DE DOKTER aan 't woord
Eerste oefenterrein der
persoonlijke ontmoeting
Oecumenische vraagstukken
nauwlettend bestuderen
RODENT
Bisschop Perruzo noemt
protestanten ketters
Een woord voor vandaag
Nieuwe aanpak van het
chr. handelsonderwijs
Gewetensconflict voor
herv. legerpredikanten
2
DINSDAG 30 OKTOBER 1962
Prof. Idenburg over het gezin:
Studiedagen over
,Gezin-SchooV
(Van
onderwijsredactic)
Op de vandaag begonnen natio
nale studiedagen „Gezins-
school", heeft prof. dr. Ph. J.
Idenburg vanmiddag een refe
raat gehouden over „Verwach
tingen van het gezin ten aan
zien van de school". Een van zijn
conclusies was dat de school
haar verantwoordelijkheid heeft
jegens het gezin en de maat
schappij. Hij constateert tevens
dat het functieverlies van het
gezin onmiskenbaar is, maar dat
het gezin al-s opdracht blijft hou
den, iets dat voor de samenle
ving fundamenteel is: eerste
oefenterrein der persoonlijke ont
moeting.
Prof. Idenburg ging uitvoerig in op de
oude situatie en de veranderde functie
van het gezin. De sferen van werk en
gezin, in tegenstelling tot vroeger, toen
het gezin voor de economische produktie
noodzakelijk was zijn nu gescheiden. Dit
alles leidt, volgens prof. Idenburg, tot
een blijvende functie, het leggen van de
grondslag voor de persoonlijke be
trekkingen tussen man en vrouw en
tussen ouders en kinderen. Dit leidt
dus tot gezlnsindlvidualisme en een be
slotenheid die niet toelaat dat de bui
tenwereld zich met de private aangele
genheden van het gezin bemoeit.
Aanpassing van gezin
„Wij doen er goed aan de pedago
gische prestaties van het gezin In het
verleden niet te overschatten. Opvoeden
la vaak het vermogen van het gezin te
boven gegaan".
Ook aan de massamaatschappij van
vandaag is het gezin niet aangepast, al
dus prof. Idenburg. Hij gaf een voor
beeld van een verschijnsel, waarin de
hachelijke situatie van het gezin ook
duidelijk openbaar wordt: de verhoog
de sociale mobiliteit. Het is, naar prof.
Idenburg meent, een van de grootste
zorgen van de ouders, want het verlan
gen naar continuïteit in de gezinshisto
rie ls sterk.
Ook in de school is ontwikkeling
gaande. De oude situatie was dat het
schoolwezen, de plaats van het gezin in
de sociale orde. die werd bepaald door
erfelijkheid en bezit, te stabiliseren. Van
de school werd, maatschappelijk gezien,
niet zo veel verwacht Zij had de taak
een bepaald cultuurbezit over te dragen
dat soms meer door de krachten der
historie dan door de redelijke overwe
ging tot leerstof bestemd was.
Dezelfde sociaal economische ontwik-
°ling, die het gezin zijn functies ont-
»m, heeft aan de school steeds omvang
rijker taken opgedragen. Dit verschijn
sel openbaart zich in het ontstaan van
steeds nieuwe schooltypen. Als voor
beeld noemde de referent het sterk ge
differentieerde terrein van het nijver
heidsonderwijs voor jongens en meisjes.
Functie van school
Ook het kind noemde prof. Idenburg.
Tot nu toe beschouwd als deel van het
gezin en bestemd voor de samenleving.
Het kind heeft zijn eigen rechten en het
kan zijn, aldus prof. Idenburg dat het
de roeping van de school is die rechten
beide zijden te beschermen. Tegen-
ouders en tegenover de maatschap
pij-
Prof. Idenburg besloot zijn referaat
met de woorden: „Om der wille van ge
zin en school beide, om der wille van
het kind, moeten de scholen een radi
caal andere visie op onze onderwijspro
blematiek komen".
Foto van ontgroening
veroorzaakt deining
in Amsterdam
In de Amsterdamse studentenwereld
is veel deining ontstaan door de publi-
katie van een foto van de in woord en
geschrift reeds veel gelaakte ontgroe
ningsactiviteiten. Het weekblad) „De
Haagse Post" publiceerde deze foto,
voorstellende het zgn. ..dachautje spe
len"». die werd gemaakt door de
studentenfotograaf N. Schuitvlot. Hij is
de enige fotograaf die toegang heeft tot
de besloten activiteiten van het Amster
damse studentencorps. Een gerucht, dat
de heer Schuitvlot een aanklacht bij de
justitie heeft ingediend tegen
rnkoie
vrijgegeven, wenste de studentenfoto
graaf noch te bevestigen noch te ont
kennen. Hij verwees naar zijn raadsman
mr. L. P. van der Blink, die te kennen
Studiegroep VU
bezorgd over
hulpverlening
buitenland
Een studiegroep van 6tudenten en
afgestudeerden der Vrije Universiteit
te Amsterdam heeft met het oog
op de aanstaande parlementaire be
handeling der regeringsnota betref
fende de hulpverlening aan de ont
wikkelingslanden in een schrijven
aan de leden van de Kamerfracties
der a.r.-partij uiting gegeven
groeiende bezorgdheid over het rege
ringsbeleid ten aanzien van de hulp
verlening, met name waar dit beleid
voor het komende begrotingsjaar een
vermindering der Nederlandse finan
ciële bijdragen doet verwachten.
De ondertekenaars doen een beroep
op de a.r.-vertegenwoordigers om d<
regering bij de aanstaande parlemen
taire behandeling van deze kwestie voor
te stellen:
De Nederlandse bijdrage voor de hulp
verlening voor 1963 te verhogen tot
1 procent van het nationale Inkomen;
aldus prof Idenburg, niet haar enige
nieuwe pedagogische opdracht Het zij
vastgesteld dat de weg naar het beroep
vandaag loopt over de school;
schoolwezen vormt dan ook de trap,
waarlangs zich de maatschappelijke op
klimming voltrekt De school draagt de
sleutelmacht aldus prof. Idenburg.
In het buitenland gaat men wat dit
betreft zeer ver. In Nederland kennen
«een autonoom recht der school;
ooi heeft hier een tussenpositie. De
school moet eerbied tonen voor het ge
zin, het reservaat der menselijkheid in
de wereld, die in sterke mate door
rationaliteit wordt beheerst In het ge
zin horen de belangrijke beslissingen
thuis, meent prof. Idenburg.
Rechten van kind
duidelijk, volgens prof. Iden
burg dat het gezin in onze dagen met
dieper ernst naar de school opziet dan
ooit tevoren. Evenzeer is gebleken hoe
zeer de school, vooral de voortgezette
school, zichzelf au serieuse neemt.
ICCC-jeugdcontact belegt weekend
(Van een onzer medewerkers)
„Een gemeenschappelijk getui
gen van Christus en Zijn evan
gelie is pas mogelijk vanuit de
persoonlijke band met Christus.
D-it moet ons uitgangspunt blij
ven." Dat was de conclusie van
een honderdtal jongeren die het
afgelopen weekend in het kader
van het I.C.C.C.-jeugdcontact bij-:
een waren. Zij werden opgeroe
pen om de oecumenische vraag
stukken nauwlettend te bestu
deren en op de hoogte te zijn van
alles wat op dit punt in ons land
en daarbuiten gebeurt.
De vergadering stond onder leiding
van de Rotterdamse voorzitter van het
ICCC-jeugdcontact Dick Boogaard, die
de conferentie opende met een historisch
overzicht van het ontstaan van de Inter
nationale Raad van Christelijke Kerken,
afgekort naar de Engelse naam I.C.C.C.
Hij wees op de in het begin van deze
eeuw opgekomen vrijzinnige theologie,
die vooral de grote gevestigde kerken in
Amerika overvleugelde. Uit reactie werd
een serie geschriften gepubliceerd onder
de naam „The fundamentais". Als gevolg
hiervan ging men de orthodoxe stroming
die zich fel tegen de nieuwe leer ver
zette fundamentalisten noemen.
diens inzicht de bijbel niet Gods Woord
is, maar dat alleen Christus als openba
ring Gods gezien mag worden. Maar hoe
kunnen we Christus kennen behalve uit
de Schrift? Barth gelooft niet in de god
delijke inspiratie van de Schrift en daar
om is er in Zijn theologie plaats voor
Schriftkritiek Het gevolg van deze be
schouwing is dat er geen principieel
derscheid is tussen de oude vrijzinnig
heid en de moderne orthodoxie.
Tevens ging deze spreker nog in c'._
verkiezingsleer van Barth. Na zijn refe
raat werd uitvoerig gesproken over deze
theologie. Vele vragen werden gesteld
en ook andere aspecten van de theologf
van Karl Barth kwamen naar voren.
Het verval leidde In de Verenigde Sta
ten uiteindelijk tot afscheiding
christenen die de bijbel
Zondagmidag stond het gesprek in het
thema van de „oecumene in Nederland'
Een overzicht werd gegeven van d
voornaamste activiteiten. In dit verband
werden de aanwezigen opgewekt
kennis te nemen van alles wat zich op
dit gebied afspeelt. Tevens werd nog de
vraag gesteld wat het ICCC-jeugdcon
tact verder wil en moet doen. Er kwa
men vele suggesties naar voren. Er werd
gevraagd om plaatselijke afdelingen op
te richten, om meer weekends te orga-
r»u ut niseren> om zomerkampen voor te be-
wilden relden waarbjj ook eventueel sociale
(Advertentie)
nieuw \RAïïen-
muizén\pasta
vlokken
ROEIT ZE GENADELOOS UIT
Kerken, die het Initiatief nam om in
1948 de LC.C.C. te stichten. Op de
langs gehouden wereldvergadering
Amsterdam werd een internationale
jeugd-organlsatie gesticht. De Neder
landse organisatie bestaat reeds twee
Jaar. Als taak zag de heer Bogaard vooi
deze jonge organisatie het elkaar opwek
ken en bemoedigen om te getuigen zo
wel voor de Waarheid als tegen de dwa
ling en voorts het waar mogelijk samen
werken in hulpverleningsorganisaties.
Theologie van Barth
Het belangrijkste referaat van het
weekend werd gehouden door de predi
kant van de Goudse gereformeerde ge
meente. ds. H. Rijksen die sprak over
de invloed van de theologie van Karl
Barth in de oecumenische beweging.
Deze theologie verzet zich tegen het
nieuw-protestantisme van de vorige
eeuw, dat sterk anthropologisch bepaald
was. Uit reactie vervalt hij nu in een
theologie waarin de absolute onmoge
lijkheid om God te kennen het uitgangs
punt is geworden. Voor Barth is God de
Gans Andere. Wij moeten niet te aards
In pleidooi voor Latijn op concilie
Eindelijk heeft dan paus Jo
hannes ook zijn leden benoemd
voor de tien commissies die de
verschillende rapporten zullen
bespreken op het concilie. Hij
heeft de vrijheid genomen in
plaats van acht, negen leden per
commissie te benoemen om een
oneven aantal te krijgen. De
commissies zullen dus niet uit
24 maar uit 25 leden bestaan.
Voor de Nederlandse room-ka-
tholieken zijn de benoemingen
een teleurstelling geworden, want
de machtspositie van de Italia
nen is versterkt. Kozen de bis
schoppen voor de 160 plaatsen
25 Italianen, de paus benoemde
voor 90 functies er niet minder
dan 24.
In moeilijke beslissingen
kunnen hun stemmen de doorslag geven.
Lang niet iedere bisschop is dan ook
gelukkig met dit benoemingsbeleid.
Juichte men vorige week nog dat de
macht van de Romeinse curie kennelijk
door de verkiezingen was ingeperkt,
dank zij deze nieuwe benoemingen van
de paus is de curie er weer in geslaagd
eigen positie aanmerkelijk te versterken.
In Rome gaan steeds luider stem
men op die zich verzetten tegen de
perscommuniqué's die op het ogen
blik worden verstrekt. Ondanks het
feit dat gisteren weer een stuk van
drie gestencilde vellen werd uitge
deeld. bleek dat de inhoud groten
deels bestond uit de volgende om
schrijving. Er gingen verschillende
te laten uitbrengen over de besteding
van de hierdoor extra ter beschikking
komende gelden; voor de Kamer
ontbinding aan het parlement een plan
tc doen toekomen betreffende de ver
hoging van de Nederlandse bijdrage
van 1 procent tot 2 procent in een
periode van vijf Jaar; te onderzoeken
in hoeverre het mogelijk ls de natio
nale herdenking van het 150-jarig be
staan van het koninkrijk der Neder
landen te vieren door de aanbieding
van een nationaal geachenk aan de
Verenigde Naties ten behoeve van de
hulpverlening; aan al dan niet acade
misch gevormde jongeren, die sis
deskundigen bi de ontwikkelings
landen gaan werken, vrijstelling te
verlenen van de militaire dienstplicht. maar weer ketters genoemd.
verschillende kant belichtten
verschillende oplossingen wezen. Ver
schillende sprekers roeiden er wel
voor, maar verschillende andere wa
ren van mening dat toch een andere
oplossing gezocht moest worden.
Ketters
En als er dan plotseling iets uitlekt
van wat gezegd ls, dan ls dat ook nog
lang niet altijd even verheffend. De
laatste spreker was gisteren de Italiaanse
bisschop van Agregente, Perruzo. Hij
verzette zich tegen het gebruik van dc
volkstaal In de liturgie en riep de bis
schoppen op het Latijn te handhaven.
Letterlijk zei hij:,. De geschiedenis leert
ons, dat al wie het Latijn hebben laten
varen, oosters-orthodoxen en protestan
ten ketters geworden zUn". En zo werden
.afgescheiden broeders"—-"
De ondertekenaars zijn: mr. A. Bos,
drs. P. H. de Boer. H. Eikelboom, mr.
Th. Fransen, drs. A. Gravestein. T. J.
Hagen, ds. C. H. Koetsier, S. J Koster.
A. H. Mulder, drs J. H. van Oostveen.
J. P. Overdulve, drs. J. G. Veldkamp,
drs. H. de Vries. dra. P. A. J. Wijn-
Gisteren werd tevens een begin ge
maakt met het tweede hoofdstuk van het
rapport over liturgie. De eerste spreker
was de Amerikaan Spellman. die duide
lijk deed uitkomen dat de Amerikanen
tot de conservatieve vleugel van de
Rooms Katholieke Kerk behoren. HIJ riep
op vooral toch niets te veranderen aan
hulp geboden kan worden.
Steun van Hongarije
voor kerken
Het communistische bewind in Hon
garije heeft zich bereid verklaard, in
het komend jaar een extra-subsidie te
verstrekken aan de kerken, zo heeft het
Hongaarse persbureau maandag bekend
gemaakt.
Het juiste bedrag werd niet genoemd,
maar wel werd gezegd dat de regering
aan de rooms-katholieke en de her
vormde kerken, alsmede aan de joodse
gemenschappen in totaal 80 miljoen
forint (ruim 12 miljoen» zal geven.
Volgens politieke waarnemers in Wenen
kreeg alleen de rooms-katholieke kerk
tot dusver al 70 millioen forint (ruim
10 miljoen gulden).
T.H. Eindhoven stelt
onderzoek in naar
groentijd
Mede naar aanleiding van pers
berichten over de groentijd' van het
Einhovens studentencorps, deelt de
rector magnificus van de Technische
Hogeschool te Einhoven mede, dat naar
het verloop van deze groentijd een ern
stig onderzoek wordt ingesteld.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te St-Annaland: W. van
Herpen te Nieuw-Lekkerland.
Aangenomen naar Kollummerzwaag
(toez.): P. C. 't Hooft te Kantens; naar
Joure (vac. K. Venema»; R. Bijl te Haar-
Bedankt voor Rotterdam-Vreewijk: C.
Jongeboer te Apeldoorn C-W.
Toegelaten tot evangeliebediening: H.
J. Vroegindewey, Dorpsstraat 1 te Bleis-
wijk.
Na gehouden colloquium is aan de vol
gende vrouwelijke kandidaten een
tuigschrift uitgereikt, bedoeld in artikel
18 van de ordinantie voor de opleiding
en vorming van de dienaar des Woords
enz.: J. H. Bethe, Laan van Insulinde 20.
Heemstede: A. Lekkerkerker, Amster-
damseweg 481, Amstelveen.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Alkmaar (vac. A.
Reen): D. Pasman te Harden berg.
Bedankt voor Middelburg (vac. J.
Ytsma): D. Pasman te Hardenberg; voor
Rotterdam-C: J. van Tuinen te Meppel.
Beroepbaarstelling: door de classis
Rotterdam is prep. geex. en beroepbaar
gesteld: H. Leene, kand. te Barendrecht.
In verband met verdere studie kan deze
nog geen beroep in overweging ne
wel is hij bereid zondags de kerk te
dienen. Tot 13 november is zijn adres:
Dorpsstraat 119. Barendrecht. Na die tijd:
Haarlemmerdijk 104, Amsterdam.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Broek op Langendijk: A. W.
Drechsler, te Vlissingen en W. van Heest,
te Emmen.
Beroepen te Deventer: J. Brons, te
Bunschoten.
UNIE VAN BAPT. GEMEENTEN
Bedankt voor Deventer: R. J. Voor-
haar, te Vroomshoop
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Bunschoten-Spakenburg
(vac. G Zomer): J. J. de Vries, te Ber-
gentheim.
Bedankt voor Doesburg-Doetinchem:
J Strating, te Alkmaar-Broek op Langen
dijk.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Vlissingen: H. van Gilst,
OUD-GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Loenen a/d Vecht: B.
Toes, te Kinderdijk.
R.k. kathedraal aan
mohammedanen
teruggegeven
de r.k. kerk ter beschikking
gesteld werd. is vandaag formeel aan de
mohammedaanse autoriteiten van Alge
rije teruggegeven.
Tijdens een korte plechtigheid op het
plein voor de kathedraal overhandigde
mgr. Fleury Giroud, de vicaris-generaal
van Algiers, de sleutels van de kathe
draal aan Teweik el Nadani, de minister
eredienst. Onmiddellijk na de plech
tigheid begonnen arbeiders het vergulde
kruis van het dak van de kathedraal
te verwijderen.
de liturgie van de eucharistieviering
(wat bij protestanten het heilig avond
maal is). Hierin werd hij onmiddellijk
bijgevallen door kardinaal Ruffini van
Palermo. Maar de Canadese kardinaal
Leger pleitte voor aanpassing.
Kerk
Het volgende rapport dat ter sprake
komen zal, als alle acht hoofdstukken
van het rapport-liturgie zijn afgehandeld,
gaat over de kerk. Dit rapport is een
vervolg op de dogmatische constitutie
over de kerk, welke werd goedgekeurd
in de vierde zitting van het eerste Vati-
kaanse concilie. Slechts vier hoofd'
stukken kwamen toen gereed, waaronder
dat over het primaatschap van de paus
en het onfeilbaar leergezag van de
bisschop van Rome.
Het gevolg van deze onvoltooide con
stitutie is geweest, dat na 1870 het
primaatschap van de paus een zeer
sterke beklemtoning ontving. Zij, die
van het tweede Vaticaanse concilie de
voltooiing van deze contitutie verwach
ten, stemmen niet in hun opvattingen
Een groep verlangt de moderne toe
neming van de pauselijke macht te
matigen door ook de macht der bis-
lovigen en niet speciaal aan het ambt
het hoofdaccent te geven. Deze groep is
sterk in West-Europa, vooral onder de
geëmancipeerde rooms-katholieken. Een
andere groep verlangt de pauselijke
macht nog verder uit te breiden in een
dogmatische verklaring. Zij heeft als
volgelingen niet alleen Italianen en
Spanjaarden, maar ook wier theologische
vorming teruggaat tot de meest gang
bare theologische boeken van rond 1900
en die nog niets begrepen hebben van
dc theologische vernieuwing die plaats
Wie is lid?
Een tweede belangrijke vraag die aan
de orde komt is wie tot de Kerk behoort,
in de zin van wie werkelijk een kind van
God Is. Volgens de hnidige terminologie
behoren allen die niet rooms-kathollek
zijn niet werkelijk tot dc Kerk, zodat dus
heidenen, protestanten en oosters-ortho
doxen buitengesloten worden. De laatste
jaren is tegen dit Inzicht protest aange
tekend, vooral onder meer van de kant
DE eCktg PIJNSTILLER
Hoofdpijn... maar pok andere
plagende pijnen verjaagt u
prompt met WITTE KRUIS.'(poe-
ders, tabletten of cachets!)
alt
van de belangrijkste beslissingen op het
pont van de verhouding van de Rooms
Katholieke Kerk tot de protestantse
oosters-orthodoxe kerken.
COLEMAN OLIEHAARD
is zijn geld meer dan waard.
De Salicyl-vrije pijn
stiller, die géén maag
klachten veroorzaakt!
Het gaat over de Knecht des Heren, onze Heiland: Hij
had gestalte noch luisterdat wij Hem zouden hebben aange
zien, noch gedaante dat wij Hem zouden hebben begeerdHij
was veracht en ran mensen verlaten, een man van smarten
en vertrouwd met ziekte, ja, als iemand voor wie men het
gelaat verbergt; Hij was veracht en wij hebben Hem niet
geacht
Dan komt de ommekeer in Jesaja's profetie: „Nochtans, onze
ziekten heeft Hij op Zich genomen en onze smarten gedragen."
En verder: ,fllo.ar om onze overtredingen werd Hij doorboord,
om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de
vrede aanbrengt, was op Hem en door Zijn striemen is ons
genezing geworden
Durft ge dit verhaal, die opeenvolging van zinnen kritisch te
bekijken? Durft ge het te toetsen aan wat we „ons gezonde
verstand" plegen te noemen? Die profetie: er zal een man
komen, die in onze ogen eerder afstoot dan aantrekt en
juist die man brengt het heil, het volkomen geluk voor iedere
sterveling op deze wereld die het nemen wil
Zo bezien is het niet voor niets dat Jesaja al van te voren
heeft gezegd: „Wie gelooft wat wij gehoord hebben
Miljoenen hebben het geloofd en zij zijn zalig geworden!
Betere opleiding
tot middenstander
(Van een onzer verslaggevers)
Maandag waren de leden van de
Vereniging van Leraren voor
Christelijk Handelsonderwijs in
jaarvergadering bijeen op „De
Blije Werelt" te Lunteren.
Dit fonkelnieuwe conferentie
oord werd door de voorzitter, de
heer K. Verhoeff te Apeldoorn, als
een symbool gezien van het nieuwe
begin der vereniging.
Er is een andere aanpak van het
werk. Nieuwe statuten en een nieuw
huishoudelijk reglement wachten op ko
ninklijke goedkeuring, een nieuw be
stuur staat te worden gekozen, het on
derwijs ondergaat verbetering, al zal het
de vraag zijn of de verbetering van het
onderwijs overal doorgevoerd kan wor-
Het gaat nu om de opleiding tot mid
denstander nieuwe stijl. Tot zijn vor
ming dienen o.a. de detailhandelsvak
scholen. al is het aandeel van protes-
stants-christelijke zijde daarin nog ge
ring.
Ook van de zijde der Centrale voor
Christelijk Handelsonderwijs en de
Christelijke Middenstandsbond kwamen
geluiden van vernieuwing. De heer Ver
hoeff meende echter dat de controver-
tussen het curatorium der Centrale
de C.M.B. een schrille dissonant in
die geluiden was. Deze controverse leid
de er toe, dat prof. dr. F. L. van Muis
winkel zovele jaren met de Centrale
verbonden voor het curatorschap van
Brief Calmeyer veroorzaakt
(Van onze parlementsredactie)
Met zijn brief over het atoom-
vraagstuk heeft staatssecretaris
Calmeyer ongewild een niet ge
ring aantal hervormde legerpre
dikanten in een nieuw gewetens
conflict gebracht.
Zoals men weet keerde de heer
Calmeyer zich in een brief aan
de hoofdlegerpredikant ds. A. T
W de Kluis, tegen het rapport
van de hervormde synbde over
het vraagstuk van de kernwape
nen. Het heeft er de schijn van,
dat de bewindsman de hoofdle
gerpredikant met zijn schrijven
in een enigszins moeilijk parket
heeft gebracht.
Punt is namelijk, hoe men de brief van
de staatssecretaris moet opvatten.
Voorlopig is het schrijven toegezonden
aan alle legerpredikanten. Wat er
der mee moet gebeuren is juist het
Erobleem. Zodra de hoofdlegerpredi-
ant, gesteld dat hij het met het
standpunt van de bewindsman eens
is, de legerpredikanten gaat aanmoe
digen, het inzicht van de staatssecre
taris te delen, wekt hij de hervorm
den onder hen in feite op, zich tegen
over hun eigen synode te stellen.
Hoewel er geen rechtstreekse gezags
verhouding tussen de staatssecretaris
en de hoofdlegerpredikant bestaat, is
het, aan de andere kant, voor hem
moeilijk, de brief van de bewindsman
als vrijblijvend te aanvaarden.
Het behoeft dan ook geen verbazing te
wekken, dat ds. De Kluis zonder ver
dere actie zijnerzijds nog geen stand
punt over het schrijven van de lieer
Calmeyer heeft laten blijken. Wel ls
dat het geval geweest met de boofd-
vlootpredikant ds. J. W. Sepmeijer en
de hoofdluchtmachtpredikant ds. A. C.
J. van der Poël. Belden hebben laten
blijken, het standpunt van de synode
over het gebruik van de kernwapenen
niet tc delen. Dit neemt overigens
niet weg, dat-zij het waarderen, dat
de synode zich met dit belangrijke
vraagstuk heeft bezig gehouden.
de Centrale heeft bedankt. Enige cura
toren volgden zijn voorbeeld.
Het bestuur van de Vereniging van
raren stelde een onderzoek in naar
de mogelijkheden tot verzoening, maar
mocht niet baten. ,,Uit deze gang
zaken", aldus de heer Verhoeff,
„blijkt weer dat wij als christenen
maar gewone mensen zijn, die mis
schien wel goed willen maar dikwijls
fout doen."
Inmiddels had zich reeds een raad
van beheer gevormd, met het oog op de
reorganisatie van het handelsonderwijs,
daar de bestaande organisatie hiertoe
te weinig mogelijkheid gaf.
Dr. G. J. Stapelkamp te Utrecht is
voorzitter van de raad van beheer. Bij
deze raad berust het bestuur van de
centrale. Er zal een nieuw curatorium
gevormd worden voor de beleidszaken
op onderwijskundig gebied. Dit curato
rium zal fungeren als adviescollege
van de raad van beheer; het kan ook
uit eigen beweging adviezen geven.
Mogelijkheden
Op deze manier zal het mogelijk zijn
de grote problemen, die bij het han
delsonderwijs voor de deur liggen, op
efficiënte en deskundige wijze aan te pak
ken. In de raad van beheer hebben
naa3t dr. Stapelkamp zitting de heren
C. C. Hengeveld. mr. F. G. van der
Kaa, W. H. Neefjes en W. G. Scheeres.
De leden worden benoemd door de
C.M.B.
Naar ook bleek uit het jaarverslag
van de secretaris, de heer G. Richel te
Voorburg, zal er slechts iets bereikt
kunnen worden door nauwe samenwer
king tussen Vereniging. Centrale en
Middenstandsbond. Alleen bundeling van
alle krachten kan ertoe leiden dat het
handelsonderwijs op hoger niveau wordt
gebracht.
Gelukkig bestaat er goede samenwer
king met zusterverenigingen op dit ge
bied, verklaarde de heer Richel. De ver
eniging telt zelf 224 leden.
Bij de bestuursverkiezing bleek het
de wens der vereniging te zijn het de
missionaire bestuur als de nieuwe lei
ding te zien. Zodat naast de heren Ver
hoeff en Richel de heren F. H. Ozinga
te Groningen, C. Schout te Dordrecht en
K. A. Baggerman te Zaltbommel zitting
blijven houden. Voor de vervulling van
twee vacatures koos men de heren P.
Geelhoed te Middelburg en J. Jansen te
Leeuwarden.
In besloten kring en in aanwezigheid
van vele dames van bestuursleden, do
centen e.d. begon 's middags het jaar
lijks congres van de Centrale voor
Christelijk Handelsonderwijs, die te
vens haar zilveren jubileum vierde.
Bij de opening daarvan memoreerde
dr. Stapelkamp het vele werk dat prof.
Van Muiswinkel vijfentwintig jaar lang
voor de Centrale heeft kunnen doen.
Hij betreurde het dat daaraan een ab
rupt einde is gekomen en sprak de wens
uit, dat de scherpe kanten van deze
zaak er door de tijd wat afgesleten zul-;
len raken.
Als spreker fungeerde op dit congres
dr J. P. I. van der Wilde. Aanwezig
was ook de tachtigjarige heer Scheeres,
in 1937 mede-oprichter van de Oentra-
Ie en erevoorzitter van de. Midden
standsbond.
(Advertentie)
"Vragen op medisch gebied zenden aan de redactie van ons
blad mei linksboven op de envelops „Medische rubriek".
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt wekelijks
In deze rnbrlek gegeven, vragen die hiervoor minder geschikt
zijn worden per brief beantwoord."
Vraag: „Wat ls een breuk?"
Aangenomen moet worden, dat de vragenstel
ler niet bedoelt een breuk van een bot. maar
van de buikwand.
Een breuk van de buikwand ontstaat altijd op
zwakke gedeelten van de buikwand, bijvoorbeeld
daar waar vaten de buikholte verlaten, zoals In
de lies, of waar de zaadstreng de buikholte ver
laat. In het eerste geval spreken we van een
liesbreuk, in het tweede geval van een zakbreuk.
Ook om de navel en de bindweefselachtige mid
dellijn van de bovenbuik treden nog wel eens
breuken op. terwijl uiteraard ook slechts gene
zen wondlidtekens na operaties grote kans op
breuken veroorzaken. Tenslotte is ook het mid
denrif (peesachtige scheiding tussen borst- en
buikholte) voorzien van zwakke plekken. Breuken
in dit gebied puilen echter niet naar buiten uit,
maar naar de borstholte.
Een breuk ontstaat dus doordat de zwakke
spierwand de druk van de buikholte niet kan
weerstaan. Een deel van de ingewanden puilen
hierdoor naar buiten, slechts omsloten door de
huid en het buikvlies. Het gat wat ontstaan is
noemt men de breukpoort, terwijl het genoem
de omgevende weefsel de breukzak wordt ge
noemd.
De breuk ts te herkennen aan de zwelling van
de buikwand, die onder invloed van druk van
binnen groter wordt. Wanneer de patiënt staat
en men laat hem krachtig op de hand blazen,
wordt de zwelling groter en vaster.
In sommige gevallen kan men daarna de
breuk weer in de buikholte terugdrukken. Wan
neer de breukpoort groot is. heeft de patiënt
vaak maar weinig last van de breuk, omdat de
beknelling van het gevoelige builcvlies gering is.
Bij een kleine breukpoort dreigt echter het ge
vaar van „inklemming" van buikvlies en darmen.
Dit gaat met heftige pijnen gepaard, en is, wan
neer er niet snel wordt ingegrepen, een ernsti
ge zaak. De bloedvoorziening van de darmen en
buikvlies schiet tekort door de afklemming, waar
door afsterven dreigt.
Over het algemeen zal daarom operatie de
aangewezen weg zijn. Wanneer om de één of an
dere reden operatie minder wenselijk is, kan
men toevlucht nemen tot een breukband.
Wanneer een breuk aangeboren ls, behoeft men
niet direct te opereren. Met een breukpleister
kan, met name bij de navelbreuken, de spier
wand zich na de geboorte nog wel sluiten. Wan
neer dit niet het geval mocht zijn kan men om
streeks het tweede jaar de breuk wel beter opera
tief wegnemen.
De breukoperatie bestaat over het algemeen
uit het blootleggen van de breukzak, het terug
brengen in de buikholte, en op bepaalde wijze
sluiten van de breukpoort.
Vraag: „Wat is „Hartwater?"
Hartwater is een term, die door de medicus
niet veel gebruikt wordt, doch men wordt er in
de praktijk nog wel eens mee geconfronteerd.
Het is een hoeveelheid brak water wat in gol
ven in de mond komt en niet gemakkelijk weer
ingeslikt kan worden, men moet het daarom
uitspugen. Het „water" wordt geproduceerd door
de maagwand, doch zonder maagzuur. Het heeft
dus niets met het hart te maken. In sommige ge
vallen bestaat er toch één of andere afwijking
onder het middenrif, zodat een nader onderzoek
geweest is.
Vraag: „Wat is de alvleesklier, en welk werk
doet dit orgaan?"
De alvleesklier of pancreas is een ongeveer
100 gram zwaar kliertje, die zich achter de maag
bevindt. Het kliertje geeft afscheidingsprodukten
af naar de darm. De afvoergang hiervoor komt
in de twaalfvingerige darm uit, op dezelfde
plaats waar ook de galgang in de darm uitmondt
De afscheidingsprodukten dienen voor de verte
ring van eiwitten, vetten en koolhydraten. Naast
deze uitwendige afscheiding bezit de alvleesklier
ook inwendige afscheiding. Deze wordt gevormd
door de zg. eilandjes van Langerhans. Deze
eilandjes zijn afgeronde celgroepen. die echter
geen afvoergangetjes hebben, maar hun produk-
ten rechtstreeks aan het bloedvaatstelsel afge
ven. Deze eilandjes van Langerhans produceren
de insuline, die, zoals bekend: bij de suikerstof
wisseling een zeer belangrijke rol speelt.
Wanneer de alvleesklier niet normaal functio
neert, behoeft het nog niet zo te zijn, dat al de
genoemde werkzaamheden gestoord zijn. Het
komt bijvoorbeeld nogal eens voor dat alleen de
eilandjes van Langerhans minder goed func
tioneren. De insulineproduktie is dan te gering
om de suiker stof wisseling volledig uit te oefenen.
Het suikergehalte in het bloed stijgt, en er komt
suiker in de urine. We spreken in deze situatie
van suikerziekte. Het zal nu duidelijk zijn. dat de
toediening van insuline door middel van injec
ties de suikerstofwisseling weer volledig kan ma
ken.
Ook de produkten van uitwendige afscheiding
kunnen vrij aardig door de mens nagemaakt
worden, het is echter nog niet zover, dat we de
alvleesklier zouden kunnen missen, zoals de gal
blaas bijvoorbeeld.