a Dominee onder gestrafte militairen in Nieuwersluis Gesprek over ontmoeting met het humanisme Bijbelse geschiedenis Een kanttekening woord voor van daag Discussie begonnen in Nyborg Paus Joannes XXIII reis door Italië DONDERDAG 4 OKTOBER POLITIEKE JONGEREN ACTIEF „Eens kwam de duivel op aarde. gOStOOl (Ie ge-1 oij zijn vertrek liet hij niets ach- -i ter. Alleen drukte hij met het PIP htPVO'lYYllfl J*puntje van zijn poot een plekje (Van een onzer verslaggevers) tijd moeten uitzitten. En dit is dan één van de talrijke droeve verhalen die men maar al te graag doorgeeft en even gretig aan hoort over de instelling die officieel bekend staat als het Depot Discipline Nieuwersluis". Natuurlijk verblijft niemand voor zijn plezier in de ..tuchtklasse", maar vaak toch wel tot zijn heil, soms ook tot zijn zieleheil. Dit vertelde de legerpredikant ma joor ds. mr. C. Brouwer te Utrecht, die belast is met de geestelijke verzorging van de protestanten in het depot Nieu wersluis. jyjET bewonderenswaardige vlotheid, betrekkelijk kort nadat de A.R. Partij haar nieuwe beginsel- en algemeen staatkundig program had aanvaard, heeft de Arjos, de a.r. Jongerenorganisatie, een toelichting op dit program gepubliceerd. Deze toelichting is gegoten in de vorm van een bundel handige schetsen en draagt de titel „Kleur bekennen". Het is de bedoeling, dat deze schetsen als leidraad dienen voor het werk op de vele Arjosclubs die ons land telt. Hot hele program is overzichtelijk behandeld in 25 schetsen. Aan het eind van elke schets is een literatuuropgave toegevoegd en zijn enkele discussie vragen opgenomen. Ook bevat de bundel een overzicht van de belangrijk ste antirevolutionaire literatuur, die sinds Groens „Ongeloof en Revolutie" is verschenen. Men mag de Arjos feliciteren met deze bundel en daarbij de hoop uitspreken, dat „Kleur bekennen" ook buiten de intieme kring van de Arjosclubs wordt gelezen en gebruikt. Immers, deze uitgave bevat niet alleen een schat vani gegevens over het denken en streven van de A.R. Partij, maar geeft ook j een leerzaam beeld van de belangrijkste politieke vraagstukken, die het j staatkundig gezicht van ons land hebben gevormd en nog vormen. Moeilijke woorden en begrippen zijn vermeden en ieder die „de politiek" als „te moei lijk" overslaat zal na het doorbladeren Aan deze bundel tot het inzicht ge- j Bij zijn vertrek liet hij niets ach- komen zijn, dat hij steeds teveel beren op de weg heeft gezien. Inmiddels is men geneigd te vragen, of uit „Kleur bekennen" ook valt op te 'puntje van zijn poot een plekje maken, boe de a.r. jongeren het program van hun partij beoordelen. Op ergens 0D de wereld Dat nlekie is deze a-raag moet worden geantwoord, dat in het algemeen is volstaan NT. F. j met een zo objectief mogelijke toelichting van het program, waarbij iedere j Nieuwersluis. Aldus typeerde een interpretatie zoveel mogelijk is vermeden. i militair het depot-Nieuwersluis, Een enkele maal is hiervan afgeweken. Zij, die van mening zijn, dat het'waar zij, die zich in het leger ern- huidige a.r. program te weinig over de toekomst zegt, zullen lezen, dat de stig misdragen hebben, hun straf- Arjos op het terrein van de onderneming verder gaat dan het program: zij stelt concreet de herziening van de rechtsvorm van de onderneming aan de orde. Interessant is ook, dat wordt gevraagd om 1 pet, van het nationaal inkomen te bestemmen voor de onderontwikkelde gebieden, terwijl het program vol staat met de wens, dat Nederland „naar vermogen" steun verleent. Een belangrijke passage uit het program in de Arjosbundel wordt gerelati veerd. Het program wil, dat alle onrechtmatig geweld tussen de volkeren „desnoods met sterke hand" Avordt geweerd. In „Kleur bekennen" staat: „Grote terughoudendheid past om de woorden „desnoods met sterke hand" van ons program in toepassing te brengen". Zonder ook maar iets af te willen doen aan de grote waarde van de besproken Arjosbundel lijkt het van belang, zich af te vragen, hoeveel waarde men aan een algemcent beginsel- en staatkundig program moet toekennen en in hoeverre het a.r. program het gevoelen van de doorsnee antirevolutionair weergeeft. Deze vraag Avordt des te klemmender wanneer men kennis neemt j van een andere Arjos-publikatie, de brochure „Perspektieven vanuit een anti-revolutionaire visie". «Deze brochure heeft een voorgeschiedenis. Elk jaar houdt de Arjos in Drie bergen een studieconferentie en op de conferentie van vorig jaar Averd in eens duidelijk, dat betrekkelijk veel (prominente en minder prominente) aanwezigen vonden, dat het a.r. program te weinig biedt om een toekomst- beleid op te baseren. Het Arjosbestuur heeft toen dr. W. Albeda (van het C.N.V.) en dr. J. P. I. van der Wilde (van de Raad voor het Midden- en Kleinbedrijf) gevraagd, hierover iets op papier te zetten. Het resultaat daarA-an is genoemde brochure, die op de studieconferentie van dit jaar, aanstaande vrijdag en zaterdag, zal Avorden besproken. De geest van deze brochure is toch wel bepaald anders dan die van het officiële program en ook naar de letter zijn er avcI enige verschillen. In de brochure wordt gepleit voor een open benadering van het communisme, wordt onverbloemd gewezen op de nadelen van de bezitsvormingspolitiek en a-an het confessionalisme (verzuiling) in het Nederlandse organisatieleven, wordt afgerekend met het gezin-rond-het-barmonium ideaal en Avordt het nict-bezoeken van politieke vergaderingen bepaald geen blijk van geestelijke armoe genoemd. Goed, dit heeft allemaal nog betrekkelijk weinig te maken met het lezen van het officiële A.R. Program, maar anders wordt het, wanneer subsidiëring van kerkbouw én theaterbouw wordt bepleit en wanneer daarbij Avordt gesteld, dat bij de beantwoording van de vraag, of dit ook ten aanzien van humanistische centra geldt, principieel (spat. van ons, red.) is de behoefte aan een zodanig centrum bij de bevolking. Gevraagd wordt verder steun aan de consumentenorganisaties, daadwerke lijke herziening van de rechtsvorm van de onderneming, publikatie door de overheid van een lijst, waaruit duidelijk wordt, bij hoeveel (of liever hoe Aveinig) personen de macht in het bedrijfsleven is geconcentreerd. Gepleit wordt voorts voor maatregelen, die ertoe leiden, dat de arbeiders in toene mende mate delen in dc eigendom van het bedrijf, waarin z*J werken. De schrijvers geven zelf toe, dat in hun benadering een duidelijke verschui ving van de probleemstelling is te bespeuren, indien naast hun brochure het Beginsel- en Algemeen Staatkundig Program wordt gelegd. „Zonder tekort te doen aan het streven naar het „behoud en de versterking van het beslag van Gods Woord op het openbare leven" (art. 1 van het Program) wordt de klemtoon gelegd op het persoonlijk getuigenis in het optreden van het in dividu en de groep in het samenspel met de overheid". De gestelde grenzen worden betrekkelijk genoemd en voor aanpassing vatbaar. Ongetwijfeld zullen veel antirevolutionairen met een dergelijke gedachten- Conferentie Gereformeerde garnizoenskerken In de tuchtklasse verblijft (imaal twaalf maanden. dat 62 pet. deel. verbeterd is. Van 20 pet. geldt het tegenovergestelde: zij zetten hun verkeerde practijken voort. Van de ove rige 18 pet. zijn de uitkomsten niet be kend. Ds. Brouwer gaf zijn uiteenzetting in de jaarlijkse vergadering van gerefor meerde garnizoenskerken, te Amersfoort gehouden. Hij had er als titel boven ge plaatst „Militairen met gestoorde ach tergrond". Want praktisch alle soldaten die enige tijd in de tuchtklasse ge plaatst worden, hebben op de achter grond van hun leven een stoornis. Vaak: een mislukt huwelijksleven van de ou- gang moeite hebben. Het is niet verwonderlijk, dat in een partij, die zozeer stelt zich door beginselen te laten leiden, a'erschil van mening, zoals gebleken ten aanzien van het Nieuw-Guineavraagstuk en de mammoetwet, moeilijk is te verteren. Maar was in beide gevallen wel sprake van botsing tussen beginselen? En waar ligt de grens tussen beginsel en praktische uit- aa'erking? Het zou wel eens kunnen zijn, dat in onze veelvormige tijd, nu dc politieke vraagstukken veel moeilijker onder een eenduidige noemer zijn te brengen, die grens bezig is te vervagen. Moet men daarover treuren? Ook Avij betwijfel den een jaar geleden, kort voordat het A.R. Beginsel- en Algemeen Staatkun dig Program zou worden aanvaard, of dit program een bruikbare handleiding zou kunnen zijn voor een echt antirevolutionair toekomstbeleid. De vraag kan worden gesteld, of het heden ten dage nog wel mogelijk is, zijn toekomstidealen vast te leggen in een beginselprogram, zoals dal van onze po litieke partijen, maar daarbij te vermijden, dat zo'n program meer is dan alleen maar een mooi pronkstuk. De schrijvers van de Arjosbrochure wekken de indruk, deze vraag negatief te beantwoorden. Zij besluiten hun betoog met een citaat van Berkhof: „In de naaste toekomst komt Christus tot ons." Maar kan een politieke partij bestaan op grond van christelijke bewogenheid alleen? ders. Ook wel een volkomen verwaar loosde opvoeding, een als kind aan zijn lot overgelaten zijn een te vroeg op ei gen benen staan bijv. door op veertien jarige leeftijd naar zee te moeten, het geen dikwijls ook alweer een gevolg is van moeilijkheden thuis. Geregeld verblijven 12G a 140 militai ren in Nieuwersluis. Het merendeel van hen. die tot de protestanten worden ge rekend, heeft nauwelijks aanraking met het evangelie. In Nieuwersluis komen ze er echter in ieder geval mee in con tact. Niet alleen is daar het verplichte spreekuur van de dominee, ook de kerk gang is verplicht en slechts zelden wordt daarvan ontheffing gegeven. Het aantal atheïsten onder de gestraften miniem. De meesten geloven diep hun hart wel dat God bestaat. Maar de verhouding God en mens is hun niet dui delijk. Ook het feit dat de mens eer eigen verantwoordelijkheid heeft leeft bij hen niet. Het is wel duidelijk in welke richting het godsdienstonderwijs aan deze mili tairen moet gaan. Steeds weer blijkt dat de kern van het evangelie hen Tophit De kerkdienst in Nieuwersluis is een belevenis apart. Vooral het zingen blijkt een moeilijk punt te zijn. Omdat van de kerkgangers soms maar twee pro cent kerkelijk meelevend is, valt er slechts uit een beperkte liederschat te putten. En wanneer de „kerkelijken" door schuchterheid weerhouden worden om in te zetten, dan wordt er helemaal niet gezongen. ,,0p bergen en in dalen" behoort tot de A-rij algemeen gekende gezangen. Kondigt de dominee het op plechtige wijze aan, dan kan het zijn dat alle monden gesloten blijven. Maar zegt hij bij dc aanvang van de dienst: „Man nen, wij beginnen maar neer met on ze tophit „Op bergen en in dalen"— is het ijs gebroken i een mee te zingen." Welke preken horen wone. zoals ze ook worden gehouden, mi matisch. Er gaat eei keur uit naar preken tische fi; hoefte aa n probeert ieder- :e graag? Doodge- in de gemeente ar dan niet dog- duidelijke voor- iver oudtestamen- Want velen hebben be rt krachtige persoonlijkheid, Bijbel geeft geen Er worden in Nieuwerslu.s ook confe renties gehouden in de trant van Beuk- bergen. Tot de beste programmapunten behoort de laatste tijd een causerie van dr. J. van Klinken, directeur van het Algemeen Diaconaal Bureau der gere- het werelddiaconaat spreekt, treft dit de mannen diep. Alle gedetineerden hebben een bijbel. Vaak lezen ze hem van Genesis 1 tot Openbaring 22. Maar wie zó de bijbel uitleest, heeft er weinig aan. Daarom wordt bij het godsdienstonderricht ge poogd het doelbewuste bijbellezen te bevorderen. Ds. Brouwer betreurde het dat er op dit punt vrijwel geen littera tuur bestaat. Andere sprekers Er was uiteraard wel discussie na de ze lezing, over een onderwerp dat in deze vergaderingen nog niet eerder aan de orde werd gesteld. De voorzitter van de gereformeerde deputaten voor de geestelijke verzor ging van zee-, land- en luchtmacht, ds. G. F. Hajer te Beilen, mocht ook ver welkomen de legerpredikant lt.-kol. ds. H. J. Diekerhof die sprak over de opleiding van legerpredikanten de hoofdlegerpredikant kol. ds. A. T. W. de Kluis en zijn opvolger lt. kol. ds. B. A. Bos. Namens de hoofdvlootpredikant ver scheen ds. L. J. Schalekamp ter confe rentie. Vele tientallen afgevaardigden van garnizoenskerken woonden de A'er- gadering bij. De tweede dag van de conferentie van Europese kerken in het Deen- CiC 111G11S se stadje Nyborg werd geken merkt door vier referaten, die in gingen op twee van de eub- thema's van deze bijeenkomst. Zij handelden over de ontmoeting van de mens met het humanisme en met Christus. De meeste aan dacht trok zonder dat wij pa triottisch willen zijn het refe raat van de Leidse hoogleraar, prof. dr. H. Berkhof, die sprak over de mens in de ontmoeting met Christus. i onze kerkredactie) het de geschiedenis In zUn gegaan als een van de schoonste bloemen A-an de godsdienst. Maar AviJ hebben nu geleerd dat de reli gie in z(jn hoogste vorm Christus heeft Hij stelde met nadruk dat de Bijbel ons geen antropologie, geen leer van de mens geeft, maar in de eerste plaats ons de geschiedenis verhaalt van God en de mensen. In deze geschiedenis wordt openbaar hoe God ons ziet en hoe wij op God reageren. God is an ders dan de goden van de heidenen en de filosofen. Hij is een mense lijke" God. die zich er alles aan laat gelegen liggen om de trouwe bondge noot van zijn mensen te zijn in het genadeverbond. Hier kwam tevens duidelijk naar vo ren het verband met de beide sprekers die liet eerste sub-thema behandelden, namelijk dc Franse hoogleraar Michel Philibert uit Grenoble die een beschou wing gaf over het Europese humanisme, en de Praagse theoloog prof. dr. J. M. Lochman die een balans opstelde van het Europese humanisme. „Het humanisme wil de mensen trouw blijven om der men sen willen", zei prof. Berkhof en hij ver volgde: „Wij willen deze trouw niet kleineren. Wat ons evenwel van het hu manisme onderscheidt is de onwrikbare basis, die Avij voor onze trouw aan de mensen vinden in de geopenbaarde „men- se'ijkheid" cn de mensenliefde van God." Farizeïsme Toch is de christen geen pessimist, als de humanisten ons steeds voor \-octen werpen. Wij kennen de belofte van een nieuwe toekomst, die in Christus cn door het Averk A-an de Heilige Geest reeds is begonnen. In het slot van zijn rede wees prof. Berkhof erop dat In de verhouding tot de humanist grote verschillen blijven. Maar dat behoeft niet te betekenen dat wij humanisten moeten weigeren hun eigen bijdrage te leveren in onze be dreigde cultuur. Wij behoeven ook niet altijd tc zeggen dat zij in deze mensen liefde 'letterlijk in Titus 3:4. philantro- pia) Gods in Christus een kracht en in spiratie vinden, die de humanist niet be zit. Als dat waar Is. dan moet zich dat daardoor openbaren dat de christelijke mensenliefde een langere adem bezit dan die van het humanisme. In de grote strijd om de ziel van de Europese mens. geldt slechts „het bewijs van de waar heid en de kracht" Bespreking Gisteravond zijn de besprekingen in de discussiegroepen op zijn best gezegd aarzelend op gang gekomen. Het on derwerp A-an het humanisme, dat zich op \-ele A-crschlllende manieren openbaart in het klassieke, het christelijke, maar ook in het existentialistische, en het marxis tische humanisme blijkt zo veel omvat tend te zijn dat het kennelijk nog moei- "k is om tot een werkelijke vruchtbare n voor een gesprek te komen. De algemene tendens is dat men zich et van meet af aan afAvijzend tegenoA-cr Met enige nadruk sprak de Leidse hoog- het humanisme wil stellen en een „anti- leraar niet slechts A-an de godheid vanhouding" wil innemen, zoals dc kerk J'-zus Christus, maar ook van Zijn mens- \roegcr maar al te vaak heeft gedaan, held. Deze Is een aanklacht tegen onze Voor de Tsjechoslowaak Lochman duikt wereld en we Aveten wat de wereld heeftdan onmiddellijk de vraag naar de vrede gedaan met deze volkomen Mens. In ditop. (Hij is een A-an de vooraanstaande A-erband schonk prof. Berkhof teA-ens enl-persoonlijkheden van de Praagse vredes- ten") samen naar die vrede moeten zoe ken. „En als dan op deze gezamenlijke weg onze bijzondere stem wordt verno men dan mag slechts gehoord worden, dat de kerkmens in het licht en in de naam van zijn vredevorst het gemeen schappelijk doel van de aardse vrede slechts beslister, vindingrijker en gedul diger moet zoeken dan de anderen." Buitengewoon werd toen evenwel ge waardeerd wat de Oostduitse theoloog Jacob toevoegde aan de woorden van Lochman. Hij wees erop dat het de taak is van de kerk om in de eerste plaats de behoeftigen te helpen, zij die uit de maat schappij zijn gestoten. Dat is ook Vakbonden Ook een Grieks-Orthodoxe stem \v< gehoord. Samen met prof. Berkhof sprak de archimandriet prof. dr. Jerome J. Cot- sonis uit Salonica over de ontmoeting van Christus met de mens. Uit heel zijn referaat sprak een verlangen naar de ge lovige christenen uit vroeger tijd, die nog Avilden lijden a-oor hun geloof. In dit verband zei hij o.m.: „De mo derne mens behoort nog minder tevreden te zijn met de christenen van zijn tijd waar het gaat om het zoeken naar een oplossing van de klasse- en sociale pro-| (~)PEENS -ine uit de Dr. Ir. W. M. J. Schlösser: benoemd 'ot gewoon hoogleraar aan de Tech nische Hogeschool te Eindhoven met ingang van 1 september 1962, om onderwijs te geven in de werk tuigbouwkunde, in het bijzonder in dc leer van de werktuigbouwkundige constructie. Dr. Schlösser was lector aan de Technische Hogeschool in Delft. „Maarten Luther" op 5 en 6 Oct. a.s. in Hilversum vindt zaterdagmiddag in een der lokalen bij de Ger. kerk aan de Valkenhoflaan een forumgesprek plaats over Eenheid en verscheidenheid der Kerk". Aanvang 2 uur. Aan het gesprek, dat zal worden ge leid door de heer M. Ruppert. zal o.m. worden deelgenomen door de Gere formeerde Prof. Dr. J. T. Bakker, de rooms-katholieke Dr. A. Fiolet en de Luth. Prof. Dr. W. J. Kooiman. Belang stellenden zijn hartelijk welkom. Psalm 90 staat bekend als het gebed van Mozes, boven psalm 103 staat Van David". In beide psalmen vindt ge gedachten over de vergankelijkheid van de mens en over zijn plaats in het raam van Gods eeuwigheid. Maar waar Mozes bidt: Laat Uw werk aan Uw knechten openbaar worden......", daar con- stateert David in zijn psalm: „Hij heeft Mozes Zijn wegen bekend gemaaktDat God Mozes' werk ..bevestigd", ge zegend heeft is voor Mozes een bede, voor David een vast staand feit. Als mensen gaan we zoekend en tastend onze weg. Wie leven wil als christen zal niet anders kunnen dan iedere stap op die weg biddend toetsen aan de Bijbel. Gods Woord. Zo heeft Mozes het gedaan en zo heeft David het gedaan en hoe vaak hebben deze beiden het desondanks mis gedaan. Grove fouten hebben ze gemaakt en beiden hebben ze Gods slaande hand in hun leven gevoeld. Maar psalm 90 is toch één groot loflied en psalm 103 is toch één groot loflied waarom? Omdat Mozes en David beiden leefden uit Gods genade. God laat een mens niet in de steek. Nooit! Al stapelen we fout op fout, de hemel blijft open en de Vader in de hemel wacht ons. Misschien vindt ge hier op aarde nooit antwoord op de vraag naar de zin van uw leven en werken het antwoord ligt in de hemel! Bidden voor succes concilie UJëlis gewe 01) re; Paus Joannes XXIII is vandaag uit Vatikaanstad vertrokken voor een unieke reis door Italië. Hij zal bidden voor het succes van het aanstaande rooms-katholieke con cilie. De 80-jarige paus is kennelijk voldaan over zijn voorgenomen reis, de eerste pauselijke treinreis in een eeuw, zoals bleek uit zijn verklaring tijdens de ge nerale audiëntie in de Sint Pieter. waar hij zei gelukkig te zijn dat „een paus zijn gebied kan verlaten en weder om de horizon en herinneringen uit het verleden kan doen opleven". Intussen zoeken Italianen langs de he le trans-apenijnse spoorweg een kans om de paus te zien. De trein van de paus zal 53 steden en dorpen pas seren. Op alle stations gingen vandaag Italiaanse en Vaticaanse vlaggen de lucht N.T.S.-uitzending met vlaggen gedrappeerd terwijl de ste delijke autoriteiten proclamaties aan plakten ter verwelkoming van de paus. Fabrieks-eigenaars overwegen hun ar beiders vrijaf te geven. Wanneer de paus kort voor midder nacht in het Vatikaan terugkeert, zal hij 674 kilometer per trein en plm. 15 kilometer per auto afgelegd hebben. In een extra-ultzcndlng zal de N.T.S. vandaag vfen ongeveer 18.15 uur tot 19.15 uur een Eurovisie-reportage over- Beroepingswerk NED. HERV. KERK Beroepen te Langerak bezuiden de Lek (toez.): H. Jongebreur. te Heyplaat; te Hilversum (vac. W. Willemse): J. J. Pol dervaart, te Scheven ingen. Beroepen door de generale synode alsjterdam. schrijver predikant voor bijzondere werkzaamhe- h*oeb>-»r grote de Bi meer ingen regen' rond hoefg IUI derde (pred. Evangelische Landeskirche voor de studenten te Heidelberg): A. Geense, kand. en leraar godsdienstonder wijs aan het Reviuslyceum te Doorn. Aangenomen naar Gent (België) (twee de predikantsplaats) Prot. Evangelische kerk voor bijzondere werkzaamheden: jonkvr. W. M. van Lijnden, vicaris te Amsterdam. GEREF. KERKEN Tweetal te Rotterdam-Centrum (vac. F. Vroon): A. C. Kersten, Utrecht en J. van Tuinen, te Meppel. Beroepen te Sappeméer-Hoogezand (vac. C. G. Bloem): K. Ubels, te Vrooms- hoopt. Beroepen te Perth (W.-Australië) Ref. Churches: W. van Wijk, te Hoogvliet. Aangenomen naar Vlissingen: A. G. Kornet, te Oude-Nieuwe Wetering. CHRIST. GEREF. KERKEN Beroepen te Maarssen (bij accl.): M. Vlietstra, te IJmuiden, Tewetal te Vlaardingen (vac. Avijlen D. Driessen): M. Vlietstra, te IJmuiden en P. van Zonneveld, te Bennekom. Bedankt voor 's-Gravenhage-Zuid: J. Prins, te Groningen. GEREF. GEMEENTEN Tweetal te Rijssen: P. Blok. te Dirks- land, en A. Vergunst. te Rotterdam-Cen trum. Afvaardigingen Prins Albert, de jongere broer vat Boudewijn, de koning der Belgen, zal de Belgische afvaardiging naar de ope ning van het algemeen concilie van de r.k.-kerk op elf oktober aanstaande it Rome leiden. De afvaardiging van drie personen zal door de paus in audiëntie worden ontvangen. De drie leden tellende Westduitse af vaardiging naar de opening van concilie zal worden geleid door de nister van buitenlandse zaken dr. Ger hard Schroder, aldus heeft het ministe rie m Bonn bekendgemaakt. Bijeenkomst van verontruste leden van ARP Een kleine groep anti-reA'olutionalrei komt 'zaterdag in Utrecht byeen ter be spreking van de situatie in de A.R Party, zy zyn verontrust over enkeli ontAvikkelingen in dc party met name dl houding ten opzichte van het Nieuw- Guinea vraagstuk cn de gang van zake: met de kandidatuur van mr. A. B. Rooi jen. Het initiatief tot de bijeenkomst gaal uit .van de Utrechtse leraar en voor malig lid van dc Utrechtse gemeenU raad, de heer D. Vreugdenhil, e V.U.-hooèleraar prof.- dr. L. V Schóltën. Dé heer Vrëugdehil heeft uitnodigir gen verzonden aan een aantal anti revolutionairen, van Avic hij verAA-aclS dat zij zijn ongerustheid delen ojn. di heren dr. P. G. Knibbe te Leiden, mr. S. H Attema, schoonzoon van mr. A. B. Roosjen te Katwyk, prof. dr. J. Prins ti Utrecht en de heer G. Goossens te Rot terdam. schrijver van de onlangs ver schenen brochure over het Nieuw- Guinca-vraagstuk. Naar met nadruk Avordt verklaard ir het niet de bedoeling, binnen de AR- Partij een oppositiegroep te vormen Men wil slechts in A-ertrouwelyk beraad nagaan, op welke wijze voor de huldigt bezAA'aren een uitweg kan worden g«- vonden. Oost-Duitsland geeft visa voor concilie Vier Oostduitse bisschoppen zulle: _an het concilie deelnemen. De com munistische autoriteiten hebben verzoeken om uitreisvisa voor Romt ingewilligd. De Oostduitse delegatie bestaat uit 12 man onder leiding van de bisschop van Berlijn, mgr. Alfred Bengsch. Zij zijn al naar Rome trokken. Behalve de bisschop van Berlijn maken de drie volgende bisschoppen deel uit van de Oostduitse delegatie: mgr. dr. Otto Spuelbeck, bisschop van Meissen mgr. dr. Friedrich Rinte- len, wijbisschop van Maagdenburg mgr. dr Bernhard Schraeder, wijbis schop van Schwerin. Elke bisschop wordt vergezeld van een theologiscn adviseur en een secretaris. Advertenties de klasse- blemcn. De enige uitzondering geschiedenis zijn de middeleeuwse gil den. Dc christelijke vakbonden, de inter nationale federatie van christelijke vak bonden. de pauselijke encyclieken die be trekking hebben op sociale kwesties en andere soortgelijke pogingen van de ker ken van het Westen kunnen beschouwd worden als een manifestatie van de so ciale dienst en werk (van de kerk). Maar toch betwijfelde prof. Cotsonis ondanks de waarde van deze acties, of zij wel voldoende zyn om werkelijk tot een oplossing van de sociale problemen te komen volgens de christelijke begin selen. Van gewicht Toch blijft deze opmerking cn zeker nu zij komt uit de mond van een Grieks- Orthodoxe theoloog van bijzonder ge- Avicht. Hij kwam evenwel niet veel ver der dan tot het uitspreken van zyn ver langen: ..Wat we op het ogenblik missen in het christelijke kamp is een echt warm geloof in onze Heer. niet slechts in Hem Heiland in het algemeen ge sproken, maar als de Enige die ons de oplossing kan geven van al onze proble- mijn herinnering me in de steek, terwijl ik het over de schoolversjes van destijds heb. Niet dat ik die versjes vergeten ben. Die zitten nog geheid in mijn geest: zo wel de psalmen en gezangen, als de stichtelij ke of vaderlandse liederen van weleer. De laat- sten hoor je tegenoordig niet meer zo als vroeger. Het riekt wat naar kolonialisme en an dere euvelen om de kinderen te laten galmen: hij trekke 't zeegat uit, ziet hem wacht rijke buit!" Ik zou trouwens niet weten waar we he den ten dage die rijke buit zouden moeten ha len. tenzij we natuurlijk aan bijzonder illegale koopvaardij zouden gaan doer. En de stichtelij ke versjes van destijds zijn ook door meer mo derne pendanten vervangen, cl zijn er. die nog hun waarde hebben behouden! Maar gek. ik herinner me dus wel die hele lie dertafel, maar ik heb niet één fragmentje van die vroegere bijbelse geschiedenis onthouden. En ik zit te piekeren waar 'm dat aan ligt. We begonnen toch elke dag met een bijbels verhaal en we kre gen de hoogst mogelijke cijfers negens en tie- prestaties op dit gebied. Waar- Misschien omdat je als predikant voortdurend et de bijbel bezig bent. en omdat derhalve een zonder enige uitzondering. We moe- j niet aflatende stroom uitleggingen, verklaringen, be- ten vast geloven dat we zonder Hem schouwingen over je heen stroomt? Of omdat je. het farizeïsme, dat voor conferentie.) Hij meent dat de christenen niets bereiken kunnen. In feite moet de I weer als predikant, gewend bent om ze'f die bij- ons maar al te Araak een klank in aleh zeker met de humanisten (lees evenwel] nieuwe geest die ons moet leiden de I bel verhalen aan anderen door te geven? Het zal beeft Aan bokhelary. Nieuwe ontdekkin-jbij hem dan in het bijzonder „communis-Heilige Geest zyn." 'wel invloed hebben, maar het bevalt me niet. Dat je nu niet één accentje, niet één detail hebt be houden van alles wat zoveel juffrouwen en mees ters je vertelden! In plaats daarvan ontdek ik ech ter eer een gevoel van onbehagen, van lichte wre vel. als ik aan dat vak „bijbelse geschiedenis" te rugdenk. Dat onbehagen en die wrevel hebben twee oor zaken. In de eerste plaats omdat ik altijd op nieuw het gevoel kreeg dat me iets bekends werd voorgeschoteld. We hadden thuis een kinderbijbel dc goede oude Ulfers die geregeld gelezen werd. Ook las mijn vader elke dag een schriftge deelte voor bij de warme maaltijd waarbij dan ook de dienstboden aanwezig waren, compleet met hun aparte rieten stoel die ze uit de keuken meezeul den. want in die dagen was het ondenkbaar dat dienstbodes zich op de officiële huiskamerstoelen zouden neerlaten. Tussen haakjes: ik denk zo dat die meisjes wel het land zullen hebben gehad aan die malle stoelengeschiedcnis. dat ze hun stichting bij voorbaat erdoor verspeelden, en dat ze later hun dochters en kleindochters hebben geadviseerd voor al nóóit een „dienstje" te zoeken. Maar na Ulfers en de echte bijbel leek me het verhaal op school onbewust maar een schamel aftreksel. Alleen een enkele heel begaafde onderwijzer kon je nog eens in alle staten brengen over David en Go liath. maar welbeschouwd wist je toch al hoe het aflopen zou. en echt geestelijk voedsel putte je er ook niet uit. Alleen het besef dat je iemand lekker dood kon gooien. A/aar je voor en na in je leven wel eens behoefte aan voelt. Maar anderzijds hadden onbehagen en wrevel ook te maken met een zekere dreiging die van \'eel schoolverhalen uitging. Achteraf meen ik dat wel te snappen. Ik geloof dat heel veel onderwijskrach ten zelf niet klaar zijn met het evangelie. God is voor hen telkens weer eenzijdig öf de strenge rèch-, ter. óf een soort onze lieve Heer, die op dt wolkjes zit. Hij is helaas in beide gevallen niét de God, die in de bijbel spreekt cn in he) hart der kinderen gaat. Hij kan een gestalte aannemen van niets dan doodsdreiging, o» van niets dart zoeteliikheid. Van het een noch van het andere moeten kinderen iets hebben. Ze wori den bang. of ze worden onverschillig, of ze halen op de duur hun schoudertjes op. En het hangt er maar van af of ze gelovige, verstand.ge ouders hebben, die hun weer van die angst, die onver schilligheid. die waanwijsheid weten af te helpen. Ik ben zo gelukkig geweest dat ik thuis tegen- injecties kreeg als de meestor of de juffrouw he} te bont gemaakt hadden. Maar ik weet uit zoveel jaren ervaring dat niet elk kind met dergelijke pro blemen bij vader of moeder aan kan komen. En ik heb diep medelijden met deze kinderen. Ik be grijp waarom ze na zoveel onzekere leidslieden niet meer over catechisatie denken, als ze school af zijn. En ik begrijp ook Avaarom ze met zoveel rare stukken en brokken blijven zitten Waarmee ik maar zeggen wi als iemand de bij' bel aan kinderen vertelt, dan moet hij wri diep weten, waar hij zich mee bezighoudt en in het allernauwste contact met de Heer der Kfrt I:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 2