De langste dag, gigantische film over de invasie x m ★iii A ii ËP w a g| |j g SS „Critici zeggen niet hoe het dan wel moest Waardevol initiatief van de V.P.R.O. DE GROTE MUITERIJ BOUNTY DONDERDAG 11 OKTOBER 1962 Jl m Schaak-vraag 302 Na dertig zetten zware strijd ont stond in een partij tussen Padevski (wit) en Giustolisi, dit jaar gespeeld in het zonnige Reggio Emilia, onder staande stelling. De hoogst merkwaar dige positie van de witte toren op g2 wordt door zwart vakbekwaam uitgebuit. Twee vragen: „welke spec taculaire zet moet zwart aan zet ver richten", en „wat is de beste zet na wits gedwongen antwoord"? Dodsfgh Wit: Kgl, Dc2, Tg2, La3, pi b5, c5, f2, f4 en h2. Zwart: Kg8, Df6, Td8, Lb8, pi e6, f7, g7 en h7. Dam-vrattg 301 De stand in het probleem van maan dag was als volgt: Zwart: 8, 9, 11, 12, 13, 18, 25, 36. Wit: 23, 27, 29, 30, 31, 35, 37, 39. In de volgende zetten brengt wit het tot winst: 27—22, 25x43; 23—19, 13x33; 22x2, 36x27; 2x17 en zwart heeft geen veilig vluchtveld! Bridge West speelt een contract van 4 schoppen (10 slagen). U zit Zuid en nadat uw partner van klaveraas-3e met het aas is uit gekomen, ziet u de volgende kaarten: l Noord vervolgt in slag 2 met kla veren, West neemt met de heer. Vervolgens wordt een kleine troef naar de boer gespeeld. Zuid wint met schoppenvrouw en speelt harten 8 na, door West genomen met de vrouw. De leider trekt nu schoppenheer en u komt met het aas aan slag. Wat zou u naspelen? JACK DIAMOND Kruiswoord-puzzel Hor.: 1. wandeldreef, 4. honingbij, 7. een der Verenigde Staten, 10. handschoenenleer, 12. bijb. figuur, 14. leeftijd (Fr.), 15. bosgod, 17. tijdreke ning, 18. ieder, 20. eind, 21. vogel, 22. mak, 24. telwoord, 26. voorzetsel, 27. sociëteit (afk.), 29. eikenschors, 31. zijtak Rhóne, 33. havenstad aan de Zwarte Zee, 35. drinkebroer, 36. voor lichting, 37. plaats voor dieren. T)E LANGVERWACHTE FILM -L' de tot op heden waarschijnlijk grootste slag der wereldgeschiedenis, de tot op heden waarschijnlijk ook langste oorlogsfilm „De langste dag" is me een galavoorstelling in het Haagse As- tatheater in tegenwoordigheid van Prin- Beatrix, minister De Quay en vele andere burgelij ke en militaire autoritei- aan zijn looptijd in de steden: Am sterdam, Den Haag eri Rotterdam be gonnen. Het is een immense onderneming ge- orden, waarbij in geen enkel onderdeel gebruik is gemaakt van originele jour naai opnamen. Alle in de film voorko mende scènes moesten opnieuw gereali seerd worden. Merkwaardigerwijze is dit geschied in een collegiale samenwer king van de nationaliteiten, die er des tijds bij betrokken waren: hetzij als inva- derende. hetzij als ge-invadeerde partij. Dat het een enorm werk was de in- isie in Normandië natuurgetrouw te reconstrueren is zonder meer duidelijk, de werkelijkheid is dikwijls fan tastischer dan de stoutste fantasie. Dit geldt zeker voor het gebeuren op de Normandische kust op die historisch ge denkwaardige datum 6 juni 1944, een afschuwelijke en verschrikkelijke oor logsdag, die door de Duitse generaal Rommel „de langste dag" werd ge noemd en die deswege door Cornelius Ryan, die de kroniek van deze oorlogs dag opbouwde uit vele interniews met overlevenden van beide partijen en an dere nauw bij de invasie betrokken fi guren, als titel van zijn wereldberoemd geworden boek werd gekozen. Darryl F. Zanuck heeft de gigantische taak op zich genomen de kaleidoscopi- sche gebeurtenissen van deze eerst 24 der invasie in filmbeeld om te zet- Fantastischer clan stoutste fantasie ten. Het werk aan deze filn\ nam r den tien maanden in beslag en Zanuck werd erin bijgestaan door vier andere regisseurs; Andrew Marton (bekend om zijn massaregies in Ben Hur), Bernard Wicki (van Die Brticke). Ken Annakin en Elmo Williams, die het werk der an deren coördineerde. De uiteraard zeer grote rolbezetting telt liefst 42 internationaal bekende filmspelers onder haar topfiguren. Uiter aard voor het overgrote merendeel man nen, zodat men zich af kan vragen welk gezicht van het Amerikaanse. Engelsse, Franse en Duitse witte doek men in de ze Langste Dag niet tegenkomt. De invasie zelf was inmiddels twee jaar lang tot in de puntjes voorbereid, zodat men uiteraard ruimschoots de ge legenheid had gehad zich op alle e tualiteiten voor te bereiden. Toen de langverbeide dag kwam, was hij voor de Duitsers een verrassing, omdat de invasie begon onder de slechts denk baar mogelijke weersomstandigheden en in een gebied (Normandië), dat men wel in de laatste plaats voor zo'n groot scheeps ondernemen geschikt had ge acht. Maar niet alleen voor de Duitsers, ook voor de geallieerden zelf zouden zich op deze dag nog ontelbaar vele on voorziene omstandigheden voordoen. Het eerste gedeelte van de film is ge wijd aan de voorbereidingen. De minu tieuze scherpzinnigheden aan de geal lieerde kant; de enigszins zorgeloze on geloofwaardigheid aan de Duitse kant. Daar had men zich al op verlerlei wij- Dr. Berghuis over IV.-Guinea-politiek: Vert.: 1. meisjesnaam-, 2. breedvoe rig, 3. wolvlokje, 4. meisjesnaam, 5. plaats in N.-Brabant, 6. plaats in Z.- Italië, 8. houten bakje, 9. voorzetsel, 11. vertegenwoordigster, 13. schikken, 16. vertegenwoordiger, 19. deel van de helm, 20. plaats in Gelderland, 23. strijdperk, 25. rangtelwoord, 26. aard worm, 27. sportterm, 28. morsdoekje, 30. niet begroeid, 32. wiel, 34. voeg woord. OPLOSSING VORIGE PUZZEL 1. origine, 2. plataan, 3. stalles, 4. torment, 5. emblema, 6. Liberia, 7. trepaan. De zegswijze luidt: „Op stel ten staan". West-Europa in twaalf kaarten Voor leraren en leerlingen in het bij zonder en allen, die zich voor de Euro pese Gemeenschap interesseren in het algemeen heeft de voorlichtingsdienst van de Europese Gemeenschappen een mapje met twaalf kaarten uitgegeven, die de geografische en economische as pecten ,/an het Europa der Zes in beeld brengen Op eer. zeer overzichtelijke wijze to nen de kaarten de administratieve deling en de bevolkingsdichtheid var Zes aa-igesloten landen, de vortbreng- selen van landbouw en industrie, de tiviteiteu op het gebied van de kern energie. net vervoer en de buitenlandse handel. Het geheel wordt gecompleteerd met een kaart van de met de E.E.G. ge- associeerde landen. Hoewel Engeland (nog) niet tot de Europeso Gemeenschappen behoort, zijn ook over dit land de belangrijkste ge gevens vermeld. De voorlichtingsdienst van de Europese Gemeenschappen valt te feliciteren met dit gelukkige initia te!. weieens ontbreekt, dat is het vertrouwen in elkaar, eikaars bedoelingen, in eikaars streven, in eikaars principiële ge zindheid. Ik meen dat wij juist in deze moeilijke tijd er alles aan moe ten doen dit vertrouwen te hand haven en waar nodig te herstellen. Laten wij elkaar corrigeren, maar niet elkaar wegwerpen". Deze woor den schrijft A.R.P.-voorzitter dr. W. P. Berghuis aan het slot van een ar tikel in het augustus-september- nummer van „Anti-revolutionaire Staatkunde". Hij geeft daarin een te rugblik op het Nieuw-Guinea-beleid, zoals dat sedert september 1961 door de leiding van zijn partij is gevoerd. Vrij uitvoerig gaat dr. Berghuis in op de kritiek, waaraan dit beleid in eigen kring heeft blootgestaan. Voor die (nog lang niet verstomde) kritiek zegt hij begrip te hebben. Hij wil ze „beslist niet afsnijden", maar anderzijds verlangt hij van de kritici dat zij op hun beurt begrip zullen opbren gen voor de keuze, die de partijleiding uiteindelijk heeft gemaakt. Het ging bij die keuze om drie mogelijkheden: het militair conflict, het abandonnement of de onderhandelingen. Welke van de drie ook zou zijn gekozen en welk beleid Nederland ook zou hebben gevoerd, het zou volgens dr. Berghuis altijd hebben uitgemond in het niet integraal inlossen van onze beloften jegens de Papoea's. Hier stuit men op de gebrokenheid in deze wereld, die een volmaakte en ten volle bevredigende oplossing onmogelijk maakt, terwijl men toch anderzijds on- verminderd de plicht behoudt in deze i wereld positie te kiezen en zijn stand- I punt te bepalen (een probleem waarop kring nog geen afdoende antwoord heeft weten te vinden). Gegeven deze situatie hebben de a.r. gemeend de weg der onderhandelingen nog als de relatief beste te moeten wijzen omdat via deze weg de eis de rechtigheid nog het meest werd benaderd de belangen der Papoea's nog het beste werden gediend. De weg van het militaire conflict hebben zij verworpen omdat daardoor meer te verliezen dan te De weg van het abandon- m zij af, omdat Nederland daardoor in feite het tegengestelde zou bereiken van wat het in het belang der Papoea's beoogde. „Wij aillen zijn onbevredigd, indien wij terugzien op het verloop van za ken," aldus dr. Berghuis. „Daarmede is echter nog niet gezegd, dat een an der beleid tot een betere uitkomst had geleid. Wie meent op het gevoerdé beleid kritiek te moeten oefenen, is naar mijn mening verplicht niet al leen zijn gevoel van onbehagen in zake het gevoerde beleid tot uitdruk king te brengen, doch bovenal uiteen te zetten, voor welk alternatief hij zelf zou hebben gekozen en waarom'" Dit laatste nu ontbreekt volgens de A.R.P.-voorzitter te veel in de be schouwingen van sommige kritiói, „Zou dit anders zijn," zo vervolgt hij, „dan zou men namelijk zelf ook con creter de spanning gevoelen, waar voor de leiding van de Anti-Revolutio naire Partij zich zag geplaatst, de spanning namelijk, dat welk alterna tief men ook koos, geen enkel tot ten volle bevredigende uitkomst zou voeren. Wie dit eenmaal heeft door zien en wat meer is wie dit een maal heeft doorlééfd, zal ongetwij feld met het verwijt, dat de leiding der partij is afgeweken van de anti revolutionaire lijn, voorzichtiger den. Die zal er oog voor hebben, dat wij in de kwestie Nieuw-Guinea ge stoten waren op een van de moeilijk ste vraagstukken, welke aan de anti revolutionaire politiek en breder nog aan het christen-zijn-in-deze- wereld ten grondslag liggen" Met nadruk ontkent dr. Berghuis voorts, dat hij ooit de vriendschap van Soekarno zou hebben willen kopen tegen de prijs van het laten vallen van onze beloften aan de Papoea's en het verzaken onze plicht in Nieuw-Guinea. Deze clusie hebben sommigen in a.r. kring getrokken uit de rede die de A.R.P.- voorzitter in het najaar van 1961 vooi het convent van zjjn partij heeft ge houden. Dr. Berghuis acht hier sprake van een misverstand. „Wanneer de keuze zou zijn geweest: de vriendschap Indonesië óf het gestand doen van beloften, dan koos en kies ik voor het laatste", zo schrijft hij. In dit verband herinnert hij wat hij op 8 november 1961 n.a.v. de verklaring van het „Comité Verzoening IndonesiëNederland" heeft gezegd, n.l. dat een dergelijke verzoe ning in het geheel van de kwestie Nw.- Guinea secundair moet zijn. Overigens zou het dr. Berghuis ver heugen als de breuk tussen Nederland en Indonesië zou worden geheeld. „Ik meen", zo schrijft hij, „dat ik daar mede het gevoelen vertolk van een zeer groot gedeelte van het Nederlandse volk". Hij voegt daar echter aan „Voor hett herstel van de goede be trekkingen is het nodig, dat er in Indo nesië zelf een verandering van klimaat intreedt". Over het bereikte Nw.-Guinea-akkoórd zegt hij, dat dit niet uitsluitend negatief dient te worden beoordeeld, al is reden voor gebrek aan vertrouwen een loyale uitvoering ervan. Het feit echter dat ook Indonesië zich thans bij het zelfbeschikkingsrecht heeft neerge legd, acht dr. Berghuis een aanwijzing dat de macht van de extreme (commu nistische) groeperingen in Indonesië nog niet zó groot is, dat dit land onder alle omstandigheden aan een gewelddadige oplossing de voorkeur geeft boven eei onderhandelingen bereikte overeenstem- ze geoefend in het bedenken van de theoretische mogelijkheden der invasie. Men was daar zo in verdiept geraakt, dat men uiteindelijk vermoeid was van het lange wachten en mede door een bureaucratische rompslomp niet meer berekend was op een plotselinge, felle verdediging. Een veelzeggend staaltje is wel, dat de toevoer van de tankreserve uitge steld moest worden, doordat de Führer een slaappil had ingenomen en niet ge stoord mocht worden, terwijl men voor het inzetten van dit kostbaar oorlogsma teriaal eerst zijn toestemming moest hebben. Uiteraard gingen hiermeden ve le kostbare uren verloren. Het is uiteraard ondoenlijk een beeld te geven van de ontelbare hoogstbelang- rijke momenten uit deze film. De ma kers zijn er evenwel in geslaagd de oor log in zijn zakelijke werkelijkheid uit te beelden, zodat men hier geen ogen blik te maken heeft met het Wild-West- genre in moderne uitrusting. Deze film is ernst, bittere ernst tot op de laatste Uiteraard deden zich ook komische, althans niet zulke ernstige momenten voor. Het soldatenleven is nu eenmaal een gecompliceerde levenswerkelijkheid. Zo nu en dan wordt de spanning van de krijgsverrichtingen door dergelijke minder ernstige momenten doorbroken. Zij zijn echter niet zo hinderlijk, dat zij de aandacht van het hoofdgebeuren af-* leiden. Dat het publoek dit evenwel niet altijd zo begreep en dikwijls op een stu pide wijze zat te grinniken moet wel ernstig 'geacht worden. „De Langste Dag" is uiteraard een film. die slechts bestemd is voor een bepaald publiek; voor mensen, die be seffen, dat hier een oorlog in beeld wordt gebracht. Uiteraard dus aller eerst voor hen, die met militaire zaken te maken hebben of daarvoor een grote belangstelling hebben. Deze film is dan ook van grote militair-historische be tekenis. Maar daarnaast zal de film ook tot velen iets te zeggen hebben, die zich verdiepen in de brandende vragen van het politieke wereldgebeu ren. Zij zullen zich met verbijste- realiseren. dat dit alweer een oor log in oude stijl geworden is en dat een komende botsing der wereldmach ten nog vernietigender en nog massaler zal zijn. Zij zullen er ook met verbijs tering bij bepaald worden, dat „de lang ste dag" we, meewerkte een oorlog te winnen, maar dat daarna helaas niet de vrede is gewonnen, zodat nieuwe „Lang ste dag" wel meewerkte een oorlog te behoren. Een vreselijke gedachte, die de mensheid onophoudelijk tot inkeer De film „De langste dag" is door de centrale filmkeuring goedgekeurd voor boven de veertien. Ev. Grolle. Nijmeegse steun voor de burgemeester In de gisteravond gehouden vergade ring van de Kamér van koophandel en fabrieken voor Nijmegen en omstreken, is met algemene stemmen de volgende motie aangenomen: „De leden van de Kamer, kennis genomen hebbende van de perspublikaties inzake de afwikkeling van oorlogsschade door of vanwege Nij meegse gemeentelijke instanties en van mening zijnde, dat de beoordeling van de in deze publikaties vermelde omstan digheden, personen en gebeurtenissen overgelaten moet worden aan andere. Ouders vondeling zijn terecht De geschiedenis van de baby, die in het begin van deze week in een wo ning in Eindhoven tijdens de afwezig heid van de bewoners te vondeling was gelegd schijnt een happy ending te zul len krijgen de vader en de moeder van het kindje hebben trouwplannen. Zij willen, wanneer het huwelijk is ge sloten, stappen ondernemen om de baby, die nu nog aan de zorg van de raad voor de kinderbescherming is toever trouwd, weer bü zich te krijgen. De moeder is inmiddels op komen da gen en blijkt nog verre familie te zijn van het echtpaar, dat zij als voorlopi ge ouders voor haar baby had uitgeko zen. De vrouw, die uit een boerenge zin in een van de dorpen in de buurt van 's-Hertogcnbosch komt, had voor haar familie en de omgeving haar zwangerschap tot liet einde verborgen weten te houden. Toen begin oktober de bevalling naderde ging zij met haar verloofde op vakantie en in een door het paar gehuurde tent in het Noord limburgse bracht zij met niet meer dan de hulp van de verloofde het kind ter wereld. Besloten werd het kind tijdelijk onder te brengen bij verre familie in Eindhoven. In de Gestelsestraat aange komen trof het paar de familie „niet thuis". De verloofde, die ter plaatse goed bekend was, wist echter via de achterdeur binnen te komen, waarna de baby in de keuken werd gedeponeerd in de hoop, dat alles goed zou komen. competentie organen, spreken hun be wondering uit voor het reconstructiebe- leid, zoals dat in het algemeen door het stedeiyk bestuur is gevoerd vanaf het einde van de oorlog tot nu, daarbjj in het bijzonder biyk gevend van hun waarde ring voor de zorgvolle en voor Nijmegen heilzame leiding van burgemeester mr. C-h. Hustinx. F. VAN LANSCHOT-ANNO 1737 BA NK IER S ANNO 1839 -VERMEER 6- C» BANKBOEKJES Folder op aanvraag verkrijgbaar Amsterdam, Herengracht 199-201 Telefoon: (020) 248486 Postgiro: 3656 Gemeentegiro: A 13656 's-Hertogenbosch Hoge Steenweg 27-31 tel. (04100) 22321 giro 11 17 570 Eindhoven Keizersgracht 17 tel. (04900) 27442 giro 11 30 570 Tilburg Stationstraat 17 tel. (04250) 30300 giro 11 40 570 GEMAKKELIJK OPEISBAAR GEEN KOSTEN GROTE SOLIDITEIT \Y Vrijzinnig Protestantse Radio - «r S J-' Omroep (V.P.R.O.) zal dit win- Munk veel beroering zullen brengen terseizoen in de vier televisie-to- onder kykend Protestants Nederland, neelavonden die haar ter beschik- king staan, werken brengen van de Qp de veie, veie vragen die ongetwij- bekende Deense toneelschrijver en feld zullen rijzen, theoloog, Kaj Mullk. De keuze van Min of meer gedwongen theoloEie j „nn a i j i te gaan studeren werd Kaj Tunk pre- de V.P.R.O. is ]uist op deze werken dikant tej?en wil en dank ljn vroege gevallen, omdat zij niet alleen van literaire interesse verklaart zijn acti- grote religieuze betekenis zijn. viteit als dramaschrijver. Het ging maar ook dramaturgische waarde bied vooarar ^hr!°ms en'óm'de hïï- bezitten. Munk schreef zijn in schappij Gods op aarde. De V.P.R.O. totaal veertig toneelwerken om doet er daarom goed aan het werk van j v deze Deense denker aan de Nederland- de boodschap van het Evangelie te ge kijkers te brengen. Zo dikwijls verkondigen. Hij nam daarbij be- wordt de tv verweten de grote vijand slist geen blad voor de mond. En te zijn van^ Christelijk verenigings- niet de enige reden waarom de tv-avonden op het publiek een .schokwerking" zullen hebben. werk als clubbijeenkomsten, bijbel besprekingen, catechisatie en andere „kerkewerkavonden". Het antwoord van de V.P.R.O. was altijd: „De fout ligt niet bij ons. Laat de kerk de tv werkelijk in dienst stellen van het Evangelie". Dit zal nu gebeuren. Er zullen vele vragen komen. Het forum wacht een zware taak by de nabespre kingen. Maar dat het van de V.P.R.O. een loffelijk streven is, het Evangelie Het zogenoemde „open slot waar op deze wijze onder de aandacht te Kaj Munk graag mee werkt, zal de hi-Anffhn 701 irtinmon An<n,A„_ schokwerking nog verhogen. De stuk ken eindigen met een vraagteken. „Denk er maar over na en zoek naar de oplossing", schijnt Munk te willen zeggen. De V.P.R.O. wil met de to neelstukken reacties uitlokken. „Schrijf een brief, als eenling .of namens een groep, en zeg wat u ervan denkt", no digt de V.P.R.O. Uit. Een V.P.R.O.- Hilversum I, 402 m: 19.00 Nws en weer- forum zal na elke uitzending de bin- i^'i,^.? nengekomen vragen en problemen W1j poetscn de pjaat: hchtc voor de camera behandelen. mofoortmuz 20 20 Recht zo die gaat. hoor spel 20.50 Lichte Russische t vanavond spel 20-50 Lichte Russische irvuz (gr) 31 25 Volgende week, om precies te zijn Hammondorgelspel (gr) 21.40 Volksliede- op 18 oktober, zal regisseur Jack Dixon ren <gr> 22.00 Kerkorgelconc 22.30 Nws het stuk „Hü zit aan de smeltkroes" 22.40 Avondoverdenking 22.55 Boekbespr op het scherm brengen. In 1939 heeft J.3.*** BOajennieuws 23.30 De Orde van het Kaj Munk dit werk geschreven. Het GuMm v"«- ».«-».00 Nw,. handelt over het anti-semitisme in Hilversum H 298 m: WOO Carrousel, een Duitsland en over de groei van de nazi- Ptogr dat alte kanten opgaat 19.30 Voor pariij. Hoewel Munk fel stelling neemt, de feiyd M»-I JO.M Omroepork en»l komt duidelijk naar voren dat hij toen 52JS£« geen wereldoorlog voorzag. „Een Idea- muz 22-30 Nws 22.40 Actualiteiten 23.00 list", is de titel van het tweede toneel- Spon:actual 23.10 Discotaria; nieuwe gram- stuk, dat op 17 januari zal worden mofoonplaten 23.5524.00 Nws. uitgezonden. Het is de verwerking van het bübels gegeven; Jezus Christus de Verlosser contra koning Herodes. Tien acten, zeven grootse scènes, een bezet ting van 25 acteurs en actrices en dan nog de figuranten. de V.P.R.O. durft ..Het Woord" In de week H zal het zo bekende „Het Woord" den gespeeld. Dit uitgesproken religi euze werk van Munk heeft eerst in Zweden en later in Denemarken hon derden opvoeringen beleefd. Tweemaal werd het stuk verfilmd. In Nederland beleefde het stuk, gebracht door het Nederlands Volkstoneel, totaal 160 op- 7.15 KI; 12,00 EurovisiePontificate 10.20 Televizier 20,30 De actuele camera: vooruitblik in het komend bio scoopseizoen 31.0022.40 Arme Bitos. to- Programma voor morgen voeringen. „Liefde" is het laatste stuk Morgengebed grwnmofoonrriuz 8.50 8.00 Nws 8.16 Liet Voor 9.40 Schoolradio 10.05 Lichte graimmofoon- muz l'l.OO Voor de zieken 11 40 Lichte deze serie De V.P.R.O. z-al i ampex opgenomen Deense versie uit zenden. die Nederlands wordt nagesin- chroniseerd. Op 18 juli komt dit boe rendrama met het gedurfde onder werp van een verhouding tussen een land predikant en een burgemeestersvrouw rrtmische begeteldtogïc.50 Aohid 13.00 Nws 10.16 Platcnnws 13.20 Damsork en zangsol 13.45 Voor de 53 Het was werkelijk met de dood om het h'ardst zeilen. De meesten van die uitgeteerde gedaanten die van de ene slaap in de andere overgleden, ver keerden al in dat grensgebied van het leven, in dat niemandsland, waar de ziel zich uit het lichaam be gint los te maken. Het was de vraag, wie de wed strijd zou winnen: de man met de zeis of de bleke kapitein met het ingevallen gezicht, dat door een dunne zwarte baard spookachtig werd omlijst. Óp 9 juni vingen zij een kleine dolfijn. Het was de eerste en enige keer dat de zee hun iets van haar onuitputtelijke voedselvoorraad afstond en zijn portie een stuk van de tranige maag be kwam de kapitein bijzonder slecht. De volgende dag deelde Bligh drie rantsoenen water uit; hij wilde doen wat in zijn vermogen lag om als over winnaar over de eindstreep te gaan. 's Middags za gen zij vele vogels en vingen een Jan-van-Gent. De meesten aan boord van de barkas merkten het niet meer zij hadden het bewustzijn al half verloren. Terwijl de zon onderging en 't zicht helder werd tuurde kapitein Bligh aandachtig over stuurboords boeg in de rollende grauwgroene golven. Volgens zijn positieberekening moesten zij zich al een heel eind ten westen van Timors oostpunt bevinden. Hij kon evenwel eeen land ontdekken en de tropische nacht viel snel in. „Wekt u mij zodra het licht wordt", zei hij tegen Fryer, die het commando overnam. Hij sliep ove rigens weinig en was dadelijk klaar wakker toen de schipper tegen de morgen zijn zwager, de kleine Tinkler, bij zich riep en zei, „Bob, jij hebt goede ogen vertel me eens, die donkere streep daar aan stuurboord vooruit, is dat een mistbank of Hij wilde het woord niet uitspreken. Tinkler wreef zich de slaap uit de ogen en schreeuwde in de aanbrekende dag. „Land! Land vooruit!" Bligh herkende het dadelijk. Wat zich daar om drie uur 's morgens in de vage schemering afte kende was de zuidkust van het eiland Timor. Zo ver de blik reikte strekte de donkere strook zich van het zuidwesten naar het noordoosten op de horizon uit. „Land vooruit I Timor in zicht!" Wie nog spreken OP DE GUNTER SACHSE kon riep het mee en wie nog krachten over had ge bruikte ze om zijn dolzinnige vreugde uit te druk ken. De matrozen schreeuwden en lachten en huil den tegelijk, schudden de slapers wakker en rie pen, „Opstaan. Nog niet gehoord? Timor in zicht!" Er waren er bij, die zich' door de kreten en de vuisten van hun makkers niet meer uit de ver doving lieten wekken. Trots en deemoed doortrokken het hart van lui tenant William Bligh. Deemoed, nu hij de barm hartigheid van een hoger wezen had ervaren, dat hem dwars door ontberingen en gevaren zijn doel had doen bereiken. Trots omdat hij met zijn arm zalige en overbelaste boot in veertig dagen na To- foea volgens de loglijn bijna zesendertighonderd zeemijlen afgelegd had, zonder een man te verspe len! O ja, zij waren allen ziek en bijna verhongerd, hun krachten waren ten einde. Maar zij leefden nog. Kapitein Bligh' had de zee, de honger en de dood overwonnen. De zon kwam op. De stralen troffen het gebergte in het binnenland van het eiland, daalden af langs de begroeide hellingen en onthulden de brede groene vlakte langs de kust. De boot liep op een stevige noordoosten wind op het eiland toe. Nu was hier en daar al een aan plant te herkennen en de eerste verspreide hutten van inheemsen werden zichtbaar. Bligh besloot het verloop van de kust in zuid westelijke richting te volgen. Hij zeilde de hele dag nog door zonder sporen van een Europese ves tiging of een grotere Maleise nederzetting te vin den. Hier en daar was rook te zien boven kleine afzonderlijke hutten, 's Avonds liet de kapitein dicht bij de kust in ondiep water het anker val len; zodra het eerste daglicht zichtbaar werd voer hij verder. In de namiddag liep hij een nauwe diepe inham binnen en stuurde de constabel met de bootsman naar de waL Al gauw keerden zij met een paar Maleiers terug. Een van hen verklaarde zich be reid, als loods mee naar Koepang te varen. Dit was de enige vestiging van de blanken en tevens de zetel van de gouverneur: de plaats lag een halve dagreis verder aan de Westzijde van het eiland. Zij kozen dadelijk zee. Maar terwijl zij in noord - oostkoers langs de westkust zeilden luwde de wind en girtg in de loop van de nacht geheel liggen. Bligh ging voor anker en liet dubbele rantsoenen brood en kleine hoeveelheden wijn uitdelen. Daar na sliepen zij een paar uur en het was de vredig ste slaap die zij na de rampzalige muiterij gekend hadden. Nog voor het licht werd zeilden zij met de ochtendbries achter door. Bij het aanbreken van de nieuwe dag rolden er plotseling twee kanonschoten aan stuurboord over het water. Het was muziek in de oren van de bemanning! In het grauwe morgenlicht doemden de zeilen van twee schepen in een naburige inham op. Het fort en de stad Koepang waren in zicht. Zonder eten en slaap kon kapitein Bligh het stellen maar niet zonder discipline aan boord. „Geeft u mij de seinvlaggen, mister Cole!", zei hij. De bootsman reikte hem de opgerolde vlaggen aan, die hij van de „Bounty" had meegenomen. Bligh had uit een aantal van die vlaggen een noodsein laten maken, dat hij nu liet bijzetten. „Ik wil niet zonder toestemming aan land gaan", zei hij. Hij liet het anker uitwerpen en nog een maaltijd ver strekken. (Wordt vervolgd) klass 1(7.16 Kinderkoor 17.40 Beursber 17 45 Mu sicerende dilettantenF anf are -orkest IS.IC Promenade-orkest 18.50 Regerir.-gsuitzNe- J F H Wijsen. directeur-), middenstand en het toerisme. 9.00 Ochtend gymn voor de Mod errkojtmuz igrl 9 40 idem VPRO- 10.00 Schoolradio VARA: 10.20 Voor dé huisvrouw 1100 Voor de kleuters 11.15 Ptamorcc: mod muz H .40 Hammond orgel - spel AVRO: 12,00 Licht ensemble met rangsol en accordeon IC 20 Regeringsuitz Uitzending voor de landbouw 12.30 Meeled tbv land- en tuinbouw 1G.33 Sport en re creatie. afgewisseld met grammofoonnvuz 13.00 Nws 13.16 Mcded .eventueel actueel of grammofoonmuz 10 25 Beureber 10.30 Licht orkest 14 00 Zang cn harp 14.20 Wa ter van de He- - terkundtgc en 14.40 Kamerkoor I64JU Lacntc gnaimmoloon- miuz 16.16 Dieren In cn rondom het hulp, programma over huisdieren. VARA: 16.00 Weense operettefragmenten (gr) 16.30 Voor de zieken 17.00 Voor de jeugd 17.50 Actual 18.00 Nws 18.15 Licht ensemble met zangsol 18.50 Onder het mes, praatje. GRAMMOFOONPLATEN PROGRAMMA Vrijdag 12 oktober van IS—20 uur: 1. Igor Stravinsky. Petrouschka (Bur- ■mVWen), m» Orkest Berlijn o I v. Ferenc Peter T (Ballet De Notenkraker bedrijven), Orchertre dc la Suisse Romande o.l.v. Ernest An- 20.00 Journaal ziekprogramma met Nederlandse artiesten. NCRV: 21.25 Attentie feiten die de aan aard zijn. NTS: 22.05 V for Victory rereldoorlog (dec*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 9