Protestantse studenten in Parijs
krijgen een eigen centrum
GEESTELIJK
LEVEN.
PATRIARCH WERD HARTELIJK
WEGGEKLAPT IN PARIJS
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
I
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1962
Alles rustig
Er zijn van die verhalen die blijven haken. Zo hoorden
we in de afgelopen week tijdens de zitting van het
Centraal Comité van de Wereldraad van kerken de
Russisch-orthodoxe aartsbisschop Wendland spreken.
Hij vertelde hoe hij zich eens in Moskou had laten
thuisbrengen met een taxi.
Onderweg vroeg de chauffeur plotseling spottend: „En
is er nog nieuws in de hemel, vader-"Wendland gaf
het eerste antwoord dat hem te binnen schoot: „In
de hemel is alles rustig"'
En toch raakte juist dat antwoord het hart van de
man. Intens verlangde hij naar rust. naar vrede.
Zijn spotlust moest alleen maar dat verlangen verber
gen. Er volgde een lang gesprek over de rust en vre
de van de hemel die in onze harten kan worden uit-
Hoe vaak hebben ook wij in de afgelopen week niet die
vraag gesteld: „Is er nog nieuws?" ..Is er nog
nieuws over de onderhandelingen met Indonesië?"
„Is er nog nieuws over de twee Russische ruimte
schepen die „hand in hand" om de aarde cirkelen?"
En toch is de belangrijkste vraag: „Is er nog nieuws
in de hemel? Het antwoord van aartsbisschop Wend
land brengt ons in de omgeving van de tweede psalm.
Daar zien we de volkeren woeden, voortgesleept wor
den in hun onrustig drijven. Maar daar zien we God
op zijn troon zitten. De onrust van de wereld kan de
rust van God niet verstoren.
En dan komt plotseling Christus en zegt: „Mijn vrede
geef ik u Hij wil ons laten delen in die vrede
van God. Hij wil ons weghalen uit de onrust om ons
midden in die onrust de rust van God te doen erva
ren. Het nieuws van de hemel is de boodschap van
En toch lezen we in psalm 34: Zoek de vrede en jaag
die na. Passen die woorden wel bij elkaar? Vrede is
immers het einde van een zoeken, van een jacht, de
rust. Jagen is juist de onrust. Daar hebben we die
wonderlijke situatie waarin wij leven. Gerechtvaar
digd en toch zondaars. Deelgenoten aan Gods vrede
die toch gemaand worden die vrede na te jagen.
Mensen die ontvangen hebben in Christus, maar die
zich er toch naar moeten uitstrekken. Laten we daar
om altijd beseffen als ons hart onrustig klopt in ons,
dat er in de hemel geen nieuws, geen verandering,
geen onrust is. en dat wij mogen delen in die rust.
(V'an onze kerkredactie in Parijs)
Parijs is een internationale stad. vol toeristen. De straten van Montmartre
vertonen op het ogenblik het beeld van een Hollandse zeeboulevard. Maar over
enkele weken zullen de Parijzenaara hun stad weer in bezit kunnen nemen.
Toch zal er één plek zijn aan de zuidrand van de stad, waar zelfs dan de Pa-
rijzenaara in de minderheid zijn. Aan de Boulevard Jourdan ligt de Cité Uni
versitaire. Meer dan 6000 buitenlandse studenten hebben daar hun kamera.
Zeventig landen werkten samen om daar vijftig tehuizen te bouwen opdat jonge
mensen in het grote Parijs toch nog iets van thuis en een eigen sfeer zouden
ervaren. Het complex biedt een onderkomen aan een van de grootste studenten
gemeenschappen van Europa en zeker de meest internationale. Een Nigeriaanse
neger wandelt daar met een blonde Zweedse. Twee donker-ogige Italianen heb
ben samen plezier en niemand weet waarom. Drie Chinezen voeren ergens in
een hoek op een bankje een kwetterend gesprek.
Gemeenschappelijk
Een gereformeerd predikant
vroeg dezer dagen op de catechi
satie „Wie van jullie kan iets
noemen dat zowel de Hervormde
Kerk als de Gereformeerde Ker
ken gemeenschappelijk hebben?"
Hij had met de jeugd gesproken
over het congres van de „Acht
tien". Hij verwachtte zo iets als
het apostolicum, het „Onze Va
der". of de Nederlandse geloofs
belijdenis. Maar een jongere wist
het en stak zijn vinger op. „Wat
is het?" vroeg de predikant. „De
collecte." luidde het antwoord.
—^5 Verscholen achter hoge bo-
iü men liggen de tehuizen waar
zij hun kamers hebben. In het
midden het internationale ge-
§|g bouw. waar zij voor nog geen
gulden een uitstekende maaltijd
kunnen krijgen in twee reus
je achtige eetzalen. Hier wonen de
politici van morgen; de techni-
gg ci die hun landen uit de verge-
telheid van onderontwikkeling
§s naar voren hopen te schuiven,
Hg de artsen die straks aan eigen
hogescholen in het hart van
Afrika of Azië zullen doceren.
Maar God schijnt een verge
ld ten woord in deze internationa-
le gemeenschap. De enige kapel
Voor het eerst In de geschiede
nis van d.» Wereldraad van
Kerken werd een officiële ver
gadering bijgewoond door een
patriarch van een van de Oos
terse kerken. Tot nu toe hebben
zij steeds gedelegeerden gezon
den en bleven zij zelf in hun
aartsbisschoppelijke paleizen.
Maar ln Parijs was een patriarch
aanwezig en bij was ongetwij
feld de meest opmerkelijke ver
schijning In deze vergadering
van kerkelijke leiders.
Kerk in de Sow jetunie. die spe
ciaal naar Parijs was gekomen
om aanwezig te zijn op het mo
ment dat de vergadering zijn
kerk zou toelaten als lid van de
Wereldraad. Hij is patriarch
van wat naar alle waarschijnlijk
heid de oudste staatskerk ter
wereld is. Volgens de overleve
ring is deze kerk indertijd ge
sticht door de apostel Andreas.
Onder Gregorius de Verlichte,
de bisschop van Caesarea. ging
de bevolking van het gebied
waar zich de berg Ararat bevindt
in haar geheel over tot het chris
telijke geloof en werd koning Ti-
ridates III gedoopt. Deze leefde
van 238 tot 314 na Christus. Het
geestelijk hoofd van deze kerk
heeft al die tijd zijn woning ge
had in Etchmiadzin. Patriarch
Ephraim II woont daar ook en
is de 139ste patriarch van die
kerk.
Lijden
Toen de vertegenwoordigers van
de als lid toegelaten kerken de
vergadering van het centraal co
mité van de Wereldraad vorige
week in Parijs na de discussie
en stemming weer binnenkwa-
Bittere noodzaak
in „lichtstad"
waar duisternis
zo machtig is
die wij konden vinden, ontdek
ten we in het Huis van Cam
bodja, een kleine donkere ka
mer met een reusachtig beeld
van Boeddha, die onbeweeglijk
mediteert in het vage schijn
sel van een paar kaarsen. Ach
ter het enorme uitgestrekte
terrein, aan de overkant van
een drukke autoweg rijst ook
nog de rooms-katholieke kerk
hoog op, gebouwd in de stijl
van de Sacré Coeur, als ont
moetingsplaats voor de rooms-
katholieken uit de gehele we
reld. Maar voor de protestan
ten was er geen plaats.
Koffertje
men. spraken zij allen een kort
dankwoord. Althans dat was de
bedoeling. Maar patriarch Ephra
im begon ook iets te vertellen
uit de geschiedenis van zijn kerk.
die in de loop van de eeuwen
intens heeft moeten lijden.
Zijn woorden rolden door de
vergadering en het was al spoe
dig duidelijk, dat hij veel te veel
tijd zou opeisen. De voorzitter,
de Amerikaanse lutheraan dr.
Franklin Clark Fry, moest wel
een einde maken aan zijn uitvoe
rig betoog. In spanning wachtte
de zaal af hoe Fry een patriarch
de mond zou snoeren.
De man met zijn prachtige
baard gesticuleerde hevig en op
een gegeven ogenblik greep Fry
zijn hand vast en schudde hem
hartelijk in dank voor de woor
den die hij bezig was te spreken.
Maar Ephraim gaf het niet zo
gemükkelijk op. Terwijl de twee
almaar handen stonden te schud
den rolden de woorden bij voort
during uit zijn mond. Het was
zo'n komische situatie, dat de
meeste leden van het centraal
Comité maar nauwelijks hun la
chen konden inhouden. Zij red
den uiteindelijk de situatie door
zo lang en hartelijk te klappen,
dat de patriarch begreep dat hij
geen kans meer zou krijgen. En
hii daalde met een kennelijk ge
lukkige glimlach op zijn gezicht
de treden van het podium af,
dankbaar voor het applaus en
zich helemaal niet bewust dat
hij niet was toegeklapt, maar
letterlijk weggeklapt.
Epheraim II, de patriarch tan
Georgië, sprak te lang. Op de foto
heeft het geticht can dr. F. C. Fry
reeds de besorgde uitdrukking. Hij
vraagt sich af hoe hij dexe hoogste
kerkelijke leider die ooit een ver
gadering tan de Wereldraad be
zocht, de mond kan snoeren zonder
hem op zijn tenen te trappen. Op
de achtergrond (links) dr. W. A.
Visser 't Hooft.
Dit gaat echter veranderen.
De leden van het Centraal Co
mité van de Wereldraad van
Kerken, die in deze Cité Uni
versitaire vergaderden waren
in de gelegenheid om iets te
zien van een nieuw protestants
centrum. De voorzitter dr.
Franklin Clark Fry onthulde
een plaquette in een gebouw
dat nog maar net boven de be
gane grond uitkomt, maar vol
gend jaar met zijn zes verdie
pingen een werkelijk protes
tants centrum zal zijn.
De internationale protestant
se studentengemeenschap van
Parijs zal dan een eigen te
huis hebben, nauwelijks verder
van de Cité Universitaire dan
de rooms-katholieke kerk en ge
makkelijker te bereiken. De
protestanten onder de welhaast
30.000 buitenlandse studenten in
deze stad kunnen elkaar daar
ontmoeten, diensten beleggen in
een eigen kapel, gesprekskrin-
gen houden en tevens gebruik
maken van de oecumenische
bibliotheek die Parijs rijk is.
die tot op het ogenblik is on
dergebracht ergens verscholen
in de Latijnse wijk.
Voor de jonge studentenpredi
kant Jean-Paul Meyer was het
zondag j.l. een groots gebeuren.
Ook al zal het nog maanden du
ren eer zijn visie in stenen en
cement zal zijn voltooid, zag hij
toch het begin van het einde
van zijn zwerversbestaan. Sedert
1952 is er een Franse studen
tenpredikant, aangesteld in over
leg met de Franse protestantse
kerken die bij de oecumenische
beweging zijn aangesloten. Hij
trok met ziijn koffertje met bij
bel, inklapbaar kruis en avond-
maalszilver van kamer tot ka
mer en zaaltje tot zaal voor de
protestantse studentendiensten.
Straks zal hij een eigen kapel
hebben.
Een miljoen
Het wordt een groot gebouw,
maar eigenlijk eerder hoog dan
groot. De grond in Parijs is
duur en de organisatoren van
dit protestantse project waren
al blij dat ze een stukje kon
den kopen voor iets meer dan
duizend gulden per vierkante
meter. Daarom hebben zij het
in de hoogte gezocht. En om
het gehele project financieel
mogelijk te maken hebben zij
de belofte gekregen van een
aantal protestantse en oecume
nische organisaties om hun
kantoren in dit nieuwe gebouw
te vestigen. Bovendien zijn een
aantal woningen in dit gebouw
ontworpen, opdat de huur de
exploitatie ten goede zal kun
nen komen. Voor de kleine
Franse gemeenschap is echter
dit project dat meer dan een
miljoen gulden gaat kosten
toch nog altijd een uiting van
groot geloof en tegelijkertijd
een enorm risico.
De protestanten van Parijs
beseffen echter, dat een derge
lijk contactcentrum een bittere
noodzaak is in deze „lichtstad",
waar de duisternis zo machtig
is. En de vele studenten zijn
intens dankbaar voor het initia
tief. Een Engelse studente zei
ons: „Als je in Parijs komt,
wil je in het begin steeds maar
weer uitgaan. Je moet alles
zien. Maar al spoedig breekt
het verlangen door naar een
rustig plekje, waar je echte
vrienden kunt ontmoeten".
Conferenties
Maar het centrum wil niet
slechts een ontmoetingsplaats
bieden tugsen studenten onder-
Dr. Franklin Clark Fry, de voor-
zitter van het Centraal Comité van
de Wereldraad t an kerken, onthul
de de oecumenische gedenksteen
in het nieuwe protestantse centrum
ling, ook al is dat een belang
rijk aspect van het werk. Niet
slechts de studentenpredikanten
(van wie er nu drie zijn, na
melijk een Fransman, een neger
en een man uit Madagaskar)
zullen hier samenwerken, ook
de drie theologische faculteiten
van Parijs, Straatsburg en
Montpellier hebben besloten om
gebruik te maken van dit nieu
we gebouw voor speciale confe
renties, waar studenten oude
ren kunnen ontmoeten. Men is
zich in Frankrijk bewust ge
worden van de noodzaak van
een gesprek tussen de oudere
en de jongere generatie, omdat
deze sterk dreigen uiteen te
groeien.
Bezinning
Een van de opmerkelijke ver
schijnselen onder de Franse
jongere intellectuelen is op het
ogenblik hun intense belangstel
ling voor dogmatische onder
werpen. Er is kennelijk behoef
te aan principiële bezinning.
Toen er een bijbelkring werd
gevormd om een studie te ma
ken van de theologie van Karl
Barth was de opkomst voor
Franse maatstaf welhaast over
weldigend. Toen enige tijd la
ter deze bezinning werd voort
gezet met een bespreking van
de Heidelbergse catechismus
gr.oeide de opkomst zelfs, terwijl
de jongeren van de meeste an
dere nationaliteiten voor deze
onderwerpen nauwelijks belang
stelling toonden. Zij kwamen
in groten getale opdagen toen
er een kring werd gevormd
om van uit een christelijk ge
zichtspunt een gesprek te heb
ben over de verhouding van de
rassen. Toen kwamen niet
slechts christennegers, Chine-
Slechts de kelderverdieping is
klaar, maar zo zal het gebouw er
over een jaar uitzien. De kale zij
gevel krijgt nog het embleem van
de oecumenische beueging.
zen, Japanners, een -blanken
maar ook jongeren met een
mohammedaanse achtergrond, 1
en joodse studenten.
Toen er bovendien een ge-
sprekskring gevormd werd tus
sen rooms-katholieken en pro
testanten kwam weer een ge
heel andere groep. Van beide
kanten werd nauwelijks een
blad voor de mond genomen.
Fel werd op gegeven ogenblik
ken gediscuteerd, maar de ge
sprekken eindigden toch met i
een gezamenlijke protestants-
rooms-katholieke dienst.
Het was een Incidentele dienst,
die na het toch wel heftige ge
sprek kon worden gehouden.
De gewone diensten richten
zich natuurlijk alleen tot de
protestantse studenten. Maar
zij hebben hun eigen bekoring,
want het Is geen een-mans-
dienst. De liturgie wordt ge
leid door de Amerikaanse ne
gerpredikant. Een student of
studente houdt de Schriftlezing
en Jean-Paul Meyer preekt. Nu
nog moet het in een steeds
wisselend gebouw, gebeuren,
maar begin volgend jaar hopen
de protestantse studenten van
Parijs hun eigen kapel in ge
bruik te kunnen nemen. Met
verlangen zien zij reeds uit
naar dat ogenblik.
Perzië in een gevaarlijk politiek vacuum - Amerika
steunt sjah niet onvoorwaardelijk
ÜIEP In de woestijn van Per
zië zitten in lompen gebui
de dorpelingen rondom een olie
pitje. ZIJ luisteren naar het ge
luld uit een oud rad!otoe*tellctje
en horen schreeuwen „Dood aan
de sjah, de verrader!". In uit
leemblokken opgetrokken „hui-
ren" In Isfahan en weelderige
villa's ln Teheran horen ontelba
re Perzen elke dag weer dezelf
de eindeloze aanvallen op de
sjah, die worden uitgezonden
door geheime zenders in de ber
gen in de Sowjetunir. waarme
de PerzIe een gemeenschappelij
ke grens heeft. ,,|k luister er
ook naar", zegt de sjah met een
Ietwat onverschillige minachting.
In het verloop van zijn twintig
jarige regering werd tilj btj een
moordaanslag gewond, moest hij
tijdens het regime van Mossa-
deq zijn land ontvluehlen. moest
hij van twee vrouwen schelden,
omdat zij hem geen mannelijke
nakomeling schonken. Niettemin
schrijft MJ In zijn memoires, dat
hij erg veel van zijn werk houdt.
Hij staat bij zijn pogingen om
van ctln land een moderne staat
te maken voor verbijsterende
problemen. De aanvallen via de
adlo
één
De miljoenen lands
Perzle. arm en ongeletterd, we
ten heel goed. dat de middel
eeuwen voorbij rijn. ZIJ eisen
hervorming van het grondbezit
en vooruitgang en er Is een be.
Tegenwerking
Jonge ontwikkelde ten onte
vreden» Perzen eisen een toe
komst voor zichzelf en hun land
genoten op. Maar een nog steeds
al te invloedrijke en gedeeltelijk
zeer corrupte bureaucratie werkt
zelfs de eenvoudigste projecten
tegen door onbekwaamheid en
bureaucratische maatregelen.
Volgens sommige autoriteiten
zou reorganisatie van dit appa
raat het ontslag van wel 50.000
overheidsdienaren betekenen.
Een verantwoordelijk functiona
ris. die de gang van zaken in
zijn land met een angstig hart
gadeslaat, verklaarde er zich
van bewust te zijn, dat er krach
ten aan bet werk zijn, d;e het
Persischc schip van staat zo he
vig aan het schommelen kunnen
brengen, dat het op een kwade
dag zal omslaan. De gevolgen
daarvan zouden niet tot Perzië
alleen beperkt blijven.
Ongelegen
Een revolutie ln het land van
de sjah zou een slag kunnen zijn
voor het Westen, dat op Perzië
rekent, als een belangrijke bond
genoot. Met zijn 1780 km lange
gisch belangrijkste plaats is ge
legen. Amerika heeft ruim een
miljard dollar uitgegeven aan
militaire en economische ont
wikkelingsprojecten in Perzië en
er wonen met inbegrip van vrou
wen en kinderen ongeveer 5.000
Amerikanen.
De resultaten van het hulp-,
programma zijn zichtbaar maar
vele Perzen bezien het niettemin
met een zeker scepticisme. De
sjah wordt erkend als een pala
dijn voor dc vooruitgang, maar
tezelfdertijd wordt hij vereen
zelvigd met de rijke bovenlaag
van het land. ,,Ik erken eerlijk",
zo schreef de sjah eens, „dat
een aantal van onze meest cor
rupte Individuen rijke Heden
zljta".
Ali Amini
In de theehuizen en woningen
van Teheran sluiten ontevredenen
de sjah zelf uit. maar zij be
schouwen de familie van de
vorst (zijn moeder en zijn zus
ters». het hof, de grootgrondbe
zitters en de rijke zakenlieden
gezamenlijk als de vijanden van
grootscheepse landbouwhervor-
Ingcn. Uitgedaagd door woe-
nde menigten in de straten,
heeft de sjan een Jaar geleden
een beslissende maatregel ge
nomen. Hij zette de regering af,
ontbond het parlement en be
noemde tot premier dr. Ali Ami
ni, een dynamische in Frank
rijk opgeleide aristocraat, die er
eigen ideeën op nahield. Deze
Amini is intussen weer vervan
gen door een vertrouweling van
de sjah, Assadollah Alam, die
minder rigoureus te werk zal
gaan en (in tegenstelling tot
Amini) er wellicht niet in sla
gen zal, een revolutie van de on
tevredenen te voorkomen. Want
dat is de grote verdienste van
Amini geweest.
Nog rustig
Regerende bij decreet heeft
Amini een handvol generaals en
gewezen ministers op beschuldi
ging van corruptie gevangen ge
zet en zulke ingrijpende econo
mische maatregelen getroffen,
dat vele zakenlieden begonnen,
hun enorme landgoederen aan
de boerenbevolking over te dra
gen. Bijna driehonderd dorpen
waren enkele maanden al over
gedragen aan „deelbouwers". In
Maraghen. bij de grens met de
schimpende Sowjetunie, schijnt
het experimentele program tot-
du sver het best te hebben ge
werkt. De sjah. eens de grootste
grondbezitter, heeft kortgeleden
de laatste van 520 dorpen, die
zijn persoonlijk eigendom waren,
overgedragen. Hij heeft de lan
derijen geschonken aan 42.000
gezinnen en een groot gedeelte
van zijn persoonlijk fortuin
van stoomschepen tot hotels
aan instellingen van liefdadig
heid afgestaan.
De economische maatregelen
van Amini plus de Amerikaanse
steun van 104 miljoen dollar
hebben ln het jaar van het be
wind van de premier de Per
zische valuta ten opzichte van
het buitenland versterkt en ge
leid tot aflossing van schulden
i beroep op Amini moest
Op de terreinen van de uni
versiteit in Teheran, een broei
nest van agitatie, hebben geen
demonstraties plaatsgevonden,
sinds parachutisten de laatste in
januari met kracht hebben on
derdrukt. De studenten, die de
laatste tijd aanvallen deden op
professoren, die hen lieten zak
ken, schijnen er nu naar te stre
ven. de verzuimde studie in te
halen. De campagne tegen de
corruptie heeft slechts éen pro
ces opgeleverd, maar er zitten
meer dan twee dozijn boge func
tionarissen. zakenlieden en offi
cieren achter de tralies. Het ge
organiseerde communisme heeft
weinig vooruitgang geboekt,
maar de onophoudelijke radio-
aanvallen leveren degenen, die
kritiek op het regime hebben,
pasklare leuzen. Wij willen ver
kiezingen en een grondwettelijke
regering", zei een politicus, die
op het ogenblik nie's te doen
heeft, omdat het parlement nog
steeds naar huis is gestuurd.
Een student betoogde: „De
sjah moet weg en Perzië moet
oen republiek worden". Een po
litiek front poneert. „De sjah
moet bet voorbeeld van Europe-
zlch met het hestnur
land te bemoeien. De sjah zou
hier eens op hebben geant
woord: „Zodra de Perzen zich
gaan gedragen als de Zweden,
ben tk bereid, me te. gaan ge
dragen zoals de koning van Zwe
den het doet...."
geval zijn. Het feit, dat Amini
onlangs moest aftreden als pre
mier van Perzië is er om dit
aan te tonen. Het was al een
noodsprong, toen de sjah vorig
doen. De premier stamt uit d<
keizerlijke familie, die door de
vader van de huidige sjah (toen
nog een sergeant in het Per
zische leger) van de pauwen-
troon werd verdreven. Boven
dien hield hij er eigen ideeën op
na. die bepaald niet strookten
met de opvattingen van de hof
kliek. de grootgrondbezitters en
de rijke zakenlieden. Deze groe
pen. die het zwaarst getroffen
werden door de harde maatrege
len van Amini, zetten al spoe
dig de sjah onder druk om zich
zo spoedig mogelijk van hem te
ontdoen.
Dezelfde mensen, die het par
lement van Perzië ln wezen „sa
menstelden" door de stemmen
van de van hen afhankelijke
dorpelingen ie kopen, schreeuw
den oin het herstri van de rech
ten van dat marionettentheater
(men vergeve ons de uitdruk
king). Met name generaal Bach-
tiar, een van de meest corrup
te lieden ln Perzië, werkte ach
ter ile schermen voor de verwij
dering van Amini. Dank zij de
speciale bescherming
Het leger
Zolang de sjah zich afhanke
lijk wist van de Verenigde Sta
ten kon hij het zich niet veroor
loven, zich van Amini te ont
doen. Vooral de Verenigde Sta
ten hadden veel vertrouwen in
het optreden van de premier en
het was duidelijk, dat de Ame
rikaanse hulp aan Perzië sterk
waren echter dingen, waar zelfs
Amini geen verandering in kon
brengen en een van die dingen
was het enorme leger, dat Per
zië nog steeds meent op de been
te moeten houden. Voor het in
stand houden van zijn strijd
krachten (veel te omvangrijk
voor een land als Perzië) heeft
de sjah elk jair geweldige be
dragen nodig, die veel beter be
steed zouden zijn aan de uitvoe
ring van ontwikkelingsplannen,
waaraan het land zo'n schreeu
wende behoefte heeft.
De Verenigde Staten hebben
lange tijd aangenomen, dat Ami
ni er wellicht in zou slagen, dc
omvang van de strijdkrachten
in het kader van dc Cenvo tot
normale proporties te doen te
rugbrengen. Op dit terrein was
de sjah echter onvermurwbaar
en het is duidelijk, dat de vorst
in dit opzicht onder zware druk
van de zijde van de legerleiding
stond, bij wier gratie hij ln f»?l-
Opgegeven
Blijkbaar hebben de Amerika
nen ingezien, dat Amini zijn
kruit had verschoten en dat het
hoog tijd was geworden, de za
ken met de bondgenoot Perzië
andere wijze aan te pak
aan dollars in het Perzische kei
zerlijke leger te stoppen en op
deze wijze een regime te steu
nen, dat op geen enkele wijze de
kenmerken van een democra
tische regeringsvorm vertoont
en ook geen vorderingen in die
richting maakt. En wanneer de
Amerikaanse regering dan ook
besloten heeft. Perzië harder te
gaan aanpakken, dan hoeft Ami
ni het zich niet aan te trekken,
zoals thans het geval is geweest.
De Amerikaanse stap is uit
sluitend genomen om de sjah en
de kringen, die blijkbaar zoveel
invloed op hem uitoefenen, dat
hij de Perzische problemen niet
in de wortel durft aanpakken,
aan het verstand te brengen, dat
het niet langer kan gaan, als
thans nog het geval Is. Uit de
vervanging van Amlnl door dc
heer Alam kan men echter niet
Alam
Niet dat er iets op Alam valt
aan te merken. Hij is een man
met een prachtige staat van
dienst. Hij was een van de eer
sten, die grote stukken van zijn
uitgebreide grondbezit aan de
boeren uitdeelde: hij stond voor
aan in de openlijke strijd tegen
de onbesuisde nationalisten van
de zonderlinge Mossadeq. Maar
als jeugdvriend van de sjah en
als vertrouweling van de keizer
lijke familie zal hij niet meer
dan een gewillig werktuig zijn in
de handen van de groepjes
rondom de troon, die de sjah
nog steeds op beslissende ogen
blikken kunnen beïnvloeden. Hij
heeft ongetwijfeld de beste voor
nemens. ook nu hij premier van
Perzië is. Maar als hij zegt, dat
hij zal voortgaan met het uit
voeren van de door Amini inge
voerde drastische landbouwher
vormingsplannen. dan kan het
niet anders, of hij moet zelf al
in het besef leven, dat hij daar
toe niet in de gelegenheid zal
worden gesteld.
Een vacuum
De Perzen bevinden zich ln
een gevaarlijk vacuum. Het
Amerikaanse optreden heeft het
karakter van een paardemlddel,
maar b?t kan heilzaam werken,
als men in Teheran goed gaat
beseffen, wat er allemaal op het
spel staat. De sjah heeft gelijk,
als hij zegt dat hij zich pas kan
gedragen als de koning van
Zweden, als de Perzen zich gaan
gedragen als de Zweden. HIJ
mag echter niet het gevaar lo
pen, dat men een dergelijke
opmerking als een dooddoener
gaat beschouwen....