogenblik zijn voor zover be kend geen Cubaanse zeeschepen naar Cuba onderweg. De diplomatieke zegs lieden konden niet zeggen of hot Cu baanse standpunt, gericht was tegen het Amerikaans-Russische akkoord om sche pen. die naar Cuba onderweg zijn, door Rode Kruis functionarissen te laten in specteren. Het Cubaanse standpunt maakt de uitvoering van dit plan echter wel ingewikkelder. De toestemming om aan boord van Cu baanse schepen te gaan moet uit Ha vanna komen Amerikaanse zegslieden hebben verklaard, dat de Ver. Staten staan op inspectie van alle schepen die naar Cuba varen. Indien een schip wei gert zich na de opheffing van de huidige blokkade aan de inspectie van het Rode Kruis te onderwerpen, zullen dc Ver. Staten zich vrij achten alle maatregelen le nemen die Washington passend acht. Niet in Joegoslavië De ambassadeur van Joegoslavië maakt ons erop opmerkzaam dat niet in Zuid-Slavië (zoals we onlangs bericht ten) doch in Bulgarije verschillende le vensmiddelen vanwege de droogte zijn gerantsoeneerd. De regering heeft voor een be langrijk deel overeenkomstig het SER- advles van juli het volgende systeem roor de loonvorming ontworpen: l Op basis van halfjaarlijkse SER- rapporten over de economische mo gelijkheden vindt regelmatig over leg plaats tussen regering cn Stich ting van de Arbeid over de mogelijk geachte ontwikkeling van dc loon kosten in de naaste toekomst, con creet met cijfers aangeduid. Bij de bepaling daarvan dient rekening te worden gehouden met op de voor grond tredende macro-economische factoren. Het overleg kan zowel pri maire als secundaire arbeidsvoor waarden betreffen, zoals lonen, va kanties. werktijdverkorting, winst- delingsregelingen en dergelijke. Bij zondere aandacht zal moeten worden geschonken aan de positie van zowel de koplopers als de achterblijvers in de loonontwikkeling. Bij overeenstemming tussen rege- ring en stichting over de beschik bare ruimte treden de centrale orga nisaties van werkgevers en werkne mers. na gezamenlijk overleg, co ördinerend op terzake van de ver langens, die de bij hen aangesloten bonden hebben. Zij dragen er de zorg voor. dat deze bonden zich bij de te voeren loononderhandelingen mede laten leiden door de globale moge lijkheden, opdat de mogelijk geachte loonkostenstijging niet wordt schreden. Voor het overige wordt aan het bedrijfsleven overgelaten te bepalen hoe groot de loonsverhogin gen in de onderscheiden bedrijfs takken of ondernemingen kunnen De loonvoorstellen worden ter goed keuring voorgelegd aan de Stichting van de Arbeid, dat voortaan op treedt als toetsende instantie. De stichting dient zich b(j haar goed- keuringsbcleid te laten leiden door dc ruimte, die eerder met de rege ring is overeengekomen. De goed gekeurde cao's treden eerst in wer king als blijkt dat het College van RUksbemlddelaars. dat een cao on verbindend kan verklaren, als het algemeen belang zulks eist, van deze bevoegdheid geen gebruik maakt. Het college heeft vier weken de tijd om zUn bezwaren kenbaar te maken en met de stichting te overleggen alvorens tot onverbindendverkiaring over te gaan. Maakt het college geen bezwaren binnen genoemde ter mijn, dan treedt de cao automatisch in werking. Indien regering en bedrijfsleven geen overeenstemming bereiken over de beschikbare ruimte (punt 1) kan de regering het college opdragen haar zienswijze te volgen bij de toet sing van (door de stichting) aange melde contracten aan het algemeen belang. Strijdig met het algemeen belang worden geacht de cao's, die de beschikbare ruimte overschrijden of bepalingen bevatten, welke niet in overeenstemming zijn mét hetgeen ter zake tussen regering en stichting is overeengekomen. Blijkt de stich ting niet bereid de zienswijze van de regering te aanvaarden, dan kan de regering de thans bestaande be voegdheden van het college laten herleven. Indien de loonontwikkeling op enig tijdstip uit de hand loopt dan wel uit anderen hoofde de algemene eco nomische situatie zo gespannen wordt dat de regering hot in het be lang van de nationale economie ge boden acht om ten aanzien van de loonkostenontwikkeling maatrege len te nemen, kondigt zij een loon- pauze af voor korte termijn, bijvoor beeld een tot twee maanden. Tijdens die loonpauze kan, nadat zo nodig een nieuw SER-advies is gevraagd, de regering opnieuw overleg ple gen met het georganiseerde bedrijfs leven in de vorm van de Stichting van de Arbeid. Indien daarbij geen overeenstemming wordt verkregen is de regering gerechtigd uitsluitend het College van Rijksbemiddelaars de toetsing van cao's op te dragen Voor wat de prijspolitiek betreft dienen ter bereiking van de doel stelling van een stabiel prijsniveau bij het overleg over het halfjaarlijks SER-advles met de regering (punt 1) eveneens afspraken te worden ge maakt omtrent de prijspolitieke spelregels. Vervolgens dient bij ieder vraag Uw assurantieman VIER MAAL VEILIG loonvooretel van partijen aai Stichting van de Arbeid kenbaar te worden gemaakt welke de eventuele prijsrepercussies van het voorstel in het licht van deze spelregels zijn. De stichting doet hiervan op een zo vroeg mogelijk tijdstip mede deling aan de minister van econo mische zaken en betrekt deze reper cussies mede in haar beoordeling van de loonvoorstellen. Om dit systeem, dat in details nog be sproken zal worden met de looncommis sie van de Stichting van de Arbeid en het College van Rijksbemiddelaars, wets- kracht te geven, wordt thans op het de partement van sociale zaken hard ge werkt aan een wijziging van het B.B.A. Behalve de overdracht van de goedkeu ringsbevoegdheid aan de stichting, zal ook de verplichting voor de stichting, om goedgekeurde cao's aan het college te melden, in het besluit worden opge nomen. evenals de bevoegdheid van het college, toetsend op te treden in bijzon dere omstandigheden. Het college blijft voorts bevoegd bindende loonregelin gen op te leggen. De beslissing van de regering, die zij de Stichting van de Arbeid kort voor het gisteravond gevoerde loon overleg per brief heeft laten weten, komt in grote lijnen overeen met het advies dat de SER in juli terzake heeft uitgebracht. Alleen heeft de re gering gemeend dat goedkeuring van contracten door de stichting niet ter- stond ertoe mag leiden, dat die contrac ten ook dadelijk gaan werken. Daar om heeft het College van Rijks bemid delaars de bevoegdheid behouden om contracten onverbindend te verkla ren, waarmede de regering enigszins is tegemoet gekomen aan de bezwa- rendie een minderheid van de SER (de liberale werkgevershad tegen het aan de kant zetten van het Colle ge van Rijksbemiddelaars. (Vervolg van pagina 1) In feite, zo stelde men van de zijde der vakbeweging, kan elke overeenge komen loonsverhoging aan één enkel cijfer worden opgehangen. Het algemeen belang, op grond waarvan het college een c.a.o. onverbindend kan verklaren, wordt immers door de regering nauw keurig omschreven als overeenkomende met de concrete cijfermatige aanduiding van de mogelijk geachte stijging van de loonkosten. Deze en andere knelpunten wil men weggenomen zien door een andere formulering. Minister Veldkamp zei hierover dat hij in de nadere nota graag wil ver duidelijken dat het de regering niet te doen is om één enkel cijfer, dat de mo gelijk geaohte loonstijging zou moeten aangeven. Hij noemde het jongste SER- advies betreffende de toelaatbare loon stijging voor 1963 (een marge van 1.2 tot 2,7 pet) precies een advies zoals de regering dat zich heeft gedacht. Reeds bij voorbaat zwakte hij zijn formulering in de brief aan de stichting iets af door te spreken over- een ..zekere" concrete cijfermatige aanduiding. Prijsbeleid Mimister De Pous (economische za ken). die met dr. Veldkamp en staats secretaris Roolvink aan het overleg deelnam, zei verheugd te zijn over de instemming die de delegatie van het bedrijfsleven had betoond met het be sluit de politiek van effectieve prijssta- bilisatie, zoals die tot dusver is gevoerd, voort te zetten, hetgeen wil zeggen dat loonsverhogingen ln het algemeen niet in de prijzen mogen worden doorbere kend. De bewindsman van economische zaken zei zich wel degelijk te reali seren dat het aantal bedrijfstakken met een moeilijke rentabiliteitspositie toeneemt. Ook ondanks de toenemen de concurrentie blijft evenwel uit gangspunt dat eventuele prijsstijgin gen blijven binnen het raam van de macro-economische mogelijkheden, zoals de SER die aangeeft in zijn half jaarlijkse rapporten. Brigade-generaal der artillerie H. der Vloodt, is op 1 november eervol ontheven van zijn functie van comman dant van de territoriale luchtdoelartille rie. Brigade-generaal der artillerie W. A. Feitsma volgt hem op. ETHERGOLVEN ZWITSERS INITIATIEF De heer Edward Haas, directeur van de Zwitserse televisie, heeft een plan ontworpen voor een vast Europa-programma. Hij wil dit plan bespreken met zijn collega's in de Eurovisielanden. Het zou voorzien in twee uren uitzending per avond. Er is reeds veel gezegd en geschre- ven over betere exploitatie van het ha Eurovisienet dat eigenlijk niet aan de kii mogelijkheden, welke zouden kunnen Tiere,a-"tM.n' gramma's te kunnen krijgen. I&st,dcc/" vanavond I, 402 m. 19.00 Nwe 19.10 Ac- 9.30 De Oelewappers, gevar Popul klassieken: Radiophil- solist model 20.30 Lichtbaken, lezing 2100 progr 22.00 Lichte Boekbcspr^ 22.30 Nwi De heer Haas heeft in zijn plan tot een gezamenlijk programma te ko- Ni men. rekening gehouden met twee be- Hilversu: langrijke punten: het verlangen van staattcaai vele landen om een tweede programma discuaaie te kunnen verwezenlijken (of ook wel: na,6un4C5l ie, Ull e een derde) en de problemen rondom wins tl," spelletiMprogr 2U» Socialistisch de kleurentelevisie. Beide objecten -- lopen nogal in de papieren en dat is. vooral voor de kleinere landen, obstakel om tot ontplooiing van televisie te komen. nieuwe klass gram 23.5524.00 II. 298 ni. 19 00 Artistieke VPRO: 19.30 Nieuwe vaart, 19.40 Moderne kamermuz (gr) Nws 22 4( ovembei t.55—34.<X TELEVISIE VARA: 13 00 Praktische j november, rabaretprogr 23.10 Lichte gra ae 23.55—24.00 Nws. Allen samen In Daarom is het voorstel dit. Alle lan den zou moeten bijdragen om de pro gramma's. in totaal 14 uren per week. samen te stellen. Er zou een vest sche ma moeten komen om de objectiviteit kmdi en de gelijkmatige deelneming van alle Eurovisielanden te waarborgen. De financiering zou moeten gaan vol gens een eveneens vastgestelde bijdra ge naar rato of visa sponsors, die dan geen invloed op de programma's mo gen hebben. De heer Haas laat in het midden, of die sponsors dan wel recla- ircl en Olinver Hardy als lijfwacht, te film 19.35 Van hout tot textiel, re- Ugc lfi.OJ Interpol calling - Mr Geor- TV-film 16.30 Tussen de oorlogen, do- ïentair progr 16.50 Casper dc goede geest. Harvev-tekenfllm 17.00—17.30 V d kinderen 19.3T ney doet 'tl, Klai Programma voor zondag KRO: 8.00 Nws 8.13 iss gra 8.25 Inleiding Hoogmis 8.30 meboodschappen zouden mogen uk- Hoogmis. NCRV:" «ws cn waiersian- Mnden' den 0.45 GeesteUjko liederen (gr). IKOR: Deze twee uren televisie per avond I?n°® Muziek voor de zondag g.» Intoi- zuoden dus door de Eurovisielanden kerkdienst 11.30 Vraag en antwooMOIl?45 als tweede of derde programma kunnen De kerk in dc spiegel van de pers. NCRV: worden uitgezonden. Op dezelfde wijze '20° Kerkorgelconcert (egr). KRO: 12.15 samenwerking zou i, West-Europa Nws 13.05 De stemvork: operaprogr met toelichting W dan op den duur de kleurentelevisie gerealiseerd kunnen worden, aangezien deze toch voor de meeste landen te duur in exploitatie zou worden. Deze laatste gedachte is niet nieuw, die hebben wij, ook bij de NTS, reeds eerder horen uitspreken. De zzing 14.00 V I e interlandwedstrijd Nederland—Zwit- - d# kerk. seriand 16 30 Schep dc ruim Hoofdzetel klankbeeld c in Barn. NCRV: orgel 19.00 Nws 'EERSTE NEDEREANDSCHE Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog is een Nederlandse mink an defensie voor een officieel en za kelijk bezoek naar de West vertrokken. Minister Visser, die gistermiddag op Schiphol in het KLM-toestel naar New York stapte, vertelde op de luchthaven, dat hü de reis ging maken, op uitnodi ging van de Antillen en Suriname dat hü met de regering van deze Rüks- delen onder ogen gaat zien.of, en Meer geld voor huisartsen en apothekers De Ziekenfondsraad heeft thans ook de overeenkomsten tussen de ziekenfonds organisaties en de organisaties van huls artsen en apothekers betreffende de ho norering voor het jaar 1963 goedgekeurd. Het honorarium van de arts vo< eerste 2000 op zijn naam ingeschreven verzekerden wordt verhoogd van f 13,76 tot f 14,80 per verzekerde per jaar er voor alle volgende verzekerden var f 10,12 tot f 10,92. Voor apotheekhouden- de huisartsen wordt voorts het honora rium van de door hen verleende farma ceutische hulp verhoogd van f 4,76 tot f 6,30 per verzekerde per jaar. De sterke verhoging van dit honorarium is een ge volg van de omstandigheid, dat de ho norering voor de farmaceutische hulp door huisartsen is ten achter gebleven. Het apothekershonorarium vertoont in totaal een stijging van 8(5 procent Netto honorarium plus kostenvergoeding wor den verhoogd van f 4.20 tot f 4,48 per verzekerde per jaar en de vergoeding per aflevering van geneesmiddelen van 50,4 cent tot 57,55 cent De uitgaven der ziekenfondsen stügen s gevolg van beide overeenkomsten in totaal naar raming met bijna f 18 miljoen (huisartsen f 13.375.000, apothe kers f 4.510.000). Hiervan komt ruim Emily Frankel. die zowel producer als f 14 miljoen ten laste van de wettelijke directrice van het ensemble is, richtte verzekering (verplichte en bejaarden- het gezelschap in 1955 op. verzekering tezamen). American Dance Company treedt in Rotterdam op Op dinsdag 20 november zal in de Rot terdamse Schouwburg de „American Dance Company" optreden in het kader van een Europese tournee, waarbü van 12 november tot en met 1 december een serie voorstellingen in Nederland zal worden gegeven. Gezien de zalennood en de korte perio de. die voor de Nederlandse tournee ter beschikking staat zullen geen voorstel lingen in Amsterdam en Den Haag wor den gegeven. hoe de defensie van de Antillen en Suri name moet worden uitgebreid. Het bezoek aan de West begint pas volgende week woensdag. „Ik ga in de buurt van New York twee dochters en vyf van mijn kleinkinderen bezoeken", zei minister Visser, die ook nog enkele vragen beantwoordde over de zaak-Van der Putten. Aan de heer Van der Putten is mee gedeeld, dat hü op 15 november zyn werk dient te hervatten on op de vraag, of deze inderdaad, zoals hü beloofd had, nog voor het vertrek van de minister naar de West had geantwoord, zei de bewindsman: „Ik geloof niet, dat dc minister van defensie zijn programma's moet laten afhangen van het schrüven van een brief door één zijner ambte naren Over een rehabilitatie van Van der Putten wilde de minister zich niet uitlaten. Minister Visser zal tot begin decem ber in de West blüven. Hij ontkende, dat de reis uit de Cuba-crisis was voortge vloeid. „Dc zou al tweemaal eerder naar de West zijn gegaan, maar eerst gooide de kwestie-Berlijn en daarna de zaak- Nieuw-Guinea roet in het eten". Het spreekt wel vanzelf dat de heer ^45 n' Haas van mening is dat de hoofdzetel van zulk een gezamenlijk programma in Zwitserland moet worden gevestigd wel liefst in Genève. Er zou daar 19.30 De SÊS ine», lezing. KRO: 45 Nw» 20.00 Krakende wagens, hoor- -pel 21 00 Moderne kamermuz 21 30 Wli licht progr 2'.50 Wij zi d: graag gehoorde m icllie-journaal 22.30 Nw wereld tlodieé ?rugblik op 0 cn Cl iiciei UI u-cucvc. ei tuu ud<u Avondgebed 22.50 Volksm dan een programmastaf moeten worden Retourtjes, veertiendaags gevestigd, bestaande uit vertegenwoor- programma 23.55—24.00 Nws. digers van alle deelnemende landen. Hilversum II 298 m VARA- 8 00 Nws Zo te zien. lijkt het plan niet onaar- on socialutiach «trijdlied 8.18' Voor het dig. maar het zal zeker op allerlei be- platteland 8 30 Weer of geen weer: gevar zwaren stuiten. Het is de vraag, of ffJRf JtïiLn*™1'1''lev^'J<^praJ'k 10 00 de programma's maken in de verschil- werkêlUkhel'd:gedichten van"dSuT tüd lende landen niet tezeer uiteen lopen, 1045 Zondagochtend ln VARA-studio 5: dan dat men een vast programma dat f*v"r progr. AVRO: 12.00 Platenmatlnee voor allen interessant is, kan realise- S.0^'^kcin? v?.n wedstrjj- ren. Bovondien te er de taalmoeilijk- Sic Hluidcndheid: 16.30 Sport revui Amerikaanse mui 17 Nws. sportuitslagen VPRO: 18.30 Kericdlet stranta Geref Gemeen aan de Eider IKOR: 4.00 Boekbespr '---"leid: klass 1 balletmuz 17.00 Latijns- d jeugd 17.50 sportjournaal 1? Frledrlchstadt 1 V d kinderen heid. Wti de heer Haas alleen band- 14.10 Rijkdom der weUu opnamen met ondertiteling vertonen k?™e^2uz_(g^, 1500 °Pei of wil hü hele staven van commenta- toren laten optreden 7 Voor een enkele uitzending mag men de taalbarrière kunnen overwinnen, maar zal een avond aan avond weer kerend programma voldoende aantrek kelijkheid behouden wanneer slechts een deel van de kijkers de gesproken teksten kan volgen En zal voorts de exploitatie van het Eurovisienet min der kostbaar zijn dan de financiering van het gebruik van een eigen tweede of derde net? .0 ...u «u Allemaal vragen, die de Europese TV- Lai'Jipt Y°or P1^n,/1v4oei; bijzondere kerk- ss°s: is s" .zulle" br6°g™NIet" 'ö'itós'w.is temin is het een plan waarover in pnn. Weekjournaal 20.00 Sport in beeld KRO- cipe valt te praten, al was het alleen fO.39 Vaticanum II: nieuwe, rond het 2e inffffffjfffftm/tfffffffff.ij.ji Vaticaans Concilie 20.40 Stadhuns op steit- 1 Ie,n' «Y^pel (deel 21 2: 00 De Flint tekenfilm 21 25 I* - 22 00 De gre tet 22 00 Gitaarrecital 22.30 Nws 22 23.00 Met de Franse slag 23.25 M ork werken (gr) 23 55—24.00 Nw». TELEVISIE IKOR: 17.00—18.00 Uw Woon! 1.25 Kunstmaandorkest: klaas >e grengen van het leven, do- r progr (deel 2) 22.40-22.50 Epl- Programma voor maandag SOS-ber 7.10 Daj NCRV: 700 Nw» -- -Jgopening 7.25 Klass Sportuitslagen van zaterdag ■ant 8.00 Nws 8.15 Gewijde (Van verslaggevers) Om de strijd aan te binden met en kele groot-levensmiddelenbedrijven, die de laatste tijd in de publiciteit zijn gekomen vanwege het uitkeren van premies (stunts waarover de zelf standige detaillisten nogal veront- 79 „Daar, Sir, waar u nu zit, sloegen wij onze ten ten van zeilen op. Het was een geschikte plek. We hadden niets te doen dan wat palmen en struik gewas te rooien om een goed uitzicht op de Boun ty Baai tot aan de horizon te krijgen, terwijl wij zelf van zee uit niet konden worden gezien. Dat smalle pad naar beneden hebben wij zelf aange legd. Het kan door één man met twee geweren en voldoende munitie verdedigd worden. Dc frisse zeewind waait ons uit dc baai tegemoet. Dc zon voert warmte aan, die onze gewassen doet groei en. Er is geen mooiere plek op Fitcairn. Wij ver deelden de bouwgrond op het eiland in negen ge lijke stukken. Ja, Sir, u hebt mij goed verstaan negen stukken maar. En dat was een grote fout. Alleen de blanken kregen grond en de inheemsen kregen niets. Mister Christian heeft er zich' te gen verzet, maar trok aan het kortste eind. Toen het schip in brand stond had hij zijn commando neergelegd, ziet u. Hij verklaarde, dat wij nu allen burgers van ons klein gebied waren en ook allen dezelfde rechten hadden. Iedereen zou een stem de vergadering hebben. Ieder behalve de inheemsen. „In het begin ging het goed. Wij rooiden bos en spitten akkers om. Wij plantten wat wij van Ta hiti meegenomen hadden. Al die broodbomen, die hier ziet, kwamen er vroeger niet voor. Ieder kreeg zijn veestapel en leidde zijn eigen boer derijtje. Maar de woonhuizen hebben wij hier gebouwd, want wij wilden bijeen blijven in het zelfde dorpje, elkaar gezelschap houden en ons in 1 van nood gezamenlijk verdedigen. De in heemsen schikten zich in hun lot cn hielpen ons zelfs gewillig bij het boerenwerk. „Aan boord al was het eerste kind geboren, op •n donderdag in oktober. Ja, dat was jij, Okto- bei Christian, en ik heb je vader nooit meer zo gelukkig gezien als toen hij jou in de armen hield op de bak de wind om zijn hoofd liet spelen, terwijl zijn ogen het nieuwe verre land al leken te zoeken. Toen ik voorbijkwam stak hij mij hel kleine hoopje, dat jij destijds was, toe en zei- .Bekijk hem goed, Alex, hij is in vrijheid gebo- «n. En hij zal vrij leven in Gods schepping!" OP DE door GONTER SACHSE „Ik krijg haast tranen in de ogen als ik eraan denk Hij was altijd op zoek naar het paradijs op aarde, jongen, die vader van jou. Een man van goede komaf, dat was het. En als het hem naar de zin ging kon hij wel lachen ook. Omdat het een goed man was. een werkelijk door en door goed man, dacht hij dat de hele wereld ook goed moest worden. En je moeder, jongen, wat heeft hij veel van haar gehouden. Zo kan alleen een mens liefhebben, die een warm hart in zijn lijf heeft. Maar het was dan ook een vorstelijke vrouw cn dat is het nog altijd. En zij heeft van hem gehouden zoals alleen een vrouw dat kan. Wij hadden allen onze vrouwen Engelse namen gegeven en jouw moeder heette Isabella. Maar je vader is haar alijld Maimiti blijven noemen en het is een prachtige naam waarin alle trots en alle zachte vrouwelijkheid liggen, die je moe der sieren. „Er zijn er zoveel die Isabella heten", zei je vader altijd, „maar cr is maar één Maimiti" „Neem me niet kwalijk, Sir, dat ik een beetje afgedwaald ben. Maar dc jongen is mij door God toevertrouwd en hij moet weten wie zijn vader was. Want dat was een man boven de middel maat. Hij heeft nooit licht over zijn schuld ge dacht. Wij leefden maar bij de dag, hij keek in de toekomst en hij ging zwaar onder het verle den gebukt. Hij nam alle schuld op zich, ofschoon dat niet juist was en de herinnering aan zijn daad begon hem meer en meer een kwelling te worden „Hij leefde met zijn vrouw en zoon erg terug getrokken. En vaak ging hij alleen de bergen in Er is daar boven een kleine grot. Die is alleen over een smalle kam te bereiken en dus gemak kelijk te verdedigen. Mister Christian had er wa pens, munitie en levensmiddelen opgeslagen. Hij was vastbesloten zich niet over te geven, als er een oorlogsschip naar hem zou komen zoeken. Bo ven de grot had hij zijn uitkijkpost. Daar zat hij soms dagen aaneen de horizon af te zoeken. Naai alle kanten kon hij mijlen om zich heen zien en een schip zou niet aan zijn aandacht zijn ont snapt. Er kwam evenwel geen schip. „Zo'n leven in de eenzaamheid, zonder afwis seling en plezier, daar is niet ieder tegen bestand. Matrozen doen aan boord hun werk ertndat zij moeten, zij zijn niet anders gewend. Zij gehoor zamen aan de bevelen. Maar hier was niemand, die bevelen gaf en het meeste werk werd door de inheemsen gedaan. Wij waren zeelui en geen boeren, wij hadden het land aan dit soort werk. En geleidelijk nam de ontevredenheid toe. Altijd dezelfde omgeving, altijd dezelfde gezichten langzamerhand begonnen wij het bestaan op het eiland, dat wij nooit meer zouden verlaten, te haten. En ook elkaar. Dat kon zo niet doorgaan. Op zekere dag viel Fasto, de vrouw van Wil liams. van de rotsen. Hij had vogeleieren geraapt en was op de klippen beneden te pletter geval len. Het speet ons, want zij was een hartelijke levenslustige vrouw geweest. Maar wij waren haar gauw vergeten. Wij dachten alleen nog aan onszelf. „John Williams zelf kon haar moeilijker ver geten. Wekenlang zwierf hij door de bossen cn leidde een dierenbestaan. Opeens kwam hij te rug, ging naar Christian en eiste dat de vergade ring bijeengeroepen zou worden. Dat gebeurde en zodra wij er allen waren verklaarde Williams, een vrouw te willen hebben. Hij was niet bereid, alleen te leven. (Wordt vervolgd). waardigd zijn), is een handelaar in elektrotechnische apparaten in Hilver sum, de heer G. L. A. Struik, begon nen met een actie voor zgn. „spijt spaarders" van deze levensmiddelen- bedrijven. De zaak heeft bekendgemaakt dat zij tijdelijk de zegel- en chêqueboekjes, die deze bedrijven aan hun klanten verstrek ken. als betaalmiddel in ontvangst zal B. Dat betekent dus. dat zy de door de klanten bij deze bedrijven ge spaarde spaarzegels verzilvert. Boven dien wordt de contante waarde van deze zegels nog met tien procent verhoogd. Als iemand bijvoorbeeld een zegelboek je ter waarde van veertig gulden over legt, krijgt hij van de Hilversumse han delaar een tegoedbon van f 44. Tot nu toe loopt de actie uitstekend. De heer Struik heeft goede hoop dat zijn actie tot resultaat zal hebben dat pen van elektrotechnische apparaten vele „spijtspaarders'' voor hun aanko- weer naar de speciale zaken zullen terug keren. De heer Struik zegt al vele ent housiaste reacties van collega's uit zijn branche te hebben ontvangen. Een radio zaak in Zutphcn heefl al toegezegd mee te doen. In Amsterdam en Groningen heeft men ook plannen, aldus de heer Struik. Daar wacht men alleen nog even of de leverancier van de bewuste ar tikelen met deze actie akkoord kan gaan Dc heer Struik heeft namelijk al een waarschuwing van deze leverancier ontvangen. Zoals bekend, bestaat in ons land een z.g. vertikalc prijsbinding, wel ke inhoudt dat detaillisten niet mogen afwijken van de door de fabriek voor geschreven verkoopprijs. Georganiseerd overleg militair personeel De zogeheten commissie van het ge- organiseerd overleg militair personeel stemt in met het ontwerp-regeling in zake tegemoetkoming in de kosten van aanschaffing van een geklede tenue aan mil. (onderofficieren) van dcKoninklüke Landmacht en in de kosten van aan schaffing van gelegenheidskleding door militairen van de Koninklijke Lucht macht. Inzake laatstgenoemde regeling werd wel in ernstige overweging gegeven zü die voorheen zich voor eigen reke ning het thans buiten gebruik te stellen zwarte tenue hebben aangeschaft alsnog in de kosten daarvan een tegemoetko ming te geven. Meded ten behoeve van land- en tuin- r^ü^M12'33 Koorza»« 12.53 Gram of act 13.00 Nws 13.15 Licht ensemble 13.45 Elek- torische kring C de J - igd 17.30 Jazzmu: ringsultz: D. eigen ®rim VPRO: Progr vTnvrouwr<,l Moderne kamermuz platteland 12.05 Dansork 18.00 Kerkorgclconc« f1' m- vARA: 7.00 Nw» ichtendklar ibfé"3' Pra 00 Gym v I 8 00 Nws ingsolist •nking. Wra? 10.20 1.20 Voordracht 11.40 (gr) 12.00 Voor het igsolistcn •pel 13.45 Wikker r1?660'!!? 14 30 V d al: moderne mui 15.45 A Israel, lezing (2) 16 00 Zt uo: lichte muz 17.50 Mil i comm 18.20 Acl-ualiU iuz 18.50 Openbaar kunstbezit GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA •kuitz 17.35 Plnno- i 18.00 Nws 18.30 Jazz- Tött' (o c »tac- Herman ich Har 1 Goi Conccr R >ol; Hein: ;bo; Helga Schoi 55"* c"a» IrF. ss Grave. Andante. Allegro. Virtuosi asano. Hl. Wolf- kl t. ntablle, Presto. Car r plat jno. IV. Lud- 40. Rudolf Koet gels lui dicht op. 28. fc-ugen Jochum tige sfref i Tl" Eul«nsP'e- André Clu- rmaux. vi" VI. Albert Rousscl' lm ricPé RavH1C1n°A Eaba,ela. harp. 1, vXJi' DaPhnis et Chloé lb Nocturne. Interlude. Dansc -el Briclot. Or- Radio olv. Gru- Jean Fournet. VIII. Ma- achten in de tuinen van Generallfe. Allegretto crioso. Dans uit de ver- •to. In de tuinen van dc •a. Tempo vivo. Margrit mphonle Orkest van Ra- '0 80 The Haj'C »,iltC'1"Soc'a"*"',r'1' ,»rk„00, ,v„,„Sr

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 9