Catechisatiewildernis
EINDELIJK EEN WEG DOOR DE
GEESTELIJK
LEVEN.
Voor daklozen en werklozen
een helpende hand in Toronto
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1962
Assen maakt van de nood een deugd
P.G. of rijbewijs
Wij zijn nog niet tegen de zeventig, zelfs er ver van
daan anders hadden we misschien geschreven op de
advertentie die we onlangs in de een of andere krant
lazen. Daarin bood een dame van vlotte verschijning,
p.g. met woning, financieel onafhankelijk zich aan om
te trouwen met een nette heer liefst met rijbewijs.
We hebben wat gemediteerd over deze advertentie.
Niet over het rijbewijs, dat gunden we de heer zowel
als de dame. Het is inderdaad gezellig op je oude dag
tochtjes te maken, vooral als het mooi weer is. En als
het regent is zo'n rijbewijs gemakkelijk, als je een be
zoek wilt brengen aan tante Stien of de getrouwde kin
deren.
Neen, niet het rijbewijs trok onze aandacht, wel dat
„p.g." We hebben ons afgevraagd wat dat betekent.
We namen oorspronkelijk aan „protestantse godsdienst".
Het stond er immers niet met van die kleine lettertjes,
maar met hoofdletters, dus „P.G." Als het dat betekent
dan was het dus een godsdienstige dame, en we hoop
ten daarom ook een beetje een gelovige dame.
Maar toch zijn we er op terug gekomen. Want een
gelovige dame althans een godsdienstige dame, zou
toch een man met P.G. zoeken? Maar als enige eis
stelt ze „een rijbewijs." Misschien wil ze wel. dat haar
man haar 's zondags naar de kerk rijdt en uit de kerk
afnaait. En je kunt ook eens in de krant kijken of er
v""'J:M§ verder weg preekt. Per slot van
"i maar een wipje. Dank zij
.,o kan ze heerlijk gaan vrij-
buiteren.
Maar bij de kerkdeur kunnen ze afscheid nemen.
Dan is zij droog overgekomen en de rest doet er ken
nelijk niet toe. Hij kan ergens in een café een kop
koffie gaan drinken, of kijken naar de eendjes in de
gracht. Zou zo een gelovige dame kunnen reageren?
Zou iemand zo zelfzuchtig kunnen zijn en zou het gees
telijk leven iemand zo weinig kunnen zeggen? Dat is
toch niet mogelijk.
Maar misschien betekent p.g. wel iets anders. „Pret
tig gelaat" of „parelend gebit" of (want er stond P.G.
met woning") prachtige garage. Ze zal gedacht heb
ben: Dan komt de auto ook wel.
De ben echter bang dat de dominee, die hen trouwt,
als hij het huwelijksformulier voorleest zal zeggen:
..En zijt daarvan verzekerd en gewis, dat het rijbewijs
u samengevoegd heeft tot deze heilige staat."
Cursus van twee
semesters
van tien lesuren
(Van onze kerkredactie)
De ,.R'' is weer in de maand. Schooldeuren g^an open, vereni
gingen komen moeizaam op gang en dominees denken: „O, ja, nu
moet er ook weer iets aan de catechisatie gedaan worden." Alleen
in Assen de goede uitzonderingen verder daar gelaten weet
men al een week lang precies wat men wil en wat er zal gebeu
ren. Daar is de catechisatie een cursus, verschillende cursussen,
geworden. De jongeren weten wanneer ze moeten beginnen, wan
neer ze kerstvakantie krijgen, hoeveel lessen ze in het najaar en
hoeveel in de winter krijgen en kunnen reeds een onderwerp
voor studie uitkiezen. Assen heeft orde geschapen op een terrein
waar meer kerkelijke vrijbuiterij voorkomt dan op enig ander
geestelijk gebied. In Assen doet de dominee niet meer wat goed
is in zijn eigen ogen en men hoopt dat de kinderen en jongeren
er geestelijk wel bij zullen varen.
geen betere domin
rekening is dat me
haar P.G. en zijn rijbewijs kan
Dr. MORRIS ZEIDMAN EN ZIJN SCOTT MISSION
(Van een onzer medewerkers)
Een paar honderd werkelo
zen, verarmden en vereenzaam
den staan elke dag in de rij
voor het gebouw van de Scott
Mission in de Canadese stad
Toronto. Als de gastvrije deu
ren opengaan, kan men getuige
zijn van een wonderbare spijzi
ging. Ze schuiven allemaal rus
tig aan de tafels, en krijgen
een gratis maaltijd voorgescho
teld, wie ze ook zijn, en wat ze
ook zijn. Ze voelen zich volko
men op hun gemak, want er is
niemand die hen lastig valt
met lastige vragen. Wie is de
man die in gehoorzaamheid
aan het evangelie zich op deze
manier ontfermt over de „min
ste broeders" van Toronto?
Veertig jaar geleden ging een
Joodse jongen tot het Cnristen-
dom over. Hij werkte dagelijks
tien uren in een fabriek, maar
wist daarnaast de studie voor
predikant te voltooien. Morris
Zeldman werd uitgenodigd het
evangelisatie-werk onder de men
sen van zijn eigen volk te begin
nen. Jarenlang deed hij dat voor
de Presbyteriaanse Kerk, maar
later besloot hij het werk inter
kerkelijk voort te zetten, en niet
meer te beperken tot de Joden al
leen, om zodoende grotere moge
lijkheden te krijgen. In het hart
van Toronto stichtte hij tijdens
de tweede wereldoorlog de Scott
Mission, genoemd naar de predi
kant die hem tot Christus leid
de. Hij begon daadwerkelijk hulp
te verlenen aan ieder die in nood
was. Hij zorgde voor voedsel en
kleding en schoeisel. Hoewel alles
door vrijwillige bijdragen bekos
tigd moest worden, breidde het
werk zich snel uit. Als er meer
geld nodig was, kwam er meer
geld.
Enkele jaren geleden besloot
dr. Zeidman een nieuw en groter
gebouw te laten bouwen. Hij deèd
één oproep, en het geld kwam
binnenstromen, uit stad en land
en van ver over de grenzen. Nu
is het gebouw gereed en vol trots
en dankbaarheid laat de kleine en
blijmoedige dominee alles zien.
Er is een kapel waar zich elke
zondagmorgen een wonderlijke
gemeente van 400 geestelijk dak
lozen verzamelt. Er is een grote
eetzaal waar 300 mensen tegelijk
een plaats kunnen vinden, een
modern ingerichte keuken, en
verder kantoren, magazijnen,
zondagsschool-lokalen enz.
Geen politie
Veel van de dagelijkse gasten
van Scott Mission hebben een
lang strafregister. Toch behoeft
men nooit de hulp van de politie
in te roepen. Tijdens de maaltij
den gaat alles ordelijk toe. Ieder
zet zijn pet af en is eerbiedig als
de dominee stilte vraagt voor ge
bed. Het is eigenlijk een wonder
op zichzelf dat het altijd zo goed
gaat. Op een koude winterdag
ontstond er eens bijna een vecht-
Eartij toen men elkaar verdrong
ij de ingang. Dr. Zeidman riep
hen toe: Kalm aan mannen, er is
genoeg voor jullie allemaal, en
wie niet aan de beurt komt,
krijgt al zijn geld terug!
De kerels móésten wel lachen,
en de ruzie was uit.
Spreekuur
Wie een middag doorbrengt
met dr. Zeidman wordt getroffen
door de grote nood die er gevon
den wordt in een ogenschijnlijk
zo welvarende stad. Behalve voor
de maaltijden kan men voor nog
heel wat meer in de Scott Mis-
Voortdurend zit er een rij men
sen in de wachtkamer, die met
hun problemen komen. De één
heeft geen geld om de electrici-
teit te betalen (krijgt soms een
cheque), de ander heeft geen fat
soenlijke kleding meer (krijgt
een kostuum) en de volgende
kan de kost niet meer verdienen
(krijgt vaak een levensmiddelen
pakket).
Zo gaat het uren achtereen.
Een kleine jongen, die in de
wachtkamer een zondagsschool
blaadje heeft zitten lezen, komt
binnen met een briefje van zijn
zieke moeder. Op de vraag waar
zijn vader is, vertrekt hij zijn ge
zicht, en dr. Zeidman weet ge
noeg: in de gevangenis. Het ge
zin wordt geholpen. Er komt een
man die vertelt dat hij juist uit
de gevangenis is ontslagen, en nu
als kelner wil gaan werken. Maar
hij heeft geen zwart pak, en zon
der dat krijgt hij geen baan. Dr.
Zeidman kijkt hem scherp aan
en wijst hem zonder kommentaar
de deur. „Hij rook naar sterke
drank en als ik hem een kostuum
geef, verkoopt hij het om weer
te kunnen drinken. Zoiets doen
we niet."
Ik krijg ook tientallen brieven
met hetzelfde verzoek. En op
straat word ik vaak aange
klampt. Vierentwintig uur per
dag ben ik in touw, maar ik doe
dit rijk gezegende werk met mijn
hele hart. Mijn hele staf werkt
ook zo. We leven hier van het
ene wonder naar het andere. Al
tijd zijn er weer mensen die ons
van alle middelen voorzien. De
Scott Mission bestaat uit geloof,
gebed en hard werken."
Wie zou niet dankbaar zijn dat
hier voor Jan en alleman wordt
gezorgd: met het dagelijks brood
en het Brood des Levens. Is het
geen wonderbare spijziging?
Op 25 september zal het
„Leerhuis" achter de Grote Kerk
er uit zien als een soort avond
school. Rijen fietsen zullen daar
tegen elkaar aan gesmeten staan,
de ramen zullen hel zijn verlicht
en door de gangen zuilen jonge
mensen stromen op zoek naar de
„eigen klas". En ongetwijfeld zul
len ze elkaar vragen: „Waar ga
jij heen? O. naar de „tien gebo
den" van ds. Verstoep; ik naar
„de twaalf artikelen" van ds. Wee-
ner. En een derde zal zeggen: „Ik
naar de „Gemeente in de we
reld" van ds. Oort." Ze zullen er
wel bij gniffelen want de Asser
jongens en meisjes zijn niet an
ders dan de jongens en meisjes
uit andere plaatsen.
Maar om tien over zeven zul
len de gangen leeg zijn en de lo
kalen vol, dan is het eerste se
mester begonnen. Tien avonden
lang zullen de jongeren hun on
derricht krijgen. Ze weten nu al
dat 27 november de laatste avond
is. Maar ze weten ook dat ze op
15 januari opnieuw zullen begin
nen met een tweede semester dat
tot 19 maart zal duren. Dan kun
nen ze kiezen uit „De navolging
van Christus door de geschiede
nis der kerk" gegeven door ds.
Pak: „Het christelijk gebed"
(Onze Vader) gegeven door ds.
Holzscherer, of op een later uur
„Oost en West in de- wereld der
kerken" eveneens gegeven door
ds. Pak.
Gecentraliseerd
Assen heeft van de nood een
deugd gemaakt en gebroken met
de wijkcatechisaties. De her
vormde gemeente is tegenwoordig
verdeeld in vijf groeiende
wijken met ieder een eigen pre
dikant. Bovendien is er nog een
zesde predikant voor bijzondere
werkzaamheden en een vicaris
speciaal voor het werk in de
plaatselijke hervormde stichting
voor geestes- en zenuwzieken. Bo
vendien beschikt de gemeente nog
over twee catechiseermeesters,
zoals ze tenminste vroeger heet
ten.
De verschillende wijken be
schikken niet over eigen lokalen
en dat heeft ds. W. C- Verstoep
ertoe gebracht om eens te gaan
piekeren of al die verschillende
catechisaties nu niet wat beter ge
regeld en in een beter onderling
verband gegeven konden worden.
Iedere dominee „modderde" maar
zo'n beetje op eigen houtje. De
een wist nauwelijks wat de ander
gaf. En al was het dan in Assen
niet als ergens in Nederland,
waar een dominee staat die ieder
catechisatiejaar met Genesis 1
aanvangt of hij de jonge mensen
nu voor het eerst of voor een
derde jaar heeft en dan maar het
jaar door freewheelt en kijkt
waar hij tegen het einde belandt,
voor verbetering was het systeem
toch .heus wel vatbaar.
„Waarom geen gecentraliseer
de catechisatie?" stelde ds. Ver
stoep voor aan de kerkeraad. Het
was een revolutionair idee, een
commissie waardig en natuurlijk
werd er een commissie benoemd
die al spoedig ontdekte dat Eind
hoven ook eens gewerkt heeft aan
een plan. Er was daar zelfs een
rapport opgesteld dat met aan
dacht door de Assenaren werd
bestudeerd.
Ds. J. B. Weener, met wie wij
een uitvoerig gesprek over het
nieuwe plan hadden, vertelde dat
de commissie er nimmer achter
is gekomen of het plan in Eind
hoven nog door is gegaan- Maar
in Assen ging het wel door. De
commissie kwam met een voor
stel bij de centrale kerkeraad, die
op zijn beurt weer de wijkkerke-
raden om hun oordeel vroeg en
eindelijk kon een beslissing geno
men worden zodat het nieuwe plan
met ingang van september 1962
eerst voor een jaar op proef kan
worden uitgevoerd.
Tien lessen
Het jaar is verdeeld in twee
semesters en ieder semester
omvat tien lessen. De catechisa
ties worden gegeven in het
„Leerhuis". Om vijf uur komen
in aparte lokalen de jongens en
de meisjes bijeen. Het onderwerp
is voor het eerste semester „Ont
moeting met Jezus". Ds. F. Oort
zal de jongens en ds. Weener de
meisjes les geven. In het tweede
De herjstuolken stapelen zich op. De duizenden vakantiegangers
hebben Katuijk neer verlaten. Hel uordl neer rustig aan de boule
vard waar het uitte kerkje staat.
semester zal ds. W. J. Holzsche
rer met de jongens „Profeten in
Israël" en ds- W. C. Verstoep met
de meisjes de vraag behandelen:
„Heb je wel gehoord van Abra-
Om
of
precies
te zijn 7 uur tien, komen de jon
geren van zeventien jaar en ouder
bijeen. Er is dan een aparte cur
sus voor middelbare scholieren
die door een van de beide cate
chiseermeesters wordt gegeven,
terwijl ds. Verstoep onder het mot
to „Voor elke vinger één" in tien
lessen de tien geboden zal behan
delen. Om tien minuten over acht
kunnen nog weer twee groepen
van jongeren boven de zeventien
jaar komen, die dan kunnen kie
zen tussen tien lessen over de
Twaalf Artikelen en „De Gemeen
te in de wereld". Het gehele
schema gaat uit van het drieluik:
Geloof, gebod, gebed.
Oorspronkelijk dacht men er
over helemaal het klassikale sys
teem aan te houden en dus de
verschillende jaargangen apart te
onderwijzen. Men is daarvan af
geweken, omdat lichamelijke rijp
heid helemaal niet overeen be
hoeft te komen met geestelijke
rijpheid, maar ook omdat jonge
ren vaak graag samen komen,
omdat ze met elkaar bevriend
De belijdeniscatechisatie is niet
in het systeem opgenomen. Deze
kan (in de toekomst als de proef
slaagt) gevolgd worden door de
jongeren die vier semesters ge
weest zijn en daarvoor een soort
„diploma" hebben gekregen. Dat
Zegen
Dr. Zeldman verklaart met na
druk: „Het geestelijk doel staat
voorop. Wij willen de mensen
hier in aanraking brengen met
Christus. Maar we willen niets
opdringen, en daarom spreken
we er niemand zelf over aan. We
wachten tot ze bij ons komen.
Wel geven we veel bijbels en lek-
Gister kwam er nog een man
hier, van wie ik het levensver
haal niet eens zou durven vertel
len, en die zei me dat ik zijn eni-
is tevens gemakkelijk voor jonge
mensen die naar een andere plaats
verhuizen en daar belijdeniscate
chisatie willen volgen. Zij kunnen
daar de predikant laten zien dat
zij reeds op catechisatie geweest
De belijdeniscatechisaties wor
den door de wijkpredikantcn ge
geven voor de jongeren in zijn
wijk. Daar wordt niet al te streng
dc hand aan gehouden, er is wel
enig „grensverkeer", maar de
predikanten zullen het niet in hun
hoofd halen om in de wijk van
een collega te gaan hengelen naar
„klanten".
Men heeft het nieuwe systeem
van deze cursussen ook aangegre
pen om eindelijk te proberen een
oplossing te vinden voor het
„probleem" Jonge Kerk Deze or
ganisatie is eigenlijk niet tot le
ven gekomen. Daarom heeft her
vormd Assen ook een aantal cur
sussen ingelast voor belijdende
lidmaten. Zo zal ds. Verstoep tien
lessen geven over „Bezinning op
de bijbelse bodem" met aardrijks
kunde over Palestina en ds. G.
J. Sanders zal tien psalmen met
de cursisten bespreken. Op woens
dag zal ds. Holzscherer spreken
over de herderlijke brieven van
de laatste jaren, want zij die op
dinsdag niet kunnen komen, kun
nen op woensdag een kans maken
uit dezelfde onderwerpen.
Hervormd Assen heeft hoge ver
wachtingen van dit nieuwe plan.
Het geeft in ieder geval een be
sparing van mankracht. De pre
dikanten behoeven zich niet meer
te versnipperen over een groot
aantal kleine groepjes. Beter on
derricht is mogelijk, omdat de
predikant een afgerond onder
werp heeft opgekregen, waarop hij
zich ter dege kan voorbereiden.
Het getuigt van de goede on
derlinge verhouding dat dit cen
trale plan mogelijk is geworden.
Oorspronkelijk was de hervormde
gemeente een vrijzinnige gemeen
te, maar de vrijzinnige kerk en
confessionele „kapel" zijn in 1954
geïntegreerd cn enkele jaren ge
leden bleek het reeds mogelijk
om wijkgemeenten in te stellen.
Men is elkaar nader gekomen
terwijl eigenlijk beide uiterste
„vleugels" ontbreken. De Gere
formeerde Bond en de Zwingli-
groep hebben nog altijd een eigen
evangelisatie.
Dc gemeente kan meeleven
niet deze proef, want de catechi
saties beginnen in gemeentelijk
verband met een speciale kerk
dienst, die op 23 september wordt
gehouden. Dan zal de tegenwoor
dige praeses van de centrale
kerkeraad die voor dit seizoen
vrijgesteld is van catechisatie-
werk om zich tc kunnen wijden
aan het vele werk verbonden aan
zijn voorzitterschap een bijzon
dere dienst leiden waarmee hel
„catechetisch" jaar wordt ge
opend.
Berlijnse crisis ging weer uit ais een nachtkaars
Waarschuwing Cuba nieuwe afleidingsmanoeuvre
OP 4 augustus Jl. toen „Ber
lijn" met de nadering van
de beruchte 13de augustus weer
in het nieuws kwam. schreven
wij in deze rubriek: „We zijn
dan ook geneigd, het Russische
spel In en om Berlijn niet al
te tragisch op te vatten. Het
heeft er alles van. dat het voor
de zoveelste maal als afleidings
manoeuvre dienst moet doen.
In het licht van vroegere kunst
matig door C'hroesjUjef veroor
zaakte Beritjnse crises zal het
Westen er goed aan doen. ter
dege op zijn hoede te zijn. maar
ztch anderzijds niets gelegen
te laten liggen aan de wispel
turige stappen, die dc Russen of
de Oostduitsc communisten van
tijd tot tijd zullen doen. ChroesJ-
tajef weet drommels goed, hoe
ver hij ten aanzien van Berlijn
kan gaan. Hij zal daar terdege
rekening mee houden".
Speculaties
Sindsdien is er wel het een
en ander gebeurd in Berlijn en
de commentaren van de afge
lopen weken waren bijzonder
somber. Joseph Alsop schreef
in dc New York Herald Tri
bune, dat binnenkort een beslis
sing zou worden geforceerd,
waarbij dé Russen de Oostduit
sers het vuile werk zouden laten
opknapper, en er voor zouden
zorgen, dat zij zelf buiten schot
zouden blijven. Op deze wijze
zouden de Verenigde Staten aan
een tweede Korea-test worden
onderworpen: als president
Kennedy een eventueel gewa
pend Oostduits optreden niet
onmiddellijk en resoluut met
geweld zou beantwoorden, dan
zouden dc Russen weten, dat er
het een en ander hapert aan de
westelijke vastbeslotenheid. Ber
lijn tot elke prijs te verdedi
gen.
En zo waren er meer com
mentaren. die ons met grote
stelligheid trachtten te overtui
gen van de ernst van de situa
tie en van het feit, dat Chroesj-
Vsjef nu geen uitstel meer duld
de en vastbesloten zou zijn.
thans een beslissing te forceren.
Betekenis
Deze politieke weervoorspcl-
'ers hebben gelukkig geen ge
lijk gekregen. Zij maakten de
grote fout. de Berlijnse situatie
te beoordelen naar aanleiding
van de stappen, die Chroesj-
tsjef de laatste tijd heeft geno
men. Een van die stappen was.
het opheffen van het Russische
commando voor Berlijn, dat
eens deel uitgemaakt heeft van
viermogendhedenbestuur
te horen, dat het zich voortaan
met deze lieden zou moeten
verstaan. Aan deze maatregel
werd ten onrechte grote beteke
nis gehecht, die zij op zich
zelf genomen althans in het
geheel niet verdiende.
In dc praktijk veranderde er
nl. niets, want de Russische
stadscommandant bleef al vele
jaren lang doof voor wensen en
klachten van de zijde der wes
telijke mogendheden. Bovendien
was het onjuist, zonder meer uit
te gaan van de veronderstelling,
dat we te doen hadden met
een eerste Russische stap om
in Berlijn een beslissing te for-
Merkwaardig
Aan al die speculaties is nu
plotseling een einde gekomen.
Een merkwaardig einde welis
waar. maar het is er dan toch.
Het was na de pessimistische
voorspellingen, die in de afgelo
pen weken ons deel zijn ge
weest. verrassend te ervaren,
hoe we ons druk kunnen maken
voor niets en hoe telkens het
gezegde wordt bewaarheid, dat
de mens het meest lijdt door het
lijden dat hij vreest, maar dat
bijna altijd wegblijft. Na de 13de
augustus, de dag waarop het
feit werd herdacht, dat een jaar
geleden een begin werd ge
maakt met het opwerpen van
de gehate „Chinese muur"
dwars door Berlijn. was het
slechts de vraag, hoe Chroesj-
tsjef nu weer zijn aftocht zou
In 1958 deed hij het door zo
genaamd het Westen nog een
half jaar tijd te geven, een re
geling van de Berlijnse kwestie
mogelijk te maken. En zo heeft
hij in de jaren die sindsdien
verstreken zijn, telkens gehan
deld. Nu heeft hij dat wat ge
raffineerder gedaan.
Gecamoufleerd
De aankondiging van Chroesj-
tsjef, dat er voorlopig geen be
slissing over de Berlijnse kwes
tie behoeft te worden genomen,
was zorgvuldig gecamoufleerd
opgenomen m een Russische ti
rade tegen de Verenigde Staten
in verband met de „agressieve
plannen" van de Amerikanen
met betrekking tot het op de
Sowjetunie georiënteerde Cuba.
In die Russische verklaring
werd gezegd:
„De Russische regering is be
reid, rekening te houden met
de verklaring, dat het voor dc
Verenigde Staten moeilijk is
over een Duits vredesverdrag
tc praten, nu de congres-verkie
zingen van begin tot november
bijna voor de deur staan" en
er wordt aan toegevoegd: „Het
is echter onmogelijk, een be
sluit over het Duitse vredesver
drag voortdurend te blijven kop
pelen aan verkiezingen in een
of ander land en de Russische
regering blijft dan ook staan op
een zeer snel sluiten van een
vredesverdrag".
ter wille wil zijn. terwijl hij
werkelijkheid zich zelf de mo
gelijkheid heeft verschaft om
het rumoer om Berlijn te doen
verstommen, zonder dat hij
„zijn gezicht verliest". Hij
heeft meteen weer de bekende
stok achter de deur gezet om
het Westen er maar weer op los
te laten gissen over wat er na
de congresverkiezingen in de
Ver. Staten zal gebeuren. En we
zullen er dan ook verstandig aan
doen, ons daar niet al te veel
zorgen over te maken doch
zoals we vorige week al schre
ven kalm door te gaan met
het uitwerken van een eigen
eerlijke en dus ook realistische
politiek voor de Berlijnse kwes
tie, als onlosmakelijk onderdeel
van het grote Duitse probleem.
Ulbricht
wijdden we ook enige aandacht
aan de reis, die de Oostduitse
filiaalhouder Walter Ulbricht
toen naar Moskou maakte.
„Dat Ulbricht naar Moskou
vertrokken is, zal wel verband
houden met het voorgaande (in
het begin van dit artikel geci
teerd). Ook hij zal zich zorgen
maken over de naderende der
tiende augustus, al was het al
leen maar omdat Chroesjtsjef
van hem verwacht, dat er geen
gekke dingen zuilen gebeuren.
Het lijkt er sterk op. dat Ul
bricht naar Moskou is ontboden
om instructies op te halen. De
ze zullen niet alleen op de ge
dragslijn tegenover de bevol
king van de Sowjetunie betrek
king hebben. Zij zullen ook en
vooral slaan op de betekenis
van dc stappen, die de Sowjet
unie in de komende weken zal
nemen ten opzichte van dc Ber
lijnse crisis als internationaal
probleem. Met andere woorden
zal Chroesjtsjef Ulbricht inlich
tingen over de werkelijke bete
kenis van de dreigementen en
voorstellen, die elkaar voorlo
pig wel snel zullen opvolgen. Zo
moet worden voorkomen, dat
bij dc communistische leiders
in de Oostzonc van Duitsland
verwarring ontstaat".
Hij is boos
Nu, we hebben slechts enke
le dagen geleden kunnen lezen,
dat Herr Ulbricht (niet openlijk
natuurlijk) boos zou zijn over
deze houding van Chroesjtsjef.
In hetzelfde bericht uit Oost
duitse bron wordt gezegd, dat
Ulbricht vorige maand „door
premier Chroesjtsjef van het
Russische standpunt op de hoog
te werd gesteld en "dat deze
(Ulbricht) de Russische verkla
ring als een „koude douche"
had gekarakteriseerd". Het
Centrale comité van de Oostduit
se communistische partij heeft
zelfs een bijeenkomst die voor
de komende herfst op fyet pro
gramma stond, moeten annule
ren als gevolg van de Russische
„langzaam-aan-politiek" inzake
een vredesverdrag met de zo
genaamde Deutsche Demokrati-
sche Republik. De Oostduitsers
zo werd gemeld hadden
gehoopt op een „positieve stap"
in de richting van een vredes
verdrag tijdens de komende bij
eenkomst van de Assemblee
der Verenigde Naties.
Belangrijk
Wc schrijven deze regels niet
om er ons op te verheffen,
maar louter en alleen om nog
maals het grote belang te on
derstrepen van een politiek, die
niet achter de feiten aanloopt,
die niet verstoord kan worden
door willekeurige verklaringen
of handelingen van een wispel
turig man als Chroesjtsjef, die
geen twijfel laat bestaan aan
de bereidheid, zonodig met ge
weld bepaalde beloften gestand
te doen. maar die tevens ruim
te openlaat voor ce» vergelijk,
waarvoor niemand in het Wes
ten zich zou behoeven te scha-
Wel degelijk hebben we steeds
te doen met een aftasten van
de vastberadenheid van de wes
telijke mogendheden in de
eerste plaats die van de Ver
enigde Staten, maar ook die van
de Britten en niet te vergeten
die van de Fransen. En geluk
kig is de Sowjetunie er nog
nooit in geslaagd wat de wil tot
verdediging van de westelijke
posities in Berlijn betreft, ver-
deeldhed te zaaien tussen de
westelijke geallieerden.
Cuba
Ook de Russische waarschu
wing inzake Cuba heeft ten doel.
de Amerikaanse wil om de be
de Verenigde Staten op alle mo
gelijke manieren tegen te gaan,
te verzwakken. Maar in de eer
ste plaats dient de verklaring
wat Cuba betreft als een nieuwe
afleidingsmanoeuvre. En ook al
om die reden heeft de Ameri
kaanse minister van buitenland
se zaken. Dean Rusk, gelijk als
hij Chroesjtsjef kort maar
krachtig antwoordt: „Wij zijn
niet bang".
Dc Russische verklaring was
een regelrechte reactie op de
machtiging van het Amerikaan
se Congres aan Kennedy, 150.000
reservisten op te roepen als hij
dat nodig acht. Deze Ameri
kaanse stap, die mede verband
houdt met de gewijzigde mili
taire strategie van de Verenigde
Staten, had alles te maken met
de Berlijnse crisis. Dat besefte
Chroesjtsjef heel goed. Maar de
Rus zou zichzelf niet zijn, als
hij tegenover de gehele wereld
niet zou hebben gedaan, of al
die Amerikaanse militairen be
stemd zijn om Cuba te verove-
