Jlictiiue geit&clft ÜTmtraiJt I Nieuwe landingen op Nieuw-Guinea Landing Wostoks nog een raadsel Kopie ruïne van Brederode gered Astronaut ziet maan en filmt Ministerraad komt bijeen Morgen ondertekening akkoord? rr l £3 fE DINSDAG 14 AUGUSTUS 1962 KANTOREN: Steenstraat 3?. TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u. ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten t 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING: 58936. CHRISTELIJK'NATIONAAL DAGBLAD „Stantfasttrii is ainblma mgn bert in trgljeaspati" Drieënveertigste jaargang no. 12554 NEDERLANDERS naar de HIMALAYA Zie pagina 6 Nieuwe satelliet startklaar? (Van een onzer redacteuren) Voor de ware alpinist-geoloog blijkt het Himalaya-gebergte in Nepal op de grens van India en Tibet een aantrekkingskracht uit te oefenen, die vroeg of laat niet te weerstaan is. De alpinist wordt ge trokken door de ongenaakbare ruigheid van hellingen en toppen, de geoloog door de rijke mogelijkheden om uit het gesteente belangwek kende conclusies te vormen ten aanzien van de wordingsgeschiedenis van de huidige aardkorstformatie. Veel meer dan welk ander gebied ook geeft de Himalaya aan de bergsportliefhebber en de wetenschapsman, die haar weet te bedwingen, loon naar werken, Onder leiding van prof. dr. C. G. Egeler, hoogleraar in de geologie aan de universiteit van Amsterdam, vertrekken op 22 augustus en 5 september leden van een Nederlands geologisch-alpinistiseh team met de bedoeling een deel van de barre kam zowel wetenschappelijk als sportief te bedwingen. Het team, dat tien man sterk is, wordt in Nepal gecompleteerd door de Franse bergbeklimmer Lionel Terray en door dragers en Sherpa-gidsen. Bijeen vormen de negen Nederlanders en de ene Fransman de Neder landse Himalaya-expeditie-1962. Voornaamste doel is het verrichten van geologische onderzoekingen, maar voor de zes alpinisten in net team staat ook de hachelijke beklimming van de Nilgiri (7032 meter) op het programma, een top die nog nimmer door mensen werd bereikt: een uitdaging aan de klimcapaciteiten van de Nederlandse specialisten, van wie prof. Egeler en zijn „tweede man", dr. T. de Booy in de afge lopen jaren grote bekendheid hebben gekregen door hun deelname aan een drietal Andes-expedities. Wij hebben voor ons blad dc exclusieve dagbladpublikatierechten verkregen over een serie reportages, rechtstreeks vanuit het expeditie- gebied door de leiders van de expeditie geschreven. ons blad van heden vindt de lezer de eerste inleidende indrukken over wat Nederanders in de laatste vier maanden van dit jaar gaan ondernemen. ir- Nieuws in één oogopslag NE Zes Indonesische vlieg tuigen hebben in de af gelopen nacht naar schat ting 400 tot 500 parachu tisten boven Nw.-Guinea (op een viertal plaatsen) afgeworpen. In Hollandia is het geruime tijd lucht alarm geweest. Veronder steld wordt, dat Soekarno vrijdag, op de onafhanke lijkheidsdag, wil medede len, dat dan reeds de In donesische vlag boven Nieuw-Guinea is gehesen. Algemeen is de ver wachting, dat morgenmid dag tijdens een plechtig heid, die niet meer dan een half uur in beslag zal nemen, in een kamer op het hoofdkwartier van de Ver. Naties in New York het Nederlands-Indonesi sche akkoord inzake Nw.- Guinea zal worden onder tekend. Daarmee zal dan de volledige fase van de formele onderhandelingen achter de rug zijn. In Den Haag is gisteren in principe overeenstem ming bereikt over een spoedige regeling voor de Nieuwguinese ambtena ren, het z.g. Bijstands korps. Het georganiseerd overleg in ambtenarenza ken heeft de voorstellen aanvaard. Vanmorgen was nog niet bekend wanneer de Russische ruimteschepen, de Wostok 3 en 4, naai de aarde zullen terugke ren. De directeur van het Britse observatorium te Jodrell Bank, sir Bernard Lovell. heeft verklaard niet verbaasd te zullen zijn, indien de beide Rus sische astronauten samen in één ruimtevaartuig naar de aarde zouden te rugkomen. De herdenking van het éénjarig bestaan van de muur in Berlijn is giste ren niet zonder ongere geldheden verlopen. Het aantal betogingen was zo groot dat de Westberlijnse politie niets kon uitrich ten. Vopo's in het ooste lijke deel van de stad werden uitgescholden voor „moordenaars". Het is niet uitgesloten dat de ministers van bui tenlandse zaken van de Ver. Staten, Engeland, Frankrijk en West-Duits- land nog voor het begin van de Algemene Verga dering van de Ver. Natie (18 september) bijeen zul len komen om de kwestie- Ber'ijn te bespreken, ten einde een gemeenschappe lijk standpunt in te ne- De ministerraad is hedenmiddag in buitengewone zitting bijeengeroepen en ook aan de ministers, die niet in Den Haag zijnis verzocht aanwezig te zijn. Men rekent niet op nflnister mr. J. M. L. Th. Cats, die op Curacao vertoeft, en ook niet op drs. J. de Pous, die in Noor wegen besprekingen voert, doch wel op de met vakantie zijnde ministers mr. E. H. Toxopeus, mr. V. G. M. Marijnen, prof. dr. J. Zijlstra en mr. J. van Aartsen. V.S. streeft naar 35 uur werken De bestuursraad van het Amerikaanse vakverbond A.F.L.-C.I.O. gaat streven naar een 35-urige werkweek zonder ver laging van de lonen. Naar de voorzitter van het verbond, George Meany, op een persconferentie mededeelde, is dit de enige manier om de werkloosheid te bestrijden. Ïj^R is nog steeds niets bekend over J het tijdstip waarop de beide Rus sische ruimteschepen, de Wostok III en de Wostok IV naar de aarde zul len terugkeren. De enige aanwijzing die zou kunnen duiden op een terug keer was een mededeling van een Russische geleerde in Moskou dat er „vandaag iets interessants" zou plaats vinden. Men houdt echter re kening met de mogelijkheid, dat de TTONDERDEN Indonesische para's zijn vannacht in boven Nieuw-Guinea waargenomen, Nederlands Nieuw-Guinea geland juist nu men verwacht dat morgen het formeel akkoord tussen Ne derland en Indonesië over Nieuw-Guinea zal worden gete*kend. Te Hollandia heeft het luchtalarm twee uren lang geduurd maar de landingen geschieden bij Mc- rauke, Sorong, Tcminaboean en Kaimana. Er zou een compromis zijn gesloten betreffende het hijsen van de Indonesische vlag op 1 januari 1963 in Nieuw-Guinea, terwijl de formele overdracht op 1 mei 1963 zal ge schieden. Een zestal Indonesische Hercules-vliegtuigen werd Het luchtalarm te Hollandia werd gen half twee plaatselijke tijd (17 Nederlandse tijd) gegeven. De stad v geheel verduisterd en de troepen werden in de grootste graad van paraatheid ge bracht. Nederlandse Neptune-vliegtuigen cirkelden boven de stad. Om kwart over drie werd het luchtalarm beëindigd. Vol gens radio Australië heeft een Indone sisch vliegtuig twee uur lang boven Hollandia gecirkeld. In tegenstelling tot wat de Australische radio beweerde, is vanmorgen gebleken, dat het geen Indonesische vliegtuigen zijn geweest, die boven Hollandia keiden, zoals ook de inwoners van landia hadden gevreesd, doch Neder- Op de vliegvelden van Nieuw-Guinea kwamen vanochtend vele passagier vergeefs aan, daar een aantal Dakota's van De Kroonduif was gevorderd militair vervoer naar de Dlaatsen landingen. Vanmorgen 10 uur plaatselijke tijd hadden onze troepen nog geen co met de vijand gehad. Meer dan zi York Nederlands-Indonesische (nog ni als formeel beschouwde) besprekingen gevoerd op het hoofdkwartier van d« waarnemend secretaris-generaal van d« Verenigde Naties. Oe Thant. Dit ge schiedde in twee zittingen, die door Oe Thant werden voorgezeten. Volgens diens secretariaat zaten er wel dertig personen rondom de conferentietafel. De Indone sische minister van buitenlandse zaki Soebandrio voegde zich pas later bij do onderhandelaars, toen de besprekingen reeds in volle gang karen. Deze werden verdaagd tot heden half vier Neder landse tijd. Na afloop verklaarde hjj te hopen, dat het akkoord woensdag zal ondertekend worden. Bij de besprekingen van giste ren was men met het militaire protocol van het akkoord gereed gekomen. Van daag zouden de financiële zaken tei sprake komen. Vóór de vergadering had Oe Thant be sprekingen gehad met Bunker, dr. J. H. van Roijen en mr. C. W. A. Schürmann. met Adam Malik en dr. Soedjarwo Tjondronegoro. Het verluidt dat Bunker de vergadering niet zou hebben bijge woond. Hij was wel tegenwoordig ge weest bij het gesprek tussen Oe Thant en de Nederlanders TFrtt somber Volgens het Franse persbureau AFP was er laat in de middag enige som- herheid waar te nemen bij de deelne mers aan de vergadering en volgens zekere diplomatieke bronnen was de hervatting van de Indonesische landin- qen daarvan de oorzaak en deze zouden het eindresultaat in gevaar kunnen brengen. Men gelooft in die kringen, dat de Nederlanders tegenover Oe Thant uiting zouden hebben gegeven aan hun bittere teleurstelling en ver. klaard hebben, dat het onmogelijk zou zijn aan de conferentietafel te zitten terwijl de Indonesiërs gewapende aan. vallen uitvoeren. De Nederlanders zou. den aan Oe Thant en Bunker hebben te kennen gegeven, dat de aanvallen op zijn minst ernstige twijfel wekken aan Indonesië's bedoeling om onder, handelingen in de ware zin van het woord te voeren. Volgens Reuter meenden sommige diplomatieke kringen dat ..een symbo lische overdracht van de macht „tegen het einde van het jaar door hijsing van de Indonesische vlag naa3t die van d«- grote hinderpaal zou zijn voor totstandkoming van een overeenkomst Zij zeiden, dat Indonesië onvermurwbaar betreft de vervulling van Soe- karno's belofte dat de Indonesische vlag boven Nieuw-Guinea zou wapperen voor dat de haan voor de eerste maal op jaarsdag zou kraaien. Volgens hen hielden de Indonesische onderhandelaars vol, dat zij alleen bewilligd hadden in het boven Merauke en vier boven Sorong, Teminabocan en Kaimana. Te Biak stegen Nederlandse Neptune-vlieg tuigen op. Een Neptune kreeg een Indonesische Hercu les op het radarscherm, doch raakte later het spoor weer kwijt. De vliegtuigen werden in Nieuw-Guinea op de radar waargenomen, toen zij van Ccram en de Kei-eilanden opstegen. Dc Australische radio-omroep te Melbourne schat het aantal gelande para's op tussen de vier en vijfhonderd, en verklaart dat deze landingen naar de mening van het Nederlandse miltaire bevel dc grootste zijn, die ooit werden uitgevoerd, lang zijn te New uitstel van de formele overdracht tot mei volgend jaar op voorwaarde, dat de twee vlaggen eind 1962 naast elkaar zouden wapperen. Indonesiërs verklaren, dat dr. Van Roiien mondeling had toegestemd in het hiisen van de Indonesische vlag vóór de werkelijke bestuursoverdracht. maar dit was van Indonesische zijde niet beves- t.gd. Aan Indonesische zijde verklaarde men dat de toekomstige Nederlands-Indo nesische betrekkingen niet mochten wor den geschaad door een Nederlandse wei gering op dit punt AFP vernam dat het volgens betrouw bare diplomatieke bron mogelijk was dat dr. Van Roijen hierover telegrafisch Instructies bad gevraagd aan Den Haag Daarom zou 15 augustus de dag van hel formeel overleg zijn geworden In plaats van 14 augustus. Bunker had met twee assistenten overleg gepleegd over dit Woordvoerders en diplomaten ble ven er volgens AFP bij dat alles vóór woensdag zou zijn geregeld en dat de zogenaamde formele voortzetting van de onderhandelingen op die d- g in we zen de ondertekening van het akkoord betekent. Niettegenstaande die verze keringen blijft de indruk bestaan dat nog ernstige moeilijkheden de vlotte ondertekening in de weg stonden en diplomatieke waarnemers sloten een uitstel van vierentwintig uur of lan ger niet uit. De onderhandelaars zelf bewaarden een strenge geheimhou- Terwijl Soebandrio zich dus optimis tisch had uitgelaten weigerde men van Nederlandse zijde enigerlei uitspraak te Toen dc onderhandelaars na midder nacht vertrokken, was Oe Thant nog in de weer met bestudering van verschil lende gegevens. Een aantal compromis voorstellen zou volgens Reuter zijn ge daan en Oe Thant zou sterke druk uit oefenen op de partijen. Compromis Téh slotte vernam Ass. Press van een goed ingelicht diplomaat dat de laatste hinderpaal uit de weg zou zijn geruimd en dat de formele eindvergadering van woensdag slechts een half uur zou duren. Hierin zou slechts de overeenkomst on dertekend worden. Er zou namelük een compromis zijn getroffen, waarbü de vlaggen van de V.N. en van Indonesië gezamenlijk in Nieuw-Guinea zouden gehesen worden od 1 januari 1963. Oe Thant had dit reeds voorgesteld in zijn memorandum van 31 juli maar de Nederlanders hadden daartegen bezwaar gemaakt, toen hun dat memorandum op 7 augustus was overhandigd. Ten slotte echter is men het op dit punt eens ge worden. fVoor vervolg zie pag. 7) President Soekarno licht op een persconferentie in zijn zomer paleis in Bogor het Indonesische beleid inzake Nieuw-Guinea toe. 0 Op de autosnelweg EltenStokkum is de twintigjarige A. H. Kniest uit Lengel (gemeente Berg) met zijn brom fiets geslipt en daarna gevallen. Hij werd zwaar gewond en overleed tijdens het vervoer naar het ziekenhuis ;e Doetinchem. Zijn duopassagier, de even eens 20-jarige G. Esman. werd aan de schouder gewond. Sowjets van plan zijn nog meer ruimteschepen te lanceren en dat vanmiddag een Wostok V in de ruim te zou worden gebracht. Intussen heeft de directeur van het Britse observatorium te Jodrell Bank, sir Bernard Lovell, gisteravond verklaard, dat hü niet verbaasd zou zijn Indien de beide Russische astronauten samen in één ruimtevaartuig naar dc aarde zou den terugkeren en liet tweede ruimte schip om de aarde zouden laten cirkelen. „De hele episode is zo spectaculair, dat ik vermoed, dat de beide ruimtevaarders bü elkaar zijn of heel dichtbij elkaar In de buurt", zo zei sir Bernard. Gistermid dag was reeds niet meer vast te steller uit welke van de twee Wostoks de ge sprekken kwamen, zo dicht waren de ruimteschepen elkaar genaderd. Volgens een functionaris van het cen trum van onderzoek van Ohio in Cleve land, dr. Jones, hebben de twee Sowjet- ruimteschepen elkaar wellicht bij hun vlucht door dc ruimte geraakt. Gegevens wezen er op. dat de twee Wostoks op zondagavond 19.26 uur (Nederlandse tijd) uit elkaar geraakt waren. Volgens een eerste meting bedroeg de onderlinge afstand ongeveer 120 km. Uit hun koers was toen echter af te leiden dat er een ogenblik was geweest, dat zij elkaar raakten. Omstreeks half drie in de afge lopen nacht bedroeg de onderlinge af stand omstreeks 1.550 km. aldus dr. Jones GYMNASTIEK Om vier uur vanmorgen (Ned. tijd) hnd het Russische ruimteschin Wostok III met aan boord kosmonaut Nikolajef 46 omwentelingen om de aarde ge maakt en Wostok IV met Popovitsi dertig omwentelingen. LOGBOEKEN De wetenschappelijke waarnemingen werden in de schepen volgens plan voort gezet. De kosmonauten legden hun re sultaten vast in logboeken op banden er zonden ze ook regelmatig uit naar de Nikolajef heeft de maan waargenomen en verfilmd. Hij zeide dat de tempera tuur van de lucht in de cabine van dr Wostok III 20 graden Celsius bedroeg de druk 1.2 atmosferen en de vochtigheid 75 procent. Propovitsj rapporteerde een tempera tuur in de cabine van 15 graden Celsius, een druk van 1.1 atmosferen en een voch tigheid van 75 procent. RUIMTESTATIONS Tijdens een van zijn gesprekken zei Nikolajef. in antwoord op een van de vele telegrammen van Chroesjtsjef, dat t staat was vele wetenschappelijke notities te maken. Hij en Popovitsj voel- zich zich zo voldaan over hun werkzaam heden dat zij uitbundige danktelegram- aan de ontwerpers van de Wostok hebben gestuurd evenals aan de „bouwers in het communisme". Uit Moskou werd gisteren bericht, da' Russische ruimtevaartdeskundigen van mening zjjn, dat het beter is verscheidene grote kunstmanen als bemande ruimte stations te lanceren en van deze stations uit ruimteschepen de kosmische ruimte «n te sturen. Het zou vrij eenvoudig zfin dergelijke stations monteurs ter aflossing te zenden. TJET HEEFT gisteravond en vannacht in Berlijn gespannen. Wellicht is het wat overdreven te zeggen dat de wereld vrede er aar. een zijden draad heeft ge hangen. maar altijd moet men bedenken dat een opgezweepte mensenmassa tot daden kan komen welker gevolgen niet zijn te overzien. Aan de Oostduitse zijde van dc muur leeft ongetwijfeld een haat iegens het regime die moeilijk te peilen >s vannacht hebben Vopo's en (door slaggevend waarschijnlijk) het Russische leger die haatgevoelens In bedwang kun nen houden wat zou er gebeurd zijn als Oost- en Westberlijners zich verenigd hadden en het tot een gezamenlijke uit barsting was gekomen? De gebeurtenissen 'n Hongariie zouden er vermoedelijk maar kinderspel bij zijn geweest. Het is niet gebeurd en men mag er blij om zijn. Want juist Hongarije heeft ge leerd dat zulke uitbarstingen veel bloed en veel tranen kosten maar aan de feiteliike situatie weinig of niets kunnen veranderen. Het is hard dat te moeten constateren, want in die feitelijke situatie ligt besloten alle el'ende die achter het iizeren gordijn moet worden doorstaan. En dat het vooral in Oost-Duitsland on voorstelbaar slecht leven is het grote aantal vluchtelingen dat met levensge vaar aan het regime tracht te ontkomen, bewijst het. Betekent dit dat men zich dan maar bij die situatie moet neerleggen? Neen! Dat nooit! Het communisme zal het er nooit bij laten zitten dat er kapitalistische lan den bestaan en zal alles doen om aan zijn godloze leer de wereldheerschappij te bezorgen omgekeerd zal het westen er nooit vrede mee mogen hebben dat Maarden d'e wij als de hoogste erkennen omdat ze op de Bijbel gegrond zijn, er gens in de wereld worden vertrapt. Hieronder lijdelijk te zijn Is in strijd met ons mens-zijn. is vooral ook in strijd met ons christen-zijn. Maar dat is geen strijd die met wapen geweld wordt beslecht en nog minder een strijd die beslecht kan worden op door een opgezweepte massa opgeworpen bar ricades. Wel is het een strijd van menta liteit en van moreel. Daarvan zullen de volkeren van het westen blijk moeten geven en daarvan zullen hun politici blijk moeten geven. N'et dat men van politieke onderhandelingen (zoals nu weer voor gesteld. hetzij op ministersniveau hetzij op „hoog" niveau) veel kan of mag ver wachten hoogstens mag men hopen dat dc crisissfeer wat vermindert, zodat de ocute bedreiging van de wereldvrede enigemarte wordt verkleind. Dc tijd dat men dc zuchtenden achter het ijzeren gor dijn meer soulaas kan bieden, lijkt nog heel ver weg helaas. Het heeft vannacht gespannen in Berlijn - ja. Niet op een wijze waarmee we erg gelukkig mne'en zijn. Maar toch ware het te wensen dat wij iets van die spanning In ons leven blijven voelen. Iets van de spanning van die strijd der wereldmach ten. Niet dat wij die ene wereldmacht als „wit" zien en die andere alleen maar als „zwart" maar de vrijheid van hel westen en de dwang van het communisme zijn toch wel zo duidelijk dat wij partij moeten kiezen. Ook tenen! vooral als chris- 0 In Franeker is gisteren de driejarige Bouke Groothof van acht meter hoogte uit de top van een afsluitboom van de stationsbrug gevallen. Het jongetje werd zo ernstig gewond dat hij tijdens het vervoer naar het ziekenhuis in Leeuwar den overleed. Hij had zich aan de boom laten optrekken. hogedrukgebied dat zich in de nacht van zondag op maandag ten westen van Ierland vormde, verplaatste zich naar de Noordzee en zal morgen reeds boven het zuidelijk deel van de Oostzee zijn aangekomen. Een uit Spanje afkomstig storingsge- bied trok langs de flank van de boven Zuid-Europa aanwezige zeer warme lucht tamelijk snel naar Bretagne. Het bracht daar en langs de Franse zuid westkust op de meeste plaatsen onweer. Dit storingsgebied zal de komende vierentwintig uur waarschijnlijk ook ons land passeren en plaatselijk aanleiding geven tot regen of onweersbuien bij van oost naar zuid tot zuidwest draaiende winden. De temperaturen worden in het Vooruitzichten: hogedrukcentrum bo- algemeen Iels hoger, vooral In de noch!. 25,.? Op de oceaan breiden nieuwe de- r'n" r" pressies zich in oostelijke richting naa. vc de Golf van Biscaye, de Britse eilanden ten.3 IJsland uit. hetgeen tot gevolg heeft storing boven Frankrijk snel noorden te trekken, al is de kans op een verspreid buitje morgen niet ujtgeslo. De Bilt verwacht tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met plaatse lijk enkele regen- of onweersbuien. Overwegend matige, van oost naar zuid tot zuidwest ruimende wind. Over het algemeen iets hogere temperaturen, vooral in de nacht. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Woensdag: zon op 5.22. onder 20.06; maan op 20.07 uur. onder 4.32. Volle Straml verwachting Overwegend zonnig met een oosten wind. In de middag ruim 20 graden., zee- water 17 graden. HOOGWATER SCHEVENINGEN 15 augustus: 2.23 v.m« 14.52 nun. Slation ii flï Sr ie binnen haar grenzen heeft, is gisteren in het bezit gekomen van een van de weinige ko- het schilderij dat i het origineel hangt in dc Ambacht en deze firma „National Galery" in Londen, kocht het schip door sierde een van de "-ooksalon: ShÉfi het vroegere Engelse Evei De Zuidslavischc slopers 'enwel waren bereid de ko- slopersbcdrijf. pie af te staan. passagiersschip Rang. onlangs ontdekt, llet Mcindert Hobbcma in 1667 eigendom geworden van het reeds te laat mann van Velsen overhan digd. De kapitein kreeg dc zilveren erepenning van de gemeente en een fotoboek over Velsen. Het Rijksmu- binnenkort 1 de kopie De kapitein van de Rang, toen echter de heer IV. J. B. van Gruisen voor uit Elsio (Limburg) heeft kunsthistorische waarde van voor gistermiddag de kopie aan de kopie trachten vast tc burgemeester mr. J. C. Bühr- stellen. Vlisa Jr* no° i 20 12 19 12 IX- Bilt onbêw. no 2 20 10 «Cindh. ontx-w. no 2 23 tl Helsinki onbew. w°° j 17 9 Oslo 1. bew. w 1 ■8 7 bonden*" h bew. nno 2 17 2 21 11 Brussel onbew. ono b 22 12 Parijs 1. bew SE 27 15 Grenoble TrZÏZ. windstil 32 15 Berlijn no 4 21 14 MUnchen onbew. zw 2 31 16 Genève onbew. windstil 33 10 Wenen onbew. windstil 28 15 Belgrado onbew w^dsttl 32 20 Madrid windstil 20 13 Mallorca 11—bon onbew. windstil nnw 4 31 17 27 17

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 1