UITWASSEN
Actie „Bouw mee aan Israël" Drukkersjubiieum
in Utrecht begonnen
Een woord voor vandaag
Plannen van Nes Annnin
op losse sehroeven?
Kinderpostzegelgelden
U MAG EEN officieel verdeeld
Bcroepingsweïh „Die koninkryk van God
- naby! -
CHEFAROX
DINSDAG 25 SEPTEMBER
4XDERZ1JDS
KERK EN AUTEURSRECHT
In Hervormd Nederland"
geeft de heer H. Bos ztjn me
ning over de kerk en het
auteursrecht. Dit jaar komt op
de lijst ontvangsten van de Bu-
ma voor het eerst een post voor
van de Rooms Katholieke Kerk
be(re//ende liturgische koormu
ziek. Zover is het in de protes
tantse kerken niet. Besprekingen
tussen de Buma en de synode
hebben niet tot overeenstemming
geleid en ook andere pogingen
zijn onvruchtbaar gebleken", al
dus de heer Bos. Hij vervolgt:
II ET SCHIJNT onweerlegbaar.
A dat het muziek maken tijdens
een openbare godsdienstoefening
valt onder de termen van de
auteurswet. Althans voor zover
het muziek betreft van nog leven
de of minder dan vijftig jaar
geleden gestorven componisten.
Bach en Buxtehude. oude kerk
liederen en psalmen komen dus
niet in de discussie.
Maar de kwestie ligt moeilijker,
omdat de gemeentezang een deel
van de liturgie is volgens ve
len zelfs een zeer belangrijk deel.
Moet nu de zingende. God loven
de mens auteursrechten betalen-'
Dat is een opvatting, die niet ge
makkelijk ingang zal vinden.
Nemen we andere voorbeelden,
In een jeugddienst wordt een pas
siespel opgevoerd met speciaal
daarvoor geschreven liederen. Een
vorm van theater in de kerk. die
vroeger zeer veel voorkwam. Of
wel. tijdens een kerstdienst wordt
hedendaagse kerstliederen gezon
gen door een solist die daarvoor
een gage ontvangt, want de man
moet ten slotte ook de bakker en
de slager betalen. Dan komen we
toch vel heel dicht bij de con
certzaal.
We gaan nog iets verder Bij
een bepaalde gelegenheid ziet de
dominee af van zijn gewone preek
en stelt daarvoor in de plaats een
stuk proza of poëzie. Het is niet
gebruikelijk, dat de auteur daar
in wordt gekend; zijn werk is uit
gegeven en voor iedereen toegan
kelijk. Houdt dat nu in. dat geen
rekening behoeft te worden gehou
den met het auteursrecht. In een
recitalzaal is het geen probleem
maar in de kerk?
In onze kringen wordt stilzwij
gend aangenomen, dat kerkelijke
kunstwerken niet terwille van het
levensonderhoud worden gemaakt.
De kerkmusici weten, dat zij
ceacht worden de ideële waarde
te stellen boven de materiële.
Hun beloning is de zingende kerk
Zijn ze als organist werkzaam,
dan ontvangen ze een ..all-ln sala
ris". dat tevens hun scheppende
bezigheden omvat.
Het is echter de vraag of deze
situatie moet blijven voortbestaan.
In het algemeen kan niet worden
ontkend, dat ook religieuze wer
ken het eigendom zijn van de
schrijver, die voor zijn bestaan
aangewezen is op het loon van
zijn werkzaamheden.
Behalve de morele zijde van
het probleem ts er volgens Han
Bos nog een reden de discussie
over de auteursrechten te her
openen:
vende muziek. We kunnen niet
nog eens een aantal eeuwen door
gaan met het zingen van liederen
uit veel vroegere tijden. Zoals de
kerk in zijn eredienst en sociale
functie verandert, zo verandert de
muziek. En al worden de oude
wijzen nog zoveel mooier, beter,
edeler geacht dan de nieuwe, over
twintig, zestig of honderd jaar
komt het moment, dat de levende
generatie zich niet meer „thuis"
voelt in het oude. De tekenen ziin
er al. Staan niet de jazz en de
sentimentele ..smartlappen" hier
en daar al binnen de kerk?
Het is irreëel te denken dat een
jeugd, die bijna zonder muzikale
opvoeding opgroeit, zijn geloof
kan belijden en uiten in en door
muziek van enige eeuwen gele
den. Er is evenwel geen alterna
tief. Bij ontstentenis van het nieu
we kerklied, maken zij hun eigen
liederen. In de stijl van Mahalia
Jackson, met een combo'tje, of
wat zich toevallig aanbiedt.
Waarom zijn er dan geen alge
meen aanvaarde nieuwe kerklie
deren? Kunnen de auteursrechten
daarmede te maken hebben? Het
lijkt allerwaarschijnlijkst. Maken
we een lijstje van de grote com
ponisten dezer eeuw, dan zien we
hun naam slechts sporadisch in
de sector kerkmuziek. De creati
viteit heeft zich van de kerk afge
wend. De juni-opgave van Done-
mus documentatie Nederlandse
muziek) vermeldt 31 nieuwe com
posities. waarvan één voor kerke
lijk gebruik: een Mis van Monni
kendam. Een vorige opgave; 20
werken, waaronder geen enkele
kerkelijke titel.
Wie zal zich daarover verba
zen? Waarom zou een componist
in een tijdperk, dat in alle op
zichten vermaterialiseert, zich in
spannen voor niets? De vraag
stellen is haar beantwoorden. Men
schrijft niet voor de kerk. Zo er
al gewerkt wordt vanuit een re
ligieus besef, dan richt men zich
op het grote podium in de vorm
van oratoria enz., maar het goed
zingbare, bezielde en eigentijdse
kerklied staat buiten het gezichts
veld.
Er is, volgens de heer Bos een
uitweg uit de impasse. Als de
kerk opdrachten met in-koop
van auteursrechten verstrekt.
Kerkmuziek. die onmiddellijk
wordt tmjgegeven, toegankelijk
is voor iedereen en met een "ze
kere overtuiging wordt aangebo
den. Maar daarmee raken we
een ander, levensgroot pro
bleem, de vernieuwing van de
kerkmuziek, besluit de heer Bos.
R. Zomer K.Jzn.
De heer R. Zomer K. Jzn, direc
teur van drukkerij Vada te Wagenin-
gen en bekend en gewaardeerd fi-
In de Drovincie Utrecht is van-' De Uitgifte omvat twee soorten obli- ?uur in de Nederlandse grafische we-
in ae prcnincie uireent is van ^tes procentscoupon-obligaties .n reld. herdenkt deze week. dat hij
daag een actie begonnen met als verschillende coupures met een looptijd veertig jaar geleden in het drukkers-
doel inschrijvingen tot een bedrag -
van 500.000,— binnen te krijgen
op een ontwikkelingslening van de
staat Israël. De actie staat onder
auspiciën van de Commissaris der
Koningin in de provincie Utrecht,
mr. C. Th. E. graaf Lynden van
Sandenburg.
stellig dc vernieti-
oorlogsgeweld. tot tweemaal
1944 vah het
spaarobligaties met vak js" begonnen. In deze veertig ja
een looptijd van tien jaar. die op de ren heeft dc heer zomer zirh eer
vervaldag met loO procent worden afge- voorvechter voor heter drukwerk hc
lost De uitgifte geschiedt a 100 procent. ,voorvetmer voor Deter aruKwera De
de dollar-obligates z; n in guldens be- I t°ond-
rSSSAtt? 2& «M- 'n p'r,odr
op naam gesteld en zijn tot 1 rnaart jaar w
1964 niet overdraagbaar. Deze bepaling i f,940
geldt niet voor de coupons. bednjf Bcide këren" echter is 'het be
drijf met opmerkelijke energie her-
i. Ook in het sterk ontwikkelde
che organisatieleren neemt do
"er een belangrijke plaats in
voorzitter van de christelijke
het dagelijks be
stuur van de federatie der werkgevers-
organisties in het boekdrukkersbedrijf
lid van het centraal bureau voor de j
grafische bedrijven en bestuurslid van
Zoals remold heelt het CentraalI SeInsT« Stó^ummer van „Drok-
Comité van de Anti-Revolutionaire kersweekblad", het officieel orgaan van
Partij vorige week bekendgemaakt te de federatie, troffen wij over het jubila-
verwachten dat mr. A. B. Roosjen niet ris een zeer lovend artikel. Daarin
als lid van de Tweede Kamer zal te-1 komt ook tot uitdrukking, dat de heer
rugkeren. Om eventuele misverstan-, Zomer geleid wordt door een diepge-
ordt van bevoeedc "'°rleld geloof. Wij lezen: Het is in
- o idat geloof, zegt hij. teruggrijpende op
zijde vernomen, dat de heer Roosjen 1 pSa|m 90. dat wij hier ons werk heb-
geloof tekort
Mr. Roosjen was^piC0
bereid in Kamer drukkersbond. i
te blijven
Sinds de proclamatie van de staat
Israël, vijftien jaar geleden, is de be
volking verdrievoudigd. Het land heeft
thans 2.25 miljoen inwoners, terwijl de
immigratie opnieuw sterk toeneemt. De
ontwikkeling van het land vereist enor
me investeringen. Er is een plan voor
de bouw van vijf nieuwe steden in de
woestijn, men wil wegen en irrigatie-
werken bouwen, havens, spoorwegen,
vliegvelden en nieuwe industrieën, ter
wijl er ook op andere gebieden tal van
projekten op stapel staan.
Op de tot nu toe door Israël uitge
schreven leningen is in totaal voor 550
miljoen dollar ingeschreven. In Neder- den te vermijden
land kunnen de obligaties worden ver- zijde vernomen, iusaillI ua. W1J 1UCI
kocht dank zij_de toestemming van de op de vraag van de voorzitter van het ben gedaan. Wetend dat
Het overkomt iedereen: dat hij God kwijt is. Natuurlijk oj
eigenlijk is het helemaal niet natuurlijk: vele mensen levei]
zonder God, hekommeren zich althans niet om God. In hui
ernstige ogenblikken filosoferen zij wel over het leven e»i
over de zin van het leven, maar in hun doen en laten houdeI
si j qeen rekeninq met God en nog minder met Gods Woord
de Bijbel.
Zo niet de mens die zich christen noemt en wie zal ziel
christen noemen als hij niet Christus kent als zijn Heiland'.
En toch overkomt het ook die christen: dat hij God kwijt is
David heeft het uitgeroepen: „Mijn God, mijn God, waarov
hebt Gij mij verlaten? Ik roep des daags en Gij antwoord
niet en des nachts en ik kom niet tot stilte!" Profetisch
icoorden die aan het kruis herhaald werden door de Zooi
des mensen: „Mijn God, mijn God, waarom hebt Gij m\
verlateii?"
En als het ons overkomt, wat dan? Als ge als David klaagt
„Ik roep des daags en Gij antwoordt niet en des nachts e
ik kom niet tot stilte!" dan is het zeker dat ge stra1<
opnieuw blij zult zijn, want niet voor niets mogen wij Go
onze Vader noemen.'
Maar als het ons overkomt en we zijn zo druk met onsze
bezig dat we het niet eens merken? Dat is erg
Door Israëlische tegenstand
Centraal Comité, dr. W. P. Berghuis, gebreken
land
joen gulden geplaatst, men v
drag door middel van acties
vi'f mil-
il dit be-
bevestigend had 'geanwoord. Daar 'ifrigen
binnen dc partij geen leeftijdsgrens j 1 En dan is er nog een tweede gedach-
ik heb geleerd en dat ogenblik
.voesting heeft
het lidmaatschap van dc Kamer j te"
op 20 miljoen brengen. In totaal j js gesteld, voegde mr. Roosjen hier-
ets tot
wij het niet
gemeenschappelijk doen. Alleen kan
Donderdagmiddag a.s. hoopt de heer
Zomer van half vier tot half zes te re
cipiëren in hotel De Wageningse Berg.
De belangstelling zal zeker groot zijn.
Advertentie
Johannastichting: f 125.000
ahn toe zich te zullen neerleggen bij duidelijk gemaakt
een beslissing van het Centraal Comi-stand kunnen^brengen
1 té. indien dit college mocht beslui
ten dat een voortgezet Kamerlid
maatschap wegens zijn leeftijd onge-
j wenst werd geacht,
j Na dit schriftelijk aan het Centraal
Comité te hebben meegedeeld is de heer
1 Roosjen naar Zuid-Afrika vertrokken,
vanwaar hij zaterdag hoopt terug te
keren. Zonder contact of overleg met
de heer Roosjen is derhalve buiten zijn
voorkennis en medeweten, tot bovenbe
doelde publikatie door het Centraal
Comité overgegaan.
Prof. Berkouwer naar
Vaticaans concilie
Prof. dr. G. C. Berkouwer. hoog-
leraar aan do Vrije Universiteit in dog-
matiek. dogmageschiedenis, godsdien
stige wijsbegeerte en symboliek, zal
als gast het tweede Vaticaanse conci
lie bijwonen dat volgende maand in Ro
me begint Door het aanvaarden van1
de uitnodiging daartoe, die hij heeft I
ontvangen van het secretariaat tot voor- j
bereiding van het concilie, zal prof.
Berkouwer dc enige Nederlandse niet-1
katholieke theoloog zijn die het conci-1
lie bijwoont.
ambassadeur in Den Haag. die symp
I thiek tegenover het plan stond. Ook I
De plannen van de protestants de besprekingen - - - *-
(Van een onzer medewerkers)
Israël werd do
christelijke stichting en n.v N« SjRtaEïi&ïeS?'EÜjkoifww
gegeven, die later schriftelijk werd t
vestigd. Tevens gaven andere ministt
uit de financieel economische sector h
at. aan de plannen.
Uit het Nieuw Israëlitisch Weekbl
blijkt thans, dat er over deze plann
in de regering grote verdeeldheid heer
waardoor het geenszins onmogelijk
dat de plannen van Nes Amrrun n
kunnen worden verwezenlijkt. Dr. Isr;
Ben Zeëv grondt zijn bestrijding van
plannen op het feit dat onder de
Ammim, waarvan een belangrijk
centrum in Nederland is gevestigd,
tot stichting van de nederzetting
in Galilea, waarvoor het de grond
reeds in bezit heeft, zijn onver
wacht gestuit op heftige Israëlische
tegenstand, zowel van regerings
als van particuliere zijde. De voor
zitter van The World Union for
the Propagation of Judaism, dr.
Israel Ben Zeëv te Jeruzalem, een
der felste bestrijders van de plan
nen van Nes Ammim, stelt dat de
initiatiefnemers, in tegenstelling
tot wat zij zelf beweren, een mis
sionair doel met de nederzetting
hebben.
Een internationale delegatie
Ammim. onder wie ds. R. Bakker uit
Rotterdam en dr. J. J. Pilon uit Heem
stede. respectievelijk voorzitter en se
cretaris van de Nederlandse stichting,
heeft in december 1960 een bezoek aan
Israël gebracht teneinde toestemming te
krijgen een christelijke nederzetting in
Israël te vestigen. Voordien waren reeds
contacten opgenomen met de Israëlische
Aan de Johannastichting in
Arnhem is dit jaar de eer te beurt
gevallen de grootste extra-por
tie", 125.000 te ontvangen van
de Kinderpostzegelactie 1961. Dit
geld zal worden gebruikt voor
de bouw van een paviljoen voor
18 lichamelijk gehandicapte kleu
ters.
Het was de staatssecretaris van on
derwijs. kunsten en wetenschappen prof.
dr. H. H. Janssen, die namens de mi
nister van maatschappelijk werk op
verzoek van het Ned. comité voor Kin
derpostzegels de gelden, symbolisch
aangeduid door grote kartonnen geld
kisten met opschriften, aan de groepen
van instellingen uitreikte. Dat werd
315.000 voor de justitiële kinderbescher
ming 1 observatiehuizen, opvoedingsin
richtingen. tehuizen voor werkende jeugd
enz», 315.000 voor de hygiënische kin
derbescherming (inrichtingen voor gees-
dexhui* van- het Centr.
Hoogeveen. ƒ75.000 aan het Insti
voor Therapeutische Gezinsveri
in Groningen en 50.000 aan de 1
afdeling van het revalidatiecentrum ..De
Hoogstraat" in Leersum.
Tezamen nemen deze extra ultkerbi-
Zelfs voor de vuilste ramen
kunt u rustig een Enka zeem
gebruiken. Even uitwassen tèm'm'iSmtüiï^itniïicijXji "eügd
(in welk wasmiddel u maar Zt "!S^eVp,icffib.ich?rmmgv
wilt) en hij is weer heerlijk Ttou0^'d?
schoon. Een reden temeer'gehele opbrengst groot 2.900.000.
om die Sterke Enka zeem De justitiële kinderbescherming bc-
r-,,stemde drie ..grote porties", nl. voor
nU te proberen. jhet Tehuis voor Werkende jongens in
Drachten en het Don Bosco Kamp inl
Weert elk 110.000 voor nieuwbouw en
50.000 voor uitbreiding van het kinder
huis „Ellichem" in ETlecom.
De hygiënische kinderbescherming
schonk 125.000 aan de Johannastich
ting. 100 000 aan de Cornelia Stich
ting in Beetsterzwaag en de St. Maar
tenskliniek te Nijmegen elk. een even
groot bedrag aan het Asthmacentrum in
ter Heide, 80.000 aan het Noor
Herv. zending vraagt
geld ter leen voor
ziekenhuis Nigeria
trpleging
Promotie Tj. van der Walt
NED. HERV. KERK
Beroepen te Driel: G.
te Zwündrecht.
Beroepen te Soeburg
J. Hintzbcrgen.
blijft om te verdelen
tlge Kinderbeschermingsinrichtingen
-Instellingen van alle gezindten, die te
zamen zeker 50.000 Nederlandse kinde
ren ter verpleging hebben opgenomen.
GOEDE DAG
Prof. R. Hornstra, voorzitter van de
Ned. Comité voor Kinderpostzegels, die
welke gistermiddag
Tj- J. Hait-
W. Koole te Wissekerke:
uiuvu „TC1. door prov. kerkvergadering Zuid-Holland
I te Krimpen a. d. IJssel (neven-pastoraat i
TT TJ„„1,„„..
de bijeenkomst. o__.H
met vele genodigden uit kinderbescher-1 Heiloc.
mingskringen in de Johannastichting
werd gehoude" (-:■*-»— J -w:.
een openbare zaak is en dat de gelden
ook in het openbaar moeten worden
aangeboden. Wel staat nu de nieuwe ac
tie al voor de deur. maar het vertrou
wen in de hulpvaardigheid van het Ne
derlandse volk is groot: ..Wij hopen en
verwachten, dat wij dit jaar een op
brengst van drie miljoen zullen beha
len', aldus prof. Hornstra. Prof. Jans
sen noemde het ,,een goede dag", nu
ris ,,al he't geld
'g is. mag
lk waarde
vol geld. voor 80 pet door kinderen bij
eengebracht en voor kinderen bestemd".
ei-gangsbep, 235): H. Harkema te Zeist;
te Haarlem-Noord fvac. wijlen dr. G. H.
Scheers»: J. Veenendaal te Hillegom.
Aangenomen naar Maarsbergen: W H.
de Jong, te Nieuwkoop.
Aangenomen naar Maarssen-Maarsber
gen (toez.l: W. H. de Jong te Nieuwkoop.
Bedankt voor Akkerwoude en Murmer-
woude: J. Folkertsma te Wanneperveen.
Benoemd tot algemeen secretaris van
„Volksonderwijs": L. Doom te
staatssecretaris e
in een schatkist
oerdelen, en dan nog wel zulk
NIEUWE ACTIE
Het bestuur van Mississippi heeft
besloten toe te geven aan de uitspraak I
van een federale rechter, waarbij de
universiteit gelast werd een negerstu-
érnt tot de universiteit toe te laten.
zullen aan de postkantoren
Kinderpostzegels verkrijg
baar zijn. De schooljeugd gaat echter
op dinsdag 9 oktober a.s. al op pad
om bestellingen op te nemen.
Als onderwerp voor de serie is geko
zen „Kinderen in hun bezigheden"
de 4 ets postzegel, (vermiljoen) heet
„potje koken", de 6 ets, (goudgeel)
„fietsen", de 8 ets, (blauw) „bloemen
I begieten" de 12 ets «groen» .kippen
I voeren" en de 30 ets (karmijn) „musi-
I De zegels die de gebruikelijke toeslag
voeren, zijn voor frankering geldig tot
31 december 1963.
I Ontwerper is de heer Pam. G. Rueter
uit Amsterdam, die ook in 1938 de ze-
gels ontwierp. Zijn vader. George Rue-
De Raad voor de Zending der Neder-, ter. ontwierp in 1924 de eerste Kinder-
landse Hervormde Kerk ziet zich gesteld postzegel,
voor het probleem, dat voor de aanpak j
van het nieuwe werk in Afrika op zeer
korte termijn een aantal huizen voor
zendingsarbeiderk moet worden gekocht
of gebouwd en dat, ln samenwerking
met de Bazelse zending, in een tot voor
kort nog niet door blanken betreden ge- j
bied in Noord-Nigerla. een klein zieken
huisje moet worden gesticht. Om dit
alles mogelijk te maken moet nog dit
jaar over 600.000 worden beschikt, die
niet aanwezig zijn.
De Raad besloot in zijn vergadering
van donderdag J.l. om zich te wenden tot
de classical® zendingscommissie met het
j verzoek in de classes om te zien naar
Hervormden, die bereid zijn tegen een
I rentevergoeding van 4% 's jaars een be-
drag van 500 of een veelvoud daarvan
aan de Raad voor de Zending te lenen.
Deze leningen zullen ln een tijdsverloop
van 6 jaar worden afgelost.
I Men is van oordeel dat het niet moel-
I lijk moet zijn om maximaal 1200 Her
vormde gemeenteleden te vinden, die
gezien het grote belang van de opzet
het werk ln West-Afrika, de zending
op deze voorwaarde het daartoe benodig
de geld ter beschikking willen stellen.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Suawoude (Fr.): D. Dijk
stra, kand. te Deventer.
Beroepen te Hengelo (3e pred.plaats)
C. Hark. te Maassluis; te Garijp; C. Kam
per te Doetinchem.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Sliedrecht (Middeldiep
straat): B. Bijleveld te Bussum.
te Rotterdam-Centrum.
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Harlingen: R. J. Vóórhaar,
te Vroomshoop.
Bedankt voor Deventer) (vac. E. J.
Huizing); W. Veenstra te Musselkanaal
Aan de Theologische Academie
van de Johannes Calvijnstichting
te Kampen is gepromoveerd tot
doctor in de theologie de heer Tj.
d. Walt. geboren te Pietersburg,
op een dissertatie getiteld: „Die
koninkryk van God naby". Als
promotor trad op prof. dr. H. N.
Ridderbos, terwijl als paranymfen
fungeerden de heren E. J. Smit en
H. J. Brinkman, beiden studenten
aan de V.U.
Tjaart van der Walt werd 15 febr.
1934 te Pietersburg (Z.-Afr.) geboren.
Aan de Universiteit van Witwatersrand
Johannesburg studeerde hij klassieke-
aan de universiteit van Potchefstroom
Semitische talen en theologie.
Te Kampen studeerde de heer v. d
Walt N. Testament. Na zijn kandidaats
examen in 1959 vertrok hij naai
Kampen waar hij juni 1960 doctoraal
aflegde. De heer v.d. Wal'
Maagklachten?
lijk woord sprak is voornemens 28 sept.
a.s. met zijn echtgenote weer naar
zijn vaderland terug te keren om 14
okt. a.s. als predikant van die Geref.
kerk van Krugersdorp in Zuid-Afrika te
worden bevestigd. In zijn vaderland
was de promovendus ook rector van het
studentencorps.
Vormt een genezende laag op de maagwand
Maquette voor het nieuwe kleuter
paviljoen dat de Johannastichting
met Kinderpostzegelgeld gaat bouwen.
Meer studenten
aan de VU
Aan de Vrije Universiteit te Amster
dam hebben zich in totaal 519 studenten
voor de eerste maal laten inschrijv
Vorig jaar waren dit er 459. welk ai
tal in de loop van de cursus 19611962
toenam tot 575. Verdeeld over de ver
schillende faculteiten geven de eerste
jaars de volgende aantallen te zien.
theologie 34 (vorig jaar 24). rechten (in
clusief notariaat) 60 (38), geneeskunde 77
(65). wiskunde en natuurwetenschappen
110 (112), letteren en wijsbegeerte 64
(73), economie 70 «57), psychologie
paedagogiek 42 (41). politicologie
sociologie 45 (30). acturiële wetenschap
pen 2, aardrijkskunde 11 (18), meei
een faculteit 4 (1).
Proefschrift
De dissertatie
uitgegroeid tot
pagina's en
te Kampen
geeft daarin
van dr. v. d. Walt is
en lijvig boekdeel van
kwam bij J. H. Kok
van de pers. De auteur
exegetische verken-
het toekomstperspectief van
wijst erop, dat het wachtwoordHet
koninkrijk Gods is nabij, er een is
van de drie evangeliën. Wat dat
betekent en waarin het bestaat is de
inhoud van de synoptische verkondiging.
Daarom is de vraag hoe nabij het
koninkrijk nu eigenlijk is van we
zenlijke betekenis om de blijde bood
schap te verstaan, die de vervulling van
het O. Testament en de voedingsbodem
van de andere boeken van het N. Tes
tament wil wezen en zó het hart vormt
van wat door de eeuwen heen en
vandaag toe het enige richtsnoer
van de kerk van Jezus Christus.
Uit de geschiedenis van het theolo-
5isch onderzoek blijkt bij herhaling, dat
it geen eenvoudige zaak is. Het gaat
hierbij nl. niet enkel om de bepaling
van het begrip „koninkrijk van God"
of om de preciese vertaling van wat
hier als „nabij" is weergegeven maar
om minstens het hele complex van het
synoptisch getuigenis. De grondproble
matiek spitst zich voorlopig toe op twee
vragen: In hoeverre is het koninkrijk
van Jezus Christus reeds in Zijn per
soon en werk een tegenwoordige werke
lijkheid en: Wat behelst de toekomst
van het Koninkrijk? Hoe ziet Jezus wat
nog zal komen? Wat is Zijn toekomst
perspectief en hoever strekt Zijn blik?
richters van de te Zürich geregistreej
maatschappij Nes Ammim. zich gedoi
te joden en zendelingen bevinden,
noemt voor de eerste groep de pr<
dent dr. Jacob Bernat en de leden
Vital Hauser en Max Schwank, als z
delingen zijn de Nederlanders J. M
naar en R. Bakker genoemd. In een
Israël verspreide circulaire zegt dr.
rael Ben Zeëv; „Wij roepen de rabl
nen van Israël en alle strijders tegen
missie op deze onreine ziekte uit
staat Israël uit te roeien. Wij roe]
kranten op. de kiöboetsiem en
mosjawiem, bij wie de liefde voor
joodse volk nog niet uit de harten
dwenen is te helpen voorkomen dat
.missionarissen hun schanddaden op
heilige Israëlische bodem zullen
richten".
Volgens het Nieuw Israëlisch We
blad stelt dr. Ben Zeëv met nadr
„Mijn strijd tegen Nes Ammim n
niet gezien worden als een strijd te
christenen of het christendom- Het
uitsluitend een strijd tegen mission!
bewegingen in Israël. Indien men
christelijke kringen spreekt over de
hoefte aan een discussie, over het
genaamde gesprek met Israël, dan
ik daar van harte voor. Maar uits
tend langs de gewone wegen van san:
komsten, internationale congressen, i
respondenties en tijdschriften".
Volgens een van de twee prospec
sen van de stichting Nes Ammim h
het hele plan geen missionair doel
wil het evenmin onder de joden pr
llteren. Het zegt: Als christenen het
wij in het verleden getracht toenade
tot stand te brengen door te pogen
joden te bekeren. Doch hierdoor v
veelal het wantrouwen versterkt en
kloof verdiept, vooral omdat de pr
king van het evangelie in zo schrijr
contrast stond met de werkelijkheid
olgingen, zoals de christe]
wereld toonde.
Belangrijker dan deze particuliere
genstand zijn de tegenwerpingen van
Israëlische ministerie van godsdien:
ken. Dat stelt, dat de plannen van
Ammim een regeringsaangelegen
dat zij niet in de minister!
zijn besproken. Het ministerie van g
dienstzaken is van de plannen van
Ammin in kennis gesteld door relig
nederzettingen in Galilea in de b
,_.a het nieuwe project Nes Amn
Het ministerie acht het vreemd,
Nes Ammim alleen contact heeft
zocht met regeringsfunctionarissen
de financiële sector r j:~
godsdienstzaken.
Stellingen
Aan de ontrafeling van die vraag
wil de schrijver een bescheiden poging
wagen. Daartoe worden in het eerste
hoofdstuk vragen en antwoorden alsme
de een benadering gegeven. Het tweede
hoofdstuk handelt over koninkrijk
Mensenzoon, waarna in het derde
de toekomst wordt gesproken. Het
de hoofdstuk staat stil bij het perspec
tief. waarna aan de vraag: Hoe lang
nog? het vijfde hoofdstuk is gewijd.
Het laatste hoofdstuk draagt dezelfde ti
tel als het proefschrift. De auteur con
cludeert, dat alles aankomt op radicale
navolging van Jezus Christus op de weg
die Hij gebaand heeft tot de komst van
het Koninkrijk in al zijn volheid. De
weg zelf is ook komst van het Konink
rijk. Daarom weet de reiziger, dat de
toekomst zeker en het einde nabij is.
De toekomst en het einde? Neen. veel
meer het Koninkrijk. Het Koninkrijk
is het einde en de toekomst maar dan
hetzelfde Koninkrijk, dat reeds doorge
broken is. Daarom is het ook op de
Pelgrimsweg Koninkrijks- ..Naherwar-
tung". Een samenvatting in het Engels
en een tekstregister alsmede een regis
ter van geraadpleegde auteurs complete
ren deze studie.
Dr. v.d. Walt heeft aan zijn disserta
tie 21 stellingen toegevoegd. We vermel
den daarvan de 20e: In de huidige poli
tieke constellatie in Z. Afrika zal i
chr. politieke werkgemeenschap m
niet een afzonderlijke Chr. partij
gevaarlijke leemte kunnen opvullen.
niet met die
Bezwaren
De bezwaren van het ministerie
godsdienstzaken zijn vele, zoals zij
het Nieuw Israëlitisch Weekblad s
vermeld. Het ministerie zegt bij m
van zijn directeur-generaal dr. S
Kahane. dat blijkens de ingewonnei
lichtingen Nes Ammim wél missioi
bedoelingen heeft. Hoewel
wordt. Israël kan zich op zijn
grondgebied niet veroorloven gronc
beschikking te stellen voor niet-Jc
nederzettingen, waar de voortdur
immigratie grond eist voor joodse
derzettingen. Daarbij komt nog. dal
Nes Ammim een precedent gesch
zou worden. Reeds vele malen zijn
vragen van christelijke groepen
stichting van christelijke nederzetti
afgewezen. Dr. Kahana zegt voorts
de geestelijke integratie van de ii
granten dermate problemen schept
Israël niet ook nog de vraagstukkei
een discussie christendom-jodendor
zich kan nemen.
Het ministerie van godsdienstzak
voorts bevreesd voor de conseque
van het project-Nes Ammim. De
ring kan er nl. niet zeker van zijn
de oppositie van bepaalde kringen
zulke heftige vormen aan zou ku
nemen, dat de overheid genood:
zcu kunnen worden de christelijk!
derzetting haar bescherming te i
nen. Hoewel de regering zich aan
verplichting niet zal onttrekken,
zij het risico niet te dragen- De g
gen voor de regering noch voor Nes
mim zijn te overzien. Dr. Kahane
de hieraan toe: „De minister van
dienstzaken is bereid de situatie
Nes Ammim uit te leggen. Hij is t
overtuigd, dat in dat geval de j
zelf zal begrijpen dat het voor het i
blik beter is van de uitvoering der
nen af te zien. De moeilijkheden
thans na anderhalf jaar voorbereidi
de plannen op te geven moeten g
geacht worden in vergelijking tot
problemen die ontstaan als men i
jaren verder zou zijn".
De voorzitter van The World l
for the Propagation of Judaism 1
zich bereid verklaard in en buite
raël fondsen te mobiliseren om c
tuele schade van Nes Ammim
daan te maken. Het moet geen
denkbeeldig worden geacht, dat
Ammim zich genoodzaakt zal
haar plannen in Israël op te g«
wegens deze onverwacht heftige
genstand, meent men in joodse I
gen.
