Hoofd
pijn
„Elk meisje dat er voor voelt
het beroep aanraden"
Een kanttekening
woord voor van
daag
Godsdienstvrijheid is een
recht van de kerk
ASPRO
Eerste christelijke school
op Tasmanië
Tussen schoolpoort en huisdeur
s
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1962
Eerste vruuivelijke dierenarts:
diergeneeskunde
bestaat 100 jaar
Als de Maatschappij voor Dier
geneeskunde deze week haar hon
derdjarig jubileum viert, zullen er
ongetwijfeld vele herinneringen
worden opgehaald. In die herinne
ringen zal beslist ook de figuur
van mevrouw J. DonkerVoet op
duiken. Mevrouw Donker is name-
op het pad der veeartsenijkunde.
Al sinds haar kinderjaren wilde me
vrouw Donker dierenarts worden. Zij
was dol op viervoeters en vooral aan
paarden had zij haar hart verpand,
maar toen zij bij de Universiteit in
Utrecht inlichtingen kwam vragen over
de studie in de diergeneeskunde kreeg
zij een overstelpend aantal bezwaren
te horen. Het voornaamste argument
was. dat er in de 104 jaar van het be
staan van het veeartsenijkundig onder
wijs nog nooit een meisje voor dieren
arts was opgeleid...
Het onderzoek en de behandeling van
grote huisdieren, een belangrijk onder
deel van het praktische onderwijs, was
vagen.
zegt
nu. als zij terugdenkt
tijd. „De praktijk
FIASCO VAN PLANECONOMIE
^LS afgevaardigde van de Opperste Sow jet heeft de Russische vliegtuig-
constructeur Antonow onlangs scherp stelling genomen tegen de misstan
den in de centrale planeconomie van de U.S.S.R. In het regeringsblad
„Izwestia" verwijt hij de Sowjet-staatseconomie onbekwaamheid en ver
spilling.
De oorzaken ziet Antonow in de onbevredigende productieplanning. Wat be
woog bijvoorbeeld een metallurgisch bedrijf in Saporoshje ertoe, zonder acht
te slaan op de kosten de grootst mogelijke hoeveelheden van een of ander
willekeurig metaal te produceren in plaats van hoog kwalitatieve metaal
soorten met geringe kosten?
Antonow vraagt verder, wie en wat de bouwnijverheid ertoe dwingt huizen
In een streek te bouwen en eerst later straten en verzorgingsnetwerk aan te
leggen. De prestaties der arbeiders worden beloond In verhouding tot de
hoeveelheid gefabriceerde werktuigen, maar niet wordt gevraagd of met deze
werktuigen nuttige arbeid verricht kan worden. Waarom laat een suiker-
fabriek in Olchowatka zijn melasse in de rivier wegstromen? Waarom wordt 1 fl fit li fl J1T)11 11 OOI'
hoogwaardig erts met waardeloos gesteente vermengd? f f J
Dit alles geschiedt volgens Antonow alleen en uitsluitend om het plan. Dat
heeft kracht van wet. Daaraan liggen vaste verbruiksnormen van kosten van
arbeid en materiaal per productieeenheid ten grondslag. Er zijn normen voor
de opslag, voor het gebruik van machines en werktuigen, voor de te leveren
eindproductie en vele andere. Aan de normen liggen weer statistische ge
middelden ten grondslag. Daarom komen ze in de regel niet overeen met de
individuele verhoudingen van het industriebedrijf. Er komen moeilijkheden,
productietekorten, en dit dwingt tot ontduiking van de voorschriften.
Volgens Antonow zijn er talloze voorbeelden, dat industriële bedrijven over
tollige arbeidstijd, materialen en machine-uren maken om aan de eisen van
het plan te voldoen en niettemin geen betere resultaten leveren. De bestaande
eisen verhinderen in vele gevallen de bedrijven, hun productie om te schake
len op moderne producten, ze verhinderen de invoering van de moderne
techniek en nieuwe productieprocessen.
De dwaasheid van de plannormen wordt bijzonder duidelijk aan het volgende
voorbeeld. Het zou voordelig zijn. meent Antonow, wanneer voor de vervaar- J eerste vrouwelijke aieren-
diging van 10 miljoen zuigers in plaats van tien series machines er slechts vijf^rts in Nederland en een tiental
gebruikt zouden worden. Echter zou dc fabriek, als ze vijf series bouwt die jaren is zij ook de enige geweest,
het dubbele werk doen. afwijken van het plan. Zo dwingt het plan de fabriek, In 1925 zette mevrouw Donker
minder productr.nd. serie, te bouwen opd.t het «nt.l mier rou kloppen. haar eerste aarzelende schreden
Natuurlijk ontbreekt het niet aan voorstellen tot verbetering. Antonow geeft
enkele voorbeelden, die eedter op een westelijke waarnemer bevreemdend
werken. Zo stelt de directeur van een bandenfabriek In alle ernst voor, de
arbeid van zijn fabriek niet te waarderen naar het aantal geproduceerde ban
den. maar bet aantal te vermenigvuldigen met de „looptijd" der banden. Zo
zullen de vervaardigers gedwongen worden de kwaliteit te verbeteren. Even
zo moet de productie van werktuigmachines niet worden beoordeeld naar
aantal en typen, maar door vermenigvuldiging met de arbeidsproductiviteit
der machines.
Deze voorstellen mogen goed bedoeld zijn, maar de directeur ziet over het
hoofd, dat in de practijk nooit de werkelijke „looptijd" als norm kan worden
vastgesteld, maar slechts een berekend gemiddelde. Zijn voorstel zou alleen
het aantal normen, waaraan men moet voldoen, vergroten.
Een ernstig probleem voor de Russische planeconomie vormt de berekening
van de zogenaamde brutoproductle, d.w.z. de brutowaarde der productie, die helemaal geen" vrouwenwerk,
als een belangrijke maatstaf voor de plannen van het bedrijf en het geheel iiaar verder nog verteld,
van de industrie dient. Antonow oefent scherpe kritiek op de bestaande me-l Ondanksal deze bezwaren besloot
thoden ter berekening van de brutoproduc
deel bereikt van hetgeen men nastreeft.
Volgens zijn mening zou het bijvoorbeeld mogelijk zijn, door verbetering
van de kwaliteit en verlenging van de levensduur de behoefte aan kogellagers
tot ongeveer de helft te verminderen. Daar echter de prijs wordt vastge
steld zonder dat men rekening houdt met de kwaliteit, is de kogellagerindus-
trie bU een kwaliteitsverbetering niet geïnteresseerd. Met een kwalitatief
betere, kwantitatief echter geringere productie zouden de fabrieken niet in
staat zijn, het plan van de brutoproductle uit te voeren.
Als voorbeeld geeft Antonow ook de „uitvinding" van enige streekraden voor
de volkshuishouding om de plannen der brutoproductle nog te overtreffen. De
productie die vroeger door één fabriek geleverd werd wordt over verscheidene
fabrieken verdeeld. In de practijk ziet het er aldus uit, dat de ene fabriek
van een andere halffabrikaten opkoopt, er iets aan toevoegt en datzelfde pro
duct aan een derde doorverkoopt. Op deze wijze worden de prestaties van drie
fabrieken bij elkaar geteld. De brutoproductle van de raad voor de volks
huishouding stijgt tot het twee- of drievoudige, zonder dat er méér geprodu
ceerd wordt.
In de magazijnen van veel fabrieken stapelen zich onderdelen op. Dat ge
beurt volgens Antonow, omdat de directeuren niet in een regelmatige leveran
tie van grondstoffen geloven en een reserve aanleggen. Verontwaardigd vraagt
hij: wat heeft de U.S.S.R. aan deze economie, die niets inhoudt dan opge
blazen getallen en verwarring.
Antonow deinst er niet voor terug, tot het kernprobleem van de planecono
mie door te dringen. Afzet, marktpositie en vrije concurrentie, zegt hij,
dwingen in het kapitalistische systeem de ondernemer ertoe, op verant
woorde en betere wijze te produceren. Een ondernemer die rommel levert ont
dekt spoedig, dat zijn artikelen onverkoopbaar zijn. In Rusland echter ont
breken deze factoren. De vrije concurrentie kan niet door planproductie ver
vangen worden. De organen van de planning zijn niet in staat gebleken, de
productie der afzonderlijke fabrieken zo af te stemmen, dat een harmonische
ontwikkeling van de gehele economie gewaarborgd is.
Hoe zou het anders mogelijk zijn, vraagt Antonow, dat een grote textiel
fabriek sedert jaren stoffen vervaardigt die geen mens koopt en dat deze
fabriek haar productie nog verdubbelt. De leiding kent de afzet niet en in
teresseert zich er ook niet voor. Ze levert de stoffen aan de verkooporga
nisaties en daarmee is voor haar de zaak af. De staatsbank betaalt de lonen
en zorgt ook voor de middelen tot aankoop van de grondstoffen. Onbezorgd
kan de fabriek onverkoopbare stoffen produceren.
De methoden van planning zijn, zoals Antonow onverbloemd vaststelt, in een
wedloop van louter cijfers ontaard. De cijfers verleiden de industrie tot
achteloosheid en minderwaardige productie. Waartoe dit alles leidt toont
Antonow aan met het voorbeeld van de landbouw, waar de gebrekkige plan
ning de bekende moeilijkheden heeft veroorzaakt.
Antonow meent, dat de reserves van de Russische industrie, die nu onge
bruikt blijven, geweldig zijn. De productie van de papierfabrieken bijvoor
beeld wordt thans naar gewicht berekend, hetgeen tot gevolg heeft, dat de
bedrijven dik en zwaar papier fabriceren. Met dezelfde grondstoffen en de
zelfde machines zou beter papier in groter hoeveelheid gefabriceerd kunn n
worden.
De criticus gaat nog verder en eist meer zelfstandigheid voor de leider
van bet bedrijf. Men mag. meent hij, niet verwachten, dat alle leiders de
zelfde kwaliteiten bezitten. Daarom is het doelmatig, de directeuren in
drie categorlën te verdelen en als prikkel voor goede prestaties het oo
klimmen in de naast hogere klasse mogelijk te maken.
Een bijna revolutionair voorstel doet hij voor de lichte industrie en de...
levensmiddelenindustrie. De fabrieken moeten hun artikelen in elfen winkels ï.uS sï.
zelf verkopen. De bedrijfsleider moet tegelijk verkoopleider worden. Als de diejaar bij haar een maand praktijk
verkoop goed is, kan hij de productie uitbreiden. Wordt er weinig of traag komen opdoen. Daarnaast houdt me-
gekocht, dan moet hij de productie verbeteren of omschakelen. Anders moet hij vrouw Donker zich bezig met de be
de gevolgen persoonlijk dragen. h^menfi
De uiteenzettingen van Antonow zijn verbluffend openhartig. Zijn kritiek, DIJ mens'
die zich ten dele tegen belangrijke beginselen van de Russische economische
politiek richt, is een symptoom voor de toenemende problematiek en de groei
end# in- en uitwendige moeilijkheden van de centrale planeconomie. Het ont-i
breken van concurrentie in iedere vorm heeft ondernemingszin, verantwoorde
lijkheid en belangstelling van de arbeider en leidinggevende functionaris
in de klem gesmoord. Zonder deze kan
opgebouwd.
het sporadisch, over geheel de wereld
voorkomt. Haar verblijf in Utrecht
werd in 1957 en 1958 onderbroken voor
:en bezoek dat zij op uitnodiging van
The American Association of Univer
sity Women'' aan Amerika bracht. In
de afgelopen drie weken is zij nog in
Montreal geweest, voor een microbio
logisch congres, en in de Verenigde
Staten waar zij inleidingen hield.
Advies
renarts in ons land, aarzelt als men
haar nu vraagt, of zij dit beroep voor
meisje geschikt vindt. „Ik zou het
ieder meisje dat er wat voor voelt aan
radenzo zegt ze, "maar de aspirant-
studente moet zich wel realiseren, dat
het later moeilijk wordt om een bevre
digende werkkring te krijgen. Een klci-
huisdierenpraktijk is natuurlijk een
de mogelijkheden, maar de behoef
te daaraan bestaat alleen in de grote
steden en is niet zo groot. Er blijven
natuurlijk nog vele laboratoriumba-
over, maar op een laboratorium
men ook wel via een andere studie
inrichting terecht komen. De meeste
vrouwelijke studenten trouwen en als de
n hunner keuze ook een dierenarts
kunnen zij natuurlijk bijzonder veel
plezier van hun vooropleiding hebben",
Al met al heeft mevrouw Donker in
ieder geval geen spijt van de opzien
barende keuze die zij in 1925 maakte.
Donker
aan die eerste
inderdaad nogal
deden zich weieens moei
lijke situaties voor". Maar tegenwer
king heeft zij in haar studietijd nooit
ondervonden en haar twintig medestu
denten beschouwden haar al spoedig
de hunnen.
Navolging
Het voorbeeld van mevrouw Donker
vond aanvankelijk nog geen navolging.
Pas in 1933. toen zij al drie jaar was af
gestudeerd. werd er weer een meisje
ingeschreven bij de veterinaire facul
teit. Op het ogenblik zijn er zo'n dertig
a veertig vrouwelijke dierenartsen
Nederland, terwijl er nog ongeveer der
tig meisjes in opleiding zijn
Aan een eigen praktijk i
Donker nooit begonnen. De behandeling
de grote huisdieren is voor eer
soms al een zwaar karwei. Daai
komt bij, dat een boer er toen en ni
nog niet veel voor voelt om een vrouw
te hulp te roepen als een van zijn die
ren ziek wordt, omdat hij nu eenmaal
van oordeel is, dat een dierenarts
„potige figuur" moet zijn.
Mevrouw Donker heeft, nadat zij drie
en een half jaar aan de kliniek in
Utrecht had gewerkt, twee jaar onder
zoekingen verricht aan het instituut
Pasteur in Parijs. In 1938 maakte zij
tijdens haar vakantie een ruitertocht
door Hongarije, waar zij haar latere
echtgenoot leerde kennen. Na haar hu
welijk legde ze haar werk neer en ver
trok met haar man naar Calcutta en la
ter naar Indonesië, waar zij op veeartse
nijkundig gebied alleen nog maar uil
liefhebberij actief was.
In 1946 keerde mevrouw Donker als
weduwe naar Nederland terug. Haar
man was bij de beruchte Birmaspoor-
weg omgekomen. Ze kreeg een functie
aan het Staatsveeartsenijkundig Onder
zoekingsinstituut Daarna werd ze als
gouvernementsdierenarts weer uitgezon
den naar Indonesië, waar ze meehielp
aan de opbouw van het instituut voor
dierziektenbestrijding in Buitenzorg. De
omstandigheden waren daar na de oor
log nog bijzonder primitief: er was geen
gas, water stond maar twee uur per
dag ter beschikking en de huisvesting
liet eveneens veel te wensen over. Maar
toen mevrouw Donker terugkeerde naar
Nederland, was het instituut weer aar
dig van de grond gekomen.
S.nds 1951 is Nederlands eerste vrou
welijke dierenarts verbonden aan de
afdeling voor veterinaire bacteriologie
van de faculteit voor diergeneeskunde
Utrecht. Behalve onderzoekingswerk
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Wier
Beroeoen te Papendrecht: J.
te Putten.
Aangenomen naar Dalfsen: A. Bakker
te Kollumerzwaag; de benoeming tot
bijst past te Scherpenzeel: P. Zijlstra,
aanst. em. pred. te Vlaardingen.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam (vac. v. d.
Ent>: P. van Zonneveld te Bennekom.
Bedankt voor Westzaan: P. van Zonne
veld te Bennekom.
Herziening wettel ij ke
regeling hoger
landbouwonderwij s
De ministers van landbouw en visserij
en van onderwijs, kunsten en weten
schappen hebben een commissie (voor
zitter prof. mr. C. H. F. Polak, rijks
universiteit. Leiden» ingesteld, teneinde
de regering te adviseren inzake de
wettelijke regeling van het hoger land
bouwonderwijs aan te brengen wijzigin
gen in verband met de regeling var
het wetenschappelijk onderwijs.
De commissie zal tevens advies uit
brengen over de vraag of het voorkeur
verdient, het hoger landbouwonderwijs
in te passen in de wet (van 1960) op
het wetenschappelijk onderwijs, dan
de (in 1956 gewijzigde) wet
In deze ambtelijke commissie, di«
middels door minister mr. V. G.
Marijnen is geïnstalleerd, zijn vertegen
woordigd beide betrokken ministeries
en het bestuur van de landbouwhoge
school.
Ouders bouwden met eigen
handen op Tasmanië een chris
telijke school, mede dank zij
financiële steun uit Nederland.
„Weest niet bezorgd over uw leven", zegt de Heiland en Hij
voegt er later nog aan toe: „Maakt u dan niet bezorgd". Het
schijnen zorgeloze woorden. Het gaat hier om ons eten en
drinken. Moet moeder niet zorgen voor morgen, anders zou
'er niets op tafel staan? Het gaat hier om kleding. Moet moeder
niet zorgen voor morgen, anders zou vader weer zonder knoop
aan zijn jas naar kantoor gaan?
In het Grieks wordt een woord gebruikt, dat eigenlijk betekent,''
dat we.ons niet moeten laten afleiden. Het gaat hier niet om-
die knoop aan de jas die nog aangenaaid moet worden, maar
om het kijken in twee riohtingen. Het gaat de Heiland er om
dat wij ons niet moeten laten afleiden van ons werkelijke
levensdoel.
Christus wil ons oog verder richten dan alleen op de dingen
rondom ons heen. Sommige mensen maken zich zoveel zorgen,
dat ze geen plannen kunnen maken en voor de dag van morgen
niet kunnen zorgen zoals het behoort. Hun zorgen maken hun
handen slap. Dan gaan we een dubbel leven leiden. Dan zeggen
we, dat we kinderen zijn van God en we leven alsof we geen
Vader in de hemel hebben.
Het antwoord van de Heiland is dan ook, dat God weet wat
wij nodig hebben. We mogen niet vergeten, dat toen God ons
door Zijn Heilige Geest tot Zich troik en ons tot Zijn kind
maakte. Hij tevens de vaderlijke verantwoordelijkheid op Zich
nam. Hij is verantwoordelijk voor onze gewone dagelijkse
behoeften, opdat wij Zijn opdracht kunnen uitvoeren. Christus
zegt ons, dat we uit dat vertrouwen moeten leven.
Paus spreekt over concilie
Precies een maand voor het be
gin van het massale rooms-katho-
lieke concilie in de grote St. Pie-
terkerk te Rome, heeft paus Jo
hannes zijn gelovigen toegespro
ken via radio en televisie. Spre
kend over de verhouding tussen
kerk en staat eiste hij dat gods
dienstvrijheid een fundamenteel
recht van de kerk is. „De kerk
mag deze vrijheid niet prijsgeven,
omdat zij onverbrekelijk samen
hangt met de opdracht die zij in
de wereld te vervullen heeft". De
paus maakte duidelijk dat gods
dienstvrijheid niet hetzelfde is als
vrijheid van eredienst, zoals veel
landen redeneren.
Hij vervolgde: „Deze dienst of op
dracht is niet corrigerend of aanvullend
op hetgeen andere instellingen behoren
te doen, of zichzelf als taak toegeëigend
hebben, maar het is een wezenlijk en
onvervangbaar element in het plan der
Voorzienigheid om de mens op het pad
der waarheid te brengen. Waarheid en
Classis Dokktim zegt:
Hef schorsing van
ds. J. v. d. Schaft op
(Van een onzer medewerkers)
Naar w(j vernemen is de classis Dok-
kum van de Gereformeerde Kerken (vrij
gemaakt) opnieuw bUeen geweest om te
spreken over de schorsing van ds. J. v. d.
Schaft te Murmerwoude door de kerke
raden van Murmerwoude en Dokkum.
Gelijk bekend heeft de kerkeraad van
Oenkerk. waarvan ds. Van der Schaft
ook predikant is. de schorsing niet erkend.
De classis heeft besloten de kerkeraad
van Murmerwoude dringend en met ernst
te adviseren zyn schorsingsbesluit van
2 juni jl. betreffende ds. Van der Schaft
in te trekken op grond van:
a. het algeheel ontbreken van verwijzin
gen naar Gods Woord;
b. idem naar de belijdenis;
c. idem naar de kerkorde;
d. de grote onhelderheid in de formule
ring van het kerkcraadsbesluit van 4
november '61 en betwijfeling van de
diensugheid van een dergelijk besluit.
Wij vernemen ook. dat de classis het
rarpport van de meerderheid van haar
commissie, waarin enkele kritische op
merkingen worden gemaakt zowel aan het
adres van kerkeraad als van predikant en
waarin ook de voorgeschiedenis ter sprake
komt, zal toezenden aan de bij de schor
sing betrokken kerkeraden van Dokkum,
Murmerwoude en Oenkerk alsook aan ds.
Van der Schaft, opdat door samenspre-
king verzoening tot stand kome.
Ds. A. Geelhoed van Zwagerveen
Zwaagwesteinde heeft medegedeeld
deze beslissing in beroep te zullen gaan
bij de particuliere synode van Friesland.
i gezonde economie niet worden
De door Antonow geëiste verbeteringen van de planning, productie en
plaats van de leiders der bedrijven, hoe veelbelovend ze ook mogen klinken,
zijn nauw elijks te verwezenlijken. Zo lang niet rentabiliteit en economische i
factoren, maar politieke en strategische gezichtspunten de economische poli
tiek der U.S.S.R. bepalen, bestaat op een verbetering van de toestand weinig
uitzicht.
neem
2 ASPRO-en
U&nttoeeü fit.'
Ds. J. Eleveld
overleden
In het ziekenhuis te Zwolle is fisteren
overleden ds. J. Eleveld. predikant bij de
tereformeerde kerk van Donkerbroek
>s. Eleveld. die vandaag 35 jaar zou zijn
geworden, is donderdag JL wegens een
tumor in het hoofd naar hc'. Zwolse zie-
kenhuis vervoerd. Hij heeft zich daar
tweemaal ian een operatief .ngrijpen (JoK kleinen kerken
moeten onderwerpen, wat helaas niet
meer heeft mogen baten.
Hij werd 12 september 1927 te Smilde
geboren en studeerde aan de Theologische
Hogeschool te Kampen om 1 augustus Het comité van de Bond van Vryc
1954 te Hijum-Finkum door ds. G. Haaks- Evangelische Gemeenten cn de Unie van
ma van Nieuw-Amsterdam in zijn ambt Baptistengemeenten doen c«n beroep op
te worden bevestigd, waar hij intrede hun gemeenten tot hulpverlening
deed met Exodus 33:15. Deze gemeente slachtoffers J
verwisselde hij 4 september I960 waar Perzi
voorganger, ds. J. van Nierop
In het begin van dit jaar is de
christelijke „Calvin-School" van
de „Association for Christian Pa
rent-Controlled Schools" te
Kingston, Tasmanië officieel ge
opend. Het is de eerste christe
lijke school op Tasmanië. Om tot
de bouw van deze school te kun
nen overgaan was er in 1959 een
comité door particulieren ge
vormd dat, later geholpen door
verschillende kerkelijke groepe
ringen, en velen uit Nederland,
een bedrag van 15.320,bijeen
heeft gebracht.
De leden van de vereniging hebben
gedurende een periode van 18 maanden
hun vrije tijd gegeven om deze school
zelf te bouwen. Op 20 januari 1962 kon
het gebouw dan ook geopend worden.
De openingsplechtigheid werd door tal
rijke genodigden, waaronder T. Pear-
sell. lid van de „House of Assembly"
(2e kamer), bijgewoond.
Het hoofd van de school is de heer
O. J. Hofman, en er zijn twee onder
wijzeressen de dames A. Tackson en G.
Bennett. Op het ogenblik zijn er 80
leerlingen ingeschreven, die verdeeld
zijn over zes klassen. Het gebouw telt
3 leslokalen, een personeelskamer en
toiletten. Er is met de bouw gerekend
op een mogelijke uitbreiding van nog
3 leslokalen
In zijn openingswoord zette de heer
Hofman uiteen dat de basis van de
school het woord van God is. Verder
stelde hij nadrukkelijk dat het een
speciale school is voor de Nederlandse
gemeenschap, hoewel het grootste deel
der kinderen van Nederlandse afkomst
„Wij hebben de school gebouwd om
wille van onze godsdienstige overtui
ging en niet als een resultaat van on
ze nationaliteit", aldus de heer Hofman
Het comité verklaart zeer dankbaar
te zijn dat God het werk zo gezegend
heeft. En dankt ook hartelijk allen,
in Nederland die, onder leiding van
de heer A. Sierink, door hun giften
blijk hebben gegeven belang te stel
len en mee te leven met het chris
telijk onderwijs in Tasmanië.
Bij koninklijk besluit is gisteren be
noemd tot ridder in de orde van Oran-
je-Nassau, ds. J. W. van Nieuwenhuij-
zen, emeritus-predikant van de Neder
landse Hervormde Kerk, wonend te
Heemstede.
Ds. Van Nieuwenhuijzen werd be
roepbaar gesteld in 1921, en diende
achtereenvolgens de gemeenten te St.
Anna ter Muiden, Odoorn, en Kooten.
Op 6 december 1931 ontving hij eer
vol ontslag met bevoegdheid van Eme
ritus wegens benoeming tot predikant
voorganger .der Evangelische Unie te
's-Gravenzande.
Hierna was ds. Van Nieuwenhuijzen
van 1935 tot 1946 predikant te Nijme
gen. Sinds 1946 verleent hij bijstand ir
het pastoraat te Heemstede.
vrijheid zijn de stenen van het bouw
werk der menselijke beschaving.
De paus legde er de nadruk op dat
het aanstaande concilie de eisen van de
vrede positief wil benaderen. Het zal
wijzen op de christelijke plicht van een
bewustere toepassing van de naasten
liefde. Deze positieve benadering vergt
van de wetenschap dat deze zich niet
slechts op een verhoging van de stoffe
lijke welvaart richt, doch ook zal bij
dragen aan de verheffing van de gees
telijke normen van het mensdom. De
paus wees er bovendien op dat het be
heer en dc verdeling van de vervaar
digde goederen ten goede moet komen
Paus Johannes wees er op dat zijn
kerk voortdurend de grote problemen
van de mensheid volgt. Het concilie zal
onder meer de nadruk leggen op de
fundamentele gelijkheid van alle volken
bestuderen hoe deze vrijheid binnen
de rechten en plichten van de mens in
het geheel van de volkerenfamilie ver
wezenlijkt kan worden.
Het concilie zal ook aandacht schen
en aan de verdediging van het heilig
karakter van het huwelijk, aan de tech
nische cn geestelijke hulpverlening aan
de volkeren, aan de leerstellingen d'c
uitgaan van godsdienstige onverschillig
heid of zelfs j
God, maar ook aan cte
le rechtvaardigheid en
ding van kerk en staat.
De paus onderbrak een zevendaaf i
retraite om voor de microfoon en
televisiecamera's te verschijnen. ~i
toespraak werd ook in Nederland -
gezonden. In zijn toespraak begon i
met er op te wijzen dat de gelncr i
van de kerk in de voorbereid i j 1
(die reeds drie jaar geëist heb! ■•n)
een overgroot aantal onderwer ^cn i»
de agenda van de bisschoppen heb a
geplaatst. Voor het eerst in de geschie
denis zullen bisschoppen van alle na
ties, tongen en talen bijeenkomen
de loochening
de verhou-
eiK. v«u hen zal door zijn inzicht en
ervaring zijn bijdrage geven om te ko
men tot de genezing van de wonden
ontstaan door twee wereldconflicten in
deze eeuw, die ingrijpend de gezichten
van de naties hebben veranderd.
De kerk heeft ook een opdracht voor
hen die niet tot haar gelovigen beho
ren, stelde hij en daarom strekt haar
opdracht zich ook uit tot de noden en
zorgen van de volkeren. De wereld
heeft Immers haar eigen problemen.
De kerk zal door het concilie in duide
lijke taal de oplossingen wijzen van de
vele problemen die er zijn, aldus de
tachtigjarige paus; oplossing™ <»e
overeenkomen met dc waardigheid van
de mens en zijn christelijke taak.
De Canada-Netherlands Council in To
ronto heeft het initiatief genomen
te komen tot uitwisseling van
lanflsc cn Canadese studenten.
Het ligt in de bedoeling. ene
maanden een groep Canadese studenten
naar Nederland te zenden die in bedrij
ven zullen gaan werken. Voorlopig ko
men nog alleen technische studenten
voor uitzending in aanmerking. Daartoe
is cdTitact opgenomen met de universi
teit van Waterloo. De eerste groep Ca
nadese studenten zal volgend jaar april
in ons land arriveren. Indien de uitwis
seling een succes wordt en ook Neder
landse studenten voor verblijf van en
kele maanden naar Canada kunnen
gaan. zullen op een later tijdstip ook
andere dan technische studenten worden
uitgezonden.
gaan Pcrzië helpen
aardbevingen
BENOEMINGEN
r che en coUoidchemie.
.De leden van de In omv#ng beschei
den christelijke kerken in Perzië helpen
nssr vermogen, maar er wordt ook een
beroep gedaan op de kerken van Neder
land". aldus de oproep. Het comité geeft
dringend in overweging de inzamelingen
zo snel mogelijk t« houden en het inge-
*ist«renliwim"hef overlijdensbericht bin-zamelde bedrag over te maken aan de
nen dat een diepe indruk maakte Na ..Stichting Oecumenische Hulp te
h ogenblik W4 •-
Haulerwjjk. ham tot zijn dienstwerk
leidde.
Ds. Eleveld. die ook reserve-legerpredi-
kant is geweest, laat een vrouw en een
kind van drie maanden achter. Tijdens
de vergadering van de classis Drachten
van gedachtenis gesproken.
stilte in echt te hebber. Utrecht gironummer 5261.
i ae praeses. ds A J. van In vele hervormde en gereformeerde
Beetsterzwaag, een woordkerken is de afgeiopen zondag al een
as gesproken. I inzameling gehouden.
LJIJ heette gelukkig geen Gerrit,
maar hij was wél min of meer
een stotteraar. Als je hem ook
maar zijdelings by een gesprek be
trok of zelfs als er een antwoord
ran hem werd verwacht dat niet
met een bot Ja" of ..nee" kon wor
den afgedaan, liep hij bietachtig aan
en torong met verschrikkelijke
moeite de woorden uit zyn keel.
Het deed me altijd denken aan
wijlen Groc als die midden in de
zandvlakte van het circus stond te
stamelen en bijna te stikken in z'n
eigen grapjasserij. Maar dat was
dan voor de leut. dat wisten alle
toeschouwers, het hakkelen was een
reëel bestanddeel van het métier.
Bij het verlegen joch. dat intussen
door zijn kornuiten ad-rem genoeg
vaak met Gerrit werd aangesproken,
was er verder van komieklgheid na
tuurlijk geen sprake. De stakker
prees zich gelukkig als hij eens lek
ker niet aan de beurt was geweest.
Of. wel was ondervraagd, maar zon
der dat het ccn al te grote pijniging
was geworden. Dat kon je dan van
zijn gezicht aflezen: de wangetjes
herkregen hun rustige gladheid en
met een niet mis te verstane snuif
benadrukte hij zijn opluchting.
Hij was zolang het maar niet op
mondelinge vaardigheid aankwam,
stellig geen onderontwikkeld gebied.
Velen die hem smalend Gerritje
noemden, konden niet in zijn scha
duw staan op het terrein van de
schriftelijke prestaties. Het maakte
het schijnbaar ongeneeslijke minder
waardigheidscomplex des te betreu
renswaardiger.
Zonder het te willen begon ik hem
in gedachten ook al Gerrit te noe-
selen doen automatisch associaties
in je hersenen ontstaan, je bent er
eigenlijk zelf niet eens bij betrok
ken. Alles wel beschouwd leefde er
een oprecht medelijden in me en ik
had het er wel eens met de colle
ga's over wat een handicap het zou
zijn als die schrandere knaap een
maal zo onbeholpen in de maat
schappij zou komen te staan.
Daar zou een wonder moeten ge
beuren. zei diep pessimistisch een
gevallen dat hij gedurende de le
voortdurend stiekem zat te loeren
naar iets dat hij ergens onder de
bank verborgen hield. Hij had daar
na tijdens het vrije kwartier een on
gewone levendigheid over zich. daar
om betrok ik de wacht niet te ver
uit zijn buurt, in een vaag vermoe
den van een of andere verrassing.
Mogelijk was het een vriendelijk
juffrouw die in psycho-analyse lief
hebberde en er niets van verwacht
te. Welnu, laat ik meteen maar
vertellen dat het „wonder" haars
ondanks op de proppen is gekomen.
Jahoe bestaat het.
Onze stotteraar is op een dag uit
z'-n oude hinderlijke huid gekro
pen cn heeft op een onvergetelijk
moment iedereen verbluft doen
staan. Het is niet eens beperkt ge
bleven tot die rare snuifneus. er is
ook wat met zijn altijd schuw weg-
greep? Een psychiater misschien?
Ha.... het was noch het een, noch
het ander Het leven maakt soms
rare capriolen. Een menselijk wezen
zit geestelijk niet zo simpel in el
kaar als het er zo oppervlakkig uit
ziet Wie zou nu bij dat schichtige
knulletje zo n mirakel hebben ver-
de....
Met driftige pasjes, die beslist
niet bij hem hoorden, posteerde de
bloodaard zich op heel kleine af
stand van een groepje makkers.
Vanonder zijn pullover trok hij
een dubbel gevouwen geïllustreerd
blad....
Hij opende het over de volle leng
te, keek daarna met grote, echt
niet schichtige ogen naar de ande
ren... en trad met dat tijdschrift
regelrecht op ze toe.
Tot vlak onder hun neus stond hij
er ten slotte mee...
Ik hoorde er één stomverwonderd
uitroepen Hé. Gerritje. wat zul
len we nou hebben... Breng je ons
En de stotteraar Wat denkt u?
Hij had een flatteus blosje op z'n
kaken, een jolige glans in z'n fletse
ogen. Hij was ineens een haast knap
ventje. Terwijl hij met een gedeci
deerde wijsvinger op een groot for
maat foto wees maakte hij zijn
mond eens zo breed en gooide het
er als een pracht van een roffel
uit: Nieuws? Nou en of. Dit hier
is mijn moeder. Die hebben ze op
straat voor de microfoon gehaald.
Alles wat zc gezegd heeft, staat er
onder. kijk!
Gó,... hij stottert niet meer,
riep er een en ze gaven elkaar
over en weer stompen met de elle
boog.
Nee hij stotterde beslist niet
meer.' Hij was veel te vol van de
familieglorie. Iedereen vond het een
gebeurtenis van de eerste orde. Pu
bliciteit.... Die wordt een mens maar
niet zo in de schoot geworpen.
Maar als ze komt, maakt ze korte
metten met alle complexen. Gerrit-
jes moeder, je zou zeggen..
Och, mensen, uiteindelijk was het
maar een banaal stuntje van een
voortvarende reporter. U hebt het al
meer in dc kranten gelezen. Deze
jongeman had zich op een druk
punt in de stad opgesteld en daar
aan diverse mensen hun mening ge
vraagd over de levensvatbaarheid
van zelfbedieningswinkels. En nu ge
viel het zó dat de bewuste dame
als het beste specimen voor een op
name was gekozen. Haar betoog zat
logisch in elkaar en daarbij was ze
fotogeniek.
Maar die verslaggever heeft er
geen idee van gehad dat zi^ stunt
zulke verstrekkende gevolgen zou
hebben.
Tk heb de jongens later nooit meer
„Gerritje" horen roepen.Want hij
voelde zich geenszins hun mindere
HAYA SELVA
