Ach arme koster
Tehuis voor zwakzinnige
kinderen geopend
Pracht, praal en pessimisme
markeren het begin
Een woord voor vandaag
Gebed is dobber waarop
het geloofsleven drijft
fr M
L- i
HE
2 DONDERDAG 11 OKTOBER 1962 NT*
Van oudervereniging Philadelphia
Nood is nog
zeer groot
PHILADELPHIA, de protes-
tantse vereniging van ou
ders die zich tot doel stelt de
belangen van het afwijkend kind
en zijn ouders te behartigen, heeft
gisteren, ongeveer zes jaar na
haar oprichting, in Nunspeet haar
eerste tehuis voor geestelijk ge
handicapte kinderen kunnen ope
nen. In een grote villa plus mo
dern bijgebouw, een voormalig
vakantiecentrum, zijn de nodige
verbouwingen verricht. De in-
nex slaapzaaltjes die allemaal namen
als ..De beuk". ..De den" dragen. Ver
der een modern geoutilleerde keuken die
in verbinding staat met een ruime eet
zaal (de kinderen moeten praktisch al
lemaal bij het eten worden geholpen
ROEPING
De l'efde waarmee al die kleinen In
het tehuis worden omringd door het ver
plegend personeel kan moeilijk In woor
den worden uitgedrukt. Voor leder per
soneelslid moest dan ook gelden dat zij
haar werk uit roeping doet.
De huidige (noodgedwongen perma
nente) bevolking van het tehuis bestaat
uit zogenaamde diep-zwakzinnigen. wier
mogelijkheden zeer beperkt zijn. Slechts
gering deel van hen (de leeftijd va-
ert van 0 tot 15 jaar) zal het tot ar
beid kunnen brengen en dan nog in een
beschutte omgeving. Per 1 november
zal in het tehuis ook een imbecielen-
richting van het nieuwe tehuis SSSrtjJESSSt' Voorlop,g m" één 0-
kwam bijeen dank zij de televisie- Behalve het tehuis in Nunspeet heeft
de vereniging in Bennekom sinds Kort
de beschikking over een tehuis waar 31
kinderen kunnen worden geplaatst. Het
streven is dit tehuis zoveel mogelijk be
schikbaar te houden voor het doel waar
voor beide tehuizen zijn opgericht: va
kantiehuis voor zwakzinnige kinderen
die anders thuis worden verpleegd, zo
dat de ouders eens rustig met vakan
tie kunnen gaan. De officiële opening
van Bennekom komt nog.
Ondanks de offervaardigheid van ve
len zit het bestuur nog met een tekort
van een halve ton. Gehoopt wordt dat
dit tekort binnen afzienbare tijd zal wor
den weggewerkt.
Vaticaans concilie officieel geopend
Gaat de deur
open
op een
kier
in het slot?
actie „Stephan" (dit jongetje i»|& SiKWngl
een van de patiënten) die zeventig
mille opleverde. Staatssecretaris
B. Roolvink heeft het tehuis, dat
zijn oorspronkelijke naam ,,De
Bijenkorf" heeft behouden en dat
officieus al sinds maart jl. in ge
bruik is, geopend.
De opzet van dit tehuis is tijdelijk
verblijf te zijn voor gehandicapte kin
deren die normaliter in het gezin ver
keren, opdat de ouders eens met va
kantie kunnen gaan of in bijzondere
omstandigheden (ziekte bijv.) worden
ontlast van dè intense zorg, welke
hun gebrekkige kind nodig heeft, zo
zette de staatssecretaris uiteen.
PLAATSRUIMTE
Daar er evenwel een chronisch ge
brek aan plaatsruimte bestaat voor die
zwakzinnige kinderen die wel in een
inrichting behoorden te worden opgeno
men. is besloten dit huis voorlopig te
bestemmen voor langdurige verpleging
van deze kleinen, want, zoals de voor
zitter van Philadelphia, de heer J. J.
Dondorp. opmerkte, ook in 1962 is Ne
derland nog zeer ver af van het ogen
blik waarop gezegd kan worden, dat er
een allesomvattende verzorging voor de
ze misdeelden bestaat.
Immers van de naar schatting
18.000 kinderen die voor definitieve op-
eerste instantie deze nood die de
belangrijke stoot gaf tot oprichting van
Philadelphia, nu zes jaar geleden. Er
is hier nl. sprake van een ontstellend
leed in de getroffen gezinnen, welke ge
bukt gaan onder een verzorging die zij
in feite niet aan kunnen. Hierdoor kan
i einde ra^d tot da-
Advertentie
PLEEGZUSTER
BLOEDWIJN
(Van onze kerkredactie)
TTET Vaticaanse concilie is geopend met alle pracht en praaA
-L-L waarover de Rooms-katholieke Kerk beschikt. Een feestelijke
processie, kleurige gewaden, een uitgebreide hoogmis, de pauselijke
zegen hebben echter een zeker gevoel van teleurstelling by de
protestanten niet kunnen wegnemen. Van het oorspronkelijk enthou
siasme en optimisme is weinig meer over. En dat geldt niet slechts
voor protestanten, maar ook voor vele roomskatholieken uit West-
Europa, die in de afgelopen weken hun zorgen nauwelijks hebben
kunnen verhelen. Velen verwachtten al lang niet meer dat het een
herenigingsconcilie zou worden. Zij hoopten dat het concilie ten
minste nog neutraal zou zijn. Maar velen vrezen nu dat het in
de rij van de beide vocrige concilies van Trente en het Vaticaan
opgetekend zal moeten worden als een verstarringsconcilie".
Geen wonder dat op 29 juni 1959 het het dagblad van het Vaticaan ..Osser-
enthousiasme voor dit concilie heel wat vatore Romano", werd het b e
groter was dan nu. Toen publiceerde pater Riccardo Lombardi uit de handel
paus Johannes zijn eerste encycliek die genomen. Dat boek was volgens rooms-
op het concilie betrekking heeft. Daarin i katholieken zeker niet revolutionair,
sprak hij uit: ..Het concilie zal voorna- maar wilde de macht van de Romein-
melijk tot doel hebben: de grotere bloei se curie inperken. Terwijl in vele lan-
ïu- den werd gesmeekt om een ruimer ge-
de bruik van de eigen taal in het kerke
lijk leven, publiceerde de paus korte
i het La-
Voor Nederlandse rooms-katholie-
zn was het een klap toen de Itali-
inse vertaling van een herderlijk
schrijven van het Nederlandse epis
copaat uit de handel genomen werd
Het was duidelijk dat een passage
over de verhouding tussen het epis
copaat en de paus het misnoegen van
Vaticaanse kringen had opgewekt. Het
Nederlandse episcopaat was zo goed
niet of het deed in een nieuw herder
lijk schrijven dat vorige week werd
gepubliceerd een grote stap terug.
Daarin worden de gelovigen opgcroe
het katholieke geloof, de
wing van het christelijk leven en
aanpassing van de kerkelijke tucht
de behoeften en omstandigheden van de
moderne tijd. Dit zal ongetwijfeld een
prachtige manifestatie zijn van waar
heid, eenheid en liefde: een mani
festatie. bij het zien waarvan, naar
wij vertrouwen, ook zij die van de apos
tolische stoel zijn afgescheiden, zich
zullen gedrongen voelen om de eenheid
die Jezus Christus zo vurig van Zijn
hemelse Vader heeft afgesmeekt te zoe
ken en te vinden."
Het kon toen al niet verheeld worden
dat de eerste verwachting die de woor
den van de paus hadden gewekt op 25
januari van dat jaax, namelijk dat het
zou gaan om de hereniging met de
..afgescheiden broeders", al aan het
wankelen gebracht was. Wat moeten
wij, protestanten met ..een prachtige
ifestatie"? Wij denken daarbi
In oecumenische kringen hoorden wij
dan ook reeds de klacht dat dit conci
lie wel eens een „verstarringsconcille"
kan worden, in plaats van een neutraal,
of zelfs van een hervormingsconcilie.
Reeds werd gezegd, dat als dit zou ^lij
ken het waarschijnlijk nodig zal zijn
dat duidelijk verklaard wordt van bij
voorbeeld de kant van de Wereldraad
van Kerken dat op deze weg het nood
zakelijke gesprek eenvoudig onmogelijk
wordt gemaakt. Dan zal niet van de
kant van de Rooms-katholieke kerk.
maar zou wel fns van de kant van
de Wereldraad „het purperen gordijn"
kunnen worden neergehaald.
Ook de rooms-katholieken maken zich
zorgen, omdat net duidelijk is dat zij
hun jonge mensen niet meer in
de hand hebben. In de afgelopen week
klaagde immers pater J. C. J. van Rils-
donk: ..De huiveringwekkende crisis die
in de wereld van de jeugdige katholie
ke intelligentsia woedt, en die jaarlijks
een geruisloos geloofsverlies van hon
derden te aanschouwen geeft schijnt
haar oorsprong te vinden in het beeld
van de geestelijke terreur die deze
christenen uit de taal en de besluiten
van de Romeinse curie menen af te le
zen." Zonder hem bij name te noemen
viel kardinaal Alfrink deze geestelijke
zondag aan. Hij zei: ..Wie een oordeel
over de Romeinse curie wil afgeven
moet wel over heel veel ervarirs be
schikken. Bovendien moet hij er niet al
leen van buiten tegen aangekeken heb
ben. Anders loopt men gevaar toch
weer niet geheel eerlijk te zijn." Het
is echter te betwijfelen of de woorden
van de kardinaal voldoende olie op de
golven van onrust hebben gegooid. In
rooms-katholieke kring in Nederland.
Duitsland en Engeland is men dan ook
zeer bezorgd over wat het concilie te
zien zal geven. Eon verstarrinescon-
cilie zou wel eens behoorlijk pijnlijke
gevolgen kunnen hebben.
Onweerswolk
De liefde neemt in de Bijbel een centrale plaats in: op velt
plaatsen vindt men haar bezongen en zelfs als er een rang.
orde opgesteld moet worden tussen geloof, hoop en liefde,
dan draagt de liefde de erepalm weg. Hoe kan het ook
anders: is de weg, die God met deze wereld gaat, met ieder
mens afzonderlijk ook gaat, niet een toonbeeld van onuit
puttelijke liefde? En is het „zo lief heeft God de wereld
gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven hteeft
tekst die wij gisteren citeerden niet het centrale punt van
de Bijbel?
En dat is hef nu juist waar de mens bang voor is. Kernpunt
van alle atheïsme is het verzet tegen die liefde. Op deze aarde
ligt de vloek van de zonde en zo is het leven op deze aarde een
hard leven, dat alleen maar leefbaar is als men zijn hart
pantsert. Je zelf geven aan een God, aan de naaste de mens
voelt het als dwaasheid. Waarom jezelf weg te cijferen? Je
komt toch altijd bedrogen uit!
Liefde-loos, zo is ons leven. En hoewel God bij ons is, van
achteren en van voren, en hoewel Hij Zijn handl op ons legt
we sluiten maar het liefst onze ogen en schudden die hand
van ons af. Liever dan liefde aanvaarden, aanvaarden we dat
de wereld „rot" is dan weet je tenminste waar je aan toe
bent!
den komen die i
zijn.
verantwoord
TRIEST
Enkele voorbeelden van dat laatste
gaf de aan de staf van het nieuwe
tehuis verbonden zenuwarts H. J.
Ronner, die over doel en betekenis
van het Philadelphia-tehuis sprak. In
excesgevallen werd men geconfron
teerd met zwakzinnige kleinen die
binnen een prikkeldraadomheining, in
een varkensschuur of in een met blik
beslagen zolderkamer huisden. Waar
om? Omdat de ouders, ondeskundig
en ten einde raad als ze waren, geen
andere oplossing zagen...
Dokter Ronner zag daarom ook als
belangrijke taak voor Philadelphia een
goede voorlichting aan de ouders en
voorts meer onderwijsmogelijkheden
voor gehandicapten, alsmede een goede
observatie van de patiëntjes, waardoor
al hun mogelijkheden kunnen worden
Het nieuwe tehuis dat plaats biedt aan
81 kinderen omvat in de voormalige vil-
la behalve dienstverblijven een grote be
zoekerszaal. waar bezoekende ouders
hun kinderen bij zich krijgen. In de
nieuwbouw is het verblijf van de mees
te kinderen gevestigd: speelruimten an-
Advertentie)
Protestantse
wensen
(Van onze kerkredactie)
Wat wensen de protestanten? Wil
het rooms-katholiek concilie, dat van
daag begonnen is, niet voor de volle
honderd procent een rooms-katholie
ke aangelegenheid blijven, dan zullen
bepaalde onderwerpen aan de orde
moeten komen, die de minimum eisen
zijn om een dialoog mogelijk te ma
ken:
Onrustige Zenuwen?
Mijnhard?'» Zenuwtobletten
Wereldraad herbouwt
Esmatabad, Perzië
Het dorp in Perzië, dat door de
Wereldraad van Kerken zal worden
herbouwd is Esmatabad dat op 60 km
van Teheran en op 3 mijl van Bouin,
het centrum van de aardbeving ligt.
In Esmatabad is 95 procent van de
huizen vernield, terwijl de overige wo
ningen zo gevaarlijk zijn beschadigd,
dat de mensen er niet meer in durven.
Het aantal mensen dat in Esmatabad
opnieuw onder dak moet worden ge
bracht. wordt geschat op 2800.
De negen Nederlandse Kerkgenoot
schappen. die in contact staan met de
Stichting Oecumenische Hulp aan Ker
ken en Vluchtelingen hebben in totaal
reeds ruim 900.000 ontvangen uit de
voor de slachtoffers van de aardbeving
in Perzië gehouden collecte.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bennekom (vac. C. Vos):
J. Jongcrden. te Bruchem Kerkwijk: te
Hoogeveen (vac. dr. E. v. d. Ent): J. Jon-
gerden, te Bruchem Kerkwijk; te Maars-
sen itoez.»: J. H. Cirkel, te Huizen (N.H.).
Aangenomen naar Bergambacht: W.
Vrocgindewey. te Bleiswijk
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leimuiden: K. Bisschop,
kand. te Warns (Fr.).
Bedankt voor Assen (4e pred.plaats)
G Veeneman. te Amersfoort.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt
Aangenomen naar IJsselmuiden-Graf-
horst: W. Vis. te Buitenpost; die bedankte
voor Barrhead en Neerlandia (Alta. Can)
Can. Reformed Churches.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal te Rhenen: P. Blok. te Dirks-
land en L. Vogelaar, kand. te Zoetermeer;
te Middelharnis: W. C. J. Bosschaart, te
Slikkerveer en G. A. Zijderveld. te Capel-
le a.d. IJssel.
Beroepen tc Nieuw-Beijerland:
Vogelaar, kand te Zoetermeer; te Leiden:
A. Hofman, te Zeist.
Bedankt voor Barneveld: P. Blok, te
Dirksland.
1917. Het Duitse protes
tantisme ziet dit als hpt belangrijk
ste probleem dat aan de orde moet
komen.
Het concilie zal duidelijk uit moe
ten spreken hoe het denkt over ons
als christenen. De uitspraak ,,ge-
scheidene christenen" is niet vol
doende, als de Rooms-Katholieke
Kerk niet tegelijkertijd protestantse
kerken als kerken wil erkennen.
Een werkelijke dialoog is niet moge
lijk zolang Rome alleen maar blijft
zeggen: ..Kom maar in mijn huis
je". Het uiteindelijke doel mag geen
terugkeer, maar moet hereniging
zijn.
Als dogmatische vragen ter spra
ke komen zal het concilie duidelijk
moeten maken, dat het er weet van
heeft dat er een christelijke kerk
buiten haar rooms-katholieke muren
is. Dat zal in het bijzonder moeten
blijken als van Zuidamerikaanse en
Spaans-Portugese zijde een poging
zal worden ondernomen om tot een
dogmatische uitspraak te komen
over Maria als medeverlossëTes.
Het concilie zou de doop in de
protestantse kerken moeten erken
nen en een einde moeten maken
aan de gewoonte die in sommige
landen geldt van de „conditionele
herdoop".
Russen toch als
w aarnemers naar
het concilie?
Terwijl Rome haastig de hand legde
aan de laatste voorbereiding voor de
opening van het Concilie, kwam gister
avond uit Moskou plotseling het
dat de Russen toch nog twee
mers zouden hebben benoemd namens
de Russisch Orthodoxe Kerk. Zij zouden
zelfs gisteravond al vertrokken zijn naar
Rome. Niemand van het secretariaat
voor christelijke eenheid wist daar ech
ter iets van. Zelfs monseigneur Wille-
brands kon geen zekerheid geven of het
bericht waar was of uit de lucht
gegrepen.
Toen het vorige Vaticaanse concilie
het besluit nam waarmede de onfeil
baarheid van de paus tot dogma werd
verklaard, nadat minstens 55 bisschop
pen die tegen dit besluit waren, boos
waren weggelopen, brak boven Rome
een geweldig onweer los. Bliksem
schichten en donderslagen volgden el-
i.rc uciihu uddiuij tui - - - - I kaar in snel tempo. De duisternis was
licht aan de manifestaties opgezet door |Pen om. te bidden, maar belangrijk z0 intens dat de paus een speciale kaars
absolutistische staten, aan rijksdagen vooral is de uitspraak: „De paus heeft nodig had om de officiële woorden voor
en partijcongressen uit de jaren dertig, j persoonlijk de volheid van het gezag te lezen. Opnieuw dreigt een onweer
De encycliek van de paus maakte de in de gehele kerk. Hij is als zichtbare boven Rome. maar nu i
plaatsbekleder van Christus op aarde
alleen het hoofd van de kerkHij
door zijn persoonlijke onfeilbaar
heid het onwankelbaar fundament
het geloof van de kerk. En als
hoofd van de kérk bestuurt hij in
Christus' naam heel de kerk overal
ter wereld." Hier klinkt wel een heel
ander geluid dan in de „veroordeel
de" brief waarin gesproken wordt
van „bisschoppen, die rechtstreeks op
gezag van Christus over hun geloofs-
gemeente zijn aangesteldDe ge-
ïschap der bisschoppen zon niet
vitaal zijn, als zij allen weliswaar in
gemeenschap zouden staan met de
paus, maar niet in levende uitwisse
ling met elkaar en met het gelovige
In de nieuwe brief staat nul
dit thema: „dat het gehele we- Dat kan wel tot kerstmis duren. Dan
reldepiscopaat, naar Christus bedoe- gaan zij uiteen en komen in april
ling samen met de paus en alleen I weer samen tot juni. De belangrijk-
samen met de paus gezag heeft in
En nu spreken we nog niet eens over
de spanning die in de Rooms-Katho
lieke Kerk verwekt werd door de waar
schuwing van het Vaticaan tegen be
paalde inzichten in de boeken van de
geleerde pater Pierre Teilhard de Char-
din. waarover wij Indertijd uitvoerig be
richtten. Noch spreken wij over de
moeilijkheden ontstaan door het feit dat
de pers door een van de hoogste ker
kelijke leiders werd gevraagd „het con
cilie te begeleiden met een eerbiedig
zwijgen Noch spreken we over de
moeilijkheden die ontstonden toen de
theologische commissie kwam met een
verklaring over de oecumenische bewe
ging en de Wereldraad van Kerken, die
zes stappen terug in de kerkgeschiede
nis betekent en eigenlijk een afkeuring
inhield van het werk van het secretari
aat voor de eenheid van kardinaal Bea.
protestant wel duidelijk dat het concilie
in de eerste plaats een rooms-katholie
ke aangelegenheid zou worden, maar
de hoop bleef dat vele obstakels tussen
de Rooms-katholieke Kerk en de ker
ken van de ..afgescheiden broeders"
uit de weg zouden worden geruimd. Al
zou het concilie dan niet de deur ope
nen naar hereniging, het zou in iéder
geval het gesprek mogelijk kunnen ma
il.K. verwachtingen
Van rooms-katholieke zijde bleven
de verwachtingen hoog gespannen. In
Het concilie zal de rooms-katho- j Nederland. Duitsland en Engeland
lieke naties duidelijk moeten ma- ontdekte de rooms-katholieke leek
ken dat de Rooms-Katholieke Kerk '"eens dat hij met de enige gelovige
elders geen godsdienstvrijheid kan was. Het leek er tn de af geloven ja-
vervrachten *en eisen, als zij zelf ren wel eens op of de rooms-katholie-
minderheidsgroepen geen gods- ken op de stoep van de protestanten
dienstvrijheid geeft. Het zou meer «tonden te trappelen om samen te
doen voor een goede verstandhou- spreken en samen iets te doen. Het
de afgelopen maanden soms
alsof de rooms-katholieken oecume
nische" waren dan de protestanten.
Vooral het Westeuropese rooms-ka-
tholicisme verlangt naar een doorbraak,
naar een nieuwe openheid. Vrijwel al
gemene instemming vond wat de Duit
ser Otto B. Roegele schreef: .,Er mag
niets gebeuren, wat op welke wijze dan
ook, uitgelegd kan worden als oorzaak
van een verbreding van de kloof." Zo
zou het concilie indirect toch mee kun
nen werken aan de openheid naar bui
ten. Een andere Duitser. Hans Küng,
ding met het protestantisme dan in
jaren gebeurd is, als het de drie
in Rome aanwezige Spaanse minis
ters (van godsdienstzaken, justitie
en onderwijs) opdracht zou geven
de soldaat Genero Rodrero uit de
gevangenis te ontslaan, waar hij
zucht, omdat hij uit geloofsovertui
ging tijdens een rooms-katholieke
mis niet kon knielen.
Het concilie zal een uitweg moe
ten wijzen uit de telkens weer terug
kerende moeilijkheden, waar het be-
treft gemengde huwelijken. Vooral oproep tot esnhe!a.
Duitsland wacht op dit punt op een u;t de geschiedenis van de afgelopen
verlossend woord en hoopt dat (al eeuwen: ..Zo vele eeuwen van terug-
is het maar voor West-Europa) een'roepen der gescheiden broeders hebben
regeling zal getroffen worden, die bewezen, dat het doel zo niet valt te
op zijn minst een terugkeer waar-bereiken, daar er voo:
borgt tot de gemakkelijker situatie sPrak® kan Z1)n "aT1
anderen geen
terugkeer, als
of wij geen schuld zouden hebben aan
de scheiding." En hij vervolgde dat
een woord van boete ..ook bij onze ge
scheiden medechristenen meer deuren
doet opengaan dan alle woor-
dringende uitnodiging tot terug-
Decentralisatie
geestelijke
Maar mischien valt het nog mee,
hopen velen. „Toen de paus het con
cilie aankondigde hoorden we het
meest de enthousiaste stemmen van
de progressieven. Daarna volgden de
reacties van de behoudzuchtigen.
Misschien komt het tot een goede
discussie", zegt men. „Misschien zal
blijken dat de luide stemmen van
rechts en links toch niet de melodie
aangeven". Voorlopig zullen we ech
ter nog wel niet vernemen welke
weg de Rooms-katholieke Kerk
kiest. Tot 22 oktober zullen de bis
schoppen weinig anders doen dan
leden kiezen voor commissies. Daar
na gaan zij praten over de agenda.
ste besluiten zullen naar alje
schijnlijkheid echter pas genomen
worden in de derde zitting die in het
najaar van 1963 wordt gehouden.
Ds. Van der Kooy voor gerei, vrouiyen
Velen hoopten ook op een zekere ma-
van decentralisatie. In „Vragen aan
het concilie" schrijft L. C. Baas: „Dit
is trouwens een lijn in de veelheid van
achtingen en wensen ten aanzien
het concilie: de decentralisatie in
de kerk. De diversiteit van culturen,
aarln de Kerk zich moet incarneren,
:et zich tegen een verregaande een-
Een derde verlangen betreft de in
schakeling van de leek. Deze gedachte
leeft vooral in het westen. Kardinaal
Alfrink zei in zijn pinkstertoespraak
van 1961: ..Een concilie is een zaak van
geheel de kerk. En ook de voorberei
ding van een concilie is een zaak van
geheel de kerk. Niet allen van de hië
rarchie of van degenen cfce expresse
daartoe geroepen zijn, maar van geheel
de kerk en van ieder in de kerk. Ieder
vanaf zijn plaats. En als we bidden
voor het welslagen van het concilie en
van de voorbereiding ervan, dan vra
gen we licht van de Heilige Geest voor
geheel het gelovige volk, opdat de
geest van waarheid en van liefde dat
gelovige volk helpen mag om in geloof
en liefde mee te denken en mee te spre
ken over de grote vernieuwing die de
kerk van dit concilie hoopt. Of dit mee
denken en meespreken ook in een of
andere vorm op het concilie zelf aan
het woord zal komen door de stem van
de leek. is uiteindelijk een zaak van
de heilige vader."
Teleurstellingen
We mogen echter niet verhelen dat
aan deze veelal hooggestemde ver
wachtingen door een groot aantal ge-
beurtenisen van het laatste jaar de
bodem is ingeslagen. Er is een vol
slagen afwezigheid van leken in vrij
wel alle commissies en secretariaten.
Bijzonder valt dit op in het secreta
riaat voor het lekenapostolaat, waar
in geen enkele leek is benoemd.
Maar er kwamen meer teleurstellin
gen. Na een felle anonieme aanval in
Bezorgdheid
Het is dan ook geen wonder dat de
jongste ontwikkeling grote bezorgdheid
heeft verwekt, niet slechts bij de pro
testanten maar ook onder Westeuropese
rooms-katholieken. In kringen van de
Wereldraad van Kerken gaan nu reeds
stemmen op dat dit concilie wel eens
het tegendeel zou kunnen uitwerken van
wat men in de eerste hooggestemde
verwachtingen geloofde. Nog maar een
aantal weken geleden schreef de her
vormde hoogleraar. Prof. dr. A. J
Bronkhorst in zijn boek ..Het concilii
en de oecumene," dat wij zaterdag ho
pen te bespreken: ..De grote stappen,
die velen binnen en buiten de R.
Kerk in dit opzicht (hereniging)
het concilie hadden gehoopt, staan niet
T~lE belangstelling voor de giste-
ren in Leiden gehouden pro
vinciale toogdag der afdeling
Zuid-Holland van de Bond van
Gereformeerde Vrouwenverenigin
gen in Nederland was bijzonder
groot: presidente mevrouw A. J. de
Rooy-Tiemens uit Den Haag kon
een stampvolle Zuiderkerk welkom
heten. Tot de afdeling behoren
thans 178 afdelingen met in totaal
bijna 5100 leden. De ochtendver
gadering stond gisteren in het
teken van de menselijke verhou
dingen terwijl 's middags het ge
bed aan de orde kwam.
In haar openingswoord schonk de
presidente aandacht aan de snel ver
anderende tijdsomstandigheden. De
jongeren van vandaag groeien 6p bij
sport, spel, televisie, gemakkelijk
geld verdienen en auto's en door al
deze factoren wordt de animo
wekelijks in een lokaal bijeen te ko
men steeds geringer. Maar al gooien
we in het verenigingswerk het roer
om en veranderen de werkmetho
den, het onderzoek van Gods Woord
blijft het belangrijkste, aldus de pre
sidente. Daarnaast moeten de leden,
waar zij maar kunnen, een taak op
zich nemen in het kerkelijke leven.
Na deze huishoudelijke beslommerin
gen sprak de heer W. M. van Andel,
hoofd-inspecteur van politie in Den
Haag, over het onderwerp „Mensen zo
als wij". De mens wordt pas echt Bij
bels mens in zijn contact met andere
mensen, aldus de heer Van Andel, die
vervolgens nader op enige contactpun
ten inging: het huwelijk, het werk, het
gezin en de mens om ons heen.
In vele huwelijken heerst grote nood
doordat de huwelijkspartners geestelijk
en lichamelijk geen contact meer met
elkaar hebben. En zijn alle christenen
in hun dagelijks werk wel een voor
beeld van opgewektheid en plichtsbe-
r
Kardinaal Alfrink en bisschop
Bekkers van 's Hertogenbosch
kwamen dezer dagen in Rome
aan om het concilie bij te wonen.
Kardinaal Alfrink is het jongste
lid (hij is 61) van het presiderend
comité.
WBÊT
trachting voor hun omgeving? In de
gezinnen is er vaak een langs-elkaar-
heenleven; huwelijksspanningen werken
vaak door in de kinderen. Dan is er
nens om ons heen: de vereen
zaamde mens (het aantal zelfmoorden
neemt eerder toe dan af), de seksueel
ontspoorden, de homo-seksuelen (een
statistisch onderzoek heeft uitgewezen,
dat 4 procent van onze bevolking tot
deze groep der anders-geaarden be
hoort), de materialistische mens.
De moderne mens is eenzaam, de
moderne tijd is materialistisch en de
moderne geest is nihilistisch en wij
zullen moeten trachten met het grote
voorbeeld van Jezus voor ogen in het
gehele contact met de medemens de
wil des Heren te verstaan, zo zei de
heer Van Andel.
Vervanger
Bij afwezigheid van ds. L. Loosman
uit Bodegraven (die het onderwerp
„Hij, zij en het kind" zou behande
len) sprak 's middags ds. A. van der
Kooy uit Hilversum over het gebed.
Als titel had hij de woorden van Gui-
do Gezelle gekozen: „Ach leer mij ar
me dwaas, hoe dat ik bidden moet'.
Als vier belangrijke voorwaarden voor
een juist gebed noemde de predikant
het eerst luisteren, de regelmaat bij
het bidden, de kennis van eigen on
waardigheid en het vertrouwen.
Het gebed is de dobber waarop het
geloofsleven moet drijven. Dit contact
met God is en blijft moeilijk en we
moeten er altijd voor waken, dat het
gemakkelijk zal gaan. Een dagelijkse
omgang met God in het gebed is on
denkbaar zonder een dagelijkse om
gang met Zijn Woord eerst luiste
ren dan bidden. Vele mensen zijn ge
neigd pas te bidden als ze er behoef
te aan hebben het tafelgebed bui
ten beschouwing gelaten. Regelmaat is
hier echter een noodzakelijk iets een
kwestie van „geestelijke hygiëne". De
biddende mens moet verootmoedigd]
klein zijn en hij moet ten aanzien
de verhoring de rollen niet om
draaien als zou. God er zijn om de
biddende mens te dienen.
Ds. E. Haverkamp, geref. predikant
te Leiden, sprak een slotwoord en de
Leiderdorpse zangeres mevrouw Grims-
Strootman verleende medewerking aan
deze toogdag, evenals de organist Ham
(Advertentie)
Jaag die ondragelijke
Rheumatische Pijnen er uit!
Dat lukt U met KRUSCHEN
Inderdaad een simpele bloedzuiveren
de kuur doet wonderen. Naarmate -de
bloedzuiverende organen krachtiger gaan
werken. daartoe aangespoord door
Kruschen's zes minerale zouten, wordt
het bloed allengs weer puur en zuiver
als weleer. Alle onzuiverheid erin wordt
losgemaakt en afgevoerd en kan zo geen
schade meer doen aan Uw gestel. Pijnen
nemen hand over hand af en U voelt U
al gauw weer de oude, vief, fit en veer
krachtig. Wacht er niet mee. Begin Uw
Kruschen kuur liever vandaag dan mor-
BOEKENHOEK
Noodlijdend is de mens, door prof.
dr. H. J. C. M- G. Ruygers. Inau
gurele rede Nijmegen. Uitgave Paul
Brand N.V., Hilversum.
Schatgravers aan de Amstel, door
W. H. van Eemlandt. Zesde druk.
In Antilope-reeks. Uitgave Het We
reldvenster, Baarn.
Puberteit, de psychologie van de
jonge mens in de rijpingsjaren,
door prof. dr. J. Waterink. Zesde,
uitgebreide druk. Uitgave N.V.
Gebr. Zomer Keunings Uitgevers
mij., Wageningen.
Hoe komen wij aan onze namen,
door G- J. Uitman. Ingeleid door
prof. dr. C. G. N. de Vooys. Tweede
druk. Uitgave Het Wereldvenster,
Baarn.
de zondagse-vrije-tijds-besteding is nog
boven de kim komen opduiken. Ze gaan met hun
ouders mee en dat is een indrukwekkend gezicht
om zo'n hele familie te zien optrekken. Voorop
Pa en Ma. en daarachter, als wandelende orgel
pijpen, het kroost van de oudste tot de jongste.
Eventueel ook gaan de kinderen op hun eentje
en ze hebben ook daar geen enkel bezwaar tegen.
Wat iedereen doet, is niet voor discussie vatbaar
en het is bovendien altijd prettig.
Weliswaar ontmoet ik nog al eens ouderen, die
me wijs proberen te maken dat ze tegenwoordig
niet meer kerken omdat ze dat in hun jeugd heb
ben tegengegeten en die me zelfs baarlijke voorstel
lingen ophangen van briesende vaders. die hen
destijds naar de kerk „toegevloekt" zouden heb
ben. maar in vele gevallen meen ik de oprechtheid
van deze reportages te moeten betwijfelen. Het zal
zeker wel eens voorgekomen zijn dat wel. En
als een zondag altijd gespendeerd werd aan drie
kerkgangen van twee uur elk. kan een overladen
geestelijke maag daarvan ongetwijfeld het gevolg
zijn. Maar deze exclamaties van een op dit punt
geestelijk mishandelde jeugd overtuigen me noch
tans niet: ze proberen meestal een alibi te zoeken
voor hun huidige afwezigheid en wat is gemakke
lijker dan de schuld maar op je vader en moeder
te gooien, die zich toch niet meer verweren kun
nen? En onderwijl hadden de kinderen van toen
het zo slecht nog niet in die kerkgebouwen.
Om te beginnen zag je al je door-de-weekse
vriendjes terug, en jc zag tevens wat voor ouders
ze er op nahielden. Dat gaf die kerkgang iets ge
zelligs, iets van één groot stamfeest. Tegelijk leer
de je gaandeweg luisteren, want je zag jongens en
meisjes uit de hogere klassen steeds nauwletten
der zich inspannen om iets te snappen van wat de
predikant te vertellen had, en je moest wel een
ezel zijn om hun voorbeelden niet op een goede dag
na te gaan volgen en zo ook een beetje „zoon der
wet" te worden. Maar zelfs als je daar nog niet aan
toe was, hield een kerkgebouw vele vreugden in.
Je kon de pijpen van het orgel tellen, en dat wa
ren er zoveel dat je altijd weer tot een ander aan
tal kwam. Je kon óók in gedachten over de om-
loopjes, hoog in de kathedraal, rennen en naar be
neden tuimelen en je heel handig nèt weten vast
te grijpen aan een van de vele enorme kronen. En
ten slotte kon je ook. dicht tegen vader of moeder
aan. verrukkelijk in slaap sukkelen om dan opeens
gewekt te worden door het stommelend opstaan
van de mannen bij het nagebed of door de jubel
van het orgel bij de slotzang. Die je eerst nooit,
maar allengs vaker kon meezingen, tenzij je een
zangfenomeen op de preekstoel had, die er de voor
keur aangaf om louter onzingbare melodieën op te
geven om vervolgens met veel vertoon die wijzen,
staande en zeer luidkeels, op zijn eentje uit te gal
men. Maar ook dat was zéér de moeite waard.
Alleen, als je in je eentje naar de kerk ging, kon
er van echt lekker in slaap doezelen niets komen,
want vreemden voelen geen aanvechting om een
M WUKPREDIKANTJ
blond of zwart jongens of meisjeskopje tegen
hun zondagse pak te laten aanleunen. Maar mei
dat probleem worstelde men reeds in Handelingen,
zoals uit de geschiedenis van Eutychus bekend
mag worden geacht. Het is overigens eenvoudiger
zich over dergelijke slapers te ontfermen, dan ze
nadat ze uit het raam gevallen zijn! uit de
doden te moeten opwekken.
Maar. er was nog een factor, die je verhinderde
in te dommelen als je onvergezeld ter kerke ging-
Die factor heette de Koster. En Kierkegaard heelt
al geschreven dat de Koster een machtig man is.
en dat was hij vóór 1914 zeker. Ongelofelijk zo
streng en zo speurend als hij rondkeek. Geen on
gerechtigheid. hoe klein ook. ontging zijn aandacht-
En ergens in je kmderbrein rees het angstige g«- i
voel dat hij je wel eens rauw tot de orde zou roe
pen. als je 't waagde om ook maar één ongewenst
woord te spreken, één euvele beweging te maken,
of één tel onder zeil te gaan. Zou hij je de kerk
uitschoppen? Of zou hij je opbergen in een van de
gewelven en daarna vergeten? Of je ten aanschou
wen van iedereen aftuigen? Je kon het niet met
zekerheid zeggen
En uit pure angst voor zulke mogelijkheden ben
ik soms weer hard de kerk uitgelopen en naar huil
teruggehold. Ach, arme Koster!
