SPRONG
RUIMTE
EUROPA
WOOMERA WORDT
LANCEERBASIS
Vier toneelstukken van
Kaj Munk met forum
Keusetechniek probleem
voor de plasticindustrie
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
ir
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1963
Sehuak-rraag 297
Deze stelling ziet er nog tamelijk
doortimmerd uit, al kan men zich af
vragen hoe wit drie pionnen op de
zevende rij heeft gekregen zonder in
middels ergens te zijn gepromoveerd.
Het is een eindspelstudie van de Rus
W. A. Korolkow, die zich al gauw ver
liest in de ijle sferen van de fantasie.
Wit speelt en wint, luidt de opgave.
Twee tips: past u op niet zelf te wor
den matgezet via paardpromotie op cl
i daaruit voortvloeiend, laat zwart
zorgen dat wit niet met schaak kan
promoveren tot dame, anders is er geen
aardigheid meer aan.
1
Jl
MOMM
te ff
ii m
Wit: Ka2, Tg5, Pd5 en e8, pi c7, d7 en
Dum-vrttay 296
De stand in het probleem van gis
teren was als volgt:
Zwart: 10. 11, 20, 22. 23. 27, 28. 30.
Wit: 31, 38, 41, 42, 43. 44, 45, 50.
De eenvoudige oplosing is: 38 33,
27x40; 45x5, 28x39; 5x6, 39—43;
6 39, 43x34; 50 44.
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
3 4 5 6 7 8 9
Hor. 1. Europese bison - voertuig;
I 2. bijb. figuur - orient expresse (afk)
- eer; 3. rode Spaanse wijn - mu
zieknoot - buitenhaven; 4. ahorn -
deel van de bijbel (afk); 5. rijkstele-
1 foon (afk) - lelieachtig tuinbouwge-
was; 6. Europeanen - soort onderwijs
(afk) - gewicht (afk); 7. kelner -
bekende afkorting - tijdrekening; 8.
koning der elfen (Germ. Myth.) -
spoedig; 9. oorzaak - part.
Vert. 1. vloeistof - Europeaan; 2.
reigerachtige vogel in oud Egypte
vereerd - waskuip; 3. vreemde munt
- honigbij - plechtige gelofte; 4. oude
lengtemaat - meisjesnaam - broei-
kas; 5. gevangenis - voorzetsel -
scheikundig element; 6. zwak - her
kauwend dier van het geslacht der
hertachtigen: 7. kiem - stok; 8. sle
de - nauw - titel (afk) - muzieknoot;
9. nauwe opening - gelijk.
Oplossing vorige puzzle: 1. d, 2.
re, 3. uit, 4. noot, 5. enkel, 6. naaste.
DRUNEN.
KLM-luch tbrug:
16.000 personen
De KLM zal van 2 oktober tot 21 no
vember voor militair vervoer 44 extra-
vluchten uitvoeren met DC-8 en DC-7's
en met de lijndiensten mee 5700 milital-
ren overbrengen. Voor het burgervervoer
worden reeds sinds 1 augustus tot 4 no
vember wekelijks vier extra-vluchten
gemaakt, waarbij samen met de lijndien
sten 10.000 zielen gerepatrieerd worden.
De luchtbrug,.die in de 43-jarige geschie
denis van de KLM haar weerga niet
heeft, zal dus in kort tijdsbestek bijna
16.000 mensen vervoeren op een van de
langste luchtroutes ter wereld.
De KLM is erin geslaagd vliegtuigen
en personeel zo in te delen dat de nor
male dienstregeling nagenoeg onaange
tast kan blijven. Een ongunstige factor is
echter, dat het onderhoud van de Con-
vair -880. die van de Venezolaanse lucht-
vaartmaatsdhappij Viasa in bruikleen is
genomen voor de dienst Curagao-New
1 York, langer duurt dan voorzien was, zo
dat er een DC-8 moet worden vrijge
maakt. Daarom moeten acht diensten op
de Noordatlantische route uitvallen, en
wel op 31 oktober. 2. 5, 7. 8. 12. 14 en 15
november, op welke dagen de KLM één
in plaats van twee diensten tussen Am
sterdam en New York zal uitvoeren, ter-
wijl daarentegen de dagelijkse dienst
met een DC-7C gehandhaafd blijft.
Minder beurzen
gevraagd dan
werd verwacht
(Van onze parlemcntsrcdactie)
Het aantal aanvragen voor rijksstudie
toelagen door studenten by het weten
schappelijk onderwüs is minder gestegen
dan werd verwacht, schrUft minister
Cals in de toelichting by zün begroting
voor 1963. De toeneming van het aantal
aanvragen bedroeg in laatste jaren ach
tereenvolgens 18, 19 en 19 pet., maar vooi
het cursusjaar 1961/62 slechts 7 pet.
Het aantal aanvragen voor het v.h.m.o
en in het bijzonder voor het nijverheids
onderwijs nam daarentegen sterker toe
dan werd verwacht.
In Dinsel is gisteravond de 76-jarige
heer M. Smulders uit Liempde door ccn
Belgische bus, die arbeiders vervoerde,
overreden. Hij was op slag dood.
ACHTJAREAPLAJV VAN Kl IM EEN MILJARD
bereidt
zich voor
op
(Van een onzer verslaggevers)
JN DELFT komen het hart en de „brains" van het
eerste ruimtevaartproject in Europa. De Wippolder
is uitgekozen voor de bouw van een enorm laborato
rium, waar achthonderd wetenschapsmensen uit heel
Europa zullen gaan werken aan de voorbereiding van
Europa's eerste sprong in de ruimte. Hier, in dit labora
torium, zullen de satellieten die straks om de aarde
gaan cirkelen, worden gebouwd en hier zullen ruimte
vaartplannen van Europa worden gecoördineerd.
Europa gaat aan ruimtevaart doen.
Amerika en Rusland zullen straks niet
langer de alleenheerschappij in de
ruimte hebben. Elf Europese landen
hebben de hoofden bij elkaar gestoken
en de ESRO opgericht, afkorting voor
de organisatie voor Europees ruimteon
derzoek. Onlangs werd-de conventie in
Parijs getekend, door Frankrijk, West-
Duitsland, Engeland, Zweden, Italië.
Zwitserland, Spanje, Denemarken, Oos
tenrijk en Nederland. Wellicht sluit
Noorwegen zich hier nog bij aan
Zodra de parlementen van de res
pectieve landen er hun goedkeuring aan
hebben gehecht, zal officieel met do
uitvoering van het programma kunnen
worden begonnen. Officieus ls men er
al mee bezig. Er is een acht-jarenplan
opgesteld, 'dat ruim een miljard gulden
zal gaan kosten.
Het eerste resultaat daarvan zal vol
gend jaar zijn te zien, dan gaat van
de Zweedse lanceerbasis Kiruna de
eerste raket de ludht in, de eerste van
de in totaal vierhonderd raketten, die
Europa zal afschieten in- deze acht
jaar.
Satellieten
Maar het programma omvat meer. Er
zullen 22 kleine satellieten worden ge
lanceerd (de eerste in 1967), en voorts
acht grote raketten (waarvan de eerste
in 1969 omhoog gaat) en vier grote sa
tellieten (waarvan no. 1 in 1969 de
ruimte in wordt geschoten).
En dat alles wordt gecoördineerd in
de Delf-tse Wippolder. Daar zal het
Europese intellect op het gebied van
de ruimtevaart worden samenge
bracht. Daar zal worden uitgemaakt
met welke apparatuur de satellieten
worden uitgerust en daar ook zal
deze apparatuur worden gebouwd.
(Philips zal daarin een belangrijk
aandeel krijgen).
Nederlandse wetenschapsmensen zijn
met name geïnteresseerd in de vóór de
andere kunstmanen te lanceren proef-
satelliet.
Internationaal
De raketten, die de satellieten in een
baan om de aarde moeten brengen, zul
len internationaal van samenstelling
zijn. De eerste trap zal bestaan uit de
Britse Blue Streak, waarmee in Austra
lië al proeven zijn genomen. De tweede
trap wordt een Franse raket, waar
schijnlijk de Veronique en de derde
trap zal in West-Duitsland worden ont
wikkeld.
Doel van de lanceringen? Met de klci-
e satellieten en de sondeerraketten wil
en doordringen in de ionosfeer, wat
belangryk ls voor radio-astronomisch
onderzoek en voor metingen van de
drnkdichtheid en de samenstelling van
de atmosfeer. De grote satellieten gaan
verder. Verscheidene ervan zullen naar
maan worden geschoten, waarom
been ze een baan zullen moeten gaan
beschreven.
Organisaties
In Delft zullen deze plannen worden
gecoördineerd. ESTEC is de naam van
deze organisatie: European Space Tech
nology Centre. Maar er zijn meer cen
tra. Naast het Par ij se hoofdkwartier is
er de E9DAC (European Space data
Centre) dn Danmstadt, waai- de van de
satellieten en raketten binnengekomen
gegevens zullen worden verwerkt. ES-
RANGE (de Zweedse lanceerbasis Kiru
na) en de ESLAR (European laboratory
for research), dat in Italië is geves
tigd.
En dan is er nog de organisatie CO-
PERS in Parijs, de instantie die de
Europese ruimtevaart voorbereidt en
waarin 12 landen zijn vertegenwoordigd.
Het is deze organisatie, die het rapport
heeft samengesteld waarin de plannen
voor de komende acht jaar zijn ver
vat.
Australië
Worden de kleine raketten gelanceerd
van de basis Kiruna, de Europese sa
tellieten zullen waarschynlyk in Austra
lië omhoog gaan, van de lanceerbasis
Woomera. Dat is namelijk het cen
trum van de Europese organisatie voor
de fabricage van grote lanceerrakettcn,
de ELDO, een zusterorganisatie van de
ESRO.
Woomera is er voor gekozen omdat
deze basis midden in de woestijn ligt
(ten noorden van Adelaide). In noord
oostelijke richting kan men lanceren
zonder het risico te lopen dat een neer
stortende raket schade aanricht. Over
een afstand van 2000 kilometer loopt
de lanceerbaan namelijk over onbe
woond gebied. Het verlengde van die
afstand ligt boven de Indische Oceaan
Ook in noordelijke richting kan zon
der risico's worden gelanceerd. De baan
de raket loopt dan over Nieuw-
Guinea.
Energie
Eén nadeel heeft Woomera boven Ca
pe Canaveral: er moet tegen de draai
richting van de aarde in worden ge
lanceerd. Dat betekent dat meer ener
gie nodig zal zyn en dat men krachti
ger raketten zal moeten gebruiken
Maar Woomera heeft ook een punt voor
op Cape Canaveral: het weer ls er byna
altijd goed.
Overigens is er nog geen honderd pro
cent zekerheid dat Woomera als spring
plank zal dienen voor Europa's eerste
grote sprong in de ruimte.
Dat hangt af van de vraag waar do
ESRO haar raketten zal kopen. Wor
den het Europese raketten van de EI-
DO cn daar ziet het wel naar uit
dan zal ïpen ook de lanceerbasis van df
ELDO in Australië gebruiken. Maai
zou men tot aankoop van raketten in
Amerika besluiten, dan zou het Cape
Canaveral worden. Maar de kans daar
op is gering, om. omdat de kosten
daaraan verbonden aanzienlijk hoger
Fors bedrag
Ruim 700 miljoen wil de ELDO de
eerste vijf jaar besteden aan de fabri
cage van raketten. Dat is een fors be
drag. Maar ruimtevaartdeskundigen heb
ben goede hoop dat die 700 miljoen hun
rente zullen geven.
Dit zal mogeiyk zyn wanneer de ra
ketten ook zullen worden gebruikt voor
het lanceren van telefoon-, radio-, tele
graaf- en televisiekunstmanen. De Ame
rikaanse Bell Telephony Company heeft
niet voor niets het initiatief tot het Tel
star-project genomen
Voorbereidingen
Europa bereidt zich voor op haar eer
ste sprong in de ruimte. Pas over twee
jaar zal de eerste satelliet omhoog
gaan, maar nu al wordt druk aai
plannen gewerkt. De lanceerinstallatie
in Woomera is al gereed. Met de
ketten ls men bezig. Dc Blue Streak
met zyn 60 ton vloeibare zuurstof
26 ton benzine staat klaar voor de proef-
lancerlng. De twee andere trappen zijn
nog in produktle.
Wetenschapsmensen houden zich al
bezig met de constructie van het meest
gecompliceerde onderdeel de satellie
ten. Er worden ontwerpen gemaakt
studies verricht. Straks als het labora
torium in de Delftse Wippolder gereed
zal zyn. zal men de bouw van de kunst
manen definitief ter hand kunnen ne
men.
Pas als „Delft" gereed is, zal er
vaart achter het project kunnen wor
den gezet.
Want in de Wippolder komen
hart en „brains" van Europa's
grote plan. Daar wordt geconcen
treerd wat Europa aan wetenschap
heeft, daar wordt een project op
gezet dat een vergelijking met Ame
rikaanse plannen ruimschoots zal
kunnen doorstaan!
Voor boekhouder
2,5 jaar celstraf
Conform de eis heeft de Amsterdamse
rechtbank een gevangenisstraf van twee-
eneenhalf jaar met aftrek opgelegd aan
de 54-jarige boekhouder-kassier A. F.
uit Baarn. Deze had van 1957 tot 1961
ten nadele van zyn Amsterdamse werk
gever, de importhandel van Motoren
Snel en Van Tubergen. ongeveer f 115.000
verduisterd.
TV .-plannen van de VPRO
VOLGENS mededelingen van de tv-rubrieken blijven gehandhaafd. Oa.
VPRO zal deze omroepver- °°k d*dokWr A<L, »*n. Swo1-
die in z(jn programma „Ziek zyn.
emgmg in het komende seizoen beter worden" om. een en) te doormen-
voor wat betreft de toneelproduk- taire over hart- en vaatziekten zal pre-
tie zich uitsluitend richten op wer
ken van de Deense predikant
schrijver Kaj Munk. Alle vier de
stukken welke de VPRO geduren
de de wintermaanden kan laten
opvoeren worden gekozen uit zijn ook vervolgd, evenals het programma
oeuvre en na de opvoering in een „Onder vuur", dat echter enigszins
volgende uitzending besproken wordt gewijzigd.^ De ondervragers ail-
door een forum onder leiding van 1
prof. dr. L. J. van Holk.
senteren.
In „De oude draaidoos" zet Simon
van Collem zyn reeks portretten van
sterren en voormalige sterren van het
witte doek voort.
Bezoeken aan kunstenaars worden
len niet meer alle drie studenten zyn.
Eén student zal nu worden by gestaan
door twee ouderen „uit verschillende
betrekken by de uitzendingen,
wordt de kijkers nl. gevraagd hun
ninig over het opgevoerde stuk te geven samenleving
en deze reacties worden dan in het dragen,
forumgesprek behandeld. Een bepaalde
vorm van opinie-onderzoek dus. De
dramatische bijdrage van de VPRO
aan de televisie in het komende sei
zoen is hiermee van bijzondere allure:
alle produkties zullen een stuk chris
telijk geloof, een religieus of een ker
ingskringen komen, maar ook wel fi
guren zijn die op andei,-© wijze in onze
grote verantwoording
Zaterdagmiddag
Op zaterdagmiddagen wil de VPRO
in aansluiting op of in coördinatie met
het het vrouwenprogramma het oog
richten op huwelijk en gezin in de
de toneelopvoeringen zal de
ryaandelijks een korte schets i
Carmiggelt presenteren:
i opgravingen door het vertonen t
serie BBC-films en aan bepaalde
Kees sporten: op het programma staat al
Brusse zal die spelen en de schryver een historisch overzicht van de Friese
zelf zal elke uitzending inleiden. Elfstedentochten
Maar de ernst houdt de overhand, dingen gewijd aan
want de zaterdagavondprogramma's len in 1964.
van de VPRO worden besloten met
een eenakter die „stof tot nadenken"
wil geven.
Voor de vrouw
De VPRO is overigens de eerste om
roepvereniging die al iets naders kan
zeggen over de vrouwenprogramma s
die op 1 januari 1963 zullen beginnen
en naar men weet op donderdagmid
dag de ether ingaan. Er zal dan drie
kwartier worden gespendeerd
Het nieuwe programma „Mens durf
te leven", op 14 september begonnen,
zal een reeks van zes tot acht worden,
gewyd aan kritische beschouwingen cn
typische aspecten van het Nederlandse
cabaret.
Amerikaan kijkl 5Vï
uur per dag TV
uitzending
r de
kwar- port uitgebracht over dc kijkgewoonten
tier aan een kleuterprogramma. van Amerikanen. Daaruit blijkt, dat de
kykers gemiddeld ruim 5V5 uur per dag
voor het toestel zitten.
Er werd in de gehouden enquête
onderscheid gemaakt tussen intellec-
zln. O-m. wordt de bekende Cana- tuelen en arbeiders en tussen uitgespro-
dese film „Vier families" vertoond, ken rijken cn minder-gegoeden. Dc uit-
Voor de kleuters keert de al van komst leert dat intellectuelen gemiddeld
het scherm bekende kabouter Kande- bijna 34 uur per weck kyken en arbei-
kleuteiprogramma.
In dit seizoen zal de VPRO vier
maal aan de beurt komen by de
vrouwenprogramma's cn zal dan
aandacht besteden aan het jonge ge*
avonturen terug.
ders meer dan 42 uur. Daarentegen vol-
laar mef
Met de quiz heeft de VPRO voor- *en werkelijk ryken
lopig afgedaan, maar de meeste andere .yeek de programma'
i 37
per
Vele inzendingen op Macroplastic
STELT u zich voor dat er geen
kunststoffen waren. Wat zou er
gebeuren? Uw knopen van uw jas,
uw bril, verscheidene van uw das
sen zouden verdwijnen, uw bed zou
onder u wegvallen, onderdelen uit
uw auto zouden verdwijnen (van
80 tot 220), uw radiotoestel, uw t.v.
zouden er niet zijn, het elektrisch
licht en de waterleiding zouden uit
vallen. Het zijn maar enkele voor
beelden, die laten zien welk een be
langrijke plaats de kunststoffen in
onze huidige samenleving innemen.
Sinds 100 jaar geleden het celluloid
w-erd uitgevonden is de kunststofindus
trie met sprongen vooruitgegaan. En
vooral in de jaren na dc oorlog werden
vindingen aan de lopende band gedaan.
42
Nelson, Peckover en scheepsarts Leward hadden
zonder aarzelen besloten, de kapitein in de barkas
te volgen. Ze hadden oprecht medelijden met Chris
tian, maar aan muiterij wilden zij zich niet schuldig
maken.
Arme kerel! dacht Nelson, terwijl hij Christian
zwijgend de hand toestak. Je gekwetste trots heeft
je dus toch tot zo'n krankzinnigheid verleid. Wat
had Thomas Huggan nog meer gezegd? Wilt u goed
op hem letten hij zou zich tot een heel dwaze
daad kunnen laten verleiden
Christian stuurde Fryer eveneens van boord. Hij
wilde deze man, die niet voor en niet tegen hem
was, kwijt. Nauwelijks zat de schipper in de boot
of hij riep dat Bob Tinkler, zyn zwager, ook van
boofd moest komen. Tinkler was de laatste, die in
de overbelaste barkas mocht stappen. Schreiend
verliet hij het schip en meende een wisse dood tege
moet te gaan.
Achttien man zaten er in de boot, die op twaalf
berekend was .In het midden stond het water nau
welijks een handbreedte onder de dolborden. En de
kapitein ontbrak nog.
Christian zag in, dat de boot nu niemand meer
aan boord kon nemen en hij gaf bevel, geen mau
meer van het schip te laten. Daardoor bleven er
velen tegen hun zin op de „Bounty".
„Vooruit, kapitein Bligh!" zei Christian. Hij
maakte het touw los van de mast. „Uw mensen zijn
al in de barkas. U vaart weg en u doet geen en
kele poging verzet te plegen. Dat zou u het leven
kosten".
„Luister nu eens, Christian", zei Blight nadruk
kelijk, „ik geef je mijn woord, dat ik de hele zaak
zal vergeten als je nu eindelijk naar rede wilt luis
teren. Denk toch aan mijn gezin mijn kinderen
hebben op je knieën gezeten".
„Nee, kapitein Bligh", riep Christian opgewon
den. „Als u ook maar een spat eergevoel in uw lyf
had zou het nooit zover gekomen zyn. Aan uw
vrouw en kinderen had u eerder moeten denken.
Dan had u zich niet als een schoft gedragen".
Bligh zag blijkbaar in, dat er niet meer te praten
viel. Met op de rug gebonden handen en een punt
van een bajonet in de nek werd hij naar de ver-
i schansing gebracht. Met dreigende blikken en
OP DE
GUNTER SACHSE
hatelijke opmerkingen begeleidden de gewapende
muiters hem op deze martelgang. Hij moest d<
bitterste beproeving doorstaan, die een gezagvoer
der kan treffen: een geheel zeewaardig schip ver
laten, waarover het gezag hem door opstandige
elementen is ontnomen: muiterij.
Toen hem de handboeien waren afgenomen en
bij, eerder gestoten en geduwd dan eigener bewe
ging, in de boot ging, keek hij Christian met ver
drietige blik aan en zei zacht: „Is dat nu de be
loning, Christian, voor alles wat ik voor je gedaas
heb?"
Even leek het, alsof Christian zijn met moeite
gehandhaafde zelfbeheersing ging verliezen. Hij
kreunde en zei hartstochtelijk: „Ja, kapitein Bligh,
dat is het ergste. Ik vind het verschrikkelijk, meer
dan verschrikkelijk".
Niet een van de omstanders verstond deze woor
den. De muiters werden ongeduldig en er werd ge
roepen: „Vooruit, smijt hem in de boot. Waar
wacht hij nog op? De vissen krijgen honger".
Zodra Bligh aan boord was werd de barkas met
een tros naar achteren verhaald. Er vlogen een
paar stukken pekelvlees en wat kleren over de
verschansing: er waren nog zeelui aan boord van
de „Bounty", die met hun kapitein en de andere
makkers in de overbelaste boot te doen hadden en
die veel liever waren meegegaan.
Enkelen riepen zelfs: „Denkt u eraan, Sir, als u
Engeland bereikt, dat wij niet meegedaan hebben!"
De eerbied voor de kapitein was zo groot, dat zij
hem tot het onmogelijke in staat achtten en
men kon nooit weten, waar het toe diende
Het deed Bligh goed, in zijn bittere nood nog iets
van de achtting te proeven, die hij als zijn goed
recht beschouwd had. „Wees maar niet bang jon
gens", riep hij naar boven, „Ik kan jullie niet alle
maal meenemen. Maar als ik Engeland ooit bereik,
zal jullie recht gedaan worden!" Jullie allemaal
daar op mijn schip, voegde hij er in gedachten aan
toe.
Terwijl de barkas langszij het schip naar achte
ren gleed riep Michael Byrne luid: „Neem me mee
jongens. Laat me niet achter!" De blinde violist
was het eerst van allen in de sloep geklommen en
merkte nu, in de verkeerde boot te zitten.
Bligh vroeg Christian om een sextant. Christian
stak hem zijn eigen instrument toe. Toen de afge
zette kapitein evenwel wapens verlangde kwamen
haat en woede van de muiters opnieuw tot uit
barsting. „Wapens?" schreeuwden zij. „Waar jullie
naar toe gaan heb je geen wapens nodig!" Ook
werd er geroepen: „Schiet die brutale vlegels toch
dood".
Desondanks liet Christian zodra de boot aan de
tros achteruit lag vier korte sabels vallen. Vloe
kend en tierend keken de muiters toe, geweren
werden in de aanslag gebracht en het scheelde niet
veel, of de boot was beschoten.
„Laat u afvaren, Sir!" zei bootsman Cole gejaagd
tegen de kapitein. „Dadelijk nemen zij ons onder
schot".
Bligh knikte. De bootsman kapte met een van de
sabels de tros, de matrozen op de banken grepen
de riemen en traag gleed de boot weg van de ach
tersteven, in de richting van het eiland Tofoea, dat
ongeveer tien mijl naar het noordoosten uit zei
oprees.
Enige tijd nog drongen de spottende kreten van
de muiters van het achterschip tot hen door. Daar
na zagen zy, dat op de „Bounty" zeilen werden
bijgezet en het schip zette zich in noordwestelijke
koers in beweging.
(Wordt vervolgd,
De hele ontwikkeling van deze indus
trie zal van 18 tot 25 oktober zijn te zien
op de internationale kunststoffenbeurs
Macroplastic in de Utrechtse jaarbeurs
hallen. Voordat deze beurs wordt ge
opend zal van 15 tot en met 17 oktober
in het Kon. Instituut voor de Tropen
in Amsterdam een internationaal con
gres worden gehouden dat een by de
kunststoffenindustrie sterk levend vraag
stuk tot onderwerp zal hebben: het keu
zeprobleem in het kunststoffengebied.
Lawine
De heer J. van de Ven van het
kunststoffeninstituut van T.N.O. zegt
hiervan: de ontwikkeling van kunst
stoffenindustrie is de technici de laat
ste vyftien jaar wat uit de hand gelo
pen. Er is in deze periode een ware
lawine van produkten ontketend. En
men is daarby vergeten een systeem
te ontwikkelen, een methodiek voor het
op de juiste manier verwerken van
materialen.
Men raakte verward in de proble
men van de massafabricage en men
vroeg zich te weinig af wanneer, waar-
en hoe men bepaalde kunststofma
terialen moest gebruiken. Men stelde
niet als eerste vraag welke functie
hel te maken produkt had en of kunst
stof daarvoor wel het gewenste mate
riaal zou zyn. Men fabriceerde maar.
Als er een omhulsel voor een tapere
corder werd gemaakt vroeg men zich
af of een ander soort plaatwerk daar
voor niet meer geschikt was dan kunst
stof.
Als wy er niet in slagen, aldus de
heer Van de Ven, een juiste systema
tiek te ontwerpen zullen dc construc
teurs nog meer bulten vallen dan de
laatste vijftien jaar.
Men zal zich nu (en dat gebeurt ook
al enkele jaren) moeten toeleggen op
de toepassing van kunststoffen. Op het
ogenblik wordt o.m. een onderzoek in
gesteld naar de mogelijkheden van
kunststof in dc bouw. Tot nu toe heeft
men daarvoor geen systeem gevonden,
maar het komt er zeker, aldus de heer
Van de Ven. die voorts zegt dat Ne
derland op het gebied van de kunst-
stoffabricage in Europa een belangrij
ke plaats inneemt
De situatie is thans zo dat de pro-
duktie van plastic-materialen de laat
ste jaren zodanig is gestegen, dat de
behoefte van de binnenlandse markt
grotendeels kan worden gedekt, terwijl
aanzienlijke hoeveelheden beschikbaar
rijn voor export De Nederlandse ma
chine-industrie, die matrijzen moet le
veren. is echter, aldus de heer Van dc
Ven. nog betrekkelijk gering in om
vang.
De buitenlandse deelname aan Ma
croplastic is dit jaar hijzonder groot:
nl. 55 pet. van het aantal inzendingen.
Engeland en Duitsland zUn van de bui
tenlandse Inzenders de belangrykste. Ook
de Italianen zUn op de beurs, waarop
vele machines zullen zyn te zien, goed
vertegenwoordigd.
minder-gegoo-
den bijm
Het kykgemiddeldc ligt het hoogst in
januari (6 uur per dag) cn het laagst
in juli (ruim 4 uur per dag).
Het rapport vermeldt nog, dat er in
de staat Zuid Virginia relatief het min
ste gekeken wordt. Hier becijfert men
gemiddelde van ongevéer 4Mt uur
per dag per hoofd.
vanavond
Hilversum I, 102 in. 19 00 Nws 19.10 Ac
tualiteiten 19.25 Boekbespr v d Jeugd
19.30 Politieke lezing 19 40 Verz progr
dilettanten 23.05
Hllvei
19.10 Muziek
19.30 Kunstki
op het
II. 298 r
19.00 V d kinderen
/oor kinderen (gr). VPRO:
niek 20.00 Nws 20,05 Leven
gesprek 20.20 Christelijke
volksliederen ln Voor-Indle 20.50 Wereld
ln beweging, lezing. VARA: 21.00 Signa
lementen van het Ik. klankbeeld 21.40 Bui
tenlands wcekoverz 21.55 Grand Gala du
Disquc: Residentie-Orkest en zangsoliste
""PRO: 22.40 Over dc drcmrel
irtgezet onderwijs, gesprek
Nws.
(22.40). VARA: 23.00 Socialistisch
in Esperanto 23.10 Grand GaU du Disquc:
Residentie-orkest cn zangsoübtc 23.53
vanavond
NTS: 20 00 Journaal en weeroverzicht.
KRO: 20 20 Woord cji beeld 20.30 Grand
Gala du Disque Claulquc :962 In het
Concertgebouw te
pauze: UitreikingP
Programma voor morgen
Hilversum T, 402 m. KRO: 7.00 Nws 7.15
eestclijke liederen 7.45 Morgengebed en
/crweglng 8.00 Nws 8 15 Lichte gram
50 V d hulsvrouw 10.00 V d kleuters
jrkestwerken (gr) 11.00 V d
violist lu de
Klass orgelspel
zieken 11 4
Middagklok-
Mcdcd ten bcluic-vo van land-
ilnbouw 12.33 Lichte gram 12.50 Actua-
2.04 Lichte
chte gram 1
Utciten 13.00 Nws 13.15 Plateni
Accordeonmuz 13.45 Franse les 14 05 Gram
14.10 V d Jeugd 14 30 Idem 15.30 Metro
pole-orkest 16.10 Als de dag van gisteren,
klankbeeld 16 40 Lichte ork muz (gram)
17 00 Sportactualitelten 17.10 Fragmenten
~~)K_ Madame Butterfly, opera 17.30 Bock-
uit Madame Butterfly, opera
bespreking 17.40 Modena- kar
18.00 Kunstkroniek 18.30 Instrumentaal
trio en solist: Jnzzmuz 18.50 Praatje voor
politieke voetgangers.
Hilversum II, 298 m. VARA: 7,00 Nws
7 10 Ochtcndgym 7.20 Socialistisch strijd
lied 7.23 Lichte ochtendklanken (gr) (om
7.30 Van de voorpagina, praatje) 8.00 Nws
SB postduivcnberichlen 8.19 Lichte gram
vrouw 9.10 Klass pianocon-
Berlijns Rndiokoor (gram).
9 00 Gym
eert
vpro:
iuIs: De
kind lezing 10.05 Een brief uit
bijbeloverdenking. VARA: 10.20
vaart ca
ll.20 Sportnieuw
orgelspel i
12.15 Tui—..—
12.30 Mcdcd ten behoeve van land- en
b0"w- Aansluitend: postdulvenber
12.34 Vers van de pers 13.00 Nws 13 is
VARA-Vnrin 13 20 Tijd voor teenager*
14.10 Strcckuitz: Friesland 14.30 Hammond-
Omroopnrki -.t co
16.40 Boekbespreking
1800 NV"
Thealeroricest.
[televisie
1 AVRI: 15.00 W
[reel programma c .H
iV d kinderen 19.30 Langs berg
[dierenfilm. NTS: 20.00 Journaal on weer-
Grand Gala de Disque 1962 te Schcve-
nlngen 21.45 De Sjaal, film (deel VI .lotO
Grond Col» do Dlwre w sebe-
