Kerkelijke leiders: wij
laten elkaar niet los
i!
Een kanttekening
Kloven dienen
overbrugd
Een woord voor vandaag
Informatiecentrum van
prot. kerken te Rome
Goed kerkelijk gesprek
kenmerkte conferentie
Ook Russen
betalen
President Kennedy schreef
brief aan paus
ZATERDAG 6 OKTOBER
DE KROMME STOK
"^JA enige tijd geleden onder dé titel „Nederland een sociaal Paradijs" een
geruchtmakend artikel te hebben geschreven in De Sociologische Gids,
heeft dr. H. J. M. Hoefnagels S. J. thans een boek gepubliceerd over Socialo-
gische kanttekeningen bij aktuele sociaal-politieke vragen. In dit bij J. A.
Boom en Zoon C. V. te Meppel uitgegeven boek zijn een aantal artikelen ge
bundeld, waarin dr. Hoefnagels nog eens uitvoerig uiteenzet, hoe hij over de
huidige sociale problematiek denkt.
Hij wijst de huidige loonvorming af, omdat deze niet vrij genoeg is en de
arbeider bij de inkomensverdeling onvoldoende invloed kan uitoefenen. Er
zal volgens dr. Hoefnagels een andere loonvorming moeten komen, wil de
sociale gelijkberechtigdheid voor de arbeider nog eens verwerkelijkt worden.
Dr. Hoefnagels maakt in zijn boek opmerkingen, die op zichzelf genomen, zeer
behartenswaardig zijn, maar op de vraag, of dit nu allemaal in de praktijk
wel uitvoerbaar is, blijft hij naar onze mening ook thans het antwoord schuldig, j
Hij vindt, dat de overheidsinvloed bij de loonvorming veel te groot is. Loon
onderhandelingen zouden eigenlijk in volledige vrijheid gevoerd moeten j
worden. De arbeiders moeten even vrij zijn een bepaald loon te bedingen als I
de directies en commissarissen de vrijheid hebben geheel zelfstandig de
hoogte van tantièmes vast te stellen. De Nederlandse arbeider zou dan ook
roomboter op zijn brood kunnen eten, evenals zijn Duitse collega.
Maar moeten volgens dr. Hoefnagels die hogere lonen dan gaan ten koste derde conferentie van Europese
van de winsten? Waarschijnlijk wel. De directeuren en commissarissen kunnen kerken heeft de vier rapporten
zich dan immers ook geen onevenredig grote tantièmes meer toeëigenen. van de gespreksgroepen aanvaard
Maar hoe moet het in de ondernemingen, waar deze hoge lonen noodzakelijk i en daarmede deze conferentie be-
tot prijsstijging leiden? Hoe zal het gaan met onze concurrentiepositie in het sloten. Iedereen is eigenlijk een
buitenland, met de uitbouw van onze ondernemingen en het scheppen van beetje verbaasd dat de verwarde
gesprekken nog zoveel hebben op-
Op conferentie Nyborg besloten
NYBORG. Nyborg III, de
nieuwe werkgelegenheid?
Dr.Hoefnagels vindt, dat ons prijspeil niet altijd beneden dat van het buiten
land behoeft te liggen. Een gelijk prijspeil zou volgens hem zelfs het voordeel
hebben, dat nieuwe loonsverhogingen moeilijk meer in de prijzen doorbere
kend kunnen worden. De buitenlandse concurrentie verhindert dan immers
een dergelijke doorberekening. De arbeider verdient dan hogere lonen en de
consument behoeft niet bevreesd te zijn voor hogere prijzen.
Maar realiseert dr. Hoefnagels zich niet, dat een dergelijke gang van zaken
wel eens ernstige gevolgen zou kunnen hebben voor onze export, voor de
goede gang van zaken in het hele bedrijfsleven en voor de werkgelegenheid?
Opmerkelijk is voorts, dat de schrijver voor de loonvorming vrijheid vraagt,
maar voor de prijsvorming overheidsingrijpen. Als de regering langs de weg
van overleg met het bedrijfsleven geen prijsverlagingen weet te bewerkstel
ligen, waar deze verlagingen inderdaad mogelijk zijn. dan moet er maar een
wettelijke basis geschapen worden om prijsverlaging af te dwingen.
Wij geloven, dat wat dr. Hoefnagels opmerkt niet zonder betekenis is. De
waarde van zijn opmerkingen moet echter niet in de eerste plaats gezocht
worden in het praktische vlak, maar in de principiële kritiek op de maat
schappelijke orde. Wij zijn het daarom eens met de heer M. Ruppert, wan
neer deze in het laatst verschenen nummer van „Evangelie en Maatschappij"
aan het adres van dr. Hoefnagels opmerkt, dat verschillende zaken wat over
trokken en misschien zelfs enigszins verwrongen zijn. maar op één punt
kan deze kritiek fungeren als de kromme stok, die een rechte slag slaat.
Dit punt betreft een gevaar, dat de vakbeweging bedreigt. Het gevaar, dat
leiding en leden zo bezet zijn met de vraagstukken van lonen, prijzen, arbeids
tijd, sociale verzekering etc., dat geen, althans onvoldoende aandacht over
blijft voor bezinning en actie op het gebied van dc hervorming der maat
schappelijke structuur.
Het verdient geen aanbeveling, de herziening van dc structuur van ons be
drijfsleven over te laten aan politieke organen cn organisaties, terwijl de
vakbeweging zich beperkt tot het werk van alle dag!
Dr. Hoefnagels spreekt in zijn boek ook niet alleen over loonpolitiek
komensverdeling. Hij stelt ook het recht van staking aan de orde, evenals
het vraagstuk van de bezitsspreiding. Hij vraagt zich af. of de P.B.O. nog wel
zin heeft en welke de plaats van de intellectueel in onze samenleving is. Het
laatste hoofdstuk spreekt over de sociale rechtvaardigheid in het menselijk
samenleven.
De bijzonder kritische wijze, waarop al deze vraagstukken door de socioloog
Hoefnagels onder de loep genomen worden, maken het lezen van dit boek
meer dan waard.
geleverd. De belangrijkste gedach
te, die in alle vier de rapporten is
terug te vinden, is, dat de aller
eerste verantwoordelijkheid van
de Europese kerken is éen poging
te wagen de politieke en godsdien
stige kloven binnen Europa te
overbruggen. De kerken moeten
van beide zijden wegen vinden om
over de kloven heen te springen,
zolang de bruggen nog niet gereed
zijn.
Duidelijk is de gedachte dat het
niet alleen voor de kerk zelf belang-
dat kerkelijke leiders elkander
ontmoeten, met elkaar spreken en
naar elkaar luisteren, maar dat dit
invloed zal hebben op de gehele
toekomstige situatie van ons conti
nent.
Gespreksgroep II zag drie mogelijkhe-
;n om dit pontact mogelijk te maken.
In de eerste plaats moet daar het ge
bed zijn zowel in de kerken aan deze als
aan gene zijde van het ijzeren gordijn,
een gebed voor elkaar. In deze woorden
klinkt de bewogen oproep van dr. G
Jacob door uit Oost-Duitsland.
In de tweede plaats zullen de kerken
beter geïnformeerd moeten zijn
kaar. Er zullen meer boeken
(Van onze kerkredactie)
verschijnen over het kerkelijk leven
maar dan mag het niet gaan om theo
logische werken, maar om boeken die
beschrijving geven van het leven
de christenen in andere landen. Ook
kerkelijke bladen zullen zulke artikelen
moeten publiceren. In onze krant heb
ben wij dit regelmatig gedaan en zullen
we dat ook in de toekomst van tijd tot
tijd blijven doen. Maar, zegt een andere
gespreksgroep, het moet niet bij publi
caties alleen blijven; er moet de moge
lijkheid blijven van de ontmoeting.
Geen wonder dat dus in de derde
plaats gespreksgroep II wijst op de
noodzakelijkheid om het werk van Ny
borg voort te zetten en zelfs om te ko
men tot een grotere mate van regel
maat. Dat kan als tussen de tweejaar
lijkse vergaderingen kleine werkcoml-
té's zich bezinnen op de problemen die
naar voren zijn gekomen, terwijl zij
dan tegelijkertijd deze problemen kunnen
voorbereiden als gespreksthema voor een
volgend keer.
Onderwerpen
Heeft Nyborg UI veel nieuwe dingen
gezegd? Men Is geneigd te zeggen: nau
welijks. Maar hier zijn gedachten naar
4~t nu toe leefden
„Bbijzondere studie
bepaald onderwerp hadden ge
maakt. Wat wetenschappelijke en kerke
lijke pioniers hebben geschreven
haar eigen leven openbaren als
dienst aan de mensen.
Gespreksgroep III riep in dit verband
op om weer te beseffen welke bestem
ming de mensen door God geschonken
is, namelijk om te leven voor Zijn
en voor de dienst aan de naaste,
crisis in onze dagen is er door
scherpt daar de kerk dat lang niet al
tijd voor ogen heeft gehouden en vaak
niet het volle evangelie van de Here
"?zus Christus heeft gepredikt.
Juist in verband met de geweldige
geestelijke veranderingen die in het
Europese denken hebben plaatsgevon
den. spreekt groep III uit en zegt dat
de kerkelijke crisis ook voort komt uit
het feit dat het denken van de kerk
in het bijzonder de opleiding van
predikanten nog immer vermengd
met de erfenis van het zogenaamde klas
sieke humanisme. Men heeft het feit
niet ernstig genoeg genomen dat de
Europese cultuur is overgegaan in or
moderne economische, technologische
existentialistische humanistische denk
werelden. En juist deze moderne
men van het humanisme en niet het
klassieke meer bepalen onze huidige
maatschappij. Dit is misschien wel
meest opmerkelijke en drastische c
clusie van Nyborg, een conclusie die ze
ker verweer zal vinden. Maar het is juist
daarom heel goed mogelijk dat in de
toekomst juist deze opmerking in de
discussie zal komen. Dat kan van enor
me betekenis worden voor de predikant
opleidingen en alles wat daarmede sa
menhangt.
Vrede
Natuurlijk is ln Nyborg ook gespro
ken over „vrede", een onderwerp dat
vooral de oostelijke kerken zeer bezig
houdt zozeer zelfs dat het soms de wes
telijke kerkelijke leiders hier en daar
Psalm 103 is een veelgezongen lied aan een groeve: „Gelijk
het gras is ons kortstondig leven" maar de laatste woorden
zijn Loof den Here, mijn ziel!" En het is een volkomen har'
monisch slot want de hele psalm is immers één groot loflied.
Ieder kan dit projecteren op zijn eigen leven en dat ook
zonder dat men direct aan dood en rouw behoeft te denken.
Ons eigen kortstondig leven, zo'n week die in èen ommezien
weer voorbijgegaan' is, voorbijgevlogen in ons druk-zijn om
alle lief en leed, eindigt die bij ons inderdaad in een loflied?
Kunnen we uit de volheid van ons hart zeggen: „Loof den
Here, mijn ziel, voor alles wat Hij in de voorbij gegane iveek
opnieuw voor ons is geweest?"
Misschien is er iemand die dat zegt, jamaar verreweg de
meesten van ons zeggen helemaal niets tegen hun ziel. De een
sluit zijn boeken af en vindt dat de winst maar matig is ver
geleken bij vorig jaar en de ander is druk met uitgaan, de
derde zit te soezen bij de tv, de vierdede vijfdehoe
ver moeten we tellen om bij die man, die vrouw te komen die
vanavond zegt: Loof den Here, mijn ziel"?
En die heeft een „goed weekend"!
In verband met concilie
in deze coherentie van tijd tot tijd ge-Lr^ert. zij snijden het onderwerp
spreksthema in de verechlllende groepen.echter jn hun e| |andcn ook voort_
Afgevaardigden gingen zich durend weer aan. omdat zij het abso
luut noodzakelijk vinden dat het verlan-
Advertentie I
kOSRAM
Ambtsaanvaarding
prof. d. Ruygers
Dr. H. J. C. M. G. Ruygers heeft van
daag het ambt aanvaard van buitenge
woon hoogleraar in de grondslagen van
het maatschappelijk werk in de cultuur
filosofie aan de katholieke universiteit
in Nijmegen.
De afzonderlijke leerstoel
„grondslagen van het maatschappelijk
werk" is een primeur voor Nederland
en naar prof. dr. Ruygers meende
deze omschrijving zelfs uniek voor
wereld. Dit merkte hij op in zijn rede
Nyborg plukt vrucht van ontmoetingen
(Van onze kerkredactie)
„Noodlijdend is de mens". Hierin kwam
ÏÜuw Iteren .in Nyborg. waar de Euro-
mets ie zegge». alleen maar tegen'
te reageren vait.^Hij^ stond nog^stil büjpese kerken elkaar ontmoeten,
K"' w 3nr"', ,nt no° samen gesproken. Het was een
ze conferentie nog afvroeg of een der
gelijke ontmoeting zin heeft, was giste
ren volkomen overtuigd van de nood
zaak om elkaar te blijven ontmoeten.
Besloten werd om iedere twee jaar
bijeen te komen. Ook de vergadering
van 1964 zal worden gehouden in Ny-
b°Wel zal de betrekkelijk losse organi
satie wat verder moeten worden uitge-
bouwd. De aanwezigen droegen het
NYBORG. Vrijwel de gehele praesidium dan ook op om een soort
dag hebben de gedelegeerden gis-
het nood-lijden, "bij het appel tot nood:
leniging, bij de existentiële nood en bij
het aanbod van de religie.
Congres ministers
van onderwijs uit
Europese landen
Van 10 tot 13 oktober zal te Rome
een conferentie worden gehouden van
minister van onderwijs van de landen
die de Europese culturele conventie
hebben ondertekend. Het is voor de
derde maal dat een dergelijke confe
rentie van ministers van onderwijs van
Westeuropese landen wordt gehouden.
Deze conferenties hebben ten doel de
ministers van onderwijs van ae desbe
treffende landen in de gelegenheid te
stellen van gedachten te wisselen
vriendelijk gesprek. Heel duidelijk
bleek de vrucht van de ontmoe
tingen die in het verleden geweest
zijn. De beide andere Nyborgse
conferenties, de Praagse vredes
conferenties, de derde assemblee
van de Wereldraad van Kerken in
New Delhi hebben de eens zo
brede kloof wat gedempt. De ker
kelijke leiders van Oost en West
hebben elkaar beter leren begrij
pen en staan kennelijk met minder
wantrouwen tegenover elkaar.
huishoudelijk reglement te ontwerpen
en dit bijtijds aan de kerken, die zich
hebben laten vertegenwoordigen, toe te
zenden. Alleen werd de opdracht gege
ven dat het werk moet worden voort
gezet met een minimum aan organisa
tie. Het blijft dus een conferentie van
kerken, waarvan een derde ongeveer
geen lid is van de Wereldraad van Kerken.
problemen die tot
slechts weinigen bezig hielden.
Daar is bijvoorbeeld het probleem
an de migratie. Alleen in West-Duits-
land werken 600 buitenlandse arbeiders,
Nederland reeds 50.000 Italianen en
Spanjaarden en binnenkort komen ook
Grieken naar ons land. Hier ligt een
taak voor de kérk. Gespreksgroep III
heeft dan ook de wens uitgesproken dat
i klein werkcomité in het bijzonder
de komende twee jaar dit probleem
zal bestuderen en wegen zal zoeken om
deze mensen, die vaak uit
een geheel andere wereld en maatschap
pij komen, geestelijk maar ook op an
dere wijze te helpen.
Natuurlijk k->
Paul Verghese,
voerig schreven, naar voren. De con
clusie is getrokken dat de jonge mensen
naar andere landen gaan. geestelijk
mentaal behoorlijk voorbereid die-
te zijn. ,,De mens die elders bruik-
ir wil zijn. moet in het bijzonder be
schikken over een innerlijke kracht."
De afgevaardigden hebben uit de rede
niet de conclusie getrokken dat zij maar
moeten ophouden met al het werk dat
wordt gedaan hij had er nogal kri
tiek op en wilde zoeken naar een die
pere geestelijke basis voor alle hulp
programma's maar spraken uit dat
de kerken hun lidmaten moeten blijven
oproepen om solidair met de gehele
wereld en haar problemen te zijn
erkelijkc vrede diep wortel
schiet in de harten van dc mensen, zo
als een van de oosterse kerkelijke
leiders ons zei. opdat als dc regerin
gen naar oorlogen willen streven, zij
in conflict zullen komen met een diep
geworteld vredesverlangen in de harten
van bun onderdanen.
In verschillende rapporten worden
enkele regels aan gewijd. Zo schrijft
gespreksgroep IV: wat we ook zeggen
de vredesvraagstukken, we zullen
n de ene kant verketterd of door
de andere kant geëxploiteerd worden.
Het is echter de waarheid dat Christus
vrede is en dat Hij de Vredes
vorst is, zodat wij het zelf niet kunnen
nalaten te spreken over vrede op aarde,
zelfs als het moet gaan ten koste van
onze eigen goede naam.
Zo heeft Nyborg III gesproken. Vele
vragen bleven liggen, vele nieuwe vra
gen zijn gesteld. De gedelegeerden gaan
Namens het Friends-World Com
mittee for Consultation (het
quaker-wereld-comité) zal prof.
Richard Ullman als waarnemer
deelnemen aan het rooms-katho-
liek oecumenisch concilie, dat deze
maand in Rome begint.
Meer waarnemers
Prof. Ullman is hoogleraar aan het
Quakercollege „Woodbrooke" Birming
ham. England. Hij is Duitser van ge
boorte, thans Engelsman door neutra
lisatie. Hij zal een maand in Rome
verblijven en hoopt daarna bij de
ciliebesprekingen aanwezig te ziji
zoverre er onderwerpen ter sprake zul
len komen, waarvoor vooral in Quaker-
kringen belangstelling bestaat, als de
morele aspecten van het vraagstuk
de en oorlog e.d.
Verder wordt ons medegedeeld dat de
federatie van protestantse kerken in
Italië, in nauwe samenwerking met de
wereldbond van Presbyteriaanse kerken,
speciaal met het oog op het a.s. con
cilie der roomskatholieke kerk te Rome
een „Protestants informatiecentrum'
heeft gesticht.
Dit bureau is gevestigd in het bureau
der Waldenzer kerk, Tavola Valdese
107 Via 4 november, Roma
anderen te brengen.
Leken
Met nadruk werd nog uitgesproken
dat de kerken niet slechts predikanten
zouden afvaardigen maar ook leken
en dan leken die in geen betaalde ker
kelijke functies werkzaam zijn. De Ge
reformeerde Kerken deden dat reeds
twee jaar geleden, toen zij een predi
kant en twee „leken" zonden. Merk
waardig genoeg werd hen dit jaar ge
vraagd om slechts een afgevaardigde
te zenden. Toen de Gereformeerde Ker
ken schreven dat dit niet juist was,
mochten zij een tweede gedelegeerde
benoemen.
volgende dag kwamen de ver-
oslagen van dc vier gespreksgroepen u c a
gemeenschappelijke problemen inzake i aan de orde. De rapporten werdenI Russisch-êrthodoxe"aartsbisschop Jo-
onderwijs. wetenschap en cultuur, ten- jn de algemene vergadering bespro-j hannes Wendland naar Amerika
einde geleidelijk te kunnen komen tot j ken en cr za] een gezamenlijke uit-| trokken is. Zijn tijdelijke opvolger
de "nrobl^men''spraak nog worden opgesteld die wij Berlijn
het uitstippelen
leid met betrekk.
welke onder hun verantwoordelijkheid
vallen. Gastvrouwe voor de derde con- publiceren.
ferentie is de Italiaanse regering. t.vr.H»n
,i.MS™1S d. ïJpr-kigr^n Er iarïf
D?b3ïïïrijk.t« .««nd.punt.n voor VeV" «o'iïit en
wetenschap van .nter.ouvemementele Toch ^et .eeer veel «edele-
organasaties. 2> prioriteiten in de on|nog uitgekomen is. Wel bleek dat het
rfo 9^» fnv^terin onderwerP van het humanisme wat al
helft van de 20e eeuw. 3) ïnvesterin- vgej omvattend was. Vooral in het
gen voor het onderwijs en 4) speur-begin wjst men nauwelijks welke rich-
werk t.b.v, het onderwijs |ting het gesprek eigenlijk moest n«
Tevens bleek dat de problemen va
de westelijke kerken niet zo sterk vei
schillen van die van de oostelijke kei
ken. Eigenlijk hadden alleen de klein
kerken uit het Romaanse Zuiden het
gevoel dat hun problemen toch eigen
lijk wel op
dit praesidium
Chr. handelsonderwijs
congresseert
Door de centrale voor christelijk han
delsonderwijs zal op 29 en 30 oktober
aanstaande een congres worden gehou
den in „De Blije Werelt" te Lunteren.
Deze centrale, die haar 25-jarig be
staan op die datum viert, is opgericht
land te bundelen. Momenteel heeft de
centrale voor christelijk handelsonder
wijs bemoeienis met meer dan 110 mid
denstandsavondcursussen. 12 christelijke
middelbare handelsavondscholen
i ander vlak liggen.
Oproep
gespreksgroepen heeft
dr. G. Jacob uit het Oostduitsc Cotbus
een bewogen oproep gedaan. Na af
loop hebben wij een ogenblik met hen-
gesproken. Hij verlangt ernaar de con
taeten tussen christenen van Oost ei
West verder uit te breiden.
In dc eerste plaats zou hij willen
dat de kerken voor elkander bidden.
in Londen zouden moeten
gemeenten in Moskou. Ge-
de jaarvergadering H
vereniging van leraren voor het christe
lijk handelsonderwijs, onder voorzit- U08l(.n KUI
terschap van de heer K. Verhoeff te dat j„ uw
Apeldoorn. Gedurende de middagverga- hebben elkaar nodig i
dering zal de weledelzeergeleerdc heer over cn weer ontmoci
dr. J. P. I- van de Wilde te 's-Gra- kaar bcier leren kenn
terugblik en toekomst". De heer Franc.
A Bibo te Voorburg zal in de morger.
de 30ste oktober
praesid:
Zowel de Hervormde Kerk als
de Gereformeerde Kerken hebben
financieel bijgedragen om de voort
gang van deze conferentie
Europese kerken te verzekeren.
Maar ook de Russen hebben zich
niet onbetuigd gelaten. Toen zij
lid werden van de Wereldraad van
Kerken, werd door sommigen ge
zegd dat zij financieel niet zouden
bijdragen. Dat is niet juist gebleken.
Zij hebben dit jaar reeds een groot
bedrag gegeven voor het nieuwe
gebouw van de Wereldraad van
Kerken in Genève dat over twee
jaar klaar moet zijn. Bovendien
schonken de Russen hier in Nyborg
f 2700 voor de voortgang
werk. De Duitse kerk gaf
afgelopen jaar het grootste bedrag
n.l. ongeveer f 18.000. De Hervorm
de Kerk droeg rond f 1600, de Ge
reformeerde Kerken f 800 en de
Remonstrantse Broederschap f 100
bij.
Wetenschap
In gespreksgroep IV kwam het ge
sprek op de veranderingen die zich heb
ben voltrokken in onze visie op wat wij
noemen het wetenschappelijk „wereld-
Een jonge natuurkundige maakte ui'
eigen ervaring daar de opmerking dat
de theologie van Bultmann met zijn
.Entmytologizierung" de moderne man
van de wetenschap in het geheel niet
aanspreektl omdat Bultermann werkt
'creldbeeld van de vorige
gen sterk veranderd
marxisme, dat nog werkt met dat oude
wereldbeeld, beginnen langzaam maar
zeker nieuwe inzichten door te breken.
Daarom riep deze gespreksgroep de
kerken op om in haar theologische stu
die en in haar verkondiging rekening
te houden met de moderne inzichten,
waarbij men niet meer kan spreken
van een vast, een gesloten wereldbeeld.
Maar om werkelijk de moderne
mens aan te spreken, zullen de kei
ken hun lidmaten meer en meer
moeten inschakelen, omdat zij de
taal van de hedendaagse moderne
mens spreken. De jeugd wordt ir
onze tijd beïnvloed door het niet-
christelijke humanisme in Duits
land beijvoorbeeld sterk door de boe
ken van Camus dat hartstochte
lijk probeert de mens te begrijpen.
Voor deze jongeren moet de kerk
niet met dc oplossingen op zak i
huis. Terwijl de bussen voorrijden
de eerste afgevaardigden reeds i
het station te rijden, zien we aan
gezichten dat zij niet vertrekken in de
wetenschap dat ze alle problemen op
gelost hebben. Ze gaan 'onder de indruk
van het feit, dat er zovele problemen
nog op te lossen zijn, maar ook in de
wetenschap dat zij niet alleen in het
kleine hoekje waar zij dienen, met de
ze dingen bezig zijn, maar dat vele an
deren voor en achter het ijzeren gor
dijn met hen meedenken.
President Kennedy, zoals men
weet zelf Rooms-katholiek heeft
een brief geschreven aan paus Jo
hannes XXIII, waarin hij zegt, dat
men overal ter wereld hoopt, dat het
Oecumenisch Concilie de zaak van de
vrede en het begrip ten goede zal
komen. De Amerikaanse president
schreef verder, dat vertrouwen en
moed geput kunnen worden uit het
vooruitzicht, dat het concilie speciale
aandacht zal wijden aan de ernstige
economische cn sociale problemen,
die dagelijks drukken op de lijdende
mensheid in vrijwel alle delen van
de wereld, maar in het bijzonder in
dc economisch onderontwikkelde ge-
De brief, die op 27 september reeds
werd geschreven, werd vrijd"**
het Witte Huis gepubliceerd,
schreef ook nog, dat zijn vroi
dierbare herinneringen zal blijvi
ren aan haar audiëntie met de paus in
maart van dit jaar.
De reis van paus Johannes met de
speciale trein heeft in de wereldpers
grote aandacht gekregen.
Uit vele landen kwamen in de afge
lopen dagen berichten binnen over R.K.
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders,
die de reis naar het concilie te Rome
hebben aanvaard. Onder hen is aarts
bisschop Ujcic van Belgrado, bisschop
Pen van Boedapest, kardinaal Wysjinski
In het Vaticaan werd vrijdag een
groot modern perscentrum geopend,
waar de verslaggevers alle mogelijke
faciliteiten voor hun arbeid tijdens het
concilie zullen krijgen.
Uit Washington werd nog gemeld,
dat de Ver. Staten ondanks de brief
van Kennedy noch door een afge
vaardigde, noch door een waarnemer
op het concilie vertegenwoordigd zullen
w c «o»" diplomatie
ke vertegenwoordiger 1
Tot directeur is benoemd ds. Paolo
Ricca, predikant der Waldenzer kerk.
Dit is mogelijk gemaakt door de mede
werking van protestantse kerken buiten
Italië.
Dit informatiecentrum wil de niet?
italiaanse journalisten ten dienste staan
door middel van zijn documentatie
het concilie. Het wil tevens funge-
als contact-centrum van de buiten
landse journalisten. Ook zal men er de
nodige praktische inlichtingen kunnen
krijgen.
Prof. dr. L. J. van Holk
Op uitnodiging van het conciliesecre
tariaat voor de christelijke eenheid zal
prof. dr. L. J. van Holk, hoogleraar
aan de rijksuniversiteit in Leiden, hei
Internationaal Verbond voor Vrijzinnig
Christendom en Geloofsvrijheid (i.v.v.c)
als waarnemer vertegenwoordigen op
het tweede Vatikaanse concilie.
Dr. Dana Mclean Greeley, president
van de Unitarian Universalist Associ
tion. Boston, V.S., zal als tweede war
nemer een gedeelte van de zitting bij
wonen. terwijl als diens plaatsvervanger
prof. dr. J. Luther Adams van de Har
vard Divinity-school in Cambridge (V.S.)
is aangewezen.
Prof. Adams is dit jaar in Europa
waar hij aan verschillende universitei-
ten gastcolleges geeft.
Inaugurele oratie
prof. d. F. C. Stam
Prof, dr. F. C. Stam heeft in verband
met zijn benoeming tot buitengewoon
hoogleraar in de neuropathologie aan
de Vrije Universiteit vrijdagmiddag zijn
inaugurele oratie gehouden.
De oratie kan als volgt worden
mengevat: De riéürbpathologüe is
nog 'betrekkelijk jonge tak van de ge
neeskundc, maar heeft zich echter M
een zelfstandige richting in de genees
kunde ontwikkeld, een richting die nau
we relaties heeft tot de psychiatrie en
neurologie. Door toepassing van moder
ne technieken, zoals histochemie en
electronen 'histochemile zal de neuropa
thologie in de toekomst nog vele bij
dragen kunnen leveren tot de kennis
van de functie en de ziekelijke stoor
nissen van het zenuwstelsel.
Prof. Stam volgde zijn medische stu
die aan de Rijksuniversiteit te Leiden.
Zijn opleiding tot zenuwarts ontving hij
in de Valeriuskliniek te Amsterdam.
In 1957 promoveerde prof. Stam op een.
proefschrift getiteld „Histopathologic ei
classificatie van cerebrale gliomen".
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen het beroep van de gen
synode als predikant bijz. werkzaamhe
den (pred. Evang. Landeskirche voor
studenten te Heidelberg) kand. A. Geen-
se, naar Vaals-Gulpen (toez.) kand. W.
van Waasbergen te Utrecht; naar 's-Gra-
venzande (beroep P.K.V, van Zuid-Hol
land) G. Verschragen te Blijham.
-Beroepen te 's-Grevelduin-Kapelle R.
W. Steur te Doornspijk.
Bedankt voor Woudenberg P. J. Bos te
Sprang, voor beroep prov, kerkverg.
Zuid-Holland te Krimpen aan den IJssel
(nevenpastoraat) H. Harkema te Zeist.
GEREF. KERKEN
Tweetal te Middelburg (vac. J. Ytsma)
M. Grashoff te Bleiswijk en D. Pasman
te Hardenberg.
Beroepen te Pernis (vac. J. H. va
sema) M. Grashoff te Bleiswijk.
Met ivelpon: zie je er geen barst van!
CETA- BEVER
Promotie aan V.U.
van J. A. v. d. Welle
christelijke detailhandelskweekscholen. bidden vu„, |sUlc
welk aantal in het komende jaar wel-i meenten jn praag zouden
licht zal kunnen worden uitgebreid. den voor gemeenten in Amsterdam
De morgen van de 29e oktober is be- omgekccrd. Tevens riep hij op om
stemd voor de jaarvergadering van die kaar toch loveej mogelijk te bezoeken.
I „Laat men toch mensen die
Oosten komen niet verketteren'
krant, vraagt hij o__„-r
elkaar Universiteit te Amsterdam tot doctor
ontmoeten willen wij el- jn dc faculteit der letteren, op het proef-
Raar ucki .«=.cn kennen en begrijpen", schrift getiteld ..Dryden and Holland",
venhage. secretaris van de raad voor Dr van der welle werd te Middelburg
midden- en kleinbedrijf een referaat V^rtrtrf cfMI Cf 'geboren en studeerde aan de Universi-
houden over -/Middens^ndsonderwijs. f CnJiL^Uilg te-t yan Amsterdam. Thans is hij le-
ondvergadermg stond geheel in raar aan het Corderius Lyceum te
het teken van de voortgang van het Amersfoort. Promotor was prof. dr. H.
houden"oververkoopkunde""én reclame 'werk. Wie zich aan het begin van de-Schreudcr.
tz
rVOEN ik als lang, dun kind in de vierde klas
van de lagere school zat, behoorde ik tot
de brutale pinnen. Ik moest viel. Brutaal zijn
was de enige bescherming tegen snel opkomen
de tranen en een kwetsbaar hart. Mooie of zie
lige verhalen prikkelden me daarom juist tot
grote monden. Collectief iets mooi vinden vond
ik eng, ik pinkte liever in de eenzaamheid een
traan weg dan me klassikaal te laten ontroeren.
Zo herinner ik me nog goed uit die vierde
hoe ik in verzet kwam tegen de meester. Ik
voel nog de afkeer tegen zijn pruimen op ei
gen sap" ogen, zoals ik ze noemde. Achteraf
geloof ik inderdaad dat het een sentimentele man
was, zijn gemoed schoot in ieder geval om de
haverklap vol. Als hij voorlas, zette hij alle re
gisters breed open. liet zijn stem juichend gal-
of kreunend huilen, wat mij hevig ergerde,
Zo las hij met veel pathos Peerke en zijn
kameraden" voor en ik kon, toen het voorlees
uur op een keer voorbij was, eenvoudig niets
anders doen dan zeggen:,.Wat een rotboek". Ik
moest wel. want ik vond het afschuwelijk mooi.
Natuurlijk moest ik toen schoolblijven. Van
het standje, dat ik ongetwijfeld gekregen heb.
herinner ik me niets meer, maar toel. dat ik
Peerke mee mocht nemen om thuis zelf te le
zen. Die meester had toch wel iets begrepen
van dat spichtige herrie-leind, denk ik nu. Zo
las ik in de eenzaamheid, met regelmatig „prui
men op eigen sap" ogen. Peerke. Ik zag „gro-
va" met zijn viool en verlangde ernstig „kame
raden" te hebben als Peerke. De dood van
Peerke vond ik natuurlijk wel ontzettend, maar
ik was er al bladzijden op voorbereid geweest
en bovendien kwam ook dit tragische a's iets
heel moois op me af.
lfo.etang.ais
en
Gisteren was mijn oudste zoon na het avond
eten plotseling verdwenen. Ik realiseerde me
dat pas goed, toen de kleintjes na alle cere
moniën onder de wol lagen en ik hem miste.
Hij was niet echt weg, maar had deze keer on-
aangespoord in een absurd tempo zichzelf in
bed gewerkt en lag daar met rode kleurtjes en
verdacht glanzende ogen te lezen. .Je hoeft van
avond niet meer met met te praten, moeder, ik
ben liever alleen, 'k heb zo'n mooi boek, ik ge
loof het mooiste boek van de wereld", 't Was
Peerke.
Ik heb hem alleen gelaten met grova,
kameraden en zijn ontroering. Het waren i
eigen emoties, die na tientallen jaren weer leef
den, in mijn kind in een volgende generatie.
Toen hij sliep heb ik het boek gehaald, herle
zen en herbeleefd. Zelfs de plaatjes zijn dezelf
de gebleven. Ik zag Peerke weer, die met krul
lend meisjeshaar ziek en bleek iii bed lag. Ik
herkende de kameraden met hun wonderlijk
matrozenpakken en halfzachte petjes.
Achterin het boek is een plaatje
braaf rijtje huizen. Daar staat onder: de tij"
gaat voort. Geen originele gedachte, hoewel «r
geen speld tussen te krijgen is.
Toen ik tien jaar was, stonden w*
een drassig veldje, om een zeppelin te kt;n*,e#
zien, we hoepelden en pinkelden.
Nu is mijn zoon bijna tien. hij praat oyer
raketten en ruimtevaart, hij badmintont
mee aan speurtochten. De tijd gaat voort, maat
Peerke ging mee. Kleine Mink vond het in dl
•klas een rotboek, maar op haar kamertje huildi
zij er tranen met tuiten om. En haar
neer van de Hulst, vindt het nu het mooisti
boek van de wereld.
Tot ziens Peerke. wellicht zie ik je weer bil
de andere of toie zal het zeggen? bij de
kleinkinderen.
Gegroet Grova en de kameraden gegroet W.
G. v. d. Hulst, kameraad van de jeugd.
Mink van Rijsd ijfc
S
r
