Kiespijn
Prof. Van Niftrik: Geen
absolutistische keuze
F
c
Ff
r
r
t
ASPRO
Prof. J. Romein
gecremeerd
Scholten opent expositie
kerk en cultuur
Een woord voor vandaag
Documentatie-centrum
voor concilie gevormd
ANDERZIJDS
MODALITEITEN
De hoofdredacteur van „Her
vormd Nederland" ds. F. H.
Landsman gaat in het jongrte
nummer van zijn blad in op de
verscheidenheid van modaliteiten
in zijn kerkgemeenschap, die
het onderwerp vormden van de
discussie op de onlangs gehou
den zomerzitting van de synode.
Hij schrijft onder meer:
Het feit dat deze minderheden
bij de officiële gemeente en haar
kerkeraad geen open oor kunnen
vinden voor hun verlangens, was
oorzaak dat de synode enkele Ja
ren na de invoering van de kerk
orde, na lang aarzelen, besloot
een noodvoorziening te treffen
waardoor in de meest nijpende ge
vallen de provinciale kerkvergade
ring een noodvoorziening in het
pastoraat kon scheppen. Dit kan
ze doen door zelf In zulk een ge
meente een predikant ala het wa
re als „parachutist" neer te la
ten om, onder haar gezag, zijn
herderlijke werk ten behoeve van
zulk een minderheidsgroep te ver
richten. Het spreekt wel bijna van
zelf dat daaruit allerlei verwikke
lingen moesten voortkomen, waar
niemand gelukkig mee is! Zijn er
praktisch in dezelfde burgerlijke
gemeente niet twee hervormde ge
meenten! Een officiële en mondi
ge gemeente, waarvan de leden
stemrecht hebben en een onmon
dige. die alleen maar „verzorgd"
wordt, maar die verder geen ker
kelijke „status" heeft.
In 1965 loopt deze regeling af.
Moet ze dan verlengd worden?
Zou het niet veel beter zijn, dat
eindelijk er eens toe gebracht kon
den worden deze minderheden te
erkennen en ze te geven wat ze
begeren? Als het kan een eigen
predikant, volledige medezeggen
schap in de zaken van de gemeen
te enz. Het rapport waarop we
doelden had dan ook de bedoeling
tegen deze kerkeraden te zeggen,
dat ze moesten Inzien dat het wer
kelijk niet altijd en alleen om de
„waarheldsvraag" gaat, maar ook
om heel menselijke al te mense
lijke verschillen.
Vroeger vielen dorpsgemeen
schap en kerkelijke gemeenschap
vaak samen. De Industrialisatie
heeft veel, van deze oude gemeen
schappen opengebroken. En nu
tracht men het oude en vertrouw
de milieu ln de kerk te handhaven
en schermt men zich af tegen de
mensen die van bulten zijn geko
men en die, óók in hun godsdien
stige en kerkelijke leven, aan an
dere vormen gewend zijn en zich
in de dorpskerk vaak niet thuis
Het gaat veelal vooral om de
vorm van de eredienst. Maar ook
om de stijl van de prediking! Niet
om een ander belijden, trachtte
het rapport te overtuigen. Niet om
een andere waarheid, maar om
dezelfde waarheid anders!
Trouwens ook ln sommige stads
gemeenten dreigen er moeilijkhe
den te komen omdat er modali
teiten zijn „gereformeerde" en
„vrijzinnige" vooral die ln geen
enkele wijkgemeente een meer
derheid halen en dus geen voor
ganger van eigen keuze kunnen be
roepen. Vandaar dan ook de vraag
van sommigen ln de synode: schep
de mogelijkheid van het stichten
van gemeenten waarvan de gren
zen niet bepaald worden door het
grondgebied waarop ze zijn gele-
5en, maar door de modaliteit van
egenen die tot haar behorenl
Wij willen op dit probleem nu
niet verder ingaan al is het daar
voor, op zichzelf beschouwd, be
langrijk genoeg. Ditmaal vraagt
een ander aspect van de discussie,
die in de synode plaatsvond, onze
aandacht. We willen nl. niet ver
helen, dat doze gehele zaak een
gevoel van onbehagen bil ons ach
ter heeft gelaten. Ook bij de le
den van de generale synode? Was
het daarom dat om een bredere
en diepere bestudering van het
Srobleem van de modaliteiten (dat
dus in wezen dat van de een
heid en verscheidenheid in de
kerk) werd gevraagd?
We weten het niet. Maar als we
trachten ons bewust te maken wat
ons in de behandeling van het pro
bleem van de modaliteiten in de
synode onbevredigd liet on
danks het in menig opzicht voor
treffelijke rapport dat op tafel lag
dan blijkt het toch mogelijk te
zijn, althans enkele vragen en aar
zelingen die bij ons opkwamen,
onder woorden te brengen.
Dit is onze belangrijkste vraag:
zijn we wel op de goede weg als
hervormde kerk, als we zoveel
aandacht geven aan de modalitei
ten? En dan: kan het niet bijzon
der funest worden om, als we dit
dan tóch doen (en wie zal ontken
nen dat de concrete situatie dit
noodzakelijk maakt) dit begrip op
te hangen aan de groeperingen, die
we thans kennen en die georgani
seerd zijn in de grote verenigingen
die uit de tijd van de richtings-
strijd dateren: Gereformeerde
Bond, Vereniging van Vrijzinnige
Hervormden en Confessionele Ver
eniging? Nogmaals: we willen de
werkelijkheid niet ontlopen. We
zijn óók diep onder de indruk van
de misère van de verdeeldheid,
waarin de godsdienstige verschei
denheid in sommige gemeenten is
ontaard. We zien óók wel in dat
ook nu nog. naast allerlei gewoon
menselijke factoren, ondanks de
kerkorde, de waarheidsvraag in
het geding is. Alleen vragen we
ons af of we ooit uit die misère
zullen komen als niet in de eer
ste plaats en dan zo duidelijk en
overtuigd mogelijk, gesteld wordt,
dat het enig nodige toch in wezen
is. dat we tezamen ons opnieuw
openstellen voor en ons laten ver
nieuwen door het evangelie. Dit is
eer. groot woord en het kan 'ge
makkelijk worden misverstaan in
piëtische zin. Waarmede overigens
niets kwaads gezegd wil zijn over
het piëtisme!
Laten we dezelfde zaak van een
andere kant proberen te benade
ren. Als we al te snel de huidige
verscheidenheid het stempel van
de legitimiteit opdrukken en (zo
als nog altijd gebeurt!) de ver
schillende schakeringen gaan in
delen ln de kerkelijke kaartenkast
(links-rechts-mldden: gereformeer
de bond, confessioneel, „midden
orthodox" (is er ooit dwazer be-
matiek op, die
aanslaat, maar die beslist niet
meer klopt met de godsdienstige
en theologische realiteit van onze
dagen! Bovendien komt de zaak
juist dan eerst recht vast te zit
ten. Vaster dan ooit vóór de in
voering van de kerkorde het ge
val was! Mensen die „gewoon"
christen willen proberen te zijn en
„gewoon" hervormd, weten dan
eerst recht niet wat ze met die
hervormde kerk aan moeten. Het
komt nu al voor dat ln sommige
gemeenten waar de perkjes keu
rig gescheiden zijn en waar de
„modaliteiten" netjes met elkaar
omgaan, een deel van de gemeen
te, en zeker nieuw ingekomenen,
tot wanhoop worden gebracht, om
dat ze zich niet willen laten inde
len, omdat ze nooit hebben be
geerd een „modaliteit" te verte
genwoordigen.
Goed, laten we voorlopig tot
de Here God ons opnieuw zó on
der zijn gericht laat doorgaan, dat
we weer echt gaan beseffen wat
ons de grote zaak van Christus in
deze wereld waard moet zijn
voortgaan met het wroeten en mie
ren om „minderheden" rechten
tc geven; voortgaan te „proberen"
kerkeraden wat ruimer te laten
denken en ze de nlet-echt-gods-
dienstige factoren bewust te ma
ken, die hen tot starheid brach
ten; laten we voorlopig ook nog
maar wat dieper nadenken over
de wettige verscheidenheid ln de
eenheid van het belijden der kerk!
Mits er tegelijk en nóg intensiever
nagedacht wordt over en getuigd
wordt van het éne geloof in de
éne Heer en er geleefd wordt uit
de levend makende Geest die uit
gaat van de Vader en van de
Zoon en die woning wil maken in
onze harten.
Dan komt er weer beweging in
de kerk, dan gaan we weer sa
men op weg. Dan komen er weer
nieuwe geestelijke realiteiten aan
de dag. in hun verscheidenheid
bepaald door de verscheidenheid
van de geestesgaven, zoals dat ook
in de jonge kerk het geval was.
Laten we althans proberen reeds
nu enigermate uit deze toekomst
te leven.
Kernbewapening of -ontwapening?
Referaat op CHU
De tweede dag van de C.H.U.- A
zomerconferentie 1962 heeft gis- rjfww 'M P*
teren in het teken gestaan van CUIUCl trilllC
een discussie over het vraagstuk (Van onze parlementsredactie)
van de kernbewapening. De be
sprekingen werden 's morgens
ingeleid door de Amsterdamse
hoogleraar prof. dr. G. C. van
Niftrik, die een referaat hield
over 't onderwerp'„Het dilemma
met betrekking tot de kernwape
nen". Voor zichzelf aanvaardde
spreker de atoombewapening van
het Westen, omdat hij in de hui
dige omstandigheden geen andere
en betere weg rag. Hij wees ech
ter tegelijk op de relatieve zeker
heid van dit persoonlijke stand
punt en waarschuwde met klem
voor elke absolutistische stelling-
name inzake het atoomvraag-
stuk.
Het mag in deze zaak niet gaan om
de blinde toepassing van principes
en wetmatigheden, maar om een
„met vrezen en beven zoeken naar
de meest gewenste levenshouding in
de concrete situatie". Want elk stand
punt, of het nu positief of negatief
is ten opzichte van de kernbewape
ning, brengt de mogelijkheid met
zich dat men een schuld op zich
laadt.
Prof. Van Niftrik begon zijn betoog
met de constatering, dat door de Her
vormde Kerk een „geheim anti-milita-
rlsme" waait. „Kerk en Vrede" heeft
isschien een klein aantal leden, maar
een oneindig veel groter aantal geeste
lijke aanhangers. Deze christen-nacifls-
ten beroepen zich op de Bergrede. Prof
Van Niftrik achtte dit onjuist. De Berg
rede is volgens hem slechts een eschato
logische belofte, waarmee men were'.d
en staat niet kan regeren.
De staat kan de linkerwang niet t
keren, mag dat ook niet, want het
ln strijd met Gods wil. De opdracht
van de staat is de leefbaarheid van
het leven te beschermen en hij mag
daartoe macht en geweld gebruiken.
Het „Gij zult niet doden" is dan ooi
niet zonder meer op de staat van toe
passing. Macht en machtsontplooiing
zijn op zichzelf niet te veroordelen. Het
hangt er maar van af in wiens dienst
ze staan. Men mag dit alles n-iet, zoals
de pacifisten doen, benaderen vanuit eer
foutieve, doperse anticipatie op het Ko
ninkrijk Gods.
Het hele atoomvraagstuk wilde
spreker bezien vanuit de Bijbelse
Advertentie
(Advertentie)
Reumatiek T O G A l HELPT
Griep TOGAL HILPT
Migraine TOGAL HELPT
Menstruatiepijn TOGAL HELPT
Verkouden TOGAL HELPT
Hoofdpijn TOGAL HELPT
Spit TOG AL HELPT
Onder grote belangstelling ls gister
middag ln het crematorium tc Wester-
veld het stoffelijk overschot gecremeerd
van de historicus en literator prof. dr.
J. Romein, die maandag na een langdu
rige ziekte op 68-jarige leeftijd overleed.
Onder de belangstellenden bevonden
zich vele hoogleraren van de universi
teit van Amsterdam en vele bekende
figuren uit de artistieke wereld.
In de aula bracht de rector magnificus
van de universiteit van Amsterdam,
prof. dr. J. Kok, namens het college
van curatoren en de senaat van deze
universiteit hulde aan het welbestede
leven van prof. Romein.
Volgens prof. Kok had de in Rotter
dam geboren ge'.eerde, die in Lelden
studeerde, zijn hele hart verpand aan
de Amsterdamse universiteit. Prof. Kok
noemde zijn overleden collega een man
met ongekende gaven die ondanks de
handicap van zijn ziekte ook dc laatste
jaren nog veel tot stand heeft gebracht.
Zijn heengaan noemde hij niet alleen
een verlies voor de Amsterdamse uni
versiteit, maar voor het hele Nederland
se volk. Wij kunnen, volgens prof. Kok,
prof. Romein niet beter eren dan het
door hem gestichte Instituut voor theore
tische geschiedenis verder uit te brei-
Studiedagen medisch
opvoedkundig bureau
De studiedagen van het Centrum Me
disch Opvoedkundig Bureau zullen dit
jaar worden gehouden op vrijdag 28 en
zaterdag 29 september in het bungalow
park „De Rosop" te Oisterwijk. Als
thema voor deze studiedagen werd ge
kozen: „Medisch opvoedkundig bureau
en rapportage". Inleiders zijn mej. G.
Koenders. psychiatrisch sociaal werk
ster, dr. G P. Hoefnagels, socioloog, en
mr. H. G. van Veen, secretaris van de
raad voor de kinderbescherming.
Bij K B. zijn benoemd tot lid van het
bestuur van de Crczeepolder W. Blok
(Riderkerk). mo: ingang van 1 augustus:
tot hoogheemraad van het hoogheemraad.
Geen experiment om experiment
De staatssecretaris van onder
wijs, kunsten en wetenschappen,
mr. Y. Scholten, heeft vanmorgen
in Hilvarenbeek de tentoonstel
ling „De ontmoeting kerk en
cultuur" geopend.
Deze expositie is een onderdeel
van de Groot Kempische Cultuur-
dagen, die dit weekeinde in Hil
varenbeek weer worden gehou
den. Uit het grote aantal kerken,
dat de laatste vijf jaar ir
Nederland en België is gebouwd
wordt, in plattegronden, maquet
tes en foto's, het werk getoond
van twaalf Nederlandse en vier
Belgische architecten, aange
vuld met religieuze kunstvoor
werpen en liturgische gebruiks
voorwerpen.
In de oecumenische gedachte ligt het
kriterlum van de tentoonstelling beslo
ten, zodat ernaar is gestreefd datgene te
exposeren wat rooms-katholleken cn
protestanten in het christendom bindt.
De selectiecommissie, bestaande uit de
heren H. Reuser, architect te Nijme
gen, ir. A. Wesselman van Helmond en
ir. A. Haak te Delft heeft haar keus
bepaald uit 80 kerken. Van de 12 kerken,
die naar het inzicht van de commissie
universeel christelijk zijn. zijn zes Bei-
Bij deze is het accent meer gelegd op
de architectonische zijde. De liturgische
gebruiksvoorwerpen, welke eveneens
getoetst werden aan de oecumenische
het bureau
rijksinspecteur voor roerende n
menten, afd. tentoonstellingen. Een
tal gobelins, tekeningen en beeldhouw
werken. completeert het geheel.
Mr. Scholten was in zijn openings
woord van oordeel, dat bij de kerkbouw
het experiment niet moet worden ge
schuwd, anders zou men te gemakkelijk
gaan langs platgetreden paden, waar
door uiteindelijk de bezieling zou uitdo-
Hij vond echter dat het experiment
niet wordt geschuwd. Hij waarschuwde
echter voor het experiment uitsluitend
om het experiment. Een te sterk
wven naar het verwerkelijken van
de'"iCrlmpenerwaard. J Vonk persoonlijkheid, vooral w:
Noordegraaf Gin, tOuderkerk 1 - jsj
Ml).
De staatssecretaris ziet het veld win
nen van de oecumenische gedachte als
een belangrijk winstpunt van onze tijd.
Er is inderdaad nog geen plaats voor
overdreven optimisme, maar toch zijn
er tekenen die hoop geven op een in
dit opzicht goede, zij het misschien nog
verre toekomst. Een van die tekenen zie
ik in het uitgangspunt van deze tentoon
stelling, aldus mr. Scholten.
speurde rond wat
verschillende maten om mij
voor ujijd-open kasten en
er allemaal gepakt moest
worden. Ik behoor niet tot die vrouwen, die zuch
tend pakken: ik houd van dit gevecht met mijn
slordige brein om toch maar niets te vergeten.
iedere keer weer een sport, waarbij ik
achteraf een goede verliezer probeer te zijn.
Eigenlijk vind ik pakken heerlijk. Het is im
mers het preludium voor iets anders dan anders,
voor iets nieuws.' En alles wat de dagelijkse
sleur doorbreekt begroet ik juichend, zoals ieder-
Dit jaar lijkt het niet zo'n probleem. Je pakt
domweg alle winterkleren in en voor het ge
val, je kunt immers nooit weten ook wat tro
penkolderspul. Alleen de grote meubels blijven
thuis, zegt men wel eens; nou, daar lijkt het
op. Maar behalve aan kleren moet je natuur
lijk aan talloze andere dingen denken. Dit jaar
hoop ik via een lijstjes-systeem volmaakt ge
takt met vacantie te gaan. Weliswaar word ik
lelemaal ibbel van die rondslingerende papie-
en. maar toch moet het zo wel lukken, dacht ik.
Pakken is, net als regeren, vooruit zien. Goed
gepakt is het geheim van een goede vakantie.
Heus? Nou, gooi het maar in mijn pet, want
ik geloof er helemaal niet in. Het geheim van
een echt-ontspannende vakantie zit niet in je
koffers. Want neem nu eens een verbandtrom-
Vrn urpv kthk mel- Keuri0 en hygiënisch kunnen we die in or-
Beroepen te Goudswaard ZH.: T. van ^^.en' tnaar als zou blijken dat we een mil-
eigen 't Veld. kand. te Nijkerk. de hand vergeten hebben, wordt iedere schram
t p-r- Bedankt voor Bergambacht: J. Kruyt I een ramp. In datzelfde trommeltje kunnen we
d. Us- sOonUjkhcId niét buitengewoon sterk is, j te Lexmond.: voor 's Gravenzande: H een tube hebben tegen de jeuk. Maar gaat u
i kan evenzeer een gevaar zijn ala het tel van Nieuvvenhuyze te Klooster ter Apel straks op de Veluwe eens breeduit in een mie-
Internationale beurs
voor leermiddelen
Volgend jaar juni wordt in Neuren
berg een grote internationale expositie
georganiseerd voor leermiddelen. Meer
dan 400 Europese firma's zullen zich op
deze beurs vertegenwoordigen, die de
naam 7 Didacta zal dragen. Men ver
wacht minstens 50.000 bezoekers. De Di
dacta zal het trefpunt worden van talloze
vooraanstaande pedagogen uit de gehele
wereld.
De gezonken sleepboot Adma is vrij
dagmiddag door een bok gelicht. Het
stoffelijk overschot van de 141jarige
dekknecht P. van Helden kon worden
geborgen. De jongen bleek zich ln het
vooronder te hebben bevonden. De
bergers hadden veel tijd nodig om de
plaats te bepalen waar de Adma ln de
diepte was verdwenen.
Beroepins>swerk
opdracht aan de staat, de verhou-
ning en de eschatologische spanning
waarin de christen inn de wereld van j
vandaag leeft. Welke keuze die
christen ook ten aanzien van de
atoombom doet, steeds heeft hij te
leven vanuit de rechtvaardiging der
goddelozen. In de diepte van het
conflict worden we teruggeworpen j
op de boven alle zedelijkheid uitstij- f
pende godeelijke rechtvaardiging, i
die bestaat in de vergeving der zon-
Twee kwaden
Na deze inleiding zette prof. Van Nif
trik uiteen, dat het met betrekking tot
de kernbewapening niet mag gaan om
een simpel ,ja" of,,neen", m»ar om
een uiterst voorzichtige en gewetensvol
le keuze tussen twee kwaden. En wie
eenmaal gekozen heeft, dient zichzelf
niet op de borst te slaan, maar mag
hoogstens in alle bescheidenheid zegge
„Ik geloof dat het zo goed is". De
slechtste „keuze" is die van het niet-
klezen, van het zich mee laten sleuren
dóór' de stroom. Dat kan nooit de Instel
ling van een christen zijn.
Hij die kiest dient goed de gevolgen
in het oog te houden. Wie vóór de
atoombewapening is, realisere zich dat
één vergissipg een wereldoorlog
onvoorstelbare verwoesting kan beteke
nen. Hij realisere zich ook, dat zwakke
neutralistische staten de situatie kun
nen uitbuiten en vanwege de vrees voor
oorlog bij de grote mogendheden hun
gang kunnen gaan.
Wie zich echter tegen de kernbewa
pening van het Westen verklaart en. zo
als prof. Rasker, meent de kerk te moe
ten voorbereiden op het martelaarschap,
moet zich religieus en zedelijk reken
schap geven van het feit, dat mede
door zijn houding een vacuüm zal ont
staan, dat Rusland zo snel mogelijk zal
trachten te vullen. Want als het Westen
afstand doet van de taktische en stra
tegische kernwapens, is het weerloos
overgeleverd aan de chantage van het
communisme. Is de atoombewapener
medeschuldig aan een eventuele vernie
tiging, de atoomontwapener is mede
schuldig aan het mogelijke verlies van
de geestelijke en materiële vrijheid,
die wellicht door het atoomschild be
waard had kunnen blijven.
Wie meent dat een Russische bezet
ting nog wel eens zou kunnen meeval
len, geeft blijk van ongehoorde naïvi
teit. ls_ inert. d_e Hongaarsetragedie
al vergeten? Er [s geen énkele hoop",
dat Rusland water in zijn ideologische
wijn - zal doen. De cornmur)isti§che
machtspolitiek - kenmerkt zich- door. hét
fanatisme van een in wezen religieuze
overtuiging. Ook van een lijdelijk ver
zet la Ghandi is onder een commu
nistisch regime niets te verwachten. De
weerloosheid van de grote Indiër was
alleen effectief in een land bestuurd
door Engelse liberaliteit, - maar zou in
de strijd met het totalitarisme een zeke
re ondergang betekenen. Het Russische
communisme verstaat alleen de taal
van de macht. 1
Vóór 9t atoomschild
„In christelijke ernst" wenste prof.
Van Niftrik te kiezen voor de kans,
die het atoomschild ons en onze kin
deren nog biedt. Dardoor wordt ten
minste een machtsevenwicht in
stand gehouden en wordt ons een mo
ratorium gelaten, dat ten volle dient
te worden benut. Het gaat daarbij
niet om een verdediging van on
ze „way of living". Neen, de zede
lijkheid en godsdienst, de vrijheid en
democratie van het Westen zijn in het
geding. De vrijheid is geen politieke
leuze, maar een godsdienstige waar
de van de eerste rang. Zonder vrij
heid houdt het leven op menswaardig
en leefbar te zijn. Hier ligt een op
dracht voor de christelijke partijen.
Zij moeten duidelijk maken, dat de
vrijheidsgedachte verankerd ligt in de
Heilige Schrift. Als we alleen op de
atoomwapens Vertrouwen, zijn we
nog verloren.,
Wil, aldus Spreker, het Westen verde
digen, ook met tactische en strategische
bommen, dan kan men in het huidige
moratorium nog het volgende doen.
Men zal moeten voorkomen, dat Rus
land verder wordt geïsoleerd. Het stre
ven zij integendeel gericht op verstevi
ging van de handels- en culturele be
trekkingen met het Oostelijk blok. Men
Prof. dr. G. C. van Niftrik
zal een beter begrip moeten gaan op
brengen voor de Russische mens en zijn
vanouds anti-westerse mentaliteit. Het
gesprek met mensen en kerken achter
het IJzeren Gordijn zal krachtig bevor
derd moeten worden. Het Westen sire-
ve voorts naar een doelbewuste politiek,
die de vrijheid voor zichzelf wenst,
maar daarom consequent ook andere
volken de v-rijheid gunt. De westerse po
litiek is thans zo dubbelzinnig, dat het
brede kringen niet weet wüt het ei-
genlijk te verdedigen heeft. Ook het ei-
§en volk zal wakkergeschud moeten wor
en uit de lauwheid en onverschilligheid.
Spreker vroeg zich verder nog af waar
om het Westen de kernproeven niet zou
kunnen staken, als ook Rusland zich
daartoe werkelijk bereid verklaart.
Bij dc discussie bekende een
conferentiegangers tegen de atoombe
wapening te hebben gekozen. Hij
vroeg zich af of de C.H.U. niet meer
plaats moet inruimen voor tegenstan
ders van de pacifisten? Prof. Van
Niftrik antwoordde, dat hij juist bij
die pacifisten steeds weer een gebrek
aan respect voor andersdenkenden en
een absolutistische denkwijze had aan
getroffen.
-In antwo'örd op een andere vraag
keerde de hoogleraar zich met kracht
tegen de opvatting, dat God het einde
der wereld wel eens zou kunnen doen
veroorzaken door een atoomoorlog en
een totale vernietiging. Spreker noem
de dit „diep onbijbels". Het einde der
wereld zal immers een onontkoombare
confrontatie met God zijn, waaraan de
goddelozen zich "liet dank zij een voor
tijdige vernietiging zullen kunnen ont
trekken.
Staatssecretaris
Gisteravond kwamen de conferentie
gangers in discussiegroepen bijeen om
zich nader over het atoomóraagstuk te
beraden. Daarvan werd in de plenaire
avondzitting verslag gedaan. Over het
algemeen bleek men het zeer wel met
het standpunt, van prof. Van Niftrik
te zijn. De hoogleraar kon, .wegens
trek naar Marokko, de vragen niet
der beantwoorden. Zijn taak werd c
genomen door de staatssecretaris
defensie, de heer Calmeijer.
Deze meende, dat eigenlijk niet ge
sproken moet worden van een keuze
voor of tegen de atoombom. „Wij zijn
tegen de atoombom, maar we kunnen
hem eenvoudig niet afschaffen, willen
we ten minste het (labiele) evenwicht
handhaven," zo merkte hij op. Blijven
praten met de Russen achtte de be
windsman gewenst, al was het alleen
maar om onze vastberadenheid te to
nen. Daarnaast Is het noodzakelijk, dat
we ons niet alleen militair, maar voor
al ook geestelijk versterken. Het geloof
in de eigen zaak mogen we niet ver
liezen. Er is geen reden tot pessimis
me. De vrijheid wint altijd.
De staatssecretaris bleek ervan over
tuigd, dat de tijd ten gunste van de vrije
wereld werkt, waarbij de godsdienst een
belangrijk zuurdesem is. Misschien, zo
filosofeerde hij, moeten wij de atoom
bom wel zien als een instrument van
God om de mensen voorzichtiger te ma
ken. Vroeger begon men niet zelden
lichtvaardig aan een oorlog. Dit gold
ook voor de beide wereldoorlogen. Nu
realiseren alle staatslieden zich wat de
gevolgen van een nieuwe oorlog zullen
Er moet heel wat gebeurenvoordat de eerste christenen I
de Joden gewaar worden, dat het Evangelie van Jezus CJiiE
tits niet uitsluitend voor hen is bestemd. In het boek der HJ
delingen kunt u dat proces lezen. Alszo staat er in hoop
stuk elf, de grote verdrukking komt en zij worden verstroo
trekken zij weg, tot in de stad Antiochië toe. Maar op hun r|
spreken zij alleen tot de Joden, met uitzondering dan p
enkele Cyprische en Cyreense mannen, die in Antiochië o A y
tot de Grieken het woord voeren en hun het Evange*-^
brengen. Hun boodschap heeft resultaat: velen komen
geloof. Het wordt doorgegeven naar Jeruzalem en daar kri
Barnabas van de gemeente opdracht naar Antiochië te ga
Het staat er allemaal zo eenvoudig, maar u moet zich ?J
realiseren, dat hier een stuk heilsgeschiedenis wordt beschp^EN
ven! van W
Zó vervolgt het Evangelie zijn weg, zo treedt het buiten fet
kleine kring van discipelen, van mensen, die in vele gevalP^aSay
oor- en ooggetuigen zijn geweest van Jezus' optreden r
Israël. De meesten zwijgen, behalve tegen de Joden, maar d en
zijn er wat Cyprische en Cyreense mannen, die gaan sprekFtot h
De Heilige Geest heeft de bodem al voorbereid, het klim^ 1
is vruchtbaar. En straks viert ook in Antiochië het Evangmtervie
zijn triomfen het goddelijk offensief op de oude weri chef
levert resultaten op! L v*n
Osservatore Romano ivas partijdig
Ten behoeve van
Nederlandse pers
:n!kom<
>rengei
i 8.25
(Van
kerkredaetie)
Het tweede Vaticaans concilie,
dat 11 oktober in Rome wordt ge
opend, zal niet te klagen hebben
over belangstelling. Dat bleek
gistermiddag wel tijdens een
persconferentie gehouden door
een nieuw rooms-fcatholiek or
gaan dat de pers wil helpen bij
de documentatie. Talloze niet-
rooms-katholieke kranten waren
daar vertegenwoordigd. Of de
pers evenmin te klagen zal
hebben over belangstelling van
de kant v^n de mannen die het
concilie organiseren is echter
nog wel een grote vraag. In ieder
geval wil het instituut zijn best
doen om de Nederlandse pers bij
haar taak te helpen.
Hoewel de openingsdag van het con
cilie stqeds dichter naderbij komt,
schijnen nog veel zaken niet geregeld
te zijn. Journalisten die reeds maanden
geleden een aanvrage hebben ingediend
om geaccrediteerd te worden, hebben
zelfs geen enkel antwoord gekregen.
Er is in Rome nog steeds een groep
die bang is voor publiciteit en maar
graag alles geheim wil houden.
Andere rooms-katholieken hebben
evenwel begrepen dat dit in onze hui
dige tijd een onmogelijkheid is. Zij
hebben de stem van de rooms-katho-
lieke journalisten gehoord, die steen en
boen klagen over gebrek aan medewer
king. Daarom hebben Nederlandse
rooms-katholieke geestelijken en leken
die een groot aantal r.k. organisaties
vertegenwoordigen besloten een docu
mentatiedienst op te zetten, die de jour
nalisten van alle dag- en weekbladen
zal helpen met de interpretatie van het
Advertentie
i De dag der
kampioenen!
zijn, wat hen weerhoudt van een optre
den als dat van Hitier.
De conferentie heeft gistermiddag een
excursie gemaakt naar een in het Gooi
gestationeerde B.B.-colonne. Vandaag
zou het C.H. Tweede-Kamerlid dr. I. N.
Th. Diepenhorst referen over de hulp
aan de onderontwikkelde landen.
ff.C.R.V,
ndigde
nieuws, en de achtergronden vankring
besluiten. het bc
Deze organisatie zal in Rome wren '2
een trefcentrum openen waar Nem 9.55
landers elkaar kunnen ontmoeten [ramma
alle gewenste inlichtingen kunnen fyn 10.30
gen. Het nieuwe orgaan heeft zich|Cpecter
medewerking verzekerd van een g»ar Dit
aantal rooms-katholieke geestelijken<je >heei
u;buitenland die ter zake it, r, m
is 'bezig ook een aantelfatortu,
binnen
dig zijn,
formatorische theologen aan te trek!
opdat ook zij hun reacties kunnen l'
ven en zo mee kunnen werken
juiste opinievorming.
Geen sensatie missak
pt forum
Dlreoteur van dit orgaan zal zijnfen voo
geestelijke dr. L. Altlng von Gei»
die als journalist de derde asseml
van de Wereldraad van Kerken h£oiY1
bijgewoond. Hij is adviseur van de
schop van Groningen in oecumenls
schop van Groningen In oecumeniilT NED
kwesties. Hij waarschuwde zijn gebnaar W
gisteren de waarde van het contj heetf
niet te overtrekken. Er zijn btLond d
geen sensationele gebeurtenissen.
verwachten. Veel concrete besluiten,
b.v. .het gebied van do liturgie, de 20
cramenten en het kerkelijk recht ziingeving
bovendien aan commissies woiüen. gez
overgedragen, die pas lang na het turning
cllle met uitgewerkte plannen zu,0t fcem
ten toet
Stromingen
pen dan ooit in de geschiedenis vatrd met
Rooms Katholieke Kerk elkaar zitnlef bij
ontmoeten. Zij zullen daar in Rome Karl I
dekken, aldus de heer Alting von up, j
sau: „hoezeer de Rooms Kathol,''L r
Kerk vertegenwoordigd is in zeer \de \an
schillende cultuurgebieden, die ell oqpster
nog maar nauwelijks kennen, en dipten fei
de beleving van hun rooms-kathol ken en-
me radicaal uiteenlopen, ja zelfs i^oudig.
tegenstrijdig zijn'.' de rub
ïkmeth
inus, die
Duidelijk bleek tijdens deze perst;jn en c
ferentie dat Rome al lang geen Jn
held meer is, zoals wij protestas
soms wel eens denken. Dit werd eëïen nafr
toegegeven. Er zijn oecumenisch }et cabai
7. inde en conservatieve strominjWanMi's
meer dogmatische en bijbels-geziheid en.
stromingen. I-nodige i
Dit kwam wel heel scherp naarjfrcscnt-
ren toen de aanwezige geestelijr,
vrij scherpe kritiek op het beke*het Pl'
dagblad Osservatore Romano leveri^it de x
Enige tijd geleden heeft dit blad Is voorge
schreven over het oecumenisme op fdat i
wijze die dr. W. A. Visser
ernstig en volgens de aa
rooms-katholieke geestelijken
gelaakt heeft. Het blad, geleid
Italianen „die nimmer met oecum
sche problemen practisch in aanr
komen" en die bovendien „zeer c<
vatief" zijn ingesteld, heeft een
men eenzijdige en naar men het
noemde partijdige voorlichting
ven. Het heeft de nadruk gelegd o
aanUü negatieve uitspraKen, ti
de positieve aspecten eenvoudig w._,
verwaarloosd. Ter verdediging van i
blad werd gezegd dat het te goÖ2 in W
trouw is geweest en niet bewust vi nerika 1
voorlichting wilde geven, maar het
„de ppreekbuis van wie nog met i
grote reserve tegenover het oecume
me staan."
Het nieuwe orgaan wil althans
poging wagen om journalisten te helfe;
een juist zicht op de situatie
besluiten te krijgen, om dergel^den hel
eenzijdige voorlichting voortaan in west
mrt
1 mmtmmmmm■M^Ma^grepeil)
ropa be
iet aanl
renhoop zitten. Met of zonder tube, jeuk houdt
u toch, maar met een onverwoestbaar humeur
doet u altijd weer wonderen. Hoe dan ook.
Als verstandige ouders pak je voor regenweer
fijne spelletjes in, maar als het straks regent
en dat doet het geheid en u hebt verge
ten uw geduld mee te nemen, dat eindeloos rekr
VMtang.&is_
bare gedulddan komt u met uw fijne spelle
tjes toch van de regen in de drup.
O, die volmaakt gepakte koffers. Zit uw regen
kapje erin, mevrouw? Als u er dan van te vo
ren maar rekening mee houdt, dat uw nieuwe
permanent na de vakantie toch ontaard is tot
iets dat de naam „sieraad der vrouw" in geen
enkel opzicht meer verdient. En u, meneer?
Neemt u uw legpuzzle van 3000 stukjes toch
mee? Wel. van mij mag het. Als we dan maar
even afspreken, dat u zich niet in een driftbui
gooit, als u ontdekt dat er tien stukjes weg zijn.
n n n n
U weet dat nl. nog niet, maar het zit er
We laten dit jaar onze vakantie niet
pen door onbenulligheden, want we stoppen
onze koffers wat optimisme, een glimlach,
grip en vooral onze humor. Want zonder t
dingen is het in het zonnige zuiden hardstilj
grauw. En op blauwe meren en blonde stranü
zullen we katterig zijn zonder deze noodzakel
ke bagage.
Het kleinste lekkende zomerhuisje kan
oase van gezelligheid zijn, als we onze latfi
tenen thuis in de rómmella laten liggen. f
O ja, zeggen de mensen dan, als ik naar Spi
je kon gaan, of naar Griekenland dan.... Nfc
Laten we onszelf niet voor de gek houden.
Waar je hart is, daar zal de vakantie
schat zijn. Maar dan moet dat hart wel
zijn met die ongrijpbare dingen, die er nu
maa.1 in horen. Als je het zo bekijkt kun£
bosjes mensen misschien maar beter gewit'
thuisblijven. Dat kost ook minder. Of moeten f?n'
maar thuisblijven? Maar dan missen we 'l
op een afschuwelijke manier de boot. De
naar iets anders dan anders, de boot van
oude dingen weer eens nieuw gaan zien.
Het geheiih van Noordwijk, Majorca, En
of de Matterhorn zit niet in onze nette tw
dure, burgerlijke koffers. Dat geheim kunnen ftf? I'S?
ook ontdekken tijdens een dagje naar Oostvoi
ne of bij het boterhammen eten in een tent t
oude lappen achter uw huis.
Vakantie houden heeft iets te maken met j
venskunst. Vakantie is rozen plukken of je r
'ver duizend irritante voetangels.
MINK VAN RIJSDlf
breken
