Dr. E. DIEMER
1
M'
ONNODIG GEBRUIK VAN
VREEMDE WOORDEN
Groenen niet meer
lichamelijk
De jubilaris van morgen
mmamwi i u
B
II
Dr. Klompé beschuldigd
van staatssocialisme
Nederlanders
verdwijnen
uit Nw.-Guinea
5
WOENSDAG 31 OKTOBER 1962
PI5\ KWART EEUW JOURNALIST
1 vlot verloop. In 1936 deed behoeve van de regering in aangelegenheden vind ik het prettig dit jubileum te
direct begon hij te werken het perswezen betreffende, en hij is nog lid
de Raad voor de journalistiek, een col-
journalistieke ge
il Tucht geheten.
dragingen, voorheen Raad
De omstandigheden hebben er toe geleid, dat het voor de hand, dat als je de gelegenheid
hij eveneens en spoedig een rol ging had te studeren, je de rechtenstudie koos.
spelen in het organisatieleven van de journa- Thans zjjn er veel meer mogelijkheden, en I
listen. Zijn aandacht ging daarbij vooral uit £at hangt samen met de veranderde omstan-
een verbetering van hun sociale positie digheden in het perswezen. In '37 was het
aar bevordering van de vakopleiding. vraagStuk van de persvrijheid urgent, op het 1
Cou- Anema promoveerde tot doctor in de rechts- Enige jaren was hij voorzitter van de Pro- 0genbljk de plaats van de mens in het maat-
het geleerdheid. Een uur later promoveerde zijn testants-Christelijke Journalistenkring en toen schappelijk leven. De problematiek is op in-
men- echtgenote bij prof. dr. H. Dooyeweerd op een hij die functie neerlegde werden zijn ver- teressante wijze verschoven van het juridische
sen van wie men zegt, dat zij zichzelf kennen dissertatie getiteld: „De ontwikkeling van het diensten erkend in zijn benoeming tot ere-lid. naar het sociologische vlak. Maar daardoor
=- -*_.rzijn grote dag> en feitelijk die van de gehele WQrdt van de j0urnaiist, meer dan voorheen,
grote mate
IN EEN van zijn brochures over de chris- Zijn studie had e
telijke krant heeft hij een typering ge- hij zyn doctoraal
geven van de journalist, en de jouma- aan zijn proefschrift. Hij koos een actueel on-
listen kunnen het daar best mee doen derwerp. Het was de tijd, waarin de extre- lege ter beoordeling
hij heeft hun alle eer bewezen. Het mistische stromingen naar links en naai
zou interessant zijn van hem ook een type- rechts het hadden gemunt op de vrijheid vai
ring te horen van een hoofdredacteur het drukpers en het kon niet anders of zijn Cal-
zou een rake zijn. Want doctor in de rechts- vinistische geest moest zich sterk tegen deze spelen in het organisatieleven van de journa- Thans zyn er veel
geleerdheid Evert Diemer, hoofdredacteur van stromingen verzetten. „Vryheid van druk- 1;~'«««a,„v,* aoorKü vnnral int n
de vier christelijke dagbladen, die bekend pers" was de titel van het proefschrift, waar-
zijn onder de verzamelnaam „Het Kwartet" op hy op 5 november 1937 bij prof. mr. A. en
(De Rotterdammer, de Nieuwe Haagsche Cou- Anema promoveerde tot doctor in de rechts- Enige jaren
rant, de Nieuwe Leidsche Courant
Dordts Dagblad), behoort tot de weinige
innen dissertatie getiteld: „De ontwikkelin„
de moed hebben met zichzelf te spotten, strafstelsel in Sowjet-Rusland", een strafrech-
De gelegenheid om dit te doen wordt hem telijk philosophisch onderwerp, in tegenstel-
echter, althans nu, niet geboden, al zou hij,
dr. Diemer, zo hem daarom was gevraagd,
direct bereid zijn geweest dr. Diemer in een
enkele forse lijn te schetsen. Die gelegenheid
krijgen nu zij, die met hem samenwerken.
En ze grijpen de kans met beide handen,
want het wordt hun niet elke dag gegeven
een getekend portret van hun hoofdredacteur
aan de lezers voor te houden. Daarvoor moet
een aanleiding zijn. Die aanleiding is er van
daag wel: morgen, 1 november, hoopt hij de
dag te herdenken waarop hij vijfentwintig
jaar geleden als journalist vast verbonden
werd aan onze bladen.
Een portret van dr. Diemer, getekend dus
door zijn redactie. Het kan de lezer spy ten,
dat hijzelf niet de pen ter hand heeft mogen
nemen, want hij is een geestig man die speels
het woord hanteert waardoor het een genoe
gen is naar hem te luisteren. Van lengte is
hij tussen groot en klein in, hij is fors ge
bouwd en hij heeft altijd haast. Men kan zeg
gen, dat hij meer snellend dan lopend door
het leven gaat. Het is soms net alsof hij bang
is dat hij in de tijd, die hem wordt toegeme
ten, niet gereed zal komen met het werk, dat
op zijn schouders is gelegd. En hij is zeer
matineus. Vroeger dan wie van zijn redactie
leden ook zit hij achter zyn bureau en het is
normaal geworden dat hy tot in de na-avond
op zijn kamer wordt aangetroffen. Het hu
welijk tussen hem en de krant gesloten is
hecht en sterk.
Hij gunt zich weinig tijd voor eigen genoe
gens. Even rustig een kopje koffie drinken,
wat iedere journalist zo van nature ligt, is
hem volkomen vreemd. Hij drinkt zijn koffie
tussen het werken door. Altijd vindt zijn hand
iets om te doen. Hij is niet de joyeuze, luid
ruchtige hoofdredacteur van zestig, zeventig
En..°? 1 n?vert}ber 1837 dan werd hü^s jour- sterdam,
makend. Dit is in strijd met zijn aard. Hij is
leeftijd, waarop ik, menselijkerwijs ge
sproken, kan zeggen dat ik nog veel kan
doen".
In de tijd, dat hij in de journalistiek trad lag
een man die kalm zijn weg gaat
Hij studeert nog veel. „Journalistiek zo
heeft hij eens gezegd wordt een ambacht",
en hij streeft er naar journalistiek gezien een
bekwaam ambachtsman te blijven.
Hy is knap. Zijn kennis over het perswezen
groot Hij beschikt over een uitgebreide
.x_, m christelijke journalistiek, viel in 1957 toen eeji Klvus lliai
staatsrechtelijke hy werd benoemd tot lector in de persweten- Het ieven
schappen aan de Vrije Universiteit te Am- worderi) de journalist moet dit leven voor de
lezer doorzichtbaar blijven maken, terwijl
f39HH9HB de aktualiteit meer is opgevoerd. De journa-
H fsEdV Ü1 list moet sneller dan vroeger reageren op ak-
ffJ~ I tuele kwesties. Radio en televisie drijven hem
tot een hoog werktempo, hij leeft op de hoog
ste versnelling. Want de krant moet op de
aktualiteit gericht zijn, ook in de commen
taren".
Die commentaren schrijft hij 's morgens
vroeg, nadat hy kennis heeft genomen van
het laatste nieuws. En hij doet dit sterk ge
concentreerd, zo geconcentreerd, dat hij dan
niet eens merkt als een van zijn redacteuren
zijn kamer betreedt. In dat eerste uur zou
het mogelijk zijn in zijn kamer plaats te ne
men en er lange tijd te verblijven zonder
dat hij er erg in heeft.
De christelijke krant heeft zijn hart, de jour
nalistiek beheerst een groot deel van zijn
leven. In woord en geschrift heeft hij meer
malen het bestaansrecht van de christelijke
krant met vuur verdedigd, omdat hij in haar
meer ziet dan alleen een brengster van het
dagelijkse nieuws. „Zij houdt in zich zo
heeft hij eens in een brochure geschreven
mogelijkheden van inzicht, van uitzicht en
van perspectief. Zij wil er zich niet op toe
leggen de aandacht te concentreren op het
heden, maar wil ook van het heden afwijzen.
Zij acht het een noodzakelijkheid de beslo
tenheid en de schijnbare zelfgenoegzaamheid
van het heden te doorbreken. Zij behoeft geen
terughoudendheid aan de 'dag te leggen voor
wat betreft de zin en de achtergronden van
het leven en zij mag gespitst op het nieuws
genoeg zijn om het grote nieuws van Chris
tus' komst in de wereld te maken tot het mo
tief van haar journalistieke werkzaamheid".
benoeming die het gevolg was En: „Een christelijke krant weet, dat zij niet
nalist verbonden aan de Nieuwe Haagsche van het feit, dat hij zich had doen kennen als het laatste woord mag hebben; hoewel krant.
Courant, dat wil zeggen vast verbonden, want wetenschappelijk een uiterst bekwaam man, mag zij zich niet te sterk opdringen; haar
kort nadat hy zijn doctoraal had behaald had van wie men terecht veel verwachtingen kon plaats in het mensenleven behoort er een te
hij enkele maanden college gelopen aan de koesteren. Zyn lectoraat heeft als uitvloeisel blijven van bescheiden karakter. Zij weet, dat
Sorbonne te Parijs en over zijn verblijf daar gekregen, dat hij op het ogenblik ook voor- zij bereid moet zijn haar plaats te ruimen
brieven naar de krant geschreven. zitter is van het curatorium van de persbiblio- voor het Woord, dat alleen vast is,^**ïggr-
Hij kreeg niet direct een hoge functie. De theek te Amsterdam,
redactie van de Nieuwe Haagsche Courant was En voorts? Hij
die dagen klein, en dat betekende dat er commissie ere-code
nog c
bijna elke dag vinden, heeft hij intensief be>
studeerd.
Omda.t hij op de laagste sport van de jour
nalistieke ladder is begonnen, kent hij uit
ervaring de moeilijkheden, waarmee een jour
nalist bij het verzamelen van zijn nieuws dik
wijls wordt geconfronteerd. En daardoor weet
hij een goed gebracht bericht te waarderen,
bijzonderheden is
boekery van vakliteratuur en alle werken die vo^_op werk was voor iedereen, die haar Nederlandse journalisten
daarin een plaats hebben ^gevonden en_ nog ^wam versterken. Zo begon hij met het ge- missie vakopleiding.
wone verslaggeverswerk: 's morgens naar de Het vermelden van
'politie voor het verzamelen van het politie- noodzakelijk om zijn portret meer diepte te
nieuws, 's middags naar persconferenties en geven. Zijn veelzijdigheid wordt er door tot
's avonds naar vergaderingen. En daar tussen- uitdrukking gebracht.
door kreeg hij brandjes te verslaan, en jubilea, Hij is, heeft men eens gezegd, een priester- feestdag. Dat hij zich een huldiging door al-
ging hij winkels bekijken die waren gemo- lijke figuur. En dit is juist. Zijn wijsheid heeft len, die aan de vier bladen zijn verbonden,
miseerd en om die reden in de krant be- hem gevormd tot een beminnelijk mens, die moet laten welgeyalley, zal.ftÜ wel lastig vin-
schreven moesten wórden. eerder bereid is tot plooien dan tot vechten, den. Want het betekent een onderbreking
Voorts deed hij, voor zover de tijd het toe- Het is ook het resultaat van het leven in het i van zijn dagelijkse werkzaamheden.
MM fiHÉBÉr~'~" heeft
ook zij, weer op de bescheiden wijze,
voorzitter van de boodschapster mag zijn. Zij zal zich haar
de Federatie van eigen betrekkelijkheid steeds bewust zijn".
- lid van de com-
ORGEN is hij jubilaris. Hij zal God
dankbaar zijn, dat hij een kwart
eeuw aan de krant heeft mogen wer-
haar heeft mogen leiden. In
dit opzicht wordt het voor hem een
regel: een journalist is per etmaal 24
touw, zelf in de praktijk heeft gebracht. Hoe
wel hij erkent, dat als gevolg van de snelheid
waarmee een journalist moet werken, gemak-
al is hy zeer karig met zyn lof. Hy eist J t/Q
C,le j6 Voli.^ honderd procent Dat is |iet> gro,ter werk. Hij werd ingeschakeld-bij ouderlijk huis. In het gezin Diemer werden Hij - - -
ook zyn goed recht, temeer, omdat hy de de pariementaire redactie en kreeg vooral de tal van kranten gelezen, van allerlei richting, die niet direct besteed wordt aan de krant,
uur in vergaderjngen van de Eerste Kamer te ver- En dit heeft hem in hoge mate een ruimheid 'verloren tijd te noemen. Wie zijn portret juist
slaan. van opvatting gegeven. Van jongsaf aan heeft wil schetsen, dient dit te vermelden. Het
Zijn journalistieke carrière, nauwelijks een hij van een veelheid van standpunten kennis vloeit voort uit het feit, dat hij altijd een druk
aanvang genomen, brak abrupt af, toen de kunnen nemen. En hoewel zij zijn eigen eens bezet leven heeft gehad. Omdat het aantal
oorlog kwam. Omdat hij voorzag dat een ingenomen standpunt nooit hebben kunnen hoofdredacteuren van christelijke kranten
christelijke krant onder een nazi-regime, niet beïnvloeden, heeft dit er wel toe bijgedragen, klein in aantal is, is er in het verleden dik-
„°0S °ver worden als een j-on blijven uitkomen, liet hij zich beëdigen dat hij de mening van anderen leerde waar- wyls een beroep op hem gedaan. Met veel
CJtrLftire ftfot1S m m verkeerde als advocaat en trad hy de advocatuur deren. „Mijn vader heeft hij eens verteld passen en meten wist hij toch nog steeds een
voorietiers staat vermeid. binnen. heeft me altijd voorgehouden: je moet in uurtje vrij te maken voor het deelnemen aan
HIJ WERD geboren in Rotterdam, op 14 Hij vestigde zich eerst in Den Haag, maar je leven leren omgaan met mensen van aller- fora of om lezingen te houden voor vereni-
augustus 1911. Een jaar daarna werd ging, toen de oorlog naar zijn einde holde, lei richting" en die aanwijzing heeft hij goed gingen. Hoe graag hij zich daarvoor ook be-
zijn vader benoemd tot directeur van terug naar Rotterdam, o.m. om zich met zijn opgevolgd. Het blijkt vooral uit zyn kranten, schikbaar stelde „ik vind het leuk om over
„De Rotterdammer", een functie, vader en diens naaste medewerkers te be- Haar kenmerk is toch een mildheid van toon, ons vak te praten" en „elk gesprek betekent
waaraan later die van hoofdredacteur raden en voor te bereiden op het werk, dat waardoor de rijk-geschakeerde lezerskring het afleggen van een verantwoording over
werd toegevoegd, en men kan zeggen, dat dit wachtte Sis Nederland was bevrijd en de kan blijven zeggen: Die krant van mijhet doen en laten van de christelijke krant"
richting heeft gegeven aan zijn leven. Van kranten
jongsaf aan immers werd hij bij de krant be- schijnen,
paald. Nauwelijks had hij geleerd woorden te
spellen of hy probeerde de krant te lezen.
En toen hij twaalf, dertien jaar was gewor
den werd hij ook enigszins betrokken bij de
techniek. „Als we te druk waren thuis
vertelde hy dezer dagen werden we öf naar
de diergaarde gestuurd öf naar de krant, waar
we dan moesten helpen bij de expeditie".
hij mejuffrouw F. T. Lindeboom kennen,
eveneens een studente in de rechten, met
hij later in het huwelijk zou treden.
Zijn vader heeft hij in zijn journalistieke is hij op het ogenblik druk bezig werkzaam-
werk trouwens steeds voor ogen gehouden, heden af te stoten. Hij kan het niet meer aan.
Hij heeft altijd getracht de traditie voort te De krant en zijn lectoraat eisen hem helemaal
IJ DE moeilijkheden waarmee het con- zetten, die zijn vader in de krant heeft ge- op. En daarnaast wil hij er ook eens toe ko-
bracht. En hij kan zeggeij, dat hij daarin is men om een boek te schrijven over het pers
geslaagd. Zijn krant heeft haar persoonlijk- wezen, waarvoor hij zo tussen neus en lippen
heid behouden. door de gegevens aan het verzamelen is.
Doctor in de rechtsgeleerdheid Evert Diemer
;n gesprek naar aanleiding van zijn is morgen vijfentwintig jaar in de journa-
jubileum zei hij: „Het blijft moeilijk listiek. Hij is de tweede van de Diemer-gene-
de krant de universaliteit van de ratie. Wordt de derde zijn zoon Hendrik, ge-
christelijke levensstijl te brengen, maar noemd naar grootvader Diemer? Populair ge-
het blijkt altijd weer, dat de moeite wel zegd zit het er in. Als 's avonds de krant wordt
bezorgd spreidt hij haar helemaal uit en op
de grond, liggend op zijn buik, gaat hij haar
lezen. „En het is dan alsof de jaren terug
glijden en ik mezelf weer zie".
i het concern weer konden
te maken kreeg in de eerste
oorlogse jaren werd hij sterk betrok
ken. Op 1 januari 1946 n.l. werd hij
benoemd tot hoofdredacteur van de
bladen yan „Het Kwartet" en hun redac
tionele opbouw kwam in zijn handen te lig-
behaald ging hij rechten studeren aan de kunde en werkkracht gedaan. Het gehele
Vrije Universiteit te Amsterdam. Daair leerde Nederlandse perswezen moest aan een on- wordt beloond". En in verband hiermee: „De
derzoek onderworpen worden en hij kreeg christelijke journalistiek bezit mogelijkheden,
daarbij een werkzaam aandeel. Hij werd lid die er buiten haar niet zijn. Maar er valt
van de Persraad, een college van advies ten nog veel te doen. En om die reden alleen al
f^R zijn, vooral door de reclame
■*-i („een mooi begin", zult u den
ken, want reclame is stellig een
vreemd woord) zoveel uitdrukkin
gen en woorden uit de ons omringen
de landen binnengeslopen, dat het
een onbegonnen werk schijnt
die uit te bannen. Dit zou zeker
thans niet meer mogelijk zijn, maar
ik sprak dan ook hierboven ovei
het onnodig gebruik van vreem
de woorden en dit is iets anders.
Men kan vreemde woorden op twee ma
nieren beschouwen. Behoort men tot
degenen die voortgezet onderwijs ach
ter de rug hebben, dan zal men wel
licht zeggen: „Ach, we zijn nu eenmaal
aan die vreemde woorden gewoon ge
raakt, laten we ze maar blijven ge
bruiken", Dit kan misschien juist zijn,
hoewel vrij dikwijls gebleken is dat
ook vrij ontwikkelde schrijvers en
sprekers een vreemd woord niet in de
juiste betekenis bezigen.
Maar het aantal inwoners van Nederland
dat geen voortgezet onderwijs of al
thans maar zeer weinig, heeft genoten
is heel wat groter dan degenen, bij wit
dit wel het geval is. Voor hen is he'
onnodig gebruik van vreemde woorder.
een kwelling. Het kan hen er voort
durend aan herinneren dat iets aan
hun opvoeding heeft ontbroken en zelfs,
indien dit niet het geval is, bestaat toch
steeds het gevaar dat ze iets in de
krant of in een mededeling van rijks-
of gemeentewege niet begrijpen.
Het is dus gewenst, waar dit maar enigs
zins mogelijk is vreemde woorden te
"jl/Terkwaardig is dat mensen
-"A betrekkelijk weinig van vr
die
betrekkelijk weinig van vreemde ta
len afweten, toch graag met dit beetje
kennis pronken om zich daarmee van
de anderen, die er helemaal niets van
kennen, te onderscheiden. Dit gebruik
onstaat uit de menselijke ij delheid en
juist daarom is het gewenst, vooral
tegenover minder ontwikkelden, vreem
de woorden te vermijden, omdat men
zo licht daardoor de indruk wekt zich
boven hen te verheffen en zich te ver
hovaardigen op zijn grotere geleerd
heid.
Het juist gebruik van de moedertaal is
voor velen al lastig genoeg, zo lastig
zelfs dat men ze liever de ballast van
de vreemde woorden moet besparen,
nze bladen (bi.
zonderd) zijn
nog niet voldoende doordrongen. Ik zal
u enige voorbeelden geven om dit te
bewijzen. Waarom gebruikt men zo
vaak het woord pact, terwijl toch
verdrag al moeilijk genoeg te be
grijpen valt? Overal ontmoet
genwoordig het woord a g r a r
agrarisch. Is het woord landbou
wers of in de landbouw werkzamen
niet veel duidelijker. En kan agrarisch
niet door: tot de landbouw behorend
vervangen worden? U zult mij
schièn tegenwerpen dat er dan vaak
een omschrijving nodig zal zijn. Soms
zal dit stellig het geval blijken, maar is
een goed begrijpen van iets niet meer
waard dan onbegrepen kortheid?
Administratie kan men meestal wel
vervangen door beheer of bestuur. Uit
dit voorbeeld blijkt dat het Nederlands
dikwijls een paar schakeringen (nu
ances heet dit met een vreemd
woord) heeft die het andere woord niet
Geen krant krijgt men in handen of men
vindt er de woorden efficiënt en
efficiency. Maar als ik daarvoor de
woorden doeltreffend en doeltreffend
heid bezig of met het grootste nut, dan
zullen velen me toch beter begrijpen.
Modewoord
i ook zo'n modewoord.
Maar ook hier heeft men een ruime
keuze in het Nederlands: nu, thans, op
dit ogenblik, ja zelfs: kortstondig. Ook
hier kan men weer zien (constate
ren zegt men met een onnodig vreemd
woord) dat voor één vreemdeling enige
Nederlanders in de plaats kunnen ko-
Suggestie kan allerlei betekenissen
hebben. Maar de bladen gebruiken het
meestal met de betekenis voorstel. Dit
heeft het voordeel dat voorstel zeker
minder misverstand kan wekken dan
suggestie. Men spreekt van iets opeco-
nomische manier doen. Is „op
zuinige wijze" niet duidelijker?
Assistentie is niet zo algemeen als
enige van de hierboven genoemde
woorden, maar de vertaling hulp of bij
stand is toch heel wat gemakkelijker te
begrijpen. Ieder is tegenwoordig op een
of ander gebied een expert. Kent
M Maa
men het Nederlandse woord deskun-
dig(e) niet meer?
Niet alleen auto's en vliegtuigen star
ten tegenwoordig maar ook allerlei
maatregelen, terwijl wij toch de uit
drukking een aanvang maken of het
woord beginnen hebben.
Provisorisch is tegenwoordig
in de mode; men spelt het echter nog
wel eens verkeerd. Is voorlopig niet
duidelijker, ook al lijkt dit wat op
Duits woord?
Financiën wordt tegenwoordig al
vaak door geldmiddelen vervangen,
maar men heeft nu eenmaal het Mi
nisterie van Financiën en dit brengt
velen ertoe maar overal het woord fi
nanciën te bezigen, ook al is dit niet
noodzakelijk.
Geen kooltjes
vroeger voorwerpen,
waarin men kooltjes vuur deed.
Thtns is het 'n werkwoord dat hard op
weg is ons goede Nederlandse woord
onderzoeken te verdringen. Ik zie som
migen het voorhoofd fronsen. Ze den
ken: ja maar, testen heeft toch een
bepaalde betekenis, die onderzoeken
niet heeft. Gelooft u dat?
Men kan iemand testen met het oog op
zijn kennis, zijn karaktereigenschappen,
zijn uithoudingsvermogen, zijn vaardig
heid, zijn vlugheid van begrip enz. U
ziet dus dat onderzoeken of een onder
zoek doen naar even goed kan gebezigd
worden, want bij testen moet men toch
ook een nadere omschrijving geven, als
men nauwkeurg wil zijn.
Gedachteloos
niet. Laat ieder die gedachteloos de
vreemde-woordenmode volgt, eens be
proeven die gewoonte te vermijden. Hij
zal er van versteld staan hoeveel duide
lijker hij zich dan uitdrukt.
Ik kan ook niet alle vreemde woorden
vermijden, maar veel heb ik er niet
nodig. Wie meent dat er voor een
vreemd woord geen Nederlands be
staat, kan mU dit melden. Ik wil dan
graag een poging doen hem of haar aan
een oplossing te helpen.
Bod op Brittannia
aanvaard
De Landbank doet het bod van 100
op de aandelen van N.V. Grand Hotel
Brittannia gestand. De gemeenteraad van
Vlissingen heeft de verkoop van 280 prio-|
riteitsaandelen goedgekeurd.
Scheps voert eenzame oppositie
Dissonant in een
harmonieus clebat
(Van onze parlementsredactie)
OIJNA alle leden van de Tweede-
Kamercommissie voor maatschap
pelijk werk, die gisteren bij de be
handeling van de begroting van
maatschappelijk werk voor 1963 het
woord hebben gevoerd, prezen de ar
beid, die het ministerie van maat
schappelijk werk in de tien jaar vai
zijn bestaan heeft verricht. Er wa:
één uitzondering, de heer Scheps
(soc.). Tegen de in de commissie heer
sende mening in stelde hij, dat het
departement overbodig is en moet
worden opgeheven en ondergebracht
bij het ministerie van sociale zaken
en volksgezondheid. Dit zou boven
dien geld besparen, meende hij.
Het betoog van de heer Scheps wa:
kort en fel en kwam onverwacht. „He
departement holt de gemeentelijke be
voegdheid uiit en werkt de verzuiling
in de hand. Er wordt teveel gestreefd
naar begeleiding van de mens. Ik be
grijp niet, dat men aan anti-revolutio
naire zijde zozeer begeleid wil worden.
Men zou moeten streven naar een maat
schappij, waarin de mensen zelf hun
weg willen zoeken."
Minister Klompé reageerde een beetje
kribbig. ,.De betekenis van het maat
schappelijk werk wordt niet alleen ir
geld uitgedrukt." „Juist!", vielen veel
commissieleden haar bij. „Dit is
mooi slot, ik geloof dat de heer Scheps
daar wel gevoelig voor is." sloot de
voorzitter van deze openbare commissie-
vergadering, dr. Kortenhorst. dit emo
tionele intermezzo af.
Het slot kon echter zo mooi niet zijn
of de neer Scheps wekte in het verloop
van het debat opnieuw de toom va
minister op. Bij de bespreking ov€
Óp 1 november zullen ongeveer 150
Nederlandse ambtenaren, die een contract
hadden getekend om het bestuur der Ver
enigde Naties tn Nleuw-Gulnea (Untea)
een maand te dienen, het werk neerleg
gen. Een klein aantal zal nog enige dagen
doorwerken tot de daig van vertrek, maar
volgende week zal het Nederlandse amb
tenarenkorps opnieuw sterk zijn gedund.
Aüie K.L.M.-vliegtuigen naar Amster
dam zijn de eerste dagen volgeboekt en
na de volgende week zullen zeker niet
meer dan tweehonderd Nederlanders in
overheidsdienst werkzaam zijn.
Het ogenblik, waarop er meer Indone
siërs dan Nederlanders onder de V.N.
dienen, zal dan niet ver meer zijn. Van
de 290 Indonesische ambtenaren waarom
de Untea met spoed had gevraagd, zijn
er thans ruim 150 te Hollandia. Donder
dag zal het Indonesische schip Tandjoen-g
Ratja legervrachtwagens, meubilair en
enige tientallen Indonesiërs brengen
Voorts zullen spoedig extra-vliegtuigen
van de Garuda Indonesian Airways naar
Biak vliegen om het vereiste aantal In
donesiërs voor eind volgende wede vol
te maken. Daarna zal er ongetwijfeld
meer personeel uit Djakarta komen. Ver
nomen wordt dat er ook lijsten worden
opgemaakt van personeel, waarmee
der spoed is vereist
Dinsdag kwam te Hollandia de eerste
Indonesische medische groep, bestaande
uit negen artsen, een tandarts en twee
hoofdverpleegsters, met 4000 flessen sa
line. en bicarbonaatoplossingen voor
Agats. Indonesië had meer medici aange
boden doch de Untea sloeg dit af omdat
er nog voldoende Nederlandse artsen zijn.
Wel zullen er binnenkort 50 verpleegsters
komen.
Daar het personeel van de Indonesische
vertegenwoordiging en de Indonesische
liaison-commissie bij de politietroepen
man telt, zijn er reeds bijna 250 Indone
siërs te Hollandia en het ambtenaren
korps wordt vrij snel Indonesisch. Vol
gens de Indonesische vertegenwoordiging
zou de aanvoer veel sneller kunnen zijn
als er maar voldoende huisvesting was.
Men hoort hoe langer hoe meer spreken
van Kota Baroe dan van Hollandia. De
Indonesiërs gaan een eigen krant uitge
ven. waarin ook enige Nederlandse er
Engelse berichten worden opgenomen,
met de naam Tjenderawaih (paradijsvo
gels. Deze verschijnt heden het eerst
onder redactie van Bonay. Kirihio en
Tanggahma en wordt bij dezelfde uitge
verij gedrukt als de Nieuw-Guinea Koe
rier, die nog onregelmatig verschijnt.
Zo verdwijnt snel het Nederlands ele
ment uit de samenleving.
Amsterdamse studenten besluiten:
:t Amsterdamse Studentencorps
heeft In een algemene ledenvergadering,
die tot vanochtend half vier duurde, met
algemene stemmen besloten de groentijd
op verschillende punten ingrijpend te
wijzigen. Dit gebeurde naar aanleidng
van dc incidenten, die zich tijdens de
laatste ontgroening in dc sociëteit van
het corps aan dc Sarphatistraat in Am
sterdam hebben voorgedaan (het „Da-
chautje-speien").
I-n de corpsweit is nu opgenomen dat
ernaar zafl worden gestreefd de geeste
lijke ontgroening te verwerkeflij'ken en
de lichamelijke ontgroening achterwege
te laten. Geheel ndeuw is de instelling
van een novutiaaitscommissie door de
I.S.S.A.. dde de dagelijkse leading van
de ontgroening zal hebben in plaats
van de N.I.A. (sooiëteits)commissie, die
niets meer met de ontgroening te maken
zal hebben.
De „ongelijkheid", heeft volgens de
nieuwe bepalingen haar grenzen in de
algemeen aam-aarde maatschappelijke
normen van behoren. Deze grenzen wor
den bepaald door de novitiaartsoommis-
sie. De leden van het A.S.C. mogen niet
de groenen dwingen te „kikkeren", hun
kleding te vernielen of hen samen te
brengen in een te kleine ruimte. De
groenen hebben het recht op rustperio
den van tien uur. Dc A.S.C,-leden mogen
de groenen ook niets meer toevoegen
dat redelijkerwijs diep beledigend kan
worden geacht De groenen mogen in
redelijke rust hun maaltijden aan tafels
gebruiken. De beruchte „NI A-nacht"
vervalt
De groenen zijn verplicht zich onmid
dellijk te beklagen als, volgens hun
mening, een ASC-lid in strijd met het
reglement handelt. Wel blijven de groe
nen het hoofd kaal laten scheren.
Het blijft geoorloofd de groenen op de
grond te laten zitten. Vanwege het corps
is vandaag verklaard dart er tijdens de
laatste ontgroening verschrikkelijke din
gen zijn gebeurd, „maar dat er by het
corps sprake i6 van antisemitisme, is
absoluut onjuist".
plaats van de vrijwillige krachten in het
maatschappelijk werk wees de heer
Smallenbroek (a r.) erop, dat de eigen
plaats van de diaconieën moet worden
erkend. De 'heer Scheps haakte daarop
in, ging nog verder en noemde de goed
rooms-katholieke bewindsvrouwe een
radicale staatssocialiste. „De staat gaat
alles doen. Alles wordt geregeld. Een
stuk particulier initiatief wordt in een
keurslijf gedrongen. De overheid moet
het maatschappelijk werk van onder op
laten komen." zei hij met een beroep op
Abraham Kuyper
Nu werd de minister echt boos. „Ik
wil dat de heer Scheps dit bewijst," riep
zü uit. „Ik neem dit niet. dat een stuk
werk, dat mij zo ter harte gaat op deze
manier wordt stukgetrapt. Ik doe juist
het tegendeel van wat de heer Schepa
mü verwijt." Ook dit incident suste dr.
Dr. M. A. M. KLOMPÉ
....radicaal?.,,.
Kortenhorst. „Deze gedachtenwisseling
moet niet uitlopen in een algemeen po
litiek debat." Tegenstribbelend legde de
minister zich daarbij neer.
Zoals gezegd stonden de meeste spre
kers aan het begin van het debat stil
bij het tienjarig bestaan van het mi
nisterie. „Er zijn zaken van de grond
gekomen, die anders niet zouden zijn
aangepakt," meende de heer Smallen
broek. En mejuffrouw Ten Broecke
Hoekstra (lib.) wees erop, dat de naam
van het ministerie de rijke verscheiden
heid van het werk niet meer dekt. De
minister beaamde dit
Helaas kan van deze commissie-^
vergadering niet worden gezegd, dat
ze uitblonk door puntigheid. Ondanks
levendige interrupties overheersten
lange betogen. Ook ditmaal weiden
weer veel opmerkingen gemaakt, die
eerder thuis horen in een symposion
over het maatschappelijk werk dan
in een begrotingsdebat. De minister
zelf deed met hartelust mee. Maar is
het nodig?
Mr. Cals voorzitter
Ned. delegatie naar
Unesco-conferentie
De Nederlandse delegatie naar de
twaalfde zitting van de algemene confe
rentie van de Unesco, die van 9 novem
ber tot en met 12 december 1962 te Pa
rijs wordt gehouden, staat onder voor
zitterschap van de minister van O. K. en
W. hr. J. M. L. Th. Cals. Bij zijn afwe
zigheid zal dr. H. J. Reinink, directeur-
generaal voor de kunsten en de buiten
landse culturele betrekkingen, voorzit
ter van de delegatie zijn. Behalve de
minister en dr. Reinink maken als ver
tegenwoordigers van Nederland deel uit
van de delegatie: dr. F. Bender, voor
zitter van de nationale Unesco commissie,
kanselier-directeur van de universiteit
van Amsterdam, als vice-voorzitter van
de delegatie, dr. J. F. E. Einaar, direc
teur van het kabinet van de gevolmach
tigde minister van Suriname, en drs. B.
J. E. M de Hoog, chef van de afdeling
internationale culturele betrekkingen
van het ministerie van onderwijs, kun
sten en wetenschappen, als algemeen se
cretaris van de delegatie.
In 1952 arrest - nu:
Indon. promotie
in 't Nederlands
Aan de Vrije Universiteit te Brussel is
de heer Go Gien Tjwan, die in 1953 Ne
derland moest verlaten, gepromoveerd
tot doctor in de sociale wetenschappen
op het in het Nederlands gestelde
proefschrift „Eenheid in verscheiden
heid in een Indonesisch dorp". Dit was
de eerste Indonesische promotie en het
eerste Nederlandse proefschrift in die
faculteit aan deze universiteit
De heer Go uitte bij de plechtigheid
zijn dankbaarheid voor de hulp en lei
ding van prof. dr. W. F. Wertheim te Am
sterdam. die aanwezig was en die hij zijn
geestelijke vader noemde. Tevens sprak
hij zijn erkentelijkheid uit over de steun
bij de verzameling van gegevens door het
sociaal-historisch seminarium voor zuid
oost Azië van de Amsterdamse univer
siteit
De betrokkene werd In november 1952
op bevel van minister mr. L. A. Donker
gearresteerd wegens ongewenste politie
ke handelingen. Ily was toen directeur
Antara In Nederland en stond vol
gens de opgaven in nauwe betrekkingen
met Chinese communisten. HU werd be
schouwd als de contactman van rood-
China. HU was lid van de Perhimpoenan
Indonesia. HU hoopte toen te promo-
over de landverdeling in Cbina.
HU werd kort daarna uitgewezen.
Zoals men weet, heeft Indonesië dc
studie: Sociale Wetenschappen in wes-
telUke landen verboden.
Nog geen akkoord
Brandaris
De commissie van vertegenwoordigers
m de Assurantiemaatschapoy Branda
ris is gisteren te Amsterdam nog niet tot
een beslissing gekomen over het aange
boden ontwerp-akkoord en heeft raad
pleging en beslissing uitgesteld tot 29
novenber 14 uur. De vergadering duur
de slechts een kwartier. Op 5 juni werd
een krediteyrenvergadering gehouden.