Leerplicht zal niet vooi
1965 worden verlengd
Glen
kirk
Cos
tuums
169.-
ln de glazen kast
Algemene leerplicht voor
schipperskinderen?
Forty
Four
Een woord voor vandaag
Het graf van Mozes
werd gevonden
DONDERDAG 25 OKTOBER 1962
41TOERZ1JDS
HERVORMD OF GEREFORMEERD
Naar aanleiding van de repa
triëring van Nederlanders uit
Nieuw-Guinea schrijft ds. E. de
Vries in „Hervormd Nederland"
een artikel, waarin hij ingaat op
de vraag wat deze mensen nu
kerkelijk zijn. Op bijna elk ge
bied is er voor ze gezorgd, maar
ds De Vries vraagt zich af hoe
zij zullen reageren ah hen de
vraag voorgelegd wordt tot welk
genootschao ze behoren, her
vormd of treformeerd.
Ds. De Vries vervolgt:
TJOE zal het in dit opzicht gaan
11 met hen. die nu uit Nieuw-Gui
nea komen? Voor zove- ze eigen
huisvesting hebben vallen zij. even
als de zelfstandig gehuisveste gere-
patrieerden uit Indonesië, onder de
zorg van plaatselijke gemeente en
kerkeraad. Voor zover zij in con
tractpensions zijn opgenomen zijn
er voor hen enkele predikanten met
bijzondere opdracht tc weinig
met deze nieuwe toevloed! die
verantwoordelijk zijn voor hun
geestelijke verzorging. Dat wil na
tuurlijk niet zeggen, dat de kerke
raad van een plaats, waar een of
meer contractpensions zijn. zich he
lemaal niet zou mogen bemoeien
met hen. die daar tijdelijk gehuis
vest zijn. Integendeel!
Nu doet zich echter Juist ten op
zichte van de mensen uit Nicuw-
Guinea een eigenaardige moeilijk
heid voor. die ons tegenover hen
wel beschaamd moet doen staan.
Het is nL zo. dat zij, die uit Indo
nesië repatriëren en daar tot de
protestantse kerk behoorden, zon
der meer geacht worden hier tot de
Ned. Herv. Kerk te behoren. Maar
in de Evangelische Christelijke
Kerk van Nieuw-Guinea zijn pro
testantse kerk en gereformeerde
kerk één. Het blijkt nu. dat in
sommige plaatsen waar grote
groepen uit de E.C.K. bijeen ge
bracht zijn, de vraag rijst: ..Wat
zijn ze nu. hervormd of gerefor
meerd?" En dat beide kerken me
nen een soort claim op de mensen
te mogen doen gelden. waarbij
speciaal van gereformeerde zijde
gezegd wordt, dat zij nu moeten
kiezen, waar ze bij willen horen.
Immers, ondanks onze „achttien"
zijn we hier nog niet zover als in
Nieuw-Guinea. Het is echter beslist
onjuist om deze mensen nu voor
een keus te stellen. Zij moeten in
ieder opzicht de weg nog leren in
een land. dat de meesten van hen
nooit eerder hebben gezien en dat
kost tijd. Zij moeten ook de tijd
krijgen om in kerkelijk Nederland
de weg te leren en niet gedwongen
worden om voortijdig te kiezen. Ze
ker niet. zolang de gezinnen nog
niet eens volledig hier zijn en zij
nog geen vaste woonplaats hebben.
De meeste ouderen zijn gedoopt
en lidmaat geworden in de Protes
tantse Kerk In Indonesië; wij zou
den dus kunnen zeggen, dat zij
van huis uit" hervormd zijn. De
kinderen zijn echter veelal in de
E.C.K. gedoopt. Men kan het zien
als een verheugend feit. dat twee
kerken zich verantwoord voelen
het blijft een beschamend feit, dat
het nog twee kerken zijn. Laten
wij v orkomen. dat deze tweezijdi
ge verantwoordelijkheid verwar
rend gaat werken en laat het nooit
.--n "^nr»rre"tiestriid worden!
Als er gemeenschappelijk iets ge-
nan kan worden, des te beter. Wie
weet. hoe dan deze nieuwe toevloed
van mensen bij gaat dragen tot de
eenwording van protestants Neder-
Vergadering Twee de-Kamercommissie
Cals wil spoedig
oplossing van
spellingkwestie
Af ÓÓR 1965 zal het niet moge-
lijk zijn een verlenging van
de leerplicht in te voeren. Het ont
breken van voldoende leerkrach
ten, schoolruimte en vormen van
onderwijs vormt hiervoor een be
lemmering. Dit deelde staatsse
cretaris prof. Janssen (O.. K. en
schrijven. ,,Ik weet dat uit eigen erva
ring". aldus de bewindsman. Op het
het ogenblik is men nog doende met de
vaststelling van de Üjst van geografische
benamingen.
(Van onze parlcmentsrcdactie)
14-jarige jongens.
- i yjyj^x ,ii de praktijk met
vergadering van de Tweede-Ka- brengen, dat die jongens onderwijs
Het waren 's ministers partijgenoten
mejuffrouw Knol en de heer Engelber-
tink die het hem nogal lastig maakten.
mercommissie voor onderwijs,
kunsten en wetenschappen. De
commissie kwam bijeen ter be
spreking van de O., K. en W. be
groting voor 1963.
Prof. Janssen kondigde wel de spoe
dige indiening aan van een wetsont
werp tot invoering van een arbeids-
Woensdag is de commissie voor
O., K. en W. van de Tweede
Kamer voor de eerste maal in
een openbare vergadering bijeen
geweest. Op deze foto: dr. H. W.
Tilanus, griffier J. de Ruiter, me
vrouw mr. J. Af. Stoffels-Van
Haaften, voorzitster, minister mr.
J. M. L. Th. Cals. dr. J. H. Wes-
selings en staatssecretaris prof.
dr. H- H. Janssen.
Maatregelen in
Gedekte ruiten. Pin-
heads en hairlines
in Fine Worsteds.
Nieuwe herfsttinten.
Handgrade finish.
Nü reeds vanaf
Amsterdam-Leidsestraat 7
Rotterdam-Stadhuispl. 28
Den Haag - Groenmarkt 24
voorbereiding
(Van onze parlementsredactie)
Staatssecretaris Janssen (O
K. en W.) overweegt een alge
mene leerplicht voor schippers
kinderen in te voeren, echter met
dien verstande dat vrijstelling
kan worden verleend in geval van
ernstige bezwaren van de betrok
ken ouders. De bewindsman deel
de dit gisteravond mee in de
openbare vergadering van de
Tweede-Kamercommissie voor
onderwijs, die de O. K. en W.-be
groting voor volgend jaar be
sprak.
De a.r.-afgevaardigde mr. Roosjen er
enkele andere sprekers meenden, da'
de regering in haar onderwijsbeleid
..het schipperskind vergeet" Dit ont
kende de staatssecretaris. Er zijn maat-
voorbereiding, die ten dele
tegemoet zul-
aan de noden
len komen.
Zo is de indiening te verwachten
een wetsontwerp tot wijziging var
leerplichtwet, dat behalve op het school
verzuim ook betrekking zal hebben op
de leerplicht voor schipperskinderen.
Hierover wordt nog een advies van d«
onderwijsraad afgewacht. Het betreft
hier geen eenvoudige zaak. Invoering
van leerplicht voor deze categorie be
tekent, dat de schipperskinderen aan de
wal in internaten of bij pleeggezinnen
moeten worden ondergebracht. Het is
zeer wel in te denken, dat bepaalde
ouders daartegen ernstige bezwaren
zouden hebben.
Nieuw gebouw voor
stichting n.o.f.
De staatssecretaris van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, prof. dr. H.
H. Janssen, zal vrijdagnamiddag 2 no
vember het nieuwe gebouw van de
Stichting Nederlandse Onderwijs Film
(N.O.F.aan het Sweelinckplein T>"
lik stellen. Vo
h«-~
afeaande
kijk" de première plaats vinden van
twee nieuwe N.O.F.-films: ,.Op verken
ning" en ..De ontdekk.ng van dc edel
gassen". Voorts zal nogmaals worden
vertoond de kort geleden met de film
prijs 1962 van de Raad van Europa
belProonde N.O.F.-film ..Erasmus. de
•tem van de rede".
mogelijkheid te verbinden. De staats
secretaris wees er met nadruk op. dat
zijn gedachten hieromtrent nog maar
van voorlopige aard zijn. HIJ meende
voorts, dat aan de schippers een gedeel
telijke financiële tegemoetkoming zal
moeten worden verstrekt voor de opna
me van hun kinderen aan de wal.
De kamerleden mej. Knol (kath.v.)
de heer Kleijwegt (soc.) waren tevre
den, dat nu althans een leerplicht voor
schipperskinderen wordt overwogen. In
tegenstelling tot mej. Knol was ac
heer Kleijwegt overigens niet enthou
siast over de mogelijkheid van eei
vriistellingsclausule.
Bepaald teleyrgesteld toonde zich tb
heer Roosjen. Over de leerplicht wilde
hij nu niet spreken. Zijn teleurstelling
vond voornamelijk zijn oorzaak in de
weigering van de staatssecretaris orr
aan de internaten voor schipperskinde
ren subsidie tc geven en de vergoeding
voor de administratiekosten
„Als de internaten nu niet gesteund
worden, zijn zc ter ziele voor en
ze nodig zijn", aldus de a.r.-,
vaardigde. De staatssecretaris
greep deze teleurstelling niet hele
maal. De zaak ligt immers open. In
verband met de komende wijziging
van de leerplichtwet zal de subsidië
ring van de internaten e.d. opnieuw
kunnen worden bezien. Op het ogen
blik echter is een concrete toezegging
op dit punt niet te geven. Men moet
goed bedenken, dat het rijk thans op
Studietoelagen
De minister van O., K. en W„
Cals, deelde de commissie mee, dat dit
jaar 60.000 aanvragen voor studietoela
gen en beurzen op zijn departement
zijn binnengekomen. Dit is relatief min
der dan voorheen. Van die 60.000 had-
er 18.288 betrekking o: het weten
schappelijk onderwijs. Op 15 oktober
was over 2268 aanvragen nog geen be
slissing genomen. In 800 gevallen
'achtte het departement nog op advies
an de universiteiten en hogescholen,
de rest van de gevallen op financiële
informatie van de betrokkenen zelf. Op
advies van de afleverende" school
erden slechts 152 aanvragen afgewe
Bij de behandeling van de paragraaf
ver het kweekschoolonderwijs bleken
dc heren Van Bennekom (a.r.) en Kleij
wegt (soc.) niet te spreken over de zg,
„gratis-boekenregeling" voor kweek-
schoolleerllngen.
jaar beraad is een regeling getroffen,
waarvan vrijwel geen enkele leerling
kan profiteren, omdat de eisen zelfs nog
hoger zijn dan die voor het verkrijgen
van studietoelagen. Staatssecretaris
Janssen beloofde na te zullen gaan of
de regeling verbeterd kan worden.
De openbare commissie-vergadering
zou vandaag worden voortgezet. De
voorzitter, mevr. 34offels-van Haaften
(lib.), wees er gisteravond al op, dat de
commissie zich niet aan het tijdschema
had -gehouden. Inderdaad volgde de
derwijscommissie gisteren niet het goe
de voorbeeld van haar collega voor bin
nenlandse zaken. Het aantal te wijd
lopige beschouwingen was vrij groot.
Mede daardoor ontbrak de levendigheid,
die de commissie-vergaderiDg van
ge week kenmerkte.
volgen, al is dat dan wettelijk nog
niet verplicht. De Kamercommissie
toonde zxch op dit punt niet gerust.
Men vreesde, dat 14-jarige jongens
zullen gaan wandelen nu ze niet meer
naar school hoeven en nog niet mo
gen werken. De staatssecretaris wees
er echter op, dat in het komend
wetsvoorstel betreffende het arbeids-
verbod een ontsnappingsclausule
zal worden opgenomen, die het mo
gelijk maakt dat 14-jarige jongens
toch kunnen gaan werken, evenwel
op voorwaarde dat zij daarnaast ge
deeltelijk onderwijs volgen,
de vormingsinstituten.
Dc minister van O.K. en W.
deelde de Kamerleden mee.
juni het rapport var
bestudering van de vijfdaagse school
week had ontvangen. 'De commissie
geeft een ontkennend antwoord op de
vraag of de centrale overheid terzake
maatregelen zou moeten nemen. Een be
slissing over het al dan niet invoeren
van de vijfdaagse schoolweek behoort
volgens de commissie niet tot de taak
van de onderwijswetgever, maar tot die
van het bevoegd gezag der scholen. In
overleg met het kabinet zal de minister
nog een standpunt in deze zaak moeten
bepalen.
Kritiek
Op het besluit van de minister om
voor u.l.o en v.g.l.o een aparte inspectie
in te stellen, werd nogal kritiek geleverd
door dr. H. W. Tilanus (c.h.) en
zij het op andere gronden door de
heer C. Kleijwegt (soc.) De heer Tila-
t nus kon niet inzien waarom deze af
splitsing van de l.o.-inspectie nodig is
en hU betreurde het. dat de beste u.l.o-
- en v.g.l.o.-krachten nu „in de ad
ministratie w-orden geworren". Dat de
bewindsman met deze beslissing in feite
op de mammoetwet vooruitgelopen is.
vond de heer Tilanus niet elegant.
Mr. Cals motiveerde zijn beleid in de-
e zaak met een verwijzing naar de
norme uitbreiding van het aantal u.l.o
;n v.g.l.o.-scholen. Men staat thans
oor de noodzaak deze sector op een
eigen wijze te. bénaderen. In dé onder
wijsbladen is de beslissing onverdeeld
gunstig ontvangen. Het verwijt dat.Jiij
door het instellen-Van een eigen inspec
tie het betrokken onderwijs pedagogisch
in een bepaalde richting zou willen
dwingen, kon de bewindsman niet aan-
vaarden. De heer Kleijwegt vond de
ministeriële toelichting nietszeggend en
constateerde, dat de minister het hem
wel erg moeilijk heeft gemaakt om
straks vóór de begrotingspost betreffen
de het invoeren van deze inspectie te
stemmen.
Beroe pingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Eerbeek (2e pred.
A. Sjollema, te Well en Ammerzoden
Bedankt voor Zierikzee (vac. C. Be-
zemer): A. Sjollema. te Well en Am
merzoden; voor Hilversum (vac. W.
Willemsei: J. J. Poldervaart, te Sche-
veningen; voor 's-Grevelduin-Kapelle:
GEREF. GEMEENTE
Bedankt voor Rijssen: P. Blok. te
Dirksland.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te 's-Gravenhage-Zuid: J.
Brons, te Bunschoten en A. W. Drechs-
ler. te Vlissingen.
CHR. GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Rotterdam-Zuid: K.
Twillert, te Vlaardingen.
Stijging
lijk met rijksgelden wordt omgespron
gen. En dat terwijl de O. K. en W.-begro
ting voor volgend jaar weer 303 mil
joen hoger is dan die voor 1962. Ook
de heer Mieras (s.g.) wees hierop. Hij
vroeg zich af waar het heen moet als
in een tijd van conjuncturele overspan
ning de overheid nog zoveel geld uit
trekt voor sport. spel. toneel, dans en
televisie, De minister daarentegen vond
de stijging van de begroting niet ver
ontrustend. Er zal volgens hem de ko
mende jaren nog een verdergaande
stijging moeten plaatsvinden.
Voor de minister bleek het
zaak" te zijn om de kwestie van de spel
ling nog gedurende zijn ambtsperiode
tot een oplossing te brengen. Zijn voor
keur gaat uit naar één verplichte spel
ling voor het gehele onderwijs. Dat ei
thans sprake is van een spellingchaos,
wilde er bij hem niet In. Als men ei
enige moeite voor doet is elke Neder
lander in staat de spelling goed te
toen de salarissen en de scholenbouw
aan de orde waren. Mejuffrouw Knol j
wenste een verbod van het belonings
systeem dat in Rotterdam wordt toege
past en op grond waarvan leerkrachten
een beloning krijgen voor het bezit van
een diploma (bijv. voor het zangonder
wijs». dat geen uitbreiding van de be
voegdheid van die onderwijzers inhoudt.
Hoewel deze bedragen op grond van de
L.O.-wet worden toegekend voelde ook
minister Cals wel voor een verbod en
dat zou dan ook voor het bijzonder on
derwijs moeten gelden.
De bewindsman deelde mee, een on
derzoek in te stellen naar de moge
lijkheid, de onderwijzers bij het l.o.
op grond van hun leeftijd te salarië
ren. Hij meende, dat deze administra
tieve vereenvoudiging enkele miljoe
nen zou kosten. Ook denkt de minis
ter erover de salarisadministratie op
zijn departement te vereenvoudigen
en onder te brengen in één salarisaf
deling.
Natuurlijk werd ook over het georga
niseerd overleg gesproken. De socialist
dr. Tans viel erover, dat sommige kwes
ties daar nu al jaren lang ter discussi#
liggen. Minister Cals stelde een weder
vraag: is de salarispositie van de onder
wijzers zodanig, dat alle wensen gelijk
tijdig moeten worden opgelost?
Het een kan niet losgemaakt worden van het ander: men
kan niet om vergeving van de eigen schuld bidden als men
niet volkomen bereid is de schuld van de ander te vergeven.
Niet voor niets heeft Jezus in het volmaakte gebed die twee
in één zxnsamengebracht. Trouwens, wie ooit écht schuld
beleden heeft voor God, wie zo met zichzelf in de knoop
heeft gezeten dat hij geen andere uitweg meer zag
dan alles maar aan God voor te leggen, die heeft daarna
de blijdschap gekend van de schuldvergiffenis. Een blijd
schap die zo de kern van het leven raakt, dat men niet anders
meer kan dan ook de eigen schuldenaren vergeven. Waar
door de dankbaarheid jegens God zich nog meer verdiept!
Zo te kunnen, te willen leven is voor de christen van het
allergrootste belang. Juist omdat hij op deze wijze zich de
naam van christen waardig toont toch het levensdoel van
de christen èn aldus zijn naaste voor Christus kan win
nen. De naaste die dit alles misschien alleen maar met grote
argwaan en een flinke portie cynisme bekijkt!
Ach, ge weet dit alles natuurlijk al. Het staat allemaal zo
in de bijbel en in de catechismus. Het zijn dode woorden
zolang men ze alleen maar leest en niet in praktijk brengt!
Vefiezolaans archeoloog beweert:
Praatlust
Bij de bespreking van de scholen
bouw moest de bewindsman nogal wat
verwijten incasseren, dat in sommige
sectoren het bouwvolume niet wordt ge
bruikt. De minister had overigens niet
de indruk, dat in ernstige mate is voor
gekomen. dat leerlingen wegen wegens
tegebrek moesten worden afgewezen.
Bij het v.h.m.o. is dit zeker niet het ge
val geweest.
De heer Kleijwegt (soc.) wees op het
toenemend aantal „krotecholen". Er
moet worden gesaneerd, meende hij.
Met een durf, waarvan hij later ge
schrokken bleek, zei hij. dat hij de
hoofden wel bijna zou willen opjutten,
dergelijke scholen niet meer binnen te
Intussen raakte de commissie steeds
verder, achter op.hét tijdschema van
haar voorzitster, mevrouw Stoffels-Van
Haaften. Over de scholenbouw, waar
voor adhttlen minuten was uitgetrok
ken. werd een uur gepraat. De praat-
lust nam nog toe. toen men na vijf
uur mocht roken. Hoezeer men naar
dit rookgenot had uitgekeken bleek uit
het feit, dat een aantal Kamerleden,
mr. Roosjen voorop, reeds om vijf voor
vijf met een onaangestoken sigaar
in de mond rond de tafel zat. Wie zei
daar iets over kwajongens?
Wiskunde-olympiade
in Utrecht
Ongeveer 60 leerlingen van op een
na hoogste klassen van gymnasia en
hogere burgerscholen hebben vanmid
dag in Utrecht gezwoegd op zeer bij
zondere wiskunde-vraagstukken. Het
waren opgaven in het kader van de
„wiskunde-olympiade", een landelijke
wedstrijd georganiseerd door de Ne
derlands onderwijs commissie voor
wiskunde.
..Niemand heeft zijn graf geweten tot
op de huidige dag." lezen we in Deute-
ronomium 34:6. maar als het aan de
archeoloog prof. Ripamonti ligt. dan kan
deze zin nu wel uit de bijbel worden
geschrapt. Hij gelooft namelijk dat het
graf van Mozes gevonden is en wel onder
een piramide dertig kilometer ten
zuiden van Amman. Een Zuidamerikaan-
se oudheidkundige expeditie heeft daar
een kolossale piramide blootgelegd die
een hoogte heeft van 45 meter en een
diameter van 30. Het is het grootste
alleen staande bouwwerk dat ooit in
Jordanië werd opgegraven. Enige zeker
heid dat het inderdaad het graf van
Mozes betreft is er echter niet. Deze
vondst werd in de wildernis gedaan door
een Venezolaanse expeditie onder leiding
van professor Julio Ripamonti van de
centrale universiteit van Venezuela. In
een interview verklaarde prof. Ripamon
ti dat de piramide uit het eind van het
Bronstijdperk dateert, ongeveer 1250
voor Christus.
Binnen het kolossale bouwwerk ligt
een kleiner gebouw en tussen dit ge
bouw en de buitenmuren bevinden zich
12 kleine kamers, „die vermoedelijk de
12 stammen van Israël symboleren."
Ripamonti verklaarde dat de buitenste
:J. düttr
i-nsV
20
Concilie-persbureau
tegen berichtgeving
van „II Tempo"
Het concilie-persbureau heeft
woensdag in zijn nieuwsbulletin een be
richt gerectificeerd, dat verschenen is in
het blad ,,11 Tempo" dat vooral bij de
Italiaanse geestelijkheid in trek is. Mgr.
Vallainc zegt in zijn bulletin, dat be
doeld bericht in het blad elke grond
Het gaat om het verslag van de vijf
de algemene vergadering van het conci
lie op dinsdag. Het blad meldde dat
kardinaal Godfrey, aartsbisschop van
Westminster, tijdens deze vergadering
heeft uitgeroepen „levare latinum debe-
mus" het blad voegt zijn vertaling
erbij: dobbiamo togliere il latino, dat
wil zeggen: wij moeten het latljn op
heffen. Volgens de rechtzetting van het
concilie-persbureau heeft „II Tempo" ech
ter een verkeerde vertaling gegeven: een
van de betekenissen van het woord „le
vare" is inderdaad „opheffen", maar
het had in dit geval moeten zijn: „be
vorderen".
En dat dit laatste bedoeld was ge
weest, bevestigt de concilie-persdienst na
authentieke Inlichtingen te hebben inge
wonnen. De berichten van ,11 Tempo"
hebben de laatste dagen reeds tal van
concilievaders geërgerd, omdat zo
zeggen zij dit chauvinistische blad
niet alleen tendentieuze berichten ver
spreidt maar ook omdat het blijkbaar
over bijzonder goede informatiebron
nen beschikt. Het publiceert tenminste
vaak letterlijke aanhalingen uit verkla
ringen van concilie-vaders, ofschoon
hierover niets langs officiële weg naar
buiten komt.
De iongens en meisjes, die in Utrecht
aan de slag waren, zijn de winnaars
van de eerste olympiade-ronde. Aan
deze eerste ronde deden in totaal 3346
scholen die keurig over „el 2h£ leed
zijn verspreid. I "e-peradienst zo weinig over de inhoud
De resultaten van deze tweede ron- der besprekingen meedeelt en zich be
de zullen volgende maand worden be- perkt tot een berichtgeving, die alleen
kend gemaakt maar de buitenkant raakt.
en de kamers, waarvan sommige nog
onder de grond bedolven liggen, meten
8x8. Volgens de professor kan men
vanaf de top van de piramide Jeruzalem
en Bethlehem in de verte zien liggen.
Skeletten
Prof. Ripamonti gelooft dat het graf
van Mozes onder de piramide of in een
van de kamers moet liggen. Op korte
afstand van de piramide heeft men een
tamelijk grote grot met aardewerk uit
het Bronstijdperk en tal van mense
lijke skeletten ontdekt. Vanuit deze grot
loopt een zes meter lange tunnel in de
richting van de piramide. Deze tunnel
leidt naar een grotere grot die nog niet
blootgelegd is.
Ongeveer 50 meter ten oosten van de
piramide heeft men een grote opslag
plaats voor olijven of wijn blootgelegd,
een aanwijzing dat dit gebied dat tegen
woordig een woestenij is. drie duizend
jaar geleden oogsten opleverde.
Maandag heeft de Venezolaanse pro
fessor persoonlijk koning Hoessein van
Jordanië en premier Wasfi Teil rond
geleid om hen zijn ontdekkingen te tonen.
Hij toonde hun grote stukken hout van
allerlei soort die bij de bouw van de
piramide gebruikt zijn. daarbij was een
bamboe stam die na 3.000 jaar nog steeds
zeer buigzaam was. Verder heeft men
een enorme stenen bassin en een steen
met nog niet ontcijferd opschrift ontdekt.
Het is zeer interessant te weten waar
om Ripamonti juist op deze berg naar
het graf van Mozes ging zoeken. Naast
de berg ligt nl. een diep ravijn dat
„Wadi Afari" (het ravijn' van de duivel)
genoemd wordt. ..Dit was mijn uitgangs
punt. omdat het Nieuwe Testament
verhaalt dat de aartsengel Michael en
de duivel gevochten hebben om het
lichaam van Mozes". aldus de professor.
Ripamonti heeft het dal van de engel
nog niet gevonden. In de nabije omgeving
ligt echter een dal dat tegenwoordig
de „Wadie Dnayes" (kerken vallei)
wordt genoemd.
(Advertentie)
A B A S I N
kalmeert !e zenuwen
zander slaap te verwekken!
Derde concilievader
overleden
Monseigneur Gaston Chichester, titu
lair aartsbisschop van Velebusdo en
voormalig aartsbisschop van Salisbury,
is gisteren bij de ingang van de St.
Pieter ineengezakt, en op weg naar het
ziekenhuis overleden. De overledene be
hoorde tot de orde van Jezuïeten.
Monseigneur Chichester, die werd ge
boren in Brugge, was 80 jaar. Hij is de
derde concilievader die is overleden
sinds het Vaticaans concilie op 11 okto
ber geopénd werd.
Advertenties
T\E GRONINGER Martinikerk wordt aan de
beide lengtezijden afgesloten door twee gla
zen kasten. Het zijn vrij wonderlijke bouwsels,
architectonisch en liturgisch griezelig onverant
woord, maar in elk geval uitgesproken tochtvrij
en dat betekende een heel voordeel in die dagen
dat de kerkverwarming nog in zijn kinderschoe
nen stond en dc kerkganger aanwezen was
op bijzonder kwalijk riekende stoven.
Overigens bleven deze stoven beperkt tot hel ruim,
waar de dames zaten, die toen nog zulke on
metelijk lange rokken droegen dat men beducht
moest zijn dat ze zich statig als luchtballonnen om
hoog zouden verheffen indien deze vuurgloed onder
hun voeten al te hevig en al te lang zou branden.
Het is gelukkig nooit gebeurd: de diensten waren
met anderhalf uur afgelopen en voor het zover
was waren de kooltjes al uitgedoofd. Dan moest
zelfs de meest langdradige spreker wel ophouden,
want ook boven op de kansel verstijfde een mens.
ondanks het feit dat ook daar een soort voetver
warming was ingebouwd en ook ten spijt van de
paar kachels, die hier en daar wel heel intens ston
den te snorren, maar die meestal slechts enkele
omzittenden blakerden zonder verder enige invloed
op de algemene temperatuur te hebben Ik ben
overtuigd dat er maar heel weinig kerkgangers
over zijn. die nu nog de bereidheid hebben om an
derhalf uur in de vrieskou te zitten
Maar ik mag mezelf op dit punt niet als een
kleine held voorstellen: ik behoorde tot de geluk
kigen in de glazen bak aan de Oostzijde, en aan
gezien die laag van dieping was. en er bovendien
0E WUKPREDIKANT
«ÉaÉa
nog de nodige gaslampen brandden, hadden we het
daar relatief warm. We hadden trouwens nog een
ander voordeel: wij waren de allereersten, die de
mysterieuze optocht aanschouwden van een kerke
raad, die zijn predikanten opbrengt. O, dat was me
een plechtigheid. Voorop, als een verkeersagent, die
de weg baande, de Koster: Dan de dominee met
de dienstdoende ouderling. Daarachter eerst een
sleep andere ouderlingen, en tenslotte als hekkeslui-
ters de diakenen. De liepen trouwens het minst
plechtig: soms kwamen ze zelfs ter hoogte van de
glazen kast als kwajongens er achteraan hollen.
Destijds begreep ik de symboliek van dat gebeuren
met. Nu weet ik dat je in de kerkruimte altijd hol
len cn draven moet om aan het benodigde geld te
komen en soms krijg je het zelfs zó niet bij el-
Wat later landde de stoet dan aan bij de kansel,
de predikant beklom zijn spreekgestoelte, de ouder
lingen schoven in hun bank en de diakenen in een
andere, waar zc gemakkelijk weer uit konden ko
men om te gaan collecteren met die verrukkelijk
lange hengelstokken, waarmee ze naar mijn
gevoel telkens wel één gaslamp per dienst om
zeep hielpen. Dat gaf dan het nodige gerinkel,
maar de waren zó opgehangen dat de kerk-
En of ik me soms nog de preken herinner, beter
don de school vertellingen? Ja en neen! De preek
had destijds één onmiskenbaar voordeel boven de
huidige: hij was zo streng, zo bijna mathematisch
ingedeeld. Bij voorkeur in drie punten, zonder dat
dit echter betekende dat we elke week dezelfde
drie punten te horen kregen, zodat de tekst niet
meer werd dan een ander lokomotiefje, dat voor
een zelfde stel wagentjes werd gerangeerd. Som
mige van die driedelingen was je overigens al ver
geten eer je de kerk uit was. Het is niet bijster
boeiend als een bepaalde waarheid achtereenvol
gens 1. eenvoudig, 2 betrouwbaar, en 3. zegenrijk
genoemd wordt. Maar daarnaast waren er ande
re predikers, die een verhaal zo kunstig in drie
partjes knipten dat je het nooit meer kwijt raakte.
Ik denk alleen al aan die ene grootmeester in het
vertellen, die als tekst koos „Man Gods. de dood
is in de pot!" en daarna sprak over de dood bij de
pot. de dood in de pot en de dood uit de pot.
In de glazen kast zat één vriendje al die verde
lingen op te schrijven, compleet met de bijbeho
rende liturgie. Ik heb hem jaren aaneen al maar
notities zien maken Hij had de roeping er. de in
nige wens om predikant te worden, maar zijn hoop
is nooit in vervulling gegaan. Reeds de eerste klas
van het gymnasium borg zoveel mysterie in zijn
vele vakken, dat hij roemloos verdween. Jammer
en misschien toch maar goed ook. want vandaag
aan de dag houdt men niet meer van spitse, spits
vondige verdelingen, en zeker niet van geijkte. En
alle psalm- en gezangbundels zijn óók al veranderd..
