Alle dagen feest
Een kanttekening
Concilie expressie van
totale leven van kerk
-piüuatw:
Duidelijke sleutelpositie
van jonge Arabieren
Rome werkte achter rug
Oec. Patriarchaat 0111
Een woord voor vandaag
Gezondheid schooljeugd
laat te wensen over
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1962
EEN TEKEN AAN DE WAND?
"^TEBKLOOSHEID, produktie, in- en uitvoer, lonen, consumptie, besparin
gen, omzetten, prijsniveau: dit zijn de voor de hand liggende gegevens,
die ons vertellen hoe de vlag er economisch voorstaat. Zij komen dan ook
regelmatig dank zij het Centraal Bureau voor de Statistiek in de publi
citeit en zij stellen ook de niet-deskundige in staat zich een oordeel te vormen
over de gang van zaken.
Deze gegevens kunnen echter niet alles vertellen. Sterker, zij kunnen ons
selfg op een dwaalspoor brengen. De werkloosheid is nog altijd laag en bijna
iedereen werkt dus. De lonen stijgen regelmatig (in de eerste negen maanden
van dit jaar in het bedrijfsleven gemiddeld met 8 waardoor consumptie
en besparingen konden oplopen. Ook de produktie is aan het stijgen, terwijl
de kosten van levensonderhoud slechts weinig oplopen. Zo op het oog dus
een prettige en rustige ontwikkeling, waar wij ons geen zorgen over hoeven
te maken.
De economie heeft echter Iets weg van een ijsberg. Slechts een klein ge
deelte is zichtbaar. Wat onder water zit, zien wij niet en dit gedeelte kan
juist gevaar opleveren.
Zo zien wij niet, hoe het met de produktiekosten. de winstmarges, de voor
raden en de bestellingen van de bedrijven gaat. En dit is toch heel belang
rijk, want krijgen de bedrijven het moeilijk, dan kan dit een voorbode zijn
van moeilijkheden op grote schaal, waar wij later allemaal mee te maken
krijgen.
Onze bedrijven staan en vallen met de bestellingen die binnen komen en met
de prijzen die zij kunnen maken. De bruto opbrengst moet zo groot zijn, dat
hieruit de kosten kunnen worden bestreden, maar ook de afschrijvingen,
de reserveringen en de belastingen.
De bedrijven moeten dus voldoende kunnen verkopen, onverschillig of zij
in massa fabriceren (schoenen, boeken, margarine, meubelen, auto's, stenen)
dan wei alleen op bestelling maken (machines, schepen, kranen, tram
wagens).
Een groot deel van de bedrijven maakt van-alles-en-nog-wat voor de consu
ment Zij hebben over het algemeen over de afzet niet te klagen. De koop-
kraoht wordt regelmatig groter, de bevolking groeit voortdurend en gezamen
lijk kunnen en willen wij dus meer kopen. En bijgevolg zijn er genoeg af-
setkansen.
Het gaat alleen niet van een leien dakje. De concurrentie is groot en elk be
drijf moet dus alles op alles zetten om de klant ervan te doordringen, dat
Juist zijn artikel voor de prijs het beste is. Dat men in die concurrentiestrijd
niet alleen met zo laag mogelijke prijzen werkt, maar ook met andere midde
len, bewijst de activiteit van de grote levensmiddelenbedrijven.
Een ander deel van onze bedrijven verkoopt niet (via de winkelier) aan de
consument, maar aan andere bedrijven. Zij leveren produktiemiddelen: moto
ren, alle mogelijke machines, kranen, pompen, buizen, transportmateriaal,
meetapparatuur, om voor de vuist weg maar enkele voorbeelden te noemen.
De bedrijven kopen die produktiemiddelen, als zij menen dat deze investe
ringen verantwoord zijn. Zij willen goedkoper, meer, beter, sneller produ
ceren.
Het blijkt nu. dat de stijging van de investeringen in vaste activa door de
bedrijven geleidelijk aan kleiner wordt. In het eerste halfjaar van 1961 waren
die investeringen 8'i hoger dan in betzelfde tijdvak van 1960; in bet eerste
halfjaar van 1962 waren zij nog maar 33i hoger dan In het eerste halfjaar
van 1961. Voor 1963 verwacht het Centraal Planbureau een toeneming van
slechts 2 en in enkele sectoren zelfs dalingen.
De bedrijven investeren minder, omdat hun gebleken is, dat zij door de snel
stijgende kosten hun investeringen onvoldoende rendabel kunnen maken.
De leveranciers van die produktiemiddelen zien hierdoor bun omzetten on
voldoende oplopen, zelfs achteruit lopen, en zij gaan daardoor ook minder
Investeren. Dit is de bekende kettingreactie.
Wij vinden deze ontwikkeling terug in dc cijfers van de orderportefeuille
van de industrie, welke portefeuille is uitgedrukt in het aantal maanden
werk, nodig voor het uitvoeren van de bestellingen. Uit deze cijfers blijkt
nu, dat de orderportefeuille van de bedrijven, welke rechtstreeks voor de
consument werken dit jaar (van januari tot en met september) minder zijn
gedaald dan die van de bedrijven die produktiemiddelen voor andere be
drijven fabriceren.
Anders gezegd: er is bij de bestellingen een accentverschuiving ontstaan,
waardoor de bedrijven die produktiemiddelen maken, de voorraad bestel
lingen sneller hebben zien teruglopen dan de bedrijven die consumptie
artikelen maken.
Gelukkig heeft dit op de werkgelegenheid nog geen invloed uitgeoefend
(eind oktober was de werkloosheid nog een fractie lager dan eind oktober
1961), noch is het welvaartspeil hierdoor tot nu toe aangetast. Daarvoor is
do teruggang nog te gering geweest.
Bovendien is het niet zo erg, als de investeringen zich enige tijd op een wat
lager peil bewegen. Het wordt echter gevaarlijk, als dit proces te lang duurt,
omdat de bedrijven die produktiemiddelen maken dan te weinig werk krijgen
en hier werkloosheid kan ontstaan. Het spreekt vanzelf, dat deze werkloos-
beid weer terug slaat op de afzet van de bedrijven die consumptie-artikelen
maken.
De ontwikkeling is thans nog niet gevaarlijk, maar zij is toch wel een teken
aan de wand, welk teken niet met een schouderophalen of met een dood
doener afgedaan mag worden. Dat zou struisvogelpolitiek zijn.
Reactie van Visser "t Hooft:
Meer dan we voor
mogelijk hielden
Dr. W. A. Visser 't Hooft, de
secretaris-generaal van de We
reldraad van Kerken, heeft ver
klaard dat het concilie ,,veel
meer het totale leven van de
kerk werkelijk tot uitdrukking
brengt dan menigeen voordien
voor mogelijk gehouden had". Hij
zei dat hij onder de indruk is
gekomen van de kans dat het con
cilie belangrijke stappen zal doen
tot verbetering van de betrek
kingen tussen de kerken. In een
vraaggesprek zei hij dat het nog
te vroeg is om te zeggen hoe het
zal gaan als het concilie aan de
werkelijke theologische kwesties
toekomt. Het was zijn eerste
commentaar in het openbaar
sinds de opening van het concilie
op 11 oktober.
dachten leefden. Maar wij wisten niet
dat zij deze zo openlijk zouden uitspre
ken", zei dr. Visser 't Hooft, die vol
ledig op de hoogte gehouden wordt over
de gang van zaken op het concilie. Hij
zei ook dat de protestantse waarnemer-
afgevaardigden in Rome „niet louter
waarnemers zijn." „Tussen hen en de
concilievaders vindt reeds regelmatig
overleg plaats. Zij komen reeds tot veel
meer werkelijke besprekingen dan wij
waarschijnlijk gedacht hadden. Dit is
buitengewoon interessant en een goed
Hij zei dat de gedachtenwisseling niet
slechts plaatsvindt via het Vaticaanse
secretariaat voor eenheid onder de
christenen, maar ook door het initiatief
van vele rooms-katholieke bisschoppen
die naar de protestantse delegatie ko
men voor openhartige en indringende
besprekingen over kwesties.
gevallen was bij de samenstelling van
de concillecommissies. Zij oefenen een
"me invloed" uit. „Hun kwaliteit
aan wat zij aan kwantiteit missen.
Zij spelen een veel grotere rol dan wij
gedacht hadden".
De bisschoppen van Duitsland, Neder
land. Frankrijk, België en Oostenrijk
staan in de voorste rijen voor hervor
mingen in de kerk en nauwere samen
werking met andere christelijke groe
pen. „Zij vertegenwoordigen de aller
beste theologie van de hele R.K. Kerk.
Zij zijn de mannen wier boeken wij
allen lezen."
Zwak
Wat betreft de voorstellen welke aan
het concilie gedaan zullen worden zei
dr. Visser 't Hooft dat de protestanten
de rapporten over de Schrift en de tra
ditie „iets zwak" vinden. „Het is niet
het beste van wat er onder de rooms-
katholieken leeft en van de nieuwe op
vattingen onder de theologische en bij
belse geleerden van de kerk", zo zei
hij. Onder rooms-katholieken bestaat ook
;n stroming om de Schrift een grotere
>1 in de kerk te laten spelen.
Andere voorstellen op de agenda wel
ke dr. Visser 't Hooft van groot belang
voor de protestanten en de Oosterse-or-
thodoxie acht zijn: Een verdere uit
werking van het gezag in de kerk en
een grotere vrijheid voor de regionale
bisschoppenconferenties, de erkenning
dat de kerk door de doop buiten het
rooms-katholicisme als geestelijk li
chaam verder reikt dan de grenzen
van dat organieke lichaam, een krach
tig standpunt inzake de vrijheid var
godsdienst en een herwaardering van de
regels voor gemengde huwelijken.
Samenwerking
zei dr. Visser 't Hooft, dat
de verschillende kerken gemeen heb
ben. aanzienlijk verruimd worden.
„Het zou de betrekkingen tussen de
Openhartig
„Dit is werkelijk zonder precedent.
Hij wees erop dat de sfeer op het coi
cilie zo is dat deze de bisschoppen
aanmoedigt zich openhartig uit te spre
ken. Gewoonlijk, zo merkte hij op, telt
in tegenstelling tot de machtige i
de stem van een individueel biss
niet zo zwaar. Nu echter meer
2.000 bisschoppen bij elkaar zijn kunnen
zij belangrijke steun krijgen van hun
collega's. ..Het is een heel andere psy
chologische situatie."
Hij zei dat hem (te invloed van de
Trans-alpijnse Europese bisschoppen op-
Advertentie)
Advertentie
Onlusten in Israël tonen aan:
12-punten
V.N. eenstemmig voor
verdrag bescherming
huwelijksrechten
Zonder een stem tegen heeft de Al-
gemene Vergadering van de Verenigde
Naties woensdag het sluiten van eer
internationaal verdrag ter bescherming
van de huwelijksrechten goedgekeurd.
Het doel van het verdrag is om e
einde te maken aan kinderhuwelijken
alsmede aan verlovingen van meisjes,
die de puberteit nog niet bereikt hebben.
De landen, die het verdrag tekenen,
{aranderen. dat geen huwelijk rechts-
rachtig zal zijn indien zowel de man
als de vrouw er niet mee instemmen.
De landen zullen een minimum leeftijd
voor huwelijken voorschrijven en een
officiële registratie van alle huwelijken
verplicht stellen
Het verdrag wordt van kracht,
dagen nadat het door acht landen ge
tekend is.
(Van een onzer medewerkers)
Uit een onderzoek, naar aan
leiding van relletjes tussen Jood
se en Arabische jongeren in Is
raël blijkt, dat verschillende be
roepen een monopolie zijn gewor
den van Arabische arbeiders. Zij
nemen in sommige gevallen zelfs
een speciale, bevoorrechte posi
tie in. Voor de Israëlische rege
ring is het enerzijds een voldoe
ning dat haar politiek, die erop
gericht was de Arabische minder
heid van het land te integreren
is geslaagd. Aan de andere kant
wekt de mate van succes van
deze politiek bij de Israëlische
bevolking bezorgdheid.
(Advertentie)
De kleine dagelijkse
dosis Kruschen
kan ook voor U wonderen doen.
De beproefde bloedzuiverende kuur
Kruschen brengt Uw bloedzuiverende
organen weer goed op gang en zo worden
de onzuiverheden in Uw bloed, die U nu
die snerpende pijn verwekken, vanzelf
afgedreven. Duizenden lijders I
matische Pijnen raakten
verloot van die rampspoei
leven vergalde en zelfs
Rheu-
Kruschen
die hun het
hun dagelijkse
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bennekom (vac. C. Vos»:
P. J. F. Lamens. te Kamerik; te 2e
Exloërmond: H. van Dijk. te Wester-
haar.
Benoemd tot voorganger van de afd.
Bussum der Ned. Prot. Bond: W. de
Weerd. herv. pred. te Oostvoorne; die
deze benoeming ook
GEREF. KERKEN
Beroepen te Oudehorne: J. Hoekstra,
te Pieterburen: te 's-Gravenhage-Moer-
wijk (vac. R. de Vries): A. B. C. Hof
land, te Sarnia (Ont. Can.), voorheen
te Haarlem: te Koudekerk a.d. Rijn:
G. de Zeeuw, te Ezinge.
Beroepen te Rotterdam (vac. F. Vroon):
A. C. Kersten, te Utrecht-W.: te Rotter
dam voor de functie van Jeugdhaven-
predikant: B. Ter Haar, kand. te Rotter
dam.
Aangenomen: De benoeming tot le
raar godsdienstonderwijs chr. u.l.o. te
Zwolle, J. Stienstra, te Langeslag.
DOOPSGEZ. BROEDERSCH.
Beroepen: te Akkrum. in combinatie
met Terhorne: da. J. Gorter, te Ter-
horne. Zij nam dit beroep ook aan, na
tijdelijk daar reeds werkzaam te zijn
geweest.
rooms-katholieken en de anderen gemak
kelijker maken en er zouden meer punt
jes zijn. waarin wij zouden kunnen sa
menwerken. Het zou een goede basis
verschaffen voor voortzetting van de dia
loog tussen de rooms-katholieken en de
protestanten."
Dit betekent dat niet „plotseling een
sensationele ontwikkeling ten aanzien
van dc eenheid" verwacht kan wor
den, maar het zou de betrekkingen tus
sen de verschillende kerken aanzienlijk
versterken „en de betrekkingen zijn
verschrikkelijk belangrijk". „Indien wij
allen gemeenschappelijk dc grote natio
nale en morele problemen van onze we
reld zouden kunnen aanpakken, dan zou
dit een geweldige winst zijn," aldus
dr. Visser 't Hooft.
Waarom geen orthodoxe waarnemers?
Po
generatie Arabieren, in
Israël geboren, accepteert dat ze in
een Joodse staat woont. Van de om
streeks 75.000 Arabische arbeiders
werkt ongeveer 60 procent bij Joodse
bedrijven. Sommigen forensen daarvoor
hun gezin terug. Het blijkt niet
alleen dat de Arabieren voorkeur heb
ben voor een werkkring in een Joods
bedrijf, maar tevens dat de Joodse
werkgever liever Arabische dan Jood-
arbeidskrachten heeft. Het is bij bei-
?n een financiële voorkeur.
De Arabieren verdienen bij de Jood-
bedrijven meer dan zij in de Ara
bische districten als loon zouden heb
ben gekregen, anderzijds verlangen zij
een lager loon dan de Joodse arbeiders,
hetgeen de Joodse werkgever niet on
welgevallig is. Ook is de Arabische
arbeider zeer ijverig, vooral ook
werkgever streel
Arabieren niet
hoeven.
i. Voor de Jood-
>k mee dat de
militaire dienst be-
Monopolie
De Israëlische voedselvoorziening is
in grote districten zelf-, volkomen af
hankelijk geworden van de Arabische
landarbeiders. Verschillende kiboetsiem
die er lange tijd een eer in stelden dat
zij geen beroep op de buitenwereld be
hoefden te doen, ziin er toe overgegaan
Arabische landarbeiders in loondienst te
.icmen. Dit wordt nede 'eroorzaakt
door een gebrek aan Joodse landbouw-
krachten. Deze Arabieren maken in ve
le gevallen deel uit van de kiboets
wonen en eten. Zij hebben
monopolie-
Dit alles nu zet kwaad bloed bij de
ïugd. In een van de eerste kiboetsiem,
isjon LeZion, nabij Tel Aviv, is het
)t een botsing gekomen tussen Joodse
n Arabische jongeren. Een Arabische
jongen had omgang met een uit Jemen
afkomstig Joods meisje en dit was iets
wat de Joodse jongens niet zinde. Zij
verjoegen de Arabieren uit het plaatsje,
en enkele van beide partijen werden
gevangen genomen.
Tekenend voor de situatie was dat
de Joodse jongens niet dan op borg
tocht werden vrijgelaten en de Arabi
sche al spoedig zonder enige borg kon
den vertrekken.
Ook op ander sociaal gebied zijn er
moeilijkheden. De jonge Arabier komt
in contact met moderne gezinnen en
grote steden. In deze steden voelt hij
zich vaak eenzaam, anderzijds keren zf
zich ook tegen het eeuwenoude patriar
chale stelsel van hun geboortedorp. Het
Arabische gezinsleven komt hierdoor in
gevaar.
Toch neemt men aan dat deze moei
lijkheden van tijdelijke aard zullen zijn.
Het zal wel niet bij de ene vechtpartij
blijven, hoewel de vechtpartijen niet
goed zijn te keuren. Ze zijn toch even
wel onvermijdelijk verbonden met eer
emancipatiestrijd.
.,Heb het hart eens"
organiseert expositie
In het kader van de actie: „Heb het
hart eens", uitgaande van de bond
gereformeerde jeugdverenigingen, is
reizende tentoonstelling over Rwan-
samengesteld.
De Grieks-Orthodoxe aarts
bisschop van Noord- en Zuid-
Amerika, Jacovos, heeft voor de
tweede maal kardinaal Bea's
rooms-katholiek secretariaat voor
de eenheid ervan beschuldigd,
verdeeldheid te willen zaaien
onder de Oosters-Orthodoxe Ker
ken en geen eerbied te hebben
voor de patriarchale zetel van
Constantinopel. Jacovos legde
deze tweede verklaring af tegen
over Amerikaanse journalisten,
toen hij hun nog eens uiteenzette
waarom patriarch Athenagoras
van Constantinopel moest beslui
ten geen waarnemers naar het
concilie te zenden.
In deze verklaring, afgegeven te
New York en gepubliceerd door het
Griekse Persbureau zegt de aartsbis
schop dat de weigering waarnemers te
sturen in geen geval een wijziging in
houdt in de gedragslijn van de patriarch.
Deze gedragslijn is steeds dezelfde ge
bleven, namelijk gericht op herstel van
de eenheid der christelijke kerken. De
patriarch moest echter wel weigeren
waarnemers te sturen omdat de Rooms
Katholieke Kerk gebrek aan eerbied had
getoond tegenover de oecumenische
troon.
Jacovos verklaarde verder: Terwijl de
oecumenische patriarch de paus ervan
in kennis had gesteld, dat hij op de
Oosters Orthodoxe Kerken een beroep
zou doen om te besluiten gezamenlijk
een panorthodoxe delegatie naar Rome
te zenden, was het Vaticaan begonnen
speciale afgevaardigden naar de ver
schillende oosterse patriarchaten en de
andere autocephale kerken te sturen, die
de hoofden van deze kerken uitnodigden
apart waarnemers naar het concilie te
sturen.
Deze taktiek van het Vaticaan was,
aldus Jacovos, er duidelijk op gericht
de eenheid der Orthodoxe Kerken te ver
breken en daardoor indirect het prestige
van de oecumenische troon van Constan
tinopel te ondermijnen.
J'acovos voegde er nog aan toe, dat
de Vaticaanse afgevaardigden alleen in
Moskou succes hadden maar dat de re
denen voor de wijzigingen in de houding
van Moskou van zuiver politieke aard
zijn. De aartsbisschop zei alle reden te
hebben te geloven, dat het Vaticaan
eigenlijk niet blij is, dat er alleen maar
Russische waarnemers zijn en dat men
in het Vaticaan heel goed weet, dat de
kerk van Rusland zuiver en alleen door
politiek opportunisme wordt geleid.
Rome bleek er helemaal niet geluk
kig mee zo er van beschuldigd te worden
een regiefout gemaakt
verklaring z
secretariaat
Het evangelie blijde boodschap voor hen die dorsten. In j
Jesaja 61 vindt ge die gedachte opnieuw terug: „Hij heeft
Mij gezonden om een blijde boodschap te brengen aan oot- j
moedigen; om te verbinden verbrokenen van hart; om voor
gevangenen vrijlating uit te roepen en voor gebondenen ope-
ning der gevangenis; om alle treurenden te troosten." Met
als resultaat: „Gij zult priesters des Heren heten, dienaars
van onze God genoemd worden; gij zult het vermogen der
volken genieten en u op hun heerlijkheid beroemen." Of
simpeler gezegd in hoofdstuk 55: „Hoort, opdat uw ziel
leve
Nu deze simpele vraag: „Is het voor dat opdat-uw-ziel-leve
echt noodzakelijk dat men behoort of behoord heeft tot de
groep van de treurenden, de gevangenen, de verbrokenen
van hart?"
Nee, eigenlijk toch niet zo simpel, deze vraag. Menigeen tobt
daarmee. Menigeen die gewoon is opgevoed in een christelijk
huisgezin, op de christelijke school, de catechisatie heeft ge
volgd, kerklid is geworden. Kun je dan niet gewoon christen
zijn zonder door die diepten te zijn gegaan? Door die diepten i
die Israël moest gaan ten tijde van Jesaja?
Tegenvraag: „Gaat u wel eens op een afstand van uzelf staan
om uzelf te bezien? En bent u tevreden?"
Brabantse artsen bezorgd
hebben. In
de leden van het
de eenheid dat ook
uitgenodigd moesten worden, omdat
de synode van elke autocephale kerk
beslist moest worden of men het plan
van Athenagoras, een gezamenlijke or
thodoxe delegatie te zenden, kon goed
keuren. In diezelfde verklaring werd
met nadruk gesteld dat het Vaticaan er
van overtuigd is dat de waarnemers uit
Moskou niet door politieke motieven
worden geleid.
(Van een onzer redacteuren)
De gezondheidstoestand van de
schooljeugd in Noord-West-Bra
bant laat blijkens het pas versche
nen jaarverslag over 1961 van de
schoolartsendienst in dit gebied,
nogal het een en ander te wensen
over en geeft dikwijls weinig
reden tot enthousiasme. „Wij heb
ben sterk de indruk, dat de ver
zorging de laatste jaren eerder
een verslechtering dan een ver
betering ondergaat, die het
klinkt paradoxaal samen lijkt
te hangen met de toegenomen
welvaart", aldus een der vele
klachten.
De schoolartsen constateren, dat er
in de voedingsgewoonten in het gezin
een verschuiving plaats heeft ten gun
ste van suikerhoudende en genotmid
delen, ten koste van eiwit- en vitami-
nenrijke voeding. Het gebruik van melk
bijvoorbeeld, vermindert, dat van thee
neemt toe. Uit landelijke statistieken
blijkt ondermeer, dat de consumptie
van aardappelen, graanprodukten en
melk is afgenomen en dat van suikers
en vetten is gestegen. Op grond van
laatste wetenschappelijke inzichten kan
een verdere toename van tandbederf en
van hart- en vaatziekten op latere leef-
leeftijd worden verwacht
Onvoldoende consumpties van melk
en groenten wordt volgens het verslag
herhaaldelijk geconstateerd. Het teveel
gebruik van vetten, dikwijls in onver
wachte vormen (b.v. patates frites met
mayonaise) geeft bovendien bij hier
voor gepredisponeerde kinderen aanlei
ding tot buikklachten. De schoolartsen
propageren in dit verband een verbete
ring der voedingsgewoonten.
Nachtrust
Dc behoefte aan nachtrust kan voor
kleuters op 14 tot 12 uren en voor
schoolkinderen op 12 tot 10 uren wor
den gesteld, zo vervolgt het rapport.
Hoewel deze criteria over het algemeen
ook door de meeste ouders als Ideaal
worden aanvaard, blijkt dat In de
practijk deze normen lang niet altijd
worden gehanteerd bij „enige" kinde
ren, jongste kinderen en verwende kin
deren, bij aanwezigheid van een t.v.-
toestcl in het gezin en gedurende de
weekenden.
Het aantal enige en jongste kinderen
neemt in verhouding toe, verwenning
het ontbreken van voldoende gezag
de ouders wordt een algemeen ver
schijnsel. De t.v. blijkt voor velen een
niet te beheersen bron van „ontspan
ning" te zijn. Het constateren van de
evolgen van een tekort aan nachtrust
is voor de schoolartsen dan ook dage
lijks werk. Voorlichting op dit gebied
heeft bij verstandige ouders succes. Veel
schoolhoofden klagen over verminderde
aandacht van de kinderen, met
wordt tevens bevorderd door de pen
del; vele kinderen worden te vroeg
wakker door 'het "oor dag en dauw op
gang komen van de huishouden. Enkele
oorzaken van de algehele matige ge
zondheidstoestand van de kinderen zijn
slapte, verminderd weerstandsvermogen,
frequent schoolverzuim, verminderd#
leerprestaties etc.
Staak in 't honderd stuurde. Weife. daarbij een bevoorrechte positie op de
Kruschen zal ook U goed doen als (Joodse leden van de kiboets. daar deze
U zich aan de kleine dagelijkse dosis geen en de Arabieren wel loon ontvan-
houdt niet meer dan er op een cent gen. Ook in de sector van het hotel-
gaat
restaurantwezen blijken de Arabi-
leven. wonen en werken
in Rwanda. Zij omvat een collectie
voorwerpen uit Rwanda (tam-tams,
schilderijen, muziekinstrumenten, ge
bruiksvoorwerpen, raffia werk. enz),
fraaie foto's, overzichtskaarten, plaat
werk. dia's en grammofoonplaten.
De tentoonstelling zal haar rondreis
door Nederland vrijdag 9 november in
Amersfoort beginnen. Ds. G. N. Lam
mens. voorzitter van de bond, zal deze
eerste expositie openen. De tentoonstel
ling wordt gehouden in de bovenzaal
van de Grachtkerk. Lieve Vrouwenstraat
15, Amersfoort.
Uit Nederland wordt verder verwacht
de heer Simons, hoofd van de televisie
afdeling van de N.C.R.V., die
gebeurtenis opnamen zal maken.
UW JUWF.LIHR/HORLOGER TOONT I)
GAARNE DE GEHELE INDUS-COLLECTIE
Onderwijsbenoemingen
Dr. E. H. Kossmann: benoemd tot hoog
leraar in de Nederlandse geschiedenis
aan de universiteit van Londen. Dr.
Kossmann werd in 1957 als rector aan
dezelfde universiteit benoemd. De leer
stoel is vroeger ook bezet geweest
door prof. Geyl.
Drs. J. H. Zaat: met Ingang van 1 no
vember benoemd tot gewoon hoogle
raar in de afdeling der werktuigbouw
kunde aan de Technische Hogeschool
te Eindhoven, om onderwijs te geven
in de werktuigbouwkunde, in het bij
zonder in de werktuigbouwkundige ma-
terialenkunde.
Drs. N. M. C. Poulussen: benoemd tot
tijdelijk docent aan de rooms-katholie
ke universiteit te Nijmegen, om prac-
tische oefencolleges te geven in de
Spaanse taal. Dit is in verband met
het verblijf buitenslands van prof. dr.
J. H. Terlingen.
Ir. G. H. F. Schmets: benoemd tot we
tenschappelijk medewerker bij de fa-
J-de r.k.-
Hygiëne
Met betrekking tot de hygiëne op de
scholen wordt in het verslag gezegd.
dat ook dit nogal te wensen over laat.
Zowel het schoonhouden van lokalen en j
toiletten, alsmede het hygiënisch ge
bruik hiervan, behoeft veel verbetering.
De indruk wordt zelfs verkregen dat de
dagelijkse reiniging van het sanitair j
voor vele schoolhoofden moeilijk is t#
realiseren. j
Of hier een tekort aan huishoudelijk
personeel en/of financiën een rol spe-
len, wordt buiten beschouwing gelaten.
Een feit la volgens het verslag echter
wel. dat het tc weinig geschiedt. De
explosieve gcelzuchtepidemieén. die
zich de laatste jaren voordeden in het
district, waarbij een groot aantal riekte-
gevallen optraden, zijn waarschUnlpV
mede door de onhygiënische situatie in
de hand gewerkt.
BOEKENHOEK1
De vrije mens, enige gedachten over
de taak van de verzekerings-bemiddc-
laar in een moderne wereld, door F.
X. J. Baneke. Bekroond geschrift Uit-B
gave Nederlandse Vereniging van Assu-*
rantiebezorgers. Maliebaan 20, Utrecht, j
Dokter mag ik...?, gerechten voor sui- l
kerpatiënten, door J. J. C. Mantz, metl
voorwoord van dr. Jc. J. Witte. Tweede I
druk Uitgave G. J. A. Ruys NV, Am
sterdam.
Boekbeoordeling voor kinderlectuur
sor de zondagsschool door de commis-
_.es van Jachin, samengesteld door P.
de Zeeuw J.Gzn., 1962. Uitgave Jachins
Uitgeversbureau, W. D. Meinema N.V., I
Delft.
Sjoe en Piet zijn vriendjes, door Dolf
Verroen. Illustraties Jenny Dalenoord. 1
Uitgave H. P. Leopold N.V., Den Haag.
Perspectief, door ds. H. A. Visser
Dagboek. Tweede, omgewerkte druk. j
Uitgave G. F. Callenbach N.V., Nijkerk. j
Vrij beroep en fiscus, door A. F. G,
Lindeyer. Uitgave Nederlandsche Uitge-
versmaatschappij. Leiden.
Leve Oompie, een vrolijk verhaal
over de wonderlijke belevenissen van
de familie Miller in een oude priorij,
door K. H. Heizmann. Illustraties Coby
Mr C. Krouwel. Helmpocket. Uitgave
Helmond, Helmond.
De wijze van Chaeronea, een keuze
uit Plutarchus' moralia, ingeleid, ver
taald en van aantekeningen voorzien
door A. E. Zijderveld. Meulenhoff-Mi-
nerva-pocket. Uitgave J. M. Meulenhoff,
Amsterdam
De Deans gaan verhuizen, door Kath
leen Fidler. Vertaling Tineke Roeffen.
Illustraties Coby C. M. Krouwel. Helm
pocket. Uitgave Helmond, Helmond.
Knock-out Nick en kleine Lynx, door
W. J. Verbeeten. Illustraties Kees van
Lent. Helm-pocket. Uitgave Helmond,
Helmond.
Wonderwereld der vogels, door Keel
Spierings en J. G. Nlcuwendijk. Omslag
Coby M. C. Krouwel. Foto's J. G. Nieu-
wendijk. Helm-pocket. Twee deeltjes.
Uitgave Helmond, Helmond.
Zo reilt en zeilt ons Rijk. eenvoudig»
behandeling der staatsinrichting voor
lager en voortgezet onderwijs, door T,
J. Hukema met medewerking van H
M. van der Velde. Uitgave J. H. Kok
N.V., Kampen.
FEN groot leest zo komt me thans die tijd
vlak voor de eerste wereldoorlog voor; jaren
waarin bijkans iedere maand de meest verrukke
lijke gebeurtenissen bracht. Verjaardagen van
het koninklijk huis. als overal de vlaggen wap
perden. Onafhankelijkheidsfeesten en de viering
van Groningens ontzet. Universitaire evenementen
bij de overdracht van het rectoraat, telkens
weer in september met de maskerade als glo
rieus slotstuk op alle ontgroeningsacties, die mo
gelijk voor de slachtoffers niet altijd leuk waren,
maar zeker wel voor de onpartijdige toeschou
wers Ten slotte in 1914 het driehonderdjarig be
staan van de Academie. Men kon gewoon een
vlag per jaar verslijten in die wonderlijk vreug
devolle periode! En dan spreek ik nog niet eens
van de huiselijke feestjes: verjaardagen. Sinter
klaas, de hoogtepunten van het kerkelijk jaar...
Natuurlijk vraag ik me achteraf wel af of wer
kelijk iedereen in die dagen zo onuitputtelijk ge
noot als de kinderen dat deden. De wereld leefde
naar de eerste wereldoorlog toe: die kwam beslist
niet als een donderslag uit heldere hemel. Achter
af weten we van allerlei spanningen tussen de
grote mogendheden, die Europa de adem deden in
houden. Droeg de oudere generatie die angsten
niet over op de kinderen? Of zijn kinderen altijd
en onder alle omstandigheden immuun voor zo'n
besmetting?
Een andere vraag is ongetwijfeld of al deze feest
vreugde algemeen was, en ik aarzel niet die
vestigend te beantwoorden. Want geen straatje zo
klein, geen steeg zo n~J
de erepoorten, ook das
lijt dat een heel volk 'm gelijktijdig
leefde. Men was blij „onder elkaar"; men wist
van elkander wét dc reden van de vreugde was;
iedereen hoorde erbij.
En dus kronkelden de optochten zich door brede
lanen en door enge „ellebogen" zoals in Gronin
gen bepaalde straten zéér beeldend heten over
de pleinen en langs de singels, over de markten
en door de plantsoenen. En overal, overal stonden
die erepoorten, en ieder zijn meug, en ieder zijn
smaak, en ieder zijn eigen trant en zijn allerper
soonlijkst ontwerp. Want het feestvieren werd des
tijds nog niet van bovenaf geregeld. Er kwam geen
overheidsdienst aan te pas. Het was maar een bot
je bij botje leggen van straat- en buurtbewoners.
Voor hun part kon dan de versiering hier wel ka
kelbont vloeken met de ornamenten daar, en de
stijl met de naastbijë stijl. Dat deed er allemaal
niet toe. Maar wee de kwajongen, die het wagen
zou om zijn tengels uit te steken naar de wan
kele imitatie-stadspoort die de vereende buren had
den opgericht, of naar de gammele dennentakken-
stellage die ze samen van hun zuur-verdiende cen
ten hadden bekostigd! Ik geloof dat men in de
meest bedreigde gebieden gewoon dag en nacht de
wacht heeft gehouden bij zijn oeuvre!
Kom daar nu eens om denk ik soms somber,
0€ WUKPREDIKANï!
zie hoe bij onze spaarzameliike heden-
daagse feesten een of andere gemeentedienst op
de dag zelf komt opgedraafd met een muziektem
pel-voor-één-uur, met een plankier voor één avond.
Is daar aardigheid aan? En is er soms aardigheid
aan onze hedendaagse optochten, waarin altijd weer
het element der reclame opduikt? Geef mij maar
de ouderwetse maskerades. Goed, goed, Prins Mau
ri ts dreigt zo nu en dan van zijn doodgoeie knol
af te sukkelen, en Willem de zoveelste raak' -nel
zijn sleepsabel ln de knoop. Vooruit, het ls histo
risch niet verantwoord. Maar je leest althans geen
slagzinnen over jonge of oude genever, over wat-
middel zus en ijskast zo, over televisietoestellen
en wasmachines. En liever dan de liefste druiven-
kersen-, bloemen-, of appelkoningin is me die na
maak Vorstinne van Hier tot Daar, gemalin var
Koning Zus tot Zoveel. Ook al vloeit haar dan geen
droppel adellijk bloed door de aderen....
Het leven één feest. Het is natuurlijk niet waar
Het geeft een verkeerde voorstelling van zaken. A1-'
we maar beseffen dat de feestloosheid even onwaar
achtig ls. Dat het eeuwige gemopper, beducht zijn.
gespannen zijn van tegenwoordig Gods werkelijkheid
evenmin recht doet. En ook beseffen dat we mis
schien onze hedendaagse jeugd veel te weinig vreug
de meegeven, zodat we zwaarwichtige artikelen mot
ten schrijven over de wijze waarop zij zich mis
draagt!
