Jlicume ^ettertje Gümranl
JE.R. wil meer vrijheid
bij de loonvorming
Commentaar
Bordensmijter overtreft de norm
Toetsingsbeleid naar bedrijfsleven
Produktiviteit niet
alleen maatstaf
Koudekerk telefoneert 26
juli via Telstar met Y.S.
Garanties Papoea's
enige voorwaarde
flristoua
haw»ol*ef
vandaag'-
(rita)
U
WOENSDAG 18 JULI 1962
KANTOREN: Steenstraat 3?.
TELEFOON: aUe afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ8.25 per kwartaal:
ƒ2,80 per maand; ƒ0,65 per week
Vijftigste jaargang no. 14024
CHR1STEL1JK.NAT10ISAAL DAGBLAD
„Stonttastirii Is «bcbitvtn
01911 hert ia Itjljcaspotl
C.N.V.
tegen
loonstop
(Verslag op pag. 7)
Nieuws in
één oogopslag
Naar het oordeel van de
Sociaal-economische raad
dient de primaire verant
woordelijkheid voor de
loonvorming in ons land te
worden versohoven van de
centrale overheid naar het
georganiseerde bedrijfsle
ven. In het heden voor
publikatie vrijgegeven ad
vies van de S E.R. wordt
o.m. gesteld, dat niet lan
ger uitsluitend de produk
tiviteit per bedrijfstak of
onderneming als maatstaf
dient te worden gehan-
Uit mededelingen van
de voorzitter van het Cen
traal sociaal werkgevers
verbond, ir. Kruyff, is ge
bleken, dat er naar aan
leiding van het S.E.R.-ad-
vies verschil van mening
is ontstaan tussen liberale
en confessionele werk
gevers over de rol, die
rijksbemiddelaars in het
nieuwe kader van de loon
vorming moeten spelen.
Het bestuur van het
Christelijk nationaal vak
verbond meent, dat er geen
aanleiding bestaat tot het
invoeren van een zoge
naamde loonstop in 1963.
Het bestuur, dat meent,
dat de lonen niet aan het
„prijsdogmatisme" mogen
worden opgeofferd, neemt
hiermee stelling tegen een
verklaring, die minister
Veldkamp vorige week
vrijdag heeft afgelegd.
Vanmorgen is de Indone
sische minister van buiten
landse zaken Soebandrio,
naar Washington vertrok
ken. Uit een door het
secretariaat-generaal van
de V.N. gepubliceerde ver
klaring van dr. Van Roijen
blijkt, dat de enige Ne
derlandse voorwaarde in
het kader van het plan-
Bunker is, dat Nederland
passende garanties krijgt
om de belangen van de
Papoea's, inclusief hun
recht op zelfbeschikking, te
beschermen.
Met het experimentele
X-15 vliegtuig heeft de
Amerikaanse majoor Ro
bert M. White gisteren
een hoogte van bijna 94,5
kilometer bereikt. Hij heeft
daarmee de astronauten
hoogte van 80 kilometer
ruimschoots overschreden
en heeft nu recht op de
benaming astronaut en het
ruimtevaardersinsigne.
I Fluwelen hoed
van Dior
(Van onze sociaal-economische redactie)
TVE Sociaal-Economische Raad heeft de regering aanbevolen de primaire
verantwoordelijkheid voor de loonvorming te verschuiven van de
centrale overheid naar het georganiseerde bedrijfsleven. De raad wil niet
langer uitsluitend het criterium van de produktiviteit per bedrijfstak of
onderneming als maatstaf hanteren, maar de hedrijfsgenoten de vrijheid
laten ook andere factoren bij hun onderhandelingen te betrekken. Partijen
zullen rekening moeten houden met de ruimte welke de economische ont
wikkeling biedt met inachtneming van algemeen aanvaarde doeleinden,
zoals een volledige werkgelegenheid, een stabiel prijsniveau en een even
wichtige betalingsbalans.
Heersen
De raad heeft zich de loonvorming
als volgt gedacht en bepleit er de in
voering van op korte termijn:
1. Halfjaarlijkse economische rappor
ten van de SER, gebaseerd op progno
ses van het Centraal Planbureau, gege
vens van het CBS en de Troonrede, ge
ven de ruimte aan, waarbinnen zich de
loonstijgingen kunnen bewegen hetzij in
percentages, hetzij in cijfers of globale
aanduidingen.
2. De centrale werkgevers- en werk
nemersorganisaties plegen vooroverleg
met de bij hen aangesloten bonden over
de mogelijkheden voor verbetering van
lonen en arbeidsvoorwaarden en treden
coördinerend op inzake van .de verlan
gens. Zdj overleggen eerst onderling
over de toe te passen loondifferentia-
tie.
3. De loonvoorstellen worden ter be
oordeling voorgelegd aan de Stichting
Vein de Arbeid en worden na een kor
ter periode bijv. 3 weken auto
matisch rechtsgeldig, tenzij de stichting
meent dat een toetsingsprocedure door
het Rijksbeniddelaars nodig is of dat
wijzigingen nodig zijn.
4. Het College van Rijksbemiddelaars
treedt alleen op als binnen de stichting
geen gekwalificeerde meerderheid voor
een loonvoorstel wordt gevonden, maar
kan ook zelf het initiatief voor een toet
singsprocedure nemen. Het college legt
bindende loonregelingen op als partijen
niet bereid zijn hun voorstel op ver
zoek van de stichting te wijzigen. Het
werkt zonder aanwijzingen van de over-
KATTEBROOD SUPERIEUR
fijner, voedzamer en lekkerder.
Per zakje van 275 gr. f 0-40.
5. De overheid heeft de bevoegdheid
een loonpauze (opschorten van nieuwe
cao's met bijv. een maand) af te kon
digen wanneer de loonontwikkeling uit
de hand dreigt te lopen. Toomt het be
drijfsleven zich ook na overleg
niet in, dan kan een loonstop volgen
(door verlenging van de cao's met een
bepaalde periode). Ook kan de regering
globale aanwijzingen geven over de toe
laatbare omvang van loonsverhogingen
met controle van Rijksbemiddelaars, al
les echter bij uitzondering.
6. De koppeling van loon- en prijsbe
leid wordt losgelaten. Geeft een voorge
nomen loonsverhoging aanleiding tot
prijsstijging, dan dient hiervan zowel de
minster van economische zaken als de
stichting in kennis te worden gesteld,
opdat overleg kan volgen. (Prijsverkla
ringen blijven achterwege).
Het advies is eerst na vele en lang
durige beraadslagingen en amenderin
gen tot stand gekomen. Over enkele
derdelen van het rapport bleven de
ningen verdeeld en is er sprake
een meerderheid en een minderheid.
Zo wenst een belangrijke minderheid, be
staande uit alle niet-confessionele v
gevers, de huidige toetsingsprocedure
te handhaven uit vrees voor ernstige
wrijvingen binnen de centrale organisa
ties. Een andere minderheid, bestaande
uit enkele kroonleden, wil de overheid
de gelegenheid bieden sneller in te grij
pen door middel van een algemene aan
wijzing aan Rijksbemiddelaars ingeval
zich spannigen voordoen.
GEEN LOONRAAD
De raad heeft gemeend zich in zijn
advies niet uitsluitend te moeten beper
ken tot een oordeel over de maatstaven
voor de te volgien loonpolitiek, m
ook, zij het ongevraagd, te moeten
gaan op de institutionele vormgeving
van het loonbeleid. Het advies wijkt ir
dit opzicht wezenlijk ai van het vooront
werp Arbeidsvoorwaardenwet, met welk
ontwerp de raad zich qua algemene
opzet dan ook niet meer kan verenigen.
Zijin eerder gegeven advies tot instel
ling van een loonraad vervalt hierme
de dan ook.
De SER meent dat het buitengewoon
besluit arbeidsverhoudingen, dat thans
het kader voor de loonvorming regelt,
een spoedige invoering van het nieuwe
systeem niet in de weg behoeft te staan
en wil niet wachten op een wettelijke
regeling die dit besluit moet vervangen.
Bindende loonregelingen wil de raad
daarom als vanouds door Rijksbemidde-
laars opgelegd zien. De raad meent ten
slotte dat de bijzondere aspecten
de loonvorming in de overheidssector
tot een eigen systeem van loonvorming
nopen, dat echter toch een zeker sa
menhang moet vertonen met het sys
teem voor het particulier bedrijfsle
ven, (zie ook elders in dit nummer).
Maandag Kennedy
op het scherm
Dit cocktailhoedje komt voc
de najaarscollectie van huize
Christian Dior. Het mantille
hoedje is uitgevoerd in crème d<
nenthe fluweel, afgezet met een
ékmumten ornament.
Via de communicatiesatelliet Tel
star zullen op 26 juli telefoonge
sprekken worden gevoerd tussen 23
steden in de Verenigde Staten en 23
steden in zestien Europese landen.
Twee Nederlandse gemeenten zullen
aan dit project deelnemen. Dat zijn
Nijmegen dat telefonisch contact zal
krijgen met de hoofdstad van de
staat New York, Albany, en Koude
kerk aan den Rijn (Zuid-Holland),
van waaruit een gesprek zal worden
gevoerd met de Californische ge
meente Artesia.
Volgende week maandagavond tus-
n 8 uur en half negen zal president
Kennedy via de Telstar op het beeld
scherm in de 16 Europese landen te
zien zijn. De Amerikaanse televisie
brengt een deel van zijn persconfe
rentie en zang door het tabernakel-
koor van de Mormonen op de berg
Rushmore in Zuid-Dakota. In deze
berg zijn, 18 meter hoog, de koppen
van vier Amerikaanse presidenten
uitgehouwen.
Commentaar zal in diverse talen, ook
in het Nederlands, telefonisch naar
Europa worden overgebracht. Later op
de avond, tijdens een volgende om-
teling van de Telatar-sateüiet, aal een
De telefoongesprekken tussen de ver
schillende autoriteiten zullen elk vijf
zes minuten duren en worden gevoerd
door de burgemeester van Nijmegen,
rar. Ch. M. J. Hustinx, met de burge
meester van Albany, de heer C. Cor
ding jr., alsmede door de burgemeester
-van Koudekerk aan den Rijn, de heer
Q. Waverijn, met de burgemeester van
Artesia, de heer P. Parker.
De gesprekken zullen vermoedelijk
in de avonduren worden gevoerd als
het in Amerika nog middag is. In
totaal zullen ongeveer 75 Europeanen
met 75 Amerikanen via de satelliet
spreken. Dit grote aantal is mogelijk,
omdat de communicatiesatelliet in
staat is tien telefoongesprekken te
gelijk te realyercn.
De verbinding wordt verzorgd door de
Amerikaanse telefoonmaatschappij Beil
Telephone in samenwerking met de na
tionale telefoonbedrijven in de zestien
Europese landen.
De bosbrand bij Marseille joeg
vele kampeerders op de vlucht.
Bij een wegwijzer bleven ze zit
ten. Quo vadis?
In de nacht van maandag op dins
dag is op een buitenweg, van Vught
naar Deuteren, een personenauto van
de weg geraakt en over de kop in
een langs deze weg lopende sloot
teercht gekomen. De bestuurder van
de auto, de 25-jarige W. Jagtmans
uit 's-Hertogenbosch. is onder de auto
terecht gekomen en moet vrijwel ter
stond zijn overleden.
Van de beide andere inzittenden is
de heer Clement uit 's-Hertogenbosch
met lichte verwondingen naar het
ziekengasbhuis aldaar overgebracht.
Verklaring van dr. Van Roijen
Dr. J. H. van Roijen heeft ver
klaard dat Nederlands aanvaarding
van het plan Bunker slechts afhan
kelijk is van een voorwaarde, name
lijk dat de Nederlandse regering
passende waarborgen zal krijgen om
belangen van de Papoea's met in
begrip van hun recht op zelfbeschik
king, te beschermen. Dit betekende
volgens dr. Van Roijen dat de Ne
derlandse regering de opeenvolging
van .gebeurtenissen, neergelegd in
het plan-Bunker, aanvaardt.
Deze verklaring van de Nederlandse
ambassadeur te Washington werd dins
dag bekend gemaakt door het bureau
de waarnemend seretaris-generaal
der Verenigde Naties, Oe Thant Dr.
Van Roijen had vrijdag aan de Indo-
nesishe afgevaardigde Malik en de
Amerikaan Bunker een uiteenzetting
gegeven over dit standpunt en de Ne
derlandse delegatie bij het geheime Ne
derlands-Indonesische vooroverleg had
zijn verklaring toegezonden aan het
bureau van Oe Thant.
De verkorte tekst van deze verkla
ring luidt als volgt: „De Nederlandse
delegatie is zeer verheugd over de
hervatting van deze inleidende be
sprekingen en persoonlijk verwelkom
ik de terugkeer van ambassadeur
Malik. Wij zijn zeer verheugd dat
ambassadeur Bunker het mogelijk
gevonden heeft opnieuw als derde
partij aanwezig te zijn
Ik zou van deze gelegenheid ge
bruik willen maken een korte ver
klaring af te leggen om elke onzeker
heid weg te nemen die de regering
van Indonesië mogelijk nog voelt met
betrekkeng tot de positie en de hou
ding van de Nederlandse regering
in verband met het plan-Bunker. Ik
wens daarom te herhalen wat ik
reeds eerder tot de heer Zain, mijn
Indonesische collega te Washington,
gezegd heb:
De Nederlandse regering aanvaardt
Zaterdag 21 juli
weergaloze manifestatie
GRAND GALA DES ARTISTES
in beginsel het plan-Bunker. Dit be
tekent dat mUn regering de reeks ge
beurtenissen aanvaardt, die is neer
gelegd in de punten 2 en 3 van deze
voorstellen Na de tijd van V.N.-be-
stuur zal er een tijdvak zijn van vol
ledig administratief bestnur door In
donesië, dat na een nog vast te stellen
aantal jaren gevolgd zal worden door
uitoefening van het zelfbeschikkings
recht door de Papoea's
(Zie vervolg pagina 7)
J_£ET MOCHT dan heten, dat ons land
aan bodemschatten niet verwend was,
het valt niettemin heel erg mee. Een
meevaller is wel in het bijzonder geweest
de vondst van de enorme gasbel onder
de provincie Groningen. Over het gebruik
van dat gas heeft de minister van eco-
nomisclio zaken, de heer De Pous, dan
nu zijn nota laten verschijnen, die gelden
mag als een opmerkelijk knap stuk.
Er zijn aan deze nota heel wat bespre
kingen cn onderhandelingen vooraf ge
gaan en wat thans uit de bus is gekomen
is een uiterst gelukkig samengaan van
overheid en particulier initiatief, waar
bij beide inbrengen van het beste dat zij
hebben. Want met het bezit van deze
enorme hoeveelheid gas zijn we er uiter
aard nog niet: het komt er ook op aan,
hoe zij op de meest juiste wijze ten dien
ste van onze volksgemeenschap zal wor
den geëxploiteerd.
Immers, een geschenk voor heel ons volk
is deze vondst en gestreefd moet worden
naar een rechtvaardig en billijk benut
ten van deze nieuwe energiebron. De
vondst is overigens op een merkwaardig
tijdstip gedaan. Reeds moest worden uit
gezien naar de energiebron die in de
atoomontwikkeling gelegen is. Wie weet
wat wij in dit opzicht over zeg en
kele tientallen jaren mogen beleven.
In de schepping liggen rijkdommen ver
borgen, waarvan de mens nimmer weet
heeft gehad. In de periode nu die ons
scheidt van dit gebruik van de atoom
energie is deze gigantische portie gas ter
beschikking gekomen. Een doeltreffend
gebruik vereist daarom reeds voortva
rendheid. Ook van de voornemens daar
omtrent laat de nota van bewindsman
De Pous ons niet in het onzekere.
Met de vondst van het gas heeft de mi
nister een nieuwe verantwoordelijkheid
op de schouders gelegd gekregen, maar
dan een die haar oorzaak vindt in een
verblijdende omstandigheid. Bekend was
al, hoe de belangstelling van zijn depar
tement uitging naar de volgende energie
bron, dié van de atoomontwikkeling.
Daartussen heeft zich nu deze episode
geschoven, die een nieuwe bestudering cn
een nieuwe aanpak vergde.
De materie, aldus maakt de nota ons wel
duidelijk, wordt, nu de regeling tot stand
is gekomen, met kracht aangevat.
We zullen er dus spoedig meer van ho
ren. Het is alles zeker in goede handen.
„Waar is Rita?"
T\E weersvooruitzichten voor morgen
zijn gunstig. Het blijft rustig
droog weer, waarbij ttjdens zonnige pe
rioden de temperatuur tot iets hogere
waarden zal oplopen dan vandaag.
Een en ander hangt samen met een
rug van hoge luchtdruk in onze omge
ving, die maar langzaam beweegt.
Restanten van een lagedrukgebied
veroorzaakten de afgelopen nacht in
Duitsland plaatselijk zware regens.
Zo viel in Hannover 30 mm. Ook op
het vliegveld Twente werd vanochtend
nog 6 mm. regen afgetapt.
Een actieve depressie midden op de
oceaan breidt zijn invloed voornamelijk
in de richting van IJsland uit..
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perioden en
iets hogere temperaturen
Zwakke wind. (Opgemaakt o
ZON EN MAAN
Donderdag 19 juli: zon op 5.29. onder
19.58; rnaanop 22,00, onder 10,02; 23 juli
laatste kwartier.
Strandverwachting
Ook morgen rustig en droog strand-
middag ongeveer 20 graden, zeewater 16
graden.
Vooruitzichten: zwak oceaanfrontje
komt dichterbij, maar wij houden vrij
goed strandweer.
r I
Stationair
HOOGWATER SCHEVE NINGEN
18 juli: 3.26 van.; 15.55 nan.
19 juli: 4.0fi
16.38
HET WEER IN EUROPA
Eff*, Rapporten hedenmorgen zeven uur
JgEN te Kief verschijnend kunnen we dit schouwspel 200 tot 250 procent van mijn
Tn. ®®n bousenfabriek is de het (vemietisings) werk 1105
vernietiging gedeeltelijk wel njet ecns aan>
blad, de Prawda Ukraina
heeft kort geleden in een
hoofdartikel geklaagd over
de massale vernietiging van
goederen met fouten in plaat
selijke fabrieken niseerd, wordt op zeer doel- zulke „afvalmecsters" in stuk. Bovendien "zitten vrou- u
Het blad vertelde het vol- treffende wijze verricht". dienst, die samen ongeveer wen met grote scharen kou- bebben uitsluitend
gende over een fabriek van Mikhno blufte volgens het 38 procent van de produktie sen te vernielen. En samen goederen van eerste kwaliteit
aardewerk: „In deze fabriek bladi „Ik presteer elke dag vernielen zodra die klaar is. met de machine kunnen ze te leveren.
„afvalmeester" Stephan (destructie)norm. og iiw
Mikhno neemt een stapel uur maak ik tot 4000 borden gemechaniseerd. Een* speciaal
borden, gaat naar het raam kapot. daarvoor ontworpen machine Ter toelichting vertelt het
en smijt ze op straat. Het scheurt tijdens het werk van blad, dat de fabrieken in
werk, hoewel niet gcmecha- Deze fabriek heeft drie van een ploeg 5000 paar kousen maart van dit jaar opdrat.ht
Station
getteidh
éi
It
ll
D Helder
Ypcnburg
zw t,< v.
windstil
18 11 0
17 8 0
De Bilt
zwb^:
windstij
17 7 0.4
18 8 0
Etndh.
onbew.
n
Helsinki
regen
20 e o
Aberdeen
gehbew.'
n -4
wind* rii
23 14 0.2
19 15 1
13 8 0
Luxèmb.
1.' bew
zw bew.
hrbf-w
windstil
windstil
18 9 0.1
15 8 o
23 13 0 8
Nice
Frankfurt
Mllnchen
zw bew
n .2
n .2
windstil
28 19 0
32 14 21
21 6 0
18 11 23
Genève
onbew
windstil
20 9 2
Innsbruck
Belgrado
regen
Z?n
-2
W '2 3
Rome
Ajacclo
Madrid
1 bew.
win
dstil
28 15 0
24 35 0
31 10 0
Lissabon
mist
windel il
28 16
1