Een kanttekening
Gezondheid veiliggesteld
in vergevende genade
Een woord voor vandaag
Nieuwe schriftelijke
cursus oecumene
Detaillist belangrijkste
schakel in samenleving
geef acht:
hier is de-"*
Al frink in presidium
Vaticaans concilie
Drie Javaanse kerken in
één Synode verenigd
Kennismaking met een nieuwe wereld
DE WUKPRED1KANT
DONDERDAG 6 SEPTEMBER 1962
MOEDIG PROGRAM
jy.JET de indiening van de wetsontwerpen, intake de interimregeling voor de
invaliden en de regeling van het ziekenfondswezen heeft minister Veld
kamp een knap stuk werk geleverd, dat bovendien getuigt van grote voort
varendheid.
Maakte hij nog niet zo lang geleden zijn half-miljard-plan hekend. dat ver
beteringen inhield van de uitkeringen aan ouden van dagen, weduwen en
wezen en de kinderbijslag, thans ligt er al weer een nieuw, nog verder strek
kend plan op tafel.
De scherpe kritiek, die het (liberale) Centraal Sociaal Werkgeversverbond
nog kort geleden leverde op het sociale-verzekeringsbeleid van dit kabinet en
deze minister, verbleekt wel tegen de achtergrond van het zeer doelbewuste,
christelijk-sociale beleid dat dit kabinet ook op bet gebied van de sociale ver
zekering wil voeren.
Behalve de indiening van gpnoemde wetsontwerpen bij de Tweede Kamer
heeft minister Veldkamp namelijk ook nog een aantal adviesaanvragen bij
de Sociaal-Economische Raad gedeponeerd. Hiermee zijn door deze minister
en dit kabinet de allerbelangrijkste vraagstukken op sociaal gebied aan de
orde gesteld. Deze vraagstukken zijn verre van eenvoudig en het mag een
daad van moed genoemd worden, dat deze minister biertoe overgegaan is.
Voor de ernstig invaliden wordt een aanmerkelijke verhoging van de uit
kering in het vooruitzicht gesteld, maar tevens vraagt de minister de S.E.R.,
wat er nu gebeuren moet met de zelfstandigen, die ook invalide zijn. Moet
de arbeidsongeschiktheidsverzekering niet een volksverzekering worden? Maar
ook de gehandicapten, die kampen met aangeboren gebreken, dienen gehol
pen te worden, zoals geesteszieken en ook de chronisch lichamelijk zieken.
Minister Veldkamp heeft daarom aan de S.E.R. ook om advies gevraagd
over een eventuele verzekering tegen zwaar medisch risico. Ook hier denkt
de bewindsman in de richting van een volksverzekering.
Tot drie belangrijke knelpunten wordt hier doorgestoten: de positie van de
zelfstandigen in het kader van de sociale verzekering en de tot nog toe
uiterst moeilijke positie van de gehandicapten en de chronisch zieken.
In het komende parlementaire jaar zullen de wetsonderwerpen inzake de
interim-regeling voor invaliden en de regeling voor het ziekenfondswezen on
getwijfeld grote aandacht krijgen van de volksvertegenwoordiging, verwacht
mag echter tevens worden, dat de verre van eenvoudige adviesaanvragen van
minister Veldkamp bij de S.E.R. wel enige jaren studie van dit publiekrech
telijk toporgaan van het bedrijfsleven zullen vergen.
Terloops zouden wij nu reeds als bijzonder moeilijk probleem bij de opge
somde volksverzekeringen willen noemen: de sterke stijging van het totale
premiepercentage in de sector sociale verzekeringen. Met name bij de mid
dengroepen zou dit percentage wel eens een al te grote aanslag op het inkomen
kunnen betekenen.
Dit is echter een zaak van later orde, waaraan de S.E.R. zijn aandacht zal
moeten wijden. Zij doet niets af aan de waardering, die wij hebben voor de
initiatieven, die dit kabinet op sociaal terrein ontplooit. Het lijkt ons niet
teveel gezegd, dat minister Veldkamp met genoemde wetsonwerpen en
adviesaanvragen bij de S.E.R. de basis heeft gelegd voor zijn opneming in
het volgende kabinet.
Als een recent initiatief van dit kabinet op sociaal terrein zouden we in dit
verband ook nog willen noemen het ontwerp voor een Algemene Bijstands
wet, dat de minister van maatschappelijk werk, mejuffrouw dr. M. A. M.
Ktompé, nog slechts enkele weken geleden bij de Tweede Kamer heeft inge
diend.
De reeds lang verouderde Armenwet van 1912 zal hiermee verdwijnen. In
plaats van aanvullende armenzorg wordt nu gesproken van de erkenning van
de rechtsplicht van de overheid ten aanzien van degenen die bijstand nodig
hebben.
Bescherming van het zwakke is een overheidstaak, waaraan onze regering
blijkt te beantwoorden.
Conferentie ziekenliuispredikanten
(Van een onzer medewerkers)
I kunnen wij het niet als kritenum ge-
bruiken. Christus zelf kwam in botsing'
met het gewone bestel der dingen,
zonder dat Hem een neurose kan wor
den verweten.
j Gelovig denkend moet men zeggen
Er bestaat een transpsychologische en
trans-sociologische gezondheid. Zij heet
I in de bijbel vernieuwing, bekering en
wedergeboorte. De eigenlijke gezond
heid is alleen veiliggesteld in de ver
gevende genade van God en de door-
werkende kracht van de Heilige Geest,
op de maat- De genade geneest de zieke.
het volk.
Het werk van de geestelijke gezond
heidszorg vraagt in onze tijd deskun
digheid, psychologisch en sociologisch
inzicht, maar een vakkundige instelling
alleen is niet voldoende. Ons past als
christenen echter ook bescheidenheid.
Wij dienen verlost te worden van de
waan der eigensoortigheid, aldus deze
hoogleraar. Wij zoeken vaak dezelfde
dingen als andersdenkenden, -mm
Wie zich in christelijke zin aan deze
arbeid wil wijden moet een bewogen
en zorgend mens zijn. God immers is
niet de „Onbewogen Beweger" zoals
Aristoteles stelde, maar de God, Die
naar Zijn volk omzag. Daarom moet de
liefde van Christus ons dringen niet
meer voor onszelf te leven.
De mannen en vrouwen van het Re
veil kenden het begrip „maatschappe
lijke gezondheid" nog niet. Maar via
hun zorg voor het individu hebben zij
(Advertentie)
Mens als object
Wat de mens als object van deze zorg
betreft, zei prof. Smelik, hem zullen
altijd als subject moeten zien, dat
christelijk. De mens is niet alleen
...Jar wat hij is krachtens zijn afkomst,
aanleg, karakter, milieu. Het existen
tialisme heeft er terecht op gewezen dat
niet wat wij zijn in onze feitelijke ge
gevenheid ons ware menszijn bepaald,
maar hetgeen wij al handelende van
onszelf realiseren. De christelijke zorg
zal zich dus altijd richten, theologisch
gesproken op het subject in de mens.
Wij zullen met alle macht het kleinste
creatieve moment in hem oproepen,
waardoor zijn ik wordt gestimuleerd.
De christelijke visie zal de mens die
gaarne vlucht in zijn gedetermineerd- qen zij
heid, bijkans dwingen om zichzelf te
zien in zijn verantwoordelijk-mens-zljn.
Ziekte van geest is veelal storing in
de communicatie. Het is in wezen
christelijk als men door arbeidsthera-
pie de ziekte tracht te genezen. Maar
al te veel heeft men de mens het ob
ject der prediking gemaakt. Het pasto
raat en de catechese dienen echter door
het stellen van vragen de
zichzelf terug te roepen,
ior de j
Geestelijke Gezondheidszorg" zich ont-
wikkelt tot een oecumenische samen-
werking.
zegenrijk werk gedaan
schappij ingewerkt. E
j verkeerd om het Reveil als individua
Op de tweede dag tan de con- Hstiseh te brandmerken. Pierson im- B
ferentie van ziekenhuispredikan- mers achtte inwendige zending het sa-1 ke volksgezondheid, die gelet ook op,
ten sprak de hervormde hoog-1 "eeds'
leraar, prof. dr. E. L. Smelik. De!
conferentie werd gehouden op het
nieuwe „Hydepark" te Driebergen.
Op de hem eigen levendige en
anecdotische wijze zette de Am
sterdamse hoogleraar uiteen wat
wij als christenen hebben te zeg
gen over degenen, die zich aan de
geestelijke gezondheidszorg wijden
en over degenen op wie zich deze
zorg richt.
Emmeloord krijgt een
herv.-tloopsg. kerk
Als resultaat van de samenwerking
jp het gebied van de kerkbouw tussen
de hervormde gemeente en de doops
gezinde broederschap
Emmeloord
de hervormde kerk een vleugel ge
bouwd. die een kerkruimte plus twee
vergaderzaaltjes omvat.
De doopsgezinde broederschap is over
de gehele polder verspreid, de her
vormde kerk heeft er verscheidene ge
meenten. Exploitatiemogelijkheden voor
een aparte doopsgezinde kerk waren er
niet, terwijl daarentegen de hervormde
gemeente in Emmeloord gebrek aan
vergaderruimte had. Daarom besloot
men aan de hervormde kerk een vleu
gel te bouwen. De doopsgezinden mo
gen nu elke zondag gratis over de
vleugel beschikken en tweemaal per
jaar over de hervormde kerk. Ook mo-
dagen per seizoen de gro-
fe zaai van het verenigingsgebouw ge
bruiken. Vanavond wordt het nieuwe
kerkje in gebruik genomen.
De mensen behoeven niet te weten wat u de kerk of het
goede doel geeft. Maar Christus voegt er n-og iets aan toe:
Maar laat, als gij aalmoezen geeft, uw linkerhand niet weten
wat uw rechter doet." Niet alleen de mensen mogen het niet
weten, u mag het zelf niet weten.
Waarom is Christus zo voorzichtig? Waarom wil Hij niet dat
iemand onze goede daden ziet? Zij zijn toch niet verkeerd?
Zeker niet, want de Heiland spreekt herhaaldelijk van loon.
Christus is bang voor iets anders. Hoe gauw gaan wij niet
denken in termen van goede werkenwaarmee wij onze
zaligheid zouden moeten verdienen. We zijn allemaal goed
reformatorisch en we weten dat zaligheid alleen uit genade
is door het geloof, maar toch rekent ons hart zo gauw op
onze vroomheid. Ik bid, nu moet God me wel verhoren. Ik
vast, God zal dat zeker niet over het hoofd zien. Ik heb een
groot bedrag gegeven voor de kerk, daar zal ik zeker voor
gezegend worden. De gehele gedachtengang die ons zo ge-
makkelijk wordt opgedrongen is: Ik doe dit, dus God zal dat
moeten doen. Maar God doet nooit iets, omdat wij iets doen.
Onze linkerhand behoeft niet te weten wat onze rechter-
hand doet, opdat ons hart zich niet zal verheffen en zal
vergeten wat genade is.
Prof. Hoekendijk kondigt aan:
99
ant in Chris- j
nieuwe gezond-,
bij Hem vindt
Congres patroons meubelbedrijven
indt de grote i
heid haar oorsprong i
zij haar vorm.
Aanpassing I TaY"plaatsvinden op dinsdagmorgen
Daarom, meende prof. Smelik. mag oktober Prof J* Kg
het begrip „aanpassing" niet het laat-1 toraatoverdragen aan j P
ste woord hebben. In christelijke
(Van een onzer medewerkers)
„Andere jijden.., nieuwe we
gen. In de huidige dynamische
wereld verandert alles snel en
ook in de middenstand is een ze
kere onrust te bespeuren in een
tasten en zoeken naar nieuwe we
gen, waarbij zich verlerlei pro
blemen voordoen. Hoe hebben wij
als christelijke organisatie te
staan tegenover de vele vragen,
«te steen gelegd voor een nieuwe Ba- ^je jsicll hierbij voordoen?", ZO
tak-kerk. Zeven jaar geleden toen dc J
kerk slechts vx) leden telde werden dc vroeg de_bondsvoorzitter, de heer
eerste
Eerste steen voor
nieuwe Batak kerk
dc nieuwe kerk aijE. van Tellingen, zich af, tijdens
ES" to. IV ^'bu^m""vV„I het tweedaagse coagres van de1"
Soerabaja zei in zijn rede, op de plech-jChr. Bond van Patroons in het
raai der bevolking, laat zich raden",
aldus de heer Tellingen.
„Hoevyel deze ontwikkeling hier in ons
land nog in het beginstadium verkeer.t,
hebben wij toch reeds als christelijke
organisatie en ook als christenonderne
mer onze houding te bepalen. Reeds nu
al ontstaat er spanning tussen ideaal en
werkelijkheid. De welvaart maakt ons
meer liberaal cn we meten ons een
ruimer geestelijk jasje aan!" „Maar
mocht dit zo zijn. is het dan niet beter
geen energie meer te verspillen aan
onze christelijke organisatie, zo vroeg de
heer van Tellingen zich af?
Met liet parool „voortgaan" weerleg
de hij al deze vraag, die eigenlijk niet
•ens gesteld behoort te worden r
zowel voor de organisator alsook
mdernemcr nog zo ontzaglijk veel
oen is. „Krachten moeten wor
den gebundeld opdat de detaillist, die
ïf:uïtUd.rrJf;U5.niS«teï|M«ubiIeringibedri^in Nederland,
Indonesië trouw is aan haar traditie. Dc j dat gisteren en OOk vandaag te
Batakse protestantse kerk is een van deSneek wordt gehouden,
grootste „jongere kerken ter wereld.
met een ledental van meer dan 800.000 In de 0penjngSrede van de voorzitter,
zielen. j die gisteren In de middagvergadering
werd uitgesproken, nadat des morgens
enige huishoudelijke zaken waren afge-
UndfTWllSDenOemingCn handeld. pleitte deze vooral voor een
J C .-amenbundeling van krachten ui het
I meubileringsbedrijf, waar nog maar al
Dr. G. Dijkstra is benoemd tot gewoon te vaak langs elkaar heen wordt ge-
hoogleraar in de faculteit der wiskun- werkt,
de en natuurwetenschappen van dc
Rijksuniversiteit te Utrecht om on-1 Naar aanleiding miaaei
derwijs te «even in de !peetroeheml. ontwikkel,n«. die de middenstand «edti- °e
,..k. Ps-„# niilretra i« than* rende de laatste honderd jaren in Ame-Isenae angsi psycni.c
Rectoraatsoverdracht
te Apeldoorn
De rectoraatsoverdracht aan de the
ologische school van de Christelijke
Gereformeerde Kerken te Apeldoorn
i prof. W. Kremer.
zie achterpagina
met de dag toe. Nog altijd is
men druk in de weer om de St.
Pieter te herscheppen in een con-
8cuiuiuiiii grescentrum dat het grootste
toch &écn der belangrijkste schakels in1 roomS-katholieke Concilie Van
itr5r,t»D,*oir,,ÏJin»."knta«h'lS|b1sschoppen zal moeten huisves-
velerlei terrein zuilen wij onze positie tenr dat ooit gehouden is. Gisteren
kunnen versterken", zo besioot de voor- j wercjen <je tien namen bekend ge
maakt van de leden van het pre-
A. E
zitter ztjn rede, „alleen zal het niet bü
woorden moeten blijven, het gaat om
„Juridische aspecten van de Midden
stand ten opzichte van het grootwinkel
bedrijf" was het onderwerp,
in de middagvergadering door
Schootstra te Leeuwarden een
werd gehouden. Deze gehele
van mr Schootstra, waarvan de inhoud,
zoals hij zelf reeds opmerkte, niet werd
d, S,„rm,ch..«.i^bk,
Yhïn» rtode de uiktste hondbrd jarm ir, ime-1 JSffï1«'rtMltalllkwaMe némen if delen van de wereld, maar onder hen
„et rik. heeft meegemaakt .»kt k "Si" bevindt r.ch «een niet-blanke. Andere
sche analyse. Prof. Dijkstra
hoofd van de sectie fysica va
Unilever research laboratorium
Vlaardingcn.
11 promoveerde in iwoi aan ac urwver-1 oiart. Het economisch bestel berusti
siteirTan Amsterdam op het proef- hicc enkel oP een steeds opvoeren dor)velerlei juridische proWemen.
schrift: ..Infrared Absorption of the produktie, een psychologische „oorlogs-1ajn ecnier in ver
parhon rirh,m double oand stretching vnerinif" on reclamcBchicd en een daar-1 grootwinKelDeanjr met
sidium. Gekozen is onder meer
de Utrechtse kardinaal Alfrink
Tevens werden de namen bekend
gemaakt van de protestantse
waarnemers. Uit Nederland
hoopt prof. dr. P. Maan te gaan
bvJHet opmerkelijke is dat geen van d'
raak^hèer: andere negen leden van het benoemde
groot-presidium Italiaan is. Zij komen
i rapport uit te
aparte commissie
lekenapostolaat. pers
spelen, een andere
lende kerken hebben het initia
tief genomen tot het instellen van
een schriftelijke „oecumenische"
leergang. Deze rooms katholiek-
protestantse leergang, die op 31
oktober (hervormingsdag) be
gint, wil niet alleen de persoon
lijke studie bevorderen, maar ook
via schriftelijk en mondeling
contact gemeenschappelijke be
zinning mogelijk maken. Prof. dr.
J. C. Hoekendijk uit Utrecht, lid
van het curatorium van deze
„oecumenische" leergang schets
te tijdens een woensdag gehouden
persbijeenkomst deze cursus als
informatief, inspirerend. Voorts
noemde hij het een experiment.
Het initiatief is genomen door een
aantal mensen uit de „vrije sector",
zij zijn namelijk niet door hun kerken
'-'egeerd. Zij willen een nieuw mid-
jcheppen waardoor de oecumene
wordt bevorderd. Directe aanleiding
voor de oprichting van deze leergang
is de toenemende behoefte aan meer
dan incidentele bezinning op onder
pen van oecumenische aard. De
latiefnemers stellen, dat nu het
oecumenisch streven in het jongste ver
leden, veel aan kracht, invloed en om
gang heeft gewonnen, er een toene
mend verlangen is te constateren naar
gemeenschappelijke bezinning en ver-
iieping.
De leergang wil aan alle oecumeni
sche belangstellenden historische, theo
logische, kerkelijke, interkerkelijke en
sociale feiten en gegevens, opvattingen
houdingen, experimenten en voor
uitzichten voorleggen, die nodig zijn om
de oecumenische werkelijkheid zo ob
jectief mogelijk te leren kennen. De
oecumene is nu nog vaak een aange
legenheid van „warme harten en lege
hoofden" en dat is nu eenmaal onvol
doende, aldus prof. Hoekendijk.
situatie In dit land. ondanks een enot'-l«ngen 'die de middenstand worden op-|b
stijf In» van welvaart, grote rorgen gelegd, maar eelden dere niet «volgeer
1 gekozen
schouw-
PmPde verhouding
'dé geestelijkheid tot het christelijk
volk. een commissie voor religieuzen,
natuurlijk ook een voor de rooms-
katholieke missie. De belangrijkste
staat onder leiding van kar
dinaal Ottaviani en behandelt zaken be
treffende leer, geloof en zeden. Voor
dc coördinatie is een aparte commissie
benoemd onder leiding van kardinaal
Cicognani; in deze commissie heeft
'er meer de aartsbisschop van Meche-
n en Brussel, Suenens, zitting.
De paus heeft gisteren ook de
bekend gemaakt van de protestantse
tiers die het concilie zullen bij-
Twaalf kerken of confessionele
wereldorganisaties hebben de uitnodi
ging aangenomen. Het zijn de Angli
caanse Kerk. de Lutherse Wereldfede
ratie. de Hervormde Wereldbond,
de Duitse Evangelische Kerk, de We
reldconventie van de Churches of Christ
(een Amerikaanse kerk met grote
menische belangstelling), de ^Quakers.
carbon .carbon double band stretching voering" op reciamegebied en een daar-
vibration". j mee gepaard gaande ontwaarding van
de kwaliteit der produkten". Verkopen
Dr. A. 3. Reitsma, benoemd tot gewoon is dc leus <je kwaliteit doet er niet toe
noogleraar in de .nternationale eco- de verpakking alles!"
nomischc betrekkingen nan de Neder- Dr economie heeft het Amerikaanse
landsche Economische Hoogeschool I lev'en volledig in haar macht,
als
Queensland in Brisbane (Australië). 'n|ct bepaald verheffend is
de i
d'pJdinaal Tisserant, en Lienart uit Luik.
erhouding tot het; Daar staat tegenover dat de Italiaan-
ot het grootst.
Persoonlijk ben ik niet zo voo
zgn. middenstandswarenhuizen, waar I
verschillende middenstanders zich vrij-j
willig bij elkaar hebben aangesloten eni.
daarmee hun eigen zelfstandigheid (juri
disch) hebben beperkt" aldus de heer
Schootstra» Liever zou men het moeten!
zoeken in het behouden van de zclfstan-l
djgheid en het verkrijgen van wat meer
armslag, dan middenstander af tc wor-
tionalistische Gemeenten, de Wereld
Methodistenraad, de Wereldraad
Kerken, de Oud-Katholieke Kerk.
Koptische Kerk van Egypte en
Syrisch Jacobijnse Kerk.
Onderwerpen
Pater S. Jelsma MSC deelde mee,
dat de leergang twintig lessen zal om
vatten. De onderwerpen van de eerste
cyclus lessen hebben betrekking op die
problemen en feiten, die de huidige
kerkelijke situatie kenmerken. Enkele
van deze onderwerpen zijn: Oost-West
schisma, de reformatie, oorspronkelijke
eenheid en verscheidenheid, oecumene
naatschappij. liturgie en eredienst,
de eenheidsformule van New Delhi etc.
In het curatorium van deze leergang
hebben zitting: dr. L. G. M. Alting
MSC, Den Haag, prof. dr. F.
Haarsma. Driebergen, ds. A. Klamer,
Hilversum, drs. H. de Lange, Den
Haag. prof. dr. J. M. van der Lin
de, Zeist en dr. J. M. M. de Valk uit
Waddinxveen.
Enkele leden uit het curatorium zul
len tevens als docent optreden. Enige
andere docenten zijn: prof. dr. H.
Berkhof, dr. C. A. Bouman. prof. dr.
W. F. Dankbaar en prof. dr. J. de
Graaf. Curatorium en docentencorps
zijn zo breed mogelijk samenge
steld. Bij de deelnemers aan de leer
gang wordt een algemene globale vor
ming. een wetenschappelijke belangstel
ling en voldoende kritische zin veron
dersteld.
Groei Doopsgezinde
kerken in Rusland
In een verslag op de zevende we
reldconferentie v. Doopsgezinde kerken
te Kitchener, Ont.. zegt de predikant
Peter J. Dyck dat de Doopsgezinde
kerk in Rusland, ondanks de vele
moeilijkheden, groeit. Er zijn nu onge-
45.000 doopsgezinden in Rusland,
-s ongeveer 1/10 van het totale le
dental op de hele wereld. Toch stond de
Russische regering niet toe een delega
tie van de kerk in de Sowjetunie naar de
conferentie te laten gaan.
Zelfs al is de vervolging van de lid
maten van de kerk niet zo erg als in
de dagen van het stalinistische regime,
toch gaat het huidige gouvernement
voort met het dwarszitten van religieu
ze groeperingen, aldus de heer van
Openbare godsdienstoefeningen zijn
onmogelijk, maar elk lid wordt veron
dersteld drie tot vijf mensen te hebben
aan wie hij, door persoonlijk gesprek,,
het evangelie van Christus en Zijn'
kerk brengt.
Öe kracht van de kerk. met inbegrip
in de Doopsgezinde kerk, in de Sow
jetunie ligt niet in haar organisatie of
leiderschap, maar in de volhardende
steun en toewijding van de gemeente
leden, zei de heer Van Dyck.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bovensmilde (vac. W. v.
Bruggen) (toez.): L. C. Vogelaar, te Den
Hulst <Ov.).
Bedankt voor Nieuwerkerk a.d. IJssel
J. van Wier, te Putten (Gld.)
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Rijswijk (Z.H.); J. Drost,
luchtmacht predikant op de vliegbasis
Ypenburg, die dit beroep aannam en ter
beschikking is gesteld aan de deputaten
afgevaardigd door de oud-katholieken.
F-»t is prof. dr. P. Maan uit Amers
foort, hoogleraar aan het oud-katholiek
seminarium. Drie presbyterianen zul
len de Hervormde Wereldbond verte
genwoordigen, namelijk de Franse her
vormde predikant ds. Herbert Roux, de
Schotse presbyteriaan Douglas Shaw en
de hoogleraar aan Princeton College J-
Nichols. Uit Duitsland is afgevaardigd
prof. dr. Edmund Schlink uit Heidel-
berg. die vooral in de derde assemblee
van de Wereldraad van Kerken zich
zet heeft tegen de gedachte dat Chris-
de|tus aan het werk zou zijn in de heiden-
religies en tegen de natuurlijke theo-
De enige Nederlandse waarnemer isüogie.
GEREFORMEERDE KERKEN
(vrijgemaakt)
Aangenomen naar Blokzijl: D. K. Smil
te Kantens, die bedankte voor Brampton
(Can.).
CHR. GEREFOMEERDE KERKEN
Beroepen te Mussel: A. Hilbers t<
Leeuwarden.
REMONSTRANTSE BROEDERSCHAP
Toegelaten tot het seminari de dames:
J. C. H. R. Ariëns-Kanpers en M. W
den Herder en de heren F. A. Begeman
A. Jonkers en W. Leentvaar.
(Advertentie)
iVan onze kcrkrcdactic) heid gevormd. In 1961
Icept van eenheid aar
De „Indonesische christelijke kerken voorgelegd,
van West-Java. Middcn-Java. en Oost-
Java hebben zich eind maart van dit
Jaar verenigd in één algemene synode.
Vaak hoort men de klarht dat men!
„het zo druk heeft als een klein baasje",!
dat men dc zaak niet meer kan na-I
komen. Aantekeningen maakt men dan I
„op de achterkant van een shag-zakje",
het is begrijpelijk dat de zaak dan
vaak spaak loopt. Is het in die geval-
len dan niet mogelijk om een deel der
administratie op b v. het bondshureau" I
„af te schuiven", zo vroeg de heer
Schootstra zich af. „Men zal toch in de l
reid er een con- pcrs,e plaats steun hij elkaar moeten
de drie kerken om »'"kc> „n de bc-
Op 27"maart 1962 kwamen dc afge-
jardigden der drie kerken bijeen in
»t kerkgebouw van de gemeente tc
Djalan Kelintji te Djakarta. Uit dc
middenstand!
lijdenis en praetisch dezelfde kerkorde-lie drie regionale synoden instemden
ning. is nog slechts sporadisch voorgc-lmet
komen. Wel zijn meer dan 30 kerken node
i de Raad van Kerken
Indom
de vorming
en zo werd deze door een hamer
de voorzitter geconstitueerd I
.1 cn beslist gecn|<
samensmelting Van echte samensmel
ting was tot nu toe alleen nog maar'
de kerken van Midden-1
de kerken
dit betekentI Daarmee was de eenheid der kerken;
i feit gewordei..
St. Stevenskerk kan
voortgang vinden
pas be
noemd hoogleraar uit Holland naar Gronin
gen. samen met zijn vrouw en z'n zoontje van
bijna zeven jaar. Pas nu begin ik er iets van
te begrijpen waaraan mijn ouders denken op die
tocht: ook iets te verstaan van hun overgrote
zorazaamheid, die me soms zo bekneld heeft.
Destijds, in die trein, heb ik nergens erg in en
ik geniet mateloos van zo'n bijna eindeloze reis.
De opzet
Opzei
i dc eénheidskerk i
irrespondente) Ik herinner me: we zitten helemaal alleen in de
De hervormde gemeente van Nijme- coupé. Dat was toen mogelijk: je had drie klassen
,gen zal haar leveranciers van bouw- en de eerste was nooit druk bezet. Maar ergens op
rol-materialen kunnen betalen. De restau- oen tussenstation dreigde er toch iemand in te stap-
C 1H.g. ,n o4QJn u*r r eensds D C Mulder) zeer verstand IE raüe van de s*- Stevenskerk die het aen. Nu was ik juist ernstig ziek geweest
Salatigazending. die in 1949 eén uitgedacht, viork^ï biyit elke regiö^ stadsbeeld van dc Waalstad beheerst, hoestte nog dat je 't een lieve just zou k)
Mul- nale kerk nog leven volgens eigen kerk-;"' daardoor niet worden vertraagd noemen als hoesten niet zo iets akeligs was.
- j -jh. Voor dc 4.5 miljoen vergende restau- eies op het moment dat een adspirant medereiziger
cr. ratie heeft de provincie Gelderland voorhet portier opent, blaf ik hem tegen wil en dank
de drie jaar een geldlening van 400.000 zeer luidruchtig tegemoet. Dc heer blijft weifelend
aar verstrekt tegen een rente van 3.24 pet in dc opening staan. Een urenlang traject met r~'_
kcrkoi- De kleine hervormde gemeente die begeleiding trekt hem niet J_*
De zendingspredikant ds
der deelt dit mede ui eer
gepubliceerd is in zowel het zendings
blad v.\ de hervormde kerk als het1 ken.
kunnen
binnen het i
Kcy.
onophoudelijk de meest alarmerende geluid-cn heeft
weten te produceren, hebben we er al die tijd een
min of meer gereserveerde coupé op nagehouden.
En dat zonder met allerlei fooien te werken, wat
in die dagen een meer gebruikelijke en voor de
conducteurs ongetwijfeld ook meer rendabele gang
Ook aan de langste reis komt een eind en ten
slotte staan we op het Groningse perron. Er is
iemand om ons af te halen en achteraf bedenk ik
Ik
t-Java i
uformiteit
Indonesische kerk
is ontstaan door het werk van de dc. van liturgie
hervormde zending, die van Midden-Java derwijs. Als
utt werk
belijde.i
met dc"
godsdienston- door dc hoge lasten in financiële n
door zending:
reformeerde Kerken
band. Reeds vanaf 1939
'nGerèformée*rdf%'Kerken" was begonnen dan zou dc eenheid nog, hoge rijkssubsidh
Oost-Java voornamelijk (aren op zich hebben ln| - - w'
En op dat ogen-
blik hakt "mijn vader alle knopen door en zegt:
iijkheden was geraakt, heeft nog een ..Zoudt u gauw willen instappen; mijn zoon hier
die te goed maar het hij mag vooral geen kou vatten....!" Zijn woorden
met de betaling daarvan aan hebben een verrassend effect: de meneer deinst ge-
t- dc late kant. doordat op dc begrotingwoon terug, slaat de deur weer dicht en zoekt een
n daarvoor te weinig is uitgetrokken. oompartement, dat kennelijk minder geïnfecteerd
as er "contact groot onderling vertrouwen. Er word' Dc provincie heeft de hervormde ge- is.
-k meente voor narigheden gespaard. Met Kleine oorzaken, grote gevolgen. Nog tien jaar
de restauratiewerkzaamheden is men later zal, als we op reis zijn en hij rust wil heb-
Indonesië dit voorbeeld inmiddels tot de helft gevorderd. Hetben, vader commanderen: „Hoesten!" zodra
i-: karwei zal zeker nog vijf jaar in be- j iemand van plan schijnt te zijn om als rustverstoor-
1 der wmm - -- a -
i zal geweest
de vroenTf Gc- Het belangrijkste aspect
,j niet alleen samen gepraat i
n- samen gewerkt. Misschien volgen r
dere kerken i -
1 de drie kerken Ze bestaan
het grootste deel uit Chinese leden, i
wel niet uitsluitend.
Sedert 1954 werd er een gezamenlijke tot grotere manifestatie *«i«
raad van overleg inzake kerkelijke een-1 heid in Christus, aldus de schrijver.
dat het professor van R!
voel me doodongelukkig -
is in z'n ogen iets dat ik helemaal niet thuis kan
brengen. Hij ziet me aan, hij neemt me op. hij
doet alsof hij me kent maar ik heb hem nooit
tevoren ontmoet, ik weet niet wie hij is. ik ben
schuw en bang. Achteraf begrijp ik ook deze
vreemde begroeting. Zo'n halfziek ventje op zo'n
tochtig perron, midden in januari, verreisd en ver
moeid ik moet wel een deplorabele indruk op
alag
der op U treden. En aangezien hij zelf levenslang
zo.ons zou worden.
O. ik herinner me nu nog veel meer. Ik herinni
me ook dat mijn moeder pertinent bij niemand wi
de logeren. Zij gaf de voorkeur aan een hotel. Z
wilde geen geschiedenis zich laten herhalen. Zij we
gerde iedere vergelijking te accepteren,, en ze hee
me angstvallig van die families vandaan gehoudi
waar vaders voorganger intiem mee had omgegaa:
Dat zijn allemaal van die dingen die je heel ve
later doorziet. En het past me niet om een oorde
uit te spreken over haar handelwijze. Misschien w;
die heel wijs en misschien wat dom: haar manii
van doen onthield me vriendschappen, die m'n levi
zeer verrijkt zouden hebben maar tegelijk schoi
ze me de kans een eigen paadje te lopen.
We gaan dus naar een hotel. Er is een voorw
reldlijk paarden-omnibusje, dat bij dit hotel b
hoort en dat er ons heenbrengt. Ook in Groning-
geven paaiden dan nog de toon aan. Vrachtwage
met koetsiers als machtige renners, staande op h'
voertuig. Paarden voor de trams. Paarden voor
koetsjes. En de paarden voor dat hotelvehikel m
rijk-betresde en fraai-geuniformeerde koetsier
palfrenier. Het is adembenemend om dat alles
zien. zoals het zich over de Grote Markt hot
haar door elkaar beweegt. En één der volgende <J
gen vind ik opeens een toepasselijk lied bij dat 1
freel: „Postiljon, waar ga jij naar toe?"
„Zingt de jonge'-eer een liedje?" zegt een d
pe mannenstem met 'n wat vreemde tongval. E
is de ober. die juist de tafel afruimt. Hij moet
vraag zelfs herhalen, eer ik hem versta. Dan kr
ik doodverlegen. Het valt niet mee om Gronings
horen. Het is nog veel moeilijker om jonge 'eer
heten.
