i
Chr. - ondernemer - zijn
een moeilijke opdracht
aiu
BUISMAN
150 jaar „Bibelanstalt"
te Württemberg
Een woord voor vandaag
Nederlandse hulp aan
Perzië het grootst
Marsummer Popta-gasthuis
bestaat 250 jaar
M/%.
aril?1
Tussen schoolpoort en huisdeur
Pagina 2
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1962
ANDERZIJDS
BIJBEL EN THEOLOGIE
Een van de verheugende ver
schijnselen van deze tijd is de
toenemende studie van de bijbel
In het algemeen kan men wel
licht van de hedendaagse theolo
gie zeggen dat zij „bijbelser" is
dan voorheen dikwijls het geval
is. Dit schijnt voor prof. dr. H.
Ridderbos een wat stoute uit
spraak en hij vindt in zijn artikel
in het „Gereformeerd weekblad"
dat dit enige toelichting verdient.
Hij vervolgt:
NATUURLIJK heeft de theologie
het altijd met de Heilige Schrift
te doen gehad en getracht zich
daarop te funderen. En het is ook
niet zo, dat er in de tegenwoordige
tijd ten aanzien van de Bijbel als
het geïnspireerde Woord van God
zoveel meer vastheid en zekerheid
is dan vroeger. Men kan zelfs zeg
gen, dat vroeger in grote sectoren
van de Christelijke kerk daarover
met minder reserve en problemen
gesproken werd dan tegenwoordig
wel bet geval is.
En toch is aan de andere kant
de tegenwoordige studie van de Bij
bel omvattender, indringender en
wordt de theologie in haar geheel
méér door de structuur van het bij-
helse denken bepaald dan voorheen.
Ik wil trachten dat wat duidelijker
te maken.
In de loop van de tijd zijn er al
lerlei theologische systemen ont
staan, die ieder voor zich een min
of meer duidelijk karakter droegen
en tot op de huidige dag ook op
allerlei wijze nog voortleven.
Men kon (en kan nog) spreken
van een rooms-katholieke, lutherse,
gereformeerde, vrijzinnige, ethische
theologie. Zij hadden en hebben
ten dele nog alle een duidelijke te
genover elkander afgegrensd ka
rakter, beriepen zich ook alle voor
haar deel en op haar wijze op de
Heilige Schrift, maar bleven on
danks dit alles zichzelf gelijk.
Natuurlijk was dit beroep op de
Bijbel bij de een veel duidelijker
en directer dan bij de ander.
Zief men elders rond dan ont
dekt men overal hoezeer er, bij
alle beroep op de bijbel, toch een
zekere zelfstandigheid van het
systeem gekomen is ten opzichte
van de bijbel. Af en is zich nu
meer op de bijbel zelf gaan con
centreren en dat steeds minder
onder het gezichtspunt van een
bepaald theologisch systeem.
Prof. Ridderbos vervolgt:
EEN van de grote voordelen er
van is, dat - men mag bijna
wel zeggen iedere theologie nu
kritischer is komen te staan ten op
zichte van zichzelf en gedwongen
wordt zich opnieuw te onderzoeken
op haar bijbels gehalte. Ongetwij
feld ..treft" deze nieuwe ontwikke
ling de ene theologie sterker dan
de andere.
Ei
bijni
zich bijbels konden
neemt het nog op voor de oude
liberale vrijzinnigheid of voor de
gevoelsmatige ethische theologie?
Maar ook in de meer ..gevestig
de" systemen blijken bepaalde pij
lers het niet meer te houden. Wie
zal zeggen, wat de waarlijk indruk
wekkende nieuwe bezinning op de
plaats
R.K. bijbelonderzoekers
heeft, uiteindelijk voor het
opzichten zo onbijbelse R.K. leer-
systeem zal betekenen? En zal de
Lutherse theologie kunnen volhar
den bij haar Avondmaalsleer en bij
haar spiritualistische opvatting van
En zijn ook de gereformeerden er
niet aan ontdekt, dat zij niet alleen
bepaalde kuyperiaanse uitgangspun
ten <de beheersende betekenis van
de leer der individuele wederge
boorte), maar ook allerlei doorwer
kende motieven van de nadere re
formatie uit de 17e en 18e eeuw
moeten loslaten, ja dat ook de wijze
waarop Calvijn bijv. over de prae-
destinatie sprak moeilijk zonder
meer op de Bijbel is terug te bren-
ER is aan deze vernieuwde con
centratie op de Bijbel ook een
andere kant. Zij is deze, dat wij
ook steeds meer geconfronteerd
worden met de problemen, waar
voor de Bijbel ons stelt. Hoe dieper
men er op de Schriften ingaat, hoe
groter de rijkdommen blijken te
zijn en hoe groter de vreugde van
de ontdekking of de her-ontdekking
van wat lang onder de oppervlakte
lag. Maar men kan eraan toevoe
gen, dat men op deze wijze ook
steeds meer ontdekt wordt aan de
voor ons nog steeds niet onder
één formule te brengen ondoor
zichtige verhouding van het godde
lijke en het menselijke in de Bijbel.
Er zijn theologieën. die daar geen
..last" van hebben en die uit volle
borst allerlei resoluties en procla
maties doen over de goddelijkheid
van de Bijbel en gaarne anderen
in gebreke stellen. Ik zal er niet
te veel kwaad van zeggen, want al
te dikwijls is en wordt aan het god
delijke karakter van de Bijbel te
kort gedaan op grond van een al
te menselijke voorstelling van de
Bijbel.
Maar er is ook een bijbelgetrouw
heid-op-een-afstand. Men spreekt
dan wel, alsof men alles van de
Bijbel afwist, maar men is niet be
reid in te gaan op de vragen, die
bij een dieper gaande bezinning op
de inhoud van de Bijbel rijzen,
niet bereid of in staat ook zich een
oordeel te vormen over de wijze,
waarop de goddelijkheid van de bij
belse openbaring is ingegaan in en
zich verenigd heeft met de historie,
de traditie, kortom met de mense
lijkheid van Israël.
Het is echter de vraag of zulk
een bijbelgetrouwheid op den duur
de eerbied voor de Bijbel wel be
vordert en of zij ook zelf niet ge
vaar loopt al te ver van de ware
Bijbel vervreemd te geraken. Er
zijn helaas recente voorbeelden,
die de indruk wekken, dat men wèl
erg nadrukkelijk en gemakkelijk
eigen positie of voorkeur met de
Bi,ibel vereenzelvigt, maar zich te
vens al te weinig bekommert om
datgene, waarvoor een minder zelf
verzekerde en meer voor de Bijbel
zélf ontvankelijke Schriftgetrouw-
de ogen opent.
Schrift, zoals die door t
i staf
Het gaat ons allen om de ge
trouwheid aan de bijbel, als het
moord van God. Maar wat die ge
trouwheid is en moet zijn, is een
zaak waarover wij niet op enige
veilige afstand kunnen spreken,
maar die we in het gelovig om
gaan met en onderzoek van de
bijbel zelf telkens beter moeten
leren, aldus prof. Ridderbos.
Zondagsheiliging en overheidsgezag
DE bondsraad van de Christe
lijke Middenstandsbond heeft
gisteren in zijn vergadering te
Bilthoven het moeilijke vraagstuk
van het „christelijk-ondernemer-
zijn in onze samenleving, indivi
dueel en in georganiseerd ver
band" aan de orde gesteld.
Hoogst actuele zaken kwamen
in discussie, zoals de winkelver
koop op zondag, de verkoop op
zondag via automaten, het beta
len van zwart loon, het doorbere
kenen van loonsverhogingen in de
prijzen, ook al is de zogenaamde
prijzen verklaring getekend, de
normen voor de reclame, net be
concurreren van de collega's enz
Als referent voor deze dag was
uitgenodigd, ds. dr. mr. J. Ozinga,
predikant te Lunteren, die er niet
alleen in slaagde het vraagstuk op
boeiende wijze uiteen te zetten, maar
die bovendien aan het eind van de dag
grote hulde oogstte voor de ernstiee,
zeer originele en geestige wijze
waarop hij het onderwerp behandel
de.
Ds. Ozinga vroeg in zijn referaat
ruimte voor alle mogelijke persoonlijke
beslissingen van de christenondernemer.
Hij geloofde niet meer in een bepaald
gedragspatroon, dat door iedereen moet
Zondagverkoop
via automaat?
redactie)
Advertentie
Ui
m
VOOR KOFFIE
WAAR MUZIEK
Veel moderne vrouwen verstaan de
oude kunst van koffiezetten. Gelukkig.
Want koffie is muziek voor de gezellig
heid. En hoe komt er muziek in de
koffie? BUISMAN. Een schepje op een
zetsel doet wonderen voor de smaak.
Produktie: 45 miljoen bijbels
Ds. A. Steinkopf
oprichter
(Van onze correspondent In Bonn)
Op 1 december a.s. zal het 150
jaren geleden zijn, dat de toen
malige koning van Württemberg
toestemming gaf tot stichting van
de ,,Württembergische Bibelan-
stalt". In de 150 jaren van het
bestaan der ,,Bibelanstalt" wer
den meer dan 45 miljoen bijbels
en delen daarvan gedrukt
en uitgegeven. In het jubileum
jaar 1962 alleen al naar schat
ting 490.000 bijbels, 160.000
Nieuwe Testamenten, 77.000 bij-
beldelen en meer dan 800 blinden-
bijbels.
Onder de oprichters van de uitgeve
rij Württembergische Bibelanstalt" 15C
jaren geleden bevond zich geen enkele
uitgever of kenner van de boekdruk
kunst Allen waren kooplieden, ambte
naren. handwerkers, één dominee en
lister. in totaal 16 man, allen
Württembergers" zoals zij zich
zelf kwalificeerden.
Hun doel als protestanten was
het vaderland met de woorden des
levens rijkelijk te verzorgen". Württem
berg was merkwaardigerwijze des
tijds het armste land van Duitsland.
Thans is Württemberg. samengevoegd
met Baden, het 2e industrieland der
Bondsrepubliek.
Het Idee tot stichting van de „Würt-
mberglsche Bibelanstalt" kwam van
de Duitse dominee Adolf Steinkopf, die
preekte in de Savoy-kerk in Londen
bereikt, het tweede miljoen in 189
het derde in 1898. Honderd jaren gele
den lag de maximum-produktie bij on-
;r 20.000 bijbels per jaar. Zeventig
geleden was cfit getal tot circa
30.000 gestegen. In de le Wereldoorlog
steeg de vraag naar bijbels, als ook ir
1933, toen de nazi's in Duitsland aar
de macht kwamen en hun campagn1
tegen het geloof begonnen. Tot 1934 wa
ren rond 25 miljoen bijbels uit Stuttgart
verzonden.
Beroepingswerk
GEREF. KERKEN
Tweetal te Groningen-Zuid (4e pred.-
8LG. Veeneman. te Amersfoort en P
de Vries, te 's-Gravenhage-Loosdui-
Beroepen te Nieuwveen-Zevenhoven:
N. Schelhaas, kandidaat te Amsterdam-
te Haarlem-Zuid (vac. C. Goeman): W
van Wijk, te Hoogvliet; te Waardhuizen-
Almkerk: N. Schelhaas, kand. te Amster
dam.
Aangenomen naar Een: D. Dijkstra,
kand. te Deventer.
Bedankt voor Barchem, Hijken. Sua-
woude (Fr.) en Elim (Dr.): D. Dijkstra,
kand. te Deventer.
CHRIST. GEREF. KERKEN
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Veenendaal: P Blok. te
Dirkaland en G. A. Zijderveld, te Capelle
a. d. IJssel.
BOND VAN VRIJE EV. GEMEENTEN
Ds. Steinkopf kreeg van het genoot
schap de opdracht de behoeften aan
bijbels in Duitsland vast te stellen. Daar
bij kwam hij op de gedachte in zij
..vaderland" Württemberg een soortg'
lijk genootschap te stichten. Op 11 sep
tember 1812 besloten de .16 ,,vr
„Württembergers" die ds. Steinkopfs
tiatief steunden tot oprichting van
„Bibelanstalt". Drie maanden later gaf
de Koning zijn toestemming.
Grote belangstelling
Pas drie jaren later kon de eerste bij
bel worden uitgegeven in een oplage
van 10.000 exemplaren. Het bleek, dat
de belangstelling verre was onderschat:
het Britse bijbelgenootschap moest te
hulp komen, niet alleen met bijbels
maar ook met geld.
Van 1817 af heette het genootschap
„Priviligierte Bibelanstalt im Königs-
reich Württemberg". In 1828 begon het
met de uitgave van bijbels v
den. In 1898 begon de uitgave
tenschappelijke bijbels in het Grieks.
Latijn en Hebreeuws en in levende,
vreemde talen. In 1901 volgde de publi-
katie van bijbels in de talen der
dingslanden, vooral natuurlijk vooi
gebieden waar het toenmalige Duitsland
de koloniale heerschappij had
Het eerste miljoen bijbels werd in 1858
Tentoonstelling
In het eerste jaar van de 2e Wereld
oorlog steeg de vraag naar bijbels tot
anderhalf miljoen exemplaren. Daar
aan kon de „Bibelanstalt" niet voldoen,
want in de eerste plaats was er geen
papier genoeg en in de tweede plaats
staken de nazi's een spaak in het wiel.
Ter gelegenheid van het 150-jarlge ju
bileum organiseert de „Bibelanstalt"
twee tentoonstellingen over moderne
bijbel-grafiek en over oude bijbels. Het
kostbaarste stuk van laatstgenoemde
tentoonstelling is een Luthcrbijbel van
1545 met houtsneden van Lucas Cra-
nach. De Wereldbond van Bijbelgenoot
schappen vergadert ter gelegenheid van
het jubileum in Stuttgart, ter bespreking
van bijbel-verspreiding, -vertaling,
•productie en typografie.
Onderzoek C.B.S. bij
v.g.l.o. en u.l.o.
Volgens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bedroeg het
aantal leerlingen dat op 16 september
jongstleden het voortgezet lager onder-
volgde 14.700 jongens en 24 400
meisjes. In het totaal dus 39.100 leerlin
gen.
Een jaar geleden was dit totaal 41.440.
Bij het openbaar onderwijs betekent
dit een teruggang van 5 procent, bij het
protestants-christelijk en rooms-katho-
liek onderwijs respectievelijk 10 en 15
procent.
dezelfde datum telde het u.l.o.
00 leerlingen, waaronder 104.000
bij het rooms-katholiek onderwijs
85.000 bij het openbaar en protestants-
christelijk onderwijs ieder. Dit is in ver
gelijking met 16 september 1961 een toe
name bij het rooms-katholiek en overig
bijzonder onderwijs van 4.300 en 100, bij
het openbaar en prot.-christelijk onder
wijs een vermindering van 2.700 en 400.
Het totaal nam toe met 1.300 leerlingen.
worden opgevolgd. Centraal stelde hij
het Evangelie.
Wanneer maar van hieruit geleefd
wordt, dan kan men tot op zekere
hoogte vrede hebben met elke persoon
lijke beslissing. Als je ogen voor Je
zus Christus open gaan, aldus ds. Ozin
ga, dan is een automaat (of een band
reoareren) op zondag niet zo belang
rijk meer. We moeten tegenover de
wereld over de zondag niet meer zeg
gen, dan Gods Woord er over zegt. Met
nadruk maakte hij daarbij onderscheid
tussen de Nieuwtestamentische zondags
viering en de Oudtestamentische sab-
bathsheiliging.
Na Gods openbaring in Jezus Chris
tus kan niet meer gesproken worden
over de verberging Gods. Voor de zon
dag is dan alleen nog plaats in de zin
van een feest. Het gaat op de zofldag
om de vraag, wat mag ik doen.
r om de vraag: Hoe moet ik er
feest van maken en: Hoe zal ik al-
wegwerken, dat daartoe in de weg
staat. Met een aantal verboden zonder
meer, wordt geen werkelijke zondag
gerealiseerd.
Schijnheilig
Het niet verkopen vla een automaat
zondag kan in bepaalde gevallen
schijnheilig zijn, maar ln andere geval
len principieel geboden. Persoonlijk liet
ds. Ozinga er geen twijfel over bestaan,
dat hij op zondag nooit zou gaan ver
kopen, dat hij ook op zondag nooit
zwemt, hij gaat niet naar de bioscoop,
danst niet en heeft onlangs nog een
varte hoed gekocht.
Dit wilde hij echter geen normen noe-
en, die ook voor een ander zouden
Ook noemde hij een optreden dat als
protest geldt tegen de „erfenis der va
deren", verkeerd en hierop zal de vloek
rusten. Iedereen leeft voor een goed
deel bij tradities en in vele gevallen
zal het breken met de tradities godde
loos zijn. Dit neemt naar de mening
ds. Ozinga echter niet weg, dat
voorzichtig zal moeten zijn met
het beoordelen van iemands standpunt,
en ruimte moet laten voor an
dere opvattingen, wanneer het Evange-
"e maar geen geweld wordt aangedaan.
Zo sprak hij er zijn verbazing over
uit, dat het hotelbedrijf in Nederland
helemaal is gepaganiseerd,
pension houden, wat in wezen hetzelfde
wat betreft de zondagsarbeid) gel-
in eens hele andere normen. „Hier
heeft men veel krom laten groeien".
Over het liefhebben van de naas
te in het licht i an de concurrentie
verhoudingen die binnen het be
drijfsleven gelden, maakte ds.
Ozinga enkele heel nuchtere opmer
kingen. Van dit liefhebben kan in
de concurrentieverhoudingen niets
terecht komen. Hij ging zelfs
stap verder en verklaarde dat de
mensen in het algemeen hun naas
te niet kunnen liefhebben. „Het
onmogelijk materiaal voor het Ko
ninkrijk Gods." Je kunt in deze ge
broken wereld alleen nog wat schik
ken en richten om niet te veel brok
ken te maken. De voor-de-gek-hou-
derijen in de reclame kunnen wat
beperkt worden en dit zou dan nog
ten goede komen aan de openbare
zedeliikheid.
Winkelbedrijf
De hnldlge concurrentiepraktijken
van enkele grootwinkelbedrijven keurde
hij echter af, omdat hier de grootwin
kelbedrijven elkaar beconcurreren,
maar in werkelijkheid een ander,
melUk de middenstand, schaden. „Als ik
overheid was, zou ik er Iets aan doen.
van het betalen van zogenaamde zwar
te lonen en het doorberekenen van
loonsverhogingen in de prijzen, terwijl
aan de minister van economische zaken
een getekende verklaring is overgelegd,
waarin staat dat geen doorberekening
zal plaats vinden. Deze verklaring wordt
dikwijls getekend, ook al weet men
an nakoming geen sprake kan zijn.
Anderzijds vroeg hij aandacht v<
de Bijbeltekst: Wees niet al te recht
vaardig en wees niet al te goddeloos.
Hij kon zich situaties voorstellen, waar-
overheidsregels voor het geweten
i de ondernemer niet meer functio-
en als recht. Zo kunnen overheidsre-
s voor het rechtsbewustzijn onmoge
lijk te aanvaarden zijn. De overheid
moet hiermee rekening houden.
De enkele uren durende discussie die
op dit referaat volgde bewezen wel de
grote interesse, waarmee men het refe-
ïat van ds. Ozinga had beluisterd.
Tijdens de vergadering herdacht voor
zitter H. de Mooij nog het verscheiden
van de heer F. H. v. d. Wetering, voor
heen hoofdbestuurslid van de C.M.B. en
de heer P. Tameling, oud-voorzitter van
de C.M.B.
Vergadering convent
voor politiek ethos
Onder voorzitterschap van prof. dr.
A. J. Rasker houdt het „Convent voor
een politiek ethos" een bijeenkomst op
lOdecember in Hotel Smits te Utrecht.
Prof dr. J. L. Hromadka, lid van het
uitvoerend comité van de Wereldraad
Kerken en voorzitter van de Praag-
christelijke Vredesconferentie, en ds
J. Nï Ondra, secretaris van de Praagse
chr. vredesconferentie, zullen spreken
over:„Christiiche Existenz in einer
zialistischen Gesellschaft".
Want zo begint Jesaja 55: „O, alle dorstigen, komt tot de
wateren en gij die geen geld hebt, komt, koopt en eet; ja
komt, koopt zonder geld en zonder prijs wijn en melk
Die boodschap van het heil immers, die misschien niet logisch
klinkende boodschap van de Man van smarten die toch gesteld
is tot een Vorst en Gebieder der natiën, die boodschap wordt
het beste verstaan door mensen die in de knoei bitten. Water
waardeert men pas als men erge dorst heeft en voedsel als
men honger heeft en geen geld om iets te kopen. Zo krijgt
het Evangelie, Gods blijde boodschap, pas volle rijkdom als
een mens zelf aan het eind van zijn latijn is. Als een hart vol
ellende niet meer weet waar men het zoeken moet. Als de
mens verschroeit van dorst naar het water des levens.
Is dit nu allemaal wel reëel in een tijd als de onze, waarin
niemand honger of dorst behoeft te lijden, ook niet in geeste
lijk opzicht? Onder u, lezers, is er immers niemand die de
boodschap van het heil niet kent en die de weg naar de kerk
niet weet t? vinden. Allemaal horen we zo ongeveer wel tot
de mensen die „geld kunnen afwegen"maar hoevelen
kunnen zeggen, dat „hun ziel zich verlustigt in overvloed"?
Cf
Co
Ui
CD
IT
Van de bijdragen, die de Wereld-
raad van Kerken in Geneve uit
verschillende landen heeft ontvan
gen voor hulp aan de slachtoffers
van de aardbeving in Perzië, was
die van Nederland (tot nu toe
1.200.000) verreweg het grootst.
Dit is vanmiddag in Utrecht
meegedeeld door de heer M. C.
King, een van de secretarissen van
de afdeling hulpverlening van de
Wereldraad van Kerken, die on
langs een bezoek heeft gebracht
aan het rampgebied. Hij was in
Utrecht de gast van de Stichting
Oecumenische Hulp aan kerken en
vluchtelingen.
De heer King noemde de financiële
hulp van de Nederlandse kerken verba
zingwekkend. Volgens voorlopige schat
tingen die eind oktober werden ge
maakt, zal Duitsland 100.000, Zweden
50 000, Groot-Britannië 42.000, De Ver
enigde Staten 30.000, Noorwegen 7.000,
Esmata-
4
's middags
Nieuw-Zeeland 5.600, Canada
Denemarken 2.000 dollar bijdragen.
Het projekt. waarvoor de Wereld
raad van Kerken dit geld heeft be
stemd, is Esmatabad, een van de 180
dorpen die door de aardbeving werden
getroffen. Van alle huizen gfg
bad werd 95 procent vermen
slechts 297 gezinnen overleefden
ramp. Voor hen zullen nu met spoed
nieuwe solide huizen van beton en bak
steen worden gebouwd.
In de winter kan de temperatuur
het rampgebied 's nachts namelijk tot
20 graden onder zuipzakken. Met de
bouw is al begonnen. De gezinnen die
voor de koude en natte periode nog
geen nieuw huis kunnen betrekken zul
len tijdelijk worden ondergebracht in
speciale „wintertenten" waarvoor En
geland heeft gezorgd. De prijs van een
huis in Esmatabad is ruim 1000 dollar.
Men wil er verder nog twee scholen,
een gemeenschappelijk dorpshuis, een
een
nieuwe bron. Voor herbouw van het
dorp is in totaal 450.000. dollar nodig,
een bedrag dat inmiddels al Is over
schreden. De raad van de nog geen
4.000 leden tellende protestantse ker
ken ln Perzië zal met geld uit een
mohammedaans fonds een nieuwe mos-
se voor de dorpelingen bouwen.
In Iran wonen ongeveer 120 000 Arme-
iërs, die voor een deel leefden in dor
pen die ook door de aardbeving zijn
verwoest. De Armeense Orthoxe
Kerk zal proberen, de Armeniërs in
een nieuw dorp samen te brengen. De
Wereldraad van Kerken is van plan,
ook dit projekt te steunen. De heer
King zei vanmiddag, dat veel maar
nog niet alle door de aardbeving ge
troffen dorpen zijn geadopteerd door
verschillende organisaties, landen en in
stellingen.
De hulp die de kerken bieden, wordt
hulp op langere termijn. In het dorps
huis van Estamabad zullen bijvoorbeeld
maatschappelijke werkers worden op
geleid; de vrouwen krijgen naailes en
hygiënische voorlichting, terwijl de
mannen op landbouwtechnisch gebied
zullen worden geadviseerd. Daarom zal
ook nadat de eerste urgente nood is
gelenigd, behoefte aan financiële steun
blijven bestaan, aldus de heer King.
Het is vandaag pre
cies 250 jaar geleden,
dat het „Popta-gast
huis" te Marssum werd
gesticht. Dit unieke
gasthuis, dat uitsluitend
bestemd voor oude,
Niet voor
uit dorp
i alle eisen, die aan
lijkse toelage. In het
gasthuis worden over
eenkomstig de testa
mentaire beschikking
van wijlen dr. Popta
nog verscheidene oude
CK„ bejaardentehuis tradities in ere dehou-
onvermogende vrouwen, kunnen worden gesteld, den, zoals het slachten
wordt bestuurd door
stichting, die op 7 no
vember 1712 werd opge
richt. Op die datum ningen
overleed namelijk te waardoor
Leeuwarden de jurist
dr. Henricus Popta, oud
en uitdelen van een vet
te koe, in november, en
de jaarlijkse feestdag,
waarop de vrouwen de
totaal preekstoel en de fami-
aantai woningen 46 zal ligbank
bedoeling
naast het gasthuis nog
aantal nieuwe wo-
bouwen,
19 en 20 november
verg. gen. synode
Ned. Herv. kerk
Op 19 en 20 november zal de generale
synode der Nederlandse Hervormde
Kerk zich op „Hydepark" Driebergen
bezighouden met de verhouding tot de
Remonstrantse Broederschap en tot de
Broederschap van Pinkster Gemeen
ten in Nederland.
Van de Remonstrantse Broederschap
werd een verklaring ontvangen als een
reactie op de „richtlijnen voor de be
handeling van de leer der uitverkie
zing", die door de hervormde synode
1960 werden' aanvaard.
Van de Broederschap van Pinkster
Gemeenten ontving de synode een ant
woord op haar herderlijk schrijven ,n-
zake de verhouding van de kerk tot de
pinkstergroepen. De synode zal ook voor
stellen behandelen tot wijziging van de
generale regeling voor de predikants
traktementen.
De raad voor de zaken van kerk en
samenleving stelde een rapport samen
over kerk en sport. Dit rapport zal door
de synode besproken worden.
Verder staan onder meer op de agen
da een nota van de Bossche gespreks-
kring van -eformatorische en rooms-ka
tholieke theologen en de behandeling
van een gewijzigd rapport over het ras
senvraagstuk
Dr. Richard Roseveare, de Anglicaan
se bisschop van Accra, zal vandaag
naar de Ghanese hoofdstad terugkeren
precies drie maanden na zijn uitwij
zing uit Ghana.
Dr. Roseveare werd uitgewezen we
gens kritiek op de door de regering
gesteunde jeugdbeweging.
He. i. een kromme ,..k. De k,„„. is "'F™?.*'
niet gediend
bedragen.
Ook voor de houding van de christen
ondernemer tegenover overheidsmaat
regelen vroeg ds. Ozinga ruimte voor
een individueel standpunt, zonder dit nu
tot norm te verheffen. De ondernemers
zullen zich individueel en als organisatie
kunnen bezinnen op de taak van de
overheid. Is men dan uit de moeilijkhe
den. dan is de aangewezen weg, met de
betrokken minister te gaan praten. Maar
gooit deze Excellentie de mehsen dan
terug in de goot van onzekerheid, dan
moet deze minister de consequenties
hiervan ook maar aanvaarden, zo meen
de ds. Ozinga.
Hierbij kwam aan de orde de kwestie
testament liet hij zijn
de hervormde
kerk en een óude eiken-
lauocuat oi] nee noj H houten kast in het Pop-
Friesland. In zijn He' "i"»""* «Z™ tas lat wrijven. Na af.
i,w ha bestuurd door een colle- - daarvan mnrden
O veed°°aan- Oetracteerd
vult. In totaal hebben JO"®ens^
tot nu toe 49 voogden
deel uitgemaakt van
het college van regen-
ten waarvan 18 langer Marssum mogen
dan 25 jaar. Pf; P°P*? sIoot
Sinds 1712 hebben er
in totaal 871 vrouwen in
het gasthuis gewoond.
Momenteel zijn er 51
vrouwen gehuisvest. Het
gebouw, dat op de lijst
Popta-gast
huis" hebben nog nooit
vrouwen uit het dorp
lijk de Marssumer vrou
wen in zijn testament
uit van een plaatsje
De bejaarde vrouwen,
e in het gasthuis wor-
mentenzorg den opgenomen genieten het gasthuis omdat hij
de afgelopen vrije huisvesting. licht een conflict had gehad
krijgen bo- met de plaatselijke
seerd er. voldoet thans vend*en nog een weke- kerkvoogden.
Advertentie
LU
to
m
'S avonds Jv*
Op concilie
Amendementenstroom
op eerste hoofdstuk
rapport liturgie
De liturgische
concilie ln Rome is maandagmiddag bij
eengekomen om de eerste reeks wijzi
gingsvoorstellen, die de vaders op het
ontwerp der liturgische vernieuwing heb
ben ingediend, te behandelen. Het gaat
hier om ongeveer 150 amendementen op
de inleiding en het eerste hoofdstuk, dat
wil dus zeggen over het grondbeginsel
van de algehele vernieuwing en over het
gebruik van de volkstaal in de liturgie.
DUIM baan voor de psycholo
gen. Er is werk aan de winkel
en dat bepaald niet uitsluitend in
de hoog wetenschappelijke sector,
waar het aankomt op Freudiaanse
analyses en al die voor de nuchte
re leek onontwarbare hersenkron-
kels; er is even zo goed een en an
der te bestuderen op het terrein
van de alledaagse, zogeheten nor
male samenleving. De samenleving
van onze dagen, wel te verstaan.
Weet u, het heeft er tegenwoordig
veel van of de gangbare morele
maatstaven zoetjesaan waardeloos
worden. Wat vroeger een aperte leu
gen of algemeen veroordeeld bedrog
was. bestempelt men nu met humor
of vermakelijke ironie, soms zelfs
met de uiting van een geëvolueerde
intelligentie. We zijn van mening
dat de normen van onze ouders
overdreven orthodox waren. Wij, in
onze verlichte atoomdagen, hebben
afgerekend met al die ijzige ge
strengheid, we mogen nu sceptisch
zijn, we trekken onze grenzen rui
mer, het verkeerde, zelfs het perti
nent kwade, zien we met heel andere
ogen. Dat we op die manier bezig
zijn de jeugd te infecteren met een
hoogst bedenkelijke onverschillig
heid. die ten slotte al heel gemakke
lijk tot een soort nihilisme kan voe
ren, schijnt onze koude kleren niet
te raken.
Het begint soms och, zo onschul-
dgi. Nou ja. onschuldig. Uiteinde
lijk is het woord onschuldig niet op
zijn plaats, als een ouder duidelijk
tekort schiet in zijn houding tegen
over de opgroeienden zoon of doch
ter.
Het is nog niet zo heel lang gele
den dat "een H.B.S.'er, doorgaans op
heel goede voet met zijn moeder,
voor een hoogst onplezierig gewe
tensconflict kwam te staan. Op een
lag kwam hij uit school thuis met
succesvolle slimmigheid wist te pro
fiteren. Bij zulke gelegenheden deed
een bepaalde moederbinding steeds
een duit in het zakje.
„Waar zit je zo mee in je maag,
vent?"
„Och, een opstel. Akelig!"
Stilte. Zijn ogen als die van een
zieke hond in de hare. Ze denkt even
na- Hij is zo'n lieverd.
„Kom maar bij me in de keuken,
ik zal je dicteren." Zelf had ze al-
een gezicht als een oorwurm. „Veel
te veel te doen vanavond. Vast voor
een uur of elf niet klaar!" Hij noem
de zijn taken met een schuin oog
naar het altijd lokkende televisietoe
stel, waarvan hij die avond natuur
lijk koud zou blijven.
gesteld of een of andere beul
eens iets vervelends had verzo
waarop hij het overbodig vond «nt-
woord te geven. Heel anders rea
geerde hij op de houding van zijn
moeder, waarvan hij met een altijd
tijd mooie cijfers voor Nederlands.
Het procédé verloopt naar wens,
ma heeft er een fijn stukje proza
van gemaakt. Hij zoent haar twee,
drie maal. „Engel van een ma!"
Wanneer de gecorrigeerde schrif
ten in de klas worden teruggegeven,
houdt de jonge leraar het zijne eruit
„Dit lees ik jullie eens voor. Het
is een soort uitblinker tussen al die
andere droge-zand-produkten. Hij
doet het ook niet altijd zo, maar de
ze keer was blijkbaar de geest vaar
dig over hem!"
Toch wel: de betrokkene krijgt het
afschuwelijk benauwd. Hij voelt zijn
oren gloeien en tuurt als in trance
op de krassen en kerven in zijn les
senaar. Hij heeft nog net zelfbe
heersing genoeg om zonder blikken
of bjozen het compliment in ont-
vanst te nemen.
Thuis, O mensen, thuis... Ja, de
eerste woorden komen nog voort uit
de moederbinding: „Zeg, mams, je
hebt een acht voor jc opstel", maar
tegelijk kijkt hij een beetje schuw
van haar weg. Er beeft eensklaps
een trilling over zijn bovenlip. „Weet
je, morgen..."
Stilte...
„Wat morgen?" Ze gnuift nog om
die acht. Die heeft ze, al gehakt bra
dend, toch maar verdiend.
De jongen slikt even en dan op
eens met overslaande stem: „Mor
gen. Nou. dan ga ik het vertellen.
Ik heb me doodgeschaamd. Het was
beslist geen lolletje."
Zij is negen en dertig jaar, ze
heeft, behalve hem, nog drie andere
kinderen en ze meent een heel goe
de moeder te zijn. Dit vindt ze ech
ter nogal idioot. „Nou," zegt ze la
chend, ,,er zijn erger dingen in het
leven. Je gaat je moeder toch niet
aangeven? Daar heb ik je toch niet
voor geholpen!"
Zijn jonge blik is nu wonderlijk
Een schoolpsycholoog zou het met
hem wel klaarspelen. En het zou be
slist niet gek zijn als die man zich
dan ook maar eens met de moeder
bemoeide.
HAYA SELVA.
