SUNII Russen lanceren raket naar Mars Winnaar Nobelprijs lijdt aan geheugenverlies Ulbricht in Moskou om instructies te ontvangen Storm teistert Zuid-Slavië Resolutie eist strenge boycot van Zuid-Afrika ZWITSAL Weinig kans voor imam om Sallal te verjagen Russen namen twee proeven Grondstoffen uit grondstoffen 7 VRIJDAG 2 NOVEMBER 1 PREVENTIEFONDS De minister van sociale zaken economische raad advies gevraagd c van het preventiefonds. De gelden VELASQUES HANDHAAFT PRIJZEN EN KWALITEIT i volksgezondheid heeft de Sociaal- er een verhoging van het inkomen a dit fonds, die dienen ter bevorde ring van de preventieve en positieve gezondheidszorg, zijn afkomstig uit de premie-opbrengst voor de verplichte ziekenfondsverzekering. Door een gedeelte van deze opbrengst hiervoor te bestemmen wil men bereiken dat de uitgaven voor curatieve doeleinden lager kunnen zijn. In 1957 werd deze bijdrage aan het preventiefonds van 4 op 6 miljoen gulden gebracht. De verhouding van de premie-opbrengst tot het bedrag I van 6 miljoen gulden, zoals deze in 1957 bestond, is inmiddels verbroken door de stijging van deze premie-opbrengst. De minister wil de verhouding tussen de premie-opbrengst voor de verplichte ziekenfondsverzekering en het inkomen van het preventiefonds, zoals deze in 1957 bestond, weer herstellen en heeft de S.E.R. verzocht hem hieromtrent te adviseren. De Sowjetunie heeft gisteren een ruimtevaartuig gelanceerd in de richting van de planeet Mars. Volgens de Russen is het voor de eerste maal in de ge schiedenis van de ruimtevaart dat zo'n poging wordt gedaan. De Amerikanen zeggen echter, dat in 1960 al twee pogingen werden gedaan, waarbij in beide gevallen drie trappen werden gebruikt om een „parkeerbaan" rond de aar de te bereiken, waarmee de vier de trap in de richting van Mars werd gestuurd. De Russen hebben eerst een zware kunstmaan in een baan om de aarde gebracht, van waaruit het ruimte vaartuig later werd gelanceerd. De reis naar de Dianeet zal ruim zeven maanden duren. In het ruimtevaartuig bevindt zich een automatisch interplanetair station, Mars 1 genaamd, dat 893,5 kilogram weegt. De afstand van Mars tot de aarde varieert van 56.3 miljoen tot 101.4 miljoen kilometer. Als de voornaamste taken van Mars 1 worden omschreven: een verder on derzoek van de ruimte tijdens de vlucht naar Mars. De instelling van radiover bindingen in de ruimte, het nemen van foto's van Mars en het radiografisch doorgeven van deze opnamen naar de op de planeet zichtbaar zijn, mogelijk worden gevormd door kanalen en dan wil het verhaal dat deze kanalen door oepaa'de wezens gegraven zouden zijn. Mars ziet er tegen de nachtelijke he mel roodachtig uit, omdat het zand en >tsen In de loop der tijd zijn geoxi deerd. Ongeveer de helft van zijn opper vlakte wordt gevormd door deze rode woestijn, terwijl het overige deel in kleur varieert van blauw tot groen algemeen wordt verondersteld we gens plantengroei. De toekenning van de Nobelprijs 1962 voor natuurkunde aan profes sor Lef Davidovic Landau van de Russische academie voor weten schappen kwam als een grote onderscheiding 'voor een man, die zo ernstig gewond werd bij een autobotsing, dat het twijfelachtig is of hij ooit weer geheel zal her stellen. Landau bekleedt een van de hoogste plaatsen in de Sow jet wetenschappen en wordt algemeen erkend als behorend tot de groot ste natuurkundigen ter wereld. Vlak na de toekenning van de prijs aan Landau, heeft de Zweedse acade mie voor wetenschappen nog een prijs Reeds in lang vervlogen tijden pro- toegekend, namelijk die voor schei-; beerde men de raadselen van Mars, de kunde aan twee geleerden uit Cam- ..rode planeet", die verder van de zon bridge in Engeland: dr. John Cow- is verwijderd dan de aarde, te ont-|d Kendrew (45) en dr. Max. Fer- sluieren. Men breekt zich vooral het i ,.0t m* hoofd over de vraag, of de strepen die jdmand Peratz (48). Zij hebben deze Een voorlopige analyse wijst er op, dat het ruimtevaartuig een koers volgt die vrijwel met de plannen overeenkomt. Vanmorgen om 8 uur bevond het sta tion zich op een afstand van 237.000 ki lometer van de aarde. Alle instrumen ten aan boord functioneren goed. Het nieuws van de lancering werd vannacht 'onder voorafgaande aan kondiging doorgegeven door radio-Mos kou en Tass. De radio wijzigde on middellijk het programma en begon liedjes over de verovering van de ruimte door de mens uit te zenden. Meredith mag niet gehinderd worden studenten van James H. Meredith ge waarschuwd dat verder woedeuitbars tingen tegen de negerstudent desnoods met uitsluiting van verdere studie be straft zullen worden. De studenten waren in twee groepen in de aula bijeengeroepen om te luis teren naar de vermaningen van John D. Williams. Deze zei dat de universiteit het bezit van wapens en het roepen van beledigingen als „zeer ernstig" zal be schouwen. De studenten luisterden rustig, klap ten even aan het slot Aran de toespraak en verlieten de aula. Prijs scheikunde naar 2 Britten „Wij hebben tn het Engels gesproken en hij scheen erg gelukkig, dat hij zich herinnerde hoe hij Engels moest spreken. Hij heeft nog steeds moeite zich gebeurtenissen van voor zijn ongeluk te herinneren", aldus Lind- marker. De doktoren hadden hem verteld, dat Landau gedurende vier maanden bewus teloos heeft gelegen. Zij hopen dat hij over drie maanden weer zal mogen op- Zijn vrouw, Konkordia, heeft gezegd dat zij de volgende maand naar Stock holm zal gaan om de prijs in ontvangst te nemen. Zij zal samen met haar Igor gaan. in Angola en Zuid- Af rika helpen De Algerijnse prem.t Ben Bella, heeft op een massabijeen komst in Algiers, ter herdenking van de achtste verjaardag van het begin van de Algerijnse revolutie, de solidariteit van Algerije betuigd met het Cubaanse volk en met alle landen die voor hun onafhankelijkheid strijden. Ben Bella zei ook. dat Algerije ge reed staat om de onderdrukten in An gola en Zuid-Afrika te helpen door het zenden van vrijwilligers en wapens. V.S.-onderzoek naar vorm van aarde Om terug te keren naar de Russische Professor Landau, na zijn ongeluk heb- en de Russische medici alle mogelijke hulp in geroepen om te trachten Lan dau te helpen. Hij lijdt namelijk aan geheugenstoornis. Dr. Wilder Penfield, Mohammed de wereldberoemde Canadese neurochi- rurg, is in maart van dit jaar per straalvliegtuig naar Moskou gekomen om zich te voegen bij Franse. Tsjechi sche en Russische doktoren, die Lan dau trachten te genezen. Aangenomen wordt dat de grote the oretische kennis van Landau de stoot gegeven heeft tot de vlucht die het Russische ruimtevaartprogramma genomen Slechts een westelijke journalist, de Zweed Lindmarker, heeft toestemming gekregen om Landau te bezoeken e.n hem in kennis te stellen van de be slissing van het N obelprijscomitè. De Oostduitse premier Walter Ulbricht is gisteren in Moskou aangekomen en burgemeester Willy Brandt van West-Berlijn is op het ogenblik in Londen. De eerste is waarschijnlijk in Rus land om van Chroesjtsjef te ho ren hoe de toekomstige strategie tegen het Westen zal zijn (ook andere leiders van satellieten zjjn uitgenodigd), maar tevens zal hü over economische vraagstukken spreken. De samenstelling van de delegatie aan het hoofd waarvan hij staat, wjjst daar tenminste op. Burgemeester Brandt woonde gisteren in Londen de opening van een aan Ber lijn gewijde tentoonstelling bij. Bij de- e gelegenheid zei hij onder meer: Tegen de huidige achtergrond en on der druk van de muur moet de levens wil van mijn stad zich voortdurend aan passen en alle beproevingen doorstaan. Ook de wil van de hele wereld om het fundamentele recht dat vrijheid wordt genoemd te beschermen, moet duidelijk getoond worden." Lord Dundee, de Britse staatssecreta ris van buitenlandse zaken, had tevoren verklaard, dat Engeland en zijn gealli eerden nog steeds hopen op een regeling van de kwestie Berlijn. ,,Er moet vrij heid zijn voor de bevolking van West- Berlijn, vrije toegang tot de wegen naar de stad en Amerikaanse, Franse en Britse troepen moeten het recht behou den om in de stad te blijven." Dundee zei over de muur, dat deze ,,het meest abominabele voorbeeld is van onmen selijkheid, een bewijs van een opzette lijke politiek van kwaadheid en wreed- p... heid op lange termijn en een middel om de rechten van de mens te onder- drukken". Lord Dundee verklaarde voorts, dat de muur en de voortdurende moed willige moorden waarvan zij getuigt, de wereld duidelijk heeft laten zien wat het communisme eigenlijk bete kent. Hij zelde te willen dat de lei ders der neutralistlsche landen een maal per jaar een wandeling over de muur maken. Dat zou zijns Inziens kunnen leiden tot de opwekking van Idee van concessies hand met de verklaring, dat dezi slechts tot verlies van de vrijheid zou den kunnen leiden. Slag voor communisten in Zuid-Amerika Het Congres van Ecuador heeft be sloten tot een onderzoek naar de acti viteit van de communistische partij in dit land. Een senator werd aangewe zen om toezicht te houden op de over brenging naar Quito van een partij quil in beslag genomen is. Volgens de politie bevonden zich bij de inbeslaggenomen papieren een lijst van leden van de communistische partij in Ecuador, een lijst van communis tische kopstukken in andere Zuidameri- kaanse landen en bijzonderheden over de partijfmanciën. Advertentie Een zware storm Beeft gisteren langs het zuiden van de Zuidslavische Adri tische zeekust aanzienlijke schade aa gericht. De storm heeft de spoorweg bij Herzegowina over 700 meter weg geslagen. Telefoonverbindingen werden verbroken en schepen zijn te pletter geslagen. MOEDER WORDEN... het nieuwe boek van Dr.W. de Kok. Alles over zwangerschap, geboorte, babyverzorging en kleuter-, schuldigingen opvoeding. Dit waardevolle boek (184 pag. in fraaie omslag) krijgt U ten ge schenke bij aanschaffing van een Royement uit de vn voorgesteld De politieke commissie ad hoe de Algemene Vergadering der Verenigde Naties heeft gisteravond met 60 tegen 16 stemmen bij 21 onthoudingen een resolutie goed gekeurd waarin de vergadering aanbeveelt een strenge boycot voor Zuid-Afrika af te kondigen en het land om zijn apartheidspolitiek eventueel als lid van de volkeren organisatie te royeren. De uitslag de stemming toont aan, dat de resolutie in de Algemene Vergade ring de vereiste meerderheid van twee derden der stemmen kan krij gen. In de 17 Jaar, dat de Verenigde Na ties thans ageren tegen de apartheids politiek van Zuid-Afrika. zijn nog nimmer zo strenge maatregelen tegen het land aanbevolen. De Afrikaans- Aziatische groep van landen sprak zich en bloc voor de resolutie uit. Verleden jaar keurde de comi et kleine meerderheid de voorstellen x>r boycot en uitwijzing goed. In de vergadering kregen de voorstellen toen echter niet de vereiste meerderheid tweederde. De resolutie werd toer getrokken en vervangen door een Zuid-Afrika's apartheidspolitiek ve: deelde en een beroep op het land deed daaaraan een einde te maken. De meeste landen van de commissie legden de verzoeken van de Verenigde Staten en andere westerse landen naast zich neer om de royements-clausule te schrappen, omdat het beter is Zuid- Afrika in de Verenigde Naties te hou den teneinde morele druk op het land te kunnen uitoefenen, „Russische Joden lijden niet onder discriminatie" Een Russische vrouwelijke afgevaar- jegens Joden bestaat. Integendeel, al dus mevrouw T. N. Nikolaewa, hoewel de Joden slechts 1,1 procent van de be volking uitmaken, nebben zij in recht spraak. medicijnen, onderwijs en over heidsdienst 14,7 procent van het aantal functies in handen. Zij verklaarde dit in antwoord op be- de sociale commissie Vergadering van de zijde van Michael Comay. hoofd va Israëlische delega'ie. Comay noemde .'e Sowjetunie niet meter ho- In Skoplje, de hoofdstad van Macedo nië, zijn meer dan 150 huizen door de overstromingen beschadigd of inge stort. Verscheidene fabrieken en scho len in de stad staan blank. Het treinverkeer aar Griekenland on dervindt ook hinder van de overstro mingen. Een „Q 20-Firebee", een op afstand bestuurbare raket, werd deze week voor het eerst van de grond af gelanceerd. Dat gebeur de op de Amerikaanse ba sis Point Mugu in Californië. Voor dien werden raketten van dit type steeds gelanceerd uit „moeder-vliegtuigen". De vier flikkerlichten van de nieuwe Amerikaanse „firefly-satelliet" zullen zaterdagavond voor de eerste maal ont stoken worden. Dit zal het begin zijn van een pro gramma dat moet leiden naar een nauw keuriger bepaling van grootte en vorm van de aarde, van haar zwaartekrachts centrum en van de afstanden tussen ver van elkaar afliggende punten. De satelliet „Anna" werd woensdag var.af Cape Canaveral in een baan om de aarde geschoten. Alle systemen func tioneren tot dusverre goed en de baan van de satelliet zal nauwkeurig .bepaald worden alvorens de vier lichten voor de eerste maal ontstoken worden. De lichten zullen tegen de avondhemel dat telescopische camera's ze tegen de flitsen, wanneer de hemel zo helder is achtergrond van bekende sterren zullen kunnen fotograferen. Moeilijkheden met de Mariner 2 Natuurkundigen van het Californische instituut voor technologie hebben de apparaten afgezet die wetenschappelij ke gegevens hebben verzameld tijdens de reis van het zich in de richting van Venus voortbewegende ruimteschip Mariner 2. (De Mariner 2 is nu reeds 66 dagen in de ruimte). Het afzetten van de toestellen heeft ten doel een energiebesparing van onge veer vijftig procent te krijgen. Dit met het oog op een plotselinge daling van de hoeveelheid elektrische energie, die door de zonpanelen aan boord van de Mariner 2 werd geleverd. Wat de oor zaak is van de verminderde produktie is nog niet vastgesteld. Als de produk tie van de zonpanelen blijft dalen, zal de batterij aan boord van de Mariner aangesproken moeten worden waar door weinig energie voor later over zou blijven. Men hoopt, dat de energievoorziening beter zal worden als de Mariner 2 dichter bij de zon komt en de zonpane len zodoende meer straling kunnen op vangen. De bedrijfsleider van een café Wiesbaden en een dienster zullen vol gende maand terecht staan wegens hun weigering vijf Nigeriaanse studenten te bedienen toen deze in maart het café bezochten. De 41-jarige Hans Pfalzgraf en de 20-jarige Anna Winter zullen worden berecht wegens misdrijven te gen de menselijke waardigheid. ]jh fcoate I Een bijna levensgroot standbeeld van onschat bare waarde, daterend uit de vijfde eeuw voor Clir., is uit het raad huis van Castelvetrano gestolen. Het hele Ita liaanse politiekorps is waarschuwd, en op alle grensposten is de con trole verscherpt om te voorkomen dat het beeld uit Italië wordt gesmok keld. Ook Interpol is in geschakeld. Hoewel de waarde van het bronzen beeld, dat een „knappe jongeling" voorstelt, moeilijk te schatten is, hoort men wel bedragen van 500 miljoen lire (ongeveer 2.900.000 gul den) noemen. I De Franse archeoloog Schaeffer heeft ln het noorden van Syrië een schat gouden en zilve ren munten gevonden, welke uit de 14e eeuw v. Chr. afkomstig zou den zijn. De familie Rotschild, bankiers van wereld naam, zal aan Israël een televisiestation schenken ten behoeve van het onderwijs. De kosten zullen ongeveer drie miljoen gulden be- I Het Zweedse genoot schap voor rechts-ver- keer heeft er bij de re gering op aangedrongen nog dit najaar een wets ontwerp ter overschake ling van links- op rechts- houden bij het parle ment in te dienen, daar bij verder uitstel de moeilijkheden ln ver band met het toenemen de vreemdelingenver keer steeds groter wor- Meer dan twee kilo meter zilverband, die een waarde vertegen woordigt van 100.000 gulden, ligt momenteel bij de N.V. Koninklijke Begeer te Voorschoten op zijn menslieven de bestemming te wachten. Dezer dagen zal met de produktie van honderdduizend zil veren sleuteltjes worden begonnen, waarvan de opbrengst bestemd zal zijn voor het nabij Arn hem te bouwen dorp voor blijvend minder-va- liden. I De „cowboy scherp schutter" van het grote circus Togni uit Italië heeft eergisteren voor het eerst van zijn cir cusleven zijn doel ge mist. Hij raakte zijn partner in het oog de ogen van duizend ontstelde toeschouwers. De schutter schoot met een geweer op zeepbel- het derde schot miste hij. Het meisje werd naar het ziekenhuis ge bracht. BABYSET DE LUXE hij dat j groot land op grote schaal culturele godsdienstige discriminatie tegen de I Joden bestaat. Zij zouden geen boeken in het Jiddisch mogen laten verschijnen en aan het religieuze leven zouden be- I perkende bepalingen zijn opgelegd. O Hoewel koning Saoed alle mo-| {Advertentie gelijke hulp heeft toegezegd aan de monarchisten in Jemen en hen nÜ ah jtp ook daadwerkelijk steunt met J) W f\o U f»VJ wapens en geld, schijnt het revo- lutionair bewind van kolonel Sal (jQ lal de toestand toch wel meester Q^o te zijn. Dit is althans de mening van onpartijdige waarnemers in j Saoedi-Arabië. Saoedi-Arabië heeft zelfs, troepen sa- .engetrokken aan de noordgrens van Jemen en heeft Amerikaanse piloten ge huurd, die voor 1600 gulden per vlucht de wapens naar de grens vervoeren. Ondanks de hoge beloning zijn de Ame rikanen echter niet zo happig op deze vluchten, omdat ze herhaaldelijk worden beschoten door Jemenitische troepen. Maar koning Saoed durft zijn eigen luchtmacht niet meer te vertrouwen sinds vijf bemanningen naar Jemen overliepen. Hoewel dus Sallal stevig in het zadel zit, schijnt Jemen dermate onherberg zaam te zijn, dat het voor het nieuwe bewind niet mogelijk is de monarchis- e verjagen. Guerrilla kunnen dezen onbeperkt blijven voeren, met behulp van enkele stammen die geen openlijke oorlog zouden volhouden. Beide partijen spreken intussen van grote overwinningen. De republikeinen zouden een invasie van Saoedi-Arabië hebben verhinderd en 500 soldaten heb ben gedood. De monarchisten zeggen, dat zij alle aanvallen van de revolutio nairen op bloedige wijze hebben afge- Steed9 meer wordt er melding ge maakt van een spoedige unie tussen Jemen en Egypte. Kolonel Sallal maak te hier tot drie keer toe melding van in vraaggesprek. SUNILDRG S NEDERLANDS MEEST GEBRUIKTE WASMIDDEL In de goedgekeurde resolutie, die door t landen ingediend was, werd Zuid- Afrika's weigering om gehoor te geven aan de vroegere voorstellen van de vol kerenorganisatie betreurd, en betoogd i voortzetting van deze politiek istig gevaar voor de wereldvrede inhield. Op de leden van de Verenigde Natie* erd, individueel en collectief, een be roep gedaan om een serie boycotmaat regelen te treffen. Begonnen zou moeten worden met het verbreken van de di plomatieke betrekkingen. Verder zouden de havens van de boycottende landen ge sloten moeten worden voor alle schepen vliegtuigen, die de Zuidafrikaanso voeren, terwijl de schepen van deze landen geen Zuldafrlkaanse havens zou den mogen aandoen. Bij de stemming hebben België en Ne derland tezamen met Australië, Canada, de Dominicaanse Republiek, Frankrijk, Griekenland, Ierlgnd, Japan, Luxemburg, Nieuw-Zeeland. Portugal, Spanje, Tur kije, Groot-Britannië en de Verenigde Staten tegengestemd. Dood Brits echtpaar mogelijk gewroken In de omgeving van de plaats waar zondag op Sardinië een Brits echtpaar uit Kenia werd vermoord, zijn giste ren de lijken gevonden van twee man nen, van wie een een reeds lang ge zochte bandiet was. Volgens de Ita liaanse politie bestaat er wellicht ver band tussen de twee gevallen. Het echtpaar Edmund en Vera Town- ley, dat zich sinds 6 oktober voo>r va kantie op Sardinië bevond, werd ver moord toen het langs de weg zat te picknicken in een gebied, waar veel bandieten opereren. Drie kilometer van deze plaats vond men de lijken van SAlvatore Mattu, op wiens hoofd een prijs van een miljoen lire stond, en een zekere Giovanni Me- sina. Bij hen lag een pistool en een ma chinepistool. De Townley's werden door kogels uit een dergelijk pistool gedood. Het wordt mogelijk geacht dat Mat tu en Mesina door andere bandieten zijn gedood, omdat zij zich in strijd met de „ongeschreven wet" aan vreemdelingen zouden hebben vergrepen. Beschuldigingen over en weer De vice-voorzitter van de Westduitse liberale partij, Wolfgang Doering, heeft een aanklacht ingediend tegen het West duitse persbureau DPA wegens laster. Dit had een bericht verspreid, volgens hetwelk Doering één van de vier perso nen was, die er van verdacht worden geheime militaire gegevens aan het weekblad Der Spiegel te hebben gele verd. Doering ontkende dit met klem. Van liberale zijde in Bonn is verklaard, dat Volkmar Hopf, hoofdambtenaar op het ministerie van defensie, getracht heeft de verantwoordelijkheid voor de Spiegel-affaire op zich te nemen door mede te delen dat hij ervoor heeft ge zorgd. dat de minister van justitie, Stammiberger. te laat is ingelicht. Prof. Von der Heydte uit Würzburg, reserve- generaal bij de parachutisten, heeft be vestigd. dat hij de klacht ingediend heeft, welke heeft geleid tot de actie tegen Der Spiegel. Verwacht wordt, dat Adenauer van avond of morgen zal bekendmaken, of hij de ontslagaanvrage van minister Stammberger zal inwilligen. De Amerikaanse commissie voor de atoomenergie heeft melding gemaakt van twee Russische kernproeven die gis teren zijn gehouden. Tegelijkertijd is be kendgemaakt dat het verboden gebied rond Johnston-eiland in de Stille Oceaan drastisch is verminderd. Een van de Russische proeven was een proef op grote hoogte boven Cen traal Azië. De andere proef was van ongeveer gelijke kracht en werd in de atmosfeer genomen in de buurt van Nova Zembla Het waren de 27ste en 28ste proef in de huidige Russische se- Men neemt aan dat de nog te nemen Amerikaanse proeven van geringere kracht zullen zijn dan de voorgaande of dat ze op een vast punt zullen plaats vinden. In ieder geval trekt men hier uit de conclusie dat de kernproeven met raketten na de proef van gistermorgen zijn afgelopen. (Advertentie) Veel duurder Merkwaardig, hoe talloze mensen hun fiets verwaarlozen. Tenslotte is het niet „zomaar" een gebruiksvoorwerp, maar een bezit dat waard is om er goed voor te zorgen. Niet alleen voor de veiligheid maar ook uit verstandig overleg. Een reparatie kan duur wor den als u er te lang mee wacht. Daar om, ga zodra het nodig is naar de vakman uw fietsenhandelaar. Zijn raad voorkomt fietsenkwaad. Minister treedt af om taalgrens Na een zitting van drie uur van het Belgische kabinet heeft de Belgische premier Theo Lefèvre meegedeeld dat de minister van openbare werken Joseph Merlot is afgetreden, omdat hij zich niet kan verenigen met de instelling van de definitieve taalgrens door het land. Eergisteren heeft de Kamer van volks vertegenwoordigers het wetsontwerp daartoe aangenomen. De Senaat had het reeds eerder goedgekeurd. Merlot heeft wel voor het ontwerp gestemd om de regering te redden, hoewel hij zich als Waal niet mee kon verenigen. 1 1043» Het Is gemakkelijk In te denken dat op plaatsen waar vroe ger zeeën zijn ingedampt en het be zinksel en de opgeloste stoffen zijn achtergebleven, ware chemische voorraadschuren kunnen ontstaan van onvoorstelbare rijkdom. Op de ze wijze zijn de zout- en glpslagcn in de bodem van oostelijk Neder land ontstaan en de rijke kallum- vnorraden van Stassfnrt en de Elzas. Het duidelijkste en meest recente voorbeeld is wellich. het Searles- meer ln de Mohavcwoestijn van Ca lifornië. Dit gebied was vroeger door de zee bedekt, maar werd door het ontstaan van een bergketen van de oceaan afgesneden. Naarmate het aldus ontstane meer verdampte, werd de concen tratie van zouten «teeds groter en groter, tot tenslotte len overbleef van 17 tot 23 m dikte. Ditzelfde schijnt zich In dit gebied al eens eerder hebben voorgedaan, want onder deze massieve laag van mineralen bevindt zich ingedroog de modder, waaronder zich weder om een laag van zoute» bevindt, minstens even dik als de bovenste afzetting. Hoe het ook zij. allerlei zouten liggen hier letterlijk en fi guurlijk voor het opscheppen en dit gebied levert momenteel bijv. de helft van alle borax- en llthlumzou- ten die de hele wereld voortbrengt. Vergissen we ons niet, dan is ook de Dode Zee een dergelijke toekomst beschoren. Laten we ons echter niet aan spe culaties wagen, maar liever bet on derwerp bespreken dat voor van daag op bet programma staat. We hebben verteld, dat ln de zee even eens allerlei andere elementen In on gelooflijk kleine boeveelheden voor komen. Verdampt nu het water van de zee, dan zullen ook deze sporen- TOCH IS IIET ZO! elementen achterblijven, maar nog steeds in zulke geriuge hoeveelhe den. dat zij niet of slechts met zeer hoge kosten uit dt afzettingslagen gewonnen knnnen worden. Een van de belangrijkste erfenis sen uit de oude zeeën is ons door de levende organismen uit lang ver- vlogen tijdperken nagelaten. We den ken hierbij aan de aardolie, ont staan uit de organismen die in vroe gere zeeën hebben geleefd. Met de restanten daarvan worden onze ont- ploffingsmotorcn momenteel aan gedreven. Wanneer u zich nu herin nert, wat we vroeger over de schei kundige prestaties van levende or ganismen hebben verteld, kunnen zich bU de explol- tatie van dergelijke massagraven nog al lerlei gunstige ne- den voordoen. Som mige zeedieren slaan Immers betrekkelijk grote hoeveelheden van het zeldzame vanadium op. waardoor het geenszins onmogelijk zou zi|u bij bet boren naar olie, tevens op een bron van vanadium te stuiten. Dit blijkt Inderdaad het geval, al ligt de zaak dan niet zo eenvoudig als wij het momentcel voorstellen. Want uit de Venezolaanse aardolie kan kraakcokes worden vervaar digd, waaruit na verbranding as overblijft, met een gehalte van 50 pet. vanadlumoxyde. Een omslach tig proces, zult u zeggen. Da' is het ook inderdaad, maar In de oorlogs jaren kon hierdoor 85 miljoen kg staal worden veredeld, en dat loon de werkelijk wel de moeite. We spraken nu maar steeds over dat zeldzame vanadium, maar weet n, dat koper nog tweemaal zo zeld zaam Is, of om bij het onder werp te blijven dat de aardkorst voornamelijk uit gas bestaat?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 7